Over de grenzen.
Stadsnieuws
3 9e Jaargang No. 11934
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
MAANDAG 8 MEI 1922
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN por 8 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f3.67l/i- Franco per post door Nederland 13.871/». Afzonderlijke nummers fO.lö. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/,; franco per post f0.66. Post Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hooldredaoteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIENVan 1—6 egels f 1.75Iedere regel meer 36 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bli
abonnement aanzienlijk rabat. Twt alfstuivers-advertentién van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Cts
-J«"| Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
per plaatsing, elke regel i
i Administratie i Groote Houtstraat 93.
Telefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
PIJKANTOOR voor Santpoort, Velgen, Velseroord, Wljkeroog, lJmulden, Beverwijk enz. DRIEHUIZERKERKWEG 2, VEL8EN, TELEFOON 3521
EERSTE BLAD
rieden
MAANDAG 8 MEL
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
:Tea bate van hei Herstellingsoord voor
Rijksambtenaren, H. O. R. A.-Ensemble,
^De Jon gge zelen bond", 8 uur.
Schouwburg Jansweg Eva Ronheur,
8 uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkestj
Bioscoopvoorstellingen.
DINSDAG 9-MEI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein: Haar
lem's Tooneel-Ensemble„De Duivels
berg", 8 uur.
Schouwburg Jansweg Eva Bonheur,
8 uur.
Groote Kerk, Orgclooncert, 2j uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest
Luxor-theater, Groote Houtstraat
189, bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat -
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scala-theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Familie-Bioscoop,- Kleine Houtweg
's avonds 8 uur. -
Liever dan ditmaal weder beschouwin
gen to gaan vastknoopen aan het gekibbel,
waaraan ook gednrende de afgoloopen
week de Conferentie to Genua woor zoo
ryk is geweest, zion wy eens naar de rego-
lutiee die de tweodo commissie heeft aan
genomen met betrekking tot hot finan-
cieelo herstel van Europa. In de subcom
missie voor de credieten waren Teeds
eenige resoluties opgesteld voor de «rediet-
verleening aan behoeftige landen; deze
resoluties zya nu door de tweede com
missie overgenomen. Vooropgesteld wordt
dat sleohts in hooge uitzonderingen regee
ringen leoningen moeten verstrekken aan
;re regeeringen. De financieel sterkste
landen zullen moeten samenwerken om de
beste manier te vinden, waarop particu
lier© crodieten ter beschikking van het
arme buitenland kunnen worden gos
Om hot systeem succesvol te kunnen doen
werken, is het echter in de eerste plaats
noodzakelijk dat alle landen, afdoende
atregelen nemen om de staatsfinanciën
hot geldwezen in normale banen te lei-
sluitende begrootingen te maken door
vermindering der uitgaven of vorhoo-
ging der inkomston, zonder gebruikma
king van nieuwe loeningen. lu een der
resoluties wordt de noodzakelijkheid be
pleit van hot verzamelen van gegevens
den financicelen toestand door een
centraal lichaam, waartoe dan de Volken
bond zou moeten worden akngewezen. In
de laatste resolutie wordt de vormiDg van
algemeen internationaal consortium en
afzonderlijke nationale consortiums
aanbevolen, om de samenwerking tusschen
do financieel krachtigste landen te be
vorderen. Op deze wqjza bereidt dus de
commissie de besprokingen voor welke bin
nenkort met hetzelfdë doel te Londen zul
len worden gehouden.
Iutusscheu ijvert Lloyd George nog on-
ïrzwakt voor zijn groote plan van een
Kuropoesch bestand, dat natuurlijk gedeel
telijk met de financieels plannen parallel
loopt. Zoolang echter de Russische quaes-
tie in de conferentie nog overheerscht, ia
van de plannen van Lloyd George wei
nig te melden.
Terwijl in Europa hard gewerkt wordt
tn de consolidatie van een totnogtoe
oenigazins wankel gebleven vrede, is in
Ghana de reeds lang dreigende burgeroor-
begonnen. Het Cliineescho volk neemt
vijandelijkheden nogal kalm op en er
titer iets te zeggen voor de opvatting
dat het beter is, dal Je zaak nu maar eens
uitgevochten wordt. Want sedert ruim tien
jaar geleden do republiek werd uitgcroc
is China nooit rustig geweest. De
smeuleude, dreigende vulkaan is nu tot
uitbarsting gekomen en er is nu althans
kans, dat do overwinning van een der
partijen weer eens oen tijdje rust brengt.
