39e Jaafgang No. 117Ö7
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DINSDAG 19 NOVEMBER 1921
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f3.571/.. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.571/,franco per post f0.65. Post Giro 388!0.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directour-Hoofdredactour J. C. PEEREBOON!, Telefoon 3082
BIJKANTOOR voor Santpoort» Velsen, Velaeroord, Wij teer oog, IJtuuiden.
ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 14 regels 60 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie Groofe Houtstraat 93. Teleloonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
Beverwijk etiz.: DRIEHUIZERKERKWEG 3, VELSEN, TELEFOON 3521
DIT NUMMER BESTAAT HIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE Ë2L&D
DINSDAG 15 NOVEMBER.
Schouwburg, J ana weg: Rott. Too-
Uoedgezelschap „De Tante van Char
lie", 8 uur.
Brongebouw, Leger des Hei's, „De
West-Indische zangers, 8 uur.
Inzameldagen ten bate van de hon
gerenden, in Rusland.
Groots Houtstraat 60, Tentoonstel
ling, Kunsthandei Smit.
Oud-Holland, Verwuift, Strijkorkest,
Bioscoopvoorstellingen.
BloemendaaJDuin en Daal, Ba
taar voor het Jeugdwerk, 8 uur ope
ning met concert.
WOENSDAG 16 NOVEMBER.
Statenzaal, Prinsenhof, Gemeente
raadsvergadering, I SO uur.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
Het Schouwtooneel, Casanova in Am-
eter dam 8 uur.
Joodsebe Gemeente-gebouw, Wijn
gaardstraat. Constitueeiring der Ver-
eenbring Joodeeh Gemeentebelang
8,30 uur.
Tentoonstelling, Groote Houtstraat
69. Kunsthandel Smit.
H. B. S. voor Meisjes, Kroohl. Le-
zing dr. De Vletter, 8 uur.
Oud-Holland, Verwuift, Strijkorkest
Lu xor-tlï eater, Groote Houtstraat
139, bioscoop- en variétévoorstelling,
nam. 2.30 en 's avonds 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt,
bioscoopvoorstelling 's namidd. 2.30
en 's avonds 8 urn-.
Cinema Palace, Groote Houtstraat,
bioscoopvoorstelling 's namidd. 2.30
en 's avonds 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
bioscoopvoorstelling 's namidd. 2.30
en '3 avonds 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg
bioscoopvoorstelling 's namidd. 2.30
en 's avonds 8 uur.
Bloemenaaal, Duin en Daal, Ba
zaar voor het Jeugdwerk.
OiVl ONS HEEN
No. 2964
Wet op de Levensverzekering.
De Staat virantwoiriiljjic Geen eostis repeling voor (ie bilten-
lïnflscüe maatsceepptjes Vragen omtrent is Kapitalisatia.
n.
In mijn beschouwing van 13 Octo
ber beb ik getracht, aan te toornen,
dat het nieuwe wetsontwerp met zijn
officieel door de Regeering ingestelde
.Verzekeringskamer noodzakelijk lei
den moet tot mcn-eele en dus finaxt-
cieele aansprakelijkheid van den
'Staat zelf. Een hekend deskundig© op
dit gebied lieeft mij de juistheiü van
deze conclusie toegegeven, maar be
twijfeld of de Staat in de practijk
daartoe bereid zou zijn; inderdaad
bevat het nieuwe wetsontwerp een
reeks van bepalingen over faillisse
ment van een 1-avcnsv erz ëkeripgs-
maatschappij, waaruit duidelijk blijkt
dat zij zich het te kort schieten vau
een onderneming, ook na de oprich
ting van een Verzekeringskamer, heel
wel voorstellen kon.
Deze opvatting i3 mij toch al te ge
moedelijk. Zeiter, het zal in den eer
sten tijd na de im werking treding der
nieuwe wet kunnen gebeuren, dat een
maatschappij sterft aan oud zeer, aan
voor dien tijd opgedane verwondim
gen. Daarvan zal nooit iemand der
Verzekeringskamer een verwijt kun
nen ihalten. Zij heeft immers die
kwetsuren niet kunnen voorkomen.
