OM ONS HEEN
S9e Jaargang No. 11960
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
ZATERDAG 27 MEI 1922
HAARLEM S DAGBLAD
a HniMiMFMFNTEN Der 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f3.671/,. Franco per post door Nederland f 3.871/,. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.671/,; franco per post 10.65. Post Giro 38310.
Uitaave der N.V. Lourens Coster, üiroeteur-HooJdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz. DRIEHU1ZERKERKWEG 2, VEL8EN, TELEFOON 3521
ADVERTENTIENVan 1—5 regels f 1-75Iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Cts
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie: Groote Houtstraat 93. Telefoonnrs. Redactie 800 en Administratie 724
T)1T NUMALEli BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN,
EERSTE BLAD
Heden
ZATERDAG 27 MEI.
Schouwburg Jansweg: „Op Stap", 8 uur
Oud-Holland, Vernrulft, Strijkorkest,
Bioscoopvoorstellingen.
ZONDAG, 28 MEI.
Stadsschouwburg Wilsouspiein: Hat
Hofstadtoonecl, „Een plantage idylle",
T uur.
Schouwburg Jausweg: „Op Stap", 8 uur
Bloemendag der Vereen, tot Bevord. der
Gezondheid in do Grafieche vakken in Ne.
«Ierland, tien bate van een nieuw sanato
rium.
Den Hout, Van Bruggen, Middag
en Avondconcert.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest.
Café-Restaurant „Lion d'Or", Kruis
eg 36, Concert van 8—11 uur.
Luxor-theater, Grooto Houtstraat
139, bioscoopvoorstelling van 2 uur
nam. af.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m.
af.
Cinema Palace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m.
af.
.Scala-theater. Kleine Houtstraat >7:
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m
af.
Faiui.ie Bioscoop. Kiene Houtweg
Bioscoopvoorstellingen, 2.30, 4.30 en
8 uur.
MAANDAG, 29 MEL
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest.
Luror-theater, Groote Houtstraat
18U, bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtatraat
Bioscoopvoorstelling, 8 aur.
Scala-theater, Kleine Houtstraat Tt
Bioscoopvoorstelling, 8 uur,
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
No. 3048
Schetsen uit Brussel.
Er is nog een oogenblik sprake vau
geweest, dat wjj het slagveld van Wa
terloo zouden bezoeken, maar ten sioue
kwam daar toch niet van. De tocht
naar Waterloo is zoo'n cliché, je moet
alles en je mag niets en ofschoon deze
slag een groote periode heeft afgeslo
ten, toch is haar beteekenis in ons oog
wel heel erg verminderd. Wat beduidde
dat gevecht vau honderdduizend man
legen honderdduizend andere mannen,
in vergelijking met de worsteling der
millioenen, dte wij pas in Belgiè en in
Frankrijk hebben beleefdl Neen, het
verhaal van Dolhain en de boerderij bij
Hougomont en de charge van Ney's
cavalerie had ons niet meer kunnen be
koren, ons oor is aan heviger geluiden
gewend geraakt.
Maar er zijn nog wel andere uitstap
jes te doeu. Naar Laekcn bijvoorbeeld
en naar Tervucien. Lackcn is dicht bij,
een haif uurtje trammen of zoo. Be
halve een heel mooie kerk zijn er wei
nig merkwaardige gebouwen", want het
paleis van den koning ziet er niet
merkwaardig uit: Van binnen kan het
onzentwege prachtig zijn, maar wij heb
ben geen poging gewaagd, om het tc
bekijken, ofschoon die misschien wei-
gelukt zou zijn, want koning Albert
had een gast in het Brusselsche paleis
en zou pas drie dagen later met den ko
ning van Engeland, die op bezoek zou
komen, naar Laekcn gaan. Maar eer
lijk gezegd voor zulke bezoeken aan
gebouwen ben ik bang. Je valt in de
handen van een gids, die zijn verhaal
afdraait als een gramophoon en je
gaat kamer in en kamer uit, terwijl hij
vertelt van gobelins uit 1890 en van
1910, alsof het wijnsoorten waren en
van marmer en tapijten en weer andere
tapijten en nog meer marmer, totdat
het je hecleniaal niet meer schelen kan
en jc hoofd zóó vol met kostbaarhe
den is gestopt, dat er geen zilveren
lepel meer bij kan. Het liefst zou je
dan tot den gids zeggen „beste vrind,
ik ben oververzadigd, breng ons naar
den uitgang en laat het genoeg wezen,"
maar dat doe je niet, want Baedeker
.wil, dat je alles aanhoort tot aan het
ibitiere einde, om daarna den gids zijn
-olledige fooi te geven. Er zijn dingen,
iie een fatsoenlijk toerist niet doet. Bij
voorbeeld, gidsen niet door geweldda
digheden aan het schrikken brengen; ze
tcuden er (hun beste jaren zijn voorbij)
Wat van kunnen krijgen
Wij bleven dus liever buiten het hek
op een bank in de zon zitten, keken
naar de toebereidselen voor de ont
vangst van komug George en amuseer
den ons een beetje met de twee schild
wachten, die in vol ornaat en de bajonet
op 't geweer, voor het hek op post s
'den en van tijd tol tijd, plotseling, als
of zij door een veer werden bewogen,
met snelle vaart heen en weer gingen
loopen, telkens tot bepaalde punten
niet verder. Daarna eindigde hun loop
oefening op dezelfde raadselachtige ma
ttier als die begonnen was.
