HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
Langs den Duitschen Rijn.
Stadsnieuws
DOK DERDAG 22 JUNI 1922 >„EEDE BLAD
(Nieuwe reeks.)
No. 89
Een Fietstocht met de Nederlandsche Reisvereeniging
De fiets als ..reiskameraad". Waarom ik de Duitschera heb benijd. Ro
mantiek en de fiets. Hollanders in extase. Soorten van reizigers. De
leider van een reisgroep.
schikken niet over een heele gamma van
bcwondenngstermen zooals de Daitschers
Het blook mg weer bij onze reiselnb.,
waarin wen moestal niet verder kwam
dan „prachtig"!
Do Drachonfels, het Aihrdal, het Niodor.
„Is een fietstocht in de Rijnstreek
te bovelenl" werd injj na mijn terug
komst van verschillende kanten gevraagd.
Mijn antwoord luidt: „Ja, mits men het
wat kalmer aanlegt, dan wij het met de
Eoïsvereeniging hebben gedaan!"
Er is een zekere bekoring in het rijden
op je oigeu fiets iu een geheel vreemd
land. Met dat karretjo neem je iets mee
van je eigen sfeer; het is of een bekende,
een trouws kameraad met je medereist.
Op het zadel van je rijwiel voel je je
„thuis" en het 1B> j0 de landstreek
anders ziet dan van uit een tTein of
een boot. Maar het karretje moet
voor je eigen genoegen en je moet geen
slachtoffer worden van je fiets. Wij
den den eersten dag van Bonn over Kö-
nigswinter, Rolandseok en Bemagen naar
Neuonalir en van daar door het Ahrd&l
tot Altenahr en terug; den tweeden dag
van Necernahr over Nieder Breisig en
Andernacb naar Coblenz en van Coblenz
door het Lahndal naar Bad Ems, afstan
den van circa 70 K.M., die voor goede
fietsers wel geen bezwaar opleveren maar
toch to groot zjjn om het mooie landschap
rustig op je te laten inwerken en dan
'b avonds nog kalm te genieten.
De wegen langs den Rgn, de A-hr
Lahu zgn prachtig om te fietsen; breed,
hard, goed onderhouden en zonder noe
menswaardige helling, maar ze missen
als de meeste groote wegen in Duitsch-
land vrijwol allo verkoelende scha
duw; ze zjjn boomloos en op warme zo
merdagen dus zonnig eu heet. Vooral in
de smalle dalon als van de Ahr en de
Lahn waar het 's zomers benauwend
zwoel kam zijn, is dit een bezwaar en
daarom zou ik ieder, die dezen tocht per
fiets wil maken, aanraden, om alleen des
morgens vroeg te rijden of tegen den
avond, als heel hot landschap kleur en
glosd krjjgt door do ondergaande zon.
Het trof mg bg onzen rit langs den
Rijn, hoeveel minder in Duitsehland ge
fietst wordt dan in Holland. Toen ik den
eersten Pinksterdag met den trein langs
Weesp, Bussum eu Hilversum reisde, zag
Ik één lange rij van fietsers op de wegen
van het Gooi. Het scheeu of heel Amster
dam was uitgereden. In Duitsehland langs
den Bgn ontmoetten wg wel nu en dan
wielrijders, maar het waren slechts en
kele groepjes en van ecn file, als tus-
echen Amsterdam en Hilversum, was op
dien Pinkster-Maandag geen sprake. Ook
het autoverkeer was er veel minder dan
bij ons, en dat nog wel op één der gToot-
sto verkccrswogeu van Europa! Het wa
ren bijna enkel reis-auto's met koffers
sn pakken beladen, en in de buurt van
Doblenz eenige militaire vrachtauto's, die
met voel geraas langs ons heen daver
den. Je rijdt in Duitsehland veel rustiger
dan in ons eigen land, vooral ook doordat
daar nog niet het halve mensclidom ge
paard op knallende motorfietsen zit. Do
scheef hangende, schuddende, schokken
de, trillende, wippende, dansende, balan-
ceerendo vrouw op het duo-zitje zie je
nergens zooveel als iu ons lieve vader
land. In Duitsehland zag ik er geen één
en ik heb onze naburen bengd om dat ge
mis van het meest onaesthetische monster
van onzen modernen tijd.
Wanneer go met oen Duitseher spreekt
over zgn Bgn, dan zal hij het tien
tegen één onmiddellijk met u hebben
over de „romantiek". „Ach ja, der ro
mantische Rheiulmen moet een
Duitseher wezen om dit goed te kunnen
zeggen. De „romantiek", dat is voor den
Duitseher do groote bekoring van den
Bgn. Heeft met elk slot, elk stadje zjjn
figen overlevering, elke rots, elke ruïne
kaar eigen sage 1
waid Denkmal de opera, een strijkje, een
Ansicht/kaart, het Kurk a us, het panorama
van don Noroberg, een zjjen japon
Dom van Keulen, alles is bg het gros ddr
Nederlanders onveranderd: „prachtig!
