OM ONS HEEN
stadsnieuws
S9e Jaargang No. 11747
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en heestdagen
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1921
AARLEN S DAGBLAD
(kom der gemeente) f3.571/»- Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers 1
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.671/,franco per post f0.65. Post Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Dlrectour-Hooldredacteur J. C. PEERE30QM, Telefoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentifen van Vraag en aunbod van 1—4 regels 60 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs.
Dlrectio on Administraties Groote Houtstraat 93. Toleloonnra. de Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
ügenfia
Heden.
ZATERDAG, 17 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsnlein
N.V. Tooneelvereenigmg, „De Meid", 8
schouwburg Jansweg, Arnster-
dm .soh Tconeclgezelschap, „De Hel",
8 uur.
Socicteit Vereeniging„De Zwarte
Tulp", 8 uur.
1-olloiirf, Verwulft. Strijkorkest
I j i oorstellingen.
ZONDAG* 18 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg Wjlsoiisplein
NA - Nationale Opera „Faust7i u.
Schouwburg Jansweg, Amsterd.
Tooneulgeaelschap, „De Hel", 8 uur.
Schouwburg Jansweg, Amster-
dauisch Tooneelgezelschap „De Hel",
8 uur.
Sou. Vereen. „De Zwarte Tulp", 8
mii.
Den Hout fstadetent); Muziekuit
voering, half drie.
I Calc-Kesiu li,ui. Lion d""Or, Kruis-
WL- li,:-. rt biII uur.
Oud-Holland, Verwulft, strijkorkest.
Meikinriciitmg v. h. Van bruggen,
den Hout: Concert.
„De Centraio", Spaame 94, Bal-
avond Dans-Instituut, H. van Dok-
kum, 8—10.30 uur.
Luxor-theater, Groote Houtstraat
139, bioscoop- eu variété-voorstelling van
2 uur n.m. af.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m.
af.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m.
af.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m.
af.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg:
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m.
af.
Bloemendaal, „Rusthoek":
Avondconcert in den tuin (bij slecht
weer ia de zaal).
MAANDAG 19 SEPTEMBER.
S cl louwburg Jansweg, Am star d.
Tooneelgezelschap, „Dc Hel", 8 uur.
Soc Vereeniging: „de Zwarte Tulp"
8 uur.
Oud-Holland, Verwulft: strijkorkest
Luxor-thcaler. Groote Houtstraat
Bioscoop en variété-voorstelling, 8 uur.
Schouwburg Da Kroon, Gr. Merkt,
Bioscoop-voorstelling, 8 uur.
Cinema Palace. Groote Houtstraat:
Riosccoyvoorslttbng, 8 uur.
Scala-theater. Kleine Houtstraat TT*
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Famliie-Bioacoop, Kleine Houtweg:
Biftacoopvoors lei 1 ir.g 8 uur.
No. 2939
Moeten de Kamers van Arbeid
verdwijnen?
Do lieer P. KALBFLEISCH, Secre
taris van de Kanier van Arbeid voor
do Metaal- en Houtbewerking, simt
zien, v» at de liooluzaak betreft, bij do
ongunstige moeumg van ae hecJ-ei»
Van jjaotem en Van den Houten, zoo
ais die ui net vorige nummer werden
uiteengezet, aan.
ue ïiöu-r luuiifieisch dan, schrijft:
Mijn oordcei over de werking der
Kamers van Arbeid is voor iiaar voort
bestaan met zeer bemoeaigeutl.
Van de opriuiting af, mgevnolge de
wet van 2 Mei 189/ (btbi. 141;, dus ge
durende 2d jaar, was ik als secretaris
van ondersciieidente Kamers (achter
eenvolgens, of tegelijkertijd van 1
voor ue bouwhoarijiven, voor de con
fectiebedrijven, voor de Drukkersue-
drijven, voor de Voedxngs- eu Genot-
nuaue.eii en van die voor de Metaal-
en uouUieweriiuig) wel in de geft-
gemieid, hare werking gade te slaan.
Het instituut, hoewel goed beuoeid,
oiott m.i. eene mistukk.ng Metten,
saarmode ailui-oimst worot ontkend,
dat ai eu toe ue tusschenivomst eener
Kamer eene goede uuwermng had, 01
dat er door een enkele hamer iet6
got*is is tot stand gebracht.
I11 het algemeen ecmer nebben i
niet beantwoord aan net resultaat,
t de wetgever er zien t
1 voorstel
de ou daarvoor kan, dunkt mi), drü-
érb.i oorzaak, women opgsg»*en.
