Ned. ïooukanstenaarsvereenigiiig.
Opmerkingen uit öe
Burgerij.
Gemengd Nieuws
89e Jaargang Mo. 11960
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
VRIJDAG 9 JUNI 1922
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
ia (kom der gemeente) f3.571/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers fU.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem eu omstreken 10.671/,franco per post f0.65. Post Giro 38810.
Uitgave dor N.^. Lourens Coster, Dlrootour-Hoofdrodacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wljkeroog, lJmuiden,
AOVERTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.75Iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaaifstnivers-advertentiên van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Ctt
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. A contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie i Groote Houtstraat 83. Teletoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
Beverwijk enz. DRIEHUIZERKERKWEG 2, VELSEN, TELEEOON 3521
DIT NUMMER BESTAAT DIT
TWAA1JT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Agenda
Heden:
VRIJDAG 9 JUNI.
Gem. ConcertzaalUitvoering van ge-
Wijde muziek door het Engelsche corps
van Heilssoldaten, Nothingham, 8 uur.
Oud-Holland, Veiwulft, birukorkest.
Bioscoopvoorstellingen.
EATEKDAG 10 JUNI.
(Jem. Concertzaal, Ned. Toonkun-
stenaarsviexeenigina, Concert der
Hiaarlomsohe Orikestvereenjging, 8
Oud-Hollaud, Verwulft, Strijkorkest
Luior-theater. Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling, 'b nam. 2.30 en
en 'a avonds ti uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling, 'b nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Cinema Falace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling, 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
bexi.»-». oxtor, Kleute Houtstraat 'i~
Bioscoopvoorstelling, 'a nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
De omstandigheid, dat de Ned.
Toonkunstenaars-Vereemging haar al-
gemeene ledenvergadering binnen ere
muren van onze oudo stad Haanlem
houdt, vestigt onze aandacht mot
meer dan gewon© belangstelling op
deze vereeniging, die, door haar stre
ven en werkon in vakkringen zéér
wordt gerespecteerd, doch. ook daar
buiten op groote waardeering recht
heeft.
xj©n kort overzicht van den ontwik-
ke.mgagang der NI T. V., zal zulks,
naar ik hoop. verduidelijken.
De N. T. V. werd opgericht in hel
jaar 1875 op initiatief van G. A ïïein-
zc. in die jaren toonaangevend musi
cus. Eigenaardig wei, dat de eerste
biieenkomst ter bespreking van de op-
nehtingsp.annen door „musici en di
lettanten'' gehouden werd in haar
ge-neeie verdtere leven heeft toch de
N. 1. V. de dilettanten uitgesloten;
doel was juist een vereeniging te heb
ben ter beitai-tieing van ue belangen
der toonkunstenaars en dan bestuurd
door toonkunstenaars zelf. Een tweede
meer algemeen doeJ Was het Neder-
landsch muziekleven op hooger peil te
ibrengen, on wol speciaal bij hot pu
bliek interesse voor Nederiandsche
compositie op te wekken, want met de
belangstelling voor Nederiandsche
werken was liet in die dagen inaar
Eover gesteldwat uit het buitenland
wam (Duitsohland), gold als goed,
eigen werk kwam bijna niet in aan
merking
De voreonlgiiig had dus een ruim
aroeidsveld en al spoedig teekemdk
aioli de weg, waai-Iangs zij zich zou
ontwikkelen, ai.
Under leiding van. ltaar eerste be
lt uur, bestaande uitRichard Hol,
Heinze, W. Ötunxpff, Nicolai en Mey-
roos. werd ecu „Eerste Uitvoering
georganiseerd in het gebouw „Odéon"
te Amsterdam, waarop sléchts werken
van Nederiandsche componisten wei
dén ten gehoore gebracht. Op deze
uitvoering volgden al spoedig ancieru,
waaronder zéér belangrijke, meesten-
tiids gehoudten ter gelegenheid van de
jaarlijkeciie algenieenc vergaderiiig
gelijk ook a.s. Zaterdag en Zondag
het geval is. Onder de weiken op
deze uitvoering ten gehoore gebracht,
noem ik Gotlfrieo' Mann's „Eerste
bvmphoiiie' Benoit'6 „Kinder-Ora-
torium" (Peter Benoit was correspon
deer© lid lid der vereeniging), Zweers'
„l>e Kosmos'en Symphonic „Aan
mijn Vaderland' van MiUigen's
„Darthula" e.a.
