Prof. G.J.P.J. BOLLAND.
Uit üb Uastrekon
Kerk en School
Gemengd Nieuws
%nenlaM
HET ADVERTENTIEBUREAU VAN
(VAN 1883)
GROOTE HOUTSTRAAT ©3 - TELEPHOON 724
Prof Bol land overleden 1
Een tijding die zeker diepen indruk
zal maken in de kringen van die al
len, die in de encyclopaedic der we
tenschappen aan de wijsbegeerte een
plaats van beteekenis toekennen.
Want onder hen, die do wijsbegeerte
beoefenden, was Bolland een. der eer
sten; een man die bij velen liefde tot
de wijsbegeerte heeft opgewekt en die
op de wijsgeerige ontwikkeling van
Nederland een vergaauden invloed
heeft uitgeoefend.
Vooral was hij een figuur van ge-
weid'ge kracht, een van sterk willen,
wat ook lot uiting kwam in zijn sterk
spiekende gelaatstrekken; een per
soonlijkheid, die juist aLs persoonlijk
heid, in een tijd van onpersoonlijk
heid,van een vaak niet zich zelf,maar
anderen zijn; als een man van betee
kenis naar voren trad en op den
voorgrond bleef staan; ondanks dat
zijn ideeen- en geesteswereld niet die
vaa de groote massa was.
In hem kwam de ikheid, het eigen
zijn tot vclie uitmg en openbaring.
Dit hod hij gemeen met die maar wei
nigen, die staan boven de groote mas
sa v-i.n bet volk. Als een der zulken
.(was Bolland voor velen de .onbe
grepen o", voor anderen, en het kan
met worden ontkend dat zijn optre
den daartoe meer dan osns aanlei
ding gaf; al is dan ook dat optreden
vaak veraetrd begrepen en in hem
voor verwatenheid uitgekreten, wat
hij hem litlde voor de wetenschap
.was, „den alleen het wetende"
Maar daarnaast ook voor dien klei
nen kring van hen die zijn ideeën op
.wijsgeerig gebied doorvoelden en die
zich dooi hc-m gaarne in die wondere
wereldvan de wijsbegeerte,van de im
nier wordende wijsbegeerte, lieten
lelden, een leidsman op den weg van
het wijsgreerig denken als maar
Jveinigen worden gevonden, een man
van zeldzaam groote ontwikkeling.
Voor dien kring ook een trouw vriend;
•Voor zijn ccllegianfem een man van
een en al bereidwilligheid.
Welk een andere figuur was hij
dian voorgangers van hem, die ook op
het gebied van de studio van. de wijs-
geei-te hebben uitgeblonken. Hoe an
ders in optreden, doen en persoon
iVVij noemen b.jv. een Ph. W. van
Heusde, die ons een bekend werk gaf
„De Socratische School, of wijsbe
geerte voor de 19ue et>uw" of een
ctr. Ailard Pierson, \an wiens ge
schriften vooral .Hellas" en zujn
„Hellenisme" dat nu wijlen prof.
Kuiper vervolgde groote bekendueid
hebben en voor de kennis van de
oude wijsbegeerte niet van beteeke
nis ontbloot zijn. Maar ook we.k een
andere figuur dan zijn oniniddellij-
ken voorganger prof. Land.
De personen zijn bijna met te ver
gelijken en de bijzondere plaats die
Bolland inno.n in het wijsgeerig
denken is niet ten volle te benaderen,
allerminst un een dagbladartikel aan
te geven. In 't wezen der zaak is 't
maar aan heel weinigen gegeven
Bolland ten volle te verstaan en te
.doorvoelen. Feitelijk vermogen al
leen zij dat die zich kunnen verhef
fen tot op dezelfde hoogte als waarop
hij stond. Maar tea opzichte van die
anderen, die wij noemden, onder-
sstfinidt Bolland zioh zeker hierin,
idat er bij hem niet alleen een ver
wijlen op bet g'ebied van de geschiet
denis der wijsbegeerte is; een aan
zijn discipelen geven van de kennis
ivan do wijsbegeerte der oudheid,
van do middeleeuwen, van de Kan-
.tïaansche en de na-Kantiaansche pe
riode, maar een geven van een eigen
wijsbegeerte.
