Brieven uit Berlijn stadsnieuws Muziek 89e Jaargang Mo. 11874 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen VRIJDAG 24 FEBRUARI 1922 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN per 8 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd ^is (kom der gemeente) i 3.577* Franco per post door Nederland f3.87>/,. Afzonderlijke nummers 10.16. Geïl lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken 10.67»/»: franco per post 10.66. Post Giro 388t0. Uitgave der N.V. Lourene Coater, Dlrootour-Hooldredaoteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082 Directie en Administratie Bl«IKA.NTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wljkeroog, IJmulden, Beverwijk enx. ADVEHTENTIEN: Van 1—5 regel3 11.75; Iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. BI/ abonnement aanzienlijk rabat. Twaailstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 1—4 regelB 60 Cts per plaatsing, elke regel meer 16 Cts. contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs. Groote Houtstraat 83. Tolefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724 DR1EHUIZERKERKWEG 2, VELSEN, TELEFOON 3521 PIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD küenüa VRIJDAG 24 FEBRUARI. Stadsschouwburg. Wilsonsplein Kon. Ver. Het Nedorl. Tooneel „Bergopwaarts", 8 uur. Schouwburg Jansweg Séance van den hypnotiseur Prof. Roland, 8.15 u, St. Bavo, SmedestraatVergade ring voor 't uitleggen van de voordce len voor den Vrij willigen Landstorm, 8 uur. Protestanten i bondTluooeofisohe "V-ereeniging. Openbare Voordracht, 8.15 uur- Oud-Holland, Verwullt, Strijkorkest. Bioscoopvoorö tellingen. Zandvoort, Gemeentoraadsvargadie- liiir- 7.30 uur. ZATERDAG 25 FEBRUARI. Stadsschouwburg, Wilsonsplein Het Sohou wtoonec 1,,Dc Paradijs vloek"', 8 uur. Schouwümre Jansweg, Gapet-kwar tet. Abonnements-ooiioert, 8 uur. iid-HolIand, Verwullt, Strijkorkest Luxor-theater. Groote Houtstraat bioscoopvoorstelling 's namidd. 2.30 en 's avonds 8 uur. Schouwburg De Kroon, Gr. Markt- bioscoopvoorstelling 'e nnniidd. 2.30 sn 's avonds 8 uur. Cinema-Palace, Groote Houtstraat Bioscoopvorstelling, 'b nttniidd. 2.30 en "s avonds 8 uur. Scala-theater, Kleine Houtstraat 77 bioscoopvoorstelling 's namidd. 2.30 en 's avonds 8 uur. KOETJES EN KALFJES. Berlijn, 20 Fdhruari. De stakingen zijn nu al weer ach ter den rue en we hebben in den Rijksdag en in de Pruisische Kamer daarover de uoodieo debatten geluid, Wirth heeft zijn motie van vertreu ren van den Rijksdag gekregen en iathenau zijn eerste rede als minis ter van buiten lamische zaken gehou den en nu gaan we weer allemaal ons gewone gangetje. Dc regeering be reidt zich op Genua voor en de mi- mister van volksvoeding kijkt met juin rechter en Georg Bernhard, de bekwame hoofdredacteur van de Vos- sisohe Zeitung, met ajn linker oog Baar den nog eJtijd leeg en stoel van den rijksminister van financiën, de bommunisten en onafhaiiKelijken be- jginnen al een nieuwe staking optouw |te zetten, in de volkspartij, de partij ider vroegere nationaal-liberalen, kan de ruzie tusschen de Stinnesvleugel en de meer naai- links georiënteer de groop Strêsemann opnieuw begin nen, nu de sociaal-democraten zeer duidelijk te kennen hebl.cn gegeven, dat ze met de vijanden van Wirth miet in een zgn. „groot. coalitie" eaan zitten en de bereiking trekt rich van dat alles geen teek aan, moppert tegen de duurte en laat zich door woekeraars op elk gebied het vel jover de ooren trekken, danst en gaat naar dansen kijken, speculeert of 6cheldt op de spcculatiewoode naar ge lang er gewonnen of verloren wordt, tinnegietert over Genua, eni koeten van herstel, Po in aar en het deficit 'bij spoorwegen, posterijen, gemeente budget en staatshuishouding. En nu alles dus weer zoo kalmpjes toegaat, kan uw correspondent cons jhet een en ander vertellen, dat nu eens niet met de politiek verband