OM ONS H£EN
39a Jaargang Wo. 11952
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DINSDAG 30 WEI 1922
HAARLEM S DAGBLAD
a rdmim FMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen ln den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) 13.67'/,. Franco per post door Nederland f3.87'/,. Afzonderlijke nummers fa 16. Geïl
lustreerd Zoudagsblau, voor Haarlem eu omstreken 10.67/,; franco per post 10.65. Post Giro 38810.
Uitaavo der M.V. Lourens Coster, Olrootour-Hooldredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, WUkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz. DBIEHU1ZEBKERKWEG 2, VELSEN, TELEFOON 3521
ADVERTENTIENi Van 1—5 regels f 1.75Iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bi}
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentièu van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Cts
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie i Groote Houtstraat 83. Teleioonnrs. Redactie 800 en Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Hede
DINSDAG 30 MEI.
Stadsschouwburg WilsonsmeinKcsi.
Vereenigine Het Neder!antlsch Too-
neel. „Fientje Beul emails", 8 uur.
Verspro nek weg 31. vergader ine van
aandeelhouders der N.V. Bouw- en
Exploitatie Maatschappij Zuid-Haar
lem".
Kruisweg 70. Vergadering van de
Kamer van Koophandel an Fabrieken
voor Haarlem en Omstreken, 7 uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest,
Bioscoopvoorstellingen.
WOENSDAG 31 MEI.
Groote Kerk, Haarlem's PaJestrina-
koor. Kerkoonoert, 8 uur.
Oud-Holland. Verwulft, Strijkorkest.
Luxor-theater. Groota Houtstraat
Bioscoopvoorstelling, 's nam. 2.30 en
en 's avonds 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling, 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Cinoma-Palace, Grooto Houtstraat
Bioscoopvoorstelling, 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Bcala-theater, Ki-sine Houtstraat 7T
Bioscoopvoorstelling, 'b nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Farai.ie Bioscoop, Kiene Houtweg
Bioscoopvoorstelling, '«nam. 3.30 en
'b avonds 8 uur.
No. 3049
De Tucht-Unie.
Een dag of wal geleden heeft de
Tucht-Unie te Amsterdam haar algc-
mceuc vergadering gehouden en de on
der-voorzitter, Mr. P. H. Ritter, opende
die met een rede, waarin hij vele goede
dingen zeide, ook wei andere, waarmee
niet ieder zal kunnen instemmen. Ik
xa! daarvan aanstonds nog het een en
ander zeggen, maai moet beginnen met
er spijt over uit te drukken, dal deze
vereeniging nog aliud haar ongelukki-
gen naam niet verbeterd hee:t. De
onder-voorzitter klaagde cr over, dat
het instituut nog steeds Ibloot is laat
aan het sterk vooroordeel, „dat achter
iederen boom een diender ziet gluren,
wanneer zijn idealen verwezenlijkt zou
den worden," maar dat is zonder eenrgen
twijfel de schuld van de vereenigir 0 zelf.
Het woord „tucht" beteekent volgens
Van Dale „leiding om iemand aan het
goede te wenuen en van het verkeerde
terug te houden, zedelijke leiding,
scherp toezicht, strafzelfs de/c
autoriteit verzuimt dus te vermelden,
dat tucht een gewoonte is, die wij
'vooral op ons zelf moeten toepassen
en ziet er niets anders in, dan een mid
del om anderen in den band te houden;
is het dan wondei, dat minder taal
kundig ontwikkelde lieden de Tucht-
Ume voor een soort van heerschersvet-
teniging houden, die met gendarmes de
orde in de maatschappij wil trachten te
handhaven. Tucht doet denken aan
tuchtigen, tuchtiging; tuchtschool, erger
nog aan het aloude tuchthuis.
De bedoeling van de Tucht-Unie is
goed, haar naam slecht. Zoolang zij geen
anderen kiest, zal zij aan een instinct
matig wantrouwen niet ontkomen,
Hoe die naam dan wei zou moeten
Üjn, is natuurlijk niet gemakkelijk te
zeggen, ik denk aan Bond vau orde of
liever nog: Bond voor goede manie
ten. Bij den laatste moet natuurlijk ook
niet alleen gedacht worden aan het
onberispelijk hanteeten van mes en vork
of aan een keurige buiging op een ont
vangdag zelfs zijn die dingen de hoofd
zaak niet. „Goed beschouwd," zoo zcidc
de onder-voorzitter, „is de ware tucht
niet de knevelaar, maar de bewaker vau
de ware vrijheid, omdat zij eenerzijds
stelling kiest tegen bandeloosheid, au-
terzijds tegen willekeur." En verder
^regeling der verhoudingen tusschen de
individuen en gtoepen eenerzijds en het
algemeen belang aan den anderen kant
zou geheel onbevredigend blijven, in
dien ze uitsluitend ontstond door dwang
van boven; ze eischt de begrijpende, vrij
willige medewerking van ieder gemeen
schapslid en eiken gcmeenschaps-
groep."