Wel een die nauw verwant aan die
/van 11 egel was, maar toch aan den
anderen kant een die het karakter
van iete specifieks Bollando had. Al
spoedig knoopte iiij zijn onderricht
vast aan zijn eigen werk „De zuivere
rede" en steeds werd zijn leerlingen
aangeraden zijn eigen werkei. te le
ien. Verscheidene van zijn werken
kwamen in de NederlancLsche taal uit.
Het ia, naar een woord van cLr. Van
den Borgh van Eysinga „BoLlond's,
veniienste dat hij naar waarheid
Neder Landsoli doet spreken en
en onze moedertaai ver
diept en verrijkt, iets, wat vooral uit
zijn in druk verschenen „Collegium
Logicum" blijkt."
Was Bolland een persoonlijkheid,
hij was daarnaast een man, die meer
dan eens harde waarheden zeide en
krachttaal als voertuig van zijn ge
dachten bezigde maar ook iemand
van een polemische natuur, die den
kamp niet ontweek, maar integendeel
dien uitlokte. Zim polemische ge
schriften en redevoeringen hebben
velen wan hem doen vervreemden en
meer dan eens heeft zijn fanatiek op
treden daarbij ergernis en velen aan
stoot gegeven. Dat fanatieke is zeker
een schaduwzijde in 't optreden van
dezen man, te midden van vele uitne
mende gaven van geest en hart.
Het gaf den indruk van liefdeloos
heid bii den geleerde, die toch in 't
wezen der zaak naar 't getuigenis
van hen .dia hem goed kenden, een
liefderijk man met een liefdevol hart
was.
Prof. Bolland werd 9 Juni 1854 te
Groningen géboren en was de zoon
van oen rijksveldwachter. Achtereen
volgens als bediende ln een horloge-
makerij, als klerkje op een advocaten
kantoor, ale kweekeling op een lagere
school geplaatst.,eindied hij voorloopig
deze, snelle afwisseling van loopbaan
met od veertieniarigen leeftijd naar
Schoonhoven te worden gezonden als
leerling bii het instructie-compagnie
"van het 2e reg. vesting-artillerie.
Zijn temperament maakte hem ech
ter voor een militaire carrière ten
eenenmale ongeschikt, hetgeen vier
jaar later bleek, toen hij* driftig over
het onrecht, een ander aangedaan,
een zijner superieuren een klap in
het aangezicht gaf. een insubordina
tie, die een gestrenge straf (Imriwa-
genstraf. welke later door het Hoog
Militair Gerechtshof in* gevangenis
straf werd veranderd) na zich sleepte.
Vier iaar later werd hij hulponder
wijzer te Groningen. Hu' verwierf
daarna de acte Engelsch M. O. en leg
de zich op de studie van onderschei
dene talen toe. In 1882 volgde zijn be-
noeming als Ieeraar aan het gymna
sium Willem III te Batavia, waar hij
tot 1894 werkzaam was. In 1896 on
der het ministerie Van Houten werd
hii benoemd tot Hoogleeraar in de
wijsbegeerte aan de Leid3che acade
mie als opvolger van prof. Hand. Den
lOen September van dat jaar aan
vaardde hii het HoogloeraarBchap met
een rede; ..Verandering en Tijd".
Een van zijn meest bekende werken
is „Het Boek der Spreuken". Van zijn
andere werken op wijsgeerig gebied
noemen wij„Het wereldraadsel"
(18061. „Aanschouwing en verstand"
(1897). „Een levensbeschouwing"
(1898). „Hegcl" (1898). „Eenheid van
tegendeolen (1900). Hegel's Reli-
gionsphilosophie mit Kommentar"
(1901). „Alte Vernunft und neuer Ver
stand" (1902).
Een achttal jaren geleden verloor
hij zijn echtgenoote door den dood.
ofschoon dit verlies hem zeer aangreep
bleef hij toch de krachtige figuur, die
hij altijd geweest is. In 1914 werd hem
door een groote schare van vrienden,
leerlingen en oud-leerlingen een hulde
bereid en in aansluiting daarmede
hebben zij door de Amsterdamsche,
vroeger Leidsche,beeldhouwster Beyer
man een granieten borstbeeld van hem
laten vervaardigen, dat ongeveer twee
jaar geleden in het stedelijk museum,
de Lakenhal, ii
gelegenheid mr.
hield.