Allereerst de misvatting omtrent
het uooi iiarur oprichting; vooral Ln
do eerste jaren en inzonderheid bij de
werknemers (ook bij de l-Men-werklie
den), ncotonu hel dwaalbegrip, dat de
kamers m het leven waren geroepen
Om meer speciaal liunne belangen
te beuartigui; dat de Kamer een
soort „reciitbank" vormde, waarvoor,
bij eenig gescuil, d-j werkg cv e r kon
worden gouaagd. 't Spreekt van zed,
dal de samenwerking van de twee
partijen m de Kamer gelijkelijk
/ei tegenwoordigd daar wel eens
onder leed. Gaandeweg werd dat be
ter, maar ook de „belangstelling bij
üe werknemers werd minder naarma
te dc uitspraken een er Kamer het be
wijs leverden, dot zij haar doel v e r-
»t'-id, nl. de belangen zoowel van
dc® .verleg ever als van den werk-
11 o in er onpartijdig te behartigen
ie traonten, bij geschil beide partijen
ie verzoenen, opdat er nimmer slacht
offers zouden vallen.
Trouwens, in groote belangstelling
mn de zijde der betrokkenen heeft
geen enkele Kamer zich ooit kunnen
verheugen, getuige de voorbeeldeloo-
IC laksheid, welko door de kiezers aan
den dag golegd word, wanneer zij tot
samenstelling eener Kamer teir stem
bus werden geroepen.
Het groote beletsel voor de levens
vatbaarheid van het instituut was
evenwol Eet gemis van bindende
kracht der uitspraken voai een Ka
mer!
Zij kon, na nauwgezet en onpar
tijdig onderzoek, hare meening te
kennen gaven en die met kracht en
klem (van woorden!) aan partijen
kenbaar maken, maar méér ook niet.
Beliefde hot de partij, die in het on
gelijk gesteld was, zich aan de uit
spraak niet te storen, de Kamer kon
lijdelijk toezien, dwingende macht
was haar niet gegeven.
Erkend moei worden, dat de „wet
op het arbeidscontract", (wet van 13
Juli 1907 Stbl. 193), een uitnemend
richtsnoer werd voor de nitspraken
der Kamers, en dat, met een beroep
op de artt. dier wet, ook zonder bur
gerlijke procedure wel eens verkregen
werd, dat do „schuldige" 7.ïch naar
de uitspraak der Kamer voegde, ter-
wiil. wanicer men lancs den weg der
civiele rechtspraak" z n recht „hoo
«er op" zocht, de scliriftalïika mea
ning der Kamer oen flinke
steun" Kon geacht worden, liet
evenwel de bedoeling van den wetge
ver van 1897, om „processente voor
komen, en juist tot liet verkrijgen van
„minnelijke schikkingen" werden Ka
mers van Arbeid en Verzoeningsra-
deni in liet laven geroepen!
Als derde oorzaak van de weónige
populariteit dei- Kamers moet ge
noemd worden m-i.: de ontwikkeling
nor vakbeweging. De bloei van hei
vereeniginigiéven, waardoor liet „in
dividu' meer op den achtergrond go-
raakt, de organisatie daarentegen
meer naax vor.ou treedt, deed de be
hoefte aan de tussciienkomst der Ka
mers steeds iniiidoi- wordeu.
Bij eenig gesclui komt 'men ni.et
meel- tot de Kamer, maar neemt,
men het bestuur der organisatie in
den aim, en laat dat „het zaakje" oi>-
knappen; door de gewijzigde economi
sche toestonden meestal met heel wat
meer succesl
Dit verschijnsel is ook psycholo
gisch zeer we) te verklaren: de Ham
mers worden opgelegd, van „boven
af', de organisaties ontstaan (betrek
kelijk) vrijwillig, komen van „binnen
uit"!
De Kamers bodoelden samenwer
king, verzoening tusschen partijen,
die togen strijdige belangen hebben;
de organisaties beoogen uitsluitend
hun eigen belangen en komen daar
door tegenover elkander te staan,
steeds scherper!
En nu mogj men het betreuren, dat
da Kamers (met liaie mooie bedoelin
gen!) het moeten „afleggen" tegen de
organisaties, die van beide partijen
het egoisme iu het gevlei komen,
men behoeft niet erg mcrischkundig
onderlqjd te zijn, om zich over dat
verschijnsel niet te verwonderen!