Zoo is het inderdaad. Deze soort van
tucht, waarvoor do vereeniging zich
warm maakt, is niet uitsluitend die van
wetten en verordeningen (jammer ge
noeg, dat zij zich nog interesseert voor
de dwaasheid van het rookverbod voor
kinderen, dat overal mislukt) maar voor
al de zelftucht, wanuecr ik dat leelijke
woord nog eens gebruiken mag, die om
het nog een weinig te omschrijven, ligt
in het woord „wat gij niet wilt dat u ge
schiedt, doe dat ook aan een ander
niet," en in het voornemen van de pad
vinders, om iederen dag een goede daad
te doen. Maar die ook daardoor nog
niet geheel omscbieven wordt. Het is
feitelijk dit, dat wij, wanneer we ons in
het publiek bewegen, op straat, in za-
>nj iQ vervoermiddelen, ons afvragen
„wat zouden de mcnschen, met wie ik
nu in aanraking ben, wel het liefst wil
len dat ik naliet of deed?" en wanneer
het antwoord daarop gegeven is, dat
dan ook na te laten of te doen. Om maar
iets te noemen: godrang bij een zaal of
een tram of spoor is voor iedereen
onaangenaam cn baat ten slotte
mand. De man of vrouw, die lid
ïijn van den „Bond voor Goede Ma-
wieren" dringt dus niet, maar wachi
lustig zijn beurt af. Men kan daarmee
spotten en zeggen: „dio krijgt dan
heelemaal geen plaats", maar dat is
kortzichtig geredeneerd, omdat immers
het ideaal moet zijn, dat iedereen in de
massa, die daar staat to wachten, lid is
van den „Bond voor Goede Manieren",
of het althans zou kunnen zijn cn dus
wiet dringt, dus op de voor hemzelf en
zijn medcmenschca gemakkelijkste ma
nier komt, waar hij wezen wil.
Er wordt van do Tucht-Unie ook ver
ondersteld, ik heb het meermalen op
gemerkt, dat zij bestaal uitlaat ik
het zóó zeggen: .deftige lieden, die een
voudige lieden willen voorschrijven, hoe
e zich moeten gedragen." Ik ken de
ledenlijsten van do Tucht-Unie niet,
maar wanneer daarop alleen „deftige
heden" voorkomen, heeft zij haar goede
doel gemist. Met rang of stand heeft het
begrip, dat ik in den „Bond voor Goede
Manieren" zou willen leggen, niets te
maken. Do njke meneer, die een tram
conducteur onbillijk en op hoogen toon
een standje maakt, gedraagt zich, laat
ik zeggen tuchteloos, dat wil zeggen heel',
zichzelf niet behoorlijk onder bedwang
en een van de fijngevoeligste menschec,
die ik gekend heb, was een eenvoudig
dienstmeisje.
Hieruit volgt, dat het hier niet alleen
op ondemcht, maar ook op karakter aan.
komt. Dames die vier talen spreken,
maar geen aanleiding vinden om een
oud vrouwtje de stoep van het postkan
toor op te helpen, schieten in haar ver
houding tegenover het publiek waar
mee zij in aanraking komen, te kort
de slagersknecht, die bij het zien van
het tobbende oudje zijn fiets neersmijl en
haar naar boven brengt, begrijpt dat veel
beter. Maar wanneer hij geen vijf mi
nuten later zonder bellen in volle vaart
een hoek omrent en een ouden heer,
die verschrikt den verkeerden kant uit-
'ijkt, óók nog uitscheldt, maakt hij
een gevaar uit voor zijn medemenscheu
en is op hem toepasselijk het woord van
Mr. Ritter in zijn openingsrede „ge
vaarlijker tiran, dan het voorschrift is
de ongebreidelde, egoïstische en indivi
dualistische kracht, die alles voor zich
opeiscln en in haar gedachteloosheid de
samenleving min of meer tot den wil
den natuurstaat wil terugbrengen. Ons
volk mag geen slaaf worden van den
enkeling, dat is het devies van de Tucht-
Unie."
