HAARLEM'S DAGBLAD
Een Glazenmaker-Criticus.
ZATERDAG 20 MEI 1922 TWEEDE BLAP
Binnenland
Dezer dagen vestigde Haarlem's Dag-
klad de aandacht zijner lezers op een
artikel van den Duitschen hoogleeraar
Btnz, geschrevea naar aanleiding van
Zcdleris veel besproken werk „Von
Coster 211 üutenberg". Ook een vader-
landsch geleerde, fr. B. Kruitwagen, O.
M. een man die hier recht van spre
ken heeft, wijdde in De Tijd aan het
bock een tweetal artikelen, die hij al
dus besluit„Zeer zeker is het aan prof.
£cdler niet gelukt, de eeuwenoude kwes
tie .Coster of Gutenberg" definitief
ten giave te dragen, zooals hij in zijn
voorrede wel wat voorbarig meent. Mis-'
sohien zal het resultaat van zijn onder
zoekingen op den duur heel anders zijn,
cn zullen juist Laurens Janszoon Coster
plus Haarlem plechliglijk in het graf
■worden gelegd. Voor Haarlem komt dan
vootloopig in" de plaats alleen Hol
land", zonder meer. Maar ook dht zal
een licht zijn en een verlichting. En
Laurens Coster zal dan eindelijk zelf dc
rust gaan genieten, die hij, misschien
rijns ondanks, drie en een halve eeuw
lang bil het geleerde menschdom heeft
verstooru
In afwacuiiiig van Coster s begrafenis
tn de oplossing van het vraagstuk, breng
ik hier even een glazenmaker in het ge
ding, die het heelemaal mis had, maar
wiens optreden loont, hoe de kwestie
zich vroeger meer, dan tegenwoordig in
de algemecne belangstelling mocht ver
heugen cn de aandacht trok in kringen,
die gemeenlijk gesloten blijven voor wat
des geleerden is. Honderd jaar geleden
zochten Haarlcmsohe onderzoekers ze-
keiheid te verkrijgen omtrent het jaar
der uitvnding, in verband met de hun
door den raad dezer stad opgedragen
taak om hem „te dienen van considera
tion en advies omtrent het jaar, waarin
naar ons oordeel het vierde eeuwfeest
der uitvinding van dé Boekdrukkunst
jnet eentgen grond van waarschijnlijk
heid alhier zou behooren gevierd is
worden" en hem in dc tweede plaats
„mede te deelcn onze gedachten, op welk
•ene plcgtige en luisterrijke, echtei
too veel mogelijk onkostbare
w ij z c izulks zou behooren te ge
leideden."
Zoo begint hel rapport van de „com
missie tot onderzoek naar het jaar dei
uitvinding van dc boekdrukkunst", be
slaande uit de heeren om hun acht
bare namen evèn in herinnering te bren
gen Jan van Slyrum, Jan van Walré,
A. de Vries, R. H. Aintzenius, Joh.
Enschedé, A. van der Willigen en C.
de Koning Lz. In de raadsvergadering
van den i-jden Augustus 1822 werd be
sloten dit lapport te doen drukken, aan
dc leden rond te zenden en het voor
liet publick verkrijgbaar tc stellen. Vier
weken later kwam het in behandeling
en besloot de raad „zich daarmede vol
komen tc vereenigen en alzoo te bepa
len, dat het vierde eeuwfeest der uitvïn-
diug der Boekdrukkunst alhier in den
zomer van den jare 1823 zal gevierd wor
den."
m dcn'zomei. Deze geleerden zijn
uitermate nauwkeurig en wensohen' zelfs
het geboorte-uur der uitvinding vast tc
simii-n, In het hartie van den zomer zal
men feestvieren, niet allereerst omdat
het weer dan wel eens wil meewerken,
maar omdat „eenc zoodanige wandeling
met -kleine kinderen in den Hout, als
waarbij Koster het eerst zoo toevallig
op den inval zijner uitvinding schijnt
gebragt te zijn, niet wel anders kan
dersteld worden te hebben plaats gehad
dan in een gunstig jaargetijde' Wie,
zooals hier het geval is, de bekende over
levering handhaaft, kan daarbij niet den
ten aan een hard bevroren grond en zal
de bakermat in het Julizonnetje zet
ten. Hoe dit zij, de rapporteurs erken
nen volmondig, dat het geboortejaai
der drukkunst niet met zekerheid tc be
palen is.
Het is mij niet om hun bewijsvoering
te doen en ik vermeld dan ook alleen,
dat zij tot dc slotsom kwamen, da:
„het geval door Junius verhaald, 't welk
onzes achtens als het eigentlijke tijdstip
der geboorte van de Boekdrukkunst
moet worden aangemerkt, naar de meeste
waarschijnlijkheid moet hebben plaats
gehad omstreeks den jare 1422 of 1423-"
Deze uitslag van nauwgezette studie
mocht dc goedkeuring van den faad weg
dragen. van uit de verte zou hij bestre
den worden. Te Oude-Pekela in Gronin
gerland, woonde de glazenmaker Koch,
liefhebber tevens van oude boeken, die
ook do Provinciale Groninger Courant
las. Daar ziet hij in het nummer van
den t7den September, dat die van
Haarlem in 1823 het vierde eeuwfeest
van de uitvinding der boekdrukkunst
zulten vieren. Een dwaling, waarvan hij
zich haasten zal den raad te overtuigen.
