Van onzen reizenden Redacteur
HAARLEM'S DAGBLAD
CIXSKDAG 29 NOVEMBER 1921 ERDE BLAD
(Nieuwe reeks.)
No. 51
De Verkiezingen in België.
Antwerpen en Brussel.
11.
Zóó woelig en druk als het in Antwer
pen vóór de verkiezingen was, zoo kalm
en rustig was het in Brussel. Ik nad al
meer dan een uur in de stad gewandeld,
langs de Boulevards, naar de St. Gu-
dule, de Grand Place, in de Marollen-
buurt en aan niets had Ik nog bemerkt,
dat den volgenden dag door het „sou-
vereine volk" over het toekomstig lot
van België zou worden beslist. Tot ik
eindelijk bij een lange en hooge schut
ting kwam. die vol hing met aankondi
gingen en reclame-biljetten. Ik zag er
meisjes aandachtig lezen. Zij waren de
ecnigen, die zich blijkbaar intresseerden
voor wat daar met dikke letters was ge
annonceerd.
„Dat zal het zijn!" dacht Ik en ik
verhaastte mijn pas, om toch eindelijk
tets over de verkiezingen te lezen.
Theatre de Vaudeville
La Dame de chez Maxim.
Hoe amusant en verleidelijk misschien,
het was niet de „dame de cliez Maxim",
waarvoor ik in Brussel was gekomen, lk
was op jacht naar verkiezings-copy en
dus wendde ik mij teleurgesteld van de
dame de chez Maxiin en de 2 lezende
meisjes af. Ik ging verder.
Ah! Daar zag ik het staan, in groote,
rwarte letters:
Electeurs.'l!
Alzoo. dat was het: Kiezers!!! Bij dat
biljet moest ik natuurlijk zijn. lk las
weetgierig: „Kiezers, gaat niet stemmen,
voordat gij mijn élixer d'Anvers hebt ge
probeerd!"
Het was al weer mis! Teleurgesteld
drentelde ik verder, de lange rij van aan
plakbiljetten iang: Vaudeville, Théatre
de la Gaité, Alhambra, Scala, Elccteurs..
nee, nee. daar vlieg ik niet meer in!
Red Star Line, Kwatta, Philips lampen,
Alhambramijn hemel, zal ik dan
nooit vinden, wat ik zoek. Ik kan toch
niet naar Haarlem iorugkoeren met niets,
absoluut niets! Is er hier in Brussel dan
morgen geen verkiezing?
Eindelijk, gelukkig, daar zie ik het:
Electeur, Votez 9, 9, 9! Kiezers stemt
9, 9, 9! Allemaal negens naast elkaar!
Wat verder 3, a, 3! Ja, dat Is het, wat ik
zoek, hier in het terrein, waar copy voor
het grijpen hangt. En ik lees, ik lees. liet
eene biljet na het andere, ik ben de ceni-
ge in de breede straal, die leest. Allen
wandelen onverschillig langs mij heen.
ve: vaardigen de biljetten zelfs niet met
een blilc. Men kijkt even wat verwonderd
naar den zonderling, den verkiezlngs-
maniak, die al deze verlciezingslectuur
tc: spellen schijnt. Plichtsgetrouw lees ik,
'ces ik, lees ik al maar door de aanbeve-
fngen voor lijst No. 2, lijst No. 8, lijst
'lo. J. lijst No. 10. lijst No. 6. Variatie is
sr niet in! Ik zie, dat allen, de tweeën,
je achten, de eenen, de tienen, de zes
sen, al'en zonder uitzondering als van
Houten's Cacao de beste en goedkoop
ste in gebruik zijn. Daar ziet mijn oog
op eens liet noodlotscijfer 13! Wie ziin
de ongclukkigen, die onder dit cijfer ter
stembus trekken? De communisten, en
dat nog wei bij luin allereersten storm
loop! Ik zou er iets voor gevoelen, om
bij verkiezingen als bij de Haagschc
tram het nummer 13 uit te schakelen!
Wie gaat er nu in zee met no. 13? Het
ongeluk legt er Immers dik boven op!
De onfortuinlijke communisten hebben
het ondervonden geen enkele zetel!
Het moet aan het cijfer liggen!
Ik ga verder en lees, lees al maar
door. Dan eindelijk neem ik mijn coov-
boelcje cn schrijf. Dadelijk staat een post
bode stil en kijkt Een slagersjongen
soringt van ziin fiets en kijkt: een sol
daat, een dame in liet zwart, een meneer
met een hoogen hoed, een werkman met
een ladder, allen honden halt en kijken.
Het biljet, waarvoor ik sta, heeft plot
seling de algcmeene aandacht.
„Wat doet die meneer?" hoor ik
femand achter mij vragen..
„Hij schrijft!" antwoordt een ander.
„Is ie van de politie?" vraagt een
derde.
„Dat zal wel!" meent een vierde.
Allen lezen nu met aandacht! Daar
moet wat bijzonders op dat biljet staan,"
Natuurlijk, want er staat 'n mijnheer
voor, die schrijft,
De twee meisjes van de reclame voor
„chez Maxim" komen voorbij. Ze lachen
en roepen: „Wat 'n type!" Dat type ben
ik, de reizend redacteur van Haarlem's
Dagblad, op jacht naar copy.
De slagersjongen springt op zijn fiets
en rijdt verder; een schoorsteenveger
vervangt hem.
Wat is er?"
„Een meneer, die schrijft!"
„Ah la, lal"
Belangstellend kijkt hij over mijn
schouder en leest.
