HAARLEM'S DAGBLAD
Dit fle Omstreken
Mill II
1 1 1 1 1 1 1 1 1
si is! wa isi
in iai 1
□1
san 1
IQ
1 1 1 ra ia
1 11 11 10
1
ril
r_
1
11 a c
□1
«LU; OLM O-
ZATERDAG £6 NOVEMBER 19Z1 - VIJFDE BLAD
OVER AUTO-ONGELUKKEN.
Ei' is deai laatsten tijd veel ge-
iscbircv«M.i urn- de vele .aukvonea-
1 ukken. Een bel-anp-"ik percentage
woiMft veroorzaakt door automobi
listen en motorrijders, waarvan het
gevolg is, dat het publiek onvriende
lijk gestemd wordt tegen kilometer
vreters.
De Eiidende Dood is van diezen mo
dernen tijd.
Ook ,,ac Auto" houdt zich met
deze quaestie bezig. Blijkons een of-
fieieele statistiek zijn er in het
vorige jaar te Amsterdam 42 ver
keersongevallen met d'oodelijken af
loop voorgekomen. Dit is een hoog
aantalmaai' te Londen was het
aantal ongelukken vergelijkend het
aantal inwoners, nog aanzienlijk
grooter.
Met welwillende medewerking van
den burgemeester van Amsterdam,
heeft „de Auto" eon onderzoek raar
die 42 gevallen ingesteld. Daarbij
bleek, dat do volgende verdceling is
te maken
19 dooi- automobielen.
12 door paarden.
G door de tram
2 door motorfietsen,
3 door wielrijders
„De Auto" noemt dit een vedblij
dend en verrassend resultaat,
„slechts" 19 gevallen door de auto
en 2 door motorfietsen.
t Blad constateeirt, „dat niettegen
staande aJle, van tot oordee'en to
taal onbevoegde z:jd;e, aangevoerde
argumen.cn omtrent het groote pe-
vaar dat rootorriituigen in het al°«-
meen in het verkeer zouden ver
oorzaken, thans onomstootelijk vast
staat, dat het motorisch gedreven
voertuig, lictzii personen-, vracht-,
bestel- of dienstauto, volstrekt niet
dat gebaar in het stadsverkeer doet
ontstaan, wat men dikwijls zoo gaar
ne met ecoi soort voldoening daaraan
in zekere kringen wil toeschrijven.
„Dank zi; het betere remvermopen,
is dit snellere vervoermiddel véél
beter in staat om een dreigend on
heil te voorkomen. In dit opzoekt
ziin de vervoermiddelen met paar-
dentractie verre ten achter bij de
automobiel. Hoewel het voorschrift
is, dat ook iedere door paarden ge
lrokken wagen van remmen, voorzien
moet ziin, ontbreken die nog al eeiris
dikwijls, of verkeeren in een dusda-
nigen staat van onderhoud", dat cr
practisch geen ongeluk mee te voor
komen is."
"<s deze conclusie wordt de cffi-
cicele lezing van de 42 ongelukken
gegeven. Er bl if kt uit, dal in twee ge
vallen den dood van hel slachtoffer
te wijten is aan d-e schuld van den
auto-bestuurder.
TwSfe te veel
In die gevallen is dan ook een
rochter'iiike vervolging ingesteld.
B.et waren do uir-'-rVking is va.n
,,de Auto" oncvrnpafhieke geval
len.
Toch ziin wc het niet geheel eens
niet de conclusie die de. auto uit de
statistiek trekt. In verschillende ge
vallen staat dat niet. gebleken
is dat de chauffeur schuld
had. Daaruit V" dus ook niet, dat
do chauffeur geen Schuld had.
Bovendien is het aantal gevallen,
dat menschen die de straat oversta
ken bij de nadering van een automo
biel niet meer wisten waarheen ze
moesten uitwliken, groot. De officier
van justitie wees er dezer dagen in
een requisitoir voor de Haarlenische
B.echt.bnnk on. d-t als dan zoo'n
weifelende beaoeker door verkeerd
uitwijken overreden wordt, de chauf
feur niet vrij uitgaat, want door zijn
snelle rijden is hij ooi-zaak van de
zenuwachtigheid van dien voetgan
ger.
Het blijft noodig, dat wij tegen de
automobilisten en motorfietsera zeg
gen rij kalm .hot gaat tooh altijd
nog vlug genoeg!
Wat te denken van den inrijder
van een Amsterdnmsche auto-fabriek
die den nieuwen Zeeweg naar liloe-
mendaal had uitgekozen voor auto-
proeven en zich niet ontzag Varbij
80 K.M. in 't uur te rijden. In 5 mi
nuten van Bloemendaol naar Zandi-
voort...
De officier van Justitie te Haarlem
heeft naar voor de rechtbank is
medegedeeld orders gegeven om in
dat arrondissement streng te letten
op te snelriid-ende automobilisten en
motorfietsers. Zij zijn dus gewaar
schuwd.
Buitenland
DE VOLKENBOND EN
HONCARIJE.
In antwoord op een schrijven van
de Hongaarschs regeering wijst de
secretaris-generaal van den Volken
bond er op, dat de Volkenbond niet
is tusschenbeide gekomen in de moei
lijkheden. welke onlang» in Centraal
Europa ontstaan zijn, omdat geen
enkele betrokken Staat, lid of geen
lid van den Bond daarop een beroep
heeft gedaan op grond van de arti
kelen van het Pact.
