S9e jaargang wo. iiyB4 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen vrijdag ii november isat
ABONN EMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen inden omtrek waar een Agent gevestigd ADVEHTENTIENVan 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel Bij
is (kom der gemeente) 13.577»- Franco per post door Nederland f3.877». Afzonderlijke nummers fü.15. Geïl- abonnement aanzienlijk rabat. Twaaifstuivers-advertentién van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Cts
ii. i-eerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.577,; franc® per post f0.65. Post Giro 38810. per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
.rtgave der N.V. Lourens Cosier, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEEEBOOM, Telefoon 3032 Directie en Administratie: Groote Boutstraat 93. Teiefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
BajiiANTOOR voor^Santpoort^yeiaen^yelseroord^Wijikeroo^, J tnniui I c?e5JBeyairwijh.emz.i__PailEKUaZERKERKWEG 2, VELBEN, TELEFOON 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE
Agentia
Heden:
VRIJDAG 11 NOVEMBER.
Stadsschouwburg. Wilsousplein Het
Schouwtooneel„Z. b. b. h. h.", 8 uur.,
Sckouwbainr Jansweg Orkeslver-
eenieing K. E. S., Kwartetavond, 8
uur.
„De Kroon". Geoellige bijeenkomst
van Haurleinsch Toon eel, S.30 uur.
Sociëteit Vereeniging, Haarlems'
Kinderkoor, Volksconcert, 8 uur.
Protestantenbond, Openbare Voor-
dracht voor de Theosofische Vereeni-
fring, 8.15 uur.
Tentoonstelling, Groote Houtstraat
69. Kunsthandel Smit.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest
Bioscoopvoorstellingen.
ZATERDAG 12 NOVEMBER.
Stadsscnuuwburg, VVilsonsplein
Het Rotterdamsoh Tooneel „Vriendin
netje", 8 uur.
Tentoonstelling, Groote Houtstraat
69, Kunsthandel Smit.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest.
Luxor-theater, Groote Houtstraat
139, bioscoop- en variétévoorstelling
's nam. 2.30 en 's avonds 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
bioscoopvoorstelling; 's nam. 2.30 er.
's avonds 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat,
bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 cn
's avonds 8 uur.
Scala-theater, Kleine Houtstraat 77
bioscoopvoorstelling 's nam, 2.30 en
's avonds 8 uur.
OM ONS HEEN
De Elzas en Nederland.
Nummer 44 van den eersten jaar
gang van liet tijdschrift F A 1s a ce
fran<;uise is gewijd aan Neder
land en bevat merkwaardige mede-
dealingen ten opzichte van de over
eenkomst der heide landen. Vooral de
heer Rocheblavc, de sympathieke
hoogleeraar aan de universiteit te
Straatsburg, die velen in Haarlem
kennen en waardeeren, hoeft in een
bescnouwiiig over het artistiek® Hol
land en den Edzas aardige dingen ge
zegd. Zij verkeerc-n, zoo geeft hij te
kennen, heide in dezelfde omstandig
heid: geeft men zich van weerskan-
>en wel moeite genoeg om de kunst
schatten die er zijn, te gaan zien m
hun eigen omgeving en dus de ziel
ran het volk to loeren kennen Wat
de Elzassers aangaat, zij zijn als de
Franschen waartoe zij beliooron in
het geheel, t r o p casanier, te
zeer aan huis gehecht en het aantal
Nederlanders, dat in den Elzas reist,
is waarlijk ook niet, te groot.
En toch, zoo betoogt Rocheblavc,
zouden deze twee landen, die elkaar
zoo weinig kennen, verrast zijn wan
neer ze ontdekten, dat zij door vle
kunst een weinig aan elkander ver
want zijn. Niet, zoozeer op liet gebied
dei" zuivere schilderkunst of vam. de
groote meesters, want Rembrandt,
Frans Hals, liuysdael, Vermeer, zijn
eenig, niet enkel in Nederland, maar
in Europa en er is geen vergelijking
mogelijk met den Elzas, die slechts
een benerkt.e schilderkunst bezit. Dc
overeenkomst begint, wanneer wij den
redelijken bodem bezien, waarop die
kunstwerken staan; bet karakter en
de Leteekenis van de Nederlandsche
kunst hebben iets zóó Elzassisch, dat
de geest, die daarop gaat lolten, er
door getroffen raakt. Het voortdu
rende onderwerp van de kunst is
immers de natuur, de mensch in het
gezin en in de maatschappij, de we
reld van den droom en die gedachten.