Socialisten, Vrijhcidbonders, Commu
nisten en hoe gij allen verder heeten
rnoogt, die in den verkiezingsstrijd re-
ïlame voor uw candidaten wilt maken,
lk heb een nieuw middel ontdekt. Zet 'n
mijnheer voor uw biljet en laat hem
schrijven, niets dan schrijven. Ik verze
ker u: het wenst probaat en liet Kost
'oijna niets. Het biljet mei no. 11, waar ik
voor beo gestaan, was net eenige, dal op
dien Zaterdagmiddag de aandaent trok
van de wandelaars in Brussel. Dat geen
der candidaten gekozen is, heelt werke
lijk niet aan mij gelegen.
Eigenlijk was het onverantwoordelijk.
wat zeg ik? onpatriotiscli. dat ik
daar in Brussel juist de aandacht ves
tigde op 'n lijst 11! Het was de lijst van
Herre Nothomb cn zijn natlonalistlscue
vrienden, die gccu nacht kunnen siapen
zonaer te droomen van een geannexeerd
Limuurg en een Beigiscu Zeeuwscn-
Vlaancleren. het was wel opmeritenjk,
dat oeze anti-hederlandsciie partij zoo
wat de eenige was, die zijn biljetten ook
hi bet Vlaamsen had laten vertalen,
maar dit bargoeuscil zal de Vlamingen
zeKer niet van de wijs hebben gebracuu
Als Bierre Natnomo openipK een oewus
had willen geven, uat geen enkele in zijn
partij ue vlaamscne taal "maentig was.
aan nad hij met neter kunnen doen dan
op deze vertaling naast het rranscue
raanhest te laten opnajigen. Voor de
meritwaaraigiieid iaat iK hier eenige
iragmculeu uit net maniiest van onze
giooiste vjjanoen volgen.
Kiezers overweegt.'
Vaderianusiieveuue Katnolieken, daar
zijn verscidiuge ivatnoneise Jusicn, uuon
uuar is maar i Katnoheke partij;
Gij, iioeralen. uie legen de iiammgan-
tcn zuil en gematigd, zoo gij stemt voor
uivogo, dan vc,goet gu. aal diezelide
partij ilamuiganten telt, die de oorlog
niets heeit geiceru;
vaderlandslievende Socialisten, ver
geet ue verraders van Stockholm niet en
uenkt op lien, cue de nationale v!ag be-
smooruerden tc Louvièrc:
Zoo gij de sociale hervorming zoekt
zonder vruchteloozc klassenstrijd, zon
der ae internationale oer Ston en Iblijk-
oaar was bedoeid: (Moiien), zoo duur
ivertaling van cher!) aan Van der
Velde,
stemt allen voor de lijst van het Na
tionale herstel!
De Vlamingen zijn er uiet ingevlogen
en de anuere Belgen gelukkig evenmin,
ue nationalistische, aan Neuerland be
slist vijandige partij heelt den en,te ten
zetel, uwn zij in Ue Kamer had, bij deze
verkiezing verloren. En dit. ondanks liet
icit, dat deze paitij over zeer veel geld
en over twee van de in Brussel meest
gelezen bladen (o.a. Le Soir) beschikt.
Ons, Hollanders, kan dit vonnis over
een partij, die openlijk diefstal van Ne
derlandsen grondgebied propageert, niet
anders dan aangenaam zijn. Het is een
bewijs, dat liet Belgische volk in zijn
breede lagen niets van annexatie en van
de politiek dezer verdachte heeren moet
hebben.
Over het algemeen waren de maniie-
ten en de kranten te Brussel in de ver
kiezingsdagen vcot gematigder en fat
soenlijker dan in Antwerpen.
In Brussel merkte ik bijna niets van
het persoonlijk element, dat den politie
leen strijd le Antwerpen op zulle een laag
pen brengt. Men bestreed elkander op
faire wijze zonder den hartstochtelijken
toon der Vlamingen. Zelfs Le Drimeau
rouge, het comwiistisch dagblad, was in
zoo gematigden toon geschreven, dat het
meest conservatieve en deftige bind in
Nederland de artikelen met een kleine
variatie wel te verstaan! zoo in zijn
kolommen had kunnen overnemen, zon
der dat de redacteuren er over hadden
behoeven te blozen.
Neen, men maakte zich te Brussel
over de verkiezingen allerminst „dik",
liet eenige, wat in eigenlijk van ve.'kie-
zmgsieclarne op straat lieu gemerkt, was
een enkel muz.eaisorps, uat door de
JViarollën-uuurt t.oK en een „postwa
gen waarop een postillon zat te Diazen
naast een neer mot noogen iiocci. uie
mannesten uitreikte aan oen heel enke
len voóroijganger, oie er üeiang m stel
de. Deze Kalmte in de straten van
Brussel viel wel op na 'ue hailstochte-
njke imbunoigiieid der straatoetoogingen
Antwerpen. De Brusselaars interes-
zicli veel meer voor deu optoent.
oer studenten, die op Sint Verhaagen
den patroon van dc universiteit het
oeroemoe Mannenen in de Rue d'Etuves,
den oudsten uurger van Brussel tot
korpslid voor zijn leven hadden gepro
moveerd. Dat de studcerende jeugd liet
alom vermaarde Manneken, dat door de
Transc..c grenadiers van Lodewijk XIV
was gedecoreerd, door de soldaten van
dc revolutie met dc jacobijnen-inuts was
versierd, door Napoleon niet den sleutel
van Kamerheer was begiitigd, door dc
Belgen sinds '20 op hun teestdagen in
gala-rok worat gestoken en door de
rransetie jagers tot pohu was gepromo
veerd, nu op Slntc Verhaagen ue baret
op zijn altijd lachenden kop had gedrukt
en hem in het korps had opgenomen,
vonden de Brusselaars veel belangrijker
dan alle verkiezingsmanifesten te zamen.