DE WASH1NCTONSCHE CON-
I ERENTIE,
Hot Vorre O oston.
De anti-Japansche stemming, wel
ke Lord Northcliffe cip ziin wereld
reis poogt aan te kweeken, beeft de
Britsche delegatie te Washington,
naar de correspondent van de „Man
chester Guardian" aldaar aan zijn
blad seint, eenigszins in verlegenheid
gebracht. En het wordt waarschijn
lijk geacht dat het in Washington
verspreide persbericht, als zou de
Britsche regeering niet voornemens
zijn het Britsch-Japansche verdrag
op te heffen, de bedoeling heeft ge
had aan de propaganda van Lord
Northcliffe een einde te maken. Het
blijkt inderdaad uit de verslagen van
de redevoeringen door Northcliffe te
Peking en Shanghai gehouden, dal
hij zeer boud gesproken heeft. Hij
betoogde dat er geen vriendschappe
lijke verhouding met de Ver. Staten
kon bestaan zoolang Groot-Brittan-
nië èn Japan bij de Britsche riiks-
delegvitie te Washington oneenig-
heid heerscht, daar Engeland het
verdrag gehandhaafd wil zien, en
Australië en Canada hiertegen zijn
gekant.
De correspondent van het Man
chester blad spreekt dit alles nadruk
kelijk te^en. Balfour en zijn colle
ga's werken in volkomen harmonie
met de ge-delegeerden der dominions
wier standpunt ten yo'.lo wordt er
kend. D-e Britsche delegatie heeft
dan ook aan de vertegenwoordigers
der pers verklaard, dat, zij ten volle
dc inzichten der Britsche regeering
cleelt ou dat het haar wenacli is, dat
het Britsch-Japansche verdrag zal
worden vervangen door een nieuwe
overeenkomst waarbij d-e Ver. Staten
ziin betrokken.Daargelaten of zulk 'n
overeenkomst tot stand komt. zoo
kan G-root-Brittannië als de bond
genoot van J-anan de goede betrek
kingen tussdlien de Vereenigde Sta
ten en .Tanan slechts bevorderen.
Do correspondent van de „Associated
1'jvss" menu, oat ten pog.ug oiu dc epu
oiiicBO proulcwen, <i.o «iel Verie cvsu.ii
Duioeicii, op te iosi
bte ecucipe bvtBuifc'
ontwapon^i&cuweiwjiie bobuon geieitLLb
itriibuio vpvauung van de coneicte toe
passing der vier algeuieeue l>tgui8eien
van senator ltuot'e icBviutie, welke reeds
was juoivaard, is van eaiineesciie s.juc
kraalilig iiuugevailuii. ilot veisdaü vuil
uieenlng lue&elien de CbiueeecJie en liril
geueiegeeiden trad duidu.ijlt -
dag,
i zegst
persniunsoben veiuiaarde, (lat zijn ïogcu
ring van uordeei was, dat de anuvaaruiiig
van de viex beginseieu beteekcnue, aai
Clnma een linanc.eel conaurtimu, net bren
gen ui oenuuai beueer van de exploitatie
ner bpuviwegcuncess.es, die de luugend-
beden bezitten en de voorzetting van bet
oppertoezicht over de Uiinecscne douane
ueuepteeil. Uok dat liet billijk was ie ver-
wacüwui, dat over zee aangevoerde bui-
tentaaidsclie goederen, die in China wer
den biunengebmcnt, dezeildo reohien
zul.en belaltn als over land aangevoerde
goederen. i>e „open deur" zou beteeke-
unugelijke kansen en de algejueene
openstelling van China voor buitenlond-
sciie onderneiningen. De Cliineesclie ge
delegeerden verklaren, dat zij n.et in uu
dergelijk program hebben toegestemd, bet
welk zou beteekenen internationale be
slaglegging op China's economische bron
oen en politiek toezicht op China.
Uit Washungton wordt aan 't Handels
blad gemeld.
Met liet oog op do onderling tegenstrij
dige berichten die de ronde doen betref
fmitle de vraagstukken van de ontwape
uilig en het Verre Uostem, moge er aan
worden herinnerd, dat de vertegenwoor
digde landen als gelijke conferc-eren <n
dat geen besluiten mogelijk zijm, zonder
eenparige overeenstemming. Vanzelfspre
kend kan China, dat machteloos is, geen
obstinater) tegenstand bieden, indien de
anderen ziel) als één man tegenover d t
'and stellen, hetgeen totnogtoe echter niet
liet gval is. De indruk heerscht, dat „ge
lijke kansen" in China alleen kunnen
worden verkregen door middel van een
soort internal tonale controle, waar zonder
zoen flnancieele hulp zal worden verleend
De vcriioogiDg van het Chineesche tarief,
waarover thans wordt beraadslaagd, zou
(hina'sftnancieele positie versterken daar
do buiterilandschc schuld, waaronder de
Ttoxcrscbadcloicstelling, betrekkelijk ee-
rirrar is, en middelen verschaffen voor on
treden, onafhankelijk van «raderen. On
rrrond hiervan verwacht men oppositie in
bepaalde huitenlandnphe kringen, die een
oveihecrsoheraden invlood wenschen. Dm
dezelfde reden Rririt internntiona'e con
trole, die wederziidsche controle in zich
sluit, op tegenstand.
