Haarlem's Dagblad | 1921 | 30 november 1921 | pagina 5

mm

HAARLEM'S DAGBLAD

Van onzen reizenden Redacteur

Bullsnlard.

Brieven uit Parijs.

WOENSDAG 30 NOVEMBER 1921 - TWEEDE 3LAD

Vlaamsfth moeten kunnen Bpreken. «een enkel© reae, te Lonaen «utj

Deze wet. die cj» 1 Januari .923 in iu do «ciiiagdijn, die bij vuige
werking zul treden, en door do tegen- i'f,". ver,ul

I Partij, oin er eou hatelijk kaa-akter

v el

(Nieuwe reeks.)

No. 52

De verkiezingen in België
ea

De Vlaamsche Beweging.

- Uv coirespontieni

ii cl© „Matiin" i-uusoheisle de uuuding
n Baliuuf ten opsticliie van de Franscnc
iegaiw ais zeer vmndeeuappelijk.

ENGELAND.
EEN ENnbuóort-uuiTSCHE-
ENiENfE?

De diplomatieke medewerker

„De Vlaajusoh© kwestie beheersciht
kt Vluunderen de geheele politiek!"
suo si dreef lk ln mijn tweeden brief
©vut de Verkiezingen in Be.güê. De
VUaiC6eLe beweging is voor ons, Hol
landers, van zoo veel belang, dat ik
heb gemeend er een ufzonderlijk nx-
tiki-1 aan te moeten wijden.

De oorlog beeft zooale ik reeds
schreef de Walen en Vlamingen
Diet dichter tot elkander gebracht.
Bet tegendeel ie waar. Nooit was er
meer verdeeldheid en stonden de par
tijen fiiie-i tegenover elkander ais
thans, nu den oorlog. En de strijd
■wordt met veel grooter heftigheid ge
voerd dar. vroeger. De VLaamsche be-
weguig wordt door velen uit het «",-
kamp als „staatsgevaarlijk"

.,„,-.1 ,,f „Mio.it o't iw»

lste, het handhaven van o© taal-
w a n g w e t (de Wet „vom Bis-

l'Biltg);

2de. de rechtstreeksche of onreoht-
etiteksche, openlijk© of bedekte ver
I politieke partijen heerscht echter nogv-aaiusciiiug van de Hoog© School to
verdeeldheid over de principieel i l"1' i j

Vlaamsche eisolien. Men heeft, zou- L.;*5- de «idee.ing van het leger in
.wel bij de katholieken ais bij de iibe- vlaamsche en Waalsch© regimenten
ralca Iwee groepen, de Vlaamsche «ie- Cn e beperking van don iniiitai-
Imocraten en de rcaotionnairen. De 5 Diei.ót Lot (i maanden oefentijd.
'Vlaamsche democraten, die a.ien zijul .He-ha.ve liet 4de punt, dat in Bel-
aangesloten bij liet Algemeen gis Koinopugeerd werd door de sociar
jVliamech Verbond, hebben ais cie-'''sl011 eTI de democratische Vlaaineche
do het zoogenaamd min i rn u m ulrt aalsche partijen, waren

programma. Dit minimum I h.et dus in hoofdzaak de

„minimum

programma bevat 4 eisuhen, minnelijk: i eischen van -het Algemeen Vlaawsch
lste. De Vorviaamsching van de i' i.im

Hooge School te Gent. om z'jn oiiderteelksming het manifest

2de. In VJaanderon Vlaamsch lil der, m tel actueelen werd genoemd,
- iechtstreeks inging. „De Fransche

het Destirur.

3e. In Vlaanderen VJaamsch in het
Gereoht, en
4e. Do indeelixrg van het leger

als „staatsgevaarlijk ue-[ uo inaeeling van
schouwd of althans als zoodanigj V loams dio regimenten,
voorgesteld en het is wei zeker, dai i Deze minimum eischen worden ook
de activisten met hun noodlottig en gesteld door de Vlaamsohe sociuJis-
onvader.andslievend drijven hiervan ten, die evenais de VlaamscLe hbe-
de vooiliuam&te ooxzaaJt zijn geweest.1 rale en katholieke d_moor..tin lid
De activisten hebben door hun licunm z-Jn van het Algemeen Vlaamsch Ver-
J- den,bond. Voor d© liberale en katholieke

met de Duitschere gedurende den

Vlaamsche zaak onberoken- democraten

oorlog de Vlaamsche zaak on beo-eken-democra ten zijn de Vla

bnar schade gedaan. liet onipatrio- eis-Ihen hoofdzaak, voor de socialisten
tisch optreden van de activisten heeft komen zij echter in de tweede plaats
begrijpelijkerwijze vele Belgen wan-

de Vlaamsen

trouwend gemaakt.

„Ziet ge nu wel, dat er onder de
Vlamingen velen zijn, die Vlaande
ren boven hei vaderland stellen!'' zoo
woral openlijk en helaas niet zon
der reden - in Bagië gezegd door
hen, die de Vkiamsche beweging het
meest vijandig zijn. De ve.e processen
teg»n de activisten de landverra
ders hebben ook allerminst mede
gewerkt om oen mildere stemming
onder de Beigisohe bevolking te bren
gen. Zij hebben integendeel verbitte
ring en haat gewekt. Er heereoht bij
beide partijen coti geest van wan
trouwen, die een vreemdeling wei
zeei p.jnJijk moet treffen. Men be
schuldigt elkander van Meerskanten
v="i verraad, hculon met den vijand
en „Moffenvriendschap" en deze we-
dfzijasciie verdachtmakingen zijn
geschikt om de eenheid

omd it Lij hen de politiek der p a
t ij bo.en ahlee gaat.

