Buitenlandseh Overzicht
De Conferentie te Washington.
Gilletten Bladen
Oe openingsrede van president Harding. Amerika dient een belangrijk voorster In
om te komen tot vlootbeperklng. De Nedorlandsche gedelegeerde aan 't
woord.
Do opening.
Zaterdag ia cle conferentie ander
Ser veel belangstelling geopend. Rev.
r. Abertaathy uit Washington, sprak
allereerst een gebed uit.
Daarna was
't woord aan
president Harding.
Hij werd met langdurige toejuichin
gen begroet.
Zijn rede werd herhaalde malen on
derbroken door het handgeklap van
senatoren en leden van het Huis van
Afgevaardigden.
In zijn rede schetste hij den aard
van die bijeenkomst ale het resultaat
van het ontwaakte geweten der twin
tigste-eeuwsol-te 'beschaving. Deze con
ferentie, zel-tl© hij, is geen bijeen
komst van overwinnaars, geen raad
van volken, welke tracht den men-
Johë lijken aard te vervormen. Het is
eender een bespreking van vertegen
woordigers van alfa deeLen van de we
reld. die het er over eens wilen wor
den. hoe zij de hetere eigenschappen
van de menschheid kunnen doen zege
vieren, teneinde de internationale bo-
trekkingen te verbeteren.
De conferentie vervolgde hn moet
worden beschouwd als een gevolg van
het uitgesproken verlangen ©ener
oorlogsmoede wereld, die gebukt
ga-"t onder hare zware lasten om be
tere onderlinge betrekkingen te schep
pen.
Harding schetste de vernietigende
gevolgen van den oorlog, die door de
menschheid niet kunnen worden ge
rechtvaardigd. en door God niet wor
den vergeven.
Ieders verlangen gaat uit naar vrij
heid en recht, waarvan het eene niet
zonder het andere kan bestaanbei
de moeten een onbestreden bezit der
naties zijn.
Als men bedenkt welke matelooze
oorlogskosten er worden besteed, en
hoe drukkend de voortdurende bewa
peningslast geworden is, dan kan het
niet andera of alle verstandige vol
ken mooten verlangen naar een we
zenlijke ibeperklng van de bewape
ning, naar recht in plaats van
oorlog.
Donderden miilioenen menschen,
die m vrede betalen en in oorlog ster
ven, willen de uitgaven voor de ver
woesting veranderd zien in uitgaven
voor den ophouw.
Amerika verwelkomt de gedeleoeer-
den op onzeüzuchtige wijze. Amerika
koestort geen vrees, verdenkt niemand
van viiandige bedoelingen, over
weegt geen verovering. 'De ver ©dier
met wat het heeft, zoekt het niets van
andoren te verkrijgen. Amerika
Wenseht slechts iets goeds, iets edels
tot t.uid te brengen, wat geen enkele
natie alleen afkan. Amerika wenseht
met andoren rondom een tafel te zit
ten. nvaar internationale overeenstem
ming heem-hl. Amerika wil openhar
tig niet do gedelegeerden spreken het
noodigt uit lot samenwerking en biedt
zo tevens aan.
M -m moet beseffen, dat geen gene
zing mogelijk is, zonder het brengen
van offers. Harding doelt hiermede
mei op het afstaan van rechten, de
vermindering Van vrijhedien of de be
perking van aspiraties. Men bejjQeft
niemand te vernederen, en geen natio
naliteitsgevoel te krenken, maar spre
ker bepleitte eenheid van geest, opdat
er minder oorlogsvoorbereiding noo-
dig zal wezen en men langer in het
gelukkige genot zal wezen van den
vrede. Indien, vervolgde hij, geen
honger© gevoelens ons noopten tot de
ze dan zouden de harde, nuch
tere feiten en de welsprekendheid
van den economischen toestand ons
wel dwingen, onze bewapening te
verminderen.
Besluitend zeide Harding: ,,Ik
verwelkom u niet alleen vol goeden
wii en met een verheven doe! voor
oogon. doch ook met groot vertrou
wen en met hoop op het tot stand ko
men van overeenstemming, a l wij
slagen, zullen de bewepeningskosien
kunnen worden verhinderd en zal een
betere orde kunnen worden gescha
pen. welke de wereld tot rust zal
kunnen brengen".
Ha de rede van Harding hield de
Amerikaansche gedelegeerde Hughes
onmiddellijk een zakelijke toespraak.
Hughes siw-ak over de absolute nood
zakelijkheid, om de bewapeningen te
beperking.^ Toen hij uitgesproken
was, daverde de vergaderzaal van het
lang aangehouden applaus.
Nadat Balfour had voorgesteld.
Hughes tot voorziter der ontwape
ningsconferentie to benoemen, waar
bij hii groote hulde bracht aan dezen
'Amerikaanscben staatssecretaris, trad
Hughes nogmaals naar voren, om na
mens Amerika een voorstel te doen
nopens die vermindering van den
striiclmachtefi ter zee.