„Zoo aanstonds," aldus bericht de wel
willende man, „herinnerde ik mij, dat
ik een boek had, gedrukt in het jaar
163S, waarin de afbeelding van Lourens
Janszoon Coster is. Dit boek opzoeken
de, vond ik op de afbeelding in oud
Latijn, welke ik niet lezen kan, maar
zooveel bewijst, dat de uitvinding niet
in de jaren 1420 of 1425, en ook niet
het jaar 1440 volgens een kronyk
een oude Almanak, maar wel in 1
jaar 1430 heeft plaats gehad cn tot zij-
gedagtenis in het jaar 1638 gegra
veerd is. En in heiligen eenvoud biedt
deze criticus het origineel den raad to:
iader onderzoek aan „onder beding van
rcsiituatie".
De commissie werd met dit schrijven
kennis gesteld en haar secretaris,
hoopvol gestemd, vraagt den gelukki
gen bezitter het boek ter inzage. Toen
bleek, dat de glazenmaker alleen maai
he.t prentje had bekeken. Den gden Oc
tober schrijft hij „zende u maar al
leen ccn bladje met het beeld, aange-
het bock alleen maar een predi
katieback is, bevattende 70 predikaties
over het hogelied van Salomon en overi
gens ia het gehele boek niets van L. K.
of van de uitvinding van de bockdruk-
konst te vinden is, maar alleen het beeld
van L. K. op de agterzijde van het ag-
terste blad. Dus oordeel ik dit blad ge
noeg te zijn, en het boek to zenden
maar onnutte kosten."
Zoo konden de geleerde onderzoekers
zien, dat alle dingen een humoristischen
kant -hebben, al was het den Groninger
heilige ernst, toen hij zijn brief onder-
teclcende „in hoop u hierdoor eenige
nadere inligting zult bekomen.""
wetenschapjielijk onderzoek eens 2Óó
gemakkelijk ware! Als wij door Salo-
wijsheid voorgelicht den onvind-
baren uitvinder eens konden vinden! Als
het Hooglied ons hier eens het lied dei
overwinning kon worden! Trouwhartig!
man. doe met uw Lauiens, zooals gi
uzelf beloofd hebt„verzoek egter di
blaadje weer terug, wijl ik hem met een
lijst van glas vereeren wil. Vale.'"
Hij kende dan toch Latijn, maar te
weinig om het jaar der uitvinding op het
spoor te komen. Wat toch was het ge
val. Het bleek, dat de uitgever. Adnaous
Romnruts, boekdrukker in de Groote
Houtstraat, 2) aan het „predikatieboek"
c beeltenis van Coster had toegevoegd,
ie de boekdrukkunst heeft uitgevonden
circa annum Domini 1430", d.i. om
streeks het jaar dese Heereu 1430. Koch
dc commissieleden werden het dus
roerend eens.
Een glazenmaker is, volgens Van
alc, een ambachtsman, die ruiten in
zet of gebroken ruiten door andere ver
vangt. Wat niet belet, dat hij, zijns on
danks, wel eens een bijdrage kan leve
ren tot de geschiedenis van het vraag
stuk van de uitvinding der boekdruk
kunst. Toch blijven oude boeken in ver
keerde handen altoos een misleidend
bezitj
(H. E. KNAPPERT.
2) Of een ander, indien het plaatje
/as ingeplakt. N
óp te schieten, omdat 'de reeds be
noemde concierge in de voor hem be
stemde, I11 hot gebouw gelegen woning
zijn intrek moet kunnen nemen. De
man was concierge ergens anders en
voor de dienstwoning, die hij als zoo
danig bewoonde, stond de opvolger
eveneenB al weer tq wachten.
DE ZUIDERZEEWERKEN.
Aan de jongste driemaandelijksche
mededeelingcn betreffende de werk
zaamheden voor de afsluiting en droog
making van de Zuiderzee is het volgen
de ontleend
Op den Oostelijken havendam werd
nog eeuig zet- en stopwerk uitgevoerd.
van aard Is, örn dergelijke schanddaden te
plegen.
Het lijkt mij daarom niet ondienstig,
hier eens mode to deelen, dat al in meer
gevallen de waarheid aan het licht ge
bracht word on de sehuld van een bepaal
den hond bowozon kon worden, waardoor
diens eigenaar schndoplichtig word.
Vorig jaar werden, overeenkomstig mijn
advies, do „vordnchfcdn" achter slot «n
grendel gezet. Waaneer den volgendon dag
de viorvoetigo arrestanten weer in het he
at van hun baas gesteld werden, lieten /.jj,
evenals echte inbrekers dat doen, het
gebruikelijke souvenir" achter. Daarom
was 't nu juist te doen. Het onderzoek do-
hondenfuccaliën toonde aan, dat buiten
spijsresten ook t&Jiooze wolharen van hot
schaap de reis door het darmkanaal van
den hond hadden meegemaakt-
ige dagen geleden was in do buurt
van Sciiagcu weer zuJk een bloedbad aan
gericht. Do gemeenteveldwachter verza
melde uau bot hek, toegang govende tot
do weide, waarin de schapen liopon, oen
pruikje lutren mot zwarte punten; do vor-
dachto cams familiarig werd in arrest ge
steld en van een haarlok bèroofd. Huur
overeenkomst" bleolc bij microscopisch on-
dderzook bijzonder mooi; het onderzoek
der uitwerpselen zoude do rest vau hot be
wijs geleverd hebben, doch bekentenis
aakte dit overbodig. Do eigenaar vnn
den „moordenaar" gaf toe, dat het zijn
hond geweest was.