'k Wil maar zeggen: de bedoeling
dei- Kamers is, jammer genoeg
utopie gebleken, en de ervaring
doet mij concludeerün tot de weneche-
lijklieid van opheffing. Het nut tier
Kamera "in haren tegenwoordigen
vorm, zonder eenig machtsmiddel, is
op verre 11a niet evenredig aan de
kosten en de vele administratieve
„rompslomp", welke voor de instand
houding itOixlig is. Prozaisch gezegd,
is de „opruiming" bovendien een
„zuinigheidsmaatregel",
P. KALBFLE1SCH,
Secr. der Kamers van Arbeid
voor de Voedlngs- en genot-
middolen, en van die voor de
Metaal- en Houtbewerking.
Tot zoover de lieer KaJbfleisch.
Tlians volgt het oordeel van den heer
ED. A, VAN B1LDERBEEK, Secre
taris van dc Kamers vun Arbeid voor
de Bloembollenteelt en de Confectie
bedrijven, die het navolgende schrijft.
Dor mij geldt vooral deze vraag:
Kunnen de Kamers van Arbeid rr>. t
r rechten en plichten nuttig wer
ken?
En don is mijn antwoord; voorze
il-, mits zij zelve daartoe den era-
stigen wil koesteren.
Haar door de wet opgelegde taak
het geven van adviezen (gevraagd
of ongevraagd) aan rijks- en andere
autoriteiten omtrent onderwerpen,
die den arbeid raken; het geven van
advies en het ontwerjien van regelin
gen en overeenkomsten op arbeidster
rein en ik zou luast zeggen in d
voornaamste plants het voorkomen en
ereffonen van arbeidsgeschillen.
Hieraan is in 1912 toegevoegd het
geregeld (maandelijks of per kwar
taal) verstrekken van gegevens om
rit den stan.l der arbeidsmarkt aan
liet Centraal Bureau voor de Statis
tiek. Een ernstig willende Kamer
vindt in het bovengenoemde stof ge
noeg tot arbeid.
Nu is het de vraag: verrichten de
Kamers dien arbeid ook werkelijk-'
En nu komt, zou ik willen zeggen, het
individueele naar voien. Mijn beide
Kamers, die voor de Bloembollenteelt
en voor de Confectiebedrijven hebben
steeds getracht haar roeping getrouw
to zijn. Eerstgenoemde, die slechts
voor één bedrijf werkzaam is, eischt
minder werk dan laatstgenoemde, die
haai- aandacht moet schenken aan
vele bedrijven: heerenkleederniakenj,
dauieskloedermakerij, dameshoed: n-
makerij, zadelmakerij, wasscherij,
bleekerij, schoenmakerij, lingerie,
breierij, chemische wasscherij enz.,
totaal 17 bedrij ven.
Dat in die bedrijven met behulp der
Kamer veel overeenkomsten en rege
lingen zijn bevorderd kan ik niet be
paald constateeren, wel eenige op ver
zoek van belanghebbenden.
Wat ve?! vul dig het inroepen van
de tusachenkomst der Kamer ten ge
volge heeft gehad is het ontstaan of
het dreigen te ontstaan van een ge
schil. Dit kwam per jaar gemiddeld
20 a 25 maal voor. Ik acht het hier
niet de plaats uit vrees om te veel
ruimte in dit blad te beslaan den
gang van zaken uitvoerig uiteen te
zetten, maar wensen te constateeren,
dat in verreweg de grootste helft de
zer geschillen op bo.redigcnde wijze,
met een voldoend resultaat door de
Kamer een conclusie werd gesteld.
Zeer vele archiefstukken kunnen dit
naaer aantoonon.
En wat betreft het verstrekken van
adviezen gevraagd of ongevraagd
ook in dit opzicht kunnen de beide
Kamers van Arbeid op oen behoorlij
ken staat van dienst wijzen.
Blijft over het verstrekken van in
lichtingen omtret den stand der ar
beidsmarkt aan het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Daaromtrent wil ik
dit medcdeelen. Voor beide Kamers
L11 totaal werden aan wèikgavei s ezi
werknemers elk jaar verzonden pl.m.
500 vragenlijsten en uit de ingekomen
antwoorden elke maand en voor de
Kamer van Arbeid voor de Bloembol
lenteelt elk kwartaal een overzicht
samengesteld en aan den Directeur
van lieit bureau verzon den
Ik meen hiermede het bestaansrecht
der Kamers te hebb-en aangetoond.
