Hmwim'S Dm
BearsoverzicM
Rubriek van den Arbeid.
iiaansmmer Haileijès
TVUE&DE BLAD
Zateraag 8 April 1922
31 Maart7 April.
Eindelek valt, na langen tijd van de
pressie, over do afgeloopan week een to
eliet gunstiger tondenz op de fondsen-
rr.urkl te vermelden. Door N.-York reo<ls
«enige weken geledon ingezet en aanvan
kelijk door Europa slechts aarzelend ge
volgd, kon, opniouw voorgegaan door
Amerika, op allo voorname beurzen een
opgewekter houdiug worden geconatatooid
bij algemeen opgaande koersbewegingon.
Do oorzaak hiervan moet voor wat New-
York betreft, gezocht worden in de gun
stiger berichten die omtrent den toestand
van handel en industrie worden gemeld,
speciaal blijkende uit de prijsverhoogiug
van ijzer eu Btaal en andere handelspro
ducten. In Europa en speciaal aan onze
beurt, werd deze opgaande beweging, aan
vankelijk eenigszina wantrouwend aange-
*ien, daar men zich maar al te wel herin
nert dat men in New-Yrork ook zonder ge
gronde redenen er niet afkeerig van is,
verschillende fondsen te manipuleercn ten
einde deze op hoogere koersen aan het
publiek over te dragon. Eu echter de be
richten uit handel eu industrie beter wor
den begint men, de gewoonte indachtig
dat men in Amerika reeds ver te voren de
te verwachten gebeurtenissen verdiscon
teert, ook hier meer vertrouwen in ecu
blijvend herstel te krijgen. Het belang b\j
Amcrikaansche fondsen is hior echter de
laatste jaren belaugryk verminderd, waar
door de omzetten nog niet gTOOt kunnen
Hl»-
Niettemin werd door de rjjzende bewe
ging der Yankees een aangenamer atmos
feer oj» onze beurs geschapen, wclko zich
spoedig aan meerdere afdeelingoa deed
gevoelen, te meer daar ook hier te lande
mt verschillende takken van industrie
betere berichten vrorlen vernomen. Dc
redevoering van Lloyd George, waarin by
het doel der coaferentie te Genua uitcon-
ecUe, maakte een gunstigeu indruk. Spe
ciaal het gedeelte, waarin hjj het herstel
der geldmiddelen op een gezonde basis be
pleitte eu ais eerste voorwaarde voor eco
herstel van den internationalen handel
«en werkelijken vrede tusschen allo naties
noodzakelijKnoemde, werd met instem-
miug vernomen.
De noouzakenjklieid, reeds zoo dikwijls
door economen van naam bepleit, oiu wis
selkoersen vast te stellen die moeten kun
nen worden gehandhaafd ton einde ecu
betrouwbaren grondslag voor den handel
lo bekomen, werd eveneens door hein aan
gewend, terwijl liy or zeer terecht op wees
dat do wisselkoersen gebaseerd moeten
worden op het goud iu de banken van de
Janden, dio een vrije gouduiarkt handha
ven. Dat hiermede niet gewacht ka» wor
den tot dat de wisselkoersen van verschil
lende landen weder op goud-pariteit zyn,
is duidelijk. Voor die landen zou do vast
stelling van oen nieuwe goud-pariteit op
basis der tegenwoordige wissclkoorseu, do
cenjg niogolyko oplossing zyn. Wanneer
het werkelijk mocht gelukken te Genua
deze voorstellen niot alleen te doen aan
nemen, doch ook practisch door te voeren,
sou al veel bereikt zyn tot herstel van den
Wereldhandel. Over «lo verhouding lot
Duitschland werd door den Engelschcn
premier, in verband met gemaakte afspra
ken met Erankryk, niets gezegd dat voor
Duitschland ecuige hoop op oen consilim-
ter behandeling kan doen verwachten. Wel
kon deze week de mark iets oploopeu op
de toegezegde medewerking van de Com
missie van herstel tot het plaatsen van
leuningen in het buitenland, doch zooais
reeds de vorige week hier te plaatse werd
uiteengezet, zal zulk een plan, wanneer
geen betere regeling betreffende de beta
ling der schadeloosstelling getroffen wordt
wel niet veel kans van siagen hebben. De
laatst verschenen baokstuat tooi
dat het bedrag aan bankbiljetten
loop in de week van 23 tot 31 Maart we
derom belangrijk is gestegen en wol van
byna M. 23 milliard tot ruim M. 1311/2
milliard, bjj een onveranderde goudvoor
raad vau M. 997 millioen, terwyl vauwege
het ryksministcrie van Financiën werd
bekend gemaakt, dut het totaal op te
men bedrag in leeningen te.-i dienste
de begrooting voor 1922 byna M. 200 mil
liard bedraagt, cijfers die omtrent een
spoedig herstel van de mark wel niet
veel hoopvolle verwachtingen rullen1
wekken.
Ter beurzo vau Amsterdam kon deze
week de nieuwe 6 pet. leening tijdelijk
oen koers van 100 pet. noteeren en bleef
ten slotte slechts weinig hieronder verhan
deld. 5 pet. binn. Mexico liepen van 18
tot 19 3/4 op, welke rijzing te danken is
iwü berichten over een spoedig te
verwachten schuldregeling.