Mochten elders in den lande schapcn-
moordendo honden in verdenking komen,
dan wete men, waarop te lettCD valt.
VDF.ARTSENIJKUNDIG MARKT-
TOEZICHT.
De „Vee- en Vloeschhandel" schrijft:
Ingevolgo de nieuwe Veewet zal bin
nen afzienbaren tijd het toezicht op de
veemarkten overal van gemeentewego moe
ten plaats hebben. Het koninklijk besluit
van 23 Fobruari 1922, No. 76 ter uitvoe
ring van art. 6 der Veewet bepuult, dat
het veeartsenijkundig markttoezieht door
een of meer veeartsen zal moeten go-
sohieden.
Dit beteokent voer verscheideno gemeen
ten een niet onbelangrijke uitgave, als men
boden-kt, dat ieder stuk vee door don vee
arts goinspectcerd moet worden en deze
daarmede dus vrijwel ge-durende dou gc-
hcelen markttyd bezig dient te zyn. Zooals
men weet, geschiedde tot nu too do vee-
artsenijkundige marktïnspectie onder lei
ding der districtsveeartsen voor ccn groot
deel door de geheel met dit werk ver-
tronwdo ryksveeopzichtere. Deze zullen
daarom straks ontheven worden on do ge
meenten worden door het Rijk op kosten
gejaagd.
Een ander nadeel aan de nieuwe rege
ling verbpnden is nog, dat de uniformiteit
van het onderzoek geheel verloren gaat,
omdat nu do uitvoering van dit onderzoek
aan do gemeentelijke ambtenaren wordt
overgelaten. Nu zijn de gemeenten wel
verplicht bij verordening nader0 voor
schriften ter uitvoering van hot markttoö.
zicht te geven, doch de vraag lijkt wel ge
wettigd of het niet beter ware geweest,
zoowel uit financieel oogpunt als ter
van de deugdelijkheid vaa het onderzoek
zelve, do nuuktinspceiïe te laten zooals
deze is, n.l. uitgevoerd door de ambtena
ren van het veeurtsenjjkundig Staatstoe
zicht.
DE GEWIJZIGDE ARBEIDSWET.
Het Haagscho Corr. Bureau meldt:
Nu do beide Kamers der Statcn-Gone-
raal het wetsontwerp tot herziening der
Arbeidswet hebben aangenomen, is bin
nen enkele dagen de inwerkingtreding van
een gedeelte dier wijziging tegemoet to
VERDRONKEN*. Donderdagavond De wijzigingswet toch bepaalt, dat zy,
12 uur is do 27-jarige ongehuwde li. behoudens enkelo artikelen in werking
v. A. te Tilburg, bti het bud on in het treedt op den tweeden dag na de aikondi-
aan nog steeds gewerkt wordt, (wantj kanaal aan den Hoevenscheweg ver- ging. Nog niet onmiddellijk iredon m «vr.
ondanks de haast van 192U is het thansdronken. Daar hij onder invloed van king dio artikelen, waarvan de uitvoering
Medio Mei 1922, nog niet in gebruik) sterken drank verkeerde, hadden zijn samenhangt mot nog uit te vaardigen af
genomen) het Rijk op om en nabij makkers hem het baden ontraden. geineene maatregelen van bestuur.
VREEMDELINGENVERKEER.
De algemeene Vergadering vau de
Alg. Ned. Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer zal dit jaar te Alkmaar ge
houden worden op Vrijdag 23 Juni. De
deelnemers zullen ai Juni to Amster
dam samenkomen en van daar per Alk-
Packet naar Alkmaar vertrekken,
zij des avonds ten stadkuizu zullen
worden ontvangen. Op 22 Juni is er een
autorit naar Bergen, Schoorl, Kamper
duin, Zeewering, Langendijken, Hoorn,
Enkhuizen en vandaar terug over Me-
demblik, op Vrijdag 23 Juni bezichti-o --o --- ---.
ging van de kaasmarkt cn demonstratie 1 zoodat deze dam, op eenig zetwerk op
van kaasdragers in kleedeidracht, des j de kruin na, gereed kwam.
avonds d.ner te Bergen aan Zee, op 24 Met het op de hoogte brengen van de
- grondophooging bezuiden dc haven,
werd voortgegaan; dit werk is bijna ge
reed terwijl met het daarop aanbftngcn
van den bekleedtDgsgrond is aangcj
vangen. Het benoodigde zand werd ge
deeltelijk uit de haven gebaggerd cn ge
deeltelijk in zee gezogen.
beschoeiing en damwand-ijzet
langs ihet ojislagterrein. kwam geheel
gereed, terwijl het vereischte aantal
meerpalen daarachter geplaatst werd.
Tijdens het maken van de beschoeiing
gebleken, dat de ijzeren damwand
vrijwel volkomen» waterdicht is, wat in
00 sterke mate niet was verwacht. In
■erband hiermede werd, ten einde tc
voorkomen, dat zich na een stormvloed
krachtigen regenval water achter
de beschoeiing zou verzamelen, dat dan
geen voldoenden uitweg zou vinden en
een ongewenschte vermeerdering van
den zijdelingschen druk op dc be
schoeiing zou kunnen veroorzaken, be
sloten, het opslagterrein achter dc be
schoeiing te draineeren. Hiertoe zijn op
afstanden van 4.80 M., tusschen de hoog-
van 0.40 M. N. A. P. en N. A.
in de ijzeren damplaten een aohttal
gaten met ccn middellijn van 19 m.M.
geboord, achter welke gaten achtereen
volgens lagen van kleine stukken stori-
steen, grove baksteenpui tf, geklopte
baksteenpuin, fijne grint en grintzand
weiden aangebracht. De drainccring
is thans gereed en werkt gunstig.
