HAARLEM'S DAGBLAD
Uit de Wereld.
Bnltealarfl.
Blnncnlasn
VRIJDAG 2 lECE!W3ÜN 1921
DrrtDE BLAD
<Vau eeu bijzonderen medewerker).
IETS OVER SNELHEDEN.
II.
In een der vorige artikelen van deze
tubriek hebben we besproken, welke ge-
weiulge orkanen er over het grootste deel
der aardoppervlakte zouden waaien, in
dien de luelitzee, waarmede de aarde om
ringd is, niet deelde In de beweging van
deze om haar as. Op Zondag 6 Novem
ber hebben we ons ecnigszins rekenschap
kunnen geven van de uitwerking, die der
gelijke orkanen zouden hebben; toch was
die Zondagsloim nog niet eens een or
kaan te noemen, al vlogen schoorsteenen
en dakpannen door de lucht, ai werden
vreedzame voetgangers tegen den grond
gesmakt en krachtige boomen ontwor
teld oi als riet geknakt.
Maar niet alleen de lucht draait met
de aarde mee: ieder voorwerp, dat zich
van de oppervlakte verheft, behoudt de
Hicllicid, die het op het oogenblik van
Opstijging ten gevolge van de aswente
ling der aarde bezat. Die snelheid is
voor een punt aan den evenaar: 40 mil
lioen meter in de 24 uur, dus per secon
de 4o3 meter en op 00 graden Noorder-
ot Zuideroreedte toch nog altijd de helft
daarvan, een snelheid cenige malen groo-
ter dan die van een Amerikaansche ex
press-trein.
Was dit niet het geval, dan zou men
eeu eenvoudig middel hebben om in onge-
looilijk korten tijd westelijk gelegen
plaatsen te bereiken. Men zou bijvoor
beeld me; een bestuurbaren ballon zoo
veel mogelijk loodrecht opstijgen en bo
ven in de lucht in kleine kringen blijven
kruisen, totuat de draaiing der aarde van
West naar Oost liet doel der reis onder
den ballon gebracht had; bijvoorbeeld op
stijgen in Madrid f40 gr. NJBi) en 4 uur
3o minuten wachten, dan zou zich juist
New-York onder de reizigers bevinden,
en men zou hooren roepen:
New-York, heeren! alles uitstap
pen!
uit is echter niet het geval: de ballon
bcnoudt de snelheid ln Oostelijke richting,
die het punt van opstijging heeft, zou
alleen naarmate hij in loodrechte richting
hoogcr komt een weinig bij Madrid ach
terblijven. De weg, dien men in bepaalde
richting met een ballon wil afleggen, moet
afgelegd worden door het luchtvaartuig
zelf, evenals het gaat met een schip op
zee. een trein op het vaste land.
Eenlge jaren geleden kwam de Fran-
"sene geleerde llainmarion tijdens een
ballontocht in de nabijheid der stad Or
leans; met een flinke vaart ging het over
de stad. De luchtreiziger had van te vo
ren eeri bericht klaar gemaakt voor het
voornaamste plaatselijk dagblad, en toen
hij boven een wandelplaats kwam. liet hij
het beschreven blad papier, bevestigd aan
een steen, vallen. Groot was zijn verba
zing, toen hij zag, dat liet voorwerp wel
viel. maar loodrecht onder den ballon
bleef, alsof het langs een koord naar be
neden gleed en dat liet, toen liet lucht
schip juist boven de Lcire was. J
oi liever het water bereikte én natuur
lijk spoorloos verdwoen. juj hau mei in
dacht aan hetgeen hij als jongeling op
zijn eindexamen zoo goed geweten had:
de onderlinge onafhankelijkheid van ge
lijktijdige bewegingen. Als bijvoorbeeld
de ballon op het oogenblik, dat de steen
werd losgelaten, een snelheid heeft ge
had van 15 meter per seconde naar
rechts en dit voorwerp 10 seconden noo-
dig had om den grond te bereiken, dan
is het ook riet terecht gekomen op het
punt loodrecht er ouder op het oogenblik.
dat het begon te vallen, maar 10 inaal 15
meter of 150 meter rechts daarvan.