Daarbij komt nog dat het terrein van den
strijd een zeer kloin gedeelte van het reus
achtige Chineescho rijk beslaat en het if
lang niet onmogelijk, dat China, wanneer
taal de heeren Woe Pei Foo en Tsjang
Tso Lin hun ruzie hebben uitgevochten, de
gelegenheid krygt om, geholpen door de
ingeboren werkkracht en handelsinstinc
ten van z\jn zonen, tot gTOOterea blooi te
geraken, dan vele Europeosciie landen in
de eerste 50 jaar durven verwachten.
P. W. P.
land. Het financieel®
stel van Europa. Burger
oorlog in China.
Niets ligt ons zoo na aan het hart
hat welzijn van onzo portemonn&le
niots is zulk een teer puuWoor besproking
als onzo niet malsche belastingen. Daarom
aal het gebeelo krantenlezende Noderland-
sehe publiek in de afgeoopen week wel
met meer dan gewone belangstelling
berichten over de ia Engeland tot stand
gekomen belastingverlaging hebben gele
zen. In Engeland is het belastingstelsel
niet zoo ingewikkeld als bij ons, de meoste
menschon komen er met oon Inkomstenbe
lasting af, staat noch gemeen to doon i
dero aanslagen op de burgerrnansbeurs
der mooi klinkende titels als vermogens-,
grond-, straatbelasting, ed. Maar goedkoop
was het daarom bij onze overzeoscho bo
ren nog niet. Hoewol het minimum-belast
baar inkomen vrij ko°g was en is, werd
daarboven dadelijk de belastingschroef
onbarmhartig aangezot, namelijk op het
uniforme bodrag van 30 pet. van hot in
komen, of „6 shilling in het pond" zooals
de Engolsohman het uitdrukt met oon
portas" voor inkomens boven eou z<
bedrag. Verscheidene jaren lang, hoeft En
geland hierdoor de twijfelachtige
dienste gehad, de hoogste belastingen te
beffen en de nationale kritiek was dan
ook overvloedig. Het bekende Northcliffe-
blad de Daüy Mail, toekende zelfs
tijdlang stereotiep bij vermelding
Iedere, naar haar meer.ing overbodige of
te kostbare staatsuitgave aan: „en daar
door komt het dat u zes shilling in het
pond inkomstenbelasting betaalt", votgo-
drukt, soms meordoro ma Ion in ounzelfde
nummer, overigens zelden of nooit ontbre
kend. Do kritiek op bet fiscaal beleid ont
brak dus niet. 2u do afgeloopen week
beeft nu de kanselier van de Schatkist Sir
Robert Horne een verlaging der belastin
gen aangekondigd tot vijf shilling in het
pond of 25 pet. Behalve dit nobel gebaar
kondigde bi) eveneens een vermindering
aan van de tarieven van post, telefoon en
telegraaf en een reductie op do accijns van
Snkele algemeene gebruiksartikelen.
En terwijl wij afgunstig naar Engeland
«en, waar het percentage nog wel hoog is,
maar men althans op den goeden weg
scliynt te z\jn, vragen wy ons af, hoo oen
dergelyke verlaging mogelijk wub in een
land waar de industrie zeker met beter is
dan bjj ons, welk feit voldoende geiilns-
treerd wordt door de bijna 2 millioen wer-
keloozen. Waarom daar wel, terwijl hier
te lande op verlagiug geen kans schijnt te
zyii, integendeel ons als het zwaard van
Damocles ieder oogenblik weer een verhoo
ging boven het hoofd hangt In de eerste
plaats heeft men to Londen besloten nu
eens voorloopig verdor geen schulden af
te lossen. Dit klinkt wel als een zeor dras
tische maatregel, maar het kan moeilijk
verweten worden aan het eenige geal
lieerde land dat zich totnogtoe nog iets
van zijn schulden aantrok. Verder is de be
roemde Geddes-commissie aansprakelijk
voor een aantal geprojecteerde bezuinigin
gen op de uitgaven. Geprojecteerd is och-
ter nog lang niet hetzelfde als uitgevoerd
en wat hiervan terecht zal komen, Btaat
nog zeer to bezien. En dan zyn er do na
derende algemeene verkiezingen. Ongetwij
feld heeft deze verlaging van het belas
tingpercentage de regecring veel goed ge
daan met bet oog op den aanstaanden ver
kiezingsstrijd-Hot grootste d eel der kiezers
sal toch in de eerste plaats zjjn stem ge
ven aan de party, waarvan hot den klein
sten aanval op zyn beurs verwacht. Maar