De natuur nu, vlakten, strooinen en
kanalen, is bijna hetzelfde in den
Elzas en in Nederland, vooral de E -
zas van Straatsburg en den Beneden-
Rijn, is een Nederland. De Ui, die
stroomit aan den voet van het paleis
der Rohans, gelijkt den I.isei niet zijn
halmen golfslag 011 zijn schuitjes bil
de oude Rouieinsche muren, van
Kampen. Straatsburg, omsloten door
kanalen en antieke gebouwen van
rood©11 zandsteen, is een grooteir Delft
van dezelfde kleur, daar deze staid
den baksteen vertoont. Van hot plat
form der kathedraal van Erwin,
evenals van don toren der starl waar
in Willem de Zwijger vtol, omvat het
oog gelijke horizonten, zoodat hij ze
in de schemering zou kunnen ver
warren. De genoeic schilderkunst, die
aan de vlakten van Nederland ont
sproten is, zou hebben kunnen ont
staan in den Elzas, wanneer deze
streek haar Hobbema en Van Goyen
bezeten had. Maar in die dagen werd
zij at te zee door den voet der krijgs-
snechten vertrapt
liet artistieke temperament van de
beide landen, hel eeno rijker omdat
het die is van een geheel volk, steu
nende op eeuwen van voorspoed, het
andere meer beperkt m zijn middelen
van uitdrukking en natuurlijk© bron
nen, hoeft nieue.mn een treffende
overeenkomst, zoowel noor wnt liet
bezit als niet bezit, B j beide ont
breekt, de uiterlijke droom, hij staat
hun zelfs tegen, die droom is inwon-
üi'g en niet uitwendig, woixll niei
vertolkt, door academisch© afbeeldin
gen of allogorien, mtutr aoor een ze
ker iets, dat drijft ovf de zwügende
dingen, zonder bewogi. g, vooral daar
om welsprekend, omdat 1 --liet recht
streeks uitgesproken wordt. Er is
kuischheid, resem xn het gnvoei dal
de kunst van Nederland, zoowel als
die van den Elzas uitdrukt. Hel Is
kunst van hot Noorden, niet van hen
Zuiden; de Elzas bohooiï tot het Noor
den, zooals I-laarlam, bijna roosuj
Groningen. Dc twee rassen Leunen
beide in de zestiende eeuw go ocn-
ten voor hun vrijheid, zijn beide al
tent op hot stoffelijk voordeel, weinig
spraakzaam, werkzaam, eerlijk, zeer
voorzichtig, vrij wantrouwig, vast van
geest 011 wil.
Zoo ongeveer schetst Rocheblove,
vol goeden wil en sympathie voor ons
land, dut Jiij vaak bezocht, do over
eenkomst tusselum don Elzas en Ne
derland.
Met 1&31L enkel woord heeft de
schrijver van bovenbedoeld artikel,
zooals unen hoeft opgemerkt, de aan
dacht gu vestig «Lap de cwnstandiglveid,
dat zoowel de Elzf^-ala Nederland in
vervingen tijden voor zijn vrijheid
heeft moeten vechten. Toen Karei V
was overleden, trachtte de sombere
Philips 11 de Nederlanden te onder
werpen, terwijl in den Elzas strijd
motot woidon gevoerd tegen Ferdi
nand II, achterneef van Karei, die
ham als keizer van Duitschland was
opgevolgd.
Prof. 6 al ver da de Grave wijst daar
op in ©en artikel in hetzelfde tijd
schrift en voegt er ais bijzonderheid
aan toe, dat de beide landen zich in
hum nood tot Frankrijk om steun heb
ben gewend. Dit punt werkt de Neder
landsche hooglearaar dan verder uit.
„De gunst", zoo schrijft hij, „die de
Frausche beschaving ten onzent ge
noot, is van zeer ouden datum
van hel. begin onzer geschiedenis af
vindt man bewijzen ivan maatschap
pelijke en intellectueel© relaties tus-
sclxen de Nederlanden en Frankrijk.