UIT RUSLAND.
De Sovjet-Staatsbank.
Het bestuur van de nieuw gestichte
Sovjet-Russische Staatsbank werkt
thans de grondslagen uit voor de te
openen crediet-operatien der bank.
Volgens deze zal de bank slechts
credieten op korten termijn verleenen
en wel uiterlijk tot 9 maanden. Het
totale kapitaal der bank zal 2000 mil
liard roebel bedragen, waarvan 62.5
voor crediete naan staatsinstellingen,
25 voor vakvereenigingen en >2 5
voor particuliere industrie en handel
besteimd iH.
Het*bedrag mag bij credietverleeninjï
aan 1 persoon de som van 10 milliard
roebel niet overschrijden. De kwestie
van het disconteeren kon nog niet ge
regeld worden.
EEN NIEUWE HO N CERSTAKt NG
IN DUITSCKLANO.
2) politieke gevangenen van de gevan
genis te Hallo zijn in hongerstaking
gegaan. De vakvereenigingen dér vier
groote bedrijven in Erfurt hebben be
sloten, de onmiddellijke vrijlating 1
alle politieke gevangenen te eiscben,
zoo dit niet geschiedt, door algemet
staking de vrijlating af te dwingen.
DE UITVOERINC VAN HET
VREDESVERDRAG.
De Duitsche Rijksregeering heeft een
bekendmaking uitgevaardigd, dat op
grond van het ultimatum der geallieer
de regeeringen van 15 Mei 192) de or
ganisation Rossbacb, Robertas, Kn-
lock, HeydcLreck en Oberland als ont
bonden verklaard worden. De perso
nen, die aan een dezer organisaties als
lid deelnemen, worden met geldboete
tot 15000 mark, of met vestingstraf tot
3 maanden of met gevangenisstraf van
gelijken duur bestraft.
OPPER-SILEZIë.
Naar verluidt, zekent men er in Pool-
sclie kringen op, da', de ollicieele aan
vaarding van het bestuur over de aan
Rolen toegewezen deeleu van Oppei-Si-
leziö, eerst pp 3 Mei 1922, den Fool-
schen nauonakn feestdag, zal plaats
vind o-
IN HET VERWOESTE GEBIED.
Volgent) het Parij6ehe blad „l'Oeuvre"
bedraagt de meerJerheid bij de volkssieni-
ming betreffende het gebruik van Duit
sche arbeiders in het verwoeste gebied in
Frankrijk 84 dus nog 4 uieer dan
verlangd wordt. Minister Loucheur heeft,
volgens een ilavasbencht, verklaard aan
dc- delegatie, die hein het resultaat mee
deelde, dat tot de aankomst der Duitsche
arbeider» 5000 geschooide Italiaansche ar
beiders zouden komen voor den weder
opbouw der landelijke
UIT ZUID-SLAVIë.
De „Tagespoet" meldt uil Belgrado: De
volledige zitting der radicale club op he
den WB9 kort, maar zeer stormachtig. In
den leider der partij, ministerpresident
Pasjitsj, uitte de club haar vertrouwen,
maar noodigde hem tevens uit om den
koning hel ontslag van het geheele mi
nisterie aan te bieden. Paajitsj heg--.zich
dadelijk naar den koning en bood hem
het ontslag van het kabinet aan, hetwelk
de koning aanvaardde.
ALBANIS.
Volgens de „Politika" U> Belgrado wer
den de regeringen van Zuid SlaviS en
Griekenland uitgenoodigd door den rand
der gezanten om voor 10 December bun
troepen uit Albanië terug te trekken.
DE AALANDSEILANDEN.
Volgens berichten, ontvangen door bet
Finsctie gezantschap to Berlijn, heeft de
j-'insciio regeernig naar aanleiding van
liet protest uer Sovjet-regeering tegen bei
besluit der conferentie to (lenève betret
fade de neutralisatie vain de Aalands
eilanden en haar weigering oin de over
eenkomst te erkennen, aan de sovjet
regeering in eenn ota van 19 November
meegedeeld, dat do conferentie to Genève
door den Volkenbond was bijeengeroe
pen en dat Finland het volle recht hnJ
om toe te staan, dal zijn bevoegdheden
over eigen gebied in militair opzicht wer
den vastgesteld.
CONCESSIES AAN DUIVSCHLAND?
De Eragelsehe minister van Financiën
verklaarde in een rede te Glasgow, dat,
indien er concessies werden gedaan be
treffende de schadloosstellingen, Duitsch-
land moest ophouden met bet drukken
van papieren marken; het moest het volk
belastingen opleggen om de uitgaven te
kunnen betalen en 't moest de bijdragen
afsohaff-en, die het tekort op de begroo
ting brachten.
Rechtszaken
HET AUTO-ONGELUK OP HET
FRFDERIKSPLEIN. Het Gerechts
hof te Amsterdam heeft aldaar bij
vertrek het vonnis i,e~ tb-u1-' al
daar bevestigd, waarbij de chauffeur
J. J. A. Wdie in den avond van 13
Juli het bekende uuto-ongeluk op hot
Frederiksp-lein veroorzaakte werd ver
oordeeld tot acht maanden h.clitems
cn vijf jaar en acht maanden ontzet
ting uit hel recht om als chauffeur te
rijden.