Maar wanneer haar toezicht eenige
jaren aan den gang is en niettemin
een maatschappij komt te vallen, zal
de positie van de Verzekeringskamer,
om het zacht te zeggen, zeer eigenaar
dig zijn gewordeu. De verzekerden
zullen vragen, „hoe nu? hebben dezo
extra bekwame beeren dat niet kun
nen voorkomen of beletten? Vv at heb
ben wij dan aan dc verzekeringska
mer?" Dit requisitoir in vragenden
vorm zal de Regeering, hoe voorzie -
tig zij de taak van de kamen- ook in
kleedt, niet kunnen ontgaan.
Wij moeten «och niet vergeten, dat
het nieuwe college in de wijze van za
ken doen der maatscliappijen alles te
zeggen zal krijgen, al toont liet wets-
oniver v> zich bang voor „verstarring"
door bij dc wet vastgestelde voor
schriften. Meermalen gewaagt de Me
morie van Toelichting van soepelheid,
,-lheid begrijp ik het goed, dan
zulien de leden der Verzekeringska
mer de oplossing moeten vormen van
hel tot nu toe nimmer opgeloste pro
bleem ambtenaar z ij n 6 n za
kenman tevens en in de beide
qualueiten, als houder von toeaicht,
superieur. Welk een voorrecht aal het
zijn. doze phenomenon in onzen Staat
t< zien verrijzen.
Geen hij de wet vastgestelde voor
schriften. Goed. Maar wel voorschrif
ten van de Verzekeringskamer, die, al
lieetcn ze advies en al kan de maat
schappij ervan in hooger beroep ko
men, weldra practised gesproken,
kracht van wet zullen hebben. Reeds
nu krijgt de Regeermg eerbied voor
haai' eigen schepping, zij gewaagt in
de Memorie van Toelichting van „de
Verzekeringskamer, die vooral op
den duur ovor een schat mn kennis
zal beschikken; „waai' zal dan, zoo er
verschil van inzicht komt te ontstaan
tusscheii dezen schat \an kennis en
een maatschappij, de super-arbiter
zijn, die do laatste in het gelijk durft
stellen? Die moed zal, liet zij gezegd
met waren eerbied voor dit collego,
ook do Raad van State niet bezitten.
Laat ons locli, bij do beoordecliiig
van deze dingori, practised blijven en
begrijpen, dat, een Verzekeringskamer
vol energie \cn die verlangen wij toch)
al heel gouw de hoedt,jn-an van het
lovensverzekenngsbeurgr zal hebben
vastgesteld, Jaat ons hopen met mede
werking van de knapste directeuren,
maar kan die niet verkregen .vordoa,
dan zonder. Zoo gaat het immers aa
eik vak van administratie of bedr
de rechtspraak heelt haai' jurispru
dentie, do Raden van beroep hebben
hun verzameling van besluiten, die
naarstig worden geraadpleegd als dc
hoogste wel. Zoo zal het ook met de
Verzekeringskamer gaan. Al schrijft
zij het woord „soepelheid" met gul
den letteren op de wanden van haar
vergadez-zaal, binnen korten tijd zul
len de veasehillende verzekerings
maatschappijen gekneed zijn naar
iiet door naar vastgestelde model. Of
de Regeermg, het gevaar dor Staats-
verantwoordelïjlcheid gevoelende, zich
ook vastklemt aan de fictie van het
zelf oordeeiende publiek, aan een to
taal onvoldoende publiciteit, het zal
haar niet baten. Datzelfde publiek
zal, in geval van nood, zonder twij
fel en terecht de Verzekeringskamer
aansprakelijk, stellen en daarmee den
Staat.
la het niet bijna kinderachtig, dat
_i de M. v. T-, wanneer sprake is
van de verklaring der Verzekerings
kamer, zonden' welke geen maat
schappij haar zaken mag' beginnen,
de llogeerrng zegt: „men jvlerwarre
deze verklaring niet. met, een conces
sie!" Natuurlijk is zij dat en geen
kleine, want hij, aan wien zie gewei
gerd wordt, mag hét vak niet uit
oefenen.
Ik ben op dit punt der Staatsaan-
sprakoiijklieid nog weer taruggoko-
men, omdat het zoo buitengewoon ge
wichtig is.
Er zijn ook andere zaken van be
lang. Bijvoorbeeld de positio van de
buitenlandsche maatschappijen in ons
land. Tol nu toe was de toestand zoo,
dat do buitenlanders zonder eenigen
waarborg naar hartelust zaken deden
in ons land, terwijl onze Nederland -
sclre maatschappijen aan allerlei zwa
re, ook financieels, verplichtingen
hadden te voldoen, vóórdat hun het
sluiten van posten werd toegestaan.