Anders waren er geen menschen. Ja
toch, vier menschen in een auto, bij
den Japanschen toren s Juist toen wij
daar aankwamen, sloot de bewaarder
met een strengen blik op ons, de deur,
alsof hij zeggen wou „het is vier uur"
,Ons kon het niet schelen, wij hadden
toch geen verlangen naar de Belgisch-
ijapansche handelsproducten, die er ge
borgen zijn. Daar vlak bij is een restau
rant waar je Chineesche thee, denk ik,
drinken kunt en Belgisch bier en Hol-
landsche cacao. We hebben niets van
dat alles gedaan. Alleen maar even van
buiten bekeken, ook het monument
voor Leopold 1 eu toen zijn wij weer
langzaam teruggewandeld naar
tram, heel langzaam, omdat er
slotte toch, o menschen, niets niemendal
ter wereld halen kan bu een blauwen
hemel, een landschap met zon en een
dozijn fluitende vogels. Niemendal, zeg
ak u, ook de mooiste wandversiering
koning Alberts paleis niet.
Maar als er iemand mocht wezen, die
dol is op bijzonderheden, waarvan hjj
2 uur later geen weet meer heeft, dan
wil ik wel vc.tellen, dat het koninklijk
paleis van 1782 tot 1781 gebouwd is
koor den hertog van SaksenTcschen,
naar plannen van den architect Mon-
toyer; in 1802 legde Napoleon, de
groote slokop van die dagen, er de
hand op, in 1815 keerde het terug-tot de
domeingoederen en koning Leopold 1
is er den tóden December 1865 gestor
ven. Ais de lezer nu maar niet over 14
dagen in de war geraakt is, zoodat hij
in Dec. 1865 laqt bouwen door
Napoleon en er den róden December
1784 den architect Montoyer in laat
sterven, dan heb ik verder met die his
torische bijzonderheden ook al volien
vrede. Persoonlijk heb ik vooral her
innering aan het prachtigo weer van
dien dag. Beter kunnen ze het in China
of Japan al niet verwachten.
Maar het gaat niet aan, om iederen
dag te zondigen tegen de voorschriften
het reizen. Waar zouden musea
ten blijven, wanneer die niet ééns
door de vreemdelingen werden bezocht1
Van de inboorlingen behoeven ze im
mers geen bezoeken te verwachten, die
gaan morgen wel. Of overmorgen. Het
loopt niet wegl En zoo is het dan ge
beurd, dat wij met ernstigen tred den
volgenden dag binnenstapten in het
Congo-Museum, te Terra eren. Dit is
goedkoopste vermaak, dat een
mensch zich kan verschaffern De toe
gang kost niets, de vestiaire kost niets,
zelfs de stilte, die er in dit Museum
pleegt te heerschen, kost niets.