De re©eerende familién en zij die om
den troon verkeerden, gaven daartoe
hel voorbeeld; al veranderden do dy-
nastioen, de sympathie voor de Frar--
sche taal en het Fransche leiven bleef
onveranderd en, wanneer die al zeer
natuurlijk was bij de graven van He
negouwen en da hertogen van Bour
gogne, die meester van de Nederlan
den waren geworden, is het inderdaaa
merkwaardig dat zelfs de graven van
Beleren, die driekwart eeuw lang ook
graven vau Holland zijn gs/weest, aan
die geestesgesteldheid niets veranderd
hebben. Ui heb al gezegd, boe ver
knocht Willem de Zwijger aan Frank
rijk was: zijn zoor.s, de prinsen Mau-
rits en Fredoxik Hendrik, welke laat
ste een Fransche moedei' bad, de
dochter van Gaspard de Coligny, zet
ten de traditie voort. Men begrijpt,
dat zelfs In een republiek als ue on-
7<o, waari,n de prinsen Man Oranje
slechts „stadhouders" waren, dat wil
zeggen lang niet het gezag hadden
vau regeerende vorsten, hun maat
schappelijke invloed groot moet zijn
geweest. En of al te Amsterdam de
rij lie kooplieden, alvermogende ma
gistraatspersonen, naijverig op het be
houd 'van ham zelfbestuur, spotten met
de Fransche modes en de wijze van
spreken der hoog'gepJaatsten in Den
Haag, ook zij gebruikten veel Fran
sche wooi'den, hetgeen aantoont, dat
de Fransche beschaving niet naliet,
ook op hen zijn invloed uit te oefe
nen".
En daarna zegt Salverda de Gravo
«enige woorden, die bijzonder de aan
dacht verdienen, omdat zij den vrien
den van Frankrijk als uit het haat
gegrepen zijn. „Maar die Fransche
invloed is nooit een gevaar geweest
voor onzA iijtellectueele onafhanke
lijkheid; zij heeft zich altijd beschei
den getoond. Vooreerst heeft zij zich
beperkt tot de hoogere klassen en bo
vendien heeft zij nooit onze natio
nale beschaving benadeeld. Frankrijk
was slechts eeu der bronnen, waaru't
ons geestelijk loven gevoed werd,
maar die bron is onmisbaar en zoo
zij' ooit, stel het ondenkbare geval
mocht komen te verdrogen, dan zou
dat. een onherstelbaar verlies wezen,
niet alleen voor ons, maar ook voor
de gansche wereld".
Dit is vooitreffelijk gezegd. Niet
vooT de vrienden van Frankrijk, die
hot wol weten, maar voor ben. die
in het bovordoien van Fransche be
schaving van Nederland een politiek
gevaar zien. Niemand in Frankrijk
denkt aan politieke, noch aan geeste
lijke annexatie van Nederland, ©ven
min als één enkele Nederlander, die
der zake kundig is. Zulk© gevaren ko
men van een andoren kant. Niet van
Frankrijk.
Pro'. Germain Martin, van de Uni
versiteit te Pa 1 ijs, heeft in hetzelfde
ntrospsr van „TAlsace francaise" een
art,kei geschroveii over de economi
sche hulpbronnen van Nederland en
zijn handelsrelaties met Frankrijk.
Uit den aard der zaait is het minder
geschikt 0111 or iets aan t© ontleenen,
zij (lie or belang in stellen, weten nu
aar zij liet kunnen vinden „Fronk-
ijk", zoo zogt de schrijver aan het
slot, van z:jn artikel, „kan slechts de
medewerking wens© <cn van een ar
beidzaam, verlicht en gelijkmatig ras,
dat zich zeer wel aanpast bij ons na
tionaal karakter". Wij op onze beurt
zeggen: „waarom zouden ook wij niet
gaarne zaken doen met een volk, dat
bestaat uit spaarzame, ernstige, vlij
tige lieden? Want dat zijn. de Fran
schen voor allen, die hen goed ken
nen, al heeft eeu soar stelselmatige
bekladd 111 gsveldtocht al sinds jaren
getracht, een andere mooning ingang
te doen vinden.
J. C. P.
HET KIND EN DE ZOMERTIJD.
Het Hiilü. meldt, dat in dan laat-
ste.ii tijd veel Engelsche bladen ge-
soiireven hebben voor en tcgvan den
zomertijd, voor zoover dl© in verband
staat niet de gezondlteid der kinde
ren. Het oordeel ran Sir George New
man, hoofd van den geneeskundigen
sahooldianst 111 Engeland heeft een
rapport over de kwestie samengesteld,
waarin hij zegt dat Ue verschillende
meeningen door d© ondprwijs-autori-
ioiten verzameld, aldus B-amen te vat
ten zijn: ofschoon betrouwbare gege
vens ontbreken kan gezegd woerden,
dat de wet nadeelig is voor de gezond
heid der kindaren. De algemeen© in
druk was, dat een deel der bevolking
geen rekening houdt men den te wij
zigen bedtijd dar kinderen. Het oor
deel van Sir George Newman is ech
ter, dat met de zomertijd verkeerd is,
maar dat de ouders, die geen reke
ning houden met den bedtijd der kin
deren verkeerd doen.
E11 verschillend a Engelsche school
artsen bobben dezelfde opvatting.