Van Bunkaandeclen valt een sensatio
neels daling in aand. Marx en Co. 's Bank
to vermelden die vau ongeveer 40 pet. tot
1/4 terugviolen op het bericht, dat de
bank zal wordoa geliquideerd. Deze bank
heeft door onoordeelkundig uitzetten van
credieten een kapitaal van f 32 millioen
een reserve van ruim f 4 1/2 millioen
verloren. Het vertrouwen dat deze bank
der beleggers genoot, blykt achteraf
dus wel zoor misplaatst te zyn, terwijl
ook hot bokoud worden van do aanvraag
om surseance van betaling der Firma
Arnold Giliiisten en Co. niet geschikt is het
dznkeljjke vertrouwen in onze fi-
nancieele iustolliugen te versterken. Toch
konden deze beide gebeurtenissen aan dc
opgewekte bouding der marlet niet 1 eel
afbreuk doen, waarschijnlijk omdat deze
roods ceuigoii tyd wareu verwacht. Van
onze nationale industrieels ondernemingen
valt eene verdere verbetering van 225 tot
234 1/2 ex 11 pet. dividend in aand. Phi
lips lampen te vermelden, terwyl aand.
Jurgeus op hot bericht dat de fabrieken
te Os weder op volle capaciteit werken
701/4 tot 831/2 kondeu opkomen.
Aand. Gouda-kaarseu verbeterden als ge-
olg hiervan vau 1C51/2 tot 129 1/4, ter
wyl aand. N. I. Portland Cement van
105 1/4 tot 121 monteerden.
Amerikaanscbo industrieelen konden,
navolging van New-York op do hieibo-
!n gesignaleerde motieven belangrijk in
koers verbeteren, waardoor Coman Steels
102 1/2 tot 105 1/2 ex div., Studebaker
van 120 1/2 tot 125 1/4, en Anaconda Cop
per van 108 1/2 tot 111 konden opkomeé.
ikerwaarden was de houding op
hot uitblijven van berichten over nieuwe
afdoeningen in lndiö en de stilstand in
de prysnotccring te New-York aanvanke
lijk kalm, docli op do voortgezette rijzing
inker to New-York kon tegen het
der week ook deze af deeling van de
betere stemming profiteeren, waardoor
Vorsteulauden van 152 1/2 op 1551/2, H.
V. A. van 360 J;4 op 364, en Java Cultuur
3141/2 op 315 1/4 terecht kwamen.
Aand. Compania noteeren 63 tegen 49 3'4.
Van Mynbouw-aandeelen was wederom
de meeste aandacht op aand. Hedjang Lc-
bong geconcentreerd, die onder levendige
affaire van 137 tot 167 1/2 opliepen.
Van allo ofdcelingen waren ongetwij
feld wel oliowaarden waarin de afgeloo
pen week het meest omging. Naar het
sehy'nt worden Koninklijke «3e laatste da-
{en te New-York om onbekende redenen
lierk gezocht. Dc omzetten zyn althans
tour zeer belangrijk en alles wat can
hier uit door do arbitrage wordt aangebo
den wordt tegen stijgende koersen opgeno
men. Onder deze omstandighedon ïb het
to begrijpen, dat dit fonds dat vroeger
steeds oen grooto aantrekkelijkheid voor
do speculatie had, ook thans weder sterk
gezocht wns. Dc koers kon deze week van
4241/4 tot, 473 3/4 stijgen. Geconsolideerde
volgden deze beweging slechts op een
stand on verbeterden van 143 3/8 tot
1511/2, terwijl Orione 32 tegon 30 uotee-
n Aand. DorJtscho Petr. verboterden
ui 393 tot 452 1/2.
Ofschoon do situatie in den rubberhan-
•1 nog zeer verward is eu in verband meL
do groote productie eu do beperkto vr
de vooruitzichten voor het artikel nog
niet hoopvol zyn, konden in sympathie
met do houding der gehoele markt, rub-
beraandeelen iets in koers opkomen, waar
door A'dam Rubber 871/2 tegon 341/2,
Oost Java 142 3/4 tegen 141 Sumatra Rub
ber 104 tegen 99 1/2 noteeren.
Scheopvaartaaudeelen konden echter
in de betere stemming hoegenaamd niet
profiteeren en de koersen bleven voor deze
waarden nagenoeg ongewijzigd. De belang
rijke uitbreiding der Duitselio vloot geeft,
by de goedkoopere exploitatie dezer suhe-
nr do Hollandsche reedcrycn niet
veel hoop op een winstgevemlo exploitatie
in de naaste toekomst.
Van tabaksaandeeien was de belang
stelling, nu andere afdeclingen aantrek
kelijker worden, aan het afnemen en
koersvariatiea waren hier zeer miniem.
Amerrkoansche spoorwegen konden
overeensteunniug met New-York op grond
van de iets betere exploitaticresulta
niet onbclangryk in koers verbeteren
Geld op prolongatie schommelde tus
schen 4 en 41/2 en noteert ten slot!
4 procent.
Van h.er en daar.