't Amerikaansche voorstel
tot vlootbeporking.
Ben Bxcliango-telegram uit Wash
ington me'dt, dat het voorstel van de
V. S. op de oonferentic ingediend,
inhoudt .dat de tonnage voor aan
bouw van slagschepen van de vloot-
programma's zal worden geschrapt,
zoo dat op geen enkel oogenblik gedu
rende de periode, waarvoor die beslui
ten on overeenkomst gelden, die ton
nage die volgende totalen zal over-
echrijclen
Voor de Vereenigde Staten 820.000
ton
Voor Groot-Brittamiië 820.000 ton;
vor Frankrijk 410.000 ton
voor Iialië 410.000 ton
on voor Japan 410.000 ton.
Japan zal dc in aanbouw zijnd'©
„Atago" en „Takas" mogen afbou
wenGroot-Brittannië zal de 4 slag
schepen die thans op stapel staan,
eveneens mogen afbouwen en de Ver-
eenigo Staten zullen den verderen af
bouw van 2 slagschepen en 2 kruisers
stop zetten. _De vast te stellen tonna
ge van kleinere schepen, kruisers,
torpedojagers en onderzeeëre, zal
Groot-Brittannië beperken tot 500.000
ton. de Vereenigde Staten eveneens
500.000 ton, Japan, Frankrijk, Italië
en de kleineere mogendheden leder
300.000 ton.
Havas meldt uit Parijs op grond
van informaties uit goed ingelichte
bron, dat het Amerikaansche voor
stel gebaseerd is op de volgende prin
cipes
le. Groot-Brittannië, Japan en
Amerika zullen bij speola'e conventie
een overeenkomst aangaan op de ba
sis van beperking van 'bewapening ter
zee, terwijl zij daarbij do vorwaarden
hunner respectievelijke veiligheid in
acht nemen
2e. De bijzondere positie van Groot
Brittannië als eilandeininogendheid,
zal worden erkend in overeenstem
ming met de fonmule, aanvaard door
president Wilson in 1919. Als uit
gangspunt zal worden aangenomen,
dat Groot-Brittannië ziin machteposi
tie ter zee moet behouden.
3e. Met het oog op hun territoriaal,
maritiem en politiek belang en op
grond van de lengte hunner kusten
aan den Atlantiscben Oceaan en den
Sli'le r,Oceaan en de noozakeliikheid
tot handhaving van de Monroeleer,
hebben de Vereenigde Stalen roden,
om hun vloot te houden op de sterkte
van adie der machtigste zeemogend
heid, nl. Groot-Brittannië.
4e. Bij speciale con ven ie zullen
Groot-Brittannië, Japan, en de Ver
eenigde Staten overeenkomen, geen
vlootbouw te ondernemen, gedurende
eem vast te stellen periode. GeriUren-
de deze periode zal geen enkel schip
od stapel gezet worden, behalve voor
vervanging van schenen van ver
ouderd type. Door definitieve voor
schriften zal worden vastgesteld, wan
neer een orloessehip als verouderd
moet worden beschouwd.
5a De zee slagkruisers, die on het
oogenblik door de Vereenigde Staten
zullen worden geibouwd, zullen wor
den afgebouwd als pe^noronde tot de
bestaande Amerikaansche vloot, die
thans geen enkel schip van deze klas
se bezit, terwiil Japan en Gront-Brit-
tann'ië. evenals iedere moderne mo
gendheid. reeds een aantal dezer sche
pen hebben.
6.. Japan en de Vereenigde Staten
verplichten zich. hun respectieve pan
den Stillen Oceaan grenzende gebie
den niet van militaire versterkingen te
7e. Alle verouderde scheren zullen
ondraiddelliik aan A» controle der
rnarirteAepa-rtem enten worden ont
trokken.
8e. Br zullen waarborgen geweven
wordendat geen enkele mogendheid
kopvi-ardIischennn zal bewapenen om
op die wiize vlootversterkiinw moge
lijk te maken.
Ben ander telegram uit Washing
ton meldt
In net voorstel van de Vereenigde
Staten worden ae \o :Ic vier pnn-
oipes neergelegd:
1& Alle slagschepen, voorlo newde
op liet program Yau aanbouw zulten
er van worden geschrapt, het lij zij
reeds ap stapel zijn gezet of nog
slechts op het program staan. .A'er
moedelijk met uitzondering van de
bovengenoemde gevallen. (Red. il.D.j
2e. \erdere veermin during moet
■worden verkregen door het afvoeren
van bepaald© oudere s cl iepen,
3e. In bet algemeen zal rekening
moeten worden gehouden met A In
staande vlootsterkte der betrokken
mogendheden.
4e. De tonnage dor slagschepen za.
worden gebezigd ah maat vu,t de
sterkte voor de vloten en evenredigen
aanbouw van hulpsbrijdkracnten.