Het Algemeen Vlaarnsdh Verbond
staat dn*, fedtelijk boven de politieke
partijen, maar gebruikt de pontile
partijen als middel om het doe, ie be
reiken. Het wil z.,n ideaal nietals

de frontpartij bereiken door zeii-
1 bestuur, maar, evenals voor den oor
log, op zuiver par.ementuire wijze.

Er is dus verdeeldheid onder uc zui
vere Vlaamsche partijen, uc
li ontpartij en het Algemeen Vlaamse»
Verbond. Deze verdeeldheid wordt
door velen in Vlaanderen bctreuru,
omdat inc-n heel goed begrijpt, dat
alleen door samenwerken van ade
V laarnsch-ge&mden de voornaamste
eischen van het minimum-progrummu
'zullen worden ingewilligd. Een dei
V laanische voormannen te Antwerpen,
due zoo vriendelijk was mij over den
tegenwooa-dvgen stand der Vlaamsche
beweging in te lichten, zei mij dau

B i tvs i n g wordt genoemd, is een
doorn iu het oog van alle „Franskil
jons". Eenige dagen vóór de verkie
zingen v. ei u er in Delg ie een uiaii.i-sl

versjjreid, ondc-rteekend door 50 zoo-j

geiummd buiten <le politiek staande ji'traid beween, dat ecu Engeiscu

intellectueelen, waarin de kiezers uuusolio euterne, „ter vervamg.ug vku
gewaarschuwd werden tegen: duuue i .!:gcisou-arun6ehe oj..cuie",

zeer goud luoge.ijk© uniwikkc.iiig van

ïiuropecscb© uip.uuuuie is. Hij zugi z^..
der aarzelen dai zij mul alleen xnogelijlt,
irniar „Ueul wiuirBcuijiilijk" 18.

la© twee miaiistenea van buitenland one
zakin zuuden liet p,an er vour ©msiig
ijwrwegun. r-r ia ncel wat diploiuatieke
uedrijvigneld aan voorafgegaan
zoek vuii btimi©3 ie Donuen i
sic incident geweeut.

Dezelfde medewerker acht tiet beriohi
vui den i'ariJEonen correspondent van de
lauaervur jaia', dat de Engmeoue leguefing
ten beliouve van lOuitscboand een inoraio-
nuxu .-ii l-veu ja-ir rui voursie.iti;.
munec-uuiid zou voor 1S2A niets meer be
talen en waarseliïjciijk zou liet buies^e
lien, dat het noou meer iets zou betalen.

Als i'rannnjk bezwaar moemi inasm,
za. mij het er aan nermóeren (lat hec vti-

ujke overeenkomst l« Biuneil nopens beta

deioosstel.uigen. Engeland zal in geen ge
val meedoen aun nieu-we sanci.es. Als
-rankrijk weigert het moratorium goed te
leuren, zou Eugejind Duiisoniend aan
moedigen to vernaaien, dat het niet kan

ttsgedtelüheid komt men er moeilijk|°°k. dat de tegenpartijen van d© vei
toe eikiinders bedoe.'ingen zruiiver te dee direid onder de Vlamingen profi-
zien ui te vvaai'deeren en het gevolg l^rdon. Voor jiunten, waaxuver aiil-.n
is ton steeds groeiende verdeeMheiu |hel e<-'"6 zijn zóoais bijvooirbeeld de
t-jsselien de „flaminganten" aan de vervlaainsching van de Hooge

eerie zijde en do „franskiljons" in hei Is0'1 ooi te Demt zou een guneer,-1 Dat d'e Viamin^n erkennino va
andere kamp, ©en verdeeidhe-id, die schappelijk© actie kunnen worden k"-£,IU1 taal in Vlaanderc-n eischen "wel
op 'i'-n «uur ©en gcvrmr voor het land voerd, zonder dat één der partijen' go'lander zal dat niet toejuichen
kan uoroen. I iets van haar idealen zou behoeven ?öt "oodlottia en miscladie strevei

lor-h 1^ .1 „li. - flaw, 1 DI'lls te Keven. Wnrnw-,. t,i„„,« der activisten te id©nti.rice«r©n rr>M A.

kan woraen. j '«ts van haar idealen zou behoeven

1 och !t, oiitiuiMs tilt alit?. na deu;Pr'J8 Le 8even. Wanneer alle Vlamin-
o,T.og d<_ Vlaamsche beweging in 80" samenwerkten, dan zou. vogens
België gtegroeiri. De Vlamblgen |hein, de Vlaarnsoiie Hor^e School in
eicellen df Lnlossing van het koniii-i^co1, ei' ^oker koanen, daar de V
khjk woord, in den oor.cg gespr'1

Gent U;U1U1 uc Via.