Zoo sprak de voorzitter. Is het
wonder, dat op deze bijeenkomst niet
gezwegen werd over den automobilist,
die naar de overtuiging van velen zijn
medemenschen, vooral op hun eenigen
vrijen dag, den Zondag, tiranniseert me;
de ongebreidelde, egoïstische kracht van
zijn motor? In dc discussie over dit pun:
bleek al dadelijk belangrijk verschil van
inzicht: een van de sprekers verwachtte
de goede manieren voornamelijk van dc
voetgangers en een ander gaf te ken
nen, dat Jang niet alle weggebruikers de
vanzelfsprekende voorschriften nakomen,
in welke opmerking toch wel een indi
rect verwijt aan de voetgangers schijnt
te liggen. Zonder twijfel is het ver
keerd, dat voetgangers de straat over
steken zonder op of om te zien, of erger
nog midden op straat staan te praten,
maar iedereen, die van een motorrijtuig
gebruik maakt en zich dus snel voort
beweegt, moet toch bedenken
ie. dat de voetganger maar al te vaak
geen behoorlijk trottoir vindt, waarop
hij veilig gaan kan
2e. dat de voetganger niet, 20oals mo-
toristen, zijn medemenschen met wolken
stof overdekt;
3®; dat dc voetganger geen stank ver
spreidt, zooals motoristen wel doen;
4c dat de voetganger die stilstaat,,
wordt gekwetst wanneer een bewegend
motorrijtuig tegen hem aanbotst, ter
wijl du laatste, stilstaand, geen schade
ondervindt, wanneer de wandelaar er te
gen aanbotst;
Se. dat de wandelaar er het eerst
was en dat pas ecuwen later de motor
rijtuigen zijn gekomen.
Misschien is dit het zwakste argu
ment in een tijd, die van eerbied voor
ouderdom en traditie niet heel veel weten
wil.
Met leedwezen heb xk in de vergade
ring een bespreking gemist over het
reizen van Nederlanders in het buiten
land. Er zou toch wel aanleiding zijn
geweest, om te wijzen op de uitzonde
ringsbepalingen, die in Duitschland te
gen Nederlanders worden beraamd of
zijn genomen en meteen op het feit, dat
zij daarvan door hun onhebbelijk gedrag
maar al te vaak zelf de oorzaak zijn
geweestdoor hun blufferig optreden,
smijten met geld, medelijdend praten
over de gedaalde mark. Tuchtloos is
do manier geweest, waarop duizenden
Nederlanders zich ra Duitschland heb
ben gedragen. Ongemanierd, onbe
schaafd cn ongevoelig. Ziedaar een heel
wat beter onderwerp voor de Tucht-
Unie, dan de opgeschroefde malligheid
van het kinder-iookverbod, dat 111e: te
handhaven is.
Er werd een congres aangekondigd,
waarop zullen worden behandeld tuclu
en: volkswelzijn, verkeerswezen, volks
gezondheid, volkszang, rechtswezen, op
voeding en onderwijs, lichamelijke op
voeding, sociale aangelegenheden en
karikatuur.
Hoe lang zal dat Congres moeien
duren? Een week? Een maand? Er is slof
genoeg voor drie maanden. Maar ook,
helaas, voor dozijnen misverstanden,
wanneer de vereeniging het groote mis
verstand van haar verkeerden naam laai
voortbestaan. Met een „gedocumenteerd
overzicht van haar geschiedenis" kr.gt
zij dat niet uit de wereld.
Jammer, jammer, want zij bedoelt hei
zoo goed. Maar in weet wil van Polonius
ligt er zeer veel in een naam. Die vau
de Tucht-Unie zal haar eiken vooruit
gang beletten,
J. c. p.
stadsnieuws
BEZUINICINC DOOR CENTRA
LISATIE.
Hebben wij reeds in een vorig arti
kel gewezen op de centralisatie van
personeel en toegejuicht de genomen
maatregelen onzer gemeente-bedrijven
om elkander waar noodig met werk
krachten bij te staan; in niet mindere
mate dient dat beginsel ook op het doo-
do materiaal te worden toegepast.
Vooral doelen wij hier op datgene
at met dagelijks gebruikt wordt.
Heeft bijv. Openbare Werken de noo
dig c kracht- en hefwerktuigen, dan
moeten met, zooals nu dikwijls het ge
val is, ook Gas- en elctnciteitsbediijf
deze aanschaffen. Dan toch heeft de ge-
nte aan het ecne bedrijf kostbaar
materiaal soms tien van de twaalf
maanden ongebruikt liggen; terwijl zy
och aan een ander bedrijf op voor
stel van een betrokken Directeur weer
aanschaffing van hetzelfde mate
riaal overgaat. Ook hier heeft de zucht
rai zich zeif te kunnen redden en geen
.lcentje buur" te spelen, de gemeente
kas onnoodig bezwaard.