Of ik het betreuren zal, wanneer te
eanigea- tijd wellicht binnenkort
do Ko-mers zulle® verdwijnen, och ja,
in zooverre dat ik den velen arbeid
daarvoor con axnore verrichtte. Het
belang van liet algemeen doet echter
het mijne wijken. Ik heb en lioud do
voldoening mijn plicht te hebben ge
daan en die der Kamers te hebben
bevorderd.
Voorzeker zca ik kunnen wijzen op
gebreken en bezwaren, die het wezen
der Kamers aankleven, maai- het n
r.iet noodig er op te wijzen, dat an
dere instituten, ontstaan uit wette
lijk© voorschriften, evenzeer lijden
aan dit euvel.
ED. VAN BILDERBEEK.
Uit het bovenstaande blijkt dus, dat
door de Kamer van Arbeid voor de
Confectiebedrijven vooral nuttig werk
gedaan is kunnen worden. Toch mo
gen wij uit de laatst-* woorden wil
opmaken, dat de senrijvor de Kamers
vooral daarom niet gaarne zou willen
zien verdwijnen, dat hij er veel wem
•aan besteed heeft, zooals men vol
waemoed spreekt over het scheiden
san iets, dat men heeft lief gehad.
Tot hot laatste bewaarde ik liet
antwoord van den hev-r C- CARL IER.
Secretaris van de Kamer van Ai",
voor de BlucmbuiRi teelt, te Hillegoni.
Hij schrijft ais volgt:
Wanneer u mij vraagt naar de be-
teekeois die de Kamer van Arbeid
voor de Bloembollenteelt te Hillegom
in liet economische leven inneemt,
dan wil ik u gaarne, in het kort,
mijn meen mg hierover zeggen.
Vooraf zij ongemerkt dat, in het al
gemeen gespro aan, de Banners van
arbeid bij de huidige wettelijke rege
ling wan weinig beteekenis zijn.
Dit komt vooral uit ui de stedelijke
Kamers van Arbeid hetgeen ik niet
zou weten, indien n.et verschillende
Secretarissen hierover vroeger voort
durend klaagden.
De Kamers van Arbeid echter op
liet land, waartoe dus de onze be-
lioort, maken hierop een gunstige uit
zondering
Onze lvamor b.v staat zeer goed
aangeschreven, zoowel bij dc werk
gevers als bij de werknemers en van
hare bemiddeling wordt regelmatig
een ruim gebruik gemaakt. In de 1<
jaar dat ik het secretariaat der Ka
mer te Hillegom waarnam, behandel
de zij ruim 800 arbeidsgeschillen, niet
mcd-egieirekend de talloos vele kleine
geschillen die door den voorzitter of
door een der Leden of door den se
cretaris direct in der minne werden
gt-regeid, zonder dat zij in dc Ivamcr
behoefden te worden behandeld.
Het is mij een voldoening u te kun
nen mededoelen, dat de Hillegomsche
Kamer steeds alle mogelijke mede
werking van partijen, bij het gesclui
betrokaen, ondervond.
Hoogst zelden is het voorgekomen
dat men niet aan de oproeping der
Kamer, om nl. het geschil in der
minne bij te leggen, voldeed en be
trekkelijk weinig kwam het voor dat
partijen zich niet aan de uitspraak
der Kamer onderwierpen.
Gebeurde dit laatste, dan maakte
menigmaal dc Kantonrechter gebruik
•an liet bekende art. 125 B. W\, zoo
dat dus daardoor toch feitelijk do
Kamer de uitspraak deed, al ging liet
lan ook via den Kantonrechter.
Hol goede dat do Kamers van Ar
beid in het algemeen hebben, is de
aamenstolling. Immers zij worden ge
vormd door een gelijk getal werkge
vers als werknemers en het is mij
juist altijd opgevallen dat vooral de
werklieden hunne klachten, liet liefst
door de Kamer van Arbeid behandeld
zien, omdat zij heel kameraadschap
pelijk hun grief kuaneu bespreken met
inmne medearbeiders, die zij tot le
den dei- Kamer verkozen en die dus
hunne belangen, bij do behandeling
van het geschil, zeker zullen waarne
men, indien er reden toe bestaat.
Maar ook de werkgevers kunnen dit
zelfde doen en zij doen dit ook v
vul dig.
De vaktermen (welk vak heeft die
niet?) klinken in de Kamer van Ar-
beui niet vreemd, omdat al de tien
leden ze kennen en doorzien, hetgeen
juist zoo noodig is bij menig geschil.