Maar juist dien morgen waren de
marmeten zalen vol geluid. Coming
events cast their shadows before, meu
begrijpt, dal ook hier de Engelsche ko
ning verwacht werd. Bevelen werden
uitgedeeld door een grijzen intendant,
die hardhoorend wasA zoodat het ge
sprek rumoerig schalde in de rotonde,
waar toch al groote resonans stond. Ge
lukkig waren al de talrijke opgezette
dieren van den Congo stil, de olifanten,
rhinocerossen, krokodillen en minder
ongure dieren; de nagemaakte volks
stammen in hun echte bootjes, de beel
den van hun afgoden, waarvan sommi
gen van onder tot boven bespijkerd, als
weleer Hindenburg. Het had alles niets
et tellen de kostbaarheden van el
penbeen, uil één olifants-slagtand ge
maakt, dc prachtige groote kaart van
het heele Congo-gcbied, de xelief-af-
beelding van de rivier en haar oevers,
met de hutten en dc raderboot, die daar
*00 preitig rondvaart, precies alsof het
een watertochtje was op een zomer-
schen dag over het Spaarne. Maar wat
wc er niet zien, dat is de moerasdamp
bij avond, die dc rilling brengt van de
gele koorts; ook niet de gewaarwor
ding van de drukkende eenzaamheid,
met haar vertrooster, de whiskey-flescb;
wat we ook niet ie zien krijgen, dat zijn
de graven van zooveel jonge Europea-
iu dit moordend klimaat. Maar ons
behoeft toch ook niet alles gezegd te
worden. Weten we het zelf niet, van die
moordende hitte in de tropen, ook in
Engelsch, in Fransch, in Nederlandsch
Indiê? Of willen we er liever niet van
hooren, dat wij Europeanen, in deze
heete streken evenmin op den duur kun
nen aarden, als de inlander zou doen in
het Europeesche klimaat?
Maar komaan, vandaag geen som
bere gedachten. Langzaam wandelen
wij de zalen door en kijken met ontzag
naar de Hercules-figuren van Congo-
krijgers, naar liua wapens, die er wel
geducht uitzien, maar wanneer het ei
op aankomt tegcn,over de magazijn ge-
weren en de snelvuurk'anonnen van de
Europeanen niets méér beduiden, dan
een operette-arsenaal. Om niet te spre
ken van dc whiskey, waarmede do
kolonist zichzelf en zijn vijanden
verderve brengt.
Op dit oogenblik is er geen ander
vocht te zien, aan het water uit den
vijver in het Tervuerensche park, waar
in het Congo-museum gebouwd is. Een
prachtig landschap. Aleer dan driehon
derd hectare gToot. Wie lust heeft, kan
er in wandelen. Ziehier een hoekje van
Vlaauderenland, dat voor de moe
plekjes in andere landen niet behoeft
onder tc doen. Toen wij genoeg hadden
van al deze koloniale stammen,
bouwen, producten hebben wij stil op
de marmeren treden van het terras ge
zeten en in zwijgende bewondering ge
keken naar den stillen vijver, tegcu den
weelderigeu achtergrond van het park.
's Middags zitten we op een bank aan
den grooten weg naar Leuven,
breede heerbaan, waarlangs de auto's
uit BtusscI komen aanschuiven. Een
wegwerker vertelt, dat de Duitschers
hier langs zijn gekomen cn dat ze den
heelen oorlog in Teivueren zijn geble
ven en ook wat zij daar voor misdadigs
hebben uitgericht. Zijn stem klinkt fel
in het goedige Vlaamsch, hü kan ei
Diet meer van ophouden en nu hij toch
eenmaal aan 't praten is, vertelt hij ook
van een boek, dat hu aan 't lezen is,
over den inval van de Hollanders, in
1S30.
't Is waar ook, wjj hebben bijna een
eeuw geleden met de Belgen gevochten 1
Hoe ver lijkt dat nu en hoe vreemd, dat
twee kleine volken, die niets van eikaar
konden winnen, samen gingen vechten I
Vlak bij zijn er militaire oefeningen.
Een luitenant staat er bij, een sergeant
commandeert, altijd dezelfde bevelen,
in 'l Fransch „En avant, marohe,
demi tour a dsoite, halte, posez arme,
sur l'épaulo armeen de jon
gens, in de warme zon, stappen, nemen
't geweer op den schouder, zetten 't
Onze wegwerker kijkt er naar, halt
glimlachend, een beetje minachtend.
Dan, op eens, zegt hij in zijn sappige
Vlaamsch, dat ze België nu niet inecr
zullen aanraken. Wie bedoelt hij? Wij
:n het niet, vragen er ook maar
niet naar. Wij zijn zeker niet van plan,
de Belgen hier aan te vallen. Ons kan
dat dreigement dus niet gelden.
Maar de Vlaming schrikt even op: de
chef wegwerker komt langs gewandeld
en kijkt hem donker aan, omdat hij
met ons babbelt. Op eens is de held ge
kalmeerd. Hangt er boete in de lucht?