toudit. Als we thane nog even op de sta king terugkomen, doen we dit niet, om een betoog of beeohouwing ten beste te geven, doch uit de zeer al truïstische overweging, dat het aan- trenaam is, een vreugde, die men zelf heeft gesmaakt, ook anderen deelach tig te laten worden. Ons is namelijk het volgende kostelijke ,,I«ttgs de straatje" tei- oore galonnenBij een der straatpompen, die gewoon lijk uitsluitend dienen, on paarden gelegenheid te geven tot schen van hun dorst, stonden gedu rende de staking een groot aantal mannen en vrouwen met emmers en .pannen, ketels en teilen te wachten, 'om het onontbeerlijke nat te halen, dat door de staking niet hooger dan gelijkvloerech in de huizon verkrijg baar was. Velen onzer lezers zullen ook in de Hollandsche geïllustreerde bladen deze watorpolnaise» hebben gezien. Aan de bewuste pomp in de Bülowstraat stond nu een strijdbare juffrouw. Strijdbare juffrouwen uit vroegere geslachten, zooals Kenau 'Haasolaer en Trijn van Leemput, streden gewoonlijk voor nationale taken, terwijl dc strijdbare dames van tegenwoordig meer internationaal Mijn aangelegd. Zoo ook deze. Kenau fimionsz. mikte, kokend lood op de koppen van Spanjaarden, maar de .communiste van do Bülowstraat iBpuwde venijn tegen haar eigen land- genooten. Ze verklaarde het' prach tig te vinden, dat de arbeiders zelfs |de noodzakelijkste werkzaamheden toiet wilden verrichten, wond zich als *en echte petroleuae op bij elke tegen sprak en vond het nou eens echt lek ker, dat de goeie burgers bij 15 gra den vorst in de rij mochten staan, om 'een emmert je water machtig to wor den. Mon kon nu een» zien welk een macht de arbeiders hadden en dat do r r?erii niets in de melk te brokken heeft. Een huisvader die er bij stond, Mei geen .woord, maar toen do beurt .pjes- t 1 es- van waterhalen aan hem was geko men, vulde hij zijn emmer en... keer de hem weer om boven dc van com munistisch vuur blakende juffrouw. De uitwendige afkoeling was vol komen, of ze ook inwendig wat is bekoeld, hebben we tot onzen Bpijt niet vernamen. Gelukkig behoort deze episode weer tot het verleden en bobben we weer volop water. Zelfs do badkuipen, die men overaJ had laten volloopen, zijn weer leeg en zk>o ie menig kdbieke nie ter! ie water wogigespookl, hetgeen een niet onbelangrijke schadepost voor de toch al niet op rozen Blapende Ber- lijneche huiseigenaars beteekent. Zij toch zijn hot, die hier het water beta len aan de stad, want niet iedere wo ning, doch 9lechta elk hui» heeft zijn eigen watermetermen kan dus niet, gelijk in ons land, het water door de huurders laten 'betalen. Die badkuipen, die men net als de kachels in ale woningen vindt, zijn echter alleen vol go woest, om water voor dé dagen in voorraad te hebben, dat de kraan niet zou loopen.Anders blijven ze weken en maanden achter een teeg en droog. Ook alweer niet, omdat wij hier zoo bijzonder onzinde- liik zijn., maar omdat baden tegen woordig een haast strafbare luxe is. Want in dit kolenrijke land lijden we o-ebrek aan steenkool voor huisbrand. Woningen met centrale verwarming zijn er nog 't best aan toe maar de meeste huizen worden hier verwarmd met briketten, die in de groote Bi: liinsche legelkachcls een zeer aange name warmte aan ae vertrekken ge ven. Als ie ze heil, wel te verstaan. De meeste mensohen hebben ze ech ter niet en wij zelf behoor en tot de weinige gelukkigen, die nog niet hun Februari voorraad hebben opgestookt en dus gedoemd zijn, kou te lijden. Maar ook bij ons wordit slecht® één kamer gestookt. Dat behoort zoo tot de genoegens van hot. wonen in Duitschland. Ja, al® je ntet op een paar bankjes van duizend behoeft te kijken, dan kun je het nu riog warm hebloen in al jo k aniens, want in den sluikhandel zijn natuurlijk liriketten ook te krijgen. Maar vnaag niet wat dat kost. En bijaldien wij over geen groot inkomen in goede Hollaiudeohe