Door het uitschrijven van prijsvra
gen voor Nederland ache composities,
wist men cto jeugdige musici te prik
kelen tot verhoogde wei-kkracht; on
der hen die bekroond1 werden vermeld
ik o.a. Philip Loots, Van Tetterode,
Jolian Wagenaa.r, Kor Kuiler. Ben
goed denkbeeld was, de bekroonde
werken op kosten der vereeniging in
den handel le brengen, want muziek
uitgeven is altijd duur geweest, en
dikwijls een onoverkomelijk strui
kelblok voor jonge componisten, die
gewoonlijk meer melodieën in hun
hoofd, dan gold in hun zak hebben.
Hieraan hoeft voorzeker ook wijlen
mevrouw de Wed. E. Reiger—Tisler
gedacht, die met voorbeeldige mild
heid iaarliiks eon belangrijk studiegeld
ter beschikking stelde van óiè jeugdige
talenten, die naor hei oordeel van het
bestuur der N- T- V. hiervoor in aan
merking kwamen.
Oefende de vereeniging dus reeds
vai; den beginne af een opwekkenden
invloed op hot Nederiandsch muziek
leven uit. van 1879 teekent haar hou
ding zich scherper afin dat jaar toch
werd besloten tot het instellen van
muzick-examcns, en wel „om een dam
op te werpen tegen den dagelijks toe
nemenden stroom van onbevoegden,
die zich uitgaven ale onderwijzer!es)
in de muziek", zooals het bestuur het
voorste toelichtte. Een en andar na
de mededeel i ng dat van regeeringswe-
ge iots dergelijks niet te verwachten
was. En dit laatsto werpt een eigen-
aanlig licht op do toestanden, op het
gebied van muziekonderwijs in ons
land. in dien tijden nu. Want nog
altijd staat het in 0113 lieve landje Jan
en alleman vrii om zioh op te werpen
als „leeraar(es) in do muziek", al is
de persoon in kwestie daartoe in het
minst niet bevoegd. Welk een verkeer
de invloed dit op de muzikale ontwik
keling van ons volk uitoefent, en welk
een nadeel op deze wijze aan de wel be
voegden wordt toegebracht, behoeft
bijna geen betoog. Toch is tot op hot
huidige oogenblik onze regeering nog
niet tot het ware besef hiervan geko
men. anders had zij allang „ingegre
pen en een „staatsexamen" ingesteld".
En nu is liet de grootste verdienste
van do N. T. V., dat zij door hare exa
mens dien „stroom van onbevoegden"
tracht te keeren. Welk een belangstel
ling deze examen» (solozang, koor
zang. viool, piano enz.) genieten, mag
wel blijken uit het aantal zach jaar
lijks aanmeldende caiuudiaten, dat b.v.
in 1915 pl.m. IUÜ bedroeg dut aan
tal kén ook hoog zijn, ommat de exa
mens oer N. T. V. „open" voor ieder
een aim, in tegenstelling met die der
JVLii. tot bevordering der Toonkunst,
waar ad een zij, die ingeeclirevon
zim op ae scholen dier Maatschappij
zien kunnen aanmelden. Ook het stre
ven der N. T. V. naar een unificatie
der examenprogramma's uitgegeven
door de verschillende muziek -genoot
schappen met daaraan verbonden fi-
nancieelen steun van het rijk, verdient
den lof. Li dat opzicht gaat de ver
eeniging hand aan hand met de Mij.
tot bevurotering der Toonkunstaldus
zal men gezamenlijk tot het goede
doel geraken.
Vermelding verdienen voorts de be
moeiingen der N. '1'. V. Inzake het ver
krijgen van verbetering m het zang-
onderricht op de schoten. Zoo werd
b.v. de „cij for methode" (Ghevé) onge
schikt geoordeeld, en schreef mén een
prijsvraag uit voor een ..volkszang-
methode voor volwassenen
De zorg voor hare leden recht
streeks. moge blijken uit het onder
steumnRefonds. Jaarlijks verleent de
Vereeniging een crediet voor hulp
hij ziekte of ongeluk der leden.