Man zou gemeend hebben, dat de Re
geering bij deze gelegenheid die on
gelijke bedeeling zou hebben veref
fend: namelijk ook aan de buitenland
sche maatschappijen zw-aro verplich
tingen opgelegd
Niels daarvan, het eenige wat van
buitenlandsche maatschaippvon gevor
derd wordt is, dal zij uantoonen, naar
iiet recht van de plaats barer vesti
ging, rechtspersonen te zijn, die vol
doen aan. de voorschriften omtrent
hot voorgeschreven kapitaal. Dit is
alles en het is wemig, of niets. De Me
morie van Toelichting slaakt de zucht;
„de positie der buitenlandsche ver
zekeraars behoort fot do neteligste
vragen dezer materie. Het eenvoudig
ste ware ongetwijfeld, de uitoefening
van het levensverzekoringsbednjf al
leen toe te staan _aan in Nederland
gevestigde naainloöze vennootschap
pen en onderlinge maatschappijen.Dit
zou ten onrechte voor protectionisme
worclea aangezien". Deze laatste vol
zin is bijna komiek. Protectionisme
ziet de Regeering er niet in, maar zij
gaat voor dc verdenking toch op zij!
Protectionisme? Die kan immers al
loan hcijtaan ten opzicht© van dingen
die wij noodig iiobbou? En hoi, merk
waardig© is nu juist, dat wij <len bui-
tenJandsohcin verzekeraar 1 n het
geheel niet noodig hebbem: in
ons eigen Land hebben wij levensvcr-
zekermgsmaai schappij en te veel.
Vriendelijk keuvelend gaat de M. van
T. voort: „de buitenlandsche onder
nemingen zouden uit den aard der
za«ok him Nederlandsch bedrijf den
vorm van een Nederiandsohe naam-
looze vennootschap kunnen geven;
daarmede zou echter de schijn kun
nen worden gewekt, alsof deze van uit
liet buitenland gedreven vennootschap
pen, den verzekerden gelijken waar
borg boden als de zuiver Nederland-
sche maatschappijen. Zij zouden 'in
tusschen als régel hare waardeal en
bezittingen in liet buitenland hebben,
de aandeelhouders zouden buitenlan
ders zijn, zoodat het risico voor den
rsekerde niet minder groot zou
zijn, uuii wanneer do in het buiten
land gevestigde ondernemingen wel
zouden zijn toegelaten. Terwijl dit
risico hem echter dan bekend zou
zijn, daar hij zou weten of hij zich
bij een© buitenlandsche maatschappij
verzekerde, zou liet hem in het eerst
bedoelde geval ontgaan".
Hel is of de Regeering baar luido
pen telt: zal ik of zal ik niet? De
conclusie is natuurlijk mis, want hel
wetsontwerp laat dien buitenland-
schen verzekeraar wel toe, zelfs z o n-
d e r deu schijn van waarborg, die
in de oprichting eener Neclerlandsch.3
naamlooze vennootschap voor het
buatenlaudsch bedrijf Jigt.
De M. v. T. oreert hierover nog
eenigejn tijd voort. Ut vind daarin
deze merkwaardige passage: „van
het eischen -van een bijzondere zeber-
heidsstellmg geldt, dat het een uiterst
gerïngen waarborg biedt, doch zonder
twijfel als reclamemiddal zal worden
gebruikt". En waarom niet? zou ik
willen ragen, wanneer de waarborg
som maar groot genoeg is! Dat
mogelijk zou zijn, sonijnt bij de Re
geermg niet op te komen.
Voigens de nu voorgestelde regeling
zal er in 't geheel géén waarborg
z,jju De dwingende adviezen van dc
Verzekeringskamer? Neem aan, dat
de buitenlandsche maatschappij die
niet opvolgt, zoodat zij genoodzaakt
zal worden, hare zaken in Nedeiland
ilotselmg te Jicuirieeren zal dat
oor de Nederiancische verzekerden
niet een zeer groot nadeel zijn? Of
moeten die gaan procedeeren? Proce-
deeren in 't buitenland!
Het is te hopen, dat de Tweede
Earner deze slappe regeling der po
sitie van den buitenlandschen verze
keraar eens duciitig onder handen
nemen zal. Anders iaat deze nieuwe
wet een goede gelegenheid tooi vele
jaren voorbijgaan.