POGING TOT DOODSLAG.
Het O.M. bij de rechtbank te
's-Hertocenibosch eischte zes iaar ge
vangenisstraf teeen A. v. B., 26 jaar,
arbeider te Uden, ter zak© dat op
23 Au?. 1.1. DOgine tot doooblag
pleegde op J. v. Cuvk te Uden.
Beklaagde staat zeer o-he
kend en werd reeds 14 maal wegens
ernst Le misdrijven veroordeeld;
me'dt de Tijd.
bloem endaal. Gevonden vcorwor.
pen. Terug te bekomen bij: J. Huisman,
Bosohla.m 8, Bloemendaal, een porieman
naie; W. Voerman, Kinheünweg 65, Bloe
mendaal, eon mesje; J. Ende, Terlioff
eieedeweg 3, Overveen, een doublé kruis
met ketting; F. N'ijs, Bothastiaai 87, 8coo
ten, een wollen das; L. Kroonc, Damp-
vloedslaan 49, Overveen, een ijzeren dop;
A. Zwiersen, Rollandspad 17, Overveen,
een broche;'J. Bos, Zijiweg 139, Overveen
een aulokussonWes'eliug, Duinlustweg
4Z Overveen, oen huissleutel; aan liet bu
reau van politie te Overveen, een paar
kinderhandschoenen, oen pijpuithaier,
oen fluweelen oeinluur, een paar lundtx-
handschoenen, een huissleuteL
Damrabriek
Damredacteur: 1. W. van Dartelen,
Roosveldstraat 70, Haarlem.
Alle correspondiermie oplossingen,
problemen etc., deze rubriek betref
fende, gelieve m©n t® *enden no&r
bovenstaand adres.
Op'os6in?en der problemen uit deze
rubriek worden gaarne ingewacht
tot uiterlijk Maandag 5 December
a_s.
„Wit speelt en wint" geldlt voor alle
vraagstukken.
PROBLEEM No. 391.
AuteurA. H. v. d- Geest, Lisse.
Eerste publicatie).
Stand ln cijfers:
Z W ART
1 2 3 4 6
"mil m TTT"
1 1 1 ieti m
31
m m m
UL
3
1 1 1 n
d
I 1 q in
II 1
D
1
1 1 II 1 1 1 1 1
4ö 47 48 40 60
WIT
Zwart 13 schijven op: 6/9, 11/13.
15. 19, 22, 23, 28 en 29.
Wit: 14 schijven op: 16, 17, 21, 25
30, 34, 36, 39, 40, 43, 44, 46, 48, en
50.
PROBLEEM No. 392.
Auteur J. P. van Eijk, te Haarlem.
(Eerste publicatie).
Stand in ciifers:
ZWART
1 2 3 4 5
PROBLEEM No. 393.
Auteur J. Wielenga, te Zuid-
Schalkwijk.
(Eerste publicatie).
Stand in cijfers:
ZWART
I I II I I I I I
I 1 I I 1B1 1 1 1
I Ml i l 1 1
Bi I 1 B I 1 1
I li O
□li I I I 1 1 I
jPL
1
ii&
□1 1
ISÖI
lij
m
II
1 1
1 IQ 1 1
3
WIT
Zwart 10 schijven op7, 8, 9,- 13,
17, 18. 21, 23, 28, en 30.
Wit 10 schnven op Ï6, 29, 31, 36,
39, 40. 41, 43, 45 en 46.
li 11 il
|D' I l 1 I 1 1 1 1
46 47 48 40 50
WIT
Zwart 11 schijven op: 1. 3, 8, 9,
10. 11. 12. 13. 14, 19 en 20.
Wit 11 schijven op 21, 22, 23, 27,
28, 32, 33, 34, 35. 38. en 39.
"Uit den wedstrijd „Haarlerrieche
I>amo!ub"„Jozef Blankemaar"
voor dc Hoofdklasse-compe
titie van den Nederland-
Bclien Dambond.
In de volgende stelling:
Zwart 6 schiiven op 13, 16, 18, 21
24, er 26. en dam op 50.
Wit 6 schijven op: 10, 27, 28, 32.
36 en 37,
maakte de heer J. SingeÜng „Haar-
lemeche Damclub") met Wit op de
volgende wijze remise
Wit: 27—22: 37-31; 10—4 en
4:15. Remise (Zwart rteocls gedvron
gen).
OPLOSSINGEN.
De autuersoploesing von de Proble
men Nos. 384 tot en met 387 ziin
No. 3S4.
Wit: 37—31 50-45! 36—31;
47—41 49—43.
Zwart .2G: 46 (of 28:46); (28:37
of 26:37) 37:26 46:31 29:49.
Wit: 40:9; 48—42; 45-5 en wint.
Zwart: 4:13 (de beste). 49
De stand van dit probVem -renet
wel wat aan het fantastische; doch
de op'oseing is in één woord „schit
terend".
No. 385
Wit: 39—33, 33—29, 30—24,
28 10, 25 -3, 36 .- 7 en 3 16 en wint.
ZwartSteeds gedwongen.
No. 386:
Wit: 27—22, 38—33, 43:38, 50—
44. 451 en 1 48 en wint.