I>e „gebruiken of „usances" in het
bedrijf, wie kent ze beter dan een
combinatie van 10 menschep waarvan
er 5 door de werkgo ers en 5 door
rle werknemers zijn gekozen?
Mag Ik dit met een voorbeeld uit
de piaktijk verduidelijken?
Een werkman neemt aan van een
werkgever om poan te rooien, laten
we zeggen tegen 10 cent per regel.
Bij dc aanneming rekent de werk
man op regels ter lengte van de bed
den bloembollen, in de paden waar
van de jveen staat. Hij begint met zijn
werk en neemt ter wiüe van de vlug
heid (elk werkman houdt bij aange
nomen werk rekening met vlugfreidj
telkens 2 rcgols-aan-elkander en rooit
zoo 500 regels op. Hij heeft dus van
den werkgever te ontvangen 1000
maal 10 cent. Nu ontstaat echter een
gesel lil. De werkgever beweert dat hij
heeft aanbesteed per regel over de
lieele breedte van den hoek land en
betaalt du6 slechts 500 maal 10 cent.
De werkman onderwerpt liet geschil
aan het oordeel van de Kamer van
Arbeid.
De zaak wordt dus Leliandeld door
5 werkgevers en 5 werknemers waar
bij er zonder twijfel zijn, die een
zelfde work uitbesteedden of aanna
men. Men overweegt dat het usance
is in het bedrijf om, sprekende over
een pad-regel, do lengte van een re
gel to bepalen op de lengte van het
bed; dat het voorts een algemeen ^e-
brulk is om bedden te maken van
2Ï tot 3 roeden lengte en dat voorts
oen prijs van 10 cent per regel A 3
ïocdeia een matigt©, doch billijke ver
goeding kan genoemd worden. Mits
dien stelt zij den werkgever in het
ongelijk en veroordeelt hem om als
nog 500 nvaal 10 cent bij to betalen.
Zoo zou ik uit de praktijk vele
klachten kunnen citeereoi, om duide
lijk te maken het goede dat de Ka
mers van Arbeid hebben, juist voor
geschillen-behandeling of arbitrage
en daarom vind ik het zoo ontzettend
jammer, dat de Kamers zuilen worden
opgeheven.
Ik blijf dan ook altijd erg nieuws
gierig naar de nieuwe inrichting, wel
ke Zijne Excellentie de Minister over
weegt in het leven te roepen in de
plaats van de Kamers van Arbeid.
Beter zal die nieuwe inrichting na
tuurlijk wezen, omdat zij een Rijks
wet achter zich krijgt, die klinkt als
een klok, maar of zij in het algemeen
zal voldoen in de praktijk, meen ik op
goede gronden te mogen betwijfelen.
Resume erende kom ik altijd tot de
slotsom:
„De Kamen van Arbeid zijn onvor-
„bfterlijk voor de behandeling van
„arbeidsgeschillen, doch hare uit-
.spraken moeten bindend zijn voor
„partijen, terwijl partijen die bij een
„gesellil betrokken zijn, wettelijk ver
plicht moeten zijn te verschijnen
„voor de Kamer om gehoord te wor-
„den.
„Ook zou ik het wensciielïjk achten
„dat de secretaris der Kamer een
„rechtskundige is".
Tot zoover de heer Carlier, wiens
lifschouwing, sl is zij de laatste, to-
zeker de minste niet mag heeten. Zij
brengt ons bovendien een vraag op
de lippen: is mogelijk de Kamer van
Arbeid nog con nuttige instelling op
het platteland, waar gewoonlijk de
vakbeweging minder ontwikkeld is.
dan in dc steden? Met andere woor
den; kan de Kamer op het platteland
de rol spelen van opvoedster tot een
hoogeren vorm van organisatie en ar
beidsovereenkomst?
Ho? dit ook zij, voor de bovenstaan
de adviezen betuig ik aan de inzen
ders gaarne dank. Aan den Minister
is een exemplaar van dit nummer
onzer courant ter kennisneming toe
gezonden.
J. C. P.
kamer van den President van den Bonds
raad, die juist aan twintig personen
plaats biedt. De hecren komen in hun
huisjasjes, om dadelijk na het eten weer
aan 't werk te kunnen gaan cn niets van
hun kostbaren tijd met verkleedcn te ver.
liezen.