guldens beschikken is een klein ta feltje voor ons tot schrijftafel inge richt en wordt het hoekje met dat ta feltje mitsgaders een stoel en een schrijfmachine „mijnheer» werkka mer" genoemd. Anderhalve meter rvandaan staal de vleugel, die uit de muziek kamer naar voor zulke in strumenten beter geschikte tempera turen is verhuisd en die hoek bij de gesloten schuifdeuren naar het ijs- keiderachtige buurvertrek Leet than® „mevrouw» muziekkamer". De rest van de huiskamer heeft het uiterlijk den naam voor het vroegere ee- heel behouden. Bil ook dit is alleen aan het feit te danken, dat we behal ve de gerantsoeneerde briketten veel hout a. raison van 350 mark de ku bieke meter, minus wat ervan ge stolen wordt, hobl.-vn verstookt en nog verstoken. Het is wel Knus en gezel lig, maar je verlangt toch meer dan anders naar lente, warmte, licht en ruimte voor je meulbcl® en voor je zelf, om ie weer eons er tusschen te kunnen bewegen. En het is wel dui delijk, dat onder zuJke omstandig heden we op Spartaansche wijze kou de afwasschingen aJ bibberend over onskippevel heen laten gaan, in plaat® van in een warm bad te genieten, dat zooveel briketten you koetein. Voor mensohen, die van cijfers houden, zij nog vermeld, dat een vriend van ons, die een klein landhuisje bewoont, ruim drieduizend mairk per maand alleen aan brandstoffen uitgeeft. Als we nu plotseling vertellen, dat er in Berlijn en voorstellen 50.000, ei- staat géén nul te veel, het ia heuseh vijftigduizend, muziekonderwijzers zitten te wachten op leerlingen, inmid dels al bijtend op een houtje, dan zijd misschien lezers, die denken, dat dal nou als een lang op een varken aal. Maar dlo hebben het dan mis.. Het feit. dat do menschen niet kunnen baden, omdat de kolen zoo duur zijn, hangt ten nauwste samen met de gcheele economische póaitie van breed e kringen der maatschap pij hier, waarover wc vroeger reeds het een en ander mededeelden. De dagelijkse he. levensbehoeften verslin- dsn het bud ga; vat. dei gemiddelden te-burger cn cr blijft voor luxe geen penning over. En het ergste te lijden hebben de min of meer in tellectueel o kringen, het allerergste zij, die uitsluitend van deze zelf lij dende kringen afhankelijk zijn. Wie kan zich «te luxe van piano lessen veroorloven 'I Praetisch ge sproker», niemand, ni betalen O.-W.-er» natuurlijk graag honderd mark en meer voor lessen hunner doohtershii beroemdheden. Want ai- leen de aanschaffuig van een piano kost een 30 40.000 mark, behalve de luxe belasting 1 Daarbij komt, dat af gescheiden van de kosten voor in strument en onderwijs, duizenden eenvoudig geen tijd meer hebben, om aan liefhebberijen ale muziek te doen. In ambtenaars- en andere rnidden- standsfa.milies werd ook vroeger wel iswaar meer dan bij ons door de doch ters meegewerkt, maai- thans moeten do meisjes naar kantoor of winkel, meehelpen om het hoofd boven water te houden. En het zijn juist deze kringen, waarin vroeger de dochters thuis Weven en moeder de vrouw een handje hielpen in het huishouden, daarnaast zang of piano loerend, die thans het hardst do struggle for life moeten voeren. En de muziekonder wijzers hongeren. En met hen het meerendeel der intellectueelen en half-intellectucelcn. Wie niet hongeren, zijn onze bede laars. Inbreker®, helers en andere dag dieven. Ear gaat geen dag. voorbij, zonder dat we in de kranten Lezen over oen of meer belangrijke in brak ken .waarbij dan nog legio gevallen komen, die niet door de bladen wor den geregistreerd, omdat de bedragen, waarom het gaat te gering zijn om nog indruk op liet publiek te maken. Een postje van honderdduizend mark aan gestolen goed is nauwelijks meer de vermelding waard, zelfe een bur gerjuffrouw slaat de handen niet meer met een Dutteoh equivalent van „Gosjin elkaar, al» er niet een aantal van dergelijke kleine gevalle tjes tegelijk worden opgesomd. De