Met het ophoogen van het terrein ach
ter de beschoeiing werd begonnen.
Met de levering en den aanvoer van
zuilenbasall en basaltstortstecn werd in
het afgeloopen kwartaal weer aangevan
gen. Enkele ladingen werden nog aan
gevoerd te Staveren en op het opslag-
.errein bij de haven aldaar gelost, ter
wijl de overige steen op Wicringcn werd
aangevoerd cn langs den Noorder Oe
ver-dijk werd opgeslagen.
ROYAAL! Een brievenbesteller
te 's-Gravenhage vond in het Noordeinde
drieduizend gulden. Hij spoedde, zoo
dra zijn dienst was afgeloopen, zich
naar het commissariaat van politic aan
de Groenmarkt. Daar was ook, vertelt
..Avp.", de dame, die het bank
papier had verloren, en ze heeft den
vinder beloond met één gulden!
AUTO-ONGELUK, De melk-auto
die dagelijks de zuivelproducten van de
melkinrichting te Stadskanaal naar Ter
Apel vervoert, raakte in de Bosclilaan
in brand. De bestuurder,' zekere H., van
Stadskanaal, wilde uit de auto springen
op bet oogenblik, dal deze tegen een
boom opreed. De jonge, nog pas ge
huwde man raakte tusschen de auto en
den boom bekneld. Hij werd ernstig
gewond cn overleed spoedig daarop.
De auto is beschadigd.
GEZANT BARON VAN ASBECK.
De minister van Buitenlandschc Zaken
brengt ter algemeene kennis, dat Hr.
Ms. benoemd gezant te Mexico, de heer
W. D. H. baron Van Asbeck, vóór zijn
vertrek naar zijn nieuwen post voor be
langhebbenden zal te spreken zijn in een
localileit der directie van economische
zaken van het ministerie van Buitehland-
sche Zaken te 's-Gravenhage, Bezuiden-
hout 97, op Maandag 22 Mei a.s., des
middags van 24 uur.
DE DEURWAARDERS. Naar
aanleiding vau een vraag vau den
lieer Alarcnant heelt de minister .au
Justitie geantwoord dat in o>e;weging
is een regeling waarbij voomamel.jk
wordt beoogd aan de deurwaarders
bij de rechterltjke macht uilzicht op
pensioen ten laste van den Staat te
geven.
BEZUINIGING?
Wij lezen In liet HKd.
Het Rijk kocht pruno blaart 1920
twee puilden in de Kruisstraat te Rot
terdam, het hotel Rlaausv en Int be
lendende perceel voor ruim 1 94.000.
Deze panden waren bestemd voor den
dienst der belastingeui, hei kautoo:
van den betaalmeester zou er eet
nieuw onderdak vinden. Wijl er haast
bij het overbrengen van bed eld kan
toor was, moest worden gezorgd, dat
het eene huis, dat nog b woond was,
op 1 Mei 1920 ontruimd werd.
Natuurlijk moest er, om van He twee
perceelen éen kantoor te maken, ver-1
bouwd worden. Er werd een begroe
ting van do verbouwing gemaakt, die
echter te hoog was. Na wan ge bezui
niging op de verbouwiiigóploiinen,
mochten dezo ten slotte f 70.ÖOO kosten.
Alles bij elkaar genomen, rentever
lies en kleinere onkosten medegeteld:
komt het betaalmeesterskantoor,
GRIFFIE DER EERSTE KAMER.
Na afloop van. het comité-generaal
ter behanueling van do huisriouucnjke
raming uer Eerste Kamer voor 1923,
heeft ue Voorzitter rneucgedee.d, dat
m liet comne-geiieraal besloten is aan
den hoer J. A. tan Lakeryelü, hoofd
commies ter grillie, den peiaoonlijken
titel van referendaris te veneenen en
den heer C. C. J. Kiewit, tot nu toe
commies, te bevorderen tol hoofdcom
mies.
VERLENCINC DER PASPOORTEN.
Naar de „Rsb." verneemt, zal zeer
waarschijnlijk met ingang van 1 Juni
a.s. de mogelijkheid woruen openge
steld om de paspoorten »oor tiet bur-
tenland met een jaar te verlengen. De
kosten daarvan bedragen voor lrct de-
jjartement van bintenlandsche zaken
f 5.50.
ohBerling overleg tusiclon vereciigiugea
van werkgevers en van arbeiders door des
minister te verloeneu vergunningen oir
van de algemeen geldende regelen omtrent
den arbeidsduur in beperkte inalo af te
wijken, mits peT jaar niet meer dan 2500
ren gewerkt wordt.
Ook treden op den tweeden dag na af
kondiging verschillende bepalingen betref,
fende broodbakkerijen in werking, zoodat
de verkoop van vorsch en opgewarmd
brood vóór tien uur des voormiddag» ever-
al en voor iedereen verboden is.
MAATREGELEN VAN BEZUINIGING
BETREFFF.NDE DE MTLITAIE-
RECETERLIJKE MACHT.