De eenigen, die op den avond vóór de
verkiezingen een vergadering hadden
aangekondigd, waren de communisten cn
omdat ik mijn journalistieke!! plicht tot
liet bitter einde toe wilde vervullen, ben
ik 's avonds mede opgetrokken ter mee
ting naar de zaal Victoria in de Ruc dc
la Pompe. Jk had, gedachtig aan de ver
halen van Belgische verkiezingsvergade
ringen, mij met een wandelstok gewa
pend en ik was op alles voorbereid. Stel
u nu mijn teleurstelling voor, toen Ik in
een klein zaaltje kwam, waar een 80 bur
gers en burgeressen heel kalm en knus
aan tafeltjes zaten, allen met verveelde
gezichten, blijkbaar zonder eenig plan
„om er op los tc slaan." Want, niet
waar? wij, journalisten intcresscercn ons
het meest als doktoren voor „inte
ressante gevallen" cii wat is voor een
reizend redacteur nu een verkiezingsver
gadering in het hartje van Brussel, waar
niet eens geklopt wordt. Zoo'n vergade
ring dames en heeren had ik even goed
In Harderwijk of Barslngerhorn kunnen
zien. Ja. werkelijk, Barsingerhorn, daar
deed mij dit zaaltje met communistische
meetinggangers In Brussel aan denken!
Om 8 uur dat was een half uur later
dan was aangekondigd werd de ver
gadering geooend door een jongen man.
die vertelde, dat wij voorzichtig moesten
zijn, omdat er „geheime polltic" in dc
zaal was. Ieder keek onmiddellijk vol
argwaan naar zijn buurman! Geheime
politieje kon het toch nooit weten!
Een oude heer, monsieur Rens, met
een prachtigen, decoratieven kon nam
het woord. Hij vertelde van het dool en
het streven van de communistische par
tij, de eenige waarachtige socialistische
partij in België, zooals hij haar noemde
eii de 80 citoven en citovennes luis
terden toe met gezichten, waaron
eer vervePng dan gecstdrb't te lezen
stond. Nee, daar in Brussel weten
zij blijkbaar nog nlsf. wat het com
munisme Is. Een bedaarder, kalmer,
saaier, suffervergadering zag ik nooit in
mijn leven. Men aDplandisseerdc niet,
men juichte niet, men interrompeerde
niet, men lachte niet, men floot niet, men
schreeuwde niet, enfin men deed niets,
van wat men in Holland op een politieke
vergadering wel doet. Laat staan, dat zij
zouden hebben gevochten! Barsinger
horn, heusch waar, Barsingerhorn mid
den ïn Brussel! Ik zag geen mannen met
lange en geen vrouwen met kort ge
knipte haren, geen fluwcelen jasjes, geen
slipdassen, geen sandalen, geen reform
jurken, geen schitterende oogen, geen
van geestdrht blakende gezichten, niets,
niets van dat alles! Men denke niet. dat
ik hiermee iets onvriendelijks wil zeggen
van onze communistische vergaderingen,
ik wil alleen maar wijzen op het groote
vcrscuil. Dit is mij in de Salie Victoria in
de Rue de la Pompe wel heel duidelijk
gebleken, dat er in Brussel bij liet volk
voor het communisme ausoluut geen De-
langstelling bestaat en dat deze partij in
België voorloopig niet de minsto kans
heeit. Dit te constatecren was toch fei
telijk belangrijker dan een doodgewone
kloppartij eii daarom heo ik geen spijt,
aat ix op de communistische meeting in
de balie Victorie ben geweest.
En nu ten slotte de eigentijiie verkie
zingen/ Daarvan is al heel weinig bij
zonders te vertellen, omdat de verkie
zingen in Belgie eigenlijk in niets ver-
scnilien met cite in ons land. Er is In Bel
gië, evenals bij ons, evenredige veite-
geiiwooioiging. Alles gaat bij onze Zui
delijke buren als bij ons. Dezelide soort
lijsten met de vierKante blokjes en de
witle ronde vakjes in het midden, de
ze!. ac waarsciiuwingen om niet meer
oan i vakje zwart ie maken, dezelfde
soort lijsten met cindelooze series na
men, in het kort, het is ailes „tout com-
me chez nous"! Alleen stemt men er
korter, namelijk van 9 tot 1 uur. in Ant
werpen ben iK een kiesbureau binnenge
stapt, maar oe daar geposteerde politie
agent meende mij te moeten weigeren,
ook toen ik zeide. dat ik Hollandsch
journalist was.
dee, nee, meneer, de stemming ies
genaiini" werd mij toegevoegd en ik
moest dus onverrienter zake terugkee-
ren. Van een Haarlemsen gemeenteraads
lid, die op den gerkiczingsdag toevallig
ook te Antwerpen was, hoorde ik, dat hij
gelukkiger was geweest en cat een stem
bureau in Belgie in niets verschilt met
een in Holland. In België hebben de vrou
wen voor de Kamerverkiezingen nog
geen stemrecht. Dit een verslag in Le
Beuple heb ik echter meenen te moeten
opmaken, dat voor de weduwen van ge
sneuvelde soldaten een uitzondering
wordt gemaakt en aan dezen het stem
recht is verleend, lk betwijfel voor
'er ik de Belgische vrouw ken of
dat „voorrecht" zeer gewaardeerd zal
worden.