politie heeft wat beters te doen, dan voor de veiligheid te zorgen. Ze doet b.v. invallen in speelholen, wat op zichzelf een verdienstelijk werk is, maar terwijl de heeren vraohtautoino- bielen vol gseten van speelbanken of verbaden nachtlokalen onder vroo- lijk gezang vaak van do gearres teerden naar cte bureaux brengen, of. wat óók wiel eens gebeurt, zelf een ieutje meespeelt of een glaasje mee drinken, slaan de ..zware jongens" hun slag. Ook het beroep van bodelaar ré hier geen kwade lijn. Een poos ge leden stond in een der zich kunst- Naden noemende moppentrommel® een aardigheid van den volgenden inhoud. A. vraagt aan B. hoe het komt, dat hij er zoo goed uitziet B. antwoordt, dat hij een broer heeft, die bedelaar in Holland is en hem ondersteunt. Een broer. dóe be delaar te Berlijn is, zou ook niet zoo kwaad zijn. Onlang® berekende de „Freiiieit", dus een tamelijk onver dachte bron, dot een bedelaar in de Firiedridhstrasse. die den hal ven dag „werkt" door ale maar te zitten sid deren, hetgeen als een soort oorlogs ziekte werkelijk voorkomt, maai' uit stekend genezen kan worden, gemid deld eeai 300 mank per dog inkom sten heeft. We hebben zélf eens een klein kwartier Ibij zoo'n man gestaan. Dat was nu werkelijk een echte oor logshivalide, wien beidé heeneri afge schoten zijn en diiö in een wagentje met een lieel aonhoorbare stem zat te zingen an zich zelf op do harmonica begeleidde, een bijzonder gunstig geval dus, dat moet men in aanmer king nemen. Maar binnen het kwar tier zagjen We met zekerheid zestig mark in de pel van den man werpen, terwijl er nog oenigc gitten waren, waarvan we miot 'precies konden zien, hoe boog ze waren. Zoo'n slakker die zijn beide boenen uau zijn vaderland heeft ten offer gébracht, kun je zelf® zulke hooge inkomsten niet benijden of misgunnen, maai- liet geval maakt begrijpelijk, «lat oorlogsinvalide thans eeai begeerd beroep is. Vooral blind zijn is in trek, zeker, omdol men dit gemakkelijker na kan doen, dan het gemis van armen of boenen simuleeren. Maar ook liet verkoopen van lucifers is erg in de mode. Som migen, en dat zijn vooral de opge schoten brutale rekels, die to lui zijn om te werken, prob ooren gen 75 pfenning of 1 Mark het dooeje aan den man te brengen, door voet gangers op straat zoolang v beeneu te drentelen ondor akelig ge jammer, dat man om ze kwijt te zijn 'n doosje koopt, ofschoon liet in eiken winkel ten hoogste 50 pfenning kost. Anderen lodpen de café'e en rosta-u- runts af. Ook hier hebben we on langs eens geprobeerd, do inkomsten van zoo'n verkap-ton 'bodelaar te schatten, want heel vaak wordt één of twee mark gegeven, zonder dat de gulle schenker dc lucifer» wil hebben. In een klein lokaal beurde zoo'n „handelaar" op zijtu rondgang, ter wijl wij hem volgden, alsof wij naar de lavabo gingen, 12 Mark, terwijl hij sleöhts vier doosjes ltad ver kocht resp. afgegeven. Er «is dan ook nog wol geld onder de menschen, want nanet dóe 50000 muziekonderwijzers on al düe andere hongerlijders leven hier zoo en zoo veel menschen met millioenen inko mens en daaronder voten, voor wie gelduatgeven een volleomen nieuw genot is, verder duizenden vreemde lingen met „cdélvaluta", voor wie een paar mark aan een bedelaar een paar centen, rappen, oen dollarcent of een halve stuiver betedkent. Die menschen zorgen voor onze bedelaars en voor onze luxe- en woekermrlCh- tingen, bevolken de voor naar geeste lijke ontspanning snakkende intel- iectuoele middenstanders onbetaal baar dure schouwburgen en maken nog gebruik van taxis. En de gemiddelde staatsburger kijkt met- gemengde «evoelesis zoowel de arme bedelaars als de rijke bras sers aan. H. BI. KOELENSMID De kleine woningen bevatten: beneden twee kamere en suite, keuken, schuur, toiletgelegenheid en verdere gemakken; op de bovenverdieping: twee groote ka mers, kabinetje, badkamer, toiletgelcgen- heid