Er zal niet getoast worden, de gasten
zullen, terwijl zij hun servetten openvou
wen, elkaar by 't begin van den maal
tijd eenvoudig„smakelijk eten" wen-
schcn.
Het menu was, op het oogenblik dat
wij informeerden, nog niet definitief
vastgesteld, maar wij vernamen, dai
het er hoogstwaarschijnlijk als volgt zou
uitzien groentesoep foastbief met
worteltjes en aardappelen griesmeel
pudding met bessensap.
DrankenVictoria-water of Pilsner
Urquell, naar verkiezing. Duur van het
dineréén hoogstens anderhalf
De genoodigden komen te voet en kee-
ren oji dezelfde wijze weer naar hun stu
deerkamers terug.
Er komen in den laatsten tijd meer
dergelijke goeddoende berichten uit
Zwitserland's Zuid-Westhoek; feestelijk
heden ter gelegenheid van de Volken-
bondsvergadering hebben aie: plaats, de
uitgaven worden tot een minimum be-
jjerki, de secretins van den Volkenband
kreeg eerst, behalve een hef salaris,
een toelage van 6000 pond sterling per
jaar voor rcpieseniatiekosten, thans ont
vangt hij daarvoor „slechts" 35°°
pond
Uit alles is geruststellend, maar toch
bekruipt ons nu een zekere angst.
Nu is de Nederiandsche delegatie
gast geweest bij den Bondsraad. Moeten
nu jhr. Van Karnebcek en de Nederiand
sche delegatie de beleefdheid niet reci-
proceeren
En zullen nu de Fransche en de En-
gelsclie en alle andere delegaties er ook
niet aan moeten gelooven?
Zou het toch ten slotte weer 1
eindelooze ctcrij gaan worden? En zou
het dan blijven bij een gewone stevige
pot cn gries meel met bessensap toe?
't Zijn maar vragen!
Maar 't is nu eenmaal een algemeei
aangenomen waarheid als een diplo
maat „neen" zegt, meent hij dikwijls
Als dus een diplomaat zegt „O, mea-
schen, wij leven hier zoo eenvoudig en
wij zijn zoo zuinig1"
Maar komaan laat ons geen zorgen
hebben vóór den tydl
't Zijn immers maar twintig couverfs..
voorloopigt
SLECHTS TWINTIG COUVERTS!
Terwijl wij dit schrijven eet (om het
nu maar eens Ilollandsch en huiselijk te
zeggen) jhr. Van Karnebeek met de
Nederiandsche delegatie van den Vol
kenbond bij den Zwitserschen Bonds
raad.
De berichtgever van het Handels
blad te Gcnève meldde toch aan zijn blad:
„De Zwitsersche Bondsraad biedt Vrij- j
dagavond den voorzitter van de Volken-
bondsvergadering, jhr. Van Karnebeek
en de Nederiandsche delegatie een gast-
maal aan. Het is het eenige officieele
diner, trouwesn van slechts twintig cou
verts'.'
Wij hebben eens naar dit dinertje
geïnformeerd en vernamen van zeer
bevoegde zijde nog enkele treffende bij-
>nder!»cden.
He diner zal plaats hebben in de huis
DE ZWARTE TUD1' IN DE SOCIËTEIT
VEREBNIGING.
Mot groote belangstelling beeft iiet pu
bliek Vrij dagavond gekeken naar do -.er-
ste vertooning van de HoUandiafiIni do
Zwarte Tulp 111 de groote zaal van de Socië
teit Vereouiging. Herhaaldelijk werd ge
applacdisseerd, vooral bij de tafreelties.
die in Haarlem spelen. Deze film zal wel
succes hebben in onze stad, Ue onderne
mer. de heer Benno, kan zoker voor de ko
uien de dagen op een druk bezoek rekenen.
Na alles wat wij over den inhoud schcc-
m kunnen wij hiermede volstaan. Een
opmerking over wat genoemd wordt de
muzikale illustratie; wij ontkennen niet,
la! het moeilijk is bij ieder onderdeel een
volkomen passende melodie te spelen,
tnaar het is toch zeker niet juist om het
lied vanTorti-dc Musset „partir o'est mou-
pcu", waarin de droefheid van het
afscheid nemen wordt bezongen, te spe
len (do violist deed hec nog wel zoo tra-
isch mogelijk) wanneer een onschuldig
:an uit zijn gevangenis wordt bevrijd
Kleinere films gingen aan deze vertoo
ning vooraf: van steden uit Bretagne, zeer
interessant, maar onvoldoende verlicht,
grappige liefdeshistorie en van een
zoogena'.md drama uit het hondenleven,
dar zelfs uit biarcopissh oogpunt bekek. n
al to veel van onze verbeeldingskracht
vergt.