DE EERSTE KAMER EN DE BUR
GERLIJKE PENSIOENWETTEN,
Aam net voonoopig verslag der
Eerste Hamer over net ontwerp hou-
Uenuü pensioenregeling voor ue mun
ten aren on hunne wou uw en en w te-
zen warut ontieeiiu, aal liet door
eeiiigo loden word beureuru, dat ue
Tweede limner niet voel bij stuk
Heelt gehouden.
Yam ao .cuen die zicli aanvankelijk
niet met bet ontwerp konden vereeni-
igen, dat juiist de daarin aaaigebracn-
iö wijzigingen een reden was om bun
s.eun tnans aan bet ontwerp te
Anderen verklaarden/, diat zij bij
de behandeling van bet vorige wets
ontwerp met leedwezon liadden tegen
gestemd.
V ei'oCbi'ïende ledem waren van
oordeei, dat de wijziging door den
minister in het ontwerp aangebracht
sedert do verwerping van weinig be-
teekeinia is.
Zij hadden de premiebetaling door
de ambtenaren zelf niet fucuitief,
doch verplicht willen zien gesteld. De
toestand blijft thans feitelijk dezelfde
als wanneer hel ontwerp in eerste
instantie ware aangenomen.
De meeete van de leden, die hun
stem aan het vorige ontwerp hadden
gegeven, verklaarden ook voor div
ontwerp te zuilen stemmen.
EEN ULTIMATUM.
Men meldt aan Het Volk uit Box-
moer dat de firma L. exportslagerij,
margarine- en oliefabriek aldaar
voorstellen inzake loon- en arbeids
üuur had gedaan, waarmede de vak
bonden zich niet kondeu vereenigen,
lm lirma verklaarde daarna dat zij
tiet contract onmiddellijk zou opzeg
gen om dan na 28 Mei met haai- per
soneel zeif de arbeidsvoorwaarden te
regelen.
Hjtusschen heeft de firma den ar-
[beoders medegedeeld, dat zij mede
zal werken aan het oprichten van
een personeelbond, met een zieken
kas en werkioozenkas, welke instel
lingen door haar krachtig financieel
gesteund zullen worden.
De arbeiders hebben in een verga
dering deze zaak aan eem ernstige
bespreking onderworpen. Met alge»-
meete stemmen is daarna, besloten,
de firuua een ultimatum te zenden
tot intrekking van de aangekondigde
maatregelen. De firma zal tot 12
April a.s. gelegenheid heibben hierop
te antwoorden.
DE CONTRACTACTIE IN DE
BAKKERIJEN.
'Ei- is kans dat de bestaande over-
eenkomet in het bukkerebedrijf za<l
worden verlengd. Na een conferentie
met de patroons werd besloten op de
ledenvergaderingen het volgende
voorstel te verdedigen:
De arbeidsregeling wordt verlengd
voor onbepaalüen tijd, met do be
voegdheid vam iedea- der coniraclee-
rendo partijen om deze met een op
zeggingstermijn van zes weken op te
zggen. De data van opzegging zijn
la Juni, 1 Augustus. 15 teepteinber
en vervolgens om de zes weken.
Alvorens lot opzegging van
overeenkomst over te gaan is ieder
der pariijen verplicht daaromhrenr
in de centrale commissie overleg te
plegen.
oüilEEPSBOU WMEESTERS.
Op de te Ro«erdam geboaden a!
gemeeue vergadering van den Centra-
len Hond van scheejibouwmeosters in
Nederland, herdacht de voorzitter
het ovei-lijden van den heer O. Ti.
Holst te Overveen, technisch adviseur
en algemeen secretaris vun den Bond.
Als opvolger van den heer Holst werd
benoemd de heer \V. den Boer te
Dordrecht.
Uit do Pers
HET MASSA-ONTSLAG BIJ DE
NEDERL. SPOORWEGEN.
Naar de Tel. verneem», heeft de
commissie tot s'-eun aan de uitgetrok
ken werkloozen »e Utrecht, besloten,
mede in verband met he» massa-ont
slag bij de -Ned. Spoorwegen B er
W. te adviseeren de bemoeiingssfet-
van de commissie te doen uitbreiden
tot georganiseerde arbeiders van or
ganisaties zonder werkloozenkassen.
orn hun den moeilijken gang naai de
aalmoezenierskamer (bedeeling) ta
besparen.
Varia.
Het Volk meldt dat in een confo
reutie de werkgevers hebben gewei
gerd over het toepassen der ovei acrk-
vergunumgen in het bakkerij bedrijf
me» de arbeidersorganisaties overleg
re plegen.
in den s'and van de staking in
heb bouwvakbedrijf in Friesland is
uog geen verandering gekouieu, on
derhandelingen tusschen de partijen
orden niet gevoerd. Het aantal e'a-
ers is geklommen tot ruim 600.
Binnenland
CEEN HERSTELLINGSOORD.
De Verü'eniging tot srchting en ex
ploitatie van een herstellingsoord voor
spoorwegpersoneel liad 25 Sept. j.l. van
<ic gemeente Harderwijk ongeveer 15
H.A. terrein gekocht, gelegen aan den
grintweg naar Leuvenum, om daarop een
herstellingsoord te stichten voor aan-*
vankclijk 60 patiënten, voor een som
van ƒ28.670.