Wij zeggen hem goedendag en gaan
naar '1 eindpunt van de tram, die ons
s prachtige wegen weer Daar Brus
sel brengt. Voor hoe weinig was 't ook
weer? Vijf en zeventig centimes, geloof
ik. Dat is zoowat vaste prijs, in en bui
ten de stad, voor lange trajecten.
Tegenover ons zit een jong meisje,
blank en met rose wangen.
Net of 't geëmailleerd is; want be
grijp wel, de natuur heeft daar niets
mee te maken, 't komt allemaal uit de
poederdoos.
J. C. F
KRABBELS
KLEINIGHEDEN.
De tijd vau
ler aangebroken en in de Jonnende da
gen zullen vele Haarïemsche families wel
krijgen, die de schoonheden van de
Spaar nestad en haar omgeving komen be-
onderen.
Logés kunnen soms lastige vragen stel
len, die zelfs door Haarlemmers, die hun
stad goed kennen, maar niet zoo dadcljjk
kunnen beantwoord worden.
Wjj willen die stacgunooten gaarne een
handje helpen en laten daarom hieronder,
11 lichting „vau landzaat en van
vreemdde beantwoording van eenige
dier dikwjjls gestelde vragen volgen.
Hoe hoog is de Groote of St. Bavo-korkf
86 M. gemeten van den grond tot de spits
1 torer
Hoeveel Damiaatjes zijn erf Twee na
tuurlek, zooals ieder die hot aardigo, twee-
tonigo klokkenspel heeft gehoord, kan we
ten. Maar js het u ook bckond, dat die
klokjes (de tegenwoordige Damiaa-
tjes werdeu in 1732 gegoten) in de waude-
luig Pret en,Hein genoemd worden?
De Bakenesenkork, de oudste der Hnar-
lemsche kerken, die reeds in de 12e eouw
gesticht zou zijn in de oude buurt BaJse-
welke later aan de stad getrokken en
rt oud-Haarlera genoemd werd, is tot
de haan hoog 74,3968 M., volgens nauw
keurige metingen door den kerkmeester
Cornelius Groll m 1844 gedaan.
Hoe brood is het Spaarnef In de stad is
de kleinste breedte 24 M., buiten de stad
is het Spaarne 110 a 115 M. breoa.
Hoe groot ie Den Houtf Ongeveer
35 H.A.
De mooie Zeeweg U 4.5 K.M. lang, gere
kend van den Militairen Weg tot het punt,
waar men plotseling het uitzicht op de
krijgt.
Hoe oud is de liume van Brcderodef
Met zekerheid is dit niet te zeggen;
waarschijnlijk beeft de bouw zich over een
vrjj ruim tijdperk uitgestrekt. Door som
mige schrijvers wordt aangenomen, dat de
Hollaiutöche Graaf Axnoud het Huis
Brederode omstreeks 990 begon te bou
wen. Waarschijn]jjk zijn we dus niet ver
van de waarheid, als wc zoggen, dat de
ruïne van wat eenmaal de kolossale sterkte
van JJrederode was, ruün 900 jaar oud
Il.iermodc hebben wjj eennge „kleinighe
den die betrekking hebben op Haarlem
en omstreken en die zeker bezoekers
deze streek belang zullen inboezemen
noc-niid.
Mochten onze lezers nog meer dergelijke
lyaomJerbeden willen weten, dan «telt
redactie zich gaarne voor het beent woor
den van vragen op dit gebied beschikbaar.
DIENSTREGELINGEN ELECTS ISC HE
TRAM.
Do directie van de E. S. AL heeft ons
©enige KUielibingien verstrekt over wyain-
gingen in de dienstregelingen, die in het
kort hierop neerkomen:
De zoogenaamde Ceintuur en de Ijjn Sta-
tioLSplein-Bloemendaal worden van 1 Juni
af als één doorgaande lyn geëxploiteerd.
Een tram, van Bioemcndoal vertrokken-
de, r(jdt dus via het Stationsplein door
over Kampervest en Koninginneweg
der naar het Stationsplein, om vandaar te
rug to keeren via Koninginneweg, Kam
pervest en Stationsplein naar Bloemeu-
daal.
Reizigers van b.v. de Kampervest kun
nen dus niet ineer zonder overstappen via
het Stationsplein het Kenaupark bereiken,
wel indien zjj rjjden via Koninginneweg.