In den loop van het vorige jaar on
derging prof. Bolland, die zich na den
dood van zijn vrouw als een eenzame
■oelde, een gevaarlijke operatie. Hij
am er echter boven op en weder be
klom hij in stede van rust te nomen
den katheder en stond daar, naar het
scheen, weder in volle kracht. De
wreede kwaal waarvoor de wetenschap
nog geen middel weet, (kanker) heeft
nu een einde gemaakt aan het leven
van deze figuur van kracht.
Zaterdag na een smartelijk lijden
overleed hij. Verschillend zal over den
persoon Bolland gedacht worden, ook
over zijn optreden als Hoogleeraar en
di plaats, dio hij onder zijn ambtge-
nooten innam maar daarover zullen
velen 't eens zijn, dat in hem aan ons
land, aan do wetenschappelijke we
reld, een merkwaardige persoonlijk
heid, een man van talent, die impo
neerde in een tijd van impotentie op
menig gebied en die door zelfstudie
het ver heeft gebracht, is komen te
ontvallen.
Het stoffelijk overschot van prof.
Bolland zal Woensdagmiddag 'om
streeks half 2 op de btgraafpk-als oer
Ned. Herv. gemeente Rhijnkof te
Oegstgeeet ter aarde wourim besteld.
gevof
kwac
HEEMSTEDE.
Ha rd r ij d e r ij.
Morgen, Dinsdag, houdt de ijschib
..Volharding" een nationale hardrij
derij om prijzen van f 40, f 25, en f 10.
Aanmelding tot 1 uur op de baan.
„E en6gezindhei d." De
Harmonie „Eensgezindheid", direc
teur d6 heer J. Th. Betz gaf Zater
dagavond v hotel „Het Wapem van
Heemstede een goedgeslaagde uit
voering.
Het volgende programma werd uit
gevoerd
1. En avant, Marech 2.Elvira, ouver
ture; 3. Die Post iin Walde, met
piston-solo4. Goede Kameraden,
Marsch. 5. La Perure, ouverture. 6.
Mosaique, Sur l'Opera Stradella; 7.
Valse Nationale.
De beide mareohen werden zeer
fraai gespeeld, vooral „Goede Kame
raden" ging in oen zeer aangenaam
tempo.Elvira goed Die Post inWalde
uitstekend vooral de piston-solo, ge
speeld door den heer J. d' Haene,
wae fraai. De clou was echter „Mosai
que en het applaus was alleszins ver
diend.
Voor en na de pauze trad als humo
rist op de heer J. Scbrama, die er
slag van heeft de lachspieren in be
weging te brengen.
Na afloop oen gezellig 'bal, onder
leiding van den heer J. Schrama, met
muziek van den heer W. Boeree,
piano, en K. Betz, viool, die ook tus-
schen de muzieknummers en als be
geleiding van den humorist de noodi-
ge goede muziek leverden.
De zaal was slecht bezet, wat zeker
tammer was. De oorzaak was zeker
het ijs.
RAADSSTUKKEN.
Naar aanleiding van een adres van
het bestuur der vereenigiag „Protes-
tanische Bewaarschool te Heemstede",
stellen B. en W. voor aan die bewaar
school een subsidicverhooginjf te geven
en om de subsidieverlening volgens
een anderen grondslag te regelen. Voor
gesteld wordt een wijziging van de sub
sidie-verordening. Volgens deze wijzi
ging wordt het totaal der subsidie over
1922 geraamd op f 2370 tegen f 10S0
volgens de bestaande verordening.
B. en W. vragen den raad een cre-
diet van 30.000 voor het maken van
een loswal aan de haven langs de Ha
venstraat en bijbehoorende werken.
B. en W. doen den raad een voor
stel om hen te machtigen onder eenige
voorwaarden do Pijlslaan in eigendom
voor de gemeente te aaanvaarden. Het
ligt dan in de bedoeling van B. en W.
de Pijlslaan onmiddellijk op niet kost
bare wijze behoorlijk in orde te laten
brengen,
B. en W. stellen voor aan het
R.-K. Kerkbestuur van den H. Bavo te
Heemstede een voorschot van f2750
te verleenen op de gemeentelijke ver
goeding, overeenkomstig art. 101 der
Lager Onderwijswet 1920 voor de bij
zondere lagere school aan de Kerklaan
en verder een zelfde voorschot van
f 2000 voor de bijzondere lagere school
Heerenweg 103.
Met ingang van het cursusjaar
1920/21 is het schoolgeld voor het Gym
nasium te Haarlem voor alle buitenleer-
liogen vastgesteld op f300.terwijl
dat voor de leerlingen uit de gemeente
Haarlem zelf is geregeld naar het inko
men der ouders of verzorgers dier leer
lingen.