Wij hebben liet. oordeel van de Haar-
lemscho schoolarts, mevr. Op 't Eyn-
tie-Stolp over deze- kweslio gevraagd.
Zij meende dot over 't algemeen de
kinderen to laat naar bod gaan (kleu
ters van 6, 7 jaa.r soms om half ne
gen!) en dat de zomertijd dit ©uwel
wel in de hand woikt, maal' overi
gens had zij nooit iets bespeurd van
een nadeeligen invloed van (letn zo
mertijd op kinderen en ook nooit
klachten van 't onderwijzend perso
neel dor scholen daarover gehoord.
De kinderarts, dr. Frank, achtte het
zeer moeilijk, ja bijna ondoenlijk, eem
omstig, wetenschappelijk onderzoek
in dezen in te stellen, omdat zoovele
in vlooden daarbij samenwerken. Maar
ook hij verklaarde ons, dat in zijn
kinderpractijk nooit een geval was
voangi&komon waarbij hij moest don
ken aan een sleohton invloed van den
zomertijd. ,,In een goedgeordend ge
zin zal, dunkt mij, de zomertijd de
kinderen niet kunnen schaden", aldus
Dr. Frank.
Staflsüleaws
VERGADERING VAN ANTI-MILI
TARISTEN.
Men deelt ons mede, dat de af dee-
linjr Haarlem der Internationale Anti
Militaristische Verraderine een open
bare vergadering- in het Brongebouw
zal houden, waarin twee anti-milita
ristische het standpunt der voreeniging
inzake de bommenkwestie zullen uit
eenzetten..
AANBESTEDING.
Heden werd door het ministerie van
Waterstaat aanbesteed het maken van
meerpalen van gewapend beton en het
plaatsen van deze palen langs het
Merwedekanaa! in de provincie Noord
Holland. Raming f 86 00, Laagste in
schrijver was P. Daalder, te Alkmaar,
voor f 6666.
IIAARL. HOTEL MAATSCHAPPIJ
„LION D' Olt" De St. Ct. behelst
do Statuten der N.V. Haarlemeche
Hotel maatschappij „Lion d' Or" te
Haariam. Het kapitaal der Ven mot
or hap bedraagt f 150.000, verdeMd in
150 aandeden, elk van lOOO.Voor de
eerste maal zijn benoemd tot direc
teur da/heer A M. Duytshoff en tot
'omraissarissen de heeren H. C. vozi
Koster, notaris te Akkrum: i'. G.
Rijkens, burgemeester van Velscrt en
J J. Beccari, wijnhandelaar te Haar
lem.
PF'RSONALIA
Bij Koninklijk besluit is aan mr. A
Maclaine Pont, op verzoek, eervol
oidslag verleend uit zijne betrekking
van rechter^plaafs vervanger in de
arrondissementsrechtbank te Hum
an), onder dankbetuiging voor de als
zoodanig bewezen diensten.
STORMSCHADE IN DE BOLLEN
STREEK.
Wij lezen in „Kweekersb'ad",
orgaan' van het Hoilandsch Hloem-
ii o. 1 en k w e© kersgono o t s cl 1 ap
„Wij willen niet opsommen de
moge lijst van verwoestingen in ae
bo/icnstroGk aangericht door den
.ongsten etorm. Wij wüMen echterva.pt
leggen hot feit, dat die storm enze
streek dermate heeft geteisterd, dnt
op verschillende plaatsen bollenschu
ren geheel of gedeeltelijk voor deu
winddruk bezweken zijn. Er zijn er,
die nog slechts korte jaren geieden
nieuw gebouwd zijn en nu al" een.
vormolooze hoop puin en steenen Jn
elkaar liggen.
Men denxt wel eens: „een halve
eteensmuur houdt het wel", doch met
e©u storm, geiijk deze geweest is,
Jcert niun voorzichtiger zijn. Ontel
bare rietlioopen zijn omver gewaaid,
sommige gedekte hoeken rijn schoon
geveegd.
Al reeds een week lang heeft de'
.wind ons Icetijke parten gespee.d,
voorail op de zandgronden. Men
nog niet gereed met het geijk maken
of het stuifzand hoopte zich weer op
MeenLg kweekeu: zag met zorg cJ-
verstuivingen aan, omcat de kunst
mest waa uitgestrooid, die door de
droogte nog niet was opge.ost, of in
de bovenste lagen verbleef cm nu
waar ?s hij heengewaaid?
Het telefoonverkeer ondei vindt
groote stagnatie door liet afknappen
der draden. Ook onze telefoonverbin
ding sinds Zondag in het onge
reed© De Dienst komt handen te kort.
