HAARLEM'S DAGBLAD
Een Stadssecretaris in de Jongenskiel
Binnenland
Onze LacfitoeK
ZATERDAG 24 JUNI 1922
VIERDE BLAD
Roemer Visscher's geestige dochter
Anna, merkt ergens in de doox haar be
zorgde uitgave van baars vaders
„binnepoppen" op, dat „die beminders
van her geaieenc beste scggen, dat men
wei mach bidden, dat rijeke en hoogh-
pebooien lieden wijse kinders krijgen,
want sij raken op 't kussen, niettegen
staande het altemet groote lantarens
jondcr licht sijn."
Vond deze „scherpe rechtstel", zooals
Hooft haar noemt, in de toestanden v»n
baar tijd al aanleiding tot zulk een vin
gerwijzing, hoe zou zij zich dan wel uit
gelaten hebben over de regentenheer
schappij der achttiende eeuw, die tea
slotte geheel het karakter eener familic-
xegeering kreeg. Toen immers was 'le
regeering dei steden en van het land
geheel in het bezit der rijke en hoogge
boren lieden met hun kinderen, die zien
als dc uitsluitend rechthebbenden daar
op beschouwden. Eu dit was wel zeker:
wie niet tot de uitverkoren families be
hoorde, zou op de voorgestoelten nooit
zitten en een voordeelige post was voor
hem niet weggelegd. „Alle ambten zijn
bier reeds vijf jaar vooruit besteld," gaf
zekere gunsteling van Willem V ten
antwoord aan iemand, die hem vroeg of
ei ook een betrekking voor hem open
stond. Ambten waren zaken van handel
geworden, ze werden bij onderlinge af
spraak verdeeld."Wie zijn aandacht ziet
bepaald bij den toenmaligen toestand
der regeering, bedenkt zich aanstonds,
boe het bederf naar alle kanten om
zich heen gegrepen had, hij herinnert-
zich, dat officiën wel eens bezet waren
door „personen in de wieg", zooals een
pamflet van 1715 hem teekenend inlicht,
en ziet in het nepotisme en in de con
tracten van correspondentie eenige der
jorzaken, die den ondergang der Repu-
blick hebben verhaast.
Uit alles is overbekend en het zou
uilen naar Athene dragen zijn er over
uit te weiden. Ook Haarlem heeft „con
tracten van correspondentie" van „got-
de verslandhouding" gekend en met an
dere steden gesloten, waarbij de regen
ten zich verbonden alle macht en alle
ambten onder zich te houden, geen an
der daarin toe te latnn en bij beurten de
vrij gekomen ambten te vergeven. Had-
je-me-mar, men zal het mij toegeven,
had bij een dergelijke regeling weinig
kans op de vooraanzitting bij de maal
tijden, maar dat was zoo erg niet. Er
ger was, dat er heelemaal niet gevraagd
werd of de functionaris ook allernet een
groote lantaarn zonder licht was. Van-
daat de talrijke „niemendallen", aan
wie nochtans de hoogste aangelegenhe
den waren toevertrouwd. Kon het an
ders' Onze goede stad heeft zelfs een
maal een kiud met het secretariaat ver
eerd. Natuurlijk deed een ander het
werk, zoolang de uitverkorene minder
jarig was. Maar was het mogelijk voor
uit te weten of de kleine jongen, man
geworden, in staat zou zijn den hem,
misschien als pillegift, geschonken
post naar cisch te bekleedcn, al open
den dichterlijke vernuften rondom zijn
wieg aan zijn moeder een glansrijk ver
schiet? Naar eisoh? Men stelde weinig
eischen. Waren ambten niet bestemd
ter verrijking van ktndeten en familie
loden? En dan, was er niet altoos een
gewillige te vinden, bereid om voor hem
te deuken en te doen?