B. en W. achten het gewenscht eene
bijdrage in dit schoolgeld te verleenen,
omdat een bedrag van f 300, waarvan
een bedrag van f 200 eerst na afloop
van het cursusjaar 1920/21 werd nage
vorderd voor vele ouders te bezwaar
lijk is. Zij zouden die bijdrage willen
stellen op 75 pCt. van het verschil tus-
schen het schoolgeld, dat krachtens de
schoolgeld verordening wordt geheven
bij gelijk inkomen van ingezetenen van
Haarlem en het schoolgeld dat krach
tens die verordening van buitenleerlin
gen wordt geheven.
Verder stellen zij voor deze bijdrage
alleen te verstrekken over het cursus
jaar 1920/21, omdat ook de genoemde
schoolgeld regeling slechts voor dat tijd
vak de Koninklijke goedkeuring heeft
verkregen,
BPAAB.NDAM.
Witte Kruis, Er wordt een
ledenvergadering gehouden op Pms-
dagavond. De agenda vermeldt o.a. i
Jaarvferslog 1921 rekening en vtr-
antwooading penningmeester; bo-
grooting 1922 periodieke bestuurs
verkiezing aftr. H. II. Bakhuizen en
J. Koningverkiezing afgevaardigde
ter algemeeno vergadering; vaststel
ling huiahoudolijk reglement en sta
tuten.
H e t ij s. Zaterdag kwam nóg
.en sleep door de groote sluis. Zij ia
niet verder gekomen dan de maohine-
brug en moest midden in het bpaame
blijven liggen.
VELSEN. Gemeenteraad.
Agenda voor de vergadering van den
Raad op Dinsdag 14 Februari 1922.
1. Belastingzaken.
2. Ingekomen stukken en mededee-
lingen.
3. Verlenging termijn van ontrui
ming van eenige onbewoonbaarver-
klaarde woningen te Velseroord.
4. Verstrekking van een voorschot
ten behoeve van den aankoop van
woonhuis.
5. Prae-advies oft het verzoek van de
Wed. G. Biemans te Jan Gijzenvaart,
om vergoeding voor de aan bare wo
ning toegebrachte schade door het om
waaien van een boom.
6. Aanvulling van den staat, bedoeld
bbij artikel 1 der verordening tot re
geling der loonen van de gemeente
werklieden, in verband met ae voorge
nomen herstelling van de gasmeters
aan het betrokken bedrijf zelf.
7. Aanvrage om een extra-crediet
ten behoeve van ris aanschaffing van
leermiddelen a*u «Je O. L. scVmi F te
Santpoort.
8. Subsidieaanvrage van het kerk
bestuur van den H. Gregorius van
Utrecht te IJmuiden ten behoeve van
zijne tijdelijk in de barak I te IJmui
den gevestigde bewaarschool.
9. vaststelling verordening, aanwij
zende een tijdvak waarbinnen vergun
ningen kunnen worden verleend aan
leerplichtige kinderen, ten behoeve
van werkzaamheden in of voor bedrij
ven van landbouw, tuinbouw of vee
houderij.
10. Verzoek van het P.E.N. om
overname van een bovengrondsche
electrische leiding en vergunning om
door deze leiding stroom to mogen le
veren.
11. Financieele besluiten.
12. Vaststelling van do over 1922
aan bijzondere schoolbesturen te ver
leenen voorschotten op de vergoeding
bedoeld bij artikel 101 der Lager On
derwijswet 1920, zoomede van de re
gelen volgens welke de uitbetaling zal
geschieden.
13. Prae-advies op het verzoek van
de N.V. Maatschappij ,,Watergeus"
e.a. te IJmuiden inzake steunregeling
oor de zeiltrawlvisscherij.
14. Benoemingena. twee gedele-
;eerden der gemeente in het bestuur
ier Vereenigmg voor Ambachtsonder-
wijs in Kennemerlandb. twee leden
der commissie tot wering van sehool-
erzuim te Velsen.
9a. Wijziging der verordening tot
regeling van het vervolgonderwijs.
IJMUIDEN. Vischaanvoeren.