mingcin in België verre in de meer
derheid zijn Maar geen der partuen
wil iets toegeven. Volgens dazen Vlu-
|iiiiiig or.tbr.ik er ielo in bet rader-
I werk en dat was de cultureels ont-
iwilvkehng va.n de massa, voor die
octwiküé.mg zorgde vi-ouger het Ai-
geïneen .Neder„a.-idstih Verbond, Jat
nu.., vc.wugew» veti inniuer ver ivódr den oorlog door ieder Vlaming
e,.De activisten, aie een Vlaande-|0n? z'Jn Kr°oten cuitureelen inv.ot

ren wilden geheel los vu n, eIld werd. Mijn zegsman hoopte
B e I g i e, z;jn na de nederlaag der f011 ook, dat hel Algernon Notler-
Diiitt-chprc gi'ukkig voor het land Kl'Qds-.-li Verbond buiten en h-A'en aii©
geh ei weggoüjezamd. Maar er is tn 1 l-»!"'lUen ü|c taak weer 6poedig o,,
Vlaaiiilerer nog een vrij groote groep, i211^1 zou.r!e"'e" en door zijn arbeid op
die a.'s eersten en voornaamst.n eischc'1 &C'bied hot zijne zou bijdrit-
van haar programma stelt: i n ^en. ou' de tlroot Nederlan-dsche ge-
Vlaanderen S I a a m s c h,|c'ai:ht0 .bl' do menschen in Viaanae-
en die meent, dat dit doel alleen is r,er" we"erom a.gemem ingang te
te bei- iken door aan Vlaanderen vindc"' Vo.gens zijn meening
r e f b e s t u u r ie geven, Leze.f0u A.geimeen Noderlandsch Vei-
groep ie de nog jonge fxoutp xtij, die ^nd terrein kunnen worden,
'.n Vlaanderen iiierkwua;uigerwijze(yviU1;r e mer|sohen van de versciii1'-
(uitt in het verwoeste gebied om Ype-l groepen, die nu afzonderlijk
ren vrij veel aanhangers telt en f r'J. e,'tander zoudoa kunnen
dan ook bij deao verkit-zingon weer 4 e.n tot samenwerking zouden

verlegenwoordigei-s iu de Kamer i ,""1;1" ^om-cn.
beeft gebrakjiu. De fremtpartij ge- L, 1 bL"-''V8rJ'e dit de taak van het
bruikt zoouls De Ploeg, het I Al3em«nNederlajidsc-h Verbond zou
weekö,ad van deze partij schreef ,en zlJn> ldat 'k geheel in het
de pmitiek a.leen als middel om tot ï1'- gcef deze meening vm,
haar doei te geraken. Zij huldigt hel ef" Viaamsohe voorman,uen hier
pnncine van „godsvrede", dat wil.u' e" w,e" °.m }e ialen uitkomen,
*eg©en, dat zij niet vraagt naar de,'6 gr?° ,^,e ,nvloe<* van dit Verbond

namelijk, dat aan de Vlaming^..
recht zou worden gedaan. AJlacn ts
er verechil m de opvatting,,wal «it
recht der Vlamingen is. Er'zjn ct,
die voor Vlaanderen z e 1 f b e-
s t u u r opeischen, maar er zijn ook,
en dezen vormen de meerderheid - -
die in hun ver.aingens veel minder

zoo stond o.a. in dit stuk te
."«•a „is een looper van het Da
leis, vergeleken bij de Vlaamsche
.taal, die niet meer is dan de sleutel
van een huis. onder de mannen die
u si.: h.tcltven «u^eekuiia ww? ik o v.
de numeni van Maurice Maeterlinck
en Leo van Goethem.

L>nmid>i'eilijk daarop hebben 50
eveueneens buiten dc politiek staan
de Vlaamsche inteHè'ctuee'en een an
der manifest uitg-evaardied, waai in
zu de Deaa-en bezwoeren het Vlaam
sche volk niet te verbitteren en tot
woede te brengen door aan de reeds
aangenomen talcmwet te raken. De
Vlamingen, die jarenlang in Behri'é
als de inunderen waren behandeld,
eischtem eindelijk voor zich de erken
ning od van hun rechten en in vlam
mende taal herinnerden zii aan het
woord van Koning Aloertl Or.ócr de
onderteekenoars zms ik nanxeai van
de besten ond'ea- de V laming en, na
men die ook in Hofand een l>eroetn-
den klank hebban, als de letterkundi
gen lierman 'leirlinck, Stijn Slrou-
vels. Maurits Saibbe, Hepen scheidt.
Aug. Vormeyien en de componisten
Lod. Mortelmans en Emiel Hul It-
broeck. Hn teekoriend voor den gees-
tertocsitand in België was het zeker,
dat dodelijk daarop eenige der onder-
teokenaars Stijn StrCuvels bijvoor
beeld door de reactionnairem voor
„activisten" werden gescholden.

Deze twee manifesten bewezen mii,
meer dan lange krantenartikels en
gesprekken met Vlamingen, hoe zeer
de Vlaamsche kwestie liet politieke
leven in België beheerscht en het Bel
gische vollc_ verdeelt.