Antwerpen en Brussel toonden ook na
de verkiezing hetzelfde aspect als er
In Antwerpen de geiieelc bevolking
op de been en gloejende geestdrift voor
het Volksgebouw op de Mclr. voor het
„liberale huis" op de groote Markt en
/oor het Katholieke Volkshuis. Alle par
tijen vierden gelijkelijk de overwinning.
Aan het Volkscebouw wapperde ter
eere van de zegepraal dc roode vlag,
aan het liberale huis woei de blauwe
vlag en aan het Volkshuis van Camve-
laert l.ing de nationale vlag.
Alle drie waren zij dus overwinnaars
i gelukkig. Mooier oplossing is. dunkt
mij, niet denkbaar en zij pleitte voor het
goede humeur van de Antwerpenaren.
Welk een dankbaar gevoel voor alle
partijen om te kunnen zeggen, dat de
tegenstanders verslagen zijn. Mooier kan
net wel niet en het is een opvatting, die
ik ter navolging voor ons land sterk aan
beveel. Op die manier maak ie bij een
voikiezing nooit „schele oogen."
In Brussel, waar ik Zonuagavond tot
9 uur ben gebleven, heersente Ue groot
ste onverscuilligheid. Als je een groep
menscuen ergens zag staan, dan was het
geregeld voor een bioscoop oi een tne-
ater. Voor een dagblad op de Boulevard,
waar de uitslagen werden gepubliceerd,
stonden nog geen 50 man. Alleen voor
het „Maison du Peuple", het Volksge
bouw in de Marollen-buurt was wat meer
belangstelling. Daar stonden misschien
een 400 a 500 menselien de uitslagen af
te wachten. Maar gejuich, gescnrceuw
of geiluit zooals in Amsterdam op een
verkiezingsdag hoorde ik er niet. Pas.
toen een kleine stoet van een 20 vrou
wen uit het volk, onder aanvoering van
een op een harmonica spelenden jongen
man, voorbij trok, kwam er wat bewe
ging in de menigte. Die dansende cn bos
sende vrouwen, sommigen met roode.
en anderen met nationale vlaggetjes,
wekten den spotlust van de Brusselaars.
„Vivent les nationalïstes!" riep er een
lachend bij het zien van de Belgische
driekleur. Én toen 3 oude vrouwties, die
met hun drieën samen de 200 zeker ge
passeerd waren, den stoet sloten, riep
een oolijke Vlaming: „Dat benne de Hel
ices van onzen mieniester Carton!""
Heel de menigte schaterde liet uit. Dit
avond der verkiezingen daar voor het
was het eerste teclcen van waarachtig
leven, cJrt het Brusselsche volk op den
Maison du Peuple gaf.
J. B. SCHUIL.
ïfinnoDlaHtl
HET VERMISTE DEUTSCHE
MEISJE.
Omtrent het eoval van do dezer da-
&esa verniste E. G., deelt de ,,H. Ct."
nog mede, dat de Haaszchc recherche
Donderdagmorgen bericht Jtree? viam
haar niet arriveere-n in haar c'd-enst-
hetcekkin" te Honsholredijk. Hoewel
het traval niet direct die recliierehc
aanvfn?. nam zij toch het onderzoek
on zich. N-atuurliik werd gedacht aan
een geval van b'anke Ete-viimenhan-
del. Vastgesteld werd, dat het meieje
niet 19, doch 23 dezer via Z&venaar in
ons. tend was peJromon. Verder spoor
ontbrak.
De rechercheur begaf zich naar
Holsholrediik en kwam op het iid'oe
om te vragen naar evemtuee'e brieven
geschreven door het meisje aan haar
patroon. Er bleek inderdaad een
brief aanwezi» en hieruit kon wor
den opgemaakt, dat het meisje op
haar l?de jaar verblijf had gehou
den te Pijnaokssr. Dit pmnt werd niet
verwaarloosd en, te Pijn acker aan
gekomen. trof men daar bet meisje
aan 'bij een familie, hij wie z;i eenige
ïaren geleden had vertoefd. Deze fa-
mielie, die goed bekend staat, hoeft
met dit geval verder nieta te maken.
Dank zij het optreden va n den re
chercheur mocht het gelukken 10 uren
na de aangifte van vermissing, het
meisje aan te houden. Haar angstige
moeder kon per telegram worden ge
rustgesteld.
Zij is overgebracht, naar Den Haag
en zal door d,e zorgen dor politie wor
den iéru.ggebraoht onder het ouder
lijk gea'.ig. want... dit muisje heeft
nog e°n staartje.
Denk zij het" persbericht, meldde
zich bi: de politie aan een reiziger uit
ócn trein, w sar roede het meisje in
den avond van 23 dezer ven Zevemear
naar den Hi°.a<g had gereisd. Hij had
het. meisje in gesnrek ?ezfen met een
DmitscHer. Deze Duitschcr W. ge-
ïiaaand, is op verzoek van d.e recher
che te Rotterdam aangehouden en
overgebracht naar hier. Het meisje
bad ook erkend, met W. te hebben
gelogeerd in een hotel te Don Haag.
Hij had on reis van het meisje verno
men, dat dit niet wist hoe hier van
daan naar Honholrediik te komen en
gezien het vergevorderde uur voorge
steld haar een hotel aan te wijzen,
waarin zij den nacht van 23 on 24
November kon verblijven. Waar-
scb'ipliik heeft hij het meisje toen
weten over te halen, met hem daarin
den nacht door te brengen.