Er is alleen een merkbaar versohil in
wgze, waarop het woord door de dames
en heeren wordt uitgesproken. De dames
beginnen doorgaans, als zij iets heel moois
zien, met van haar mond een toetje te
maken; dan zuigen ze hoorbaar een kwan
tum lucht in en laten daarna langzaam er
sleepend het woordje „prachtig" van
hun lippen gigden. Ook zjjn er velen, die
het woord niet anders dan hoofdschud
dend kunnen zeggen. De heeren koesteren
het woord prachtig niet zoo als de dames;
"ommigen spreken het zelfs op commando-
toon uit, zooals een oude kolonel „inge
rukt marsch!" pleegt te zeggen.
Ik zou niet journalist en criticus zijn,
als ik geen studie van ons reisgezelschap
had gemaakt. O, mijn reisgenooten behoe
ven zich niet ongerust te maken, ik zal
geen indiscreties begaan. Ik wil alleen de
„soorten" vermelden, die in zoo'n reis
groep en waarschijnlijk in elk gemengd
reisgezelschap worden aangetroffen.
Er zjjn er vooral onder de dames
die ill de „praatgragen" zou willen noe
men. Hun mond staat geen oogenblik stil.
Als een steods doorstroomende waterval
klateren do woorden van hun lippen. Van
hot landschap, waar zg door reizen, zien
zg niets. Zg zjjn alleen op reis om te pra
ten en nog eens te praten. Zjj zouden het,
geloof ik, nauwelijks merken, als zjj vaD
den Rijn plotseling midden op de Veluwe
zaten; zij zouden gewoon door ratelen.
Waar zg fietsen, is hun onverschillig,
als zg maar kunnen praten.
Dan zjjn er de' eenvoudigen, de „naie-
ven", die voor het eerst in het buiten
land zjjn en alles vergelijken met „thuis".
De Rijn bij Remagen is niet zoo breed al9
do Maas bg Rotterdam, de Dom i3 Ken-
ten is hooger dan de Westertoren, de
Hohe Strasse is precies de Kalverstrnat,
het Waarenhaus van Tïetz is kleiner dan
de Bgonkorf, de spoorbrug* bg Feyenoord
peelgoed vergeleken bij de Hohenzol-
lernbrticke, Cooimans kan zwemmen in
het Hotel Nassauerhof te Wiesbaden en
de Kurkapel is lang geen Mengelberg.
De „mopperaars", die op alles wat aan
te merken hebben en niets goed vinden,
mankeerden gelukkig geheel in onze club.
Maar een belangrijk contingent vorm
de gastronomen, voor wie het diner
hot hoogtepunt van den dag i® en de wgn.
kaart oeu voortdurende bron van studie.
2jj zetten zich aan tafel onmiddellijk iu
postuur, kgkeu naar den ober, alsof zg
willen zeggen: „Begin maar mei den aau-
vnl! Wij z\jn klaar!" en drinken acht da
gen „lthein" en „Mosel" of het zoo inaar
water is.
Ook zijn er waar vinden wg ze op
wereld niet! de verliefden,die hot
schoonste landschap in eikaars oogen zien.
Zg zg'n de „onafscheidelijkendie bg
•oorkeur achteraan rjjden en den Rgn het
mooiste vinden 's avonds om 12 uur bij
nieuwe maan!
Voorts zijn er, die ik de „lijdzamen"
iu willen noemen, menschen, die als ge
boren zgn om met de Reisvereeniging te
reizen. Zg laten zich leiden, overal waar
de leider hen heen voert; zg hebben geen
eigen wil, geen voorkeur, geen bepaalde
verlangens en geen kritiek, zg weten nau
welijks, waar de reis heengaat. Dat zijn
Ik had gehoopt ieis van die romantiekde menschen, die „gereisd worden
tot mjj te zullen voelen komenl Hoe Éeb acht dagen lang „uit zgn votir hun plc-
niet voor hun verdriet!
Maar er zjjn ook de gedoeumenteerden,
die do reis nauwkeurig hebben bestu
deerd, die precies weten, welk oud poortje
zjj te Andornacli moeten bezien, welke
standbeelden te Wiesbaden, welike ruïnes
bjj Rüdeslieim en welko glasschilderingen
in den Dom.