De heer W. van THalen. aan wien
door den aut"-'- <'it probleem was op-
pedraren, schreef over de afwikke
ling liet vol-^ndi?
„Een zéér geniale vinding van Luif
als antwoord op hel door mij aan
hem opgedragen No. 374.
Ziin probleem vindt ik "-trom
geniaal, oim'6t het gebouwd ls op
meerslagen
No. 387.
Wit: 43—38, 50—44 (of 45), 44 of
45—401 40:9 en 25:5 cn wint.
Zwart: Ste^gedwongen.
Wij ontvingen correcte oplossin
gen van de volgende Heeren W.
van Daalen, W. J. 4Matla, P. A
Noov, P. Mollema, w. J. en H. G.
Teunisse, Ph, F. Amelung: C. J..van
Wijk, J. Siegerist, U. Boks, S. M.
Mons en H. T. Luif, allen te Haar'
lemP. J. Bvpe en A. S inger, beid»
te Schoten A. H. v. d. Geest, te Lis-
se on J. Wielenga te Zuid-Schalk-
wiik.
fiienwe Elmlerlioeken.
De kleine Stamperius-Bibliotheek, uit
gever E. J. Bosch, Bmrn, brengt 3 aan
trekkelijke kinderboekjes ter markt. Ik
zal ze bespreken naar climax van leeftijd.
Juniiernan en de Droomkaboutcr, door
J. Staniperius, lijkt me een heel geschikt
werkje voor de kleintjes tusschen 5 en 8
ja.ir. Het zal zich nog beter Icenen tot
voorlezen dan voor zelf-lezen der kinde
ren. Acht droomen van den kleinen Jan-
nernan worden successievelijk naverteld.
De eerste: Van de kinderen in het Bosch,
doet me sterk aan Klein Duimpje denken,
hoewel ik ons oudcrwctschc sprookje heel
wat boeiender vind. Maar nu komt er stij
ging in den verteltrant. Vooral „Het Vo
geltje" is een zeer fijn geteekend sprook
je. De illustrator was er zeker ook door
geïnspireerd, want zijn allermooiste tce-
kening is zeker die van den door het
luchtruim vliegend .11 Janncman. Ook „De
gouden appelen" cn „De reis naar de
Maan", zijn schetsjes van groote pacda-
gdgische waarde. De kinderen zullen liet
met genoegen hcoren voorlezen. Over de
teekenuigen van B. Reith niets dan lof.
Dc uitvoering van het geheel is welver
zorgd, alleen zou ik den uitgever raden
vooral geen al te lichte handjes te nemen.
Onze kleintjes houden ze niet lang friscli.
(Joudhar ii door Jac. van der Kley,
Wat een irooi, teer sprookje. Echt kin-
•lerlijk en goed doorvoeld. Een goede ge
jachte van dén schrijver oin den kinderen
te doen voelen, dat Goudhartje een veel
beteren naan was dan Goudhaartje. De
liefde voor de dierenwereld i§ zeer mooi
door het vernaai hccngevloeliten. Me
dunkt, de schrijver heelt af cn toe aan de
Kleine Johannes van Van Eden gedacht
Die geschiedenis v m het tooveriluitjc
vind ik voor jonge kinderen nogal inge
wikkeld. Heel aardig is het verblijf bij de
kabouters. Een variatie op Sneeuwwitje.
Eer zeer welkom Sl'ii-^v.oiaas-cadeau
voor kinderen tot jaar. De illustratie
f, zeer artistiek, zooals wc dit van Jan
Wiegman vooral bij sprookjes gewend
lijn. De druk ts goed duiuelijk.
De wonders/neer e.i andere vertellingen
door h. J. Hofiman. La bert;ndu ouitijvir
Hoifman had dunkt ti:e een anaeren titel
moeten kiezen voor dii aardige uock. ten
titel zegt zooveel en is vaak op zicuzeii
al reclame. De strekking in het lsie ve,-
haaltje, dat arbeid den msuseh au-eu,
komt zeer mooi uit. Gernts wanhoop bij
liet doode paard is zeer natuurlijk. Jam
mer, dat de teekenaar G. Wilaschut d3Dr
geen mooier plaatje bijvoegde. Dc neer
Wildschut is beter in het teeltenen van
personen dan in zijn schetsen van dieren.
Bcllo in de Twee Vrienden lijkt me tel
kens een andere hond. Het verhaal van
de Twee vrienden vind ik niet zeer oor
spronkelijk, ook niet dat van Platsnavel-
tje, dat me sterk aan Andersen doet den
ken. Het ontevreden Sparretje is lest best.
Zelfs twaalijarigen kunnen dit bundeltje
nog met genoegen lezen.
In tijden van Oorlog, door Jac. van
Veeuendaal, van de Uitgeversmaatschap
pij „Haga" te 's-Gravcnhage. Zooals de
titel reeds zegt: een oorlogsverhaal. Een
beeld uit den laatsten wereldoorlog. Is 't
eigenlijk uit een opvoedkundig oogpunt
goed te keuren, dat we onzen kinderen
oorlogslcctuur geven? Toch gejoof ik, dat
uit dit bock veel goeds te halen is, al zou
ik wenschen, dat enkele passages vol
vermelde oorlogswreedheden niet ge
schreven waren. Maar er is een geest
van verdraagzaamheid in.