enz. Verder is er nog een tusschen- ruimte van 1 bjj 3 M., die voor bergplaats eou kunnen dienen. De groote huizen hebben dezelfde in deeling, maar bovendien nog oen tweede étage, bevattende twee groote kamers, kabinetje en een plat. Alle huizen krijgen aan don voor- en achterkant tuinen van 61/2 M. breed; de achtertuin is 10 M. (liep, do voortuin 3 a 4 M. Tn deze huizen hebben alle kamera aansluiting op de eloctriciteits- en gas leiding. Het niet verhuren van deze 12 groote huizen kan nog een eigenaardige kwestie worden, want de vereeniging is voor do huur van abe 70 huizen aansprakelijk, zoodat volgens de voorwaarden de be woners de gezamenlijke huur zouden moe ten opbrengen. Het bestuur meent even wel, dat het in dit geval onmogelijk zou kunnen geschieden, want dat zou niet te betalen zijn. Hier ie overmacht m het spel. Wat er in deze noteligc zaak precies gedaan zal worden, als do eerste rente aan de Hypotheekbank botaald moet wor den, kon het bestuur nog niet zeggen, liet meest voor de hand liggend achtte het 't zenden van een verzoek om steuu aan den Baad. Intusschen achtte onze zegsman het waarschijnlijk, dat de huur der groote huizen eenigszins verlaagd bijvoorbeeld tot f 860 zou worden. Zekerheid hier over bestaat evenwol nog niet. HOE STAAT T MET den woningbouw der Ver eeniging ,.Huis tor Clecff" Onder architoctuur van ir. J. B. van Loghem zjjn voor de Woningbouwver- eeniging „Huis tor Clooff' nan do Klo- verlaan 70 middenstandshuizen gebouwd, namelijk 38 groote on 32 kleine. In het 'e van 1920 is men mot don bouw be gonnen, thans naderen zjj alle lniu vol tooiing. De 32 kleine huizon zjjn reods verhuurd, maar mot do grooto schijnt het niet zoo gemakkelijk to gnnn; voor an deze woningen zjjn nijg goeu huur ders gevonden. Do huurprijzen zjjn voor de kleine S 660, voor do groote f 910 per jaar, - ALLIANCE FRANcAISE. Donderdagavond trad voor de leden van de afd. Haarlem der Alliance Frangaise de „BretonscJie Bard Cliaries Le Goffic op, wiens portret, met ean korte levensschets, wij in ons nummer -van Woenedag opnaaien. De. heer Le Goffic zei de te zullen spreken over „les poètes du pays do France", dus over de jjocrie van do dlcnters uit do Franscuo provinciën, die te zamen Frankrijk vermem. Tot zijn eigenlijk onderwerp kwam de conférencier, een levendige, sym pathieke grijsaard, wiens sneile spre- icen echter v«nl< het vo.#en van zijn voordracht bemoeilijkte, eerst na de pauze. Vóór de pauze gaf liij een zeer be knopt overzicht van de Franscho let terkunde (de heer Sawvcur wees er later in zijn geestig slot- en dank woord terecht op, dat dit gedeelte van de conférence misschien wat te aca demisch was geweest!) cn vond daar bij gelegenheid do aandacht te vesti gen op verschillende „cycles" (die van de Table Ronde, var. Tristan en Isenet). Was de letterkunde der middel eeuwen echt nationaal geweest, hier op volgde een tijdperk, waarin, ge durende en lang na de Renaissance, de ïranscbe schrijvers geen hooger doe! kenden, dan de Gri ksche on La- tijnsche schrijvers slaafs na te volgen: „Cessons d'étne Francals", zeU.cn R&nsard en zijn school Do „provln- ,ce' werd vergeten. Een uitzondering maakte Dubellay in ziin „Sonnet de Ir egret". Dit son.net is hot prototype der latere „provinciale" gedichten-, en het is te «verwonderlijker, omdat liet vloeide uit do pen van een mom, die steeds voor.het navolgen van de klassieke dichters had gestreden, Dan komt de groote lijd van Mal- jherbe, Corneille, Racine, Boileau, La Fontaine Na de 17e eeuw is er van poëzie eigenlijk geen sprake tot aan de re volutie. DAn treedt plotseling de fi guur van Chateaubriand naar voren, Chateaubriand niet alleen „uil B.e- ton" maar „toute la Bretagnc". Fer dinand Brunctiere zeidc van hen». ',11 a introduit la provinco damfl la lltté- rature fran?aisc". „Réintroduit" had de conférencier hier een beter