In den loop der jaren is voorname
lijk liet muziekcxamen de belangrijk
ste factor geworaen, waardoor de
N. T. V. haren invloed naar buiten
doet gevoelen de langzamerhand ge
heel gewijzigde vorm van het concert
leven in Nederland ia hier de oorzaak
van het aantal concerten, vooral so-
listenooncerten, heeft zioh gaandeweg
in ons land zóó uitgebreid, dat dit ge
deelte van het v. erk der N. -T. V. (de
correspondeerende leden in het bij
zonder hadden tot taak dergelijke oon-
oerten voor te bereiden) weinig suc
cesvol bleek te zijn ook echter door
de vorming van svmphonie-orkesten
in ons land waar vele en goede Neder
iandsche com posities worden ten ge-
hoore gebracht, werd de N. X- V. ge
deeltelijk van haar taak ontlast. Toch
grijpt zij dikwijls hare jaariijksche
vergadering als een welkome gelegen
heid aan. om weinig of nog onbekend
v.erk van Nederiandsche componuten
ten gehoore te doen brengen. En ik
wil dan ook met klem de uitvoerin
gen op a.s. Zaterdag en Zondag, in
Conoerigdbouw en Stadsschouwburg
aan het Haarlemsche publiek aanbeve
len. De namen der concertgevers,
(Haarlcrnsche Orkestvereeniging, Mia
Peltenburg, Karei Gberstadt, Hol-
landsoh Strijkkwartet, mevrouw
Koolhoven, mevrouw Fiensel Wege
ner, A. de Vogel, waarborgen reeds
veel, het initiatief van het bestuur der
N. T. V. bestaande uit de heeren S.
van Mölldgen, Sein Dresden, Textor,
Petri en Amory. verzekert ons kennis
making met inteivssaiite werken.
Laten de Haarlemmers nat eens door
een groote opkomst toonen, dat „Haar
lem een muzikale stad" geen holle
phrase is; de Haarlemmers zullen er
hun orkest, htm solasten, ziohzelven
mede ï-especteeren, de N. T. V. zal er
waardeertng in terug vinden voor haar
streven, om goede Nederiandsche
kunst bij het publiek ingang te doen
vinden.
GEORGE ROBERT.
Stadsnieuws
KINDEREN BENEDEN 16 JAAR.
De reilen, waarom do rechtsgeleerde Com
missie, op verzoek van B. en W. een an
dere redactie voorstelt betreffende de
strafbaarheid der toelating voor kinde
ren beneden zestien jaar in bioscopen, is
deze dat bjj de bestaande redactie per-
eoneel kon worden vervolgd, terwjjl de
bedoeling ie, do directie aansprakelijk tc
stellen. Zjj moet dan het personeel maar
afdoendo instructies geven.
Theoretisch is dit natuurlijk goboel
juist. Practisok wordt het bezwaar niet
opgeheven, dut niemand tor wereld met
zekerheid kan zoggen, of een kind vijf
tien of zeven tien jaar oud ia, of prooi es
zestien. Vooral omdat hot to jonge kind,
in een bioscoop willonide doordringen, er
allicht om jokken zal.
Daarom vinden wjj deze soort van be
palingen altijd onbilljjk, onverschillig of
zjj den suppoost of den directeur zelf
treffen.
HET KERKRAAM IN DE GROOTE
KERK.
Naar wif vernemen is het geschil
derde raam, dat den heer Joh. de
Breuk werd aangeboden, ter gelegen
heid van zijn 25 jarig jubileum als
kerkvoogd, thans in de Groote Kerk
geplaatst. Het zal eerstdaags onthuld
worden.
ue onderzoekingen van
Dr. G. van Oer Sioen, naar
aanleiding van do sonoon-
geniaakte F.una Hals achil-
oerijen.
Een onzer meaewerkers Bchrijit;
Gisteravond neuben wij reeus met
een enxel woord \un bei verscnijnun
gewag gemaa&l der publicatie iu ue
Aiciueven van 'ieyier, van een iuui-
tai onderzoekingen. door boveiige-
jibemüen getecrue op verzoek van utii
heer Gratama, uöu uirecteur van hei
museum, ondernomen- Aauiejuing tot
dat verzoek was uen lieer Uniiania,
naar deze m een kort voorwoord uit
eenzet, het feit dut, toen in 1919 cc
regenten van hei Sim Elisabeth's
gasthuis door den restaurateur De
Wild van de zware vernislagen wa
ren oqjtdaan, dat toen, hier en daar,
mui oi meer hedcitl, uuur süiiunlgen
ue vrees was geuit dat tegelijk mm
uie vernislagen ook een dec. van üe
kleur van mals en wel speciaal een
zeker glacis, doer iiuls ei" op aange
bracht, zou verwijderd zijn. loen nu
tot een gelijksoortige sciio-nmaak
van Uen maaltijd der officieren van
den at.-J orisdoelen van 1610 weid
overgegaan, werden de proppen wat
ten, waarmede na w geprepareor-
den alcohol gedrenkt te zijn de be
werking had plaats gevonden, aan
Di. Van der öieen ter ana.yteering
afgestaan. Naar uit diens uitvoerig
en natuurlijk streng wetenschappe
lijk onderzoek blijkt, is bij de analy
seering dier watten geen spoor van
verf gevonden tn werd bewezen dat
de gouden toon van Hals' werken
izooals de bewonderaars der nid-
schoongemaakte doeken het noemen:
de heer Gratama spreekt van de gelige
kleur) slechts een vaisclie uiterlijke
schijn is, die veroorzaakt wordt,
doordat het wit, het blauw en liet
violet, gezien do-r de oude, verdorde
vernislagen heen, zich als geel, groen
en brum voordoen.