En dan zgn er nog do „gevoeligen
die zich op reis weinig uiten, maar soms
op oen heel mooi punt °P 00ns stilstaan
en dan zacht en met innige warmte kun
nen zoggen: „Hier 'n heelo week te mo
gen blgvenl" Dat zijn degenen, die van
de reis hot zuiverst en het meest intens
genieten I
Do beiuugrgksle man van eêu reisgroep
is natuurlijk de leider! Mon moet over
de taak van zulk een leider niet gering
denken. Het niet voldoende, dat hg
„schwürmcnd": „O, die romantische i voor do reisbiljetten, de diners, de ho-
Rgn!" Hoe zg hun bewondering dan wel'tels, en de bagage zorgt, dat hij de rou-
uittent Hollanders zgn vrg beperkt in. tos aangeeft en het programma vaa iedc-
hun woordenkeu*, als het er op aankomt ren dag opmaakt: hg moet ook 1" brec"
&an hun extaso lucht te geven. Wjj be-1 deren, in hoogereu zin aan heel de aan
j één oogenblik zóó naief kunnen
zgnl Een fiets en romantiek, zouden zg
ooit samen kuuner. gaan! En dan nog 25
nuchtere Hollanders bij elkaar De dap
pere kruisvaardevs, de verlaten edelvrou-
wen eu de onverschrokken roofridders uit
de middeleeuwe-i, ik heb ze niet om mij
heen gevoeld. Wat de Bluier van den
nnclifc en een manesikkel verlangt, ver
draagt zich niet met helderen zonneschijn
en een fiets 1 Ik ben de burchten en slo
ten en ruines voorbij getrapt, zónder dat
ze mg iets hebben gezegd. Ik was vol goe
den wil, manr het. gelukte niet. De Rgn
leefde voor mg maar de romantiek
was doodl Zou eea Hollander daarvoor
niet t0 nuchter zgnf Van de vier en twin
tig laudgenooten, die daar met mij samen
reden, was er geen, die zjjn bewondering
en extaso zou hobbeu geuit
hem toevertrouwde groep leiding ge
ven. Hg is de ziel van het gezelschap
Van zgn onveranderlijk goed humeur, zgn
opgewektheid, zjjn menachenkomnto zgn
tact vooral hangt d0 geest onder zjjn reis
gezelschap af. Hjj is het, die de leden va
zjjn groep tot elkander moet brengei
die van de veelheid ecn eonheid moet nu
ken. Hjj heeft te zorgen voor het contact
en den band! Gemakkelijk is dit me
tjjd. Een reisgroep van de Nederlandsche
Reisvereeniging bestaat uit zeer uiteen-
loopeade elementen, menschen, verschil
lend van smaak, aanlog, opvoeding en be
schaving. De gelijkgestemden zullen el-
ka lid er op reis al zeer spoedig vinden;
het is echter aan den leider om al te
scherpe afscheiding te voorkomen. Een
reisgroep van de Nederlandsohe Reis
vereeniging moet als een groote familie
zjjn; al de leden van het gezin moeten er
zich in „thuis" gevoelen. De leider moet
dus dn den waren zin van het woord een
„pater familias" zgn.
Bg onze club heeft heel de reis een
alleraangenaamste, opge wekte en joviale
stemming geheerscht. Er wns werkelijk
een band van samenhoorigheid bussehen
die 25 menschen, die elkander toch vóór
hun gezamenlijke reis geheel vreemd wa
ren. Dit was ongetwijfeld in de eerste
plaats te danken aan den opgewekten zin,
het opgeruimd karakter en bet onveran
derlijk goed humeur van onzen leider, en
de woorden van dank, die hem den laat-
sten dag van verschillende kanten wer
den toegezwaaid, waren alleszins ver
diend. Wjj zjjn met onzen leider, wat men
noemt „gezellig" uit geweest. Het was
een opwekkend vacantiereisje, waaraan
alle deelnemers daarvan ben ik over
tuigd de meesj aangename berinnerin
gen mee naar huis hebben genomen.
Of zjj er ook nog meer van hadden kun
nen meenemen! Wanneer ik denk aan de
woorden van den heer Pieters, den direc
teur van het Centraal Bureau, dat het
doel van de Nederlandsche Reisvereeni
ging in de eerste plaats ie „ethisch-so
ciaal en volksontwikkeling
dus voornaamste eisch, dan meen ik van
well Ik vrees, dat veel onopgemerkt-dan
enkelen van ons gezelschap is voorbijge
gaan, wat bjj eon kleine toelichting een
blgveuden indruk zou hebben gemaakt.
Wanneer de leider eiken morgen vóór den
aanvang van den tocht een kleine „po
pulaire" besproking fcad gehouden van
alles, wat wjj dion dag te zien zouden
krijgen en nu en dan op belangrijke pun
ten zonder sclioolschheid een toe
lichtend woord had gesproken, dan zou
het niet hebben kunnen voorkomen, dat
een der reisgenooten mjj boven op het
Kaiser Wilhelm Denkmal te Coblenz
naïeveljjk de vraag stolde, waar hjj nu
eigenlijk stond en wat dat voor een rivier
daar vlak voor hem waal Dan zon deze
reis voor allen nog iets meer zjjn ge
weest dan een gezellige mooie fiots'.oeht
en dat meerdere is toch het doel, dat de
Ned. Reisvereeniging zich met het orga-
haar reizen allereerst stelt.
(Wordt vervolgd)
J. B. SCHUIL.
Het Juölleuis van de
Haarlsmseiis Hanze.
Het derde lustrum van de Haarlem
sche Hanze is Woensdag'op luisterrij
ke wijze gevierd.
Uifc alle deelen van Let Bisdom Haar
lem waren de R.K. Middenstanders er
voor naar Haarlem getogen.
Nadat des och'ends in de kathedraal
St. Bavo de plechtige wijding van het
Hanze-aEaar door Mgr. A. J. Callier
had plaats gehad, werd des middags
een feestvergadcring
in de groote zaal van het gemeentelij
ke Concertgebouw gehouden.
Deze zaal had door de aangebrachte
planten- en bloemversiering een recht
feestelijk aanzien. Langs de waanden
waren de kleurrijke vaandels van on
derscheidene Hanzeafdeelingen op
gesteld.
Al heel spoedig, nadat de zaal was
opengesteld, was zij geheel gevuld.
Ook de gaanderij was dicht bezet bij
het naderen van het oogenblik van de
opening der vergadering. Van het po
dium af bood het gezicht in de zaal
een imponeerenden aanblik.
Het was een grootsch oogenblik,
toen de Bisschop van Haarlem, die
vergezeld was van zijn secretarissen,
met den vicaris-generaal mgr. Moll-
mann en Minister AaJberse, rechts
kundig adviseur van de Hanze de zaal
binnenschreed, begeleid door commis
sieleden en heel de vergadering aan
hief het lied „Aan U, o Koning der
Eeuwen.