Het tarief voor een doorgaanden rit
Ceintunr-Bloemendaal of omgekeerd bc.
draagt fOJO.
Overstapjes ad f 0.15 worden op deze
lijn niet meer afgegeven.
Deze worden van 1 Juni af alleen ver
krijgbaar gesteld voor den rit van O ver
veen naar de stad over Juliauawcg en Zijl-
weg en omgekeerd.
Gedurende de maanden Juli en Auguatu6
1922 zuilen doorgaande trams rijden van
Stationsplein door Wilhelminastoaat naar
Zandvoort eu omgekeerd tegen liet voor de
halte Tempelierstraat geldende tarief.
Ben en ander is van zoor groot belang
voor de bewoners van bot Kleverpark-
kwartier, dat met de stad tot dusver een
Hechte verbinding had. Do bewoners van
dit kwartier konden wel naar en door de
rijden, maar moesten dan alttyd aan
itation overstappen, wat mot alleen
r en tydroovend was. maar ook kost-
waat dat kostte hun 15 cents. Nu
de pass&g.ers van Bioemenda.nl op
hun gemak in de tram Wijven ritten en
voor 10 o6nten doorrijden Jot cdk ge-
we nsehtpant in de stad. Nu hot Klever
park-kwartier zoo vol gebouwd is, meende
de directie iets voor deze bewoners te moe.
ten doen en zal trachten door doze belang
rijke wijziging, het tramverkeer te doen
ötausmeuws
LEGER DES HEILS. In de Tehuizen
voor daklooze mannen, vrouwe u en kin de.
reu aan het Spaarne 92 en 102 werden in
de afgeloopen week verstrekt 1960 porties
voedsel cn 490 nachtverblijven.
VERKIEZING EERSTE KAMER.
Mr. F. S. van N'ierop heeft, meldt de
N. R. Ct., aan de Provinciale Stalen
van Noord-Holland verzocht, voor een
herbenoeming tot lid van de Eerste Ka
mer niet in aanmerking te komen.
Deze nieuwe dienst zal oe
dienst worden en per éénmanswage;
sehiodon. (De directie merkte terloops op,
da»t de proef met den ééumansvragen e n
geheel jaar zal worden volgehouden. Mocht
het dan nog l-lykeu, dat het pubkek
rich niet kan aanpassen, of dat het tram
verkeer hierdoor verminderd is, zal de di
rectie het systeem opheffen.)
Indien iemand ebt zou wenechen, kan
hij voor 10 cent van BJoemcndaal naar de
stad rijddü en ver volgons den goh ooien rit
door de Btad meemaken.
De bedoeling van de directie is, in de
toekomst het Bosch- en Vaarbkwartier aan
het tramnet te verbinden, om ook doze be.
weners van het tr&iiiverkoor te doen ge
nieten.
Voor de bewoners van hot noordelijk ge
deelte der atad is het van groot belang,
dat zij nu reeds aan het Station in do E.
S. M. naar Zandvoort kunnen stappen,
voor hetzelfde- tarief ais van de Tempelier
en «at af. Deze bepaling gebit evenwel al.
leen voor Job en Augustus. Dit wordt ook
een vaste 20-minuteudieust.
VRIJHEIDSBOND.
De aJdeeling Haarlem van den
njliadsbond hield Vrijdagavond in
de bovenzaal van het gebouw De Ver
een i ging een openbare vergadering
onder voorzitterschap van den heer
Vincent Loosjos. Deze guf dadf-.ijk na
de opening liet woord 'aan mevrouw
R. Sons—Van Gelder, die een rede
zou houden over het onderwerp: ,.De
vrouw en de Vrijheidsbond".
Mevrouw Sons herinnerde aan de
inlevering van do candidaten]ïjsfcen
voor de Tweede Kamerverkiezing.
„Het resultaat is verrassend geweest''
zei spreekster; „niet minder dan 46
lijsten zijn ingediend. Bij het inleve
ren van deze lijsten is gebleken, dat
er weinig rekening is gehouden met
de werkelijkheid. Want de werkelijk
heid is, dat de vrouw nu eindulijk het
kiesrecht verkregen heelt. Dat daar
mee niet voldoenae rekening
houden, is erg dom, want de vrouwe
lijke kiezers zijn het grootst in aan
tal De ant i-revo.ution n aare partij bij
voorbeeld toon niet de nnngt bete
kenende partij in ons tand heeft
het ze ff6 aangedurfd, ue vrouw ook
nu nog geheel te negeeren. Het doel
van de vrouwenbeweging is, de wet
ten te doen zijn in liet belang van
liet geheele land; zjj beoogt niet al
leen en uitsluitend vrouwenoeituigen.