Thans heeft, naar de „N. R. Ct." be
richt, hei bestuur der vereeniging hel
gemeentebestuur bericht, dat het er niet
in geslaagd de financieele bezwaren voor
den aankoop van het terrein en den bou.v
van het herstellingsoord uit den weg te
runnen, zoodat van den aankoop en
van den voorgenomen bouw wordt af
gezien.
DE B1NNENSGHEEPVA ARTY/ET.
Het wetsontwerp, te- vaststelling
van bepalingen met betrekking tot tic
Binnenvaar» mocht, blijkens he» voor
loopig verslag van de Tweede Kamer,
bij geen der leden instemming vin
den. Terwijl zeer vele leden zich met
de voorgestelde regeling niet kouden
vereerugen omdat zij hun inziens hei
bedrijf te veel aan banden legt, was
voor andere leden juist pierin net be
zwaar 'egen deze regeling gelegen,
da» zij met ver genoeg gaat in de
richting van beperking der bedrijfs-
vrijheid.
De regeling van inschrijving der
binnenvaartuigen, welke belangrijke
uitgaven met zich zal brengen en
welke tengevolge zal hebben dat do
binnenvaart me' eene aanzienlijke hoe
veelheid papier zal -worden over
stelpt, schijnt, zoo wordt gezegd
allerminst noodzakelijk.
Tegen de bepalingen omtrent de
instelling van rijksschippersbeuizcn
geldt voor»s ook het bezwaar, da1
hare uitvoering belangrijke uitgaven
vordert, terwijl het bedrijf er niets
dan nadeel van ondervindt.
Ook aan de bepalingen omtrent de
regeling van he» vervoer in buitenge
wono omstandigheden, do zoogeuiuun
de crisisregcling, welke het ontwerp
evenzeer bevat, werd aanstoot geno
men. lCenigè waarde voor het bediijl
nebben 2ij niet. Integendeel, üe on
dervinding met he» Bureau Vervoer
opgedaan doet. er naar verlangen, dat
dit lichaam zoo spoedig mogelijk ver
dwijrie en nimmer meer met du taak
worde belast het verveer te regelen,
wanneer gelijk in het omwerp
wordt uitgedrukt een tekort aan
vervoermogelijkheid het algemeen be
lang bedreigt.
Men kon zich niet onttrekken aan
den indruk, dat dit wetsontwerp uit
sluitend is ingediend om de bestaande
regeling te handhaven en om he»
Bureau Vervoer en den sehippers-
beurzen eenig werk te verschaffen.
Ten eenerunale ongehoord achtte men
he», dat een regeling als de voorge
stelde, welke niet alleen groote moei
lijkheden en belangrijke uitgaven voor
het (scheepvaartbedrijf met zich brengt
en welke daardoor in de allereerste
plaatsv de particuliere schipperij met
ondergang bedreigt, zou worden to'
stand gebracht alleen om een een
maal bestaande organisatie, welke
voor de betrokkenen geen enkel nut
beef1 opgeleverd en ook in de toe
komst niet opleveren "kan, in bet le
ven te houden. Op intrekking zoowel
van dit wetsontwerp als van de Bin-
uenscheepvaartwet 3918 drongen
dan ook met klem aan do in do eer
ste plaats in he» verslag genoemde le
den.
WIJZICINC OER RADENWET.
De door do roue erin» voorgueteide
wijzigingen 111 do iloucnwot vonden
bii veie leden der Tweede Kamer, biij
kc-ns het Voorloopig Verslag, instem
in mg.
Echter werd door eenige leden be
toogd, dat het toezicht oer Verzeke
ringsraden op de Racen van Arbeid
zich meer en meetr ontwikkelt in een
rioüting, welke voor een naai- eigen
inzicht handelen der ltadep van Ar-
beiiF inzake de uitvoering d-Cr sociale
ver zekering geen ruimte meer laat.
Zij aohtten dit in strnd met het stel
sel van decentralisatie en zelfbestuur,
oat met <LQ insto.iing -der Kaden van
Arbeid als zelfstandige organen voor
ae uitvoering der sociale vorzekerm-
vverd- beoogd- Een zoo ingrijpend en
iot in onderdeden afdalend toez.ickt,
a.s cie Verzekeringsraden allengs op
de Raden van Arbeid gaan uitoefe
nen, kan hun» inziens aan een geagnde
ontwikkeling der arbeidersverzeke
ring niet ton goede komen.
Ook merkten deze leden op. dat de
financieele controle door do Verzeke
ringsraden op een te bureaucratische
wijze wordt gevoerd.
Deze leden meenden dat indien op
deze wi;se werd voorlgtcaan, ce Ra
den van Arbeid binnen zeer korten
tijd niet andera zouden zij» dan bij
kantoren van de Verzekeringsraden.
De vraag moet rijzen, of het niet
juister ware de uitvoering der sociale
verzekering o» te dragen aan de Rijks
verzekeringsbank, en de Racen van
Arbc-idrechtstreeh? te maken tot bij
kantoren van deze instel.ing.
INVOERVERBODEN.