Als de zedenpo'itie zijn mak heeft.
beStandteld. zal W. naar DuitsohJand
worden uitgeleid. De eigenaar van
het hotel is verba Iise_erd wegens het
niet vermelden van zijn wasten op de
nacht! ijst.
DECENTRALISATIE?
De Vereenigtiiig van Hoofdambtenaren
der Itijksverzelccriugsbankj beeft in hare
vergadering van Woensdag 23 November
152a. de volgende motie aangenomen:
Gehoord de bssprelringon naar aan lei
ding van het entwoord van don Minister
van Arbeid op de vragen van bet Tweede
Kamerlid Ketelaar, betreffende de voorgo
nomen overbrenging van een deel der
werkzaamheden betreffende de uitvoc. ng
der Ongevallenverzekering van de Rijxa-
versakeTrjigsbank naar d« Raden van Ar
spreekt als haar meening uil:
dat het doen verriebtetn van werkzaam
heden, welke met eikaar in nauw ver
band staan, gedeeltelijk door de Rijksver
Kbkex'Lugsbaj.K en gedeeltelijk door de
Radon van Arbeid, ten gevolge zal hebben
dat dagelijks over en weer laags ambtelïj-
Icon weg gegevens zullen moeten wotdon
gevraagd en verstrekt, welke thans op het
zelfde purau aanwezig tljnt
dat de administratie hierdoor veel otn
slachtiger stal worden en de afdoening
van vele zaken, ook de uitkeering aan de
aan de door een ongeval getroffen werk
lieden, belangrijk zal worden vertraagd,
dat dö voorgenomen gedeeltelijke deóeu
traiisatie daardoor con zóó onbe-vredigen
den toestand zal scheppen, dat zij nood
wen dig verder zal moeten worden doorge
voerd
dat een algeheel© splitsing van de thans
hestaando centrale administratie over de
33 bureaux van de Radon van Arbeid uit
den aard der zaak een vtal grooter p.-v
serieel zal vorderen en dus een /.eet be
langrijke veihooging der administratie
kosten ten gevolge zal hebben;
dat tegenover do hieru.il voor de werk
gevers voortvloeiende verzwaring der las
ter, geen voordooien zullen ontstaan, doch
h: tegendeel do behandeling der zaken
door de autonome Raden van Arbeid ten
gevolg o van ongelijke wot sin terpre talie
tot groote verwarring aanleiding zal ge
ven, zoowel op het gebied van de schade
loosstellingen als ten aanzien van de ver
plichtingen der werkgevers.
Besluit deze meening in een gemoti
veerd schrijven ter kennis van den Mi
nister van Arbeid te brengen.
PINANG! EELE VERHOODING RIJK
EN GEMEENTEN.
De staatscommissie voor de gemeenteft-
t.anoiën heeft lot de gemeentebesturen de
volgende circulaire gericht, waarin zij
ineldt dat zij bij den aanvang harer werk
zaamheden in de eersto plaats de nood
zakelijkheid voelt de beschikking te ver
krijgen over gegevona welke een cctnigs-
zins duidelijk en overzichtelijk beeld ge
ven van den fmancieelen toestand der ge
meenten in het algemeen en die meer ün
het bijzonder een antwoord poven op de
vraag hoe het totaal der gemeentelijke
laden over de verschillende takken van
gemeentedienst valt te verdoelen.
Aaneez:en uit de verschillende beschik
bare. statistieken die gegevens niet zijn tc
verkrijgn, bestaat geen andere uitweg dan
ze a'.s-nog rechtstreeks ven de gemeente
besturen te vragen.
De staatscommissie ontveinst zich
"eenszins dat hieraan bezwaren zijn ver
bonden, wegece den omvangrijken arbeid
die hierdoor aan de toch reeds dikwijls
zwaar belaste secrelariec'ii moet worden
opgelegd, te meer daar, mede ten eevolse
van de uiteeplooper.de voorschriften be
treffende de inrichting der gemeentelijke
vw?erootini"sn en rekeningen hot verstrek
ken der benodigde gegevens in velo go-
ineontcn niet dan na een vrij omvangrijk
or/'erzoek movelijk zal zijn.
Dat dergelijks overwegingen de staats
commissie niet van bel vragen der be
rooiiipdo gegevens hebben weerhouden,
vir-dt zi'u oorzaak vooreerst in liet vrooie
be!an-" d"t er voor de pernrent-m zelve in
oen lie'ere oreanfwt'e der financieelc
verhouding is ce'ec-en, terwijl daamaaft
nUt, werd voorbijgezien dat de arbeid
w'.ke een beter overziet-1 en een ontb-
ding van de gemeent°Mike laden W uit
komst, hoeft ook op zichzelf voor d« ee
meciitehOBturen van P'et ie onderschatten
be'eekenis is le achten.
Om die red oren meent de staalesommis
sis met vertrouwen op do pemo«">te!bestit
ren oen beroep te mogen doen en hen me
aandrang te mogen verzoeken aan de be
werking der nevengaande tabellen <lr-
grootste zorg te wilicn besteden.
M OORDENAAR UITGELEVERD. -
Door tussehenkomst van den Grenscoir,
miesflri8 le Heerlen, Erkers 's Donderda.»
aar. do Duitsche justice uitgeleverd d.