Wij zajn nog met aan de beurt."
DE H. O. V.
Wij vernemen omtrent de H. O. V.,
dat de p ro pava n da-co rum i c ©1 e nog
steeds ihezig is, de EL O. V. op de ge-
wenschte wiize m stand te houden.
Omtrent den uitslag van hun pogen
kon ons nog niets medegedeeld wor
den.
DE STEHNt-ONTHULLING BIJ
PATRIMONIUM.
Het bestuur der woningstichting
Patrimonium, deelt ons mede, dat de
plechtigheid der steemonthuïling bij
de woningen aan de Kloppessingel is
uitgesteld van morgen tot Zaterdag 19
November.
De gedenksteen zal door den burge
meester. den heer G. Maarschalk wor
den onthuld.
DE HEER CRATAMA OVER
L RANS HALS.
Voor leden en iutroducé's van de
Volksuniversiteit voor Haarlem en
Omstreken trad de hoer I). G. Grata,-
ma, directeur van het Frans Halsmu
seum, Donderdagavond in het gebouw
van den Ned. Protestantenbond als
spreker op over liet onderworp:
„Frans Hals".
De heer Gratama drukte er zijn
genoegen over uit, in deze bijeenkomst
over Frans Hals Cu zijn work te mo
gen spreken; hij deelde mede, zijn
voordracht door lichtbeelden to willen
verduidelijken, opdat de aanwezigen
hij vieinieuwiing konden zien, van welk
een groote Leteekenis deze seliilder
voor de Nederlaondsclie kunst is ge
weest, Hij deelde mee, wat de tijdge-
icoot, en-van-naam vau Frans Ha.ls
over Uvcsqb werk. liebhoi) igezegd
geschreven, waarna do hear Grataimu
eeiiigein tijd stilstond bij de levenswij
ze van den grootan schilder in Haar
lem., waarbij spreker gelegenheid
vond, eemtge aardige bij zonderheden
uit het leven van Frans Hals te ver
tellen.
In de paiuze deelde de voorziltc r
der Volksuniversiteit, de lieer A. H.
Gerhard, eenige bijzonderheden mede
over de verschillende cursussen,
ua de Kerstweek zuilen gegeven
clen, waarmee hij meende, dat het be
stuur bewijzen heeft gegeven, ann de
leden een zoo groot mogelijke keuze
van onderwerpen te hebben gegeven.
De heer Gerhard deelde in liet kort
eenige bijzonderheden over de achter
eenvolgende sprekers en hun onder
werpen mede, zoodat de aanwezigen
bij voorbaat wisten, welke cursus
voor lien het moest geschikt en hol
aangenaamst- is.
Hierna gingen de lichten in de zaal
uit voor de vertooning der lichtbeel
den., alle betrekking hebbende op
schilderijen in liet Frans-Halsmu
seum. De heer Gratoma sprak hij
rikt plaat eer. vorklarend woord.
De lantaarn was van den lieer M.
Zwartser.
fan lel Politieks ïour-
nooivell
EERSTE KAMER,
io November.
Tweede-Kamertje spelen.
Kijksuitkeering aan de ge
meenten. Diversen.
Het voorstelletje van den heer Van
Einibden oca in het reglement van orde
der Eerste Kamer een overeenkomstige
bepaling betreffende de schriftelijke be
handeling (voorloopig verslag als regel)
neer te leggen als de Tweede Kamer
kent dat voorstelletje, dal geen an
dere tendenz -kan hebben dan het ver
langen onzer senatoren om Tweede-Ka
mertje te spelen, is heden met groote
steminien-meerdeiheid aangenomen. Als
de heeren nu maar niet al tc lastig wor
den imet hun „voorloopige" verslagen ea
derhalve niet al te veel vertraging in
den gang d-er wetgeving brengen, dan
moge hun deze vieugde in bun levens-
herfst wel worden gegund. Deu nog
jeugdigen professor Van Emibden had ik
tot nu toe evenwel voor.... minder ja-
loersdh op de Kamer van 100 aangezien.
Ook de tijdelijke verhooging van de
uitkeeringen uit "s Rijks kas aan dc
daarvoor in aanmerking komende ge
meenten, ging er gemakkelijk d-oor, n.l.
met 23 tegen 0 stommen.
Tegenover aanvallen van de heeren
De Vos van Steenwijk en Van Houten,
die deze verhoogiogen niet verlangden
omdat zij deze als een premie op onzui-
nïg beheer meenden te moeten beschou
wen, werd het ontwerp met warmte in
besöheraning genomen o.a. door Mr.