Dat de VLaminjpan erkenning van
htui taal in Vlaanderen eischen, welk
Tr~n..,»,j/— ~.i j-, 'uichenï

f-^st jiuouiouttg en misctadig streven
der activisten te idontificeeiren met de
Vlaamsche beweging is een onrecht,
dat men de Vlamingen aandoet, die
evenzeer zoo niet nog ineor hun
ldoed hebben gestort voor de vrijheid
van hun vaderland. De Vlamingen
hebben reden zich achtergesteld te
voe'en bii de Walen. Het is een nie'
te loochenen feit, dat in de Bestaren
der Vlamingen verre in de mindien-
heid a:in bii de Walen en het is een
schreeuwend© onbillijkheid tcgenoyev
de Vlaamsche meerderheid,
dat haai- in dc kwestie der Vlaamsche
Hooge School geen recht wordt ge
daan- Em zoolang oan de Vlamingen
<reon recht geechiedt, zullen zich
Ln Be'gië gevoelen als het miskende
en onderdrukte ras en zal de Vlaam
sche kwestie hei Belgische volk
tot schade van de eenheid van het
land ln twee vijandige kampen
bliiven verdeelen.

Dit heeft mij mijn reis naar Belgic
geleerd.

J. B. SCHUIL.

"":hoe grool de invloed van dit Verbond

dal zij niet vraagt naar de ,00r Vlaamsche beweging door

politieke, godsdienstge of phiosophi-lS(>nimjge Vlamingen in België nog
edie overtuiging van haai' leden, liet stcecjs wordt geschat.

©enige, wal van de leden geëisohii Voor j.. Vlamingen koont het
wordt, is, dat zij voorstanders zijn ecihter niet alleen op aan nieuwe
■fan du idee: „lil Vlaanderen rechten te veroveren, maar ook en
Vlaamsch" en dus het zelfbestuur inseinen nog meer om pas ver-
van Vlaanderen wensciien, Litdruz- voordcelen te behouden. Bij de

kehjli werd mij verzekerd, dat het niet verkiezingen was een der voornaan,-
de bedoeling van de frontpairtij is <mu ei0 ©irijdicuzen van do aatti-Vfaaiueone
Vlaanderen van België i«6 te scheu- partijen intrekk.tug van de t a-
,ien. Men wil van België een fedcra-jj n w e t! De talen wet, die voorna-
iistisclitn ataat niakon, eon V laam^cli melijk te danken is aan den tegen-
en een VVoalsch gcdee.te, dus onder i woordigeni burgemeester va.n Ant-
één zelfde opperbest e».-. 'werpen, den katholieken democraat

Aan den anderen kant staan in vun Cuuwelaert, is do eerste stap tot
Vlaanderen de z u i v e r p o 1 i t i e- (]e Vervlaamsc'hing van liet Bestuur
k e partijen, dat katholieken, de li- ij] Vlaanderen, omdat zij bepaalt., dat
fceralcn en de socialisten. In deze.de ambtenaren in Vlaanderen

Feaai

DE WASHINGTONSCHE CONFEREN-
TIE.

E8n vorUlaring van Briand.

Dit Parija wordt gemeld:

Op weg raar Parij» vernam Briand. dal
er in de Engelsche bladen 2ekero com
in en (aren w.iren geleverd op een ond< r
houd, dat bij voor rijn vertrek uu Amc
nkA met journahs'en zou hebben ce-
1 r-ad.

Hij riahlte daarop tot lier departement
an buirenUndsche raken «en radiogram
mrin hij elk interview vnn dien mvr
.•menteerde er bijvoegende. jat n]],
woorden, die hij tot journalisten l-ad
Troken, door den mee?» vriondjcliappelij
'Tn peest jegers Engeland herVd wa~i,
Hij toegrijpt niet, dat do Enaelsehe bin
don zooveel gewicht kunnen hechten ïan
mie verdraaiingen en fanfsïeèn, v
van de persberichten wemelen, dnar
sedert bij ©cn j.,ar geleden aan bet
•d kromt, nimmer bcoft opeehouder
..zen op do noodzakelijkheid eener
tr-nto met Engeland.

Hot standpunt van Balfour.

Do Waah.ngtonsche oorrespondent
de „Slatin" meldt, dat Ba.iour ui wi,
particulier onderhoud heeft verk.aard. <!at

RUSLAND.

De Ookrajioitsoho opstand.

Aau „BerLmsku kitlende" wordt uit Hol-
singlors geineid: Het aania] Uekrajieu'.is,
Ui© legen de bolsjewiektói suijden, wordt
op een miiiioeu man gesciuu.

Pecloc-ra verwaclit dat hij binnenkort
wer 40J.(XX) man zal beschut ken.

De strijd ia uiterst verbilleid. Bij de
/eruver.ng van Sjitomir werden 3u00 bu.s-
jbwieken opgehangen en een groot a&nls.
uij straatgevechien doodgesenpiëü. I'o
Oekxajieuera zijn vooroereid oji een slri.d

Kameneu i-odoitit tverd tot vuorloopige
hoofdstad der 'jekrajine geproclameerd.

Om Ktew, pat door a© Ockrajiners om-
singeld is, wordt heftig gestreden.

DUITSCHLAHD.
DE DUITSCHE. SCHAUELOOSSTEL-
LI KG. -

De „Daily Mail" melul;

Na het jongste bezoek van sir John
Bradbury heeft de Britsche vertegenwoor
diger Lu do Commissie ven Herstel een
memorandum opgesteld, dat bmnenkort
door liet kabinet zal worden besproken.

Naar men verwacht, zal het gevolg hier
.an zijn, dat de regeerimg aandringt op
een moratorium over een tijd van twee or
drie jaar voor Duitschland's schulden
aan d© geallieerden.