beschouwd als een verkiezingsmanoouvre
wordt doze weldaad aan den belastingbeta
ler wel in een eenigszins ander licht ge
plaatst. Het ig dan ock geen wondor, Jat
men in Engelscho kringen er niet onver
deeld gelukkig mee ia. Hoewel de verlich
ting die handel en industrie ervan zul
len ondervinden, buiten twyfel is, koestert
men den vrees, dat men anderzijds van do
wal in de sloot zal raken. Een „specul&tie-
begrooting" zeggen de tegenstanders. In
derdaad, dat is iedere begrooting van elk
land tegenwoordig belaas in moordere of
mindere mate. Maar do opposïtio vorwyt
do regeeriug tevens oen eyfergroepeering,
die vool te optimistisch is. Veel to hooge
schatting der inkomston, optimistische bo-
schouwing der uitgaven. De tijd zal moe
ten leeren of deze fiscale maatregel zal
dwingen tot suppletoir® bcgrootingen, of
zelfs tot het leencn van nieuw geld of dat
hsndeol en nyverheid, niet meer zoo zwaar
belast, erin zuilen slagen het land tot ver
hoogde welvaart te brengen. In zooverre
wordt in Engeland oon belangryko proef
'genomen, waarop het ongetwijfeld de
moeite waard is, het oog te houden in een
andor land, waar men graag eerst do kat
uit den boom kjjkt. Terwijl men daar wijs
sou doen, het alloszins lofwaardige Eugel-
sche voorbeeld van verlaging der post-, te
legrafie- en telefoontarieven onmiddellijk
over te nomen, om zoodoende eou kortzich
tige politiek te herzien, die handel en nij
verheid, do levensaderen van het land,
groote schade berokkenen
DRAADLOOZE TELEFONIE.
Er ia een nieuwe wereldirage op
komst, of aped beschouwd eigenlijk
reeds geaaidveerd. De rage van de
draadJooae telefonie, Reeds nu kunnen
menseden in Amsterdam, Rotterdam
Den Haag sdoh abonneoren op con
certen, die uit een centraal punt in
Den Haag per draadlooze telefoon
orden „afgezonden". En met alleen
Hollandera proflteeren van deze mu
ziek, waarbij ie rustig in je armstoel
thuis hliift zitten. Hetzelfde station
in Don Haag zendt ook reeds zijn mu
zikale geluidsu-olven naar Londen,
waar in de moest ver verwijderde
voorstellen de albonné'a van muziek
kunnen genieten, die in een ander
land wordt gespeeld. De Elffeltcren
zendt ook al muziek naar veraiwonen
de muziekliefhebbers en er zijn nog
r dergelijke stations,
aar laten wij elkaar goed begrij-
een rage komt in den regel plot-
saling op en verdwijnt weer even snel.
Volgons die sleiling is de aanduiding
onjuist. Draadlooze telefonie of radio-
phonie werd niet Ln een oogenblik ont
dekt en wel verre van plotseling te
verdwijnen zal het nu reeds veel belo
vende kindje wel opgroeien tot een
sterke persoonlijkheid, een factor van
groot belang in de menschel ijke si
monie vine. Zooals met vele groote uit
vindingen het geval is geweest, begon
ook de radiophonie door een schitte
rende ingeving. De mogelijkheid werd
beseft. Daarop volgden moeilijke jaren
van gedujldigen arbeid, experimenten
voor eai na. mislukkingen bij de vleet.
Tot plotseling d'e sleutel tot het geheim
werd gevonden en van daen dag af
ging de ontwikkeling met snelle schre
den voorwaarts.
Aanvankelijk trachtte men het ge
heim te vinden door toepassing van
het inductie-principe ondergronds en
door water. In 1902 was men reeds
zoover gekomen dat de inductie-af
stand tusschen twee kabel» opgevoerd
was tot meer dan 30 Kilometer, mmr
hiervoor was een enorme stroom
kracht noodig. Intussohen had Har-
oonie met zijn droaclilooze telegrafie die
wereld verrast en de draadtooze tele
fonisten zochten nu verder hun ge-
helm in de lucht. Het eerste werkelij
ke succes werd in DuitscbLand bereikt,
waar in 1906 berichten werden verzon
den van het bekende station Naueu
naar Berlijn. De Eiffeltoren aprak
twee jaar later over een afstand van
vijftig Kilometer en Marjorana, een
Italiaansch uitvinder, zond berichten
van Rome naar Sicilië, een afstand)
van 500 Kilometer.