Gedurende de week van 2 tot en met
8 Februari zijn te IJmuiden aan den
rijksviaehafslag aangekomen de navol
gende vaartuign 64 Hollandsche en 25
Duitsche stoomtrawlers, 6 Duitsche
IJslandtrawlers, 1 motor- en 17 zeil-
trawloggers, l stoombeuger, 4 zeilbeu-
gers (sloepen) en 11 kustvisschers,
waarvan 2 sleepboottrawlers.
De besommingen dier vaartuigen
waren als volgt: Hollandsche stoom
trawler! van 1382 tot "046, Duitsche
stoomtrawlers van 6S9 tot 5859
Duitsche IJslanders van 1612 tot
69361 motorlogger f 1361zeillog-
gers van f 48* tot 1093 1 stoombeu
ger 3153 zeilbeugers van f 1901 tot
3214 terwijl de kustvisschers te za-
en 3696 besomden.
De aanvoer bestond uit 1.100.384
KG. taawlvisch, 139.101 KQ. I.Tsland-
sche visch en 16992 KG. beugvisch.
De totaalopbrengst bedroeg 325.929.
SCHOTEN. Woningbouw. Naar wj
'ernemen zjn plannen aanbangig voor
den bouw van 95 arbeiderswoningen op
een terroin aan den Rijksstraatweg tegen
over de Lighal.
HALFWEG. As. Donderdagavond,
16 Febr. zal do gemengde zangvereni
ging „Zang en Vriendschapalhier een
uitvoering geven in hotel Cornellesen.
Tot kerkvoogd in do Ned. Herv.
Kerk alhier is gekozen do heer H. A. de
Graaff Jr., alhier.
Vrijdagavond trad in de Chr. School
alhier voor een goed bezochte vergadering
op de heer A. Coljn, Burgemeester vau
Nienwer-Amstel, lid van do £0 Kamer.
Spreker gaf een uiteenzetting van zjn
onderwerp: „Waarom anti-revolutxon-
nair", waarin hj hot verschil aantoonde
tusschen A. R. en Ohr. Hist.
Aan het eind van de vergadering maak
ten eenige aanwezigen gebruik van de
gelegenheid tot het stollen van vragen.
HILLEGOM.
„Draagt elkanders Las
ten." Het ondersteuningsfonds
„Draagt elkanders Lasten" heeft in
het aigeloopen boekjaar f 1731,92
ontvangsten en f 1520.73 uit51aven.Br
was dus een saldo van f 211.19, waar
door het kassaldo of bezit steeg tot
1 2071.36. Het aantal leden Weef et'a-
tionalr.
In het bestuur kwam geen «rende
ring.
W e r k 1 o o z e n. I11 de afge'oo-
pen week waren 97 Ja>-d- en luinar-
ibeiders en 11 bouw vak arbeid cub als
werkloozen ingeschreven.
DE KRONING VAN Z. H. PAUS
PIUS XI.
Zondag had de kroning van den Paus
plaats. Wij ontvingen oaaromtrent de
volgende telegrammen uit Rome van
V. D.
ROME, ia FebruariHedenmorgen
had in de S». Pieter de plechtige kro
ning plaats vaa Paus Pius XI. De
plechtigheid werd bijgewoond door de
familie van Ratti, het corps diploma
tique, vele kerkelijke hoogwaardig-
heidsbekleeders en andere autoriteiten.
Bijna vijftigduizend personen waren bij
dé -kroning aanwezig.
Tegen 9 uur verscheen de Paus in de
St. Pieter, voorafgegaan door de Prela
ten en Kardinalen. De Pontificale Mis
werd gezongen. Vervolgens zette de
Kardinaal-deken den Paus de kroon op.
ue Paus gaf den zegen.
In de loge van de buitenste basi
liek zegende Pius XI de op het pleia
van de St. Pieter verzamelde menigte,
welke kem-enihousiast toejuichte. Ver
volgens trbk de Paus zich in zijn appar
tementen terug.
ROME, 12 Febr. s De menigte voor
de St. Pieter verzameld ter gelegenheid
van de kroning van Paus, wordt op
meer dan 200.000 personen geschat. Zij
riep luid om den Paus om haar te ze
genen.
Tenslotte verscheen de Paus op hei
balcon, vergezeld van 6 kardinalen. Dc
Paus zegende de menigte en wuifde
daarna met de hand tot afscheid.
Dit is een belangrijke gebeurtenis,
daar sinds 1870 de Pausen niet op hei
balcon zijn verschenen.De Italiaansche
troepen presenteerden het geweer.