Een wetsontwerp is ingediend, houdendo
11 ige maatregelen van bezuiniging be
treffende de m-Jiïair-rc.'bterljjke macht-
In de eerste plaats f'hjjnt het, blykens
de Memorie van Toelichting, in elk op
zicht verdedigbaar en dus, onder dc ge
geven omstandigheden gewenscht, om hef
getal leden van hot Hoog Militair Ge-
rochtshof te verminderen tot zes. Rood»
thans kan het Hof vonnissen met 5 loden
en het schyut wel noodig dat hot ten min
ste met 5 leden, vonnist, wjjl by berechting
door minder leden óf het jnridisch óf het
militair element te zwak zou worden.
Werd nu het getal militaire leden tot drie
teruggebracht, dan zou men moeten aan
wijzen óf twee officieren van de zeemacht
en één van de landmacht of twee officie
van de landmacht en één van do zee-
cht, hetgeen ten gevolge zou hebben,
dat de meening van één officier een on
evenredig grooten invloed zon krjjgen.
Waat bet getal van zaken, hetwelk door
de Krijgsraden bjj de landmacht moet wor
den behandeld, zóó gering is, dat bet zeer
wel mogelijk voorkomt het aantal dier
krijgsraden, dat thans drie bedraagt, tot
twee terug te brengen, ligt het in bet voor.
nemen 's-Gravcnhogo en 's-Hcrtogoa-
bosch als hoofdplaatsen van twee in to
stellen arrondiesementen aan te wy/.on.
Aldus zouden do aldaar gevestigde krijgs-
raden blijven bestaan, terwijl die tc- A».
hem komt te vervallen.
"Voorts is het mogeljjk te achten, dat-de
voorzitter van en de fiscaal by den zoo-
krijgsraad te Helder belast worden mei
de waarneming van de werkzaamheden
van kantonrechte in een nabijgelegen
twee ton.
Het frappante van het geval als
het niot zooveel geld kostte, zou het
zelfs grappig zijn is echter, dat,
nu binnen afzienbaren tijd de betaal
meester vau .de Boompjes naar de
Krui piraat zou kunnen verhuizen, de
functie van betaalmeester wordt op
geheven. Het Rijk zit dus, a raison
van twee ton, met een nieuw, groot
kantoor, geheel ingericht voor den
betaalmeestersdienst met uitbetaallo-
ketten juist als het dan niet meer noo
dig is.
Om de comedie te vervolmaken,
werd nog niet lang ge'eden opdracht
gegeven om met de verbouwing wat
WAAKHOjNDEN ALS SCHAPEN
SLACHTERS.
De heer Van Leddeu Hulsebosclt schrijft
q het „Alg. Ned. Politie-weekblad
Evenals vorig jaar doen zich ook thans
HET NED. MIDDENSTANDSBONDS
CONGRES.
De voorbereiding van het congres, dat
op 5, 6 en 7 September te Zwolle wordt
gehouden, is -u vollen gang. De leiding be
rust op de Middcnstandsvereeniging „Han
del en Industrietcrwyl in een eere
comité zitting genomen hebben de heeren
rnr. A. F. L. graaf van Rechtcron Lim-
purg, commissaris dor Koningin; mr. dr.
I. A van Royen, burgemeester van Zwolle;
mr. A. J. M. Vos de Wael, wethouder; dr.
H. Franssen, lid dor Eerste Kamer; J.
Warner, voorzitter van de Kamer vaa
Koophandel; mr. J. A. "Willing© Grataina,
rechtskundig adviseur.
Hoewel geen bijzondere feestelijkheden
znllen plaats hebben, werken de omstan
digheden mede, dat dc cocgresweck voor
Ay. olie een zeer belangrijke weck zal zyn.
Dit congres valt ecuuea met het 20 jar g
bestaan van den Ned. MiddenstanusbonO,
dat te Zwolle herdacht zal worden.
Op S September zal het 25 jaar geleden
zyu, dat mr. dr. L A. van Royen het bur
gemeestersambt 1U zijn geboortestad aan
vaardde. Op 6 September wordt het jaar-,
ltjksciie eoucoure-Uippiqua gehouden, tor-
wjjl voor den winkelstand oen étulafb-
woek wordt uitgeschreven. Naar do voor-
loojiige agenda to oordeelen, behoeft dit
congres in bclnngrjjkhoid mot voor voor
gaande ouder te doen. Het hoofdbestuur
zal 0.111. den minister president cn dc mi
nisters van Financiën en Landbouw uit-
uoouigcu het congres by te wonen.
ilr. van Gyn, oud-minister, zal spreken
over „Do ojK-utjare Financiën bezien van
middenstanua-sUiidpunt.
Ldanemmjr ndlïetjGS
AVI
iict gczeiscnap roi.cmuzeiiae diplo
mmen, dut om L&urte.i sleden, dofpeii
eit jjuupluatsen bezoeai 111 j^uiopu, u-u
uuai' cpnieKmttea tc uuuueti, uie op
huu huurt weer too an O ere conferen
ties uiuiieuhug geven, uat gezeisciiap
zat bmnenkoit ook Den Haag met een
bezoeit verceren. Als wij zeggen Den
llaag, uan bedoelen \te JmaiurLjk
SciiuvcniU'gen, want du residentie
heeft in do verste verte geen hotel
ruimte genoeg, om al deze staatkun
digen, die niet als een gewoon liurgca
met eén valies en verder mot niemen
dal reizen, maar die eon heelen sleep
meevoeren van secretarissen, typisten
en zoo meer, naar behooren onder
dak te brengen.