Slingenberg, die op den precaïrcn toe
stand der gxootcre gemeenten wees,
welke toestand meestal voor een niet
gering deel hot gevolg is van uitgeven
voor onderwijs- en cultuurbelangen,
waarvan de omliggende gemeenten mee-
profiteeren zonder er aan mee te beta
len. En is zoo .vroeg Mr. Slïugen-
beijg het Rijk dan zelf zoo zuinig?
lieQie&ga mgqws
Tot de diversen, welke daarna zonder
stemming er door gingen, behooren de
begroetingen voor 1922 van het wedu
wen en weezenfonds voor burgerlijke
a/mbtena-ren, het pensioenfonds vooi
gemeente-ambtenaren en van de n
taire weduwen- cn weezenfondsen,
mede eenige voorzieningen ten behoeve
van het Rijkspersoneel o.a. van dc
artillerie-inrichtingen over 1921.
De Senaat is nu weer met vacan'.ii
tot Dinsdag 20 December's avonds half pleet slaapkamer-ameublement bij, dat er lang
negen,- niet kwaad uitziet.
■INTIMUS,
liet pt'oces-laiiii ii.
Het volgende verslag van de vierde
zitting welke Woensdagmorgen plaats
had. ontleent de Telegraaf aan he'.
"Het meubilair van de verdwenen mevrou#
(Cuchet vulde een flink deel van de rechtszaal]
(die hierdoor min of meor het uiterlijk van eea
venduhuis kreeg; er is b.v. een geheel conn
Zelfs de baard van Landru heeft iets geheimr
[zinnigs; in tegenstelling met de eerste dagen
TWEEDE KAMER, 1 itoen een bruine tint overheerschte, was z\
10 November. Woensdagmorgen duidelijk en onmiskcnbaai
Vandaag heeft de regeering het inkn- blond,
men der Koningin (f 1.200.000) er door I Om een uur begint de zitting. Om eenig ver
weten te brengen. Om niet te werden I Land te scheppen met die van gisteren geeft da
misvers taan, moet Lk er dadelijk aan toe- President een kort overzicht van de vcrklarin.
voegen, dal hier met „her inkomen" een. welke Landru gisteren heeft afgelegd mof
wordt bedoeld de desbetreffende bepa- 1 betrekking tot het verdwijnen van de tien vrou,
ling in de Grondwet en met „er dooi 1 wen' wier namen in zijn opschrijfboekje voor,
weten te brengen" „door de Tweede komen Daarna ls aan de orde het verhoor ovet
Kamer neten te krijgen". Van een Men I de ^rdwijnmg van mevrouw Cuchet en haa»
zoon André. Landru geeft het volgende verslag
van zijn kennismaking met haar:
„Toen André Cuchet in den zomer van 1914
een fietstochtje maakte, moest hij afstappen
bij mijn rijwielstalling om iets te laten repa»
roeren. Wij maakten een praatje, en hij vertel,1
de mtj, dat hij erg veel gevoelde voor werk
tuigkunde. Hij wilde bij mij in do leer komen)
maar ïk wees hem er op, dat hij minderjarig
was, en dat ik die kwestie eerst met zijn moe
der zou moeten bespreken. Ik liad een onder-
gestreefd. Even later -kwam de heer De houd met haar In den .Tardin de Luxembourg,
Kanter „na-mens de fractie" van den maar bij slot van rekening kwam de jongt
Vrijheidsbond meedeeéen, dar deze Cuchet ergens anders in betrekking."
met uitzondering dan van den heer Bü- i „Maar", vraagt de president, „hebt 11 mei
leveld rich met de voorgestelde mevrouw Cuchet niet over huwelijksplannen
f 1.200.000 volkomen kon vereenigen. gesproken?"
„Dat was Immers niet mogelijk! Haar zoon
was erbij, die wist, dat ik Landru heette, ge-
dakje is dit dikke miiilliïoen alweei
beeldsprakelijk gesproken niet ge
gaan. Tot de opposanten behoorde van
daag vooreerst de heer Bijleveld, die
geheel los van zijn (Vrijheidsbonds-)
fractie geen v-aihooging van inkomen
der Kroon uit 's Rijks kas nood'ig acht
te, daar allerwege haar bezuiniging
en dus in de eerste plaats daar waar het
rdt uitgegeven inoet worde;
Troelstra hield een historische
les over de Kroondomeinen en hij 1
er op Jet let nHnm mnvmriü ""JJ ™f„SL
geenerlci contröle mt
van koninklijk inkoi ^u©u'
man waarschuwde hij tegen overdreven
voorstellingen als waaraan de commu- j
nist Van Ravesteyn zich was te buiten
„Wat u daar zegt, is in strijd met de getui
genverklaringen. Volgens hen kende mevrouw
Cuchet u onder den naam van Raymond Di
verkeerde zij in de meening, dat u vrij
gezel was."