Bij de Twcedr Kamer is ingekomen
een voorstel van wet van de heeren
Fleskens, Hermans, Stulemeier, \an
BijzcAvijK, intermaas, ï'oeus en
Boinans, houdende het instellen van
invoerverboden Naar het Hhlrt. ver
neemt. is liet decedoe.Hig der voor
stellers, tuut op de zeer groote ma
laise 111 handel en inuustrie, in ons
land, de regeering tijderijk te mach
tigen, in liet voorstel is de termijn
bepaald op één jaar tot het '.nslel
iën van een invoerverbod voor die
artikelen, waarvoor dal do regee
ring wenscheiijk voorkomt.
uok do vooreieilers zijn van mee
rling, dat uieue inoouanaatregel niet
dan met de grootste omzichtigheid
moet worden toegepast. Ho. .vei de
voorsellcrs geen voorstanders zijn
van het stelsel van protectie, moeten
zij erkennen, dat in het ingediende
voorstel wei eemgszins, zij liet m ge
ringe mate, bescherming is gelegen,
doch zij meenen tevens te moeten
verklaren, dal zij dit niet dan dom
dc uilerslc noodzakelijkheid gedwon-
voorsiellers to de indiening: van dit
voorstel zijn overgegaan, omdat bij
laatste besprekingen de Minister
van 'Landbouw heeft meegedeeld,
dat de regeering te dezer zulte thans
machteloos staat. Tenslotte juéenen
de voorstellers, dat aaiuinooming van
dit voorstel de pooitio dor regecring
aanmerkelijk karr versterken op con
ferenties a.s thans te Genua worden
geliQudem, terwijl méde roede de in
diening van dit voorstel van Lnv-oed
kan zijn op do houding van recee-
nkigen van andere landen, zoodat
doze de wenschelljkheid zullen in
zien, harerzijds pogingen in het werk
tc stellen om den invoer van artikelen
in ons land eenigszir.s te vermin
deren.
VAN KARNEBEEK EN CENUA.
De Berlijnsche correspondent van
het Hbld. telefoneert-
De „Vo?s. Ztg." publiceert vooraan
bet blad een hoofdartikel van haar
Haagschon correspondent, getiteld:
„Nederland en Genua". Aar» dit ar
tikel ontleenen wij de volgende pas
sages:
„Jhr. Van Karnebeek, do minister
van buiten 1 andsche zaken, geniet als
voorzitter van de Volkenbondsverga-
dcriiis vau verleden jaar en leider
van de Nederlandsche delegatie te
\Vsailing ton een zoodanig aanzien,
dat men van hem de methode van
Onze Lacölioek
Zou je graag ecu mooie pop voor j»
erjasrdag fcobbeD, Mnrieti-.-: vroeg eca
bezoeker aan dc zesjarige dochter dus hui
zes. Zoo '11 groote pop, die haar oogc» l-.au
open- eu dichtdoen?
- Nou! zei Marictjc.
- Eu met mooi, blond liaur, zooals jijf
- O nee, lAver zwart l.uar en da» zoo
als moeder heeft, dat je ka» opzetten er
afnemen!
A.: Goloof jy, dat er ooit algomeeue out-
rapening zal komen?
H.: Niet vóórdat ze oorlog gemaakt 00
bot uitgevochten hebben!
diplojnatiekc geheimlniuding met oen
bepaaid aoel guai-ue uoux ue vnigera
ziel, daar deze het hem luugu.ijk
muaiit, de Nedea-iandoche pontiok
aan te passen aan de aünosfoor dor
conferentie en de verschillende daar
genomen hesluiten. Van Kannobeek
is principieel geen aanhungur van
een politiek, die met het van 1914
1918 geldende begrip van twee vijun-
de.ijke en een neutrale staten-coali-
tie werkt. Hij verwacht daarvan gceti
bevorderine van liet alle stalen even
zeer aangaande herstel van het eco
nomisch leven en de daarmede go-
paard gaande zuivering van de po
litieke atmosfeer. Aan den anderen
kant zal hij, evenals oj> dc confercn-
iic 1e Washington, trachten zich vrij
te houden van aansluiting hij ande
ren, daar dit de economische belan
gen van Nederland vóór den tijd zou
kunnen binden."
AitGENTIJN SC11E GRAAN- EN
VLEESCHLEVERANTIES AAN
DUITSCHLAND.
Naar het ..Berliner Taceblatt" ver
neemt, worden in het Duitsche mi
nisterie van Buitenlanjeche Zaken be-
anrekineen gevoerd tiwcben I>.ii!«"che
en Arwentiinsohe vertfe.nweorJiTvra
over oen Areentünech credlef voor
graan- en vleesdhleveratiUo». De be-
■mrehingen duren nog voort. Wsar-
schiin'iik zal mwi eerst dc hocvee'he-
den grean vastètólSen, terwijl co on
derhandelingen over de v'eesclile-
■enanties nog eenig..- i'dd in teslaa
zullen nemen.
HET NUT EN 0,NTWE5KEIHNCS-
WERK OP HET PLATTELAND.
De heer J. Hovens Grève, algemeen se
cretaris van de Maatschappij tot Nut vaa
't Algemeen, deelt aan dc Nieuwe CL
mede, dat het hoofdbestuur het voorno
men heeft ontwikkelingswerk op het plat
teland ter hand te nemen. Het is van plan
om aan de a_s. algeraeene vergadering
voor te stellen een zeer bclangrjjk oedrag
voor do ontwikkeling vun vol wassen"'11 in
de provincie beschikbaar te houden.