Krijgen wij straks door invoerragdet
personeelreserve meer centralisatie der
werkkrachten, dan kan wellicht tevens
die van materiaal aan worden toege
voegd. Eén centraal magazijn van goe-
deren, die slechts zoo nu en dan door
diverse diensttakken gebruikt worden,
moet zeker tot bezuiniging leiden.
Ook centraal inkoopen zal hiervan
een gevolg zijn.
Thans koopt bijvoorbeeld ieder be
drijf voor zijn personeel rcgcnkleeding
by zijn eigen leverancier, zoodat we
3 5 4 of meer gegadigden hebben die
van dit materiaal voorzien. Hield
men echter eene inschrijving voor alle
benoodigdo regenkleeding, dan zou
door het zooveel grootere kwantum een
lunerkelyk lagere prijs kunnen wor
den verkregen.
Tal van artikelen als touwerk, vet
ten, olién, verf- en ijzerwaren enz. zya
op te noemen, die ieder bedrijf gere
geld noodig heeft en door centralen in
koop goedkooper konden worden be
trokken.
Oprichting van gebouwen en aan
stelling van personeel is hiervoor niet
noodig. We veroorloven ons de luxe,
ondanks toetreding tot de P. E. G. E,
M,, om er zoowel aan het Electrisch-,
als aan het Gasbedrijf voor elk bedrijf
afzonderlijk magazijn op na te hou
den. Deze ruim ingerichte magazijnen
hebben thans ieder een eigen magazijn
administratie, welke voor ieder bedrijf
door twee A drie ambtenaren woirdt
gevoerd; voorts heeft ieder een eigen
magazijnmeester met de noodtge ma-
gazijnkncohts. f
Een eerste stap in de goede richting
'U o.i. zijn deze beide magazijnen te
combineeren om daarna de ccntralisee-
rrag op bovengenoemde wijze voort te
zetten.
De zakelijke belasting
op het bedrijf.
Het volgende adres ie door de Kamer
aau den gemeenteraad gezonden:
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken v9®r Haarlem en Omstreken, gebruik
makende van haar bjj art. 13 der Wet op
de Kamers van Koophandel 1920 132
verkende bevoegdheid, meent het volgen
de onder Uwe aandacht te moeten
brengen.
Benige weken geleden xyn verschil
lendo personen or lichamen, die te Haar
lem oen bcdryf, als bedoeld bjj art. 242 e
der Gemeentewet uitoefenen, aangiftebil
jetten voor de zakelijke belasting op het
bedrijf uitgereikt.
net zal U niet onbekend zijn, dat bij be
lastingplichtigen in deze gemeente ern
stige bezwaren togen de heffing van deze
belasting bestaan.
Het feit, dat de belasting geheven wordt
naar 't aantal arbeiders, waardoor dus geen
rekening wordt gehouden mot de draag
kracht van het bedrijf, leidt bot groote on
billijkheid.
Ondoruemingcn, waar do productie
hoofdzakelijk machinaal geschiedt, zullen
in gcringero mate bijdragen in deze be
lasting, terwijl andere ondernemingen,
waar weinig machinerieën en veel handar
beiders zijn, zwaar belast worden.
Voor arbeiders, die op één dag meer dan
éón patroon hebben, moet soms meerma
len belasting betaald werden.
In het aannemersbedrijf doet zich deze
merkwaardigheid voor, dat Ue belasting
geheven weidt ven aannemers,, die hier
ter plaatse wonen, voor arbeiden, die in
andeie deelen des lands werkzaam zijn.
Dit is in stry i met den opzet der wet, dat
de belasting is een tegemoetkoming aan de
gemeenten voor de lasten, die 111 de ge
meente aanwezige bedrijven veroorzaken.
Deze tijd van economisehe inzinking ie
allerminst geeeliikt om over te gaan tot de
invoering der zakelijke belasting op het
bedrijf, dio overigens, ook afgescheiden
van den economischen toestand, principieel
onjuist is.