- 1 Landru probeert aan te toonen, dat er geert
gegaan, n.l lege" dc veronderstelling j tegenspraak bestond, en trouwens, zegt hij,
dat die domcin-'nkoinsten den laatsten bet j8 allemaal zoo lang geleden, dat de gelui-
tiid- wel aanmerkelijk gestegen zouden gen zjc]j wej kunnen vergissen.
2iin. Di't is aldus Mr. Troelstra, din „Destijds", merkt de president op, „d.w.z. in
lid der Staatsc-oimmh'ssle inzake de |April 1914, bent tl wel eens maanden lang
Grondwetsherziening was volstrekt verdwenen, zonder dat uw vrouw iels van u
niet het geval geweest. Wat Mr. Troel- Iboarde."
stra thans verlangde was: openbaarheid „Volstrekt niet!" roept Landru uit.
inzake dc Kroondomein-inkomsten, daar- Dt president laat zich echter niet van de
bii opmerkend dat hel zijns inziens uW 1brengen; Landru, zoo zegt hij, ls te Chan-
duldlbaax zou ziin dat de Koningin (H- öllj gaan wonen. Om zijn huwelijk met (De
zelfde weelde ten toon spreidt als voor «"o-uw Cuchet te kunnen uitstellen, beweerd#
1014 .gebruikelijk was. bij. zijn militair zakboekje verloren te hebben.
Natuurlijk kwam. ook de brief der Kc- P® belette mevrouw Cuchet echter niet, bij
ningin in het geding. Mr. March ar.; Landru te gaan inwonen,
vroeg zich af of de premier met de voor- I Deze meent te moeten opmerken: „Mijn mai-
lerin.g er van gepoogd had .invloed op V*860 is 7-Ü nooit geweest!"
de beraadslagingen uit te oefenen. Mei. I «Toch hebt u haar voorgelogen, zooals u
den brief lelf toch had de Kamer consii- «««""W*
laihmeel niets te maken, want een par-1. «O» «row*» richt Landn. rich op: „In
lcmcntaire cantröle, cm na te Eaan in seval heb ik htcr nooit Mm en ik
hoeven-c de Koninsin ton hebben *«- 9°",™" "'f'*™" i "nf,"
bmik gesnaakt van de tc barer bcsdhik- wnnra on
nel juiste woord, en de president helnt hem:
k.nj te stellen meerde» f 600.000 zon M lewlJ„nIS
tooh wei omnotrelok tUo Hkcr hadden m bol[ta .„moordt I^ndra:
we zoo redeneerde de neer Marchant precies."
het bedrag van het inkomen uit Dan vraagt de president, of Landru te Chan-'
's Rijks kas vast te stellen zonder dat dc tuiy eigen inkomsten had.
drager (draagster) der Kroon armoede j „Zeker", zegt deze. „ik had eigendommen."
zou mogen lijden, doch tevens zonder i „Waar bevonden zich die eigendommen?"
groote weel-de. Bijzondere ontvangsten j „In mijn zak." Algemeen gelach,
van vreemde Staatshoofden zouden af- 1 Eenige dagen voor den oorlog verdwijn4
zondcrlijk uit 's Rijks -kas kunnen woi- Landru plotseling. De zwager van mevrouw
den betaald, want zij komen sporadisch Cuchet, Friedmann, vindt de zaak niet pluis,
voor en mogen altijd volgens mr. fBj gaat op Informaties uit en verneemt, dat
Marchant geen element van het vaste Landru gehuwd is. Den lOden Augustus komt
inkomen vormen. deze terug doch hij vindt het huis ledig. Fried-
De heeren Beunïer, Kolkman en mann- biJ wien hij het adres van mevrouw Cu-
Scbbklung wensdhen, sprokend geheel of 1 chet komt vwo. wijst hem de deur. Maar
vrijwel cl namens hun fracties dc f04" k°ml wMa. en weet
Koningin de volle f ..aoo.ooo te oittree- Je "ed„we soo onder aijn hetoover „s t. bren-
o - gen. dat zij er de voorkeur aan goeft, met haar
ren cn haar m de be5t©ding geheel vnj farniHe |e broken. Dc idylle begint opnieuw, en
tc laten m.a.w. deze heeren maakten het tjo vegtlgt zjch te vernoulllet, waar
zich geheel los van den Komnkhjkea Undru voor den ech,genoot. van mevrouw Cu-
bnef. I e c- Van de Laar voegde er chct doorgaat. Zy en haar ZOon hadden de cor-
nog aan toe dat hi; dien brief in str-.jd - respondentie met het echtpaar Friedmann her
mei de waardigheid der Kroon achtte. vat ,doch dezen kregen sedert Januari 1916;
Minister Ruys bevestigde den vrij al- geen antwoord meer op hun brieven,
geuit-enen Indruk, dat de Kamer zich i „Wat ls er van hen geworden?" vraagt de'
buiten dc wijze van besteding van het 1 president
te v iteeien in kornet, der Kroon moejt „.Mevrouw Cuchet en haar zoon zijn uit Ver
houden. Hij ha-d zoo deelde de pre- nouillet vertrokken in verband met een afre-
mier op een nadere vraag van mr. Mar- kening."