De Paus zag tijdens de kronings
plechtigheid zeer bleek cn was zeer
aangedaan. Zijn stem beefde een wei
nig, doch werd langzamerhand krachti
ger. De plechtigheid duurde 5 uur.
BEGRAFENIS PRF. Dr. K. KUI
PER. Onder belangstelling van
zeer velen had Zaterdag op de nieuwe
Oosterbegraafplaats te Amsterdam de
teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van prof. dr. K. Kuiper, in
leven Hoogleeraar aan de gemeente-
universiteit van Amsterdam plaats.
Aan de groeve herdacht prof. dr. H.
G. Boissevain de verdiensten van den
overledenewaarna een zoon van den
overledene waarna een zoon van den
overledee bedakte voor de bewezen
laatste eer.
De need Ie Rusland.
Men schrjft ons namens hot „Alge
meen Comité tot Hulp aan de Hongeron-
ïii in Sowjet Itnslaud
Don 25sten Januari rijn in Ganève de
vertegenwoordigers '-an bijna alle Euio-
peesche staten alleen Frankrijk ont
brak) cn die der voornaamste hulpco
mité 's samengekomen. Op de bijeenkomst
is een internationale organisatie tot
hnlpverachaffing aan Rusland opge
richt, die pogen zal hulp to krjjgen van
do regeeringen, ten einde te redden wat
nog gered kan worden. Immers, met on
verbiddelijke duidelijkheid heeft Nansen,
een der zeer weinige apostelen van de'
menschel jke barmhartigheid in deze tjj-
den, op die bijeenkomst de regeeriagen
de volken van West-Europa gesteld
r de afschuwelijke kousekweutie van
hun onmenschciijke nalatigheid: vele ïnii-
lioenen mannen, vrouweu on kinderen
jen thans uiot ineens gered worden, 1
al komt do hulp zj) zijn veroordeeld
n van honger te sterven.
Nansen begon met er aan te herinneren
hoe h(j in Augustus 1921 het verdrag met
Tchitcheriu aanging, dat tot grondslag
had, zoowel de Russische regeering in de
hulpverleeDing te betrekkon als voor al
les, wat do voedseltransporten betrof, en
kel te maken te hebben met een verant
woordelijk Centraal-gezag. Dit akkoord
bleok in de praktijk zoo goed te voldoen,
dat de Amerianeu op dezelfde wijze te
werk hebben moeten gaan. „Er zjjn nog
altijd allerlei leugens in omloop", zeide
Nansen; leugens over beroofde treinen,
ver voedseltransporten, die hun bestem-
ling niot zouden hebben bereikt. De
groote fabriek van deze leugens is Hel-
gfors, het hoofdkwartier van het vroe
gere reaktionair-gezinde Roodo Kruis.
,Eet ia voor mij een raadsel, zeide Nan-
len, hoe mensehen dcrgelijko middelen
;hvji»fw gebruiken, en daarmee don nood
1 »rn »sij.:'oen<?n menschre op zich kunncu
|iadei..De f'n vjet-rego-ring stelt zich
I vexuJfM>»rde)iik ^ocr alle treinen met
voedsei zoodra de.-.© op Russisch grond
gebied gelo-nen zijn. De goederen wor
den bij ve't-ek *n bi? aankomst in het
hongerbied ge-ogen, in iet ééno geval,
dat een wagon verloren is gegaan, werd
die onmiddellijk aan de kwakers vergoed.
VOOR HOEVEEL GELD MEN EEN
MENSCH KAN REDDEN.
Een ton graaa beteekeot de redding
van twaalf menscheiueveas; om een
mensen 5 maanden in het Icvod te hou
den is 80 kilo voldoende. Ee.i tou graan
kost thans 33 dollars; men kan dus een
menschetileven redden voor frs. 24 is 15
shillings is 9 gulden.
.DE TOT DE^N HONGERDOOD
VEROORDEELDE MILLIOENEN.