woord gevonden. Nu verandert alles plot-o- ling, de letterkunde wordt weer na tionaal. Men denke aan Victor Hugo: „le pauvre enlaul chétif. sans couleur et sans voix", (de vader van dit „kind" kwam uit Lotharingen, zijn moeder was een Bretonsche); men denke verder aan Alfred do Yigny, aan De Lamartiiie. Met geestdrilt sprak M. Le Goffic over het genie van den laatste, den dichter van „La terre natale". Na de pauze deed de conférencier ons gemeten van de poezie der échte „provinciale" (dit woord hier niet op te vatten in do min of meer spotlende beteekenis, die er wel aan gehecht wordt) dichters, dus voor lien, die hun geboorteetreek verheerlijkt heb ben in hun poëzie. Van elk dier dich ters wij noemen August© Briseux, Autrand, Laprad e, Morenu, Tristran Corbières gaf d« heer Le Goffic een korte levensschets met aanwijzing van de hen meest kenmerkende karakter trekken. Tevens la® hij fragmenten uit hun werken voor. Tenslotte droeg de conférencier een gedicht van hem zelf «voor, waarvoor hij met een daukbartr applaus be loond werd. Dit «voordragen vaai gedichten tus schen zijn conférence door was wel het mooiste gedeelte van den avond. De heer De Goffic „zegt verzon" op een boeiende, artistieke wijze cn wel verdiend was dan ook het woord van hartelijkeo dank, dat do heer Rauvcur I den spreker do hem eigen, geestig manier bracht. Donderdagavond vergaderde de af deeling Haarlem van den Algemee- nen Nederlandschen Typografenbond in het gebouw vau de Haarlemsche Jongeliugsverceniging, o.m. ter behan deling van de afwijzende houding der regeering inzake „Crisiti-Werkloozen". en het voorstel der werkgeversbonden inzake verlenging van arbeidsduur en loonsverlaging. Om precies 8 opende de voorzitter, do heer J- A. Krijn der s, de vergade ring met er zijn voldoening over uit te sprekeu, dat de opkomst zoo groot was. In de zaal en op de galerij was geen plaats onbezet en velen moesten zich met een staanplaats tevreden stellen. Verscheidene leden uit Sant* poort, Hillegom en Zandvoort woon den de vergadering bij. Notulen en jaarverslagen werden met dankzegging goedgekeurd. Tot leden der controle-commissie w erden gekozen de heeren Bies, Velt- huijsen en Rijkens. De leden welke voor de afdeeling zitting hebben in de Leerlingen-commissie werden bij acclamatie herkozen. Tot leden der Districts-commissie werden herbe noemd de heeren Krijnders, Hooger- beets en Lceuwerbe en gekozen de User Groen. Hierna leidde de hoofdbestuurder, de heer B. Ponst-cin, de bespreking Óver de afwijzende houding der re geering inzake „Crisis-Werkloozen en het voorstel Werkgeversbonden in zake verlenging van arbeidsduur cn loonsverlaging in. Spreker begon met oj> de inconsequentie van de regee- nng te wijzen. De gewone werkloozen krijgen wel uitkeering en dc uitgetrok ken werkloozen niet. Wat zijn uitge trokken werkloozen 1 aldus spreker. In normale omstandigheden is de uitkee ring van 90 werkdagen voldoende. Langer werkloosheid kwam zoo goed als nimmer voor. Thans is dat veran derd. Alleen de A. N. T. B. heeft 1300 werklooze leden, waarvan <300 hun uitkeering hebben geDoten, dus uitge trokken zijn. Toen de werkloosheid in ons vak abnormaal groot begon te worden, hadden besprekingen met de andere- en de patroonsorganisaties plaats om een uitkeering in bet leven te roepen voor hen, die hun reglemen taire uitkeering hadden genoten. In Maart 1921 begon de steunregeling voor de „crisiawerkloozen". Door het hoofdbestuur is toen aan den minister ter keunis gebracht, dat hét hen be vreemdde dat de typografen niet in die regeling waren opgenomen daar cv toen al reeds van crisis-werkloos heid in de typografie gesproken moest worden. De minister antwoord de. dat hij nog geen vrijheid kon vin den om in te grijper., Hierna is door het hoofdbestuur aan de Patroonsorganisaties het voor stel gedaan een nieuw werkloosheids- fonds te