De V riyhftidspood heeft 111 dezen ge
lukkig een uitzondering gemaakt. Ge
tuige 2ijn program van actie,
artikelen bevat waarin met de wen-
schen en belangen van de vrouw reke
ning gehouden wordt, zooals bijvoor
beeld moederschapszorg, zeker wel e©„
van de belangrijkste zaken voor de
vrouw".
Behalve moederschapszorg noemdo
spreekster nog vele andere belangrijke
dijigcn, die door de vrouwen in sa
menwerking met de mannen heel goed
behartigd kunnen worden. Ook op het
terrein van de bezuiniging behoeft de
vrouw niet voor den man onder te
doen. Tenslotte wekte mevrouw Sons
de aanwezigen ook al zijn ze geen
lid van den Vrijheidsbond, op, toch op
de candidaten van dien bond te stem
men, omdat de vrouwen zich in die
organisatie het best op haar gemak
gevoelen. (Applaus).
De voorzitter sprak tot mevrouw
Sons hartelijke woorden van dank en
huldigde haar met bloemen.
Mr. J. G e r r i t z e n, uit Den
Haag, behandelde het onderwerp:
„Nederlands verhouding tot Neder-
landsch-Indiè". Deze deelde mee, dat
vroeger de verhouding van Nederland
tot onze koloniën uitsluitend geba
seerd was op de behartiging der be
langen van het moederland. Gelukkig
is dat in den loop der tijden veran
derd. Men heeft leeren begr.jpen, dat
een verhouding tusschen twee gebie
den alleen zegenrijk kan wezen, als
zij gegrondvest is op behartiging van
de wederzijilsche belangen. Neder-
landsch-lnoiè en Nederland zijn twee
gebieden, die door staatkundige, eco
nomisehe en andere banden zóódanig
aan elkaar zijn gegroeid, dat een
scheiding van deze gebieden voor bei
-de een zeer ernstige ramp zou betee
kenen.
Vooral de suiker, rubber-, peper
en tabakcultuur zijn van veel beteeke
nis zoowel voor Nederland a.'s voor
zijn koloniën. Zoo ook de Nederland-
sclte scheepvaartmaatschappijen, dié
het verkeer van Nederlandsch-LndlC
met ongeveer alle landen in hei bui
tenland en het geheele verkeer in de
binnenlanden onderhouden. Het be
lang van Nederland brengt dan ook
mee, de koopkracht van Neder-
landsch-Indië zoo.ee'. mogelijk te be
vorderen. Onze koloniën vormen ook
een ruim arbeidsveld voor onze jonge
lui; zij kunnen daar werkzaam z jn
in het belang van beide gebieden.
Spreker herinnerde aan de onge-
wenschte verhouding, die er vroeger
tussehen Nederland en zijn koloniën
bestond, een verhouding, die nu al
meer dan 300 jaar bestaat. Hij schet
ste de vreesolijke en onmenschelijke
dingen, die vroeger op vele plaatsen
iu lndie gebeurden, waarbij men
schen levens niet de minste beteekenis
hadden. De invloed van Nederland is
daar dan ook zegenrijk werkzaam ge
weest. Het brengen van orde en rust
onder de inlandsche bevolking is even
wel niet voldoende voor haar ontwik
keling en welvaart. Daar,oor zijn
ook noodig energie en arbeidslust, die
bij de tnlandshe bevolking niet al te
zeer ontwikkeld zijn. Een gevolg van
de tropische hitte en van den weelde
rigen groet van a'.les, wat de men
schen daar voor hun dagelijksch on
derhoud noodig hebben, waardoor
voor hen geen groote krachtsinspan
ning noodig is.
Spreker wees er in den loop van
zijn rede op, dat de minister van Ko
loniën erkend heeft, dat de uitgaven
in steeds stijgende lijn de ontvangsten
overtroffen. Er moet dan ook komen
een algemene versobering van de
staatsuitgaven. Dit is noodig voor de
welvaart van Nederlandsch-Indié,
waaraan de welvaart van het moe
derland zoo ten nauwste verbonden is.
Met volharding moet worden gestreefd
naar vermeerdering van productie,
die verkregen kan worden als Intel
lect en kapitaal samengaan.