Maar de Zwnrte Tulp alléén is het bezoek
m do voorstelling overwaard. Die film
loet men gezien hebben.
Eet Fi!n>k(iIfspol
Hot Scala-Theater.
Een pracht-programma wordt in dit
theater vertoond!
Het begint al met een schitterende
Weekrevuc.
-Een avontuur in Snakeville" is een
dolle Amerikaansche klucht in 1 acte,
met „De Schele" in de hoofdrol.
Het eerste hoofdnummer heet„Rijke-
lui's kind", sociaal drama in 6 acten.
Het geeft de geschiedenis van een nie s-
je, Suzanna, dochter van een rijk indus
trieel .Het meisje heeft jong haar moe
der verloren en is daarom op een kost
school opgevoed. Te harer eere wordt
b"ij haar thuiskomst een bal gegeven. Als
zij na afloop daarvan op haar kmnet
komt, vindt zij daar een briefje vol onte
vredenheid, van het personeel van haar
vaders fabriek. Zij besluit zelf een kijkje
de fabriek te nemen, nadat haar dit
door haar vader geweigerd E. Zij ver
huurt zich als werkster op <le fabriek.
Er zijn daar ook een paar. die opdracht
concurreercndc fabriek hebben
daar ontevredenheid te kweeken. Dit ge
lukt hun maar al te wel en als een op
zichter, die het meisje (dochter van den
patroon) op het verkeerde wijst mei de
andere fabrieksmeisjes om -e gaan, twist
met iemand van het personeel krijgt, op
zijn plicht gewezen wordt en daarover
woedend zijn ontslag neemt, is er ecu
aanleiding gevonden om een staking :c
doen uitbreken. Suzanna bcgejft zich
naar den opzichter cn weet hem te be
wegen dat hij weer op de fabriek kom',
waardoor de aanleiding tot staken ver
vallen is. Nog meer avonturen beleef;
het meisje, die alle goed afloopen. Het
eind van de historie is natuurlijk ccn hu
welijk lusschen Suzanna cn den opzich
ter. Vooral Suzanna Grandais gaf ?.terk
spel, hetwelk door den heer Van Heel
uitstekend weid geèxpliceerd.
Eddie Polo zet zijn triomfen voort.
Hij is weer de onversaagde, die door
niets uil het veld is te slaan. Vechten.
avonturen beleven is zijn aard. Hij geeft
er niets om al rolt hij ook niet paard
en al van een hoogte; even wrijft hij zijn
knieën eu wandelt verder. Geweldig 1»
zijn kracht als hij zijn vijand boven het
hoofd tilt en wegslingert. Liberty is
nog steeds gevangene bij de Mexica
nen. Nu ook kapitein Bob. Eddie Polo
is met eenige cowboys op weg hen 1®
bevrijden.
Een prachtprogramma!
De Kroon.
In het Filmtheater „De Kroon" wordt
het publiek deze -week niet minder dan
drie volle uren bezig gehouden met een
programma, dat veel aanleiding- geeft tot
lachen (zelfs tot uitbundig lachen) en om
te rillen van emotie. Er is geschaterd om
„De negerhut van Oom Tom-', een
Sunsbine-comedie in twee acten, en
om de fïiai „Een kampeennachine'L
Eveneens om „Haar filmheld", waarin
men met een film-arlist althans
iemand die zich daarvoor uitgeeft den
draak steekt. óór de pauze draait een
van de twee hoofdnummers, namelijk
„De Japansche spion", een drama in vijf
acten met Sessue Hayafcawa ia de hoföo-
I rol. Dit is een heel mooi drama, waana
de Japansch-Russische politiek een
woordje meespreekt.