Volgens het voor-stel van Hughes
zou Groot-Brittannie den aanbouw
moeten stopzetten van vier nieuwe
schepen van het type-Hood ©n all.
slagschepen tweede en eerste klasse
tot de klasse King George V.
Japan zou de plannen voor don aan
bouw van twee slagschepen, en vier
slagkruisers, die nog niet op stapel
zijn gezet, moeten laten valien en drie
slagschepen- en vier slagkruisers in
aanbouw, benevens alle tien slag
schepen van het Dreadnought type
stopzetten.
Van het programma der V. <5. zou
den worden afgevoerd 15 in aanbouw
pijnde slagschepen en 15 oudeie
slagschepen.
Voorts stelde Hughes voor, dat in
de komende 10 jar én geen slagschepen
zullen worden gebouwd en d it het
maximum tonnage voor de vervan
ging der schepen zal worden vastge
eteld, dat voor de V. S. en Groot Brit
tannië elk 50U.000 ton zai bedrigin en
voor Japan 300.000 ton.
Ten slotte zou worden voorst tn in
vervanging van slagschepen, ir.on-fi
zij 20 jaar oud zijn, terwijl veiboder.
zou zijn cle bouw van een schip grea
ter dan 35.000 ton.
Uil Washington wordt aan 't Alg.
Handelsblad geseind:
Het Amerikaansche ontwapenings
voorstel streeft naar een vermnde-
ïing der maritieme bewapening, afge
meten naar de toimenmaat der eerste
klas gevechtsschepen. Amerika it be
reid gedurende de volgende tien ja.en
zijn nieuwe maritieme constructies
t© staken, en het is geneigd vi.ftien
eerste-klas schepen, welke ktaoh-
tens het drie-jaare-prograin worden
gebouwd, alsmede vijftion oude, vol
tooide slagschepen, in het geheel
,850.000 ton bedragend, te uiimiReren.
Dit alles op voorwaard© dat Enge
jland en Japan dit voorbeeld in dier
voege zullen volgen. dat de drie
mogendheden te zamen 6G groote
schepen, met een inhoud van enge
veer 1.900.000 ton, zonden laten ver-
i allen.
Tot zoover de berichten die nog
al uiteenloopend zijnover 't Ameri
kaansche voorstel.
Do Indruk van 't Ameri
kaansche voorstel.
Daarover seint de correspondent van
„De Telegraaf"
De indruk, welken Hughes hierdoor
iop de vertegenwoordigers der vreemde
landen maakte, was overweldigend. De
geheele vergadering, doch in het bij
zonder de aanwezige Congresleden
schreeuwden letterlijk hun instemming
uit!
Het voorstel van Hughes is zóó ver-
rijkenden en het zal zulke enorme gevol
gen hebben voor de toekomst der we
reld, dat niemand kan voorspellen wat
het resultaat er van zal zijn.
Na een langdurig applaus vroegen de
aanwezige Congresleden oin een rede
van Briand. De Fransche gedelegeerde
moest een buitengewoon enthousiaste
begroeting in ontvangst nemen en on
middellijk daarna hield hij een der schit
terendste redevoeringen, welke, hij ooit
heeft uitgesproken.
Vervolgens trad het hoofd der Japan-
sche delegatie, Kato, naar voren. Ook
hij werd met handgeklap venvelkomd.
De JapaDSChe vertegenwoordiger noem
de het voorstel van Hughes „zeer vèr-
reikend, doch een geschikt voorstel om
nader te bespreken." Daarna kwamen
de Belgische gedelegeerde en minister
Van Kamebeek nog aan het woord.
De rode van mlnlster
Van KarnebeeU.
Hier volgt de rede, welke minister
Van Kamebeek bij de opening van de
conferentie van Washington gehouden
heeft
Mag ik op mijn beurt het genoegen
hebben, de regeering van de Vereenigde
Staten in naam van de Nederiandsche
regeering waarvan ik deel uitmaak, dank
te zeggen voor de uitnoodiging, welke
ook tot ons gericht is, om deel te ne
men aan de besprekingen der conferen
tie ten aanzien van de vraagstukken der
Stille Zuidzee.
Nederland stelt die eer op prijs het
begrijpt de beperking, welke de uitnoo
diging inhoudt. Nederland is niet langer
een militaire factor in de politieke we
reld en verbeeldt zich evenmin het te
zijn. Ofschoon het devies op het wapen
van het Huis van Oranje „Je Mainnen-
drai" ook van toepassing is op het Ne
deriandsche koloniale rijk, is Hollands
politiek gericht op vrede en internatio
nale samenwerking, en het zal dan ook
alies steunen, wat in die richting kan
worden gedaan.
Het hart van het Nederiandsche volk
is vervuld met hoop en vertrouwen bij de
gedachte aan de pogingen, welke hier
gedaan worden. Wat betreft de vraag
stukken van de Stille Zuidaee, Nederland
bezit daar territoriale rechten over een
uitgebreid gebied met een bevolking van
meer dan 50 millkien zielen en dat se
dert meer dan 3 eeuwen.