Het gelied waar d© hongersnood woedt
wordt telkendag grooter. De cijfers, dooi
de Russische regeering meegedeeld, blij
ken nog onder de werkelijkheid. Feitelijk'
ljden 33 milliocn stenschon hoi.{-„r. en
zoo wj niet ten spoedigste hulp verlee
nen op groote schaal, zjjn 1.1 u 2U rail-
lioen veroordeeld om te stervon. ,.lk sta
er op to verklaren zegt Nansen dat
deze 15 a 19 millioen allen, zonder uit
zondering gered kunnen worden, >yjo men
in September 1.1. naar ons geluisterd had
en dus gegeven had wat wij vrocgeu" (5
millioen pond). Heden is het te laat. Mil-
lioenen zjn reeds gestorven, inilUoonen
zullen nog sterven, onherroopeli'k, ook
zoo de hulp van vele scheepsladingen
graan ter elfder uro nog verleend zon
worden. Alle comité 'b te zauen voeden
thans 3 millioen menschen: 5 millioen,
ter nauwernood een zesde deel van het
totaal, dat door den hongerdood beoraigd
wordt.
Twee spoorlijnen geven toegang tot het
hongergebied, te zamen konnen ti>a
hoogste 150.000 ton graan per maand
vervoeren, dat is 600.000 ton tot Mei.
Worden die 600.000 ton gebruikt om de
verhongerende bevolking te voeden </xn
kunnen wj 6 5." millioen menschen red
den. De andereu zullen sterven, lieer
kunnen wj niet doen.
Maar de akkers moeten bezaaid wor
den, zoo niet, dan brengt het volgend na
jaar nieuwe hongersnood. Voor zaaiko-
ren zjn 400.000 ton graan noodig. Gebrul,
ken wj die geheele hoeveelheid, dan
bljjft er slechts 200.000 ton voor de hon
gerenden over. Hoe meer wj besteden
voor de akkers des te minder menschen
kunnen wj redden. Hoe minder land wj
bezaaien, des te meer menschen zullen
deze hongersnood overleven, maar dee te
erger zal die zijn van het volgende jaar."
En dit vrecseljke, tragische dilemma
hebben do regeeringen en de volken te
zamen tbans allen gebracht, die pogen
Rusland hulp te verleenen. Er ia geen
ontkomen moer aan, geen redding, geen
uitweg. Milliocnen zullen sterven, nu of
het volgend jaar. Zj sterven als offers
1 do onmenscheljkheid der regeeringen
de harteloosheid en onverschilligheid
der volken.
„DE NIEUWE COURANT". „Da
Nieuwe Courant" deelt mede dat het
voortbestaan van het blad verzekerd is
bij de op handen zijnde ontbinding der
N.V., die thans het blad uitgeeft. Het
ligt in de bedoeling, de courant zelfs
zooveel maax eenigszins mogelijk is,
het cachet en het karakter, dat zij thans
heeft, te doen behouden.
DE TABAKSWET. De vereeni-
avin tabaksfabrikanten in Neder-
heeft aan de Eerste Romer een
adres gezonden met verzoek Let wets
ontwerp tot wijziging van de wet op
de tabaksaccijns van 6 Mei 1921 te ver
werpen en den minister in overweging
te geven de invoering van deze wet uit
te stellen tot betere tijden.
EEN ARRESTANT VERBRA1N1D.
Te Zeeit vond men een arrestant die
weeens dronkenschap in arrest was
gesteld met zware brandwonden aan
galaat, borst en schouder in zijn cel.
Waarschijnlijk heeft de ongelukkige
in zijn beneveldheid ten lucifer aan
gestoken. waardoor zijn stro^zak en
dekens hebben vl&mgevot.
Uit Mijdrecht meldt do Courant: Op de
plassen, alhier viel een joDgeman, bj het
schaatsenrijden zoodanig met het hoofd
op het js, dat hij zouder tot bowustzjn
te zjn gekomen, binnen eenigo uren over
leed.
KAMERVERKIEZINGEN.
Be Vrijheidsbond te Leeuwarden
heeft cancüdaat gesteld voor do a.s.
Kamerverkiezingen 1. mr. G. A.
Boon, Leeuwarden2. H. Eisma,
Bolsward; 3. D. J. v. d. Mei, Hoge-
belntum; 4. mr. H. C. Dresselhuye,
den Haag; 5. mevr. W. Wijnaendts
FranckenDvserinck, drn Raag 6.
H. P. Priester. Leeuwarden7. prof.
dr. B. D. ]->r<!,r:nrs. Lelden.
belast zich met de plaatsing van Advertentiën in de Nieuwe Rotterdamsche Courant,
bet Algemeen Handelsblad, l>e Telegraat, Het Nieuws van den Dag en verder in alle
doé-, week- en maandbladen in Binnen- en Buitenland
Prijsopgaven worden gaarne verstrekt