Steeds grooter werden de afstanden,
maar het toestel woe nog steeds te
groot voor algemeen gebruik. Einde-
luk slaagde men er in 1914 in met
zwakken stroom hetzelfde effect te be
reiken.
Ln 1916 aprak Vancouver met Pa
rijs. De woorden waren zeer zwak,
maar verstaanbaar. Sindsdien ging
de ontwikkeling steeds sneller voor
uit. Het onhandige, groote instrument
waai vroeger, heeft plaats gemaakt voor
een toestel dat in een kleine hend-
taech kan opgeborgen worden en een
krachtig ontvangtoestel neemt weinig
meer plaats in dan een gramafoon
En thans werken de fabrieken van
ldraadlooze telefoontoestellen in Ame
rika dag en nacht om aan de talrijke
aanvragen te voldoen. Er zijn in de
Vereenigde Staten al bijna een half
millioen .ontvangers". De stem van
President Harding, aan zijn schrijfta
fel in het Witte Huis gezeten, is reeds
door mensohen ln mijlen ver verwij
derde priairiedorpen gehoord en men
voorspelt dat do Inaugurale-rede van
den volgenden president door mil-
lioenen kalm thuis, honderden mijten
over zee en over land van den spreker
verwijderd, zal worden aangehoord.
Europa zal ongetwijfeld volgen en als
de raeo zich met deze snelheid voort
plant zal hit n iet zoo lang moer duren
of wij hebben allen ons ontvangappa
raat in een keurig kastje tusschen
piano en theetafel in de salon. Wij le
ven ln een wonderen tijd. Wol raken
wij hoe Langer hoe vendor verwijderd
van het maohtino voorgeslacht dier Ba
tavieren niet hiun bescheiden genoe
gens en... hun gezand buitenleven.
Zou het wet goed voor ons zijn
„CHR. LETTER/K. KRING."
Mien sahrijiit ons:
Bovengenoemde, pas opgerichte ver-
eenlging, welke haar doel tracht te
bereiken door het houden of organi-
seeren van vergaderingen, cure
of lezingen, hield Vrijdagavond
vergadering.
In deze vergadering werd het voor
loopig bestuur gekozen tot definitief
bestuur, het secretariaat weid geves
tigd ten huize van der. heer C. Nauta,
Zooherstraat 27.
Tevens werden Statuten en Hul ah.
Reglement goedgekeurd.
On de statuten zal Koninklijke
goedkeuring worden aangevraagd. De
eerstvolgende vergadering wordt ge
houden op 29 Mei, dan zad de heer
Langeveld het onderwerp „Das leiden
der iungen Wertere" behandelen.
Wij kunnen nog mededeelen, dat rij
die instemmen met het Chr. beginsel,
na persoonlijke introductie van één
der leden, aio lid van dein kring kunnen
toetreden.
HANZE-FEESTEN TE HAARLEM.
Naar de Tiid verneem!bestaat het
voornemen ter gelegenheid der lus
trumfeesten der Hanze te Haarlem,
Kathedrale kerk „St. Bavo" prach
tig te versieren. Plannen hiertoe wor
den ontworpen door den heer Rins-
berg te Overveeu, architect. Tevens
bestaat het plan, behoudens goedkeu
ring, ln optocht naar die Kathedraal
te trekken.
GEEN NIEUW GOUVERNEMENTS
GEBOUW.
Blijkens de Memorie van Antwoord1
op het voorloopig verslag der Eerste
Kamer inzake het wetsontwerp tot
vaststelling van cLe begroot mg van
inkomsten en uitgaven van het Bouw
fonds voor de Departementen van Bin-
nenlandscke Zaken en van Onderwijs
voor 1921, heeft het overleg met de
Bezuinig.ingeoomimikfle tot liet besluit
geleid om thans niet over te gaan
tot den aankoop van terrein voor de
stichting van een nieuw gouverne
mentsgebouw Ie Haarlem.
ORGELBESPELING- in de Groote
of St.-Bavokerk te Haarlem, op Dins-
i Jag 9 Mei 1922. des namiddhgs van
23 uur, door den heer George Ro
bert.
Programma
1. Fantasia et Fuga g. kl. L, J. S.
Bach.