Dit is voldoende om aan te toonea,
met welke groote belangstelling wij de
beraadslagingen van de conferentie zul
len volgen. Indien onze langdurige ko
loniale ondervinding van nut kan zijn,
om middelen aan de hand te doen of
andere geschikte voorstellen te doen,
om den afloop van deze conferentie te
bevorderen, zullen wij ze gaarne te uwer
beschikking stellen.
Ik hoop, mijnheer de voorzitter, dat
de uitslag der conferentie zal strekken
ten voordeeJe van de wereld. Laat mij
u de verzekering geven, dat het initia
tief van Amerika door het Nederiandsche
volk met vreugde wordt begroet.
Sympathiebetuigingen.
Van den Franschen president. Zwe
den en Denemarken kwamen sympathie
betuigingen in.
De conferentie verdaagd.
Na de opening is de conferentie ver
daagd tot a.s. Dinsdag.
Engolscho bladen over de
beteekenls der conferentie.
„De Times" schrijftEuropa is nu
nauw vastgeklonken aan Amerika en
Azië en opdat deze nauwe verbinding
vruchtdragend zij voor den vooruitgang
de menschheid, moet in onze dagen
de vraag, in hoever de verschillende vol
ken die thans in zoo innige aanraking
met elkaar zijn, den weg der botsing of
den weg des vredes zullen kiezen, beslist
worden. Dat is de eigenlijke beteekenis
van de conferentie te Washington.
De „Daily Telegraph" Wij beschou-
en deze conferentie niet als gelegen
heid voor diplomatieke geslepenheid.
Voor ons is zij meer dan dat een
groot onderzoek naar de oorzaken, die
de wereld in een nieuwen oorlog kunnen
storten. Zoo zien de Britsche volken in
de heele wereld de conferentie en toen
eenmaal die opvatting gevestigd was,
kwam de vergadering te Washington
voor op een hoog plan te staan.
De „Manchester Guardian" Afge
scheiden van het eerste vraagstuk dat
de conferentie wordt voorgelegd
het vraagstuk of ce drie groote mo
gendheden in de Stille Zee, de Vereenig
de Staten, Engeland en Japan, tot over
eenstemming kunnen komen is er een
andere hoogst belangrijke kant aan de
conferentie, namelijk haar invloed op de
betrekkingen van Engeland en de Ver
eenigde Staten en op de gemeenschap
pelijke betrekkingen van dc Engelsch
sprekende volken. Indien het waar is,
dat de wereldvrede op geen anderen vei-
ligen grondslag kan rusten dan op dien
gemeenschappelijke overeenstem
ming tusschen de volken der wereld, is
het ook waar dat de Engelsch sprekende
olken een geweldig en machtig deel
:rvan vormen en dat een sterk accoord
tusschen hen grootelijks zal bijdragen
•t een ruimere eendracht.-
De „Daily Mail" laat uitkomen dat,
op het stuk van ontwapening, Engeland
reeds voorgegaan is. Dadelijk na den
wapenstilstand heeft het het werk voor
drie linie-kruisers van het type-Hood ge
staakt en zijn marine is nu, wat schepen
met dc modernste gevechiswaarde be
treft, nummer driej
DE SPANJAARDEN IN MAROKKO.
Uit Ceuta wordt geseind: De Span
jaarden hebben in tl© streek van Go-
inera ©en Duitsche onderdaan gevam-
gen genomen, die de kanonnen der
Rifkabylen richtte.
DE SPOORWECEN IN AMERIKA.
Al d© spoorwegmaatschappijen van
het Noordoostelijke net der Vereenig
de Staten hebben dc regeeriug toe
stemming gevraagd om de loonen van
:t ttein- en stations personeel te vei-
lagen met 10 pet., hetwelk overeen zou
koinen met de verlaging der vracht
tarieven. De verlaging der loonen be
treft ongeveer een millioen mannen.
Verspreid nieuws
UIT JAPAN. Baron Takakasjï is
tot minister-president benoemd.
Baron Korekiyo Takakasjï had in het
kabinet-Hara de portefeuille vaa Finan-
DE DREIGENDE STAKING BIJ DE
BERLIJNSCHE GASFABRIEKEN.
De ai helders in do gasfabrieken ie Ber
lijn zijn Zaterdagmorgen hun lijdelijk
verzet begonnen. Zij zijn wel in de fa
brieken verschenen, doch hebben zich
alleen beperkt tot de uitvoering van de
allernoodigste werken, zoodat de gas-
voorziening zeer gestoord was. De ar
beiders willen het resultaat van de ge
meenteraadszitting afwachten, waarin
hun eisch om een duuitetoeslag van 1000
mark wordt behandeld. Wanneer deze
eisch wordt afgewezen, zullen zij in sta
king gaan.
DE OPSTAND IN DE OEKRAÏNE.