De snelheid, die een vallend lichaam
bereiken kan, is verbazingwekkend. Het
vallen is een gevolg van de aantrekkings
kracht der aarde, die elk r.iet onder
steund voorwerp naar zich toetrekt in
de richting van haar middeipunt en wel
met een snelheid, die o.a. afhankelijk is
van de afstand van het voorwerp tot het
aaidmiddelount. Vandaar dat de valsnel
heid op alle punten der aardoppervlakte
rist gclï.'k is; aan de pool zou zij bedra
dragen 4.92 meter in de 1ste seconde,
terwijl zij aan den evenaar 4,89 meter
bedraagt, eveneens in do ce-stc seconde.
De a'st and van pool tot middebunt is 21
In een halven kilomctT kleiner dan rife
v.ni een nur.t aan den equator tot aan het
r irdmiddelpunt. Dit verse. II is een ge
volg van de afplatting der aarde aan de
polen en deze Is weer een gevolg van de
grooterc snelheid en grootere middeb
puntvlledcnde kracht van een punt aan
den evenuar in vergelijking met andere
plaatsen op aarde. Daar nu de pool dich
ter bij het middelpunt der aarde is dan de
equator en dus de aantrekking aan de
pool sterker is dan aan den equator, is
de valsnelheid aan de pool ook grooter al
bedraagt het verschil met meer dan 3
centimeter in de Iste seconde. In onze
streken bedraagt de snelheid 4.9 meter.
De aarde nl. trekt het voorwerp aan met
een kracht die het op het eind van de
eerste seconde een snelheid geeft van 9,8
meter. We krijgen dus: de snelheid aan
liet begin is gelijk nul, op het eind van
de 1ste seconde is zij gelijk 9,8 meter,
dus de gemiddelde snelheid in dc Ie sec.
of de in dien tijd doorloopen weg be
draagt 4,9 meter. Het vallend lichaam be
gint derhalve zijn tweede seconde met
een sneilieid van 9.8 meter, maar deze
snelneid behoud het maar een ondeelbaar
oogenblik; de aarde blijft met dezelfde
kracht trekken, zoodat het vallend
lichaam op het eind van de tweede se
conde een snelheid heeft van 2 maal 9.8
meter. De aigclegde weg in dc tweede
seconde is dus 1 1/2 maal 9,8 of 3 maal
43) meter en in 2 seconden heeft liet
voorwerp aigelegd niet 2 maal 4,9 meter
maar 2X2 maal 4,9 meter. Op dezelfde
wijze vindt men dat een vallend lichaam
in 3 seconden allegt 3X3 maal 4.9 M..
in 4 seconden 4 X 4,9 M., enz. Wan
neer men dus uit een vliegtuig, dat tot op
10 K.M. gestegen is. een voorwerp liet
vallen, dan zou het in iets meer dan 45
seconden den grond bereiken (den te
genstand der lucht builen rekening ge
laten). Op het oqgeblik van aankomst
zou het een snelheid hebben van iets
meer dan 45 maal 9.8 meter, of 441 me
ter per seconde. Een sneltrein, die 120
kilometer per uur aflegt, heeft een ge
middelde snelheid van 33 meter per se
conde, dus nog geen 13de deel daarvan.
Voor den weg van 10 Kilometer, die het
vallende lichaam aflegt in 3 kwart mi
nuut, zou de bedoelde sneltrein noodig
hebben 5 minuten.
Op een avond van het jaar 1666, zoo
verhaalt Flammadon in zijn Astronomie
populaire, zat een jonge man te mijme
ren in den boomgaard bij zijn woning.
Alles was stil om hem heen. zoodat een
licht gcdruisch. een in zijn nabijheid neer
vallende appel, voldoende was hein uit
zijn mijmering te wekken. Van den neer
gevallen appel richtten zich zijn gedach
ten op de maan, die van uit den boom
gaard zichtbaar was. Hij vroeg zich af,
of misschien dezelide kracht, die den ap
pel naar de aarde trok. de maan belette
zich van de aarde te verwijderen, haar
dwong zich in vaste baan om de aarde
ie bewegen. Deze jonge man was Isaac
Newton, een der grootste wiskunste
naars, natuurvorscbers en stcrrelcundi-
gen, die de wereld in den loop der
eeuwen heeft voortgebracht.
In ecu volgend artikel hopen we mee
te deelen wat de slotsom was van zijn
overpeinzingen.