l>e heeren en dames zul en dus
in de Sclieveningsche badhotels een
onderkomen moeten zoeken en dam
ongetwijfeld weikome gasten zijn,
want het seizoen ziet er op dit oogen
blik niet gunstig uit, zoodat de Schc-
veningscke hoteliers wel wat ruimte
beschikbaar zullen hebben.
lteuaaa, dat dit ltlui-.Je niet in do
pap van Zandvoort g^ uilen is. Ook
de badplaats, die Amsterdam en Haar
lem gezamenlijk als li u 11 badplaats
beschouwen, is om het zacht te zeggen
voor dit seizoen nog niet heelemaal
uitvet-kocht, al blijven wij er het bes
te van hopen. Het zou zoo aardig ge
weest zijn. In de eerste plaats: om eens
eon echten bolsjewiek te zien, een
bolsjewiek uit Bolsjewikia, in-
plaats van de namaak-bolsjewieKen,
die wij hier liooren en zien. En dan,
wat ccn gelegenheid voor de ongeluk
kige houders van Russische effecten,
0111 de machthebbers in Bolsjewikia,
of althans hunne vertegenwoordigers,
eens op den man af te vragen, hoc
het nu eigenlijk met de uitbetaling
van de rente staat. Het had zoo hui
selijk en gemoedelijk kunnen gebeu
ren. Bijvoorbeeld: do ongelukkige
eigenaar van Russische fondsen, bo-
opmerkmgeiy o\er het weer en do tem
peratuur van het water, langzamer
hand tot de hoofdzaak te komen en
zoo luchtig weg te zeggen: ,,a propos,
meneer Tsjitsjeriu, ik heb nog een
paar van die Russische loeningen van
1890, u weet wel, goudToebeis'
„En wat wil u daarmee, meneer?
vraagt Tsjitsjerin, met een beleefden
glimlach, want de Russen moeten oven
hoffelijk zijn als echte diplomaten.
„Kan ik u misschien met het een of
ander van dienst zijn?"
„Och ja, een kleinigheid. U moet
weten: sediert een poesje betalen ze
geen rento meei, och ja, Ik begrijp
liet we^. zekjir een klein administratief
verzuim, u heeft h-t natuurlijk ook
druk gehad, niet waar
„lloel druk, inderduud", antwoordt
meneer Tsjitsjerin met oi-n keurige
buiging.
„Natuurlijk, natuurlijk, och ja, het
ls wat roezig in de wereld. Enfin, u
wil misschien wel zoo vriendelijk we
zen om die zaak even in orde te ma
ken, als u in Moskou terug is".
„Maar dat spreekt van zelf, waarde
heer", zegt Tsjitsjerm, „ik loop even
bij het kantoor van den betaalmeester
aan, dat komt in orde. Kan lk u die
nen met een sigaret, een echte natuur
lijk, dat namaak-boeht kan ik niet
rooken. Ja, heel graag een lucifer, lsn
vertelt u mij nu eens: kan ik te Zand
voort echte kaviaar krijgen? U moet
weten, daar ben ik dol op. De wodka
kan mij minder schelen, je kunt het
ook met de champagne van de conle
rentio doen".
Enfin, je zit allergenoeglijkst met
den man te praten en vier weken daar
na krijg je een postwisseltje uit Mos
kou, met den naam van don afzender
er op in barbaarsche letters, waaruit
jo maar moet afleiden, dat ze betaal
meester beduiden. Zou zooiets niet
aardig wezen en niet ee-i b zonderen
glans vcrleenen aan onze goeie, beste
venbfidoeld, zit, op Zondag om half badplaats, die af en toe wel eens wat
twaalf een kopje koffie tc drinken op j bijzondere rerloms gebruiken kon
ook koffie. Kon er schooner gelegen- niet even zout en nat was bckom-
Jieul zijn, om naar den man toe te mert fje Noordzee er zich over of zij
gaan en beleefd te vragen: „is 't gc- tegen Schevenincren of Zandvoort ..an-
permitteerdY om dan, na een paar; klotst? Bovendien, ik geloof niet eens,
er en do tem- belangstellen in ze>-
Dezo koainklyke besluiten kunnen uiter-
aard eorst worden genomen nadat
van kracht is geworden. Veel tjjd zal bier-
mode ecliteV mot meer gemoeid zjju.
Tot die bepalingen, welke nog niet a
- ^middellijk in werking treden, behoort de
gevallen voor, waarin losgebroken verlenging van arbeidstijd in fabrieken
honden de weiden ingaan om daar op ou- J en werkplantsen (met inbegrip van brood-'
schaapje is als weerloze tegfnover derge- per S' I 18e,|rt«'"ltlU
liiko wilde dipren irevniion 1 to 1 1 t zake vau verduistering, meermalen ge-
ïyko wiwo dieren gevallen. TVel treden op den tweeden dag na de nleegd in do iaren 1Ü1S en I'm) van
Veelal ontkent dc eigonaar van den afkondiging in werkine <le nieuwp rotrnliiio «,1,1 rea uio e i ïJU, vun
houd schuld- indien hii kan v«ripp h„ ,i-.t iHi.Tr>_* 1 wer^IDg "e nieuwe rogcimg gelden cn eoéuéren ten nadeelc van de
noiwi outtiiu, 'iidn-n üy kan, vertel-hy, dat betreffende do collectieve vergunningen cuntine w-nnwer iui hPt 1
zyn hond voortdurend vast ligt, dus part voor overwerk, to vcrleenen door den mi-de veroordeeldtot éen i tai m li Ue
uoch deel aan de moordpartij kat, bobbin, n.stcr by publicatie in de Staatscourant wvaugenLstraf. BekJ Kand lng ia
dan wel, dat zyn waakhond tc zachtzinnig elf de niouwe bepaling betreffende do na arrest gesteld.