Het Ockrajicnsche persbureau meldt
uit Lemberg, dat de Oekrajiensche op
standelingen, onder aanvoering van ko
lonel Schetei, na een strijd van ver
scheidene dagen, waarin het verzet van
de 24ste Bolsjewistische „ijzeren divisie"
gebroken werd, Winitza hebben veroverd.
De spoorlijn SjmerinkaWinitza is in
handen der opstandelingen.
DE AANSLAG IN DEN ROEMEEN-
SCHEN SENAAT.
Uit Boekarest wordt geroeid De po
litie heeft den dader en de medeplich
tigen gearresteerd van den aanslag in
December 1020 gepleegd in den Senaat,
waarbij verscheidene ministers en Se
naatsleden werden gedood of gewond.
Het zijn drie individuen, aangesloten bij
een groep van de Russische
DE IERSCHE QUAESTIE.
Een proclamatie steli de datums vast
voor de overdracht aan de regeering van
Ulster van zekere diensten, tot nog toe
in handen gehouden van de rijksiegec-
ring, omdat Zuid-lcrland de Homerule-
wet van igeo niet had aanvaard en oor
spronkelijk het voornemen bestond om
deze diensten gelijktijdig over te dragen
aan de regeeringen vaa Ulster en Zuid-
lerland. De diensten, betreffende de fi
nanciën, de belastingen, de handharing
der orde en de uitoefening der justitie
zullen 22 November worden overgedra
gen, de aodeie diensten 1 December, 1
Januari en 1 Februari a.s.
10 MILLIOEN RUSSEN DOOR DEN
HONCERDOOD BEORE1CD.
De Russische volkscommissaris Wino-
koerof, schrijft in de „Krasnaja Gazet-
ta", dal het de Russische regeering on
mogelijk is, zonder buitenlandsche hulp
de hongetcatastrofe te bestrijden. Als
de landen van Europa hier niet ingrij
pen, zijn volgens hem, tien millioen
menschen wegens gebrek aan voedsel
gedoemd te
DE OPSTAND DER MONTENE-
GRUNKN. - \nar de „Daily Mail'
meldt, zijn de Joego-Slarische Loepen
bij een inval in Albanië gestuit op
itefltgieai tegenstand van Montene-
gnnneche grensbewoners Zij zou
iiun van don beroemden berg Low-
sen verdreien hebben, een punt van
bijzondere strategische betrek©nis. Na
een gevecht van vijf <ingen i.amen oe
Joegó-Slibven Loera en Miredita In
Noord-Albanië, en vluchtte de bevol
king naar do kust, doch toen werd
de opmnrsch door ranso^-lie troe
pen, die zich in do b-Tgon s er^chanst
hadden,tegenhouden.
BLOYD GEORGE OVER HONGA-
BJJE EN RUSLAND. In antwoord
op een vraag 111 het parlement be
vestigde Lloyd George, dat de Hon-
gaaraohe rageeriog heeft verklaard,
dat a.lla Hahsbua-gers van den Hon-
aai'söhem troon zijn uitgesloten. De
Hongaansche regeoring heeft eir tevens
In toegestemd om geen oplossing te
zoeken in de kwestie van den Hoi>
ganirscihen koningstroon zonder met
do geallieerden te raadplegen en zon
der hun toestemming te hebben ver
kregen.
In antwoord op een vraag betref
fende d© hulp aan Rusland zeide de
eerste minister, dat Rusland zich zelf
het best zou helpen door zijn schul
den te betalen.
Stadsnieuws
AANRIJDING Zaterdagavond
Ymgevecr zes uur reed een vrachtauto
Nan de firma V. In de Damstraat
naast ©en stilstaande tram. Do auto
raakte zoodanig bekneld dat ze ©enige
schade opliep. Een treeplank van de
tram raakte los
ONDERSCHEIDINGEN Aan
mr. H. J. D .D. Enschedé te Haarkam
is de orde van de Belgische Kroon
verleend
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bijLeivin?, Z.B.
Spaaroe 40, Duitech boekH. N. Waa
lewijn, Tetterodestraat 82, bril in
étui; J. v. Vliet, G-asthuïslaan 159
rood, twee Duiteche boekjesv.ö.Heu-
vel. Doelstraat 15, Holl. Herdera-
liond, W. H .A. Kerdiik, Frans Hals
straat 2, kinderportemonnaieDe
Rooy. Eendrachtstraat 12, kinder-
portemonnaieB. Postma. M. van
Heamskerkstraat 53, daroesporte-
ruonnaie; C. Arnold, Tetterodesiraat
70, Sprei van KinderwagenS. Siivis,
Gen. Joulbertstraat 23, kinderschoen-
tje.
BADEN. In het douchebadhuis
aan den Koudenham zijn in de afge-
loopen week 334 baden geijomen in
dlat aan het Leidsoheplein 834 en in
dat aan den Sakotersingel 987.