De naam van Isaac Newton doet mij
denken aan een rekenkunstig vraagstuk,
dat aan dezen grootsn wiskunstenaar
wordt toegeschreven. Ik ben zoo vrij bet
bij wijze van rekenpuzzle hier te laten
volgen.
3 Ossen hebben ln 2 weken bet gras
opgegeten van 2 are weiland en het gras.
dat er in die twee weken bijgegroeid Is.
2 Ossen hebben In 4 weken het gras
opgegeten van 2 are weiland cn liet gras,
dat er In die vier weken Is biigegrocid.
Hoeveel ossen zijn er noodig om In 6
weken liet gras op te eten van 6 are
weitend en het gras. dat er in die 6 we
ken is biigegroeld?
N.B. Het gras groeit gelijkmatig en de
ossen eten alle in gelijke lijden gelijke
hoeveelhcdci
DE WASHINGTON8CHE CONFERENTIE.
Het duikbooton-
vraagstuk.
De Washingtonsche correspondent
van de „Monringpo&t" zegt, dat de
besprekingen tusschen de gevolmach
tigden en marinedeskundigen betref
fende de duikbooten-tonnage hebben
aangetoond, dat de Vereenigde Staten
met zullen toestemmen in de afdan
king van de duikboot, of het gebruik
er van als oorlogswapen, en dat dit
als een vaststaand beginsel mag wor
den aangenomen. De maximum-ton
nage, welke aan elk land zal worden
toegestaan, staat nog niet vast, doch,
aldus verzekert de correspondent, de
besprekingen zullen in een compro
mis eindigen do verminderingen zul
len evenwel kleiner ziin dan de Brit
ten aangenaam is en de duikbooten-
vloten grooter laien dan zij hij het
eind van den oorlog waren.
De Vereenigde Staten erkennen in-
mtussehen den plicht om de noodige
maatregelen te treffen tot beperking
van gebruik van de duikboot en' 't be
letten in toekomstige oorlogen van de
wreedheden waaraanD® itechlzich had
schuldig gemaakt. De Amerikaansche
delegatie heeft een thans in bespre
king ziind voorstel inziend behel
zende dat de duikboot alleen een ver
dedigingswapen zal worden, retoruikt
tegen vijandelijke oorlogsscharen, ter
wijl aan de duikboot allo rechten en
privilegiën worden verleend die ook
andere oorlogsschepen genieten, eri
wordt toegestaan, om 'binnen de oer-,
kon van het internationaal recht,
oorlogschepen naai- eigen aard en wij
ze aan te vallen. .en zullen
niet het recht heb' --» ongewapende
koopvaarders aan te vallen. Duikboo-
ten,, die optreden tegen pasagiers- of
vrachtschepen, zuüen door dezelfde
regelen wo-'-n hehearsoht als van
toepassing op aam c^oer-vlakte
der zee varend© se' Duilcbooten
zullen het recht hébben, een schip
aan te houden on het recht van door
zoeking uit te oefenen, zoo zij het
verdunken van het vervoer van contra
bande. en het schip te maken en
het op te brengen hetzij onder een
prijsbemanning, hetzij onder escorte,
'n Koopvaarder, die desgevorderd wei
gert te stoppen, of tracht te ontvluch
ten, zal onder vuur genomen mogen
worden.
De correspondent heeft zich niet
kunnen vergewissen van het stand
punt van do Britsche delegatie tegen
over het Amerikaansche voorstel,
doch de Amerikanen zeggen dat een
voorstel van bovenomschreven aard,
goh eel in het voordeel zou ziin van
Bngelamd in een volgenden oorlog en
de levens van passagiers zou beveili
gen en k o o pvaord i i -bemaran ingen be
schermen.
Hot bestuur van China.
De Fransche socialistenleider Jou-
haux, die aan de studiereis van de
internationale u-rLekl©. scommissie
uoor jjuitsciuand heeft deet&enouxcn,
zoid© lot een medewerker vair ue
„Voss. Ztg.dat naar de meening
van de commissie in allo fabrieken,
uie bezichtigd werden, do bepalingen
en voorschriften van liet vi-oudsver
drag loyaal eu volkomen vervuld zijn.
cin dat de laatste ©iscuen van de in-
tcrgeallieerde controlecommissie op
zijn minst overbodig zijn. Naur z
meening zou liet doedoos zijn, dat de
militaire controlecommissie in Duitscii
land door een commissie van onge
veer twaalf burgerlijke deskundig.p
wordt vervangen. Ten slotte betoogde
.louhaux, dat naai- zijn overtuiging de
beste waarborg voor de ontwapening
la.g in den vasten wil van de Duitsobe
ai-beidens, dis zich onder geen om
standigheden tot het verboden ver
vaardigen of verbergen van oorlogs
materiaal zouden leeonen.