Onze jongens cn meisjes zullen dit boek
met ontroering lezen en dappere, kleine
Kamiel zal zeker lang als het ideaal van
heldenmoed in hun geest voortleven.
De illustraties van J. Visser zijn bizon-
der geslaagd,
Jooi> ter Heul's problemen door Cissy
van Marxvcklt, uitgave van Valkhof cn
Co., tc Amcrsioort.
leder bakvischje, dat genoten heeft van
den H.B.S.-tijd van Joop ter Heul. zal
grijpen naar dit vervolg. De leuke, naïve
Joop ter Heul met haar onverschillige
vaalt ruwe manieren, niet haar hartje van
goud. Zij, het waardigste lid van de Jopo-
rinoloekico-club, komt 1111 tc staan voor
net groote levensprobleem, de liefde. Hoe
geleidelijk, hoe echt natuurlijk brengt Cis
sy v. Marxveldt liet rustcloozc vlindertje
naar de poort van het groote menschen-
levcn. Hoe af schetst zc de menschen uit
haar omgeving! Welk een ideaal echtge
noot is Jog! Hoe bewonderen we hem in
den omgang met zijn sentimenteel, zeur
derig kindvrouwtje. En dan de onverge
lijkelijke Hillcgonde, liet type van dc bru
tale keukenmeid, de liuistyran en toch
dc onmisbare. En juffrouw Wijers, de
leerares wordt nu eens niet geschetst, ge
lijk in de meeste meisjesboeken, als een
vervelende, bedillerige oude vrijster.
Neen, de goede, hartelijke, sympatliieke
leerares blijft voortleven als een zegenen
de herinnering. Hoe fijn gevoeld is de
geboorte van de kleine Mol. 't ls of Joop
groei bij haar tantcschap. De schrijfster
is op haar allerbest, wanneer ze ons
schetst een ander moeilijk probleem in
jopie's leven, n.l. het brengen van het
groo;e offer. Ze zal uit liefde voor haar
vader met .-••rar de Huishoudschool gaan
jut Je viiCR.ulr.oen, ze zal naar NoorJ-
I ai/.; gaan, naar haar vecleischende moe-
iüs;. Dit i,.uis-komen cn dat thuis-blijven
zal voor Q3 levenslustige Jopie beteeke
nen afstand doen van ctii vroolijke, blijde
jeugd, in 't begin van 't boek verlangde
ik naar wat diepgang, ik beu bevredigd,
want aan 't eind van hot boek is die ge
komen. En liet deed mij goed, dat een
man als Leo van Dil het wilde veulentje
Joop ter Heul onder zijn hoede zai 11e-
iriien. Over de uitgavo niets dan lof, De
plaatjes van ls. van Meus, vind ik over
'1 algemeen heel mooi, een enkel is wel
eens wat modern-vaag.
Ucn moeilijk Jaar voor de Van Heer-
dentjes, door Tine Ophof-Sterk, uitgever
Valkiioff Co., Amersfoort. Een boek
voor jonge meisjes uit het Bataviaansch
familieleven. Hier niet de sprankelende,
tintelende, hyper-moderne stijl van een
Cissy v. Marxveldt. Hier een gegeven
naar een bekend theina: een jong vroolijk
huishouden, waarbij na de geboorte van
een tweeling moeder sterft. Ik bedoel be
kend niet in den zin van afgezaagd.
Het oude menschenleed komt helaas ook
in 't jonge menschenleven nog telkens en
telkens weer. Arme kinderen, maar in 't
bizonder arme Eliy. Straks zal ze haar
eind-examen doen en dan thuis komen
om moeders plaats te vervullen. We krij
gen ook een aardigen blik op het Indische
leven, jammer dat dc schrijfster veel
Malcische woorden niet in een noot
vertaalde. Hoe echt menschelijk Is de
houding geschetst tegenover Mev.ouw
van Diemcn, de tijdelijke huishoudster,
't Lijkt den kinderen heiligschennis, dat
een ander moeders plaats inneemt. Met
hoeveel tact weet" mevr. v. D. die jonge
harten voor zich te winnen. Gelukkig,
dat Lip en Top, de schattige baby's, dit
ernstige boek ook vroolijke bladzijden
bezorgen. Met hoeveel belangstelling zul
len onze groote meisjes Eliy v. Hoerden
'olgen ais huismoedertje Ln duizend ang-
tcn voor liet diner, waar Daan I els als
gast zal aanzitten. En ze zullen schateren
om de warme mayonnaïsc-saus en de
koude vlschscfiote!. De teekeningen van
Mevrouw Middcrigh—Bokhorst sluiten
zich zoo volkomen aau bij de lectuur,
vooral de titelplaat, waarop dc vermake
lijke apengeschiedenis staat afgebeeld, is
een juweeltje.
Is dit de eerste pennevrucht van Me-
•011 w Ophof—Sterk? Dan wensch ik
er haar van harte geluk mee.
Moeders Oudste door Willy Petillon,
geïllustr. door Netty Heyligers, uitgave
v. Holkema Wareiiddri. Een heel aar
dig meisjesboek. Hier en daar wat ge
rekt. Francis, de oudste en de heldin van
het verhaal, wordt ons geschetst als een
eerlijke, flinke meid, die hoewel vaak
met grooten strijd, eigen verlangens on
derdrukt, „omdat moeder 't wil". Bizon
der mooie bladzijden zijn die van Piels
ziekte. Piet, het hondenvondelingetje op
Siac-Nicolaasavond. De illustratie ls heel
mooi.