K. E S. Quartetavond.
Schouwtburg Jansweg.
Om de prestaties van het K. E. S.-
quartet to Ibeoordeolen, moet ik als
criticus eeret het etandipunt kiezen
van waar dit ensemble redelijkerwijze
te bezien is. ijn het dilettanten, be
roepskunstenaars, of wat daar tus
schen lie', leerlingen In het eerste
?©val zou ik met boel veel lof over het
eonoert kunnen spreken, in het twee
de daarentegen met ©en paar rake
zinnen van een maohteloos po ven moe
ten gewagen in het dlerde geval is er
echter wel een compromis te vinden
dat het midden houdt.
Eon concurrent voor dc Bohemers
voor de Budapesters, voor Poulet of
Chailley, enz. is het K.E.S.-quartet
no? lan? niet, daartoe ontbreekt het
ieder van de vier spelers no? heel wat
aan techniek, nan bezonken artisti
citeit. aan inzioht en accomodstie-ver-
mopen. Wat we dus als hoosste eisch
aan het quartetspel stellen, kan hier
niet golden, omdat we te oordeelen
hebben Over het werk van vier ambi
tieus© jongelui, die misschien wel wat
voorbarig aan het publiek het resul
taat hunner studie komen.... vc-rkoo-
pen. Ik hoop dat de heeren van K.
E. S. de waarde van hun spel niet
overschatten, dat ze weten dat het
yet meer dan hoo?st verdienstelijk
leerlingenwerk fa, en dat ze dan ook
in verhoudin» daarvan dt ounstie©
appreciatie van de critiek zullen op
vatten
Heel dezen uitleg ter qualificecring
was er noodig om met gerust geweten
te kunnen ze??en dat het XVIe
quartet van Mozart mij veel bevredi
ging geschonken heeft, het Andante
con variation e vooral ring heel ge
lukkig. het gewenschte evenwicht
van toon werd hier bijna volkomen
bereikt.
Het quartet van Haydn, op. 33
No. 3. ging minder vlot en van het
heerlijke quartet uit van Borodinc is
alleen maar te ze?ren dat het boven
de krachten der spelers ligt, van het
Scherzo b.v. kwam niet veel terecht.
De groote verdienste van het K. E.
S.-anartet ligt in het jeugdig enthou
siasme waarmee het den sleilcn berg
de rkunet opklautert; 't is nu voor 't
viertal maar te wensohen dat se het
heuveltje hetwelk ze nu beolcen heb
ben niet als eo.n berg gaan beschou
wen. dat zo niet kükem op den afge
legd-en wei- maar hoo^erop, naar wat
no? bereikt moet worden.
JOS DE KLERK.
OVER DEN STRIJD IN DE
METAALINDUSTRIE.
In het gebouw der mokme arbei
dersbeweging „De Centrale" aan het
Spa ara e waren Vrijdagavond een
paar vergaderingen belegd, hoofdza
kelijk voor metaalbewerkers, maai
ook voor leden van oudere verend-
gingen, aan gee lot en bij den Haarlem-
sch'-n Bestuurders bond. !n zaaJi. al
geheel gevuld was. werd de verg t
dering gepresideerd door den heer K.
von dsn Berg Jr.. voorzit' -r van don
Haar!. Beetuurderabondi>eza op ti
de de bijeenkomst, medcdeMer.de dat
opdracht van het N. V. V. in ven:
tatsen van ons land vergaderingen
zullen worden gehouden, teneinde-
maatregelen ;c beraman om d'-n
strijd der metaalbewerkers te steunen.
Hij herinnerde aan de door den Me-
taalbond aangekomligdo en hier «1
daar reeds ingevoerde loonsverlngi» g.
De metaalliewerkors, zei «preker,
moeten thans voor alle andere arbei
ders in de ores springen, want wan
neer deze strijd door de metaal Os-
werkers verloren wordt, zal spori:;?
loonsverlaging voor de andere vakken
volgen.
Ilierna verleende hij het woord ann
den heer R. J. Dijk. die mededeelde,
op dezen avond eenige dingen te zul
len zeggen, die voor velen ook in de
ze vergadering mteschien niet aange
naam zouden zijn. „Wien de eclioen
niet past", zei spreker, zet hem mam
naast zich neer, of hij neemt hciu
mee naar den lakschsn arbeider, <11 e
ook nu nog, in dezen ernstigen tijd,
nu de reacrie zoo bruut haar hoofd
opsteekt, zijn pliflht piet heeft be
grepen, door naar de vergadering te
komen. Hoe zal de axbeidorsbewegints
aan de reactio het hoofd kunnen bie
den, als er nog steeds arbeiders te
loom en te beroerd zijn, naar ecui be
langrijke vergadering te gaan? De
groote zaal van de Vereeniiging zou
eigenlijk te klein moeten geweest
zijn om alle arbeiders te bevatten, die
op het earste sein van het N. V. V,
aren toegesneld."