DE BETALING VAN DE DUITSCHE
SCHADELOOSSTELLING.
Uitstal van betalen?
De onwinding over de oriëntatie
van Engeland ten onzachte van
Duitsehland duurt voort.
Wat zuilen de besprekingen in het
Britsche kabinet ooieveren? De span
ning te Parijs is even groot als die te
Berlijn. Di de vciwr/^-ing van liet
Bril^he kabinet zou het vraagstuk
van de schadeloosstelling ter hand ge
nomen worden. Als basis voor de be
spreking zouden verschillende belang
rijke memoranda dienen ,die opge
steld ziin door sir John Bradbury,
den Engelschen vertegenwoordiger in
de commissie vóór dc schadeloosstel
ling, lord d'Abeirnon en door ambte
naren van het Lngelseb» departement
van de schatkist. Deze laatste memo
randa ziin het resultaat van de bespre
kingen met Rathenau.
De bladen deelen mede. aldus wordt
uit Londen aan het Ni v. d. D. ge
seind. dat de Duit' ringen om
een teenlnc te Londen te sluiten, ten
einde de betaling van den termijn van
de schadeloosstelling op Januari mo
gelijk te maken, niet geslaafd zijn.
Maar een van de punten, die het kabl
net overwegen zou, is volgens de
„Evening Standard"', de vraag of
Duitsehland, nu een dergelijke leening
niet geslaagd is, in staat zei ziin. zijn
verplichtingen van Januari na te ko
men. De meoning der deskundigen is.
dat het misschien niet bij machte zal
zijn het gelieele bedrag te betalen, en
het Kabinet zou overwegen, of het ir,
deze omstandigheden, aan de Geal
lieerden moet voorstellen, Duitsch-
land een uitstel too te staan met be
trekking tot zijn betalin- in Januari,
van 25 millioen pond.
Ziedaar de inleiding tot de morato
rium-nlankenziedaar Engeland, dat
zich opwerpt a's middelaar tusechen
Duitsehland en de Geallieerden en
voor den voormalige® vijand uitstel
v;u betaling pleit. En volgens de
bladen is men er in Engeland alge
meen van overtuigd dat een morato
rium toegestaan moet worden, zii het
onder beding dat Duitseh'and zich
verbindt het evenwicht in de Duitsche
bvrooUng te herstellen ,en onmiddel
lijk een einde te maken aan het druk
ken van bankbiljetten. DuitechJand'e
wanbeheer inzake de muntvraagstuk-
ken wordt onomwonden -'"ckeurd,
maar nu ziin wijze van belastinghef-
fen is herzien, en het svsteem van
subsidie is gekortwiekt, wordt de goe.-
de wil van de Duitsche regeering niet
meer in twjifel getrokken.
Wat kan men te Berlijn méér ver
langen? En is het verwonderlijk dat
Parijs over dit alles uitermate onge
rust is Men is er verbitterd over, dat
Rathenau en Sliimes zich recht
streeks tot Londen gewend hebben,
zonder Pari is aan te doen alsof zij
te Parijs op een vriendelijke ontvangst
had kunnen rekenenmen vindt
het in hoop-e mate onbehoorln1- van
Engeland dat het zulke inariVende
eoonomische maatregelen met verte
genwoordigers van Duitsehland be
spreekt zonder Frankrijk, den voor
na© meten schuldeischer, in die be
sprekingen te betrekken. Dn het
dwangmiddel waarover Frankrijk te
beschikken had. de bedreiging met de
bezetting van het Roergebied voor het
geval Duitsehland in -öbr-eke mocht
bliiven tijdig te betalen, wordt krach
teloos gemaakt nu Engeland het uit
stel van betaling goedkeurt en zelfs
wéno-heliik acht. Waarlijk, Briand
zal bij zijn terugkomst te Pariis werk
te over vinden. De kans dat hii met
de resultaten van de conferentie te
Washington in de Kamer een succes
zou kunnen 'behalen ernstig vermin
derd. De Fransche Kamer stelt op het
oogenblik maar weinig belang in de
conferentie te Washington, doch ver
langt opheldering omtrent die finan
cieel© politiek. Briand is overigens
handig genoeg om het een met het
ander te verbinden en aan te toon en
dat hii de financieeïe politiek van
Frankrijk ve-ed '-eeft door zich te
Washington tegen de beperking van
de landlegers te verzetten.