2. Largo, G. F. Handel.
3. Zesde Sonate. F. Mendclssohn-
Bartholdy.
Choral Variation en.
Fuga.
Finale.
4. F.pithalame, L Vieroe.
5. Marche, Alex. GuihnanL
MUZIEK IN DEN HOUT.
Zondagmiddag gaf de Haarlemsahe
Orkestvexeenigiiig haar eerste concert
van het zomerseizoen ln de etadstent.
Een mooi programma werd' ten ge-
hoare gebracht. Bij verhindering van
den directeur, den heer Gerharz, werd
eedarigeerd door den heer W. Knik
ker. onder-directeur.
In dichte drommen stond het mu-
ziekLiefhebbend publiek om de tent
geschaard, elk nummer werd spon
taan toegejuicht.
Een beetje hinderlijk voor de hoor
ders die aan den westkant v&n de tent
stonden, was, dat op dienzelfden tijd
muziek werd gemaakt im het hotel
„Den Hout".
NEOERL. BONO TOT HET REOOEN
VAN ORENKELINCEN.
De Goudsche Reddingsbrigade, opge
richt na een lezing door den heer A. J.
flf eye rink, secretaris van bovengenoem-
den Bond, heeft zich bij dien Bond aan
gesloten.
PERSONALIA.
Bij het vieecherij-examen Is ge
slaagd als stuurman op stoom-zocvis-
scherevaartuigen, H. van Pel, te
lJmulden.
Bedankt is voor het beroep als
predikant bij de Ned. Herv. Kerk te
Oldberkoop. door den heer Romijn,
theol. candidaet te Haarlem.
Uitgaan
ALS JE MAAR 'N VERLEDEN
HEBT. Zooals wij reeds mededeel
den, zal de N. V. Het Scliouwtooneel,
Vrijdag 12 Mei wederom in den Stads
schouwburg doen opvoeren het blij
spel, dat duizenden reeds heeft doen
laclien, „Als je maar 'n verleden
hebt". Bij de laatste opvoering te
Haarlem was de schouwburg reeds
'8 morgens uitverkocht, men zorge
dus tijdig z'n plaatsen te bespreken.
blijkelijk de bedoeling heeft, staket
sels op te weipen op den weg der
sociale wetgeving, in de breede krin
gen van ons katholieke volk op wei
nig instel pinang en waardeering zal
kunnen rekenen".
De Residentiebode schrijft
onder meer:
De clou van de algeaneene beginse
len vormt voorzeker liet slot: „De par
tij streeft met handhaving barer be
ginselen naar staatkundige eenheid
onder alle katholieken". Hoe nu! De men van een voofetcl van ve-rant
partij heeft tot nog toe niet anders
gedaan dan tweeepart verwekken.
Kom ze zich waarlijk beroepen or
specifieke beginselen, ernstig afwij
kend van die der Katholieke Party,
dan woe die tweespalt desondanks te
aanvaarden. Maar van dit beginselen
blijkt niet. Trouwens, heeft niet één
harer voormannen reeds op 7 April
Utrecht gezegd, dat men desnoods
het Katli. Program wel kon aanvaar
den? Want hot kwam niet op het pro
gram maar op de uitvoerders aan!
het dan niet, zacht gezegd, toch
ietofwat vermakelijk, dat de partij
thans nog durft rappen over ,,een-
lieid onder de Katholieken", d
waardig zou nastreven
VAN
CANOI
Da Tweeda Ksmsmrklezinsen
DE NIEUWE KATHOLIEKE
PARTIJ.
De Tijd meldt, dat heden. Maandag
te Utrecht een vergadering van de
Nieuwe katholieke Partij zal plaats
hebben voor de definitieve vaststel
ling der candidatenlijét.
Met bevreemding leest Het Huis
gezin in het program dor Nieuwe
Katholieke Partij. „De partij streeft
met handhaving harcr beginselen
naar staalkundige eenheid onder alle
katholieken".
Hiermee wordt dus erkend, zegt
het blad, dat de Nieuwe Katholieke
Partij andere beginselen heeft dan de
katliolieke Staatspartij, beginselen,
die zij aan de eenheid niet wen sekt
ten offer te brengen
Het ia dus geen verschil in tempo,
geen veféchil omtrent toepassing van
zekere regelen, dat d'e N. K P. tus
schen zich on de katholieke Staatspar
tij vaststelt, maar een beginselen-
verschil.