Door de publicatie dezer onderzoe
kingen kan ten opzichte dezer quaes-
ties natuurlijk veel inzicht verhel
derd, veel vertrouwen voor de ge
volgde methode gcwoimen worden en
al zal veel van Dr. Van der Sleen'a
onderzoekingen zich niet tot een re
feraat m ons dagblad leen en, toch
mogen wij er het oen en ander uit
overnemen, temeer daar genoemde
geleerde zich. niet uitsluitend tot de
gegeven opdracht bepaald, docli al
licht door de interessante stof aan
gelokt, zijn onderzoekingen nog m
wijdere kringen getrokken heeft. Zoo
vindt de belangstellende lezer in dit
verslag zijner onderzoekingen door
den heer Van der Sleen oen uitvoerig
overzicht gegeven van de pliaaes
waarin de chemische wetenschap zich
met de sehiiderkunsHeciiniek heeft
bezig gehouden. Terwijl lit-i vooral
Petteukofer is wiens naam ifcor een
vorige generatic steeds in dit .ciband
genoemd werd, brengt de schrijver
een hollandsch chemicus van naam
naar voren in den Litrechtschen pro
fessor GerrLfc jan Mulder (gestorven
in 1880) die reeds in 1804 een werk
over de Scheikunde der drogende
oliën publiceerde waardoor hi) ais
pionier van de scheikunde dei- schil
derkunst kan women beschouwd.
Van belang is zeker het betoog van
Dr. v. d. SI. waar hij Pettenkofer's
bezwaren en vermaning tegen het
verwijderen der vernis verklaart uit
het misverstand dat bij dezen omtrent
wat wij in Holland en wat hij t. z. t.
in Duitschland onder „vernis" ver
stonden. Uit verscheidene gedeelten
van Pettenkofer's went, blijkt zegi
Dr. v. d. S. dat hij wel degelijk
van meeaiing was dat onze schilde
rijen met gekookte lijnolie gevernist
waren (terwijl in ons spraakgebruik
Lij vernis aan een vermenging van
lijnolie met terpentijn gedacht wordt).
Naast al deze voor vakmonsclian ze
ker hoogst belangrijke zaken worden
nog beschouwingen gewijd aan aller
hande veranderingen, waaraan olie
verfschilderijen onderhevig zijn, aan
het barsten door chemische oorzaken
enz. Het is ook daar wederom Gerritj
Jan Mulder, die door groote bewon
dering voor de Kunst gea reven zicli
het eerst met een aantal dier ver
schijnselen bezig hield. Deze Utrocht-
sche prof. vindt in onze dagen een
pendant in den Leipziger collega Wil
helm Ostwald, dit 2elf amateur-
schilder en uitnemend «chriiver bei
de, van de beroeps-chemici zich het
meest voor deze quaestio- interes
seert.
Doch ook met deze geleerden is het
overzicht nog iang niet uitgeput.
Fahrion, Tatiber. Walter, F. Meid,
ziet daar nog eenige namen van groot
heden, Uie ui dit verband besproken
worden. Het lijkt mij voor 'schilderB
en schilderij bezitters van groot ge
wicht, zoo deze onderzoekingen van
den Haarlemschën geloerde in een
meer populairen vorm dan in het
streng wetenschappelijk orgaan waar
ze gepubliceerd werden, gcwenscht
was, opnieuw en 111 het Hollandsch
worden uitgegeven. Daar zou vermoe
delijk wel belangstelling voor beetaan
en het ligt wellicht op den weg van
den heer Gratama die ale schilder
nu ook in de keuken van den chemi
cus gekeken heeft, ons die te bezor
gen. Hoeveel er van up to date is
blijkt, als we ons de thans brandende
quaestie van de berstende schilde
rijen in het Gemeente-Museum te Am
sterdam te binnen brengen, waarover
het in de bladen ingezonden stukken
regent. De gemeente Am terdam heeft
ik meen 46 duizend gulden ge
voteerd om or prooven van ventilatie
voor in heit gebouw to gaan nemen.