De kapitalisatie der ondernemin
gen geeft aanJeidmg tot enkele vra
-ren. Waarom moeten de naamlooze
ennoot schappen volgestorte aandee-
Jen hebben, terwijl onderlinge maat
schappijen aandeelen op naam kun
nen uitgeven, waarop niet meer dan
tien procent betaald is? De Regeermg
die zoo huiverig is voor het maken
an reclame met gegevens zonder ge
wicht, weet toch ook wel, dat juist
hiermee een soliditeit tegenover het
publiek wordt voorgewend, die inder
daad niet bestaat, in dezen tijd min
der dun ooit, omdat het zeer twijfel
achtig is, of een aandeelliouder van
vandaag na een onbekend aantal ja
ren wel tot bijstorten in staat zal
zijn.
De M. van T. doet opmerken, dat
mee. het oog op de zeer <vnalo hier te
lande bestaande ondernemingen,
waaronder vele slechts met een klein 1
maatschappelijk kapitaal werken, de
algemeene kapi.taaieisoh.en, althans
voorloopig, bescheiden moeten zijn.
Misschien is dit politiële gedacht,
m de wet in de Staten-Generaal ei
door te krijgen. Men kan evenwel ook
liet tegendeel beweren, omdat het
waarlijk geen schade zou zijn, wan
neer eens een reeks onbeduidende
maatschappijtjes moest worden opge
doekt. De Verzekeringskamer, dit
machtige lichaam, zal evenwel, meent
de M. v. T., wel zorgen, dat het maat
schappelijk- of waarborgkapitaal
wordt vergroot, waar zulks noodig is.
In dezen gedachtengang past slecht
de" volgende zin: „Voor nieuw op te
richten ondernemingen, welke nog
hebben te bestrijden de oprichtings-
eirst exploitaDe-kosten, kunnen
eischen (van kapitaal) terstond..."
lichter zou men denken, neen
zwaarder worden gesteld".
Dit klopt niet goed. Er zijn in zoo n
Staatsstuk, alk een Memorie van Toe
lichting, wél vele tegenstrijdigheden.
Als de Regeering energiek wilde op
tieden, had zn met zwaarder eischen,
vele kleine maatsohappijen tot liqui
datie of fusie moeten dwingen en ver
der voorschrijven, dat in een zekeren
tijd, zeg tien jaar, geen nieuwe maat
schappijen raogen worden gesticht.
Dat zou de verzekerings-atmosfeer
nier te lande duchtig opfrisschen!
J. C. P.
HOE STAAT T MET
de Malaria?
Naai- aanleiding van een voorstel
van B. en W. van Amsterdam aan
den Raad van die gemeente, om over
te gaan tot de instelling van een
commissie van advies inzake de ma-
laria-hestrijding, hebben we aan den
heer L, W. HaveJaar, den directeur
van het Laboratorium voor patholo
gische bacteriologie, govrnogd hoe
itot tlians met het heerschen van de
malaria staat. De heer Ha vol aar deel
de mee, dat de gemeente Amsterdam
dc ontmuggingen niet laat verrichten
door de Commissie tot bestrijding der
malai'ia in Noord-Holland, maar dit
zelf behandelt.
De heer Havolaar kon niet precies
zeggen, hoe 't met 't heerschen van
do malaria staat, omdat deze ziekte
niot wordt aangegeven. Hij gaf oven-
wel als zijn indruk te kennen, dat
het heerselien dit jaar minder ls ge
weest, dan een paar jaar geleden.
Ten slotte deelde liij mede, dat de
Commissie tot bestrijding der malaria
in Noord-Holland op 21 November
ook in Haarlem en Omstreken weer
met de ontmuggingBcampagne
aanvang maakt.
Stadsnieuws
PERSONALLY.
De heer B. B van den Hoorn Jr.
te Buss urn, doctorandus in de klas
sieke letteren, is naar De Neder!,
meldt, benoemd tot tijdelijk leeraar
«aan het £hr. lyceum te Haarlem.
EEN SCKUTTINC-KWESTIE.
et raadslid, de heer Poppe, deelt
ons mede, dat hij zich voorstelt in de
raadszitting van Woensdag a.s, bij de
rondvraag dc volgende vragen aan 't
College van B. en W. Ie stellen
ie. Hoe lang mogen schuttingen bij in
verbouw staande perceelen blijven staan,
als de eigenaar, na het perceel opzette
lijk in niet bewoonbaren staat te hebben
gebracht, den verbouw daarna stopzet?