Tot dit doel wenscht het voor oeu veer
tiental departementen in kleinere stelen
of dorpen, die een eenigszina centrale lig
ging moeten hebben, docenten beschik
baar te stellen, die in studiecursassen vau
20 avonden met groepen van ongeveer 20
personen één bepaald onderwerp zullen
behandelen, waardoor een dogelyko be
handeling mogelyk zal zyu.
De cursisten zullen f .10 per cursus heb
ben te betalen, welk bedrag desguwcuseht
in gedeelten zal worde» afgedragen en
zal moeten strekken tot tegemoetkoming-
in de reis- en verblijfkosten der docout.cn,
welke laatsten daarnaast van het hoofdbe
stuur een honorarium vau f 500 voor do
20 avonden zuilen ontvangen.
De cursusleiders zullen van te vore» op
kosten van de Maatschappij gedurende
vier of vyf dagen samenkomen in do
grooto vacantie om gezamcaljjk met «-n-
kele vooraanstaande personen op het
gebied van volksontwikkeling do werk
zaamheden van het winterhalfjaar tc be
spreken.
Het is de bedoeling dat du cursussen
niet zullen worden gegeven als zuivere
„luister"-cursussen, maar «lat zjj in den
geest van de Engelsche tutorialclaswis,
zullen bcstaau uit een inleiding van den
docent, gevolgd door oen samenspreking
mét docent.
OPLICHTING. Naar do N. !L CL
mcblfc is Vrjjdag te Amsterdam aan zijn
woning gearresteerd do directeur va» dc
N.V. Mjj. Sanitas, kantoorhoudcudc Sin
gel bjj de Torensluis. De arrostatio is go-
schied op grond van oplichting en ver
duistering van goederen uit voorraad. Do
aangehoudene, zal ter beschikking v.iu do
Ijnstitie worden gesteld.
BEN ZATERDAGAVOXDPRAATJE.
Ais je stukken vic-eseh aict met
iblauwe stempels van het gemeentelijk
jachthuis, ais kenmerk van echtheid,
iooel jo dat niet prettig aan. In onze
kinderjaren georuikten we onze tong
voor inktlap (dat wil zeggen mijn m.e-
deecholïeren en ik deden dat) maar
een hygiënische gewoonte moet liet
toch niet geweest zijn en nu ik er aan
terugdenk, griezel ik er van. Ook iik
ik niet eens meer rechtstreeks aan
postzegels en enveloppen, hoogstens
nog via mijn wijsvinger, maar maak
ke veel liever mei water nat.
Dit is geen frisch ondetrwerp, maar
idat is mijn schuld niet. Otnderwerjoen
doen zich voor en moeten dan behan
deld wordien, onverschillig of zo je
plezierig of onaangenaam treffen. De
vieze blauwe stearipels bunnen bij ko
ken of hakken, braden of stoven van
Jiet vleesch nog verdwijnen, maar aan
de advertenties, dio achter op de post
zegels zuilen worden gedrukt, k innen
de gewoon tel ilricers niet onikomcii.
Ja. advertenties op postzeu?»'.». Itet
Rijk penny wise and pours.lf«Joi feh, dat
■wil zeggen zuinig op de stuivers en
verkwistend met de gouden tientjes, is
tegelijk van plan millioeawn te bs-
«teden aan een volmaakt onnoodige
Scheveningsche haven en een hondeca
gulden of wat te kloppen uit adver
tenties achter op postzegelvetlen.
In het publiciteitsvak noemen ze
dat een advertentiefuik, dat wil zeg
gen een reclame, die geen publici-
teitskracht heeft. De «enigen, die deze
annonces zullen zien. zijp de men-
sahc-n van de post zelf en de jongste
bedienden van de kantoren, tenzij de
advertenties zoo klein gemaakt wor
den, dat er een complete op iedören
postzegel staat. Dan gaan de Neder
landers maar aan 't likken en zien
aan eikaars blauwe tongen, dat zo aan
dc correspondentie zijn geweest. Pre
cies als wii vroeger op school. Het ia
vies en onfriscli. En hoe do Engel
schcn. die zoo bijsonder keurig op hun
lichaam zijn. met zooiets hebben kun
nen beginnen, is niet goed te begrij
pen.
Ook andere bezwaren zijn te voor
zien. J acoh, de brave, maar heel pre-
ciese jongen, komt bij de ouders van
Koba op bezoek om haar ten huwelijk
te vragen. Hij wordt in haar boudoir
toegelaten. Ze heeft pas brieven ge
schreven. aa,n haar vriendinnen om
aan dezen de fameuse tijddng mee te
doelen, zoodra Jaoob gesproken heeft.
Want, ofschoon de goeie er onkundig
van is. zij weet precies wat zijn bezoek
voor doel heeft.
Jadöb begroet haar en een gesprek
over koetjes en kalfjes begint. Pope
lend wacht Koba op de groote vraag,
helaas, die komt niet. Na een kwar
tiertje staat Jaoob, blijk boer verlegen
en in de war, op en neemt afscheid.