De opening.
Nadat de Bisschop en de andere
gasten op het podium hadden plaats
genomen, waar wij verder onder meer
opmerkten, Mgr. Stefffels, Deken en
plebaan te Haarlem, den hoogeerw.
lieer Westerwoudt, plebaan van de St.
Bavo en den heer J. H. Visser, oud
lid van het hoofdbestuur, opende de
voorzitter van de regelingscommissie,
de heer J. Th. Peters, de vergadering,
na het uitspreken van den (_'hr. groet:
met een korte rede.
In die rede werden Z. D. n. de
Bisschop, Mgr. de vicaris en de minis
1 ter van 'Arbeid, mr. 'Aalberse, verwei
komd. Ook do Bondsadviseur en de
hoogeerw. heer Deken van Gouda,
de oud Bondsadviseur, werden ver
welkomd.
Dan volgden woorden van dank
het Hoofdbestuur voor alles wat bet
heeft gedaan voor den Bond en aan
hun ecntgenoo'en voor hun steun. De
Bondsleden werden opgewekt tot saai.
hoorigheid, om zoo den Bond vooruit
te brengen.
Na de openingsrede werden staande
eenige coupletten van het Bondslied
gezongen.
Rede van den Bondsvoorzitter.
Daarna was het woord aan den
Bondsvoorzitter, den heer G. J. O.
Struycken. Dezé dankte den Bis
schop en de andere autoriteiten voor
hun tegenwoordigheid en sprak vol
doening ui1 over de groote opkomt
en over de aanwezigheid van de verte
genwoordigers van de zusterorganisa
ties, hen dankende voor bun belang
stelling
Spr. staafde den bloei van de orga-
nisatie. Sinds het laatste lustrum is
het aantal leden van 0000 tot 9000 ge
stegen en het aantal afdeolingep \an
70—104. De Bank, de voornaamste in
stelling, mag zich in een grooffen voor
uitgang verheugen.
De Bond acht zich gelukkig eeu in
stelling als de Hanzebank te "bezitten,
waardoor op zoo heerlijke manier de
Romsche middenstand wordt gehol
pen. Moge dan, zeide spr., de leden
het bezit van zulk een installing op
s stellen
'an ging spr. na, welke andere in
stellingen aan de organisatie zijn ver
bonden en werd door hem gememo
reerd de oprichting van Bureaux van
Advies. Hij releveerde verder de sa
menwerking tusschen de 5 Hanzebon
den en da'- bijna al de wenschen van
van de R.K. Middenstanders op het
R.K. Staatsprogram werden ge
plaatst.
Men is niet alleen om eenig stoffe
lijk belang in de Hanze bijeen, zeide
spr. aan het einde van rijn rede, maar
ook om te behartigen het geestelijk
elzijn. Ook de middenstand dient me
de te werken om do maatschappij in
christelijken geest te hers'eilen.
God dankte spr. voor don ondervon
den zegen en den Bisschop voor den
ontvangen steun. Hulde en dank werd
onder applaus aan den minister -4 al
fa erse gebracht voor de dcfor hem
K'eeds aan de Hanze verleenden steun.
Onder luide teekenen van instemming
vervolgde «pr. dat het de plii'.t van
alle R. K. middenstanders is om lij
de verkiezingen op nuunusr één van
de R.K. lijst te stemmen.
Rede van mg? Callier.
Dan werd het woord verleend aan
Z. D. H. Mgr. Callier. De Bisschop
zeide dat de R. K. Kerk van Neder
land veel aan den R. IC Middenstand
is verplicht en bracht daarvoor har
telijk dank.
Z. D. H. sprak den wensch uit dat
steeds meer de R. K. middenstanders
rich R. K. moeten organiseeren en,
ciat spoedig alle R. K. middenstan
ders in het Bisdom in de Hanze
moge zijn georganiseerd.
Ten slotte deelde de Bisschop mede
dat da Paus den voorzitter en in hem
do Hanze had willen oeren door hem
te hernoemen tot ridder in de orde van
Gregorius den Groote. Onder applaus
spélde do Bisschop den voorzitter dat
oiuierschieidingsteeken op de borst.
Nacöai do lieer Struycken voor deze
namens Z. H. don Paus aangeboden
ondersheiding had bedankt verliet de
Bisschop do vergadering.
De feestrede.
Vervolgens sprak de heer Alnh.
Laudy, Hoofdrediacteur van de Tijd,
de feestrede uit. Spr. herdacht de
groote beteekenis van den persoon
van den Bisschap voor de Hanze on-
jder herinnering ©r aan dat op initia
tief van den Bisschop, die op den
Katholiekendag van 1906 daartoe op
wekte, de Harizo is geeticht.
Warme woorden van hulde bracht
spr. aan den rechtskundig adviseur
van de Hanze, minister Aalberse, die
is geweest de voorman van de ge-
heefo middenstandsbeweging, da
Hanze steeds trouw hulp en steun
verleende, en veel voor don midden
stand deed. Onder donderend ap
plaus bracht spr. den minister een
eeregroet. Ook werden den Bonds
voorzitter woorden van waardeering
gewijd.