2e. Kunnen B. en W. mededeelen,
welke maatregelen zij denken te nemen
om spoedig weder de schutting, staande
om het perceel Klein Heiligland hoek
Ravelingsteeg, en toebehoorende aan
de Haarlemschc Brood- ca Meelfabriek,
van den openbaren weg te duin ver
wijderen?
Wij vroegen den heer V. Boel:, di
recteur der llaarl-imsche Brood- en
Meelfabriek, om nadere inlichtingen
betreffende deze kwestie cm vernamefit
an hem liet volgende:
EmLgan tijd geleden kocht de Haar-
leansehe Brood- en Meelfabriek een
perceel op den Itoek van het Klein
Heiligland en de Ravelmgsteeg om
daarin een filiaal te vestigen. Door
de tijdsomstandigheden wilde de fa
briek den verbouw van 't pcireeeJ in
eigen beheer nemen; maar andere
werkzaamheden gingen voor en zoo
bleef het perceel even staan.
Inmiddels had dc directie van B.
1 W. vergunning voor den verbouw
ui het perceel gekregen.
Toen het perceel zoo eenigen tijd
gestaan had. kwam iemand van de
Huurcommissie den hour Bock vra
gen ot de Commissie 't huis van de
Fabriek kon huren voor een huurder,
die de Commissie op het oog had.
De hoor Bock zeide, hiertegen geen
bezwaar te hebben, maar dan moest
er een contract worden gemaakt, o.m.
de bepaling Inhoudende dat het per
ceel niet eerder zou worden betrok
ken vóór de Huur commissie verklaard
had anet de door hem (den 'heer Bock)
stellen redelijken huur genoegen
te nemen.
Hierop Jreeft do Huurcommissie af-
•ij'zond' beslist en dan heer Bock een
exploit gestuurd, dat hij moest voor
zien In de verhuring ten gencsge van
de Huuroommlssic.
De heer Bock verzuimde toen van
dit exploit i.n beroep to gaan bij den
Kantonrechlor, maar hij liet aan de
I-Iuurqomuiis&io por aungeleekoiideti
to'léfweten, dat hij in het bedoelde
perceel een filiaal wilde vestigen en
als filiaalliouders door hem in dien
brief root name genoemde personen
had aangesteld. Iiitussohen gaf hi
een begin vojn uitvoering aan den
verbouw van 't perceel, liet er de ko
zijnen deuren uithalen enz. en ©r een
schutting omlveen plaatsen.
De Huurcommissie antwoordde op"
bovengenoomden aangeteekendien
brief met ©on aangeteokenden dienst
brief, waarin zij den heer Bock be
richtte, dat zij den termijn, dien zij
hem had gesteld met een maand haii
verlengd. Dit heeft zij nu reeds een
keer of vijf, zee herhaald.
„Door het zenden van een dienst
brief beneemt iLe Huurcommissie
mij de gelegenheid, in appel te gaan
bij den Kantonrechter", aldus zeide
de lieer Bock ons. „Volgens art. 2,
tweede lid van de Huuraanzeggings-
wet had de Commissie mij eon e x-
p 1 0 i t hehooren te zenden. Daarvan
bestaat hooger beroep bij den Kan
tonrechter. Van een aangeteekenden
dienstbrief 6preekt de geheele Huur-
seggingswet niet. Zoo is de zaak
voortdurend hivjgeruie gebleven, door
dat de Huurcommissie niet den in art.
z, 2e lid dar Huuraauzeggingswet aan
gewezen weg beeft gevolgd.
Intussehen blijft de schutting om
het bedoolde perceel staan en laat ik
het bij een begin van uitvoering
van den verbouw. Hoe en wanneer ik
het wil afwerken staat te mijner be
oordeel big. Een termijn wordt in de
bouwverordening niet genoemd."