Uit de berichten over de débatten
die c'en Laatsten tijd in dien boezem
van de commissie van '-erstel over dc
auaesti© van het moratorium rovoerd
ziin bliikt duidelijk hoe eenzaam
Frankrijk ook in dit opzicht staat. De
Britsche commissaris Bradlburv had
het plan met vuur verdedigd en hij
werd daarin b^'/estaan èn door den
Amerikaaiischon cn door den Itali-
aanechen gedelegeerde. De Britsche
regeerin.g moet reeds te kennen gege
ven hébben dat de beslissing over een
moratorium door de commissie ven
herstel niet met algemeen© stemmen
genomen behoeft te worden. Een der-
oeliike nood'-aak bestaat niet. Enge
land, Italië en Amerika kunen Brad-
burv's plan dus doorzetten tegen den
■kulde!iik uitgesproken wensch van
Franknik en dat do Brit^!,° rede
ring 7.1 ril erv-u heeft overtuigd dat
e. nsgezindiheid niet noodig is, bewijst
dat zii van plan is een stemming uit
te lokken ondanks Frankr'iks verzet.
VASTERE BERICHTEN OVER
EEN MORATORIUM.
De „Times" schrijft de jongste
stijging van de mark toe aan de ge
ruchten. die thans een vastcrcaü vorm
aannemen, dat de betaling dier Duit
sche schadeloosstelling twee jaar zal
worden uitgesteld met eventueele ver
lenging indien zulks noodig mocht blij
ken. Een vermindering van het be
drag. dat bij de Londen?che overeen
komst is vastgesteld, ia niet geopperd,
zegt het blad.
Uit Berlijn wordt gemeld:
De afdeeiing productie van de Rijks
uoimntósie voor Economie heeft m
^ogen woordigiieud van vooraanstaan
de deskundigen gedurende twee da
gen beraadslagingen gehouden, tot hot
voorbereiden van voorstellingen, die
een grondslag moeten vormen tot, ver
dere onderhandelingen met de Rijks-
.■tgeoriiig, In verband met het nako
men der verplichtingen ten opzichte
nun de schadeloosstelling.
De definitieve voorstellen zullen
waarschijnlijk in de eerstvolgende
voltallig:© zitting der commissie wor-
len vastgesteld.
DE DUITSCHE INDUSTRIE.
In een ta Kassei gehouden rede ver
klaarde de rnksininister voor econo
mie Robert 6chmidt o.a. De textiel
industrie heeft maar 80 pet. van haar
weefstoelen aam het werk. in de bouw
vakken is het ellendig gesteld. In de
iizorip'insfcrie zijn een groot aantal
hoogovens niet in bedrijf. De cement
en kalkmdustrie, waarvoor in ons
laiiü Tondstoffen genoeg voor han
den zijn, liidt onder koleiischaarschtö
door de leveringen aan de Entente.
1 Ie -he chemische industrie wordt
benadeeld door de buitenlandsche con
currentie. De iandibouw heeft zioh
dharentegen hersteld
De hoofdzaak der duurte ligt aan de
daling der mark dat wordt een ramp.
Amerikaansche trawe bijv. koet thans
14000 mark tegen voor den oorlog 240
markde inlandeche nr"
nu 7000 mark
Uit Konstantinopel wordt gemeld:
De Fransche en Turksch-Nationa-
li&tischa delegaties kwamen te Baaa-
net bijeen zii kwamen er tot volmaak
ta overeenstemming betreffende de
wijzen van uitvoering der bepalingen
van de Franeeli-Turksche overeen
komst.
Uit Adana (Cilicië)De nationalis
tische troepen, die hier binnentrok
ken. ziin met geestdrift ingehaald.