DE VERDUISTERING IN DE CAN-
TINE VAN HET „ZEVENDE".
De Krijgsraad te 's-Graveniiagc heeft
zöo ineiui net N. v. d. D., - over-
cenKomstig den eJsch van den Aual-
teur-MLitair, oen o'Ajurigei
de bodega van het Groot Badhuis en
daar nadert Tsiitsjerin Cu gaat een J
Maar 't, heeft niet mogen zijn. Sclie-
'ngen heeft de voorkeur. Alsof ons
paar stoelen verder zitten eri bestelt zand niet even zanderig, ons water
dat die Ru:
baden: ze voelen, heb ik hooren zeg
gen, veel meer belangstelling voor
golf, dan voor golven.
En de centen zouden in Zandvoort
ook niet onwelkom zijn geweest!
Dat we dit onderwerp op een vnn de
krans avonden besproken bobben, lis*,
voot- de hand. H nostra lm-rit een stok
of wat van die ongelukkige Russische
effecten en hoqpt nog altijd, dat ze
de rente zuilen gaan betalen. Hij was
liet ook, d'ï-e opperde om de Russische
afgezanten als gijzelaars hier in het
land te houden, totdat de Sovjets de
A&nto zouden hebben betaald maar
"Etopma. die heel aardig op dc hoogte
•an officieele gebruiken, heeft ons
verklaard dat dit niet aangaat. „Als
de Reeeering gasten noodlgt," zei hij.
„kan ze die toch niet voor schuld in
de doos stoppen. We zouden er ons
fatsoen mee verspelen
„Patsoen. fatsoen," bromde Hup
stra. „Is dat dan soms netjes oio ja-
lang geen rente tc betalen van
anderhalf milliard? Dat is ook meer
dan een grijpstuiver, zou ik zoggen."
Hij was niet te overtuigen en het is
er eindelijk op uitgoloqpen, dat een
van ons aan een waarzegster zou gaan
vragen of de Russen dc rente nog zul
len betalen, ja of neen wij waren bet
er over eens .dat je in dezen tijd weer
leest van allerlei profeten en ziene
ressen inet mooie namen, zoo heele
maal niet HoLiandsoh. buitcnlandsche
namen, waarvan je verwachten kunt,
dat ze veel meer van de toekomst krui
nen raden, dan een gewone juffrouw
Jansen of Pietersen. Wij mannen
waren het er ovei* eens, dat een van
de dames dat bezoek bij de waarzeg
ster moest gaan brengen, maai- daar
hadrien zij "een plezier in. Bén vond
liet eng, een ander gril en twee excu
seerden zich, omdat zij geen verstand
hadden van effecten, ofschoon wij zoi
den, dat dit er niet op aankwam, om
dat de waarzegster of haar orakol im
mers verstand hadden van allee.
Het hielp niets, de daanes iMeven
weigeren. Nu zal Hupstra, de. meest
.belanghebbende, zelf gaan. Maar ver
momd 1 Als u dus dezer dagen
's avonds in de schemering iemand te
genkomt in oen wijden, zwarten t<sr
neolmantel, met een grooten fiambatii
op en lloogo laarzen aan, schrik dan
niet. het is Hupstra maar, die onder
weg is naar de waarzegster.
Wat mii altijd zoo verwondert, is,
dat personen die aan toekomstvoor
spellingen doen, gewoonlijk zeil zoo
bescheiden gehuisvest zijn, op ten
bovenhuis, of althans op een etage,
maar nooit in een poleis of
kasteel, ofschoon zii toch, zou
zeggen, liaar kunst in de
aiJ.oreerstio plaats ten eigen voordeeic
zouden nioelon gebruiken. Dc krans
heeft dlit vraagstuk niet voli'.edig kun
nen oplossen, maar tante Koos, de
'e ziel, heeft er vau gezc-iu, dat niet
iedereen gOjdzucblig is en dat er nog
orave menscnen in de wereld rondloo-
pen. aio niot naar goud jagen.
Hieruit hebben wij de gevolgtrek
king maakt, dat zij aan dc waar
zeggerij gciooft, wal t>- evenwel ont
ken;. Evenals wij ademaA. Maar
Hupstr.t gaat er toch heem. Vermomd,
zooais ik u zei.
Toen onlangs in d«s couranten wcra
meegedeeld, uat er 111 Argentinië een
voorwc: c.dnjK dier, een p.esmsuüi us,
was ontueKt, beu. ik er uouehjk op uu-
geguaii, om mij van ue wuailiciu daar
van te overtuigen. D© dokter had ine
al zoolang aangeraden, om oens ver-'
audering van ment te nemen. „Je
wordt wat kortademig", zei hij, „net
zal je goed doen".
„Komt het er op aan vrelke lucht?"
vroeg ik.
„Dat niet zoozeer," zei de doktor.
„Als 't inaar goeie lucht is. Frissche,
onvervalschte, honderd procent ozon"
„Argc-ntijnsclie bijvoorbeeld?"
„Zeker, Argentijnscho, maar waar
om die juist?"