Duitschcr A., die in 1916 door dc recht
hank to Berlijn wegens moord tot 10
jaar gevangenisstraf werd veroordeeld. A.
bad, na ongeveer de helft van zijn slra'
tijd te hebben u-'tgezeten, kans gezien uk
dc gevangenis to ontvluchten en w.i
naar Zuid-Limburg uitgeweken. Hij hecfi
daar echter n-et huig genoegen van zijn
vrijheid gehad, daar hij spocdic op ann
wijzing van dc Duitsche justitie kon wor
den aamgelioudcn.
,L. K.)
MOORD.
Zondagavond omstreeks kwart voor
twaalf heeft zich in de Hoofdstraat te
Schiedam een ernstig familiedrama
afgespeeld, meldt het Htold. De 28-
iariffe P. ven Wieringen loreee "ruwie
met aijn 25-iarice eohtyenoote Wil-
helmina Willsmstein. De twist liep
zoo hoog, c'ial van W. eeai mes nam
en zijn vrouw in de borst stek. Zij is
naar het ziekenhuis vervoerd, waar
zij kort na aankomst overleed. De da
der is in d-en loop van den nacht door
de politie gearresteerd. Men ver
moedt, dat de man onder den Invloed
van sterken dkank verkeerde. De
drie kinderen zijn voorloopt? bij die
ouders van de vrouw ondergebracht.
HOUDERS VAN RADIO-ONTVANG IN-
RiCKTIkUgl),
Het hoofRbesiuur uer rederijen en Te
legrafie verzoekt het volgende te molden;
Naar is gebleken hebben nog niet alle
houders van radio-ontvang inrichtingen
voldaan aan de verplichting, tot liet doen
van aangifte de aanwezigheid daarvan
«m demi directeur van 't RSkStelcgraat
kantoor ter plaatse c.q. aan dien van ecu
nabij gel-egen R-ijkstelegraafkaaitoor. Be-
laxiglrebbondeil worden er op gewezen dal
dit verzuim gestraft kan worden met hech
euis van ten hoogste dertig dagen oi
jeldboeie van ton hoogste drie honderd
gulden.
1 n herinnering wordt gebracht, dut de
aangifte moet geschieden door middel win
een formulier, dat op alle telegraafknr.
toren kosteloos verkrijgbaar is.
Voorts wordt in 't bij.-.onder de aaaulackt
gsvesiig-d op art. 2 van do Beachikki:;
van dc-n Minister van Watcrttaat krach
tens wolk artikel het verboden is van sci
welke wordon opgevangen cn vo r
ander bestemd zijn, op eenige wijt.
iteekening te houden, dan wel den ui
boud, do strekking of het bos*aan daar
var. aam 'n derde bekond te maken, ..f tc
laten worden. Op overtreding van liet ju
(lit artikel bepaalde zijn do liiervoren ge-
aocmdo straffen evenecins van toepassing. 1
Ue strijd in de Metaal-industrie
J-itwoord van het N.V.V. aan het N.A.S,
AMSTERDAM, 26 Nov. Door het N.V.V
aau het bestuur van het N.A.S., In antwoord
op den brief van bet N.A.S. een schrijven ge
zonden, waarin wordt medegedeeld, dat het
bestuur de vraag van de mogelijkheid en doel
treffendheid eener algonteene staking eersf
dan onder oogen wenscht te zien, wanneer dt
andere vakcentralen zich principieel tot de toe
passing van dergelijke strijdmiddelen hebben
bereid verklaard, of onder hun leden een zoo
danige stemming valt waar te nemen, dat mei
grond verwacht kan worden, dat zij een parool
van een andere dan hun eigen leiding zullen
volgen.
Zoolang zulks niet vaststaat, is naar de mee
ning van het bestuur niet die eenheid en geslo
tenheid der arbeiders aanwezig, die de alleiv
eerste voorwaarde 13 voor het slagen eener sta-
king als door het N.A.S. bedoeld.
Zoodra het N_A.S. berichten heeft ontvangen,
waaruit een wijziging in het standpunt der
andere vakcentralen blijkt, zal bet bestuur van
het N.V.V. gaarne bericht ontvangen. Is zulka
niet het geval, dan aebt men correspondente
over deze aangelegenheid nutteloos.
DE LICHTING 1922.
het aantal in te lijven dienst.
plichtigen.
's-GRAVENHAGE, 26 Nov. Komt de nieu
we dienstplicht-wet niet tot 6tand vóór de
inlijving van de dienstplichtigen der lichting
1922, dan zullen door de verschillende dis
tricten waarin het land verdeeld Is de
daarachter gestelde aantallen lotelingen moe
ten leveren. De getallen tusschen geplaatst
geven aan het aantal lotelingen, dat boven
dien voor de zee-militie moet worden ge
leverd. Sneek 460 (18), Leeuwarden 627 (4),
I-Ieerenveen 420 (11), Groningen 386 (6), Delf
zijl 385 (4), Winschoten 455 (20), Assen 516
(9), Coevorden 480 (3), Zwolle 505 (6), De
venter 475 (9). Hengelo 631 (4), Zutphen 545
(4), Arnhem I 507 (2), Arnhem II 50O (3),
Oss 603 (4), Utrecht I 762 (10), Utrecht II
762 (10), Naarden 688 (18). Haarlem 654 (33),
Amsterdam I 688 (25), Amsterdam II 688 (25)
Amsterdam III 688 (25), Amsterdam IV 688
(25), Zaandam 539 (40), Helder 692 (55), Lei
den 589 (13), Gouda 569 (1), 's-Gravenhage
1222 (33), Delft 508 (25), Rotterdam I 693 (27)
Rotterdam II 694 (26), Rotterdam III 694 (26)
Dordrecht 708 (22), Middelburg 439 (29), Vlis-
singen 476 (16), Bergen op Zoom 486 (I),
's-Hertogenbosch 646 (1), Breda 620 (2). Nij
megen 538 (1), Venlo 455, Roermond 595 (1),
in Maastricht 426.
maatregelen van den min. van
oorloc tegen malversatie.