In
ONZE BELASTINCEN.
nummcre van 2 en 3 Novem
ber dienen naar aanleiding van het
artikel van een deskunüige over
•„Onze Belastingen" een paar rectifi
caties te worden geplaatst. In de voor
laatste kolom staan de volgende
.twee zinnen:
„De gemeentebesturen moet.n aan
de Rijksadministratie gegevens ver
strekken voor de toepassing van de
.wetsartikelen, die op het hcofdver-
blijf en forensen betrekking hebben
en zullen dus voor een goeie Lijwer-
tkïng van het BevoJlungsreg s.er moe
iten zorgen.
dat ingoval de man oltbers is geves
tigd en hier niet belastingplichtig is,
hel inkomen der vrouw voor' de
plaatselijke belasting ha.astbaar
iwordk"
In de witte ruimte zijn de volgende
.woorden uitgevnll'len: „Een groot
Verschil doet zioh ook voor bij art. 3
pub 4 der verordening, waartoj wordt
(bepaald"
Hierachter moeten dus volgen de
bovenstaande woorden: „dat ingeval
dö man elders", enz.
Verder stonden In de twjede en
derde kolom twee staatjes, om aan te
geven hoe hot aanslagbiljet e: zal uit-
fzien voor een totaaJ inkom.m ian
1'3000 en van f 10.000. Bij deze etaat-
jjes moeten nog worden ver ui -id de
verschuldigde bedrogen voor de
Werdediglngsbelasting II.
Voor het toaal inkomen van f 3000
(bedraagt dit f 13.50 cn voor 10.000
het bedrag van f 88.50i
□E BOMAANSLAG IN DEN HAAG
EN DE ZAAK-H. CROENENDAAL.
De afdeeling Haarlem van de I. A.
M. V. had Maandagavond in het Bron-
gebouw een vergadering uitgeschreven
om nader uiteen te zetten het standpunt
der I. A. M. V. ten opzichte van den
bomaanslag in Den Haag en de zaak-
Herman Groenendaal. De vergadering
was niet druk bezocht.
Bij de opening der vergadering sprak
de voorzitter woorden van leedwezen tii;
over de geringe opkomst. Komende op
den bomaanslag in Den Haag, zeide spr.,
dat 't niet aangaat daarvan de anti
militaristische propaganda de schuld te
geven.
Spreker gaf daarna het woord aan den
heer Li J. Boe J r., vac Amsterdam.
Deze begon met op te merken, dat de
Regeering een hcuding g2£t aannemen
tegenover het proletaiiaai. die er van
getuigt, dat zij de Novemberdagen van
iqi8 geheel is vergeten. Men ziet dat nu
weder aan haar houding ten opzichte van
de zaak-Grocnendaal. Hij ging voort
met uiteen te zetetn, dat de actie van
hen, die een bevrijding van Groenendaal
voorstaan, aan het verzinken is. Toen
de actie begon, kon rr.en op volle zaler.
rekenen, maar kennelijk was dat meer
uit sensatie. Nn, ook uit de opkomst op
deze vergadering, blijkt de mcnialifit
van de arbeiders, die maar in alles be
rusten. Het is treurig, maar 't mag niet
worden verbloemd, zeide spr.
Dan stipte spr. met een enkel woord
aan de behandeling van de zaak-C. roe-
nendaal voor den Haagschen Krijgs
raad. Hij oordeelde dat de Ned. arbei
ders die de machtsmidelen in handen
hebben om te komen tot een bevrijding
van Groenendaal. door hnn houding
van berusting, de ware veroordeclers
van Groenendaal zijn. Het is, naar zijn
meening, mede aan de weinig krachtige
houding van de Ned. arbeiders te dan
ken. dat het wetsontwerp inzake (le
dienstweigeraars kennelijk weder in dc
papiermand is gekomen. Na deze alge
meene opmerkingen kwam spr. op den
bomaanslag, in Den Haag gepleegd. Hij
meende dat de Ned. regeering nog niet
weet wat de werkelijke daders van
den aanslag zijn. En toch, aldus spr,.
houdt men vier van onze kameraden
vast.
Indien het echter eens waar was, dat
J. de H. met anderen den aanslag pleeg
den, 7,ou, vroeg spr., dat dan zoo te ver
wonderen zijn geweest? Er was eenmaal
teleurstelling dat de actie voor Groe
nendaal aan het verzinken was. En zon
het dan niét zielkundig zijn te verkla
ren. indien die teleurstelling maakte
dat eens een ander strijdmiddel werd
gobezigd, dat daaraan werd gedacht?
Zelfs indien 't eens waar zou zijn dat
De H. en zijn makkers den aanslag
pleegden, dan nog, oordeelde spr., hoeft
de Ned. regeering niet het recht om aan
te nemen tegen hen zoo'n houding ah
zij du doet.