En wat deelt Dr. v. d. 8. ons thans
mede len dat klopt wonderbaarlijk
goed met de opinies van mannen ais
Hofstede ae Groot, Breaius, die al
die malheurs aan de innerlijke eigen
schappen der schilderijen toeschrij
ven) als de theorit van W. Fahiïoni
(1910j: „Deze theorie beduidt dus niets
meer of minder dan dat het ber
sten en de ruïne der olie^ fschildt-
rijon niet het ge.olg van uitwendi
ge oorzaken van chemischsn. physi
schen of mechanischen aard zijn doch
van werkingen die zich i n de struc
tuur van het bindmiddel voordoen en
die derhalve onontkoombaar, en niet
te verwijderen zijn en waarom de re
sultaten bovendien onherstelbaar
zijn".
Een feit is het, dat in deze materie
in onze dagen het laatste woord aan
de chemici en den wetenschappelijk
onderlegden restaurateur is. En dat
de beste ventilatie een patiënt niet
van den dood mU.
DE ZAKELIJKE BELASTING OP
HEX BEDRIJF.
De heeren W. van Liemt en 3. Miezé-
rus hebben heden de volgende motie bjj
den Raad ingediend:
Do Raad,
gezien de verzoekschriften van de Ka
nier van Kooph. en Fabr. en 18 Werkge-
versvereenigmgen, om de Zakelijke Be
lasting op het Bedrjjf niet in te voeren,
gelet op de bezwaren, welke togen deze
Belasting In en buiten den Raad, zoo wol
bjj de behandeling op 15 Mei 1921 als la-
tor, steeds zjjn naar voren gebracht,
overwegende dat sedert dien een econo
mische crisis is ingetreden, waarvan de
gevolgen voor handel en industrie zich
steecis ernstiger gaan doen gevoelen, be
sluit:
in te trekken het op bovengenoemde
datum genomen Raadsbesluit No. 18 tot
invoering van een ZakeSjjke Belasting
op het Bedrjjf.
Tot zoover de motie.
■Wjj hopen, dat die in de eerstvolgende
Raadsvergadering aan de orde zai wor
den
3V
ELEKTRISCHE GET,EZDINGS
DRAAD NAAR BENEDEN
GEKOMEN.
In het Keuauoark geraakte Donder
dagavond te half 7 een voedineskabel
uit de klem, w aardoor de draad der
electrische geleiding van de tram naar
beneden kwam en .1 Meter boven dan
grond bleef hangsn. Een vijftal agen
ten zetten hgt park gedeeltelijk af en
een half uw daar ia was het ongeval
hersteld. Door overstappen en op één
spoor rijden, wend) hel tramverkeer on
derhouden.
BOTSING. Donderdagmiddag te
12.15 uur had op den hoek van Korte
Veerstraat en Sp:iarne een aanrijding
plaats toisechen een tramwagen der
EjN'.E.T. en een al copers wagen door
dat dé remmen van de tram niet werk-
ten.De wagon werd ernstig b- tohaotgd
en een boom ontveld-
De Paardesteeg.
De heer G. J. A. v. Z. schrijft ons
De verlichting in de Paardesteeg
tusschen Grierstr. en Gr.Hou'-str.. Lat
zéér véél te wensèhen 'over. Bij avond
houden zioh hier ongewensohe ele
menten op. Méér verlichting zal hier
.verandering kunnen brengen.
Bezuinigingen.
Dezelfde lezer schrijft one
Dinsiiagavond 9 uur mij naar de
Stads-Bihldotheek begevende, brandde
er op het Prinsenhof reeds de elec-
trisohen lantaarn,... terwijl het nog
klaar heldor daglicht was. Aan het
perceel van Nn heer L. Sevck e in
Barteljorisetraat, tegenover de Schou-
tensteeg, brandt al reeds gernimen tijd
iederea avond een ateotr. lantaarn, ter
wijl de groote booglampen óók bran
den Is ddt bezuiniging
DE BtTLGAARSCHE INVALLEN OP
JOBGOSLAVISCH GEBIED.