En daar de katholieke Staatspartij
ook haar beginselen zal wenschen te
handhaven, zou dus het herstel der
eenheid als een onmogelijkheid moe
ten worden beschouwd.
Wat ook bevreemdt, is, dat de N.
K P. het noodig heeft geacht, een
volledig program op te stellen, ook
ton aanzien van de onderwerp on,
waarover ze oendier of nagenoeg een
der denkt als de katholieke Staats
partij.
En opmerkelijk is we), dat schier
overal een andere rangschikking is
gevolgd, naar een min of meer afwij
kende fonnuieering is gezocht.
Afgezien hiervan valt het op, dat
het program der N. K. P. zich meer
neigi naar den kant der bezitters en
der inaatsühappclijk-sterkeren.
Men kan, volgens het „Heg. erop
aan, dat do eventueele oaoodidaten
van de N. K. P. in het program een
vrijbrief vindon om aan sociale en
economische maatregelen zoo veel of
zoo weinig (en, zegt het blad, liet zal
weinig zijn) to doen als zij zelf wil
len.
De Volkskrant echrijft:
„Hei hangt van den uitleg, van de
toepassing af, in. a. w. van de per
sonen, die eventueel op dit program
nioakten worden gekozen.
En daar men weet, da>t de aanhan
gers der nieuwe partij do „richting
der politiek", zooals die door de ka
tholieke party tot heden ie gevolgd,
als socialistisch, als te socialistisch
beschouwen, dat zij een anderen koera
uit willen, lijdt het wel geen twijfel,
dat ton aanzien van sociale en econo
mische maatregelen weinig mag
den verwacht
Het program bevat in zijn algemee
ne begmsoien zooveel remmen, geeft
gelegenheid voor zooveel kapstokken,
dat het den weg effent voor een pe
riode van volslagen stilstand op het
terrein der eociaJe wetgeving.
Er staan goede dingen in het pro
gram gelijkluidend met hetgeen
ook op het program der katholieke
Staatspartij voorkomt maar de al
gemeene et rekking us <.,m een wik
te bezigen, door het Eerste Kamerlid
Blomjous tui onrechte op de regoe-
ring toegepast het roer om te
gooien.
En men mag zich niet verhelen, dat
do evenlueelc candidaten van do
Nieuwe Katholieke Partij zich zullen
beijveren, hot program uit te leggen
in den zin, dien de algemeene geest
en stemming onder de uilgctredenen
er aan wil gehecht zien.
Eén ding staat in tusschen wel vast,
dat zulk een program, hel-., eik klaar-
LIBERALE'
DATEN.
ln nummer 9 van de nieuwe reeks
zijner „Staatkundige Brieven" deelt
rnr. Van Houten mede dat door het
comité ter bevordering van de ver
kiezing van liberalen m do Tweede
Kamer aan den Vrijheidsbond
Yetrbinding zijner lijsten is
steld, wat evenwel door den leider
van dien Bond is geweigerd. Hij ver
klaart verder dat indien hij, hetzij
zelf in de Kamer zitting neemt, het
zij een zijner iystgenooten, hij
gen zal, dat bij wijze van indtjalnef
een gewijzigde kieswet aanhangig
wordt gemaakt, als door hem in een
der vrije Bonden ie geschetst.
VOORZITTER CENTRAAL STEM
BUREAU.
Bij Kon. besluit is aan mr. dr. J-
Oppenlheim, lid van den Raad van
State, op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als lid en voorzitter van het
entraal Stembureau, bedoeld in art.
32 der Kieswet, met dankbetuiging
voor de als zoodanig bewezen dien
sten en is uit de leden van voormeld
Centraal Stembureau aangewezen
als voorzitter mr. dr. A. A. H. Struijc-
kc-n lid van den Ra&d van State.
Binnenland
NEDERLANDSCHE TUINKUNST.
In hei laatste nummer van „Onze
Tuinen" begint de heer Ijeonard A.
Springer een serie artikelen over de
Nöderlandsche tuinkunst (de land-
sohapstiil van 1750—1900).