Generaal Moehedin pasja, werd
door de plaatselijke autoriteiten ont
vangen. Hij vaardige een procla
matie aan de bevolking uit, waarin
deze werd uitgenoodigd rustig in alles
haa.r gang te gaan
Uil Praag wordt gemeld, dat de
ItaJiaansobe regeering van de Tsje
chische regeeruig thans de terugga
ve eisd-Tt van 120 millioen Lire, we.ke
zijn uitgegeven voor de uitrusting van
de Tsjechische deserteurs op hut Ita-
llaansche front, waar z zijn onder
gebracht in e«m Tsjechisch© regeering
thans de teruggave eisclit van 1x0
millioen Lire, welke zijn uitgegeven
voor de uitrusting van de Tsjechische
deserteurs op het Italaiansche front,
waar z.ij zi n ondergebracht in een
Tsjechisoh-ItaJiaensch legioen.
UIT ALBANIA.
Volgens een telegram uit Prizremd
hebben troepen ivan de regeering von
Tirana nieuwe gevochten met de"Mlr-
cliten geopend.
HET FKAN'SCll IN HET SAARGK-
OlED. Zooxus bekend is heeft eeu
•it melding gemaakt van een be
schikking van ue regöoi ingsrComnus-
sic voor het Saarg- med, waarbij op
1 April u.s. onuerw.jS in de i rmiscue
taai op de vo>kssc«ioicn in out gemed
verplichtend w&rut gefclCid. Dc cor
respondent van ue „j-Tanitf. Ztg." ta
Geneve meldt nu, dat de Sucrelorb
an tien Vontenhoud anets hcei't vc-rno
men omtrent zuik een aigemecne ver
ordening. Te kennen werd gaoven,
naar ue correspondent me lot, dat in
derdaad zulk een maotrcgul op J»
slist protest zou stuiten, daar hij, zoo-
als de „Saarbrücker Z.", zogals men
weet, reeds deed uitkomen, in strijd
zou zijn met de nadrultlsoiijivo Lopac
lnigen van het verdrag van Versailles.
Daarbij krijgt dc Fransche regeering
wel het reent afzonderlijk Fransche
scholen in te richten tan behoove van
het Fransche personeel, bij de mijnen
aangesteld; uitdrukkelijk wordt ©oh
ter de bevolking van het Soargebied
het recht gewaarborgd hun schoolwe
zen onveranderd te haudhaveaj. Wel
licht echter heeft men hier te doen
met een eerste poging tot invoering
van het on der wij c in hot Fransch op
de volksscholen. Reeds dezen zomeï
heeft de president van de regee-rings-
commissie, Rauit, dezen zomer -40 on-
derswijzors en onderwijzeressen uit
•et Saorgabied uitgekozen om hen tij-
lens de vacantia te Nancy en Bou-
'ogne te detacheeren. Daarna zijn dia
onderwijzers en onderwijzeressen aan
gesteld in een aantal grensgemeenten
van het Saargebicd, waarvan de be
sturen volgens zijn verklaring deebo-
treffende wenschen hc-bbe» kenbaar
gemaald. Maar ook bij dezen zuiver
okalen maatregel kan het hoo—lens
gaan om ©en facultatieve invoerring
van het onderwijs in hot Franech, in
geen geval echter om een verdringing
van dc Duitscho schooltaal tot de
Fransche.
In verband daarmede dient me'dmg
gemaakt van eeu .Wolff uit Saarbrüc-
'ten dat volgens do „Saarbrückrir
Landesz." geen verordening betref
fende de verplichte invoering van liet
Fransoh ln de volksscholen is ver
schenen.
DE DJAMBI-QUAESTIE.
Aan het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer aa.n-'a«nde de Beeroo-
ting voor Ned.-Indië is het voloemde
oili'eend
Verscheidene leden betoogden, dai
door hetgeen na de aanneming van hel
Djamibi-ontwem is "--clled. aange
toond is hoe verkeerd de hsri"' if
geweest, waarbij de Stafcn-Generaal
zich met dst onwern vereeim-rten,
waardoor Diamlbi feiteFilc ""Np©] hi-
handon ven de Bate--<f?cvo wvp^e-
ven. Tm de eerste plaats hertt men
nooit, duideliik-or dsn in den teptrten
tijd kunnen zien. van hoe tn-orte Irn-
ternotloini>Je beteekenri di» WiriTij
ls geweest. Tn verhand m«t 'V oot.w."-
Deningsfonferenti-i te W-nhinrtiOffi iï
van vemohif'ende ken ten d-iride,:'lr <rn-
toonde hne het petro!cmT"a."griuk de
Int errnt ionale verlwur^ÜTiw _he-
hp&mcht en ook. hoe de Koninklijke
t-yhellgroen beschouwd wordt als de
'evennHer von de En-rtrr-^e vloot.