Naar het Bulgaareche persbureau meldt
heeft de Bulgaorsc.he regeer!ng in ver-
baad met de a stap, dien do Joegoslavi
sche rageerbjj dr geallieerden, den
Volkenbond en den Bulgaarsehen verte
genwoordiger te Belgrado heeft gedaan,
mot betrekking tot de beweerde aanval
len, welke door Bulgaarsohe komitadzjies
op JoegosLavisuli gebied r-jjn gedaan, een
internationale enquête voorgesteld. Deze
enquête heeft ten dool, het ongegronde
dezer beschuldigingou aan te toonen, vol
gens welke de Bulgaaraoho rogeering de
vorming van dergelijke beuden op haar
gebied zon dukkn. De Bulgoarsche regee-i
ring geoft hiermede oen nieuw en catego
risch bewjjs vaD haar loyale houding ten
opzichte van Joegoslavië, waarmede zjj
betrokkingen van goede nabuurscha])
wenocht te onderhouden.
MOSKOU EN ~ANGORA. Trotaki
werdt te Angtra verwacht ic rexbanil
mot het sluiten van oen militair verdrag.
DE IERSCHE QUAESTIE.
Aan „De Telegraaf" wordt gemeld
De strijd in het Noorden van Ierland
duurt nog steeds voort. Het graafschap
Fermanagh is het tooneel van het krijgs
gewoel De Britsche troepen irekken
thans op tegen de goed gewapende op
standelingen. Do Britsche troepen schij
nen voornemens ie zijn, al het moge
lijke te doen om de rebellen te verdrijven
Belleek. Gisterenavond laat is uit
Enniskilleii een aantal Engelsche regi-
iten infanterie in volle oorlogsuit
rusting op weg gegaan naar Belleek,
welke plaats is gelegen aan het meer
Erne. De Engelsche strijdmac&t is voor
zien van enkele batterijen veldgeschut,
zware houwitsers, pantserauto's en vlieg
tuigen. De bedoeling ii blijkbaar. Bei-
leek van drie kanten aan te vallen. Een
totale omsingeling is onmogelijk, om
dat de Westzijde van de plaats alleen te
bereiken is over het gebied van Zu:d-
lerland. Di© zijde is daarom een uitweg
voor de opstandelingen, die van dien
kant ook versterking krijgen. Hun po-
is tamelijk sterk, wegens de bezet
ting van het kasteel Magherameena, van
waaruit zij den omtrek beheerschen.
De rebellen zijn goed voorzien van ma
chinegeweren, maar Voor zoover be
kend hebben bij niet de beschikking over
kanonnen, zoodat zij tegen de Engelsche
kanonnen waarschijnlijk niet lang stand
zullen kunnen houden. Het geschut der
Engelsche troepen moet blijkbaar die-
ra voor de beschieting van het kasteel.
De Britsche troepen ontvangen ook
steun van dc vloot van particuliere mo
torbooten, die onder leiding van mrs.
Laverion op het meer Erne eveneens te
gen de opstandelingen opereert. Aan
boord van de motorbooten bevinden zich
Engelsche soldaten, gereed tot landing
en bestorming van het kasteel.
Het hoofdkwartier van de Britsche
troepen bevindt zich te Enniskellen. Deze
plaats heeft thans het aspect gekregen
een Fransche stad achter het front
tijdens den oorlog.
Donderdagmiddag ving de strijd oni
Belleek aan. Allereerst werd met machi
negeweren op de Britsche troepen ge-
rd, dio daarop met kanonnen terug
schoten.
Inmiddels schijnen de opstandelingen
ook voornemens te zijn, de stad London
derry te belegeren. Vele duizenden op
standelingen, uitgerust met Amerikaan-
sche geweren van het nieuwste type,
treeken uil verschillende plaatsen van
het graasfdiap Donegal op naar Lon
donderry, in welke plaats Woensdag
avond nog 6oo man Engelsche troepen
versterking van het plaatselijk garni
zoen zijn aangekomen.
.Alle treinen, dio door Donegal naar
Londonderry reden, werden Donderdag
door de opstandelingen aangehouden en
de goederen, welke voor do stad waren
bestemd, werden daarbij in beslag ge
nomen. Tal van loyalisten in Donegal,
die aau de grens woonden, werden Don
derdag door de opstandelingen bij hun
leger ingeltjft. Een hunner, die naar
Londonderry wist te ontkomen, sprak
als zijn vermooden uit, dat de gevangen
genomen loyalisten wellicht als gijze
laars zullen moeten dienen bij de bele
gering van Londonderry, of misschien
aan het hoofd van het optrekkend le
ger der rebellen zullen worden ge
plaatst om te beletten, dat de Engeï-
schen zullen schieten.