Do heer Perquin, den directeur
van die Hanzebank werdl mede lof
toegezwaaid. De heer Perquin is er
in geslaagd, zeide spr. aan dl© Bank
een reputatie te bezorgen zoo sofa ede
als de Bank van N-edèrland.
Spr. noemde den dag een feestdag
van intens Boomsch leven, wijdde
uit over het Boomsche gefloof en wék
te in verhand daarmede op om bij de
stembus op nummer één van de R.K.
lijst te stemmen.
Voor dat dan de vergadering werd
gesloten werd medegedeeld dat aan
de Koningin Ihct volgende telegram
ie gezondên:
„Vijftienhonderd Katholieke mid
denstanders ter herdenking van het
derde lustrum der Diocesane Haar-
lemsche Hanze met Z. D. 11. don Bis
schop van Haarlem en talrijke ver
tegenwoordigers van zusterorganisa
ties bijeen in de groote zaal van „De
Vereen Jging" te Haarlem e hernieu
wen hunne gevoelens van hulde en
trouw aan L'we Majesteit."
Daarna werd het lied „Roomsehe
Blijdschap" gezongen; waarop de
vergadering werd gesloten. Voor dat
zij uiteen ging werd, terwijl minister
AaJberse zich gereed maakte om te
vertrekken liet Wïhelmus aangehe
ven. Een indrukwekkend moment.'
Optocht-
Na do vergadering gingen de aan
wezigen in optocht met ontplooide
banieren naar dc Kathadraal St.
Bavo, waar oen pontificaal Lof gece
lebreerd werd door den Hoogeerw.
Heer Mgr. M- P. J. Mollmann.
(Ztc ook eerste blad.)
Verkiezingen roer de Tweede
Kamer.
WAT ER AAN VOORAF CAAT.
WAT ER VOLCT.
Nu de strijd bij de stem/bus iu hot
zicht komt, en de belangstelling gaan
deweg levendiger wordt, doen wij den
lezers van ons blad vermoedelijk geen
ondiepst dloor mode te deelen wat er al
gedaan moet worden teneinde den
„Majesteit", (die „kiezer" of „kie-
zorea" heet), in de gelegenheid te stel
len, om enkel door een potlood stip,
hare meening te doen kennen.
De voorbereiding daartoe is enorm,
en ditmaal te meer, omdat voor het
eerst ook de vrouwen ter stem
bus moeten (mogen) komen.
De ruim 3 millioen kiezers
moeten allen, het geheel e land door,
od één en denzelfden dag
gaan stemmen, waartoe het land dan
ook in IS kieskringen i3 verdeeld.
Wij zullen ons echter, om eenig idee
te geven van dezen nationale» ..fecet"-
dag. alleen bepalen, tot den Kieskring
Haarlem, waartoe, behalve de sta i
zelve, nog een 29-tal omliggende ge
meenten behooren (Schoten natuurlijk,
maar ook Haarlemmermeer, zelfs
Naarden, Hilversum, enz).
De geheel© kieskring telt 154.1G3
kiezers, en het aantal etemdistricten is
177alleen reeds te Haarlem zijn er
42.000 kiezeds en kiezeressen, die ver-
diee.Id zijn over 51 stemdistrioten. Voor
elk stemdfstrict heeft een stembureau
zitting, bestaande uil 3 personen, lx
zittingsduur van elk bureau is 10 k 12
uur. (van 's mor gene 7 1/2 ure, mis
schien tot 8 of 9 uren,in den avond).
Elk bureau heeft vier piaatevervan
"end© leden, zoodat alleen om de stem-
buresux te Haarlem te bezettenpl.in.
360 personen noodie zijn. die elk 5 uur
of langer on d-en dag arbeid verrich
ten ten dienste van de stemming.
Omdat er altijd 3 leden tegelijk in
een stembureau moeten zijn, moet dc
vervanging vóóraf nauwkeurig gere
geld w orden en daartoe ziin dus 51
vóórverg3cerin<*en noodig. Zij zijn de
vorUre wc-ek ten Stadhuize gehouden,
elfeen avond 12 bijeenkomsten, ver-
odeold in 3 groepen.
Elk lid -van 'n stembureau kan nauw
keurig op de hoogte zijn van ae hem
wacfa- - - werkzaamheden, wijl het
gemeentebestuur aan eiken benoemde
heeft uitgereikt een brochure, geti
teld „De Stemmin g", waarin de
taak van een stembureaulid tot in bij
zonderheden omschreven is, en boven
dien nog tal van ander© inlichtingen
verstrekt worden. Die brochure, in den
handel verkrifobaair voor 50 cent, is
geschreven door den heer P. Kalb-
flèlsch. Referendaris ter gemeente
secretarie van Haarlem, en chef van
de afdieeling verkiezingen.
In de week van 2630 Juni a.s. zaJ
elke kiezer over de post ontvangen een
croote, helder eed rukte oproeping»
kaart, waarop vermeld is o.a. in welk
oebouw hii moet gaan stemmen, en
aan de koerende d6 nomen van
276 candid eten, waaruit hii (zij) er
n mae kiezen. De condndaten zijn
ditmaal verdeeld over 36 lijsten, die
niet den naam van de partij aangeven,
maar slechts van een nummer
eventueel met tetter, zijn voorzien.