stichten om de crisis-slachtof fers te steunen. Voorgesteld werd dat ieder patroon voor elke gezel in zijn dienst één uurloon per week zou storten en ieder lid van de gezei.en- Grganisatic eveneens. Besprekingen hierover zijn mislukt. Hierna stelde het hoofdbestuur zich wederom in verbinding met den mi nister en het antwoord luidde dat dc p«afen zelf do oorzaak van de loosheid zijn, omdat ze meewer ken om de prijsf-arieven te bescner men. Uit een onderhoud, dat 't hoofd bestuur met een vertegenwoordiger van den minister had bleek, hoe slecht men in Den Haag met den wer kclijken toestand op dc hoogte was. Men wist niet eens, aldus spr., wat het loon van de typografen was en liet hoofdbestuur moest daar bestrijden de meaning, dat het werkelijke ioon veel hooger was dan in de C. A. O. is aangegeven. Na veel wachten en overwegen, al dus spreker, kwam eindelijk ae bood schap uit Den Haag, dat de loonei, wel niet zoo hoog waren als gedacht was, maar de typografen kregen toch geen crisis-werkjoozen-uitkcenng, zoo lang zij medewerkten aan het instand houden van de prijstarievcn. Hierna hebben de vakcentrales zich tot den minister gewend. De minister is weer aan het overwegen en wij wachten maar weer af, zeide spr. Vervolgens kwam de heer Ponstein aan de patroons-voorstellen. Reeds in September van het vorig jaar ontving het hoofdbestuur een uit noodïging van de patroonsbonden tot een bespreking over den bedrijfsioe- stand. Deze conferentie werd gevolg door een in September, een in Octo ber en een in December. Op allo con ferences werd namens de patroons bonden betoogd dat het product gocd- kooper moest worden en dit waa niet aDders te hereiken dan door verlaging van het Joon. Steeds werd onzerzijds- aldus spreker, betoogd, dat een ver laging van het loon absoluut niets uit kon nehten tegen de valuta-concurren- tie. En in Januari kwamen er op nieuw voorstellen welke toen tevens, door de patroonsbonden, ter publicee ring aan de pers zijn aangeboden. Hierna behandeld spr. rilt voorste! van de patroonsbonden in zijn geheel. Hij vestigde er vooral de aandacht op, dat de loonsverlaging welke 16 procent van het uurloon bedraagt een verlaging van het product beteekent van pl.m. 9 procent. Het hoofdbe stuur verklaarde zich tegen de vooi stellen op de volgende gronden le. is een dergelijk offer voel te zwaar; 2e zal de loonsverlaging geen verbetering brengen. 3e wordt door aanneming van bet voorstel (je legen darische meening van de schrikbarend hooge looueu versterkt. Het voorstel tot verlenging van den arbeidsduur noemde spr. een bespot ing. De typografen waren de eersten die de 45-urige werkweek in een col lectieve arbeidsovereenkomst hadden vastgelegd. Het aanvaarden van het voorstel tot werktijdverlenging zou verraad zijn aan de geheele Ncder- landsche arbeidersklasse? Het ie een blamage dat men ons een dergelijk voorstel durft voorleggen, zoo oor deelde de heer Ponstein. Met het advies tegen de voorstellen van de patroonsbonden te stemmen, eindigde spreker zijn, ipeermalen door applaus onderbroken rede, waar na de voorzitter de volgende motie in bespreking bracht „De afdeeling Haarlem vau den Alg. Ned. Typ. Bond, in drukbezochte huishoudelijke vergadering bijeen op Donderdag. 23 Februari 192-2 kennis genomen hebbende van de door het hoofdbestuur der Boekdruk kerijbonden voorgestelde verslechte ringen van arbeidsvoorwaarden, in afwijking van het bestaande collectie ve arbeidscontract verklaart dat deze verslechteringen absoluut ongemotiveerd en onaanne melijk zijn wescht in geen geval er toe mede te werken, dat de gevolgen van den minder gunstigen bedrijfstocstond op de werknemers afgewenteld worden, mede, omdat de patroons-organisatie steeds in gebreke is gebleven voor onze werkloozen ook maar ecnige ri sico te dragen; beschouwt deze voorstellen als een brute uiting van reactie besluit dezen