„Och. zóó maai", zei ik, want ik
had er mijn reden voor om het doel
van mijn reis niet openbaar te maken.
„Misschien heb ik er nog wel een oom
wonen, die mij universeel erfgenaam
maken wil van ziiu bezittingen, groote
kudden koeien (u weet wol, het Ar-
gentijnsch vleesch) en dan wil ik met
den braven man wel kennis maken".
Do dokter geloofde liet blijkbaai
niet, maar deed er verder hot zwijgen
toe. Dus ging ik dadelijk op rem naar
Argentinië, anet de Europeesch-Aine-
rikaansche luchtpost, die iederen
Dinsdagmiddag te drie uur~"fftl Am
sterdam vertrekt- Het reizen in de
lucht ls nog wat ongewoon. Je ont
moet er hagel- sneeuw- en regen
buien, die bestemd zijn voor ver alge
legen streken en, om niet to laat te
komen on het weerbericht van de
Bildt niet beschaamd te doen. staan,
so:ntijil9 met zeer gro.te snelheid rei
zen. Kom Je zoo'n zending togen, dan
geeft dat soms keltige botsingen.
Evenwel, dergelijke k-ieuMgheden
moet een luchtreiziger niet al te zwaar
opnemen on ofschoon wij hier oei daar
dus wel met tegenspoed hadden te
kampen, kwamen we precies op de
minuut in Argentinië aan.
Mijn eerste woord, nadat wij neer
gedaa'd waren was: ..hcWKin jullie
den l'lef iosaurue ook gezien 1
Ze zeiden van niet, maar als ze mij
dienen kenden met een krokodil, die
een olifantensnuit had.... Ik moot zeg
gen dc menc-chen waren welwillend
tfenoee, maar wie on de leeuwenjacht
uit gaat, komt niet graag met een
konijn thuis.
Dus trok ik zelf het binnenland iJi
om den Plesiosaurus op te sporen. Ge-i
makkelijk was dat niet. De eenige in
lichtingen uit de Buropeeeche couran
ten bestond en hierin, d at twee jagers
het voorwereMdJiik monster gezien
haddep. Nu is het vindon van een
jager, dat wil zeggen, iemand, die wer
kelijk don n»ain jager verdient, al bij
zonder moeilijk, maar hoeveel lasti
ger moet het dan niet zijn, om er twee
aan to treffen? Bovendien is Argenti
nië hooi wat uitgestrekter dan de
Zandvoortsoho duinen, met Kraantje
lek er nog bii.
Den vierden dag, toen ik zeker wel
aan twee honderd Argentijnen* had
gevraagd „mijnheer (of juffrouw)
heeft u hier in de buurt den Pleelo
saurus s«orns gezien V' ontmoette ik een
Indiaaiische vrouw, die zet„och,
miin Poe ie man, praat er niet van, wat
een verdriet hob ik al niet van dat
rare dier, hoe noemt u hot ook weer,
gehad?"
„Hoe zoo dat, iufjj-ouw?" vroeg lk,
denkende dut lk er nu alles van hoo
ren zou.
„Och. meneer, die kinderen, dia
kinderen, 't is me een zorg tegenwoor
dig. Komen me do jongens thuis van
school en zeggen - moe. we hebben
zoo'n groot, raar beest gezien." en ze
vertellen, hoe het er uitzog. Net ko
men een paar jagcre voorbij en die
hooren dat en schrijven der over in ce
kranten. Dadelijk lioopen menachen,
dat bcKrijp u, om te kijken en wat ia
't, nou Pietje bij Paaltje komt, effe
tief? Een rots (je heb hier zooveel
rotsen, hè) di» 'n beetje raar ge
draaid was! 'k Schaam me dood' voor
do mensohen."
En het gooic mansch was er zóó van
overstuur, dat ik haar nog moest
troosten. „Trek het je maar niet aan,
hoor 't is misschien ten slotte toch
liaar beter, dat er zulke gevaarlijke,
roorwerelóriike beesten niet meer
ajn. Dag juffrouw, het beste!"
t U ca.suwed, wat 'n ouder zoo
•3n die kinder» ondervindt" zuchtte
zg nog. maar ik was al weer onder
weg naar de plaats van vertrek van
den Ihiropecsch-Ainerikaanschen lucht
trein. De terugreis was zonder buiten
gewone gebeurtenissen, alleen mag lk
niet verzwijgen, dat we .twintiK mi
nuten te laat in Amsterdam landden.
Onplezierig toch, dat. in Nederland
treinvertragmg zoo dikwijls voorkomt.
Maar toen ik, met dc- K. S. M. te
ruggekeerd, over de Groote Markt
wandelde, speet het me toch, dat alle
droornen over den Plesiosaurus in rook
Waren opgegaan. Mijn plan was ge
weest. om den Plcsio, zooals ik hem in
gedachte al familiaar noemde, in een
kooi mee te nemen en aan te bieden
't gemeentebestuur, om het beest
in een van de gebouwen, die de ge
meente over de liand heeft, te vertoo-
nen. Honderdduizenden, milHoonen
zouden van heinde en ver naar Haar
lem zijn gestroomd on onze wethou
der van financiën zou nooit van 2Ïjn
lev. n meer met een tekort op zijn be-
erootlng getobd hebben.
Dit zeg ik niet om te bluffen, maar
burgerdeugd mag toch, zou ik zeggen,
wel 'blijken, wanneer ze aanwezig is.
FIDELIO.