Ln de inleiding klaagt de schrijver
over, dat op dit gebied der Neder-
landsohe tuinkunst zoo weinig te vin
den is. In het buitenland versohenen
tal van nieuwe werken, dSe de alge
meene geschiedenis dei- tuinkunst be
handelen, doch over hetgeen er in ons
•aderlsnd geschied wae, zoo gooi a s
niets en dan nog oppervkkig gespre
ken. gevolg van de weinige kennis der
bmteniandsoh® schrijvers met one
land. Een goede uitzondering maait
Inigo Triggs, die zich de moeite ge
troost heeft zelf ons land te bezoeken
de aanwezige bronnen te raadp'e-
gan. maar toch enkele fouten maakte
evenwel ook hier vond men over die
landeohapstiil bitter weinig. Allen ver
warren tuint»ou w met tuink uiist
Ook in ons land verschenen een paar
boeken, doch deze zijn bij al hun uit
gebreidheid on dit gebied soo opper
vlakkig, dat zii onmogelijk als studie-
bronnen in aanmerking kunnen ko
men.
De schrijver gaat dan ria, wat eenige
buiten land echo schrijver» over de Ne-
derlaudscho tuinkunst hebben gezegd
begint zijn eerste tijdperk-beechrii-
...ig met de opmerking, dat zijn arti
kelen niet moeten opgevat worden,
als 'n compleet overzicht van de veran
dering in aanleg. De aanleg der oude
Le Nötre-tumen met rechte hoofóla-
nen in het zelden of nooit in Holland-
sehe tuinen ontbrekende sterrtboech,
maakte langzamerhand plaats voor de
nieuwe Ideccn. waarbij ruimte vjjn uit
zicht, veraohoidenheid van kleur an
vormen dor bonnen en struiken op
don voorgrond kwamen. Oude tuinen
in de achttiende eeuw aangelegd en
de vormen der oTOOtc „Houten bij de
versehilende steden worden achfereen-
gens nagedaan en besproken aan
de hand van verschillende schrijvers
en van de bestaande teekeningen.
EEN WOESTE AMERIKAAN.
Uit Rotterdam wordt gemeld:
Den gehos)eu Zondag was het aan
boord van een in de Rotterdamschc
haven liggend stoomschip zeer rumoe
rig onder du bumannine. Dc twist liep
ten slotte zoo hoog, dat de kapitein
genoodzaakt was, de hulp der poli
tie in le roepen. Nadat de rust ücr
steld wus, guig ©ön deel der beman
ning de Etau ui, alwaar een hunner
zoodanig onder den invloed van ster
ken drank geraakte, dat bn woest te
keer ging en de Aelbrcgt Ergeiman-
straat onveilig maakte. Toen ©en po-
litie-agent hem tot kalmts aanmaan
de, gaf hij hieraan ge;A< gevolg, doch
ging den agent' te lijf, smakte heiu
tegen den grond en mishandelde hem.
Eenigo omstanders trachtten tever
geefs. den agent te ontzetten, doch
gelukkig kwam spoedig nssi tentie
opdagen. Toen onstond er e-n for
meel gevecht, waarbij de politie vac
dc revolvers"gebruik moest maken.
De Amerikanen namen daarop d«
wijk, doch een der kogels trof den 12-
jarigen Th. van A. zoodat hij in hel
ziekenhuis moest worden opgenomen.
De woeste Amerikaan werd gearres
teerd, waarna het nog geruimen tijd
rumoerig bleef in de omgeving.
CRONOWETSHERZ'ENINC,
Het voortoopig VereLatr der Eerste
Kamer is verschenen over de ontwer
pen van wet tot het in overweging r,e-
verandering
ln het Illqe, in het IVde hoofdstuk
en in de Additioneele Artikelen der
Grondwet, en van een voorstel tot wij
ziging van de wet tot liet in overwe
ging nemen van een ooratel van ver
andering van liet Ilde hoofdstuk der
Grondwet, voor zooveel betreft art. 73.
Eenige leden betreurden de zwakke
houding van de regeering. Er worden
thans huns inziens roodeloos conces
sies gedaan aan de Eerete Kamer. De
intrekking der voorgestelde regeling
van de Additioneele Artikelen was
naar hunne meening niet noodig ge
weest om 6t?n meerderheid te verwer
ven. Andere leden omschreven dio uit
spraak omtrent de houding van de re-
eeering niet, maar betreuren toch
den loop dien de z&ak heen genomen
an spraken hunne teleurstelling er
over uit. dat heé voorstel van den beer
Troelstra met was aaneenomei.
Vele leden war on daarentegen van
govoelen. dat de th&ne door <ie regec
ring gekozen weg de meest verstandige
n practische was.