DE VOORUITZICHTEN VAN EEN
DU1TSCHE LEENING IN ENGE
LAND. De Londensche correspon
dent van de „Vossische Zeitung"
heeft van vooraanstaande financiers
der City tamelijk pessimistische ant
woorden gekregen op zijn vraag, be
treffende do vooruitzichten van liet
plaatsen cener Duitsclie leen in g op
de Engelsche geldmarkt. Als voor
naamste reden weid algemeen ver
meld, dat geen Duitsch© ieening vol
doende zekerheid kan bieden, zoolang
de achadeloosstel'-inefschuld niet de
finitief is vastgesteld en blijvend is
onttrokken aan politieke Invloeden,
Ook het verdrag van Rapallo werd
genoemd als een feit, dat het plaat
sen ©ener leening verhindert. Onder
de faeerachenda omstandigheden zou
een Duitscho leaning in Engeland
nauwelijks 3 millioen pond opbren-
ONRUST ONDER DE ZU1D-AFRI
KAANSCHE BEVOLKING. Te Vre-
dedorp, een voorstad van Johannes
burg, is onder tal van blanke fami
lies een soort paniek gewekt door
zekere mevrouw Johanna Brandt. De
ze dame, de eclitgenoote van een be
kend predikant der Hollandsch© ge
meente, verwekte in het jaar 1916
groot opwinding door de publicatie
van en geschrift „Boek dei Visioe
nen" genaamd, waarin zij voorspel
de dat de wederverschijnins van
Christus op aarde zou worden voor
afgegaan door vrodselijke gebeurte
nissen in Zuid-Afrika, waarvan een
opstand dor kaffers een niet onbelang
rijk onderdeed uitmaakte.
Op het oogenblik houcK mevrouw
Brandt ln Vnededorp lezingen over
dit onderwaar]). Wegens de resultaten,
welke deze lezingen onder de blanke
bevollcinp hebben gebod, wordt de
overheid aangespoord, door naededee-
lingen over den toestand de veront
ruste gemoederen te kalmeeren
zoo lezen we in de Telegraaf.
DE KWESTIE VAN EEN INTERNA
TIONALE LEENINC.
Uit Parijs wordt geseind:
De baaikioricoinniiïsie is bijeenge
komen. Onmiddellijk na afloop van
deze conferentie werd een officieel
communiqué uitgegeven, waariu werd
gezegd, dat de bankierscommissie er
over heeft beraadslaagd, hoe zij de
kwestie van de internationale lee
ning mei het oog op de gisteren door
de Commissie van Herstel aan haai
gedane medcdeelingen, zal dieaaen te
bestudeer en.
De commissie zal morgen opnieuvt
bijeenkomen tot onderzoek van «la
kwee tie dei- internationale Ieening.
Over de besprekingen van beden kou
mem tot op dit oogenblik niets meer
te weten komen.
Naar de „Gennania" meldt, la het
niet waarschijnlijk, dat de Rijksdag
vóór 13 Juni a.s. zal bijeenkomen,
daar de onderhandelingen te Parij»
over de internationale leaning niet
voor dien datum geëindigd zullen
zijn.
Morgan naar Berlijn?
Volgens de „Chicago Tribune" zal
Morgan zich waarschijnlijk naar
Duitschland begeven, om tor plaats*
een onderzoek in te stellen naar
Duitechland's betalmgscapaciteit.
Het „Petii Journal' publiceert een
verklaring van Pierpont Morgan,
waarin deze zegt, dat de Amerikaon-
sche financiers niet hebben deelge
nomen aan de besprekingen der com
missie met het doel om van de inter
nationale Ieening een voordeelig
zaakje te maken. Zij geloovcn veel
eer, dat de voorbereidende bespre
kingen voor deze Ieening een ver
sterking der Fransch Britsche betrelo
kingen tem gevolge zullen hebben.
DE REVOLUTIE IN PARAGUAY.