aanval op het levens peil van de arbeiders in de grafische vakken te verwerpen en geen mede werking te verleenen aan ecu arbeids overeenkomst met slechtere arbeids voorwaarden dan ir. dn tb»... be staande brengt deze motie ter kennis vau het hoofdbestuur van den Alg. Ned. Typ. Bond en besluit haar te publi- ceeren in de pers." Door verschillende leden werd jver het gesprokene en de motie nog het woord gevoerd, waarna de motio met algemeene stemmen word aangeno men. Bij de rondvraag werd door den lieer D. J. Tork nog net woord gevraagd, voor een speciaal Haarlemsche zaak,' nl. het ziekenfondswezen. De ziekenfondsen hebben in 1917 met de apothekers een contract aan gegaan voor 5 jaar. Na dien is steeda door de apothekers op verhooging aan- gedrongen en met cijfers de noodza kelijkheid daarvan betoogd. In 1921 voor het laatst en dit is geschied op de meest bedriegelijke wijze, vol gens spreker. "Woensdagavond hebben' de groote ziekenfondsen besloten dat dit er af mo et. Indien dit niet ge schiedt, zal Ziekenzorg" 2elf een spotheek oprichten. Spreker wekte allen op de agitatie te steunen Laat zien dat het ons ernst is. Met een woord van dank aan den spreker, en aan de leden voor hun op komst, werd te ruim elf uur de ver gadering gesloten. Beethoven-avond Frederic Lxmond. Hoelang reeds betreedt Frederic La- mond onze concert-podiume: vele pianis ten kwamen en verdweQen tn dien tijd, maar Lamond keert ieder jaar weder tot ons terug en blijft steeds pun gaarne geziene gast. Nog altjjd oefent zyu naam op zeer velen toovcrkracht uit, nog nl- tjjd weet h(j te boeien door zjjn knrnlcte- ristiek spel en ookaf te stooten. Hoe dit laatste mogelijk is? Yoor menigeen staat of valt dc ver tolking van een klavierwerk mot de al of niet tot in het uiterste opgevoerde ver zorging van het zuiver pianistische ge deelte; in de oogen van dor.ulken ka3 oen pianist als Lamond geen genade vinden, want Lamond is in de corste plaats musi cus, daarna pas pianist; het Is hem er om te doen hetgene, dat „achter do no ten" zit, naar voren to brengen; hoe dit nu geschiedt, of het pianistisch wel on der de fraaist mogelijke belicnting ge schiedt is hem betrekkelijk onverschillig. Betrekkelijk, want Lamond is toch ook weer te'veel meester op zjjn instrument, om iets onder zijn handen vandaan to ge ven, dat aan strenge eisehen niot zou vol«loen. ATaar men mist wel eens in zijn spel do verfijning, de schakeoringen, waarmede pianisten als S«ibafer, Frieilberg, Bauer e.a. zoo onafgebroken weten te booion. Wie echter zijn oor aandachtig tot luis teren neigt, wie de diepten van zjjn s3 tracht te peilen, zal moeten toegeven, dat Lamond een waar kunstenaar is, een ge niaal herschepper, spc«:i»*l van Beetho ven's werken. Want zijn Beethoven-vertolking is bij zonder; Lamond vat Beethoven voorna melijk op als machtig improvisator; e i Fantasie, eeu Sonate, van Beethoven 5* voor hem een atroomendc, modwdccpendo improvisatie, weliswaar beteugeld, aan banden gelegd door dc vormwetten maar toch altqd improvisatie. In dien zin herschept Laiaond die com- ook en dit begrijpondo zal Lamond's opvattingen, vooral zijn zeer vrij rubato, kunnen eerbiedigen. Misschien niot altijd; hot Bondo in G gr. t. en het eerste deel van do S»nuto pathétique wekten eenigszinu injjn verba-, zing, het Rondo door de m.i. onnooiligo klem en gewichtigheid, hot Allogro vau do Pathétique door de zonderlinge tempo modificaties. Prachtig echter waren de Fantasie g kL« t. en het Adagio uit do Pathétique; ge weldig de Sonate c kl. t. op. 111 hoe forseh die opzet van hot eorsto deel: niet ten onrechte gebruikt de Bcethovenbto- graaf Becker hier het beold van d.:n woe denden stier, die, dc horens omlaag mot ontembaar geweld voorwaart» stuift, be lust op strijd. Een interessant opus vormen do zca

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1922 | | pagina 1