Versterkfn*» vs.n de notitie dier morii-
ti"e ondem em inwordt dan ook be
schouwd e ls versterk Irt der norit ie
van de Britwh» zeemacht te^novcr
de A merihp--nwhe.
B;i d© indienin-r en de behandeling
va.n het Dri.mbi-ontwevn zoo W
tcoo-den de h'er pon h"t woord 7"nde
'eden gaf de reg^erin" n-'et hl"'k de
>>eteekeinis van het, rvptro'enrriTrraog-
rink te gevoe'on. Tij konden niet ?«m-
nemen, dat de B-prre^nn- thgn« nog
voor die beteeken is blind von ziin.
DE GEMEENTPFINANCIBN VAH
EMM EN.
De Af-oer Ct." wert, mede te doelen
dot de minister van Onderwin», K. en
W. aan het o^nncoidpVriu-T v-n Em-
men medegedeeld bn»ft dat h;i. ter
bprtriidtn" van de korten o den
r/ihoo'lbouw, ftxirtn J =,nI""1" aoo
"anoP",dl bestuur 'n som van f1/I* 001
zal nltkeere" zoodnt do «v.->*-"it. t^-na
voortvloeiend© moei,:n-v«»de.n we'Ara
uit den we" geruimd staan te woiv
dpn.
LE VtóWI KOLL
Di b^AKKf.R
EEN SLECHTE RECLAME.
In ecin vorig nummer van deze ru
briek vertelden wij van oen aardige,
vindingrijk© reclames, die ie Parijs te
genwoordig veel de aandacht treki.
Het bijzondere van deze rec-ame was
ae goede smaak, want deze is soms
">jj liet zoeken n-aar iets oors-prooite-
Ujks niet te bekennen. Om dit te be
wijzen een voorbeeld uit datzelfde
Parijs, ook van de laatste dagen.
Een kruidenier wilde daar de aan
dacht, vestigen op den lagetn prijs
van zijn aaocolade. Hiervoor buurde
hij een man, die tot plicht had op
een soort platvonn een automaat na
te bootsen, die met zichtbaar genot
op de beroemde Chocolade van de fir
ma knabbelt,
Het resultaat is, dat de voorbijgan-:
gcre wel blijven staan, maar slechts
om hun verontwaardiging te kennen
te geven en niemand neemt het door
den jongen aangeboden monster cho-
eoJnde uan.
De reclame heeft haar doel gemist,
temeer, daar de arme automaat het in
deze winterdagen zoo koud heeft, dat
het hem met den beste® wil van Ue
wereld niet mogelijk is, zijn gezicht
tn het vereisohte masker van genie-
ling te trekken. Hij bereikt niet meer
dan een grijns, die doet vermoeden,
dat de chocolade buitengewoon bitter
te.
DE EIGENAARDIGSTE BIBLIO
THEEK TER WERELD.
Deze bestaat in China, en draagt den
naam van „Teoe Koe Isjo&an Sjoe",
hetwelk vertaald beteekent „verzame-
li i.cv n vier iidt-jM xeu." In welen
schappelijke Blade® worden over deze
interessante, zeer zeker uiiieike-liib.io-
thetft bijwondedhfdc-n veuteid, waar
aan wij het volgende ontleen*®. De
bibliotheek omvat hoeken over oDer'tl
onderwerpen e® geeft eeui voll-'riig
beeld van de Chineescbe cultuur Het
merkwaardigste van deze boe'envcr-
xumeling is echter, dat oJie werken i
ROEL DE RAKKER
(Dailv Sketch, Londen.)