chant mee d'en brief slechts voor- I „Welke afrekening?"
gelezen o:n de Kamer tijdig te doen we- I „Wij treden thans in bijzonderheden", zegt
ten, wat de reden zou zijn indien te Landru. „die ik tijdens de instructie nimmer
ecniger lijd zou blijken dat de Kcningi-i heb medegedeeld. Het. betreft hier een particu-
niet over de veile meerde. 600.0c.- liere overeenkomst, die óns aangaat en óns al-
zou hebben beschikt, dus geenszins om leen. Wij hebben niets gedaan dat in strijd is
invloed op de beraadslagingen uit 'e met de wetten en de goede zedeu. Er bestaat
.cfenen. toch immers een persoonlijke vrijheid?
Intussclien was er een motie-Marcbant i Meer wil ik niet zeggen.'
geboren, waasbij het leedwezen der Ka- "G*i weigert hier dus. evenals gedurende
de instructie, u nader uit te laten v
1 .Absoluut", antwoordt Landru, „op beslisten
toon.
De Indruk van deze woorden is minder ge
lukkig
I „De heeren gezworenen zullen uwe houding
in dezen naar waarde weten te schatten".
I Landru heeft het hebben en honden der fa-'
milie Cuchet verkocht Hij heeft nan een ze-
i keren Pelletier een assurantie-polis verkocht
ten name van André Cuchet
j „Deze polis behoorde mij toe", verklaart;
Landru. „De jonge Cuchet had mij de polis
aangeboden als blijk van erkentelijkheid voor
de vriendelijkheden, welke ik hem had be--'
den inhc. f van den brief M- ••>tc-
deeld. De motie werd met 62 tegen 25
men -verworpen. oór s-lem - -!-
lcen dc vrijzïnrw'g-damocraten, sociaal
democraten en revolutionnairen. Verder
den met ongeveer gelijke
idling
Kolthefe om de inkomsten ~sr Kroon
domeinen publiek te maken vóór ver
dere behandeling van het artilkél betref
fende het Staatsinkomen der Koningin,
;en amendom nt-Van Rr.vesteyn om he'.
inkomen der Koningin onveranderd te
laten (in geen geval ie verhoogen) cn
motie-TrocIstra van dezelfde streu-
king ais de motie-Ko-ltkek, doch zonder
mhorsin-T der beraadslagingen.
Met 59 tegen 31 stemmen is ten
slotte hc inkomen op 11.200.000 in de
Grondwet gebracht. Bij dc tegenstem
mers had zich de be_r faraat gevoegd.
l'ogingcn v a revolutionnaire en
daal-doniccratische om de toela
gen cn de inkomens van dc andere leden
van het Vorstenhuis onver an dor'' :e 1-
ten. faalden. De rc.geerin.gsvoorstellen
hebben gezegevierd.
lieden dc kwestie van het „recht vau
oorlog veiklaragj.
INTIMUS.
wezen.'
Ik stond in intieme relaties met de familie
Cuchet- Zouden wij ons nu het hoofd breken
met overdrachts-formaliteiten? Thans verwijt
men ons. dat wij ons niet hebben gehouden aan
de wettelijke bepalingen nopens zulk een over
dracht Het gold slechts onroerend goed. Maar
Intusschen zit ik daardoor In de strikken der
Justitie."
Landru vertelt dan, dat mevrouw Cuchet, die
hij zijn vrouw noemt, naar Engeland is gegaan
en dat haar zoon dienst heeft genomen in het
Brilsche leger. Het verhoor nopens den ver
koop der bezittingen van de familie Cuehct
gaat voort. De president preciseeri, waaruit
deze bezittingen hebben bestaan en onderwijl
beaamt, of verbetert Landru deze opsomming
nan dc hand van zijn „dossier." Aangezien er