Om die 42.000 kaarten te adressec-
ren zijn 5 personen 3 weken lang aan
het werk geweest. Maar wat vooral
een heele taak moet genoemd wor
den. isliet gereedmaken van het uit
treksel uit de kiezerslijst, dat op elk
stembureau aanwezig moet ziin, om
te kunnen zien, wie tot deelneming
aan de stemming bevoegd zijn. Die 51
uittreksels ruim 42000 namen met
adressen, geboorte-data, enz. aangeven
de. en elk op zichzelf reeds een boek
deeltje vormend werden in 4 weken
tij-da gereed feraaakt op 5 schrijfma
chines tegelijk.
Het stembiljet, waarop de 276 can-
'1:daten (verdeeld over 36 lijsten), in 3
riien, zijn afgedrukt, heeft een afme
ting van 40 hii 56 c.M., en wordt eerst
op het stembureau aan de(n) kiezer
ter hand gesteld. Daarvan moeiten er,
alleen voor don kieskring XI (Haar
lem), pl.m. 162.000 stuks worden afg«s
drukt.
Om zich een denkbeeld te vormen
van de hoeveelheden papier, die daar
voor benoodizd is, zij vermeld, dat die
biljetten in de lengte naast elkander
gelegd, een afstand zouden bedekken
van 90 K.M., of bijna 18 uur gaar»,
d.i. van HaarJem naar Dordrecht. Zij
1 zouden ecn oppervlakte kunnen l>a
dekken van ruim 3 1/2 H.A.
Die biljetten wegen pl.m. 3500 K.G.,
en 110.000 stuks daarvan moeten
naar de 29 buitengemeenten worden
fiwzondcn m verzegelde pakettcn, en
gesorteerd.
Zijn dus de administratieve bemoei
ingen nie-t gering te achten, daar komt
nog bii. dat ook de 51 stemlokalen in
gortedlieid gebracht moeten worden,
wat geen kleinigheid is. ook omdat
daarvoor niet veel tijd beschikbaar ia
Op één enkele uitzondering na, bevin
den zij zich in gomoentegebouwen,
meestal scholen, maar daardoor nioe-
soms 3 bureaux in één Kébouw
gehuisvest worden.
In elk lokaal moeten aan wezig-zijn.
behalvo een, tafel een kleinere tafel,
3 Zi 4 stoelen en een stembus, o m ook
nog -1, 5 of 6 lessenaars, „stemhok jen"
gcheetcn. waarin de kiezer tot het uit
brengen van zijn stem zich afzondert,
(de stemming toch is geheim Die
.stemhokjes" kunnen opgesteld" en
uit elkaar worden genomen, on moe
ten. evenals het andere meubilair, den
avond vóór den stemmingsdag naar elk
der 30 gebouwen, waarin d© stem-
bureaux worden ondergebracht, ver
voerd worden en opgesteld, om een
volgenden avond weer uit elkaar ge
nomen en weggebracht te worden.
Al die arbeid moet zoo mogelijk bin
nen 36 uur verricht worden, om de
schoollokalen niet langer dan één dag
aan hunne eigenlijke bestemming te
onttrekken. Opdat o.a. het onderwijs
zoo weinig mogelijk stoornis zou on
dervinden. is dan ook de da£ van
stemming op een Woensdag bepaald;
alsdan hébben de kinderen des mid
dags toch vrijaf.
Ia de uitslag van de stemming aan
elk bureau bekend. zulks kan des
avonds omstreeks 7 uur reeds het ge
val ziin, dfcn begint voor een deel
der secretarie-ambtenaren <te eigenlij
ke stemm1ngs-,,pret"De gegevens
van aüe 177 stembureaux moeten dan
„verzameld" worden opdat hethoofd-
stembureau den uitslag in een open
bare- ztlttng zou kunnen bekend ma
ken, en dien naar Den Haag zou kun
nen opzenden.
Dit geschiedt op Vrijdag 7 Juli, des
morger» ten 10 ure, ten Raadhui/.©,
maar nog heel wat berekeningen moe
ten daaraan vooralgaan.
Deze hebben plaats onder fa klmg
van den hoer Kalbfleisch, chef van de.
afdeelrng verkiezingen, en den hoor
Seeaar, hoofdcommies) door een 14 -tal
ambtenaren. Het voornemen is, dion
op Woensdagavond ten 7 uur aanvan-
genden arbeid tot 11 A 12 uur voort te
zetten ,en hem den andoren morgen
ten S ure weer te hervatten
De heele Donderdag voorts zal daar
mede wel gemoeid zijn. omdat,
daargelaten nog. dat men „pech" kan
hebben en de berekeningen langer op
houden dan den ambtenaren lief :s
de voortgang van den arbeid ook af
hankelijk is van de inlevering der ge
gevens van de buitengemeenten.
Stechts van een enkele van de 29 ójer
gemeenten zullen nog op Woensdag
avond de gegevens In ontvangst geno
men kunnen worden het grootste deel
zal eerst den volgenden ochtend dc pro
cessen- verbaal enz. kunnen litfeveren.
Men bedenke, dat daarvoor een reis
naar Haarlem gemaakt moet worden
van uit Naarden, Nieuwer-Am»tal,
HuidenHilversum, 'sGravelaiid, en&.