Sprookjesboek door Jac. v. d. Kley, uit
de Juliana-Bibllotheek, uitgave H. ten
Brink, Arnhem. Dit boek is nu eens op
goed papier gedrukt en ln een lriscli.
aardig bandje gestoken. Het bevat 9
sprookjes, die min of meer naar een
kend thema zijn verwerkt De blinde Wi-
dekind doet mij aan Doornroosje denken
cn Langhaard aan den reus uit Klein
Duimpje. Maar de verteltrant is zeer on
derhoudend. Gok dc natneu zijn zoq aar
dig gekozen, zooals Reus Krachtman,
Prins Durfal. Wat een beeldig plaatje is
er bij het verhaaltje van boer Peter. Het
laatste sprookje van den Gouden knop is
zoo lijn gevoeld, dat het iedere moeder
ontroeren zal. De plaatjes van Willem
Hardenberg illustreeren den tekst uitste
kend.
Uitgave Prentenboeken van G. B. v.
Goor, Gouda.
Bakerrijmpjes met plaatjes met Sijtje
Aaijes.
De bekende oude rijmpjes van Tire,
lire, let. Iet, let. Klaas Vaak enz., met
echt kinderlijke plaatjes.
Van een jongentje, dat niet naar bed
wilde. Wat een mooie lokkende omslag.'
En wat zijn de illustraties weer artistiek
B. Midderigh-Bokhorst. Het verhaal
tje is heel aardig, alleen de maatregel om
zoo maar door den dienstman Pauls
bedje naar den zolder te transporteeren.
komt ine wat kras voor.
Van een Jongentje, dat te ver ging
wanilelcn is snoezig in alle opzichten.
Van een kindje, dut niet gewasschen
wil worden, ook niets dan lof. Het stevige
papier zal de2e boekjes lang netjes hou
den.
uat is grappigl Versjes van S. Maat-
huis-llcken. Platen van Pczellen. Stevig
prentenboek. Mooi gekleurde plaatjes.
Aardige gedichtjes, vooral Bang voor
Stral. Daar zit hcuscli nog tendenz in.
Bennic's Prentenboek, door B. Midde-
righ-Bokliorst en S. Maathuis-Ilcken.
1 wee klinkende namen, dus de combina
tie doet veel verwachten, 't ls werkelijk
een der mooiste prentenboeken van de
zen uitgever. Hoe allerliefst is: Zust lees
voor, Kersen, Dag jarig Mamaatje, enz.
enz. Het is in één woord een heerlijk
Sint-Nicolaascadcau voor onze peuters.
Voor Broertjes cn Zusjes, versjes en
plaatjes van Sijtje Aaijes. De plaatjes
vind ik over 't algemeen mooier dan de
versjes. Haar kinderkopjes zijn eenig ge
ïllustreerd.
üe Waterkindertjes van Jenny de
Blocme, platen van Eugenie Porke. 't Is
een heel aardig sprookje, dat Ik liever
zou voorlezen dan door de kinderen zeil
te laten lezen. De tekst is daarvoor te
moeilijk. De platen zijn wel sprekend.
Gelukkig maar, dat alles goed alloopt,
want er zijn enkele griezelige momenten.
Teddy, door Jenny de Blocme, teeke
ningen van Louis Moe. Een praclit-pren-
tenboek in ieder opzichL Een niet ijselijk.
maar echt komisch sprookje.
Een Hollandsch gezin in Indië, door C.
van der Horst-Van Doorn. Met platen van
Sijtje Aatjes. Uitgever Van Goor Zonen,
Gouda. De familie Prank trekt in Novem
ber 1916 naar Indië. Hebben een reis vol
hindernissen en wederwaardigheden, 't
Leven op de Wilis is zeer aardig be
schreven. Leuk is de viering aan boord
van Juliane's geboortedag. En straks in
Indié krijgen we een ruimen blik op liet
Indische leven, 't Is soms, wel eens wat
heel uitgebreid verhaald. Ik vind dit boek
bizonder geschikt otn b.v. ais iecsooek te
dienen voor een hoogste klas der Lagere
scnool. Uver InUiscuc gastvrijheid, rijst-
en theebouw, krijgen we veel belangrijks
te hooren. Vooral wat Oom Mans ver
telt is zeer interessant. De platen van
Sijtje Aaijes zijn als gewoonlijk bizonder
mooi van uitvoering.
Van een 6-tal boeken vermeld ik den
2den druK, wat in dezen tijd zeker een
prestatie is, n.l. Bernt Lie, Een Schooljaar
van Svcti bij de Wind uit de Serie Flinke
Jongens. Van dezelide serie: Erik Han
sen, een overwintering tegen wil en dunk.
Magnus Uervuet, door Agot Holst. Kajak-
anneii, door N. van Flichtum. Peter Ka-
ileon door Bemt Lie en Jongensleven
in denzcliden scarijver.
Geen wonder, dat liet mooie lijn ge-
>ride meisjesboek: Kleine Sarina door
Ciemence M. H. Bauer ook een 2de druk
beleefde. De plaatjes van Midderign-Bok-
horst zijn een lust voor de oogen.