Een voorwaarde voor iedere concessie
der geallieerden zalz ijn, dat d« Duitsehe
regeering het drukken van papiergeld

Duitscblacd zou zokcre vergoedingen tn
ruituxa blijven betalen. J>e vorige betalin
gen worden niet kwijtgescholden, doch
slechts opgeschort.

Dr. Bathenau, de vroegere Duitsehe mi
ister voor den wederopbouw en dr. Bl-
•uonsj do vroegere Duitsehe minister van
Buitenlandsche Zaken, zijn heden te Lon
den aangekomen. Zij logeeren iu het
Carllon-Hotel, hetzelfde hotel, waar ook
Stinmes gedurende rijn verblijf te Lon
den heeft gelogeerd. Men vermoedt dat
zij naar Londen zijn gekomen in verband
do schadeloosstelling.

kort nadat het 't anker gelicht had
om Je reis naar Jiurooa te aan vaa r
den. De biand werd geconstateerd m
de stookolie in het ruiin van hel
schiD onder de machinekamer. De
kaoitetn gaf sienalen. waarop twee
havcnoraiij weer hooten- een oiraiia-
weer bemannwig aan hoorn zonuen.
De brand was na een half uur ge-
biuscht, waarna hel ■--'•in de reis
hervatte. De brand was naar men
meent het eevole van con lekke pijp,
waardoor de olie in aanraking kwam
met het vuur van de stookplaats. Dé
brand had een paniek tengevolge,
zodat verscheidene passagiers van
boord moesten worden verwijderd,
ook mra. Wei's.

EEN DER MOORDEN A ARS VAN
ERZBERG-ER?

J>e kmee man, oie zch te Dresden
bij de poitle heeft aangemeld als
'liiissen, een der moordenaars van
Erzbirger. is "isteren aan de justi
tie overgeleverd. Of men werkeliik
met den Echu'dive te doen heeft,
staat nog niet vast. Wel is uitgemaakt
dat de sangehoudcine niet a'e Tiileoen
is, dia van den moord verdacht werd.
Een zee-officier, die den verdachte
kent, heeft hij confrontatie met den
aano-efcoudeme verklaard, dat deze
niet degene is, met wieri hij vroeger
heeft omgegaan

ibmefllanl

CEIEREG.

VORMING VAN EEN COALITIE
PARTIJ.

Na don val vun het kabinet-Kahr is in
Beieren da middenpartij uit de coalitie
getreden, zoodal het ministerie Lercncu-
fclil in den Landdag nog sleohts stcuni
öp do „kleine coalitie" (Beiersclie volks
partij, democraten en boerenbond). De
middenpartij blijkt nu spijt te krijgen van
l.aar uittreding; zij heeft althans de volks
partij gepolst over herstel dor g;oot© coa
iitio en bij deze een gunstig onthaal ge
vonden. De volkspartij is nl. van oordeel,
dat een verbreedmg van don gTonds'ag
der rogecrlng om politieke en taktisvhe re~
denen gewenscht ia Do democraten daar
entegen maken bezwaren, die naar de
Kolu. Volksztg. uit Miini^ien veroe
echter niet zoozeer het herstel der groote
coalitie betreffen, dan den vennoedelijken
1 candidaat van de middenpartij voor de
opengelaten post van minister van juati
;ie. De democraten vreezen nl. dat de
uiddenpartij daarvoor den vrocgeren mi
nister van justitie dr. Roth wil aawijzan,
die noch bij het kabinet, noch in den
Landitag porsonn grata is. Indien de mid
denpartij verklaart, een anderen candi
daat op het oog te hebben, zullen de d;
raocraren hun verzet wel laten varen cn
kan de oudo soa'itio worden hersteld.

ST A-KING SR ELLET J ES AAN

DE KOELHUIZEN TE R10
GALLEGOS.

Uit Rio Gallesos (Pataeoniël
wordt aan d-e Chicago Tribune" ge
meld, det matrozen van liet oorlogs
schip „Alinirante Brown" met ma
chinegeweren een einde helibcn ge
maakt aan de bedreigingen der sto
kers aan koelhuizen aldaar. Versterkt
door een honderdtal bamdioten uit d'e
om*'- verschenen de stak ere,
zwaar bewapend, op de werkplaatsen
en dreigden deze te vernie'.c-n en te
plunderen. Doordat de matrozen tii-
dig t" '-enbeide kwamen werden zij
gedwoneen af te trekken.

PANIEK AAN BOORD.

Maar- brak aan boord van de
..Panhandle State", een schip van de
Mail Steanirhi-. Cy., een brand uit,

ZIJN VADER DOODGESLAGEN.
Te Roermond is de voerman V. K.
in een twist zoodanig door zijn zoon
met een stuk hout mishandeld, dal dc
man aau de gevolgen er van is ovei.
leden.

LUITENANT MALLINCKRODT.
De le-luitcnant der infanterie J. Mal-
iinckrodt, op non-activiteit, wordt met
ingang van i December in activiteit
hersteld en ingedeeld bij het 10e reg.
te Doesburg, zoo ineldi „Het Vad.".