Na herinnerd te hebben aan de in
landsche beweging, de Sarikat Islam,
deelde spreker als zijn meaning mee,
dat Nederland voorshands op staal
kundig en economisch gelikd leiding
moet blijven geven en die niet door
de inlandsche bevolking ui; de han
den moet laten rukken. (Applaus).
Van de gelegenheid tot het stellen
van vragen werd door eenige aanwe
zigen gebruik gemaakt. Zn werden
door mevrouw Sons en Mr. Gerritzen
beantwoord.
De heer Loosjes bracht tenslotte een
woord van dank tot Mr. Gerritzen en
wekte eveneens de aanwezigen op, te
stemmen op de candidaten van den
Vrijheidsbond, opdat een man als Mr.
Gerritzen, die Indië zoo goed kent en
No. 2 on de lijst staat, in de Tweede
Kamer komt.
HAARLEM'a PALESTRINAJKOOR.
Het concertbureau Vernou* deelt
ons mede- dat het Haarlem's Palestri
nakoor, directeur de heer Ant. Aver-
kamp, Woensdagavond a.s. in de Groo
te Kerk een uitvoering zal geven. Uit
gevoerd zullen worden liederen van da
Palestrina, de Pree, Ingegneri, Lotti,
Moralez, da Victoria, Sweelinck en di
COöP. BOUWVERENIGING
„DE EENDRACHT".
In de Vrijdagavond gehouden jaarver
gadering wend door den secretaris het
jaarverslag uitgebracht dat getuigde
van den gunstigen toestand der ver-
eenieing. Het financieel verslag werd
in handen gesteld van een commissie
van onderzoek, die een volgende ver
redering verslag zal uitbrengen. Daar
binnenkort de Kon. Goedkeuring der
Vereeuiging afloopt, werd besloten
deze opnieuw aan te vragen, omdat
het voortbestaan der vereeniging zeer
wenscheliik werd geacht
PERSONALIA.
Den 31sten Moi hoopt.de heer J.
H. Bahien, den dag tc herdenken
waarop hii voor 40 jaar bii de Haar-
lemsche Jalous lënfaibr iek J. P. Son ft
in dienst trad.
Res. off. vai gezondheid 2e kl. P.
O L Kuipers Is werkzaam gesteld
bij den deskundigen dienst te Haar
lem.
EEN MOOIE ONDERSCHEIOINC.
De hier G. A. Luitingh, de bekende
calligraaf alhier, lieelt ter ge.egenheia
der herdenking yan den a.ig, waarop
de Portugees Magalhaes 41a) jaar ge
leden de eerste reis om de were ui
maakte, een oorkonde vervaardigd
voor het Aardrijkskundig Genootschap
te Lissabon.Ook vervaardigde hij twee
albums, op dit feit betrekking heb
bende. namelijk een voor den koning
van Spanje en een voor den president
van Portugal. De heer Luitingh ont
ving deswege van het Aardrijkskun
dig Genootschap te Lissabon, dat zijn
werk ten zeerste prees, een diploma
met gouden medaille en keten
DE CRENSWIJZICINCS-
COMMISSIE.
Vrijdagmiddag1, vergaderde in dé
Oude Raadszaal voor bet laatst d«
commissie van ingezetenen inzake de
grenswijziging onder leiding van dea
burgemeester, den heer C. Maan
schalk.
Aanwezig waren 16 leden.
Afwezig met kennisgeving de hee-
ren Jansen en Klein Schiphorst,
He* rapport van de commissie van
rapporteurs werd zonder hoofdelijk*
stemming mei algemeene stemmen
goedgekeurd.
De voorzitter bracht dank aan de
commissie van rapporteurs voor haar
belangrijken en gedegen arbeid.
De heer Jobs, de Breuk sprak een
speciaal woord van hulde aan het
adres van den steller van het rap
port, den heer P. de Boer, die het
rapport op zoo snelle en juiste wijze
heeft samengesteld.
De voorzatter 6loot zich bij de door
den heer De Breuk gesproken woor
den aan en dankte voorts de com
missie voor de van haar ondervonden
medewerking en de prettige samen
werking, die niet is verstoord gewor
den, niettegenstaande verschil van
inzicht.
Hierna werd de vergadering ge
sloten.
Het Filmkiikspel
De Kroon.