De opmerking werd gemaakt, dat in
den laat.ston tijd de bcelissingen van de
Eerste Kamer steeds vrijwel ter zijde
worden geschoven .doordat do icgce-
ring, ter ondervanging van dc i>e-
aren der Kamer met grooteri spoed
wijaagingsvooratellen indient, waarbij
aan die bezwaren geheel of ten deele
wordt tegemoet gekomen. Zoodoende
komt niet tot zijn recht wat de Eerste
Kamer heeft beslist. Uil het incSenen
van wijzlgingsvooreteU en wordt dan de
gevolgtrekking gemaakt, dat de Eorate
Kamer zich het recht van amendement
aanmatigt, maar dit is niet de
schuld van de Kamer, maar een ge
volg van de handelwijze van de regee-
rartg.
Dat ln het nieuwe ontwerp van
hoofdstuk III de evenredige vertegen
woordiging gehand}:», fd is gebleven,
werd doos- verscheidene leden be
treurd. Deze leden spraken u:tdruk-
kelijk uit. dat wanne w zij thai 19 voor
dit onderwerp stemden, zii zich niet
gebonden achtten, orn aan iedere even
redige vertegenwoordiging, di» zal
worden voorgesteld, hun stem te ge-
Verschillende leden gaven reeds
thans ais hun meeiung te kennen, dat
bii de wettelijke regering der evenre
dige vertegenwoordiging in ieder ge
val de mogelijkheid L h ort te wor-
geopend, dat evenals dit bij bei
amen-oei::.jit-Bongaerta beoogd werd
in iedere provincie elke politieke
groep niet een afzonderlijke li-la
ten lijst zal kunnen uitkomen.
HET S POOR WEG REIZIGERS-
TARIEF.
Door een interprovinciaal comité ui'
de ui'middelpuntige provincies (Gro
ningeu. Friesland, Dreute, Limburg
en Zeeland gevestigd Groningen,
Emmas'raat 9) is aan do Tweede Ka
nier een rekest ingediend, waarin met
krach' wordt opgekomen tegen liet
nieuwe reizigers 'aricfsysteeui, dat iüt
jaar r.:et 1 Januari ten nadeele dier
provincies en zonder goedkeuring van
Volksvertegenwoordiging plotse
ling is ingevoerd.
Adressanten voeren in dut adres
aan, dat zij van meening zijn, dat deze
plotselinge afschaffing van elk dregres
sie in de spoorwegrcizigers-tariefpoli-
tiek een ingrijpen in de economische
positie der excentrische „treken van
ons land en een benadeeling dier
s'rekeu constitueert, die zeer verwer
pelijk is en h. i. zeker niet had mogen
worden ingevoerd zonder dat do Volks
vertegenwoordiging daarin gekend
was en zonder dat do betrekken stre
ken gelegenheid gekregen hadden ot
het kenbaar maken van hun bezwaren.
He c comité verzocht dan de Kamer
fe willen bevorderen, dat dc maat
regelen tot afschaffing der degressie
in ie: spoorwegreizigcrs-taricf, zoo
wel uoor wijziging van de kilometer-
berekening als door herstel van do Jd-
lome!erkaarten, zoo spoedig mogelijk
worden opgeheven.
Dezer dagen zal van het bovenbe
doelde comité ecu oproeping uitgaan
om een over geheel Nederland wer
kende nationale permanents orgiuiisa-
poorwegreizigers fe vormen,
langen van u. 1 consument
(i. c.lden spoorwegreiziger) zal ver-
geuwoiuugtu tcgeuover de groofe
v ervoersiicnamen (spoorweg-, s'oom-
boor- en tramwegoiulememuigcii door
geheel Nederland).
TOONEELSCHOOLFONDS. Door
het hoofdbestuur van het Ncder-
landscli Toon eel verbond is een circu
laire verspreid, waarin verzocht
w-ordt bijdragen te zuiden ('van min
stens f 10) voor liet Tconeelschool-
fonds, tot instandhouding van dc Too-
neelschoo), waarsan het bestaan ia
deze moeilijke tijden bedreigd wordt,
DE MOORD TE GRONINGEN.
Inzake den moord op den houtbewer
ker P. te Groningc verneemt de
Maasbode, dat den stakers geeu schuld
treft. De vermoedelijke dader is ze
kere Hut uit Zevenhuizen, die met een
ploorfendooder beeft geslagen. Difc
voorwerp heef* hij met een groo* me»
weggeworpen. Daarnaar wordt ge-
zocht. I)c aangehoudene blijft ont-