Feitelijk maken, op slechts enkele uit
zonderingen na, als gevolg van nog onaf
gewerkte ouda orders, alle bedrijven thans
een allerhevigste crisis door. De produc
tiekosten worden door de belasting ver
hoogd. Tengevolge hiervan zal de concur
rentie zoowel net ondernemingen geves
tigd in gemeenten, waar deze belasting
luot wordt geheven, als met buiteuland-
ondernemingen, worden bemoeilijkt,
m de prodnetiekpsteu te verminderen,
zal de ondernemer arbeiders, welke eenigt-
ins kunne a gemist worden, moeten ont-
aan, waardoor de werkloosheid wordt
vermeerderd en de gemeente, wat zij met
one hand ontvangt, met de andere zal
moeben teruggeven. Het komt reeds nu
veelvuldig voor. dat aan gejiensionneer-
en andere ouderen van dagen, welke
hun arbeid in een onderneming zich
oen bijverdienste verschaffen, den dienst
wordt opgezeg], omdat de ondernoming
niet de zakelijke belasting op het bedrijf
voor hen kan betalen.
De handel en nyverheid voelen de te
rugwerkende kracht vau de bolostinghef-
fiug in het byaender als oen groote on
billijkheid.
Vole ondernemingen xyn dusdanig ge
troffen door de malaise dut het aantal ar
beiders, dat zy thane in dienst hebben,
veel geringer is, dan dat op 1 Januari
1921.
Bovendien zijn de orders voor 1921 roede
lang uitgjv-oerd, zonder dat de onderne-
by zyn prijsbepaling rekening kon
houden mot deze belasting.
3 gemaakte winst wordt verminderd
of verdwyut geheel, zoo-Jat de vroeger ge
dane opgave voor de' inkomstenbelasting
onjuist blijkt te zyn.
Ln vele gemeenten wordt doze belasting
et geheven over 1921 o.a. niet te Breda,
Eindhoven, Groningen, Delft, Schiedam,
Maastricht, Tilburg, Emmen, Enschedé,
Gouda, den Helder en Leeuwarden en de
eeste van deze gemeenten heffen ook
et over 1922.
Ten slotte koint het de Kamer voor dat
in zakelijke belasting op bet bedryf ai
ler weinig past by het streven van de
unoente Haarlem om zich te Ontwihke-
n tot industrie- en havenstad. Verschei
dene gimeeni>n trachten hetzelfde doel te
bereiken en zy zullen daarin beter slagen,
naarmate zy do vestiging van industrieën
eu bedryveu aantrekkclyker weten te ma
ken. Ook op dezen grond lijkt de Kamer
deze bcmsting speciaal voor do gemeente
Haarlem verwerpelijk.
De Kamer verzoekt U dringend om op
grond van bovenstaande overwegingen on
ver wyld terug te komen op Uw eerder be.
sluit tot heffing der zakelyko belasting
voor het bedryf, of althans de uitvoering
vaa dal besluit op te schorten.
TWEE SYMPATHIEKE AHERI-
KAANSCHE VBJEDESGEDAUHTEN
Men schrijft ons
Hoe ver onze Volkenbond ook moge
wezen van het beeld dat diep in het
hart van miliioenen sluimert, congres
na congres wordt samengeroepen,
waar telkenmale met vernieuwden
moed wordt gearbeid aan de verwezen
lijking van idealen, welke over den
ganschen aardbodem weerklank vinden
terwjjl. voor ons iand inderdaad meer
en meer eene schoone, grootsche roe
ping op internationaal gebied schijnt te
zijn weggelegd. Spontaan werd toch
Nederland uitverkoren om het Vredes
paleis te zien verrijzen, evenals he;
Internationaal Hof van Justitie, het
welk zich in ideèelcn zin nog boven
den Volkenbond verheft terwijl ook
een Nederlander de hooge eer te beurt
viel, als voorzitter daarvan te worden
verkozen. En nog zooveel meer fei'en
van beteekenis op dit gebied met dank
bare vreugde kunnen worden geconsta
teerd.
Staan wij echter over het algemeen
niet wat heel nuchter tegenover dit al
les '1 Past niet warmer hartklop tegen
over het vertrouwen, dat speciaal aan
ons door alle andere naties werd ge
schonken en zou he« niet in onze his
torische lijn liggen, om ook aan onze
jonge generatie iets meer van dit idea
lisme bij te brengen.- daar waar andere
landen ons hierin al jaren lang zijn
voorgegaan.