mei de hand geschreven zijn, tezamen
36.275 bande® met in het goheea
4.561.804 bladzijden. Tsju Joen, een
geleerde, dio de verzameling in de! I® het bekende St. M >ritz, een van
jaren 1773—1775 samengestelde mei. be de beroemde Zwits^.f.vae sanatoria,
iiulp van een uitgebreide etaf helpers, waar de wintersport m dc/ej, tijd
moest in den tijd van twaalf jaar hoogtij viert, ligt de niet minder b.>
cenige honderdduizenden boeken roemde Cresta Run, de irev.noi ijkste,
doorzien om een keuze te doen. In pe- maar tevens de mooiste van aJle bob-
king waren 1500 copiisten bijeen, die sleigh-heKingen. Op den Crjsta-Run
in negen jaar de gezamenlijke wer- met al haaj- gevaarlijke bochten eu
ken in zeven exemplaren oven.amen. sleiie gedeelten, waagt de beginner
Ttwuia zijn nog drie voiledige series zicii n,iet, hij blijft gereserveerd voor
der verzameling over. de eorypheeën onder de sledespori-
Op aandrang van de Parijsche Aca- beoefenaars. De lengte van do Cres-
(lennie Jieeft de Chinee6che regeering ia-baan is betrekkelijk gering, ®.i.
thans besloten, de gcheo'e verzaiim- 1350 Meter, terwijl hot beginpunt bij-
iing i® 200 exemplaren te doe® druk- ha 70 Meter boven het eindpunt ligt.
ken. Hiervan zullen 60 in Amerika, 60 De baan loopt tusschen sneouwhan-
m Europa en 80 in Ghina voor den ken, is met ijs bedekt en heeft in haar
prijs van 4000 pond sterling (48000 geringe lengte niet minder dan negen
guldon) verkocht worden. jmoeilijke bochten, sommigen vrijwel
rechthoekig Geen wonder, dat buiten
gewone behendigheid vereisdht wordt
wanneer een slede met een snelheid
van zestig of zeventig Kilometer een
dergelijke bodht moet nemen.
Kleine, eenvoudige 6leedjes van
Amerikaansdh model worden ge-
brudkt. De renner ligt hier plat op en
stuurt door het zwaaien van zijn.
lichaam, niet zoo als op andere banen I
geboart, door het schuren van de voe-1
te® over het Ijs. De snelheid is een-1
voudig ijzingwekkend. Al heel spu*-
dig is zij dertig, daarna vijftig, Ja'
zestig kilometer. Bij iedere gevaarlij
ke bocht vliegt de slede met zijn be
stuurder tot don rand van de sneeuw-
bank, enkele centimeters scheiden
soms den renner van een gevaarlijke
val. Steeds sneller nog, een bijzon-
den- steile bocht brengt de slede in een
sneltreinvaart ©p het laatste rechte
einde. Nu wordt do snelheid duize
lingwekkend, 80. 90. J00. 120 kilome
ter per uur, de elede zelf is vrijwel
onzichtbaar, slechts een wolk van
sneeuw toont de plaats aan, waar zij
een oogenblik te voTen langs suisde.
De iiocgste officieel opgenomen snel
heid voor het laatste stuk van de
Crestari>aau bedro<« 140 K.M.
DE INVLOED VAN PARELS OP
HET GEHEUGEN.
Heibiie® parels invloed op het ge-
heugeïi; kunnen zij verlies van memo
rie tot gevolg bobben? vraagt de Te
legraaf. Deze kwestie is thans het on
derwerp van gesprek in Parijsclie sa*
Ions en wordt tevems door de ge
leerde wereld besproken.
Een juwelier van naam heeft ver
klaard dal hij tot de ontdekking ia
gekomen, dat het dragen van
paarle® collier of aiJeen moor von
oorringen met parels verlies van (re-
heugen b'j de draagster te voorschijn
kan roepen.
Wanneer ik parels bij mij draag
zoo zei de de juwelier, dun ben ik ai-
tij d zeer voorzichtig en omkleed ue
dooze®, waarin zij zioh bevinden niet
een ijzeien of iooden onihnisc-I om ie
belette® dat de uitstralingen van Jo
parelen in\ loed kunnen uitocfonen op
mijn hersenen tui mijn goneugc®
Over da ontdekking cn de uitspraak
von den juwelier wordt zooais reeus
gezegd, op menige tea druk gxtLiscuc-
sieerd. Er zijn dames, die nf en ion
wel eens wat vergeetachtig zijn ai -
parelen dracen en zij moeteu het vol
komen ee®6 zijn met de uitspraak
van den Parijschen juwelier.