's-GRAVENHAGE, 26 Nov. Naar aanlei
ding van een opmerking In het voorloopig ver
slag der Tweede Kamer over het wetsontwerp
tot nadere wijziging van de oorlogBbegrooting
voor 1919, merkt de Minister op, -betreffende af
17 gevallen, waarin een kastekort werd ge
constateerd, dat de tekorten in hoofdzaak moe
ten worden toegeschreven aan diefstal, mal
versatie of onnauwkeurige administratie.
Op het aantal kas-tekorten zijn voorts van
invloed geweest de moeilijke omstandighed-tu,
waaronder de administratie veelal moest wor
den gevoerd en het toezicht daarop moest wor
den uitgeoefend.
Sedert het instellen van den postchèque- en
girodienst zij'n alle houders van een militaire
kas hij dien dienst aangesloten door middel
van eep postrekening.
Intussciien zijn 'bij den Minister maatrege
len in overweging, welke kunnen voorkomen,
dat malversatiën gedurende een min of meer
aanzienlijk tijdsverloop kunnen worden ge
pleegd zonder ontdekt te worden.
ffederland in den vreemde.
's-GRAVENHAGE, 26 Nov. In de heden
middag in den Haag gehouden algemeenc le
den-vergadering van de vereeniging „N e d o r-
land in den vreemde" zijn eenige wijzi
gingen in het Hoofdbestuur gebracht. In de
vacatures ontstaan door het bodanken der
heeren Everwijn, Polak, van Hamel en dr.
Moresco, zijn respect benoemd verklaard de
boeren dr. F. Posthuma, oud-minister van
Landbouw, P. J. M. de Vries, P. K. J. II e e-
ringa en Mr. Dr. M. S. Koster, opvolger
van dr. Moresco aan het Departement van Ko
loniën.
De voorzitter braebt een woord van dank
en waardeering aan de aftredende bestuurs
leden.
De rekening en verantwoording van den
penningmeester werd goedgekeurd en deze
van zijn beheer gedècbargeerd. Het jaarver
slag, dat den leden in druk was toegezonden,
werd voor kennisgeving aangenomen.
De voorzitter deelde mede. dat Zaterdag den
7en Januari wederom een algemecne vergade
ring zal worden gehouden. Dr. Moresco is uit-
genoodigd in die vergadering een voordracht
te houden over „Washington".
Feuilleton
OORSPRONKELU KJi DETECTIVE
ROMAN
door WILLIAM IIOLT.
58)
„Wie ben je", fluisterde hij terug.
„Wel, Turner!"
„Je bent mi) nagegaan?"
„Ja, ik had hetzelfde idee als ti, ik wil
de hier ook eens poolshoogte nemen.
Maar ik zou het niet zoo onvoo.-ziclitig
hebben kunnen doen, als gij, waarde
graaf. Gij speelt een zeer gevaarlijk spel
letje. Dat had bijna zeker moeten mis»
loopen."
„Er is niets gebeurd".
„Ja, dat verentrust me zeer. Br is hier
iets niet in orde. De dingen zijn niet, gelijk
mijn helper ze beschreven heeit. Er was
een kwade hond, maar die schijnt \er-
dwenen en dat lijkt me al even vreemd,
als dat het huis niet meer bewaakt wordt
door mijn helper".
„Die zal er toch wel zijn?"
„Neen, ik ben er zeker van, hij is er
niet. Daarom zeg ik ii. het is niet in
orde".
„Wat nu?", vroeg dc Topmol.
„Oh, wc zullen ons zekerheid ver
schuilen. Desnoods dringen we naar bin
nen".
„Prachtig", riep de Tournel. die blij
was, dat de detective dadelijk handelen
wilde.
.Luister", zei deze, „wij zullen pro-
beeren onbemerkt liet huis binnen te ko
men, we zouden daarvoor misschien een
raam kunnen opschuiven."
Eerst voorzichtig, maar langzamerhand
al minder voorzorgen nemend beproei-
den zij een raam te openen, wat niet ge
lukte. De Tournel, ongeduldig, stelde voor
een ruit in te drukken, want bij was al
meer overtuigd geworden, dat er toch
niemand in het huis waakte. Immers zij
hadden nu al wel zooveel gerucht ge
maakt, dat niet meer verondersteld wor
den kon, dat men er niets van bemerkt
zou hebben.
De detective aarzelde nog even.
„De mogelijkheid bestaat", zei hij, „dat
men ons een valstrik wil spannen."
„Maar de graaf haalde de schouders j
op en ten slotte nam Turner met het
voorstel genoegen.
„lk zal een ruit uitsnijden", zei hij, „ik
heb dat meer bij de hand gehad."
En inderdaad geen vijf minuten later
had hij zonder geraas van kletterend glas
een ruit verwijderd. Het was nu nog
slechts een kleine moeite binnen te ko
men.
Beneden in het huis heerschte dood-
sche stilte. Er brandde geen licht. Tur
ner knipte zijn electrische lantaarn aan
en met z'n tweeën liepen zij voorzichtig
naar de trap.
„We moeten naar boven", fluisterde j
de detective.