Zouden wij niet o.m., al8 eeue kleine
poging daartoe, het aardige voarbeeld
kunnen volgen van vele staten uit N.
en Z.-Amerika en beproeven, zooal;
het reeds lang voor den oorlog mee-,
en meer gebruikelijk was, de viering
van 30 Mei als vrodesdag in te luide",
door over het geheele land preciea
om 12 uur enkele oogcnblikken „stil
le aandacht" daaraan to wijden? In
verschillende kringen vond dit denk
beeld, waarvoor men van uit Amerika
dezer dagen in ons land sympathieën
poogde op te wekken, warme instem
ming. Terwijl o.a. „Eenheid" kort ge
leden ook reeds 'n woord daarover liet
liooran. Mogen in velen onzer scholen
ook leerkrachten worden gevonden, die
ovenals daar, met speciaal genoe
gen een paai vriendelijke vredesge-
daehten met de kindereu we'en te bi
spreken, wellicht ingeleid door c<
mooi lied of gezang of een plaat. Al
ware het dit jaar allee» maar om te
vertellen, hoe daar ver over de zever
miliioenen menschen en kindere" de
zelfde vredesgedach'en koesteren er.
aan o"s denken, aan het land van het
y redespaleis en hoe van jaar tot
jaar meer landen di: voorbeeld begin
nen te volgen.
Juist nu, aan de» vooravond van he'
congres waarvoor meer eenstemmig de
keuze viel op Den Hang en waar wol-
licht een gelukkiger slot aceoord zal
worden gevonden da" in Genua, zou
deze belangrijke gebeurtenis den vre
desdag wellicht spoedig in aller harten
doen leven, meer dan do 18-Mei-vie-
ring, die helaas door den oorlog meer
en meer op den achtergrond geraakte.
En zouden niet in Nederland, zooals
elders ook reeds pogingen daartoe
worden aangew nd, dio alle kans van
slagen hebben en ook juist ter ge
legenheid van dit congres, vredespost-
zegels kunnen verschijnen van regee-
ringswege 1 (van 2, 6 en 10 ct.^ In af
wachting echter van de dne zinne
beelden, welke liefst internationaal
moesten worden aangenomen en waar
voor men suggereerdeGrotius het
Vredespaleis en liet beeld van den
Christus in de Andes zoude" wij
voorloopig met een bescheidener svm
bool kunnen beginnen. B.v. met een
eenvoudig overdrukje ec" oüjf'ak bo
ven de beeltenis van de Koningin en
het woord „Pax" daaronder. Hetzelf
de voor de postzegels met cijfer.
Een verscheuid vodje papier ontke
tende den oorlog. Moge het zenden
van milliarden vredeszegeltjes als een
klein memento en teve"s als een aan
houdend volksreferendum er iets toe
bijdragen, om oorlog te vermijden, zoo
klinkt het vol blij geloof in een betere
y ere ld uit he1 hart van jong Amerika...
Maar zijn die zinnebeelden niet ty
peerend voor do warme plaats, welke
Nederland in do mentaliteit van onze
verre vredesvrienden heeft
GEREFORMEERDE KERK HU
de Maandagavond gehouden vergif*
dering van den Kerk era ad der Geref.
Kerk is beroepen in de vacature Ds.
S. Datema, het volgende drietal op
gemaakt:
Dr. J. Brinkman, Vlisswigen; J. v.
IIertsen, Twijsel; K. Schilder, Go-
rinchem.
—HET VIADUCT BIJ HET
KENAUPARK.
Thans is men begonnen met de uit
voering der werken tot verbetering vera
het verkeer van de Schoterbrug bij
het Kenaupark.
Zooals de lezers weten moet ee"ig
plantsoen vallen en zal een reep moe
ten worden aangeplempt.
DE NATIONALE ZANCWEOSTRIJO
VAN „KUNST EN BROEDER
SCHAP" TE AMSTERDAM.
..Kunst en Broederschap" te Ara
sterdam geeft een nationaleri zang-
wedstrijd. Wii vermeldden reeds de
voornaamste bekroningen in ons vorig-
nummer. Thans nop eem uitvoeriger
mededeoUme.
Zaterdagavond werd begonnen met
de derde afdeel ing gemengde koren,
waarvoor de heor L C. Keereweer
het verplichte nummer sohreof „Her
innering", op tekst van SeLly de Jong.
De jury be6tond, behalve de voorzit
ter L. C. Keereweer, mt de hoeren
Jac. Bonset, Evert Cornells, H. J. den
Hertog en Fred. J. Roeske. In deze
afdeeling zongen 14 koren mede, die
ieder, behalve het verplichte nummer,
ook een vrij nummer te ringen had
don.
De uitslag was:
le prijs verguld zilveren medaille
sn f 150 on directeuren rijs van f 50
.Kunst na Arbeid" Utrecht, dir. H.
an Rhcenen mt 32 stammen.
2de priis verg, zilveren medaille en
f 100 en direeteursprije van f 25
..Oefening baart Kunst", Nieuwen
dam met 4—1 stem, dar. Rei Heepe.