Volgens telegrairir' en uit de Looft-
stad van Paraguay is de bears aldaar
gesloten. Alle zaken staan stil. Gister
morgen werd een voorstad door de op
standelingen aangevallen, dook deze
werden teruggeslagen door de artille
rie cn oavaJierie. De ex-president heeft
zich onder bescherming van de Argen-
tijnsche legatie
HET FRANSCHE LEGER.
De Kamer heef' met 424 tegen 157
stemmen het aangevraagde crediet
van 40.986.000 fres. teeges'aan, dat be
stemd is voor het op de been houden
van hej effectief van het leger ic
Frankrijk en dat in de Levant.
Daarna zette de Kamer de behan
deling van het wetsontwerp op den
militairen dipns'tijd voort. Art. 1, dat
inhoudt, dat elke Franschman onder
worpen is aan den persoonlijkeu mili
tairen dienstplicht, werd aangenomen.
Omtrent art. g ontsjjon zich een lang
durig debat ten gunste der groote ge
zinnen. De legercommissie heeft de
voorgestelde amendementen botref-
fende vrijstellingen in overweging ge
nomen. De minister van Oorlog neeft
zich bereid verklaard, om te trachten
het artikel te wijzigen, dat daarop
naar de commissie werd verwezen.
HET PROCES INZAKE OEN MOORD
OP ERZBERCER.
Donderdagmorgen werd te Offer-burg
begonnen met het verhoor van den
aanhet gerechtshof verbonden chemi-
ker Dr. Po-.». Deze is den dag na den
moord niet de Justitie op de p'-aats van
dén moordaanslag geweest In de om
geving van de plek, waar het üjk was
gevonden, werd naar voet- en bloed
sporen gezocht. Erzberger, dio n.-i dt
schoten de helling moet hebben
afge'ioopen, is "Aaarschijulijk geval Ion
en daarna verder -voortgerold, tot hij
13 M. verder door een denneboom
werd opgevangen, waar het lijk werd
gevonden.Het staat zonder twijfel vast,
dat do beide moordenaars hem heb
ben gevolgd en dat toen dc schoten Ir
den schedel en in den schouder wer
den gelost. Afgaande op de verwon
dingen aan den schedel verklaarde dr.
Popp. dat de.sohoten die op don ster
vendon Eraberger.toen hii b-" don den
neboom lag, waren afgevuurd, afkom
stig waren uit twee verschillende wa
pens.
Daarna werden andere getuigen ge
hoord, dio een beschrijving gaven vau
Schuk en Tilesseri. Bij het verhoor
van den deskundige dr. Sartorf, maak
te vooral óén verklaring groot-en in
druk .welke hii aan het s'ot van zijn
uiteenzetting over het onderzoek van
het Hik van Erabereer aflegde. Hij
zeide..Bamberger, die een groote
gri8sohe cn bewegelijke man was, was
reeds ten doode opgeschreven, toen de
moordende kogels hem troffen. Bij de
lijkschouwing bleek, dat d. iever, de
nieren en het hart reeds in zoo'n zie
ken toestand verkeerden, dat hii naar
menaeheüike berekening nog maar
slechts enkele maanden ha<i kunnen
leven. Aan dezen korten tijd, dien hij
nog te leven had, hebben de moor
denaars een einde gemaakt.
De middagzitting van iet i;rtets te
gen Kil'inger, werd erootandtob tc-
vuld met het verhoorder '«dulg-m, dn;
op het oogenblik dat de noord on Er/.-
berger plaats vond, als kar-eestan te
Gricsbach vertoefden. I-e jneesten de
zer getuigen verklaarden, dat zij ree>i-
eeuige dagen voordat dc moord plaut?
had ,een tweetal jongelieden hadden
opgemerkt, die vaak langs het hotel
wandeldenwaar Erzberger was gelo
geerd, Sommigen wisten zelfs to ver
klaren, dat zij kaddten gozien, hoe Erz
berger op zijn wandelingen vaak door
beide jonge mannen werd gevolgd.
De officieele scheikundige werd nog
maals gehoord over den aard van de
gevonden patroouhulzen
Door den beklaagde werd daarop
toegegeven, dat de patronen afko-n *ij
waren van het te München gev«*tig-
de bureau der zoogenaanui-- ..organi
satie C" en dat dit patronen waren van
de voormalieo Bhrharct brigade. Hij
zelf had zulke patronen in zijn lx/:t
gehad, doch hii wist niet, of ook Title
n en Schulz dergelijke patronen te-
ten.
ftedén zou door dfc rechtbon* un
onderzoek ter plaatse van den moord
.worden ingesteld.