STEUN AAN NOODLIJDENDE
GEMEENTEN. De gemeente Wor-
mer zal, naar het „Hbld." meldt, van
het Rijk een voorschot van f 60.000 ont
vangen op een aau die gemeente te
verleenen buitengewoon rijks- en pro
vinciaal subsidie in de kosten der ge-
meentebuishouding.

TERECHT. Men schrijft aan „De
Tijd" Het Hongaarschc knaapje, Ro
bert Csintalau, waarvan men de ver
blijfplaats niet wist, is terecht. Het is
bij pleegouders, die het ook hadden
aangevraagd, te Venhuizen.

FOKKER TE PARIJS.

Het departement van Buitcnlandsche
Zaken spreekt het bericht tegen, dat de
Nederlandschc regeering zich in ver
binding heeft gesteld met den Fran-
schcn gerant, ter zake van de inbeslag
neming van het toestel van den heei
Fokker ter Parijsche tentoonstelling.

DOOR DE KOUDE BEVANGEN.

Nabij de brug over de Brouwers
gracht te Den Haag is Maandag eeu
oude dame op den grond gevallen en
bewusteloos blijven liggen. Zij bleek
door -dc koude bevangen te zijn. Per
auto van den Geneeskundigen Dienst
werd zij naar den Centralcn Post en
vandaar naar het Ziekenhuis vervoerd,
waar zij na eenige uren overleed.

TWEED E-KAM ERVERKIEZi NCEN.

De R.-K. Kiesvcrecniging te Leiden
stelde als candidatcn voor dc voorloo-
pige groslijst voor de a.s. Kamerver
kiezingen, de heeren mr. P. J. M. Aal-
berse, te 's-Gravenhagc, H. J. Borg-
bols, te 's-Gravenhage, mr. dr. D. A.
P. N. Kooien, te Utrecht, J. A. Monod
de Froidcville, te 's-Gravenhage en
prof. inr. J. Veraart, te 's-Gravenhagc.

AANVARING. Ten gevolge van
de mist is Dinsdagmorgen een motor
schuit, schipper Van Bcmmelen, uit
Stompwijk. in de Schie te Delft aange
varen en buiten de vaargeul gezonken.
De- schipper is gered door ccn land
bouwer; vijf koeien verdronken. Dc
schipper van het andere vaartuig is zon
der om te zien doorgevaren. Niets wa
verzekerd.

BEZUINIGING BIJ DE BURGER
WACHTEN.

Dc inspecteur der Burgerwachten
heeft aan de burgemeesters van ge-
Ticenten, waar burgerwachten zijn ge
vestigd, eu aan ile commandanten van
burgerwachten, een aanschrijving rond
gezonden, waarin met het oog op den
benarden toestand van 's lands finan-
cicd, in den daardoor verleenden klei
neren Rtjkssteun aan Burgerwachten,
wijziging wordt gebracht in de-regeling
van oe verstrekking van patronen voo,
schietoefeningen en subsidies voor
schietwedstrijden. Tevens zijn daarin
©i genomen de voorwaarden voor tas
tende burgerwachten, die om da een of
andere reden niet meer practisch wen-
schen te oefenen, doch de wapens wen-
scheu te behouden.

Particuliere Corrcsi octen ie van
''rrlem's Oagölzd.

Wie is de meest populaire man va»
Amerika l

Ge antwoordt oogenbiikkelijkCbarlej
Chapliu.

En de meest populaire Fransehmant
Neen, niet GeorgeB Carpentier.....^
Lnndru.

Landru, dat afschuwelijke monster, dat
ellendig cynische wezen. Hij ia vreeselyket
oog dan zijo collega „tnude in Germa
ny die van zijn slachtoffers worst en sau
cijsjes draaide en nu in een of andere
I staatsgevangenis jammert en klaagt:
„we-nn ich es our nicht getan biitte'"
Landru is verschrikkelijk 0111 zijn cyni-

sehe antwoordenom zijn geestigheid,

die te gewaagd is om nog aardig te zijn.
Nee, 't is geen sympathiek stelletje, die
twee, Landru en zijn advocaat Moro Giaf-
feri. De advocaat brulde tegen den presi
dent van de rechtbankMijnheer de presi
dent, als Landru vrij komt, neem ik Item
al3 mijn secretaris. Hij is een pracht orga
msatcr en boekhouder

Tot groot gelach van de menigte, dis
zich verdringt om oen plaatsje te krijgen
op de tribune in de rechtzaal te Versail
les.

Een pracht boekhouderLieve hemel,
iemand, die in zijn grootboek'' zulke
aauteekeningeu maakt: madame A. plus
B I Dat beteekeutmadame A. in stukkes
gesneden en in de kachel gestopt plus Ber
nard, haar zoon.

Landrugisteren heb ik den .,mees1

pepuiairen man" van Eraukrijk voor hef
eerst gezien. Met een air van ,,wat zeg
je nou wei vin nie stapte hij het beklaag
de-bankje op. Uij was netjes gekleed, zijn
baard (niet blauw, maar peper en zout
kleurig) behoorlijk gesoigueerd. Hij gaat
zitten, schikt zijn papieren, praat even met
zijn advocaat.

Lanoru... waar is madame Collomb
gebleven.

De bescHtddigd© kijkt grappig rond.

Sedert wanneer ben ik gubouden uw
werk t© doen, mijnheer de president. Ik
ben geen rechter... ik ben slechts koopman
in meubels.