Koba schreiend en versteld, blijft ach
ter en apert haar mond wijder dan
gewoonlijk open, om haar smartkre
ten door te latendaarbij va.lt haar
oog toevallig op den spiegel, ze deinst
achteruit, begrijpt allesde punt van
haar tong is totaal paars, wegen? het
likken aan de postzegels voor de brie
ven aan haar vriendinnen. Jacob, de
keurige, de preciese, heeft dit niot
kunnen verdragen, en is daarom ver
trokken zonder zijn aanzoek te doen.
Twee harten wreed gescheiden dooi
de vieze inkt van de Rijkspostzegels.
Sn dat heeft de directeur-generaal van
de posterijen, de heer Westerveld, dan
/oor al-iid 00 ziin geweten.
En zoo'n nieuwigheid gebeurt nu
;uist, terwijl we zoo hlii zijn met ons
nieuwe postkantoor, 't Heeft ons nog
geen d'eriig jaar gediend ('t werd in
gebruik genomen in 1895) en was te
klein geworden. Deze uitdrukking is
onoprecht en wordt dus door mij te
ruggenomen. want het kantoor is van
den eersten dag af aan altijd te klein
geweestde ingang was te klein, de
ruimte voor het publiek was veel ie
kiein, de taiel waar je aan sohrijven
mag. was ook te klein. Of komt het
soms niet herhaaldelijk voor, dat in
den avond de groote tafel in 't mid
den zóó bezet is met jongelui, die aan
hun verloofden schrijven, zóó vol is,
dat de lessenaars voor de telegraaf
mee in gebruis worden genomen, zoo
dat ieniend, die een telegram te ver
zender. heeft, over een paar uur maar
eens terug moet komen
Ik lioop harteiiik, dat dit bezwaar
m het nieuwe kantoor zal zijn opge
heven door een enormt tefei waarop
oen bordje
UITSLUITEND VOOR
VERLIEFDEN.
en dio door "den zaalwachter naar be
hoefte kan worden verlengd. Er is,
wat mij betreft niets tegen, «lat hij er
een handaltje op nahoudt in briefpa
pier met tortelduifjes en aitdere attri
buten, waarop verloofden hun hart
tegenover elkÉ&T plegen uit te stor
ten.
Ïji zijn lijd wisten we niet beter, of
het toen nieuwe postkantoor was een
wonder van oen bouwwerk. Esn dich
ter uit d/ie dagen herdacht ,de opening
in de volgende woorden:
Nu ik vam bouwen heb gewaagd,
Zou ik volgaarne willen noemen
't Nieuw poistgebouw, waarin
wij roemen.
Sieraad dei Zijlstraat, wei geslaagd.
Verrassend editor was de maar
(Maar 't bleek gelukkig toch niot
waar).
Dat m' aan het bricvenhuis der stad
De brievenbus vergeten had.
Dit wql zekerop dit oogenblik is
het nieuwe postkantoor het grootste
openbare gebouw in de stad- Grooter
dan het complex van de Sooietcit
Vereeniging. dat langzamerhand door
het Rijk opgegeten wordt. Er is in dit
blad al batoogd, dat het gemeente
bestuur verstandig ral doen, liever
een nieuw concertgebouw tc zotten cn
geen groote geldsommen te besteden
aan opknapping van het oude gebouw.
Treurig ziet de toegang tot cle kleine
concertzaal er uit. Gelukkig komen
daar nagenoeg alleen Haarlemmers,
want als cr ook ander»' Nederlanders,
erger nog buitenlanders, verschenen,
bou niemand meer aan de reputatie
van de zindelijke bloemenstad göloo-
ven. En dan de groote zaa> 1 Do vloer
is er niet ai te best. de zoldering
wrak. Tijdens de laatste Toonkunst
uitvoering l&kte liet zoo op een bekend
Haariomsch medicus en zijn vrouw,
dal zij op de vlucht sloegen en een
paar rijen verder er in slaagden, een
droger zitplaats te vinden.
Gok d'e muren moeten niet al te
best meer zijn, ze staan zooals ©en des-
kundige mij verzekerd heeft, m t
eenhai'ï, zooals de technische term
luidt.
Als dit allemaal zoo is, moet het
toch beter wezen, een heel nieuw ge
bouw te stiahten, dan voor groote
sommen het oude op te lappen en
toch ni&ts .goeds to krijgen I
Daar heb ik eens een staaltje van
meegemaakt. Hot is jaren geleden, 't
was in den tijd, toen de menschep nog
den moed hadden om te laten worken
on het ncKxlige geld erbij. Een van
mijn vrienden had een aardig huis
111 eigendom, maar de achterkant was
wat oud. Hij droeg dus aan zijn tim
merman.» op. om het achterhuis te ver
nieuwen en ging zelf naar een bad
plaats.
Dat was toon ook nog mogelijk,
zonder dat je jezelf ruïneerde.
Tóen hij terugkwam, zag de ach
tergevel oi- heel goecl uit, maar de
zijgevel stak er wei erg bij af. „Knap
me die nu ook maar op," zei mijn
vriend.
„Zou u niet liever een. nieuw huis
beu won?" vroeg de timmerman.