Zoodra den volgenden dag (d.i. Vrij
dag) des morgens de officieel© uitslag
is bekend gemaakt, vertrekt con ge
meente ambtenaar per eerste reisgele
genheid naar den Haag, oin daar «ma
het Centraal Stembureau het proces
verbaal te overhandigen ook voor de
andere 17 kieskringen uit ons land
worden aldaar de gegevens in ont
vangst genomen, om dan binnen 2 of
3 etmalen den volke kond te coen,
wolk 100-tal dames en heeren, ala le
den van de Tweede Kamer der S' iten-
Generaal, over het „wel en woe" van
ons vaderland zal beschikken tot Sep
tember 1925 (behoudens iu.-schc-ntijd-
ecbe ontbinding der Kamer !r
„Dat er nog zooveel drukte gemaakt
moest worden om tc kunnen gaan
stemmenom een simpel potlood-
•tipje te kunnen zeiten, en dan een
voudigweg een briefje in een l>ua te
kunnen steken, neen. dat had ik nief
gedacht!" zal menigeen na lezing van
het voorgaande bii zichzelf donken
„en dan... de kosten!!"
Ja, de zore voor het „goed i 'non
der stommachine" is, wat gemakke
lijkheid betreft, omgekeerd evenredig
aan die, waarmede gii van uw mee
ning bii de stembus kunt doen blij-
ken, en. wat de kosten aangaat, zij
loopen in de d u i z e n d o n, over het
geheele land genomen
Doch de bezuinigingswind waait
ook over het verkiezingsterrein, on al-
thans in den kieskring Haarlem is de
zuinigheid in bijzondere mate be
tracht. met het resultaat, dat door
overleg en het organiseeren van den
arbeid in enkele opzichten de kosten
slechts 1'4 van het bodrag vorderen,
wat zonder dat overleg had moeten
worden betaa'd. Naar werd mede
gedeeld. ziin op deze stemming door
dc ambtenaren niet de voorbereiding
belast, enkele duizenden (ruiden© uit
gewonnen. te bate (natuurlijk) van do
gemeente kas, zelfs door „koopje:." te
halen op de ..markt".
feuilleton
E. R. PUNSI10N.
(Geautoriseerde vertaling).
16)
De stem antwoordde, dut dat inder
daad d© eenige weg was en Harold
begreep dus, dut hem niets anders
overbleef, dan die ze,en mijl weer te
rug te gaan, hetgeen beteeken de, dat
hij dien nacht niet vijf ©u dertig maar
bijna vijftig mijl moest alfeggen. Het
scheen hem bijna hopeloos toe. Zijn
krachten zouden hem zeka- begeven,
voor hij er was. Maar Phyllis dan?
Die kon hij toch niet aan haar lot
overlaten! Hij legde het geld neer en
keerde op zijn schreden terug. Zijn
treil werd steeds trager en hij dacht
juist, dat hij er nooit komou zou, toen
hij bij den ouden bouwvallige» muur
kwam, waarnaast de pijnbommen ston
den, die echter in het donker hijna
niet te onderscheiden waren. Hij sloeg
bet hem aangeduide pad in, ©n hoe
wel het hem was, alsof zijn hart hom
nit het lichaam zou springen, zoo
hard bonsde het. zijn beenen gevoel
loos waren en zijn adem beklemd was,
waggelde hij toch als een dronken
man verder.
Ik kan het nooit tot ecn eind
brengen, zei hij al zuchtend, maar
toen was het hem, alsof Phyllis liern
wenkte, en dwong hij'zich weer ver
der te gaan.
Het schuim stond hem op de lip
pen en zijn oogen waren met bloed
«loorloopen, toen hij ten laatste aan
het eind van de hei kwam en Aluirton
In de vallei zag liggen. Nog maar vijf
mijl, en hij zou bij het huisje zuh,
maar uitgeput als hij nu was, 'sche
nen deze vijf mijl hem nog veel erger
dan de vijf en veertig, die hij reeds
bad afgelegd, en zijn voeten deden
hem zoo'n pijn, dat hij nauwelijks
meer gaan kon. Maar weer was het
hem, alsof Phyllis hem wenkte, en
dus verzamelde hij zijn laatste krach
ten en strompelde voort.
Hoe dichter hij echter bij het doel
van zijn tocht kwam, hoe vaster zijn
treil werd. De gedachte Phyllis weldra
te zullen zien, schonk hem nieuw©
levenskracht.
Het slapende Muil-ton liet hij weldra
ver achter zich, en het duurde niet
lang, of d© eerste mijl wa- afgelegd.
De tweed© ging gemakkelijker, om
dat hij nvt een zachte helling afging.
Aan het eind daarvan kwam hij lang;.
den afgrond, waarin Maurice den
dood gevonden liad.
Nu nog twee mijlen, dgcht hij,
maar wat zijn die bil de acht en
veertig, die ik achter den rug heb?
Hij moest eenter nu een heuvel be
klimmen, die hem in zqn toestand
van uitputting wel z,oo hoog als een
Alp scheen. Toen hij halfweg was,
zag hij de eerste stralen der opgaan
de zon. De dag begon arui to breken.