Altijd heeft hij z'n antwoord klaar. Stelt
men hem btrik-vragen, dan laat zijn geheu
gen hem 111 den steek; vraagt men hein iets
directs dan heet het: dat is Uw taak om
dat uit t© zoeken... overigens is hij heel
beleefd en antwoordt zeer correct.

Na wat schermutselingen van weerskan
ten begint de president volgen-; voorop ge
zet plan to ondervragen. Het gaat over
madame Collomb die in 1916 een huwe
lijksadvertentie had geplaatst, dame 39
jaar oud, enz enz.... De president merkt©
op, dat deze dame in werkelijkheid 44 jaar
was. I

Dat zou ik nooit gezegd hebben,-
merkt Landru beleefd op.

Nu, ik zeg het wel. Uw interruptie

verwondert me, U bent heusch niet altijd
zoo hoffelijk tegenover uw cliënten geweest.

Erkent u"keimis te hebbea gemankt
met madam© Collomb?

Zeker, met baar en anderen. Ik ben
meubelkoopman en misschien is het. u be
kend, dat in relit;» treden met 2tjn klanter
het abc van d:n koopman is.

De vraag te beantwoorden of Landru toen
een appartement in de Ruo de Chafcaucun
te Tarijs had, laat beklaagd» ter beantwoor
ding aan den president over.

Nu is maar d© vraag: is mc-camo Collomb
wel eens op de berucht© villa „Trick" to
f^ambais geweest

De beklaagde voorkomt den president de-

vraag te stellen:

Zeker, mijuheer de president, madamo
I Collomb is wel oens bij me geweest.

Had u baar uitgenood:g<) I en waarom?

Om over litteratuur te prat :nmada
me Collomb bad een zekere teraire ontwik
keling en was vroolijk van aard.

Waarom noedtgdeu uw vrouw en kin
deren dan niet liever uit. oin bij u t3 komen!

Omdat ze een appartement in Parijs
hadden en bet in villa Trick" niet zco bui
tengewoon comfortabel was.

Toch beeft madame - b 15 Mei
1916 een prent briefkaart, waarop villa
„Trick" slaat, gemerkt met een kruisje, aap
baar familieleden gezonden «net het bij
schrift: hier logeer ik.

Dat moet een vergissing zijn.

Toch wordt Landru nu iu 't nauw gedre
ven hij weet niet precies wat te antwoor
den wacht even

De eerste begrippen van hoffelijkheid
zeggen mij toch om een dame gastvrijheid
"*vn te bieden.

Men lacht, dc president, de jnry, bet pu
bliek. Landru zet zijn bril on. snuffelt even
in zijn papieren, d« president vraagt om
stilte.

Heeft u nooit in een intieme verhou
ding tot mndpnic Collomb geslaan?

We! neen.

Toch b°.-ff nï»n ppii -„tpol ver«
liefden bci«u van u aan tllo dame acj,- 'an.

uuimcicu pariïcuner onaemoua n«eii verk.aard. datMail Steamr-bi

estoirï het is nog volstrekt niet bewezen. Er „Er heeft hier iets anders plaats ge- aan het lijk. ter, „hoe komt zoo'n arm© vrouw er zijn"

waren zeer goede redenen om te vei- had aan ean vergissing onz&rzijds. i De doode vrouw was zondeir twijfel tuo zich zelf van het leven tc beruu „Goed, de dokter kan het lijk voor-

I Andorctoi'o^ j-» 1.:— - retiL de vijftig getxtssserd. hoe- van." .„n!.c 1

"lOJÉJSPRONlvELIJ KE e,

HUMAN
door WILLIAM HOLT,

59)

jij schijnt te roeenen, dat signora
met dit a:..-a niets he*ft uit te staan"
sprak de detective.

„Neon".

„Maar ge vergeet, wat ons gerap
perteerd v

on'ers'priLvg iIlwv UWWKI. VV1J

vindon de :'ajr.e, dia hbr vtrbl.'f Weid
dood, dcir l'V.<xrd neeft zij een
Ieinde am haar k'ren gemaakt".

TunuüM mei Dewtzen. Er „Er heeft hier iets anders plaats ge
waren zeer goede redenen om te vei- had aan ean vergissing onzerzijds. - -

onderstellen, dat liier «ignora Chiari- Maar dat zal later wel ojjgehelderd we' recdo de vijftig gepasseerd, hoe- ven.

m verblijf hield." worden. 7oo Mtoedlg mogelijk morton wol ha-r geleu nog do enorm van ..ik heb hier ajes MojgeJata^ go

bot Wijkt nu, dat die de autoriteiten gewaarschuwd wor- vroegere schoonheid vertoonde. Het hjk net was, zei
•ateoh im.-ot be©tea. Wij Jen En onze vri»md©n. Wilt g.j u kwam Turner voor, dat bij vrij plot- gemeester, dat

-mrntee belaeten?" 1 eeüng door den dood overvallen moest vergemakkelijken zen n&ont te bijven, opdat

Hot is «ocd" zei de graaf kortaf zijn Zi", was gekleed oin uit te gaan „Ja", antwoordde doze, die zich bevru-gde hier binnen komt -
Hel deed lïsm' eigenlijk gunoegen, 1 en droeg eenvoudige kleeren. erg on belui pen gevoel de, „maar m aan ui:©3 te veranderen. En dan dient
at llij kon heengaan. Tumor leek Tnrnor «rbuAA» t>»t j—*-