1 Het was namelijk in den tijd, dat
je zooiets kon voorsteilen, zon'der
voor stapelgek te worden aangezien.
,,'k Denk er niet over", z«i mijn
vriend, die in 6tilte dacht, dat zyn
timmerman al te gauw rijk wou wor
den en hij ging met vrouw en kinde
ren zoolang bij een bevriende fami
lie logeeren, hetgeen je in dio tijden
nog doen kon, zonder de menschen
lot den bedelstaf te brengen.
De zijmuur zag er keurig uit, toen
hij terugkeerde, maar nu voldeed de
oude voorgevel niet meer. Hij be
titelde dus, n begrijpt het al, een
■nieuwen voorgevel en trok zoolang
met zijn gezin in een hotel, hetgeen
in die dagen kon geschieden, ronder
tot een bankroet te geraken. Het ver
baal wordt wat eentonig en daarom1
zal ik den gang wat versnellen en
mededoelen, dat ook dc vierde muur
werd vernieuwd en daarna ook het
dak. dat dooi al dat gèklurigeJ esn
beetje uit elkaar was geraakt, zoodat
er niets onverwieuwd bleef, behalve
dc kelder en die was nu juist veel ie
klein en bekrompen e.n dus de groote
ergenis van de familie geweest.
Onder in den zak vond men de re
kening duizend gulden hooper
dan ecxi heel nieuw huis gekost zou
hebben. Maar dat vertelde de tim
merman niet aan mijn vriend, want
hij was tuk op do khuutisie.
Do Génestot placht te zeggeai, dat
Nederland, land van mest en mist eo
regen, niet op z ij n verzoek aan cle
zee ontwoekerd was, maar dit is
nooit een van zijn gelukkigste uitla
tingen geweest. Integendeel, dit is
een bijzonder merkwaardig land,
want wat ifl een van de grooto geva
ren voor den mensch en zijn levens
geluk? Eentonigheid. Wanneer iede
re dog hetzelfde is als iedere vorige
en iedere volgende als iedere tegen
woordige, dan is dat ontmoedigend.
•Wie naar lndië gaal, weet bijvoor
beeld, dat het er- heet is; wie naar
het hoogo Noorden reist, dat het er
koud is. Lévert dit eanigo verrassing
op? Niet het minst. Vervelend, een
tonig zijn dus de Noordpool en lndië.
Maar ons klimaat. Dat is wat
anders. Do nche u.r k al e ndS r verzeker t
je op 21 Maart plechtig: „begin van
do lente 'on als je de dour uitgaat,lig
gen oJle si ou ten 111 do omgeving
dichtgevroren. Je gaat den Maandag
nadat dc zomertijd in ingevoerd, uit
wandelen en komt als een sneeuw
man thuis. Andere menschen prutte
len e« .zeggen schamper: „dat heet
nu zomertijd!" —„Weet jeluit wel,dat
zomertijd niets anders heteekent dan
dat de zomer den tijd nog wel heeft?"
En zoo gaat het. 't hecle jaar door.
'b Morgens schijnt de zon, je gaat
met een wandelstok uit. 's Middags
komt er een «tortbui, je wordt door
nat en verkouden. Dit is niet eento
nig, maar verrassend. Op den dag is
't, bijvoorbeeld in Juli, heel warm,
's avonds daalt dc temperatuur op
eens veertig graden. Welk een tref
fende verrassing, vooraf je linker
knie wordt er ooor getroffen met een
aanval van reumathiek. Neen, left
spijt van de Génesiet en a» zijn
piutteleswie nakomelingen, zeg ik:
„het ware leven is 't onverwachte."
Nergens krijgen wc dat zooveel uk»
111 Nederlano. En daarom wanneer
ik vanavond naar mijn bed ga en,
evenals 131 December een kwartier
lang tusschen dt lakens lig te ri.len
dan zeg ik: leve Nederland, aan»
stands zal ik wel weer warm wor
den."
De best© Aprilgrap, dio wij Ln jaireu
gehad hebben, was de advertentie m
een vam de groote bladen: „Lieve
Alva, keer terug. Twaalf procent ge
boden. Benige belastingbetalers."
Maar wanneer deze sinistere fi
guur nog leefde, zouden we toch zijn
bloedraad en zijn beruchte plakka
ten niet meer lusten. Hoeveel pro
cent zijn die waard.'
Het leven is toch ook nog wat an
ders dan belasting betalen en belas
ting invorderen. Het is bijvoorbeeld
ook controleeren van de kas e-n do
boektm vau den gemeeto-ontvauger.
Let op, hoe een wethouder van
een zekere gemeente (ik zeg niet
welke) aankondigt, dat hij die laak
heeft vervuld
„Van al deze verrichtingen heb ik
„dit procee-verbaal in dubbel opge-
„maakt em met den ontvanger ge
weekend, ten «inde aan den Baad
„meegedeeld en aan Gcd. Staten ge-
zonden te worden."
Dut Mr. J. B. üoinans aan don
Raad wenscht te worden meege
deeld, kan ik begrijpen. Hij is een
maal de wethouder. Maar waarom
wil hij ook aan Gedeputeerde Sta
ten gezonden worden? In die dooie
Janestraat is hut toch zoo prettig
niet-
FIDELIO.