Van het programma dat Vrijdagavond
in Dc Kroon werd afgedraaid von
den wij eerlijk gezegd de stekel-
varkenfilin het aardigst. Dat was ten
minste natuur en leven.... In-het hoofd
nummer: ,-De ruiter zonder hoofd if
„leven" genoeg, maar de natuur ont
breekt. Ha, ha: natuur in zóó'n
film't Is alles even geforceerd en
dwaas eQ men moet werkelijk he*
brein, la'en wij zeggen: bewonderen,
dat zóóveel nonsens kan uitdenken.
Enfinwe moeten deze dingen maar
niet au sérieux nemen, dat doet, geluk
kig, die ui'stekende explicateur, de
heer Wessels, óók niet, blijkens zijl
ironische aankondiging: ,,Dit is na
tuurlijk weer een flim van een gewél
dige spanning.'"
Overigens„Wie hier het schrick-
lyckst gwijgt heeft 't aldenneest ge-
zeid
Veel amusanter was weer de comédie
„De waaghals". De waaghalsTom
Atkinson neet "ij en deze durfal toon'
tenminste, bij zijn waaghalzerij, ge
zonden humor en een nohel hart. Hem
ontgaat dan ook de belooning niet
„Only the brave deserve the fair
(Slechts de dapperen zijn de schoonet
waard
Mooie kijkjes uit de wijde wereld
openen het programma.
Luxor-theater.
Het hoofdnummer van het program
ma dat in Luxor-t-heatcr gedraaid
wordt, is getiteld„Het ongeval in
de Opera". T ls een schrikbarende ver
wikkeling in het leven van gentleman-
bandie'-en in Amerika, die uiterst sen
sationeel ineen gevlochten is. Een aan
tal van die zoogeuaamde gen'letuan-
apachen plegen een moord in coi
schouwburg en schuiven de schuld o|
een ongelukkig man. Diens vrouw
weet echter op wonderbaarlijke wijz*
de onschuld van haar man te bewijzen
eu vooral in de laatst© acten komt een
groote spanning. De hoofdrol wordt
vervuld door Louise Glaum, een be
kende actrice, die een mooie rol vervul'
in deze geschiedenis.
De oomedie „Een remplagant ge
vraagd" een geestige rolprent in 2 ac-
'en, is een verhaal uit een gevangenis,
hoe de onzin bij elkaar geschraap'
wordt, maar gelachen wordt er 2ckei
om, 't is ook grappig. De H. A. i'
Courant is dezen keer buitengewoon
uitgebreid. De dierentuin in Rome ia
een hoogst interessante wetenschappe
lijke opneming, om he* programma 11a
te bouwen. De waterv. uen van df
Niagara verschijnen in trilbeelden
Deze opnemingen zijn wel uitnemenc
geslaagd, de foto's van Nizra en om
streken zijn ook mooi.
Het Scala-Theater.
Een mooi en interessant programma
wordt er afgedraaid. Het is met recht
vooral elk wat wils. Laat ons addehjk
beginnen met den grooten boks wed
strijd Dempsey—Carpcntier. Hoewel
niet nieuw, is de fiim toch het zien al-
les zins waard. We krijgen een overrichl
van dc kampplaats, het trainen van de
boksers en tenslotte den strijd. Men
mag over het boksen deaken hoe nier
wil, voor de liefhebbers is het om te
smullen. Vóór de pauze kregen We ook
nog een mooi. Journaal, het leven in
ia. De schaduwbeelden van de
avonturen van baron van Münchhauscn,
zijn wel aardig, doch passen beter i»
een kindervoorstelling. Een leuke
klucht is „Twee goede kameraden".
Daar wordt hartelijk om gelachen.
Als hoofdnummer wordt vertoond
Het kuustmensch van Dr. Franken
stein". In dit nummer vervult ook de
sympathieke Samson een grooto rol.
En altijd weer in dc sympathiek© rol
len. Dr. Frankenstein is een geleerde,
die zich geheel voor de wetenschap op*
offert. Een nichtje van hem komt op
bezoek. Op zekeren dag komt te ia
bet laboratorium, nadat ze 's nachts bij
zondere dingen heeft gezien. Haar
onderzoek wordt belet door den dokter,
dio een bijzondere uitvinding heeft ge
daan, waarvan hij haar het een en ander
vertelt. Het meisje gaat naar cca *.u:a
en beleeft daar heel veel verschrikkelijke
dingen, die later blijkenneen, dal
vertellen wc niet. Alaar interessant u
bet om Samson aan bet werk te zien.