Spreker herinnerde hierop aan de
oorzaak tot don huldigen strijd ln de
metaalindustrie: de dbor den Me-
taafebond g-edecreteerdo loonsverla
ging, die de metaalbewerker© niet
accepteeren, omdat de tijden voor de
arbeiders altijd nog zoo uiterst moei
lijk zijn. „Waar haalt men", riep
spreker, „den brutalen moed van
daan, om te willen bezuinigen op de
loonen der arbeiders!"
Eén ding vond spreker evenwel ge
lukkig, namelijk dat de mannen der
reactie door hun houding wind in de
zeilen der arbeiders hoblien bijgezet;
hierdoor zijn de arbeiders uit hun
dommel ©ntwaakt. Zij vatten thum
vol moed de strijdbijl ter hand en
gaan daarmee de reactie te lijf, dic
ht, zei spreker ten volle verdient. HIJ
herinnerde daartoe aan de belang
rijke dagen van 1918, toen aan 0©
bezittende klasse de schrik om hei
hart sloeg en dein arbeiders alkrlei
democratische toezeggingen gaf. Zi;
wilde als het ware alles geven, als
het land maar voor een revolutie ga
spaard bleef. ..Maar wat is er",
vroeg spreker, „van de beloften der
bezittende klasse terecht gekomen
Niets. Integendeel, men wil niet al
leen aan den S-urigen arbeidsdag,
maar ook aan de loonen gaan I -men;
dit alles gepaard gaand© met ver
hoogde belastingaanslagen."
Spreker critiseerde do houding der
Christelijke arbeiders, die zoo vaak m
de kaart der werkgevers spelen. Ook
herinnerde hii aan de 5G00 ongeorga
niseerde arbeiders in Rotterdam, die
de oorzaak van het conflict in do me
taalindustrie zijn en die nu door de
kassen der georgansieet'de arbeiders
gesteund moeten worden. „Wij moe-
t&u", zei spreker, „lessen trekken uit
de gebeurtenissen van dezen tijd. De
ongeorganiseerden en zij, die ver
keerd georganiseerd zijn moeten ge
zamenlijk met de moderne arbeiders
beweging optrekken. En als deze
strijd wordt gewonnen, komt de tijd
om nog harder te werken aan dc ac
tie, teneinde de pogingen der reactie,
om deon arbeiders de verkregen rccn-
ten weer te ontnemen, te verijdelen.
Maar mocht deze striid door dc arbei
ders onverhoopt worden verloren,
dan zullen we tot de bezittende klasse
zeggen; „ditmaal hebt gij gewonnen,
maar een volgenden keer zult gij geen
kans meer hebben!'' De arbeiders
zullen dan immera begrepen hebben,
dat alleen e©n vereenigd optreden
succes kan hebben."
De heer Dijk besloot zijn reA- met
een opwekking om levendig uan
striid der vakbeweging deel te nemen.
Als tweede spreker trad op de heer
C. van der Winden, sedretaris der
afdeeling Haarlem van den Metaal-
bewerkersbond. Deze schotste in den
breede de situittie in het huidige con
flict der metaalindustrie en noemde
eenige cijfers, om te bewijzen hoezeer
het ledenaantal der metaalbewerkers-
INGEZONDEN msDEDEtiLINGEN.
60 Cts. per regel.
J. T. SViATHOT
Groote Houtstraat 39
organisaties ia deit loop dcr jaren
gegroeid is, waardoor zij uit den aard
der zaak van d© werkgevers veel guu-
6tigo concessies konden verkrijgen.
Ook deze spreker weee er op, van
welk groot belang de strijd der
metaalbewerkers voor de andere ar
beiders is. De ongeorganiseerde arbei
ders zullen het, zei spreker, nu toch
wel begrepen hebben hoe verkeerd zij
deden, met zich niet aan te sluiten.
De strijd fa alleen in Rotterdam bp^
gonnen, omdat de werkgevers we.
wisten, dat het organisatie-leven on
der de arbeidere aldaar lang niet zoo
ontwikkeld is, als bijvoor-beeld tr
Amsterdam en andere steden. Toch i»
het, zei spreker, den werkgevers ie
Rotterdam, speciaal Wilton, niot
meegevallen, want van de ruim 23.000
arbeiders waren er maar 17 de ra-
brie ken ingegaan. De heer Van 'ier
Winden waarschuwde ook de metaal
bewerkers in Haarlem, want als net
den werkgevers hier mocht gelukken,
de loonsverlaging er door te kr .gen
zou het loon der geschoolde arbeiders
op 63 cent per uur gebracht worden;
dat wii zeggen een verlaging met 24
proosnt. Maar de levensvoorwaarden
zijn nog zóó slecht, dat de arbeider»
geen cent kunnen mis6en. Spreker
wekte tot onvermoeiden strijd op. Ik
Metaal bewerkersbond behoort tot
meest kapitaalkrachtige organise ties
in ons land. Maar toch moet er gooi
alle arbeiders krachtig financieel ge
steund worden, want spreker kon rte
verzekering geven, dat de Metaalbond
alle pogutgeu in het werk zou stellen,
om den strijd te winnen. „Wij moe
ien altius besloot spreker, „het bol
werk van het kapitalisme, dat in den
Metaalbond vereenigd fa, omver wer
pen, want het gaat hier om bet le
venspeil van een groot© groep van ar
beidere."