Dadelijk na de pauze, toen het woord
„Circusroes" ec de naam Eddie Polo
op het doek verscheen, applaudisseerde
het publiek reeds bij voorbaat, maar toen
even later de welbekende, scherp-geiec-
kende kop van Eddie Pok> vertoond
werd, barstten er aan alle kanten van
het dicht bezette circus luide toejuichin
gen los. Dit herhaalde zich gedurende
de zes acten herhaaldelijk, als dc geboren
film-ariist Eddie Polo ook in de meest
hachelijke positie er het leven afbrengt
en meester van het terrein blijft, o.a. ais
hij een meisje uit een brandend hotel
redt, als hij gebonden aan handen
en voeten in het water geworpen-
kans ziet, zich onder water van de tou
wen te bevrijden, en ook als hij in vecht
partijen gewikkeld wordt met circusman
nen, die door den liardvochtigen en ge-
wetenloozen directeur, James Gray, op
hem af worden gestuurd om hem te doo-
den. Eddie Polo viert triomfen, ontel
baar in aantal. Het eerste deel van deze
zes-weeksche serie-film, getiteld „Bloed
geld", heeft reeds zeer veel succes. We
voorspellen, dat dit succes in de ko
mende weken steeds stijgende zal wezen*
In het begin van den avond krijgen
de bezoekers mooie kijkjes van Zweden
Familfeblossoop.
In hei filmhuis aan den Kleinen Hout
weg gaat deze week óók een „Zwarte
Tulp". Dit is niet de Hollandsche. bet
is een rolprent van Duitsch fabrikaat*
Onze Oostelijke buren doen alles natuui
lijk grootscheepscher dan wij, ook in de
filmindustrie.
Er wordt dan ook in deze Duitschc
Zwarte-Tulpfilm met veel grootere men-
scheomassa's gewerkt, de gevangenissen
en poorten, waarin en waarbij de ver
schillende tooneelcn zich afspelen zija
kolossaler, geweldiger, de costuums
misschien rijker, het spel der hoofd
personen is veel zwaarder, rne'.odramati-
scher, er komen huiveringwekkender scè
nes in voor, b.v. die van de foltering
van Cornelis de Witt.
En toch is ons de Hollandsche film
liever.
Zij is eenvoudiger, maar d geschiede
nis is dan ook veel gemakkelijker te vol
gen en het zwarte tulp-motief is op veel
aardiger en natuurlijker wijze door de
geschiedenis teen geweven dan in de
Duitschc film. De wonderlijke, donkere
bloem speelt eigenlijk in deze laatste zoo
goed als geen rolzij wordt cr bier en
daar maar eens „bijgesleept" (we kun
nen in dit geval n:et zeggen „met de
haren"), maar dit doet dan altijd aan als
een toevalligheid. Deze film kon eigen
lijk veel beter heeten „De dood der Da
Witten".
De Duitsche regie heeft mooi werk
gedaan en over 't algemeen spelen de
tafereel en zich af in prachtige interieurs
of in mooie brokken natuur. Er wordt,
zooals wij zeiden, met geweldige men-
schenmassa's gewerkt en nu is het zoo
eigenaardig, dat juist op het moment
suprème, op het oogenblik van den
moord op de gebroeders De Witt, van
dit 111 zoo ruime mate beschikbare „men-
schenmateriaai" geen gcbiuik is ge
maakt. De Hollandsche film doel in deze
scène veel realistischer aan .Daarentegen
krijgen de hoofdpersonen in de Duitsche
film veel meer gelegenheid lot aangrij
pend spel in dit gedeelte.
Maar waarom zouden wij voortgaan
met vergelijkingen maken?
Spreekt het product van de Holland
sche film-industrie meer tot het vadcr-
landsch gemoed, ook dat. vaD de Duit
sche is het aanschouwen overwaard cn
houdt tot het laatste oogenblik, tot het
roerend slot, de aandacht gespannen.
Zeer zeker mag met het volste recht ook
deze rolprent een mooie, een goede film
worden genoemd, een kunstwerk, dat èn
door spel èn door cnscèneering veel
schoons te genieten geeft. Wij geven er
gaarne honderd circusdrama's of Ame
rikaan sche kluchten voor!
Wie de gelegenheid heeft, verzuimt-
vooral niet in de komende dagen zich
een plaats in de Familiebioscoop te ver
zekeren.
liet theater was Vrijdagavond flink be
zet. Het programma dat, behalve het be
sproken hoofdnummer, nog een paar.
aardige komische nummers en een inte
ressant journaal biedt, verdient ten volle
een druk bezoek!
Luxor Theater.
Wanneer een programma een film teil
met Pouqlas Fairbanks in de hoofdrol, dan
beteekc-nt dat altijd een succes.
..De bende van de wolf is roo'n «tuk,
waar deze uitstekende tctcur triumplten
in viert en dan ook Rred tot zijn recht
komt. daar zijn speelkunst vooral in dit
genre zeer rneoi u lkorr.t.
Douglas Fairbanks is een nrairiefaund.