Ze slopen de trap op, hun adem inhou
dend toen een trede zeer hoorbaar kraan-'
te. maar de woning scheen wel geheel
verlaten, niemand vertoonde zich. Boven
kwamer: zij weer in een gang en zij
j wendden zich dadelijk naar de kamers,
die op den tuin moesten uitkomen. i
„Hier deze kamer moet liet zijn waar
het licht brandt", zei de detective en in-'
derdaad, daar was een ilauwc lichtstreep
te zien onder de deur.
Turner liep er heen cn na even geluis
terd te l'.cüben drukte hij zij'n ocfe tegen
het sleutelgat. i
„Groote God", hoorde dc Tourricl hem'
mompelen.
„Wat is er? wat ziet gij?", riep de
graaf bijna op luiden toon. i
„Daar is ecu nieuwe misdaad ge
pleegd zei Turner, „daar ligt een vrouw
op den grond uitgestrekt, vermoord
waarschijnlijk."
De graaf de Tournel greep sidderend
zijn hand. i
„Is liet signora Chiarina?"
„We zullen het spoedig weten", ant
woordde dc detective. Hij beproefde dc
deur te openen, nisar deze was van bin
nen met een grendel gesloten.
„Ach", riep tie graaf, „ik begrijp het
al, de ongelukkige heeft zelfmoord ge
pleegd. Zij Leeft getwijfeld of men haar zijn."
kwam bevrijden en de moed heeft haar „Goed", antwoordde dc detective, „la-
bcgeven". ten we op zoek gaan",
ue üetective zei niets. Hij keek nog-' „Zij gingen naar beneden en zochten
maals door het sleutelgat. Op den grond de keuken op. Daar ontstaken zij het
bij de taiel, niet in liet volle licht lag dc allereerst licht en ontdekten er toen in
vrouw bewegingloos. Hij kon haar ge een hok waar hout geborgen was, een
zicht niet zien, maar hij twijfelde niet o: bijl.
zij was dood. j Ue Tournel wilde er al mee naar boven.
„Wat zou er gebeurd zijn?" vroeg de' toen Turner nog iets anders ontdekte.
Tournel. een flinke ladder.
„Hm, misschien is uw veronderstelling „Wacht even", zei bij, „daar bereiken
juist, misschien heeft zij de hand aan zichwij gemakkelijk het mam van de kamer
zelf geslagen. En toen degene, die haar mee, ik geloof dat het minder moeite kos-
hier gevangen hield dit bemerkte, is hij ten zal, langs het raam naar binnen (e
weggegaan, omdat zijn verblijf hier geen' komen."
doel meer kou hebben. Maar ga even op Zij konden de deur naar -buitern ope-
zij, ik zal trachten de deur te lorccercii, ivc-n c-n weldra wae de ladder o;)gc~
wie weet kan zij nog gered worden," steld. De Tournel k'.oan er meteen al
Turner hoopte dit echter volstrekt niet op en morrelde aan 't raam. Hij ken
meer. De vrouw moest daar al een hee- 'liet zonder veel moeite opschuiven cn
len lijd gelegen hebben. Het was nu lew aan zoo binnen, dadelijk gev l/d
waarlijk geen wonder, dat de Tournel te- door Turner.
vergeefs getracht had haar aandacht te. De ïainp brandde en dadelijk wond-
trekkeu. 1 deu zij zich naar de plek waar de
Maar alle overwegingen waren nu uit vrouw leg. Zij lag voorover, het ge-
den booze, er inocst snel gehandeld wor- laat dooi- een arm beschcund. Turner
den. De detective zette den schouder te- greep baar hand, die ijskoud nan-
gen de deur en gaf een zeer kraciitigen voelde.
duw, doch de deur bewoog zich niet. Ze „Zij is dood", zei hij zacht, „er is
was van zeer stevig eikenhout gemaakt goen twijfel aan",
en iiet zou nut gemakkelijk vallen haar Hij knielde nu naast hot lijk noer,
uit de hengsels te lichlen. ham haar hoofd in zijn honden en
„Wc zoeken een bijl", riep de Tour- wendde haar gelaat naar het licht,
nel. „we slaan dc deur aan splinters. liet De Tournel tiet een kreet v-nm ver-1
is niet ncodïg, thans nog voorzichtig te.raesing hooren. J
„Groote hemel", hijgde hij, „zij is
liet niet, het is niet signora Chiarina,
1 het is een geheel andere vrouw."
I Gm hoewel hij waarachtig medelij
den voelde met de onbekende, wier
j leven hier 200 noodlottig een einde
genomen had, was het hem oen oii-
uiisprekolijke verlichting, dat niet
«signora Chiarina hier lag.
De detective stond vrij beieute-rd te
I kijken. Hij had nog even de vrouw
onderzocht, maar er kon geen twijfel
'bestaan, zij was dood. Doch nergens
1 zag men een wonde, nerg&ns ook een
j wapen, waarmee de ongelukkige zieli
gedood kon hebben.
„Vermoedelijk heelt zij vergif inge
nomen", mecide do Tourriei, maar
Turner Iraaide de schouders op.
„Dat zul ie 11 de genecehee-rcai wei
uitmaken", zei hij.
„Ja, het is goed. dat wij zoo spoe
dig mogelijk aangifte doen van het
geen we hier aantroffen", zei de
TouraeJ. „En verder goloóf iik niet,
•lat de zaak ons buitengewoon kam
interessteren. Een vrottw vermoede
lijk tot wanhoop gebracht, heeft zich
van hel leven beroofd. Het is vrese
lijk treurig, maar 1111 die virouw niet
depone ie, die wij hier meeinden aan
tc treffen, kunnen wij elders naar
haar zoeken."
(Wordt vervolgd).