3de priis A verg. zilveren medaille
en f 50 „St.Caecilis", Wormerveer
met 32 stemmen dir. T. J. Sicking.
3de priis B verg. zilveren medaille
en f 25 „Amst. Koorzangechoolmot
2 stemmen, dir. Slmorn Gokkes.
4de prijs A. verg. zilveren medaille
Onder Ons Zaandam dir. C. Keg,
met 32 stemman
prijs B. zilveren medaille „Looft
den Heer" IJmuiden, dir. Piet Heepe
mot 4—1 stern.
5de prijs A sóïVoren medaille „Cae-
cilia", Amsterdam bot 3—2 stemmen,
air J. Boon.
öde prije B groot verguld bronzen
medaille „Weesper Gemengd Koor"
met 32 stemmen .dir. D. Posthuma.
Uitepraakprits „Kunst na Arbeid",
Utrecht met 3—2 stemmen.
Zondagmiddag werd de wedstrijd
voortgezet met de 2e afdeeling ge
mengde koren. Voor deze afdeeling
schreef de beer Jac. Bonset het ver
plichte koor „Zonsopgang" op tekst
van J. A. l>almover Jzr.
De 7 koren, die in deze afdeeling
medezongen waren al zeer verschil
lend, zegt J. H. Jr. in de Tel., „Gon
Amore" onder l)ams begon, maar de
prestatie was niet fraai. De accoordem
waren met zuiver. Het vrije nummer
„Do Witte Sneeuw" van Oh Koop,
werd ook niet zeer gelukkig weergege
ven. „Morgenrood" uit Don Helder,
zong to laag, ook in het vrije nummer
..Natuur" van A. J. Leewens. Een
slechte tekst, dit work. „Middeai
Beomster" onder Crémam was ook
niet in orde csi nogal onzuiver en ein
digde een halve toon te laag. Roesko s
„Lentezang" werd op toon gezongen,
„Zanglust" Wonnerveer, ander Joh.
Brands was liot eerste koor dat mooi
zong, goed van o<watting en op toon.
Ook Roefke's „Gypten" was zeer
goed en dc- componist moest oprtaan
om voor de hulde te danken, hem
door 't publiek gebracht. Jan Bool a
zong ook goed met zii:: koor uit
Spaarndani. Beter was „Aketinentia
uit Utrecht onder van Rheenen, «lot
het verplichte koor goed zong en als
vrij nummer „Waak Op!" van den
Hertog, die een avotie kreeg
J31 cït nummer steeg het koor een
halve toon. „Senipre Crescendo'' on
der Piet Hespe waa ook hee! goed. De
prestaties na de pauze waren beter
dan er voor.
De uitspraak 111 deze afdeoling doot
de jury tiestaaixie uit voorzitter Jao.
Bonset, Eveut Come.is, L. C. Keere
weer. Fred. J itoaske en A. B. H
VerJiey is aldus;
le prns groote verguld: zuiveren
plaquette en f 2UÜ met oireoteursprija
van f ÖU ,,Zajigi.ust" Wormerveer mef
41 stom .dir. Joh. Br anus.
2e prijs verguid zilveren medaille
on f lira mot lurecteureprijs van f 25
„Hompre Lresoenao Amstoroara, at
gemeen® stomen, dir. Piet Hesp®,
3e prijs A verguld zi.veren medaille
1 f 19 „AXfeUiienUa" U treedt mei
41 stemmen dir. il. van fdneenen.
3d® priis B. verguld zhveran me
daille en 1 40 „Con A mor® A'oaui,
met a~gewcene stommen. Dir. li- P.
C. Dauis.
4de prijs A s erg. zilveren medaille:
„Spaurnoam's Gem. Koor", met 3
stemmen. Dir. Jan Booda.
4e prijs B: zilveren medaille; Mid
den Beemster's Gemengd Koor. Dir.
B. J. A. P. Créman met 41 stem.
Prijs voor beste uitspraak:
„Zanglust", Wormerveer, met 3
stemmen.
Dan werd begonnen met de eerat
afdeeling gemengde koren.
1st. J. Olm an schreef het verplicht*
werk. Was dus voorzitter. O.erige ju
ryleden; Evert Cornells, Sem Dresden,
L C. Keereweer en A. B. H. Verhey
Direct na liet zingen van dit verplichi
te nummer brak er een storm van ap
plaus voor den componist Olman los,
Hij heeft ons weer een werk laten hoo
ren, dut waard is gehoord te wordei
aldus de heer J. II. Jr.