Beide sprekers ontvingen applaus.
De voorzitter 6prak nog een kort
slotwoord. Wanneer er veel geld bin
nenkomt, aan kan het niet onders of
de zege komt aan de zijde der arbei
ders.
Do heeren Dijk en Van der Winden
voerden om beuren óók - het voord
over hetzelfde onderwerp in ©en an
dere za.3.1 van de Centrale.
Stoomvaartberiehten
8T00MV.-MIJ. NEDERLAND.
BtUiton ith" isrjfa) p:v? .10 11 No.
vamber Perini.
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
Achillc-S vertrok 12 November van
.•Amsterdam naar Rotterdam.
Castor vertrok 12 November van Ain
sterdam naar Bordeaux.
Erato vertrok 12 November van Am
sterdam naar Danzig.
Pollux vertrok 12 November van Rot
terdam naar Amsterdam.
Strabo 'arriveerde 12 November
van Danzig te Amsterdam.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Maasdam arriveerde 12 November
van N. Orleans to Rotterdam.
Nieuw Amsterdam van Rotterdam
naar New York passeerde 10 Novem
ber Lizard.
IIP'.'.AMD-WEST-AFRIK A LIJN.
Post vertrok 12 November van
Amst.'w m nam- Hamburg.
EON. WEST-INDISCHE MAILDIENST.
Aurora vertrok 12 November van
Amsterdam naar Hamburg.
Stuyvesant vertrok 12 November v.
Amsterdam naar Hamburg.
ROTT, LLOYD.
Ka-.vi arriveerde 12 Novetnber van
Batr<v!:i to Rotterdam.
BOTTERDAM—ZUID- AFRIKA-LIJN.
Zuiderdifk (utu-eis) arriveerde 11
November van Hamburg te Bremen.
HOLLAND—ZUID-AFRIKA LIJM.
Jagersfontein vertrok 12 November
ber van Rotterdam naa Zuid-Afrika.
Burgerlijke Stand
WIJK AAN ZEE EN DUIN. - Ge
huwd. J. tl Stravers, 37 j. en A A
Koelman, 29 j. W. J. Hooggresf,
28 j. en C. M. de Vvildt, 26 j. H.
-J© Koter, 29 j. en A. Scholten, 26 J.
W. Paap, 28 j. en A. A. Bol 24 j.
Bevallen: A. C. Nelis-v. d. Lem, d.
J. SeheJlevis-Verstay, d. E. G.
A. M. van der Leegte-v. d. Waarsen-
burg, d.
Overleden: Th. Kuyl, 31 j. echtken.
A M. Erkamp.
BEXNEBROEN. Ondertrouwd:
W. Markwat en M. v. d. Staaij.
SCHOTEN. Bevallen: I.. J. Nij-
broek-Yeen, z. B. Bakker-Zijder-
veld, z. M. Th. van Sc:.: -Voorting
z. J. van den Berg-van A! ten a, d.
C. M. Kloezeman-van Gijtenbeek,
d. J. Chr. Bouwer-Rieck, 7. C.
W. van Gessel-Wtllemsen, z.
Overleden: Elisabeth van Sclüe,
echtg. van M. A. Wolff, 63 j. Le
venloos aangegeven kind van Job. d»
M011 en S. Kuijer.
Gehuwd: 1». N. Konijn en A. M
Muis. W. Ulrich en S. W. Habiecht
J. J. Rofcbó e" J- H. A. A. Kuijer
Ondertrouwd: N. J. Vronfgoor en C.
Bakx.
VELSEN.
Bevallen: H. M. SombroekBa]k
Z-, J. v d- Bromde Graaf a., T.
ScholHouman z., C. M. Molen
kampBohm z.
Getrouwd M- Snijders en M Vle-
?elsB. StaJe en P. v. Schagen, C. G.
J. Dekker en C. Giesber?; A. Noort-
man «1 M. v- Werven A. Kulk en J.
RosH. van Riesser en B. J. v. Ries
BEVERWIJK.
Ondertrouwd: 10 Nov.: F.W. da
llaas en R. Boerkoel
Getrouwd: 9 Nov.F. Brakenhoff
en J. Wester10 Nov.J. L. Min en
M J. Verheiden 10 Nov. D. Wil
lam» en A. van Dijke
Bevallen3 Nov.J. Spanjaard
Wilelms d.. 6 Nov. S. v. Kaarsen—
Bostna d-. 8. Nov.M. van Wijck-'
I»k d.. G. SpanjaardtSchoutsen d