Hi.; had gehoopt voor dien tiid het
huisj© bereikt te zullen hebben, maar
er bleef hem nog een mijl over. Op
eens hoorde hij het getoeter van een
auto en toen hij omkeek, zag hij deze
do helling afkomen. Binnen enkele
minuten zouden zijn vijanden hem
hebben ingehaald. Zij zouden in hem
een gemakkelijke prooi vinden, want
liij had zelfs de kracht niet meer, om
een vinger uit te steken, om zichzelf j
on Phyllis te redden. Toch begon hij
wat sneller te loopen, al wist hij ook I
maar al te goed, d.at het nutteloos
was. Dit was dus het einde. Zouden
zo hem al opgemerkt hebben? In ieder
geval zouden ze hem weldra in hel
oog krijgen en dan zouden ze zeker
ten uitvoer brengen, wat ze van plan
waren geweest, te doen, toen de botte
lier hen kwam storen.
Wat was dat toen toch een wonder
lijk toeval geweest'. Als het telegram
van Glasgow ook maar iets later was
gekomen, zou hij dezen nachtelijken
tocht niet meer hébben kunnen doen.
Ir. ieder geval zot, hij man: vo riloo-
pen, stilstaan gaf toch ook niets, en
er was nergens een schuilplaats- te
zien. Toen hij den top van den heuvel
bereikte en het huisj© voor zich zag
liggen, keek hij even om, we! wat ver
wonderd, dat de auto hem nog met
had ingehaald. Hoe hij ochter ook
rondkeek, deze was nergens meer te
zien. Zij scheen als van den aardbo
dem weggevaagd.
Was het een droombeeld geweest?
Maar neen, aaar hoorde hi; weer ecn
zacht getoeter heel in de verte.
HOOFDSTUK XVI.
Phyllisgevonden.
Zijn blijdschap overmeesterde hem
dusdanig, dal hij uitgeput op den
grond neerzonk. Welk wonder kon er
gebeurd zijn dat zijn vervolgers een
anderen weg luid doen inslaan, juist
op het oogenblik, dat zij hem zóo goed
als te pakken hadden? Was de auto
toch misschien niet die van Macsar-
lane geweest? Maar neen, hij had im
mers, toen straks de auto zoo dichtbij
was, haar duidelijk herkend, en wat
zou een andere auto bewogen kunnen
hebben, om dien nacht de eenzame
heide over te steken?
Wie weet, of zc er niet dadelijk weer
wezen zouden I
Met groote moeit© kwam hij over
eind en liep wankelend naar het huis
je toe. Terwijl liij dit deed, zag hij op
eens in de votte de uUto .weer verschij
nen, maar nu kwam deze niet naar
hem toe, doch reed oj) een r.jWtg, die
dat wist hij door den plattegrond,
doodliep, ©n waar aan het eind niet»
dan oen oude, onbewoonde boerderij I
stond.
Soamee had dus bij ongeluk dit pad
voor tien rechten w g aangezien en
rec-d zoo vlug, als d© hobbelige weg
hem toeliet.
Hij zou natuurlijk weldra bemer
ken, dat hij zich vergist had en haas
tig terugkeeren, en Harold moest dus
geen oogenblik verloren laten gaan.
Even later stootte zijn voet tegen een
steen en viel hij.
Hoewel hij zich pijn gedaan ad,
vond hij het toch heerlijk, stil te lig
gen. O, als hii maar niet meer be
hoefde op tc staan 1
Maar Phyllis dan?
Het was, alsof hij iemand die vraag
hoorde doen. Hij kwam dus weer over
eind c-n begon de vier- of vijfhonderd
meter af te leggen, die hem nog van
het huisje scheidden. Hij voelde zich j
er feitelijk nie4 meer toe in staat,
want de schok van zijn val had hem
zijn laatste krachten benomen. Eerst
liep hij nog strcWTÏend voort, maar
toen zijn voeten hem niet meer dra-
gen wilden, kroop hij verder, totdat
hij den drempel van de voorden r bo- j
reikte, waar hij met een luiden kreet
voorover viel en het bewustzijn ver-I
loor.
In het huisje was men reeds wak
ker, hoe vroeg het ook nog v.aa en
©en bejaarde vrouw, die bezig was,
hei turfvuur ui-den haard aan t© wa
ken, sprong verschrikt op b.j het hoo-
ren van dien gil in dat bfge.egen oord.
Zij mpmpeidc iets en stuk haar han
den omhoog, maar toen zij niets meer
hoorde, scheen z© weer moed te vatten,
en naar de deur gaande, opend© zl)
dlc-
Harold lag nog bewusteloos met zijn
hoofd op den drempel. Nadat juffrouw
liall goed rondgekeken had, of er nog
iemand anders in de buurt was, sleep
te zij liem naar binnen, hierdoor be
wijzend, dat zij niettegenstaande ze
cr rij teer uitzag, nog sterk genoeg
was. Toen ze hem in de keukon had,
deed ze al haar best hem weer bij te
brengen, hetgeen haar ten slotte go-
lukte. Hij opende d© oogen en tracht
te wat te zeggen.
Zij bukte zich over hem been en
legde haar oor vlak aan zijn lippen,
maar zij kon geen woord vorst aan,
van wat hij zei. Hij sloot de oogen
weer, reeds doodelijk vermoeid uoor
zijn jioging, om iets te zeggen, en rij
liet hem eren stil liggen, terwijl zij
het vuur opstookte en wat bouillon
te wannen zette. Toen di© klaar was,
goot ze hem er een paar Tep©'s van
in, waardoor hij weer wat bii kwam.
Phyllis! Phyllis stamelde hij.
Ja, ja, antwoordde de oude vrou*