Turner tot don b- -

onderzoek

biaof K"/tn gemaakt'. 1 Hel deed liom eigenlijk genoegen,

..«elgcon ook „og mort llri km Mwlm kek Turner^-dnride. het "Kid hij !ÏSÏ

lcopig onderzoeken, hoewel dokters-
hulp hier natuurlijk niet moer ban
kan. Verder zult u goed doen,
veldwachter kust te geven, hier de
zen uaotit t© b! jven, opdat geen oii-
L: ieta

don

u te zorgen, dat de juetitioele ambte
naren z'»o spoodig doenlijk gownm-

aat 111, kon heengaan. Tumor kek Turner schudde het hoofd. hij dacht

1 hem thars meer onsvmpath.ek dan scheen tot dan naet veel ootdokt te dus..... nuren z-io snoooi

looit Hit had ot gevoel aihsof de de- hebben wat hem aanwijzingen gaJ die „lk ben detective inderdaad, doch schuwd worden

v(.rniOdra ,i,n Itocuve 'li«s ur u.l werk sle.de om le- eee.g llcill in de dui«ere geschiedenis u li.gr,nd dot de justitie self «eu ..ljuer rel Ik voor torgei, ter .Ie

'li ,d hke" S«r telf vom geel Uüehina berworcmle Mm te redden kun» brengen. onderzoek ineleilen ml. De mine MlMte, dniiknaur voor de ner,-

ni F.o ate het ring s.echte feiten lirj brjina.de rich echter niei tot li nik drent gewnarsriiuwd. j went r r jzingrr,. til] wilde maar mets liever

Neon, d© main beijverde zich een onderzoek alleen van do kamer ia nam- r.,m>

worden.'

„Hè."

„Zij kin oc'k vermoord zijn.'

„En zi' h id Jn--

binnen u'gj-sl.it-m.

detective

hebt gij geconcludeerd, t„.u Lro >iU--..IPW HHPS ,.«0 ".ulo BBBRHBIP v-e u*H weg uttar ae t- -

signora Chiarina zijn ïiioeet. En nu maken, l.'i was hier ©on vrouw ge- het dorp terug en onderwijl ving de de aanrazen over den weg. en tMu-unuguou >teeit ongeu -ovig. Turner kalm, „ik kun mij dat gc

blijkt overtuigend, dat zij een geheei vangen gehouden en tan onrecht© Bad detective een nauwkeurig onderzoek „Dat zu'Jc-n onze vrienden zijn 1) hurgemecsier ©venwel scheen zuo vooreiei'tn, maar het is tooh wel e

andere ie, een vreemde". Turner gemeend, dat zij die vrouw aau. Hij nam precies de plaats op, zei hij tot zichzelf en Inderdaad vijf eon verzekering van den detective heet,t onbilii.k van hem. Hij is

Vs tenminste do dame, dia hier zijn zou. En nu scheen de man wer- waar de vrouw lag ultgestrokt, bekeek minuten later kwamen do Lmax en voidoeiudt!, Tenminste ltij knikte met eenmaal hoogoiijk ingenernen mei

«enig© dagcm gewoond lieeft dezelfde kc-l ik le v.-i'len i,n-inueeren, dat dit deuren en sloten, zoahl naar vinger- Nibbimgion met do Toui-noi mede, liet hoofd. signora Chiarina en luj verlangt, .tut

is als de vrouw die wij hier hebben toewel hot ge\-a! ge-.vesst ken zijn. afdrukken ai stelde veel belatng voo«- "benevens do burgemeester van hel „Een moord dus", zei hij, „zooiets bij bet bcoordeelen van de vreemde

gevonden". Het was eenvoudig l>Es?ottel;ik. al ook 111 het raam, waardoor Jiij met dorp. is hier, zoolang ik aan het lioofd van voorvallen, die wij ons nog niet kun-

„Maar dat eprecfet immers van ,AIi«sohien", zei de Tourijel sohorp, de ToumtJ naar binnen gekomen Turner stelde tóch aan iwau voor en deze genment© sta, niet voorg -m'.!-, non verklaren, ik voorop steden zaï,

xeif". „-will u mij nog doen gel-oven, dat was. Hij snuffelde oo-k al'.e meubels allen volgden hem naar de kaaner, wat moot ik doe>n?" dat zij in ieder geval aan misdaneu

„.Mijn w-aarcle graaf, ik durf niet deze wouw 'hier vermoord is met me- na. doorbladerde een paar boeken on waar nog altijd het lijk van de vrouw „Wal hebt u gedaan 1'' geen ded heeft en totaal onschuldig

ou beslist in mijn gcvolKttekkinir.m .Pacten vm de morn". .tijdschriften, die hij in lamer vond op den grond log. „Ik heb dc-ii vfcldwachter 1ia.1v Jen is"-

iiiu.r hiimitiAjo len wijdded aarna ai zijn aandacht „Vreesvlijk", zuclUtë d© burgemeefi- dokter gestuurd, zij zui.eii straks hlen

„a» u" wuaru© graat, rk durf niet deze wou
zou bes.1st in mijn gcvolgtiekkingen d»weten -

als u- llct »8 mogelijk, maar Tinuicr glimlachte.

(Wordt vervolgd).