Deze coinjjositle behoort tot het
beste van wat er den laatsten tijd ge
schreven is. W el is waar is het werk
wat opvatting betreft, moenija, muar
de talrijke modulaties bleken geen
moeilijkheden op le leveren. De melo
dische lijn is prachtig volgehouden
de kleur van de compositl», is de kieui
van htt gedicht
Geen wonder dat er een stonn van
applaus losbrak toen „Haarlem's Ge
mengd Koor Zangkunst" onder Nico
Hoogervverf gezongen had. Dit koor
heeft prachtig steinmaieriaal. Hij hef
mooi p.p. zingen. Ook het begin nam
hij p p. Er staat „ingetogen", wal
niet hetzelfde is, maar afgezien daar
van zong het koor subliem.
Het vrije nummer „Koren" van Al-
phons Vrun ken werd ook mooi en op
toon gezongen, zoodat Vranken, in <1*
zaal aanwezig ecm ovatie kreeg. Hel
publiek heeft, trouwens den mooion
zang in deze Trfdeeling weten te waar-
deeren en vooral Olman gehuldigd.
Henri Pielage zong met „tJmuiden's
a cappella koor" minder gelukkig
Maar zijn "begin was juister. In „Mid
dernacht" v an Wierts nep het mis.
Het koor zakte onder 't zingen en was
er aan 't slot zoo ongeveer een toon
onder.
Willem Hespe's koor „Crescendo"
uit Noor.i-fcciiarwoude, had naar mijn
meening de juiste opvatting van net
werk. 11 ij emdigue wat te hoog, on
geveer i toon. uoa het vrije nummer
o lm uzi's „Dioonie Vrouw, kom", werd
friscti gezongen. „Haanemsch ge
mengd koor Haarlem" onder Jan Boo
du was minder gelukkig. Eci* tenor op
uen hoek stond te ver weg en zong
solo. Zijn vrij nummer „De Winter
van Loots wus niet in orde; een to
praan zong scherp uit cn de stemmen
waren onderling onzuiver, bo.endien
rees het koor 4 loon.
„Excelsior" Zaandam, onder H.
Lindeboom /.ong daarna prachtig, uit
muntend van opvatting, precies op
toon. üok het vrije nummer was mooi
van klank en nuanceering. De jury
heeft een moeilijke taak. De ovaties
zijn niet van de lucht. ([Terwijl ik
schrijf moet Roeske voor liet vrije
nummer „De boodschap op de hei",
zijn compositie danken. Lindeboom
dirigeert rustig.' Nico Hoogervverf
laat mooi zingen, maar kan als diri
gent nog wal leeren. Tot slot zong
„Aalsmeer's Koorvereeniging" onder
A. van Dam De mannenstemmen zijn
minder fraai.
De jury deed als volgt uitspraak:
lste prijs met 3—2 stemmen: „Zang-
kunst" Haarlem. Dir. Nico Hooger-
werl. Gouden medaille en f 350 en dl-
recteursprijs a f 75.
Dit koor verschild» al heel weinig
me; Excelsior. Ik had „Exce.sior" deu
eersten prijs toegedacht. Er waren 2
juryleden die voor Lindeboom's koor
stemden.
2de prijs met alg. stemmen; Gein.
Arbeiders Zangver. „Excelsior Zaun
dam. Dir. H. Lfaldeooom. Zilveitn
lauwerkrans en f 200, directeurspri)8
van f 50.
3de prijs: verguld zilveren medaille
en f 100 „Crescendo", Noord-S»har-
woude, Dir. Willem Hespe, met 41
stemmen.
3de prijs B: verg. zilveren medaille
en f 50 met 3—2 stemmen Aalsmeer
Koorvereeniging, Dir. A van Dam.
4de prijs: verguld zilveren mcdaillo
met alg. steramen „Haarl. Gemengd
Koor". Dir. Jam Booda.
Prijs voor bet-te uitspraak met 32
stemmen „Zangkunst", Haarlem.
De drie 1ste prijswinners in de 3de,
2de en lsto af tl. gemengde koren zon
gen daarna in den Eerew rbtrijd.
Eerst zong „Kunst na Arbeid" Utrecht
onder H. v. Rheenen zijn verplicht
nummer „Herinnering". Daarna
kwam „Zanglust" Wormerveer onder
Joh. Brands met „Zonsopgang" van
Bonset en tot slof Zangkunst" Haar
lem onder Nico Hoogerwerf.
De prijzen zijn resp.: Iste prijs zil
veren lauwerkrans, 2de prijs: zilverer
lauwerkrans en 3de prijs- groote zilve
ren medaille.
lste prijs met alg. stemmen: „Zang
kunst". Haarlem.