Spr. meende dat de Ned. Regeering
niet het recht heeft om bet den daders
van den aanslag zoo kwalijk te nemen,
dat zü het deden. Immers, aldus spr..
die Ned. Regeering dient in een vloot-
plan. maar weigerde in de Kamer om
mede te gaan met de motie-Van Rave-
steyn inzake steun aan Rusland. Indien
De H. en zijn kameraden den aanslag
pleegden, dan. zeide spr., doden zij dat
a's revolut'onnairenen dienen wii ons
aan hun zijde te scharen, dienen wij
alles aan te wenden ondat rij uit de ge
vangenis komen. Ook de Haarlemschc
arbeiders dienen cr aan mede te werkm
dat De H. en zijn kameraden uit de han
den der Ncderlandsche raachibeV. :s
konier.
De Ned. Reg«iering dient te word;n
belet dat zij deze kameraden van hun
vnibeid berooft. Een daad dient daartoe
te worden ondernomen. De vakbeweging
dient dan over te gaan lot een alge
meene werkstaking. Misschien is er dan
kans dat wij met die actie meer succes
bebbene dan met de actie voor de invrij
heidstelling van Groenendaal, eindigde
spr. Vergeet niét dat 't gaat om het zijn
of niet zijn ran de revolutionnaire bewe
ging in ons land.
De heer H. E ijk eb oom. van Am
sterdam, de tweede spreker, begon met
een woord van herdenking te wijden aan
Domcla Nieuwenhuis, den man van de
„krachtige revolutionnaire daad" en aan
de „martelaren van Chicago". Hij ver
heerlijkte het optreden van dc enkelin-
a, omdat hun optreden is de gangma
ker voor dat van de massa. Ook dc
daad van Herman Groenendaal, die van
een enkeling, heeft haar gevolgen voor
de massa gehad, betoogde spr. Hij heeft
het geweten van velen onzer wc'
gemaakt. Maar velen dommelen weder
in en het kwam niet tot de bevrijdende
daad.
Maar eindelijk kwamen een paar man
nen tot de daad, ging spr. voort. Zij
deden een daad, die zij niet konden la
ten en daarmede is alles gezegd. Met
die daad heeft de anti^inilitairistische en
de revolutionnaire beweging wel iets te
maken. Men dient zich er van te zijn
bewust dat de revolutionnaire daad dc
eenige doeltreffende en reddcr.de daad
is. Men heeft gezien dat de arbeiders
Groenendaal in den steek lieten. Ver
wacht was dat de rev. arbeiders in ver
zet zouden komen. Maar dat deden zij
niet. Zij lieten het bij een „operette-
staking van 24 uur" en meer kwam
er niet. Het weid gelaten bij een ver
gadering en bij een belooging.
Die hadden verwacht dat de massa de
enkeling te hulp zou komen, werden
teleurgesteld .Er was gewaarschuwd:
indien gij den enkeling in den steek laat.
dan zijt gij verantwoordelijk voor wat
er dan kan gebeuren. Er zijn andere wa
penen dan die der barbaren. Er is het
middel van de algemeene staking. Maar
dat middel is niet toegepast en dan*
reide spr., zijn wij er verantwoordelijk
voor dat anderen de wapenen der bar
baren gebruiken.
Ik wil mij met die mannen wel solidair
verklaren cn mij voor hun daden ver
antwoordelijk stellen, ging spr. voortj
Herman en die mannen van den aanslag
deden iets, voortkomende uit hun ge
zindheid, hun liefde voor een ideaal*
Wat daar is gebeurd dient ons mede
tot daden te brengen. Wat die daden
zijn, dient een ieder voor zich maar uit
te maken. Maar naar de persoonlijke
meening van den spr. is geen enkel
middel ondeugdelijk om deze Regeering
te gaan bestrijden.
Een ieder als enkeling dient te doen
wat zijn hand vindt om te doeD, vervolg
de spr., en van ons individu en van ons
temperament zal het afhangen welke
daden wij zullen doen. Indien dat moet,
dan zullen de anti-miEtairisien ook op
andere manier daa geweldloos weten to
strijden. Verder zeide spr. dat naar zijn
meening de Ned. Regeeriag het geweld
provoceert door Herman Groenendaal ca
anderen gevangen te houden en dat do
Ncd. Regeering daarmede een uitdaging
deed aan het Ned. proletariaat, die wel
niet anders dan tot een daad moest lei
den.