Svend de Padvinder, door Walter
Christmas uit hut Dcenscli vertaald door
de Frcmery heelt ook zijn 2de druk.
iedere padvinder inoet dit boek van moed
en duri bezitten, lsing's plaatjes verhoo-
gen liet leesgenot.
De '1 weede Vader, door David Tom-
kins is al uiterlijk een boek om naar te
grijpen. Typiscne houtsneden van den
scarijver verduidelijken den tekst Dal
eerste hoofustuk van ue lieeren Fiolboom
eti hun liuisnoudster lijkt wat grootc-
menschachiig. Maar dan krijgen we een
praclit-kijk op het eiland Walcheren. Fioe
L getypeerd de verhouding van Moe-
en Hans. Wat zullen de jongens
(want het is een eclit jongensboek) scha
teren om de natuurhistorische neigingen
van meneer Nol. Het is zoo te begrijpen,
dat Hans hoopt, dat die „de Tweede Va
der" zal worden. De teleurstelling geeit
iets koels aan de verstandiiouding met
den werkehjken tweeden vader, meneer
Herman. De heerlijke motortocht om het
eiland geeit ccnigc toenadering, maar ln
den stormachtigen Novembernacht, aan
moeders ziekbed, breekt het ijs en
voor goed. Een friscli, aanbevelenswaar
dig jongensboek.
Ue trossen los, door Augusta van Sloo-
ten, uitgave van Bruna Co., tc Utrcciit.
Een heel mooi boek, maar geen kinder
boek. Ik zou nel alleen in handen geven
van meisjes boven de 14 jaar. Jeltji
Harte, de dochter van Jan Harte, die ge-
bruuillecrd is met zijn rijke familie om
zijn verkeerd huwelijk, komt op zeer toe
vallige wijze als gezelschapsdame bij
tante Liesbeth. Heel warm geschetst is
de gezellige omgeving bij de eenvoudige
Hartcs tegenover de koele voornaamheid
van de familie Laurentitis. Jeltje is daar
werkelijk een verwarmende zonnestraal.
Zells de rookende, hyper-moderne Meta
wordt anders cn beter. Het dagboek van
Lieske is hier en daar wat eigenwijs.
I Maar ik erken, dat kinderen op dien leef
tijd zich zoo kunnen uiten. Het afscheid
van Henk is zoo juist weergegeven, voor
al de groote droefheid van moeder Harte,
die in dat oogenblik gevoelt, dat zij nu
de mindere wordt. De plaatjes van Kcsler
erhoogen de waarde van dit goed ge
schreven bock.
De stad van karton, door A. C. C. de
Vietier. Heerlijk voor onze jengens oin
weer eens een r.icuw bock van De Vlet
ter te krijgen. De schrijver begint met
een Voorbericht aan ouders en onder
wijzers. Op eigen houtje heeft hij mooie
stukken Vaderlandscnc Geschiedenis
weergegeven, ongeveer in den geest naai
Andriesen en Louwerse. De stad van
karton is een filmstad, in elkaar gezel
door den film-regisseur, Monsieur Ro-
dolphc, naar een plan van ingenieur
Lore. Professor Lore, do vader van een
ingenieur, heeft zoo schitterend mooi het
leven van Prins Willem van Oranje be
schreven. dat Rodolphe daaruit stof wii
putten. De lezers krijgen een breeden
kijk op het tot stand komen van een film;
maar bovenal wordt I11111 historische ken
nis verrijkt en verlevendigd. De Filmerii
Flistorica bevindt zich tusschen Velp en
de Steeg. En daar verrijst Antwerpen,
Dillenburg, Den Bricl. Daar zien wc den
Prins van Oranje, Herman de Ruiter.
Lambert Melisz. 't Is tc begrijpen, dat de
jongens, Max en Fred Lore, erin groeien
.slechts één verlangen kennen: tnee te
mogen spelen. In huls wordt, lot groote
ergernis van moeder, filmpje gespeeld.
Ze zijn jalocrseh op dc jongens Kas en
1, die op hun beurt weer jaloersch
zijn op de rijkeluiszoontjes. Typisch is
dc wraak van de beide straattypen. Max
Lore was geen verrader, toen hij ver
telde, dat cle jongens bij de stad van
Karton rookten, 't Is zoo echt welver
diend, dat dc wraak eindigt in een pak
slaag, 't Verbittert we!, maar verbetert
niet. En dan steken zo Loevestein In
brand. Gelukkig, dat Ma:< nog juist ver
telt van het geheimzinnige brietje. Dc
ingenieur weet door lctmstig mechaniek
brandende kasteel omver te halen,
zoodat de rest gespaard blijft. Leuk. dat
meneer Lore Roclius Mecuwisz. wil ver
vangen, die zoo'n kiespijn hectt en met
al zün belden moed niet naar den tand
arts durft. Max en F'red vervangen tot
hun groote vreugd, de twee apaches.
Ollc-Oelie en Patje-keer. Later zijn ze
de hooiplukkers van lochum. Ja. Max
treedt zelis op als de weesjongen op
Leidens wallen en als de jonge Prins
Manrits. Wat zullen de jongens van dit
boek smullen en hoe verrukt zulen ze
zijn van de mooie historische platen vao
C. Wildschut
W. B. Z.