Spr. gelooft niet dat het met deze
daad uit is, maar dat die daad js een
symptoom van verzet, die leeft in de
harten van velen, die zal leiden tot meer
daden. Hij noemde de daad van Groe
nendaal een „vuur dat uitstraalt cn
dat leeft" en meende dat de daad van
de jonge mannen er ook zulk een is*
In de harten van een ieder dient een
vlam van dat vuur te leven, besloot
spr. Op die manier worden wij tot een
brandend vuur, dat steeds voortgaat en
dat niet is te blusschen. Hij wekte op
om te eeren de daad van de enkelingen*
Zingende ging de ve^adering uiteen,
maar de politie maakte aan het ringen
op de straat spoedig een einde.
Baiteniand
DE WASHINGTONSCHE CONFE
RENTIE.
(Zie ook 2«ie blad.)
Op de Maandag gehouden oojiferen-
tie der vijf delegatie-voorzitters, werd
besloten, dat over die beperking der
bewapening zal woraen beraadslaagd
in een commissie, bestaand© uit al
de voornaamste argevaaiiiigden dei-
vijf mogenilhedeh, in plaats van in
oen kleinere commissie alleen be
staande uit de hoofden der delegaties.
De beraadslagingen omtrent do
qutti'sties inzake het verre oosten wer
den oveneens opgedragen aan een
oommissie, 'bestaande uit al de voor
naamste gedelegeerden der negen ter
conferentie vertegenwoordigde naties.
Machtiging werd gegeven tot liet
instellen van sub-commissies, voor
zoover dit later noodïaake! mocht
blijken.
Verder werd bepaald, dat iedere
riatie. welke dit wenscht, Dinsdag, op
de openbare bijeenkomst der plenaire
conferentie, haar oordeel omtrent ae
Aimerikaansche vlootvoorste'len kan
uitspreken.
Het doel van het doen bespreken
dor belangrijkste quaesties ö'oor spe-
oiale commissies is, dat de-ze dan met
gesloten de-uren kuDnen worden be
handeld. innlaats van op de openbare
zittingen der conferentie.
Briand en Schanzer zijn oves-een ge
komen, dat Frankrijk an Italië zullen
samenwerken bij ce te behandelen
vraagstukken. Deze overeenkomst
betreft niet alleen de bewapenings-
quaestie, doch ook die nopens de Stil
le Zuidzee en het verre oosten
EEN TWEEDE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
Sovjet-Rusland heeft de volken var
China. Japan, Korea, Siam en In-
<Hë ititgenoodigd tot een tweede ont
wapeningsconferentie.
DE DUITSCHE SCHADELOOS
STELLING.
De betaling van den op 15 Januari
afloopenden termijn der Duitsche
schadeloosstelling is verzekerd.
KABINETSCRISIS IN HONCARIJE.
Graaf Bethien heeft bij het staats
hoofd het ontslag van het kabinet in
gediend.
COMMUNISTISCH COMPLOT ONT
DEKT,
Uit Boedapest wordt gemeld: De
politie ontdekte een communistisch
complot, dat ondeir leiding stond van
den communist Demeny, in weerwil
van het feit, dat deze gevangen zit.
De oommunsten ontvingen eld van
den ex-volkscoramiss&Tis Landeler,
dde naar Weenen is uitgeweken. Een
tiental personen is gearresteerd. Bij
huiszoekingen vond de politie belang
rijke documenten, zilver, wapens cji
een volledige lijst van de politici, mili
tairen en politc-ambtenaren, die de
communisten wilden onschadeb'k ma
ken ingeval van een wijziging in het
reeime.
Uit Boepapest wordt verder gemeld,
dat het gerechtsgebouw, waar de lei
ders van de jongste Putsch geïnter
neerd zijn, in den afgeloopen nacht
door ee nsterke politie- en troepen
macht werd bewaakt, daar men had
vernomen, dat het gebouw zou wor
den bestormd. Er zijn echter geen in
cidenten voorgevallen.
DE RAMP TE OPPAU. IR
hulpactie ten bate van Oppau, d w z.
de inzamelingen door de Duitsche
vak vereen igin ge a en door de bladen,
heoj't een totaal generaal van vior*
honderd millioen mark opgeleverd.