Het ligt voor de hand, dat dit onder
ling geknoei verborgen bleef, en dat
bijzonderheden van dit cabaal niet ge
makkelijk zijn te vinden. De contracten
waren wettelijk ongeoorloofd en werden
dus zóó geheim gehouden, dat gelijk
tijdige schrijvers er niet van reppen.
Aan den anderen kant waren de heeren
minder geheimzinnig dan wij zoude q
verwachten. Misschien achtten zij de
aanstelling van een kind tot stadssecre
taris even onschuldig en van even wei
nig beteekenis als zijn eerste school-
gang, een familie-aangelegenheid, die
buiten het gezin geen belangstelling
verdiende. Een onder-onsje, dat geen
ergernis zou geven en dat zij dan ook
met den mantel der geheimzinnig
heid behoefden te bedekken. Het cu
rieus geval, dat ons hier bezighoudt,
althans in officieele stukken ver
meld, en al lagen die niet ter inzage
voor het publiek, de betrokken personen
hebben dan toch maar niet geaarzeld
hun dwaasheid aan het papier toe te ver
trouwen. Reden te meer om aan te ne
men, dat zij het geen dwaasheid vonden.
Mattheus Willem, om u den jeugdigen
waardigheidsbekleder voor te stellen,
was de zoon van den veelvermogenden
raad en oud-burgemeester Mr. Corneüs
van Valkenburgh. Hij werd den dag vóór
Kerstmis van het jaar 171S geboren, en
s dus, toen hij den sden Februari 1725
de plaats van Mr. Gilles de Glarges,
die tol vroedschap gekozen was, tot se
cretaris van Haarlem werd aangesteld,
juist zijn zevende jaar ingetreden. Het
kind leefde dus nog in de zaligheid, die
het deel is van hem „wien de jongens-
kiel nog om de schouders glijdt", indien
hij althans een kiel gedragen heeft. Ze
ker is, dat hij met den bal speelde,
dat hij in kinderspelen meer belang
stelde dan in regeeringszaken. Daarom
mochten zijn stadgenooten van geluk
spreken, dat zijn vader in Mr. Jan de
Rantre den man vond, die zich bereid
verklaarde het kind als mede-s ecretaiis
ter zijde te slaan, totdat het zelf de be
trekking zou kunnen waarnemen, d. i.
tot zijn Iwintigsten verjaardag. Deze
plaatsvervanger werd denzelfden dag be
noemd.
De kleine Mattheus werd aangesteld
op een „tractement en emolumenten als
daaitoe staande sijn en de secre
comen te genieten". Gebraden duiven
mogen iemand in den mond vliegen,
de achttiende eeuw lieten zij zich toch
s door kinderhanden vangen,
de vaders droegen wel zorg, dat de v
vogels niet weer wegvlogen. Maar laat
de stukken zelf spreken. Nadat de aan
stelling van den secretaris in de resolu-
tiën van burgemeesteren is vermeld, heet
het verder „lastende een iegelijk den
selven Heeri) Mattheus Willem van
Valkenburgh daervoor en in die quali-
teyt te erkennen. En vermits gemelte
Heer maar heeft bereijkt den ouderdom
van ruym ses jaren, en deselve ter occasie
van die Jaren noch niet in staat is om
den actueelen diensth van het
risschap waar te nemen, hebben Haar
Eidele Grootagtbaren wijders goed ge
vonden endc verstaan, dat die actuelen
dienst bij denselven Heer zal werd er
waargenomen met de volle adhnpleti<
van sijn twintigste jaar, zullende sijn
den 24 december 1738. En dat inmiddels
een bequaam persoon zal werden aan
gesteld, omme geduyrende die tijd off
tot desselfs voor overlijden toe, den ac
tuelen dienst van secretaris voor den
meergemelten Heer Mattheus Willem
van Valkenburgh waar te nemen."
De geschiedenis vermeldt niet, of het
personeel van de secretaris, dat werd
uitgenoodigd den heer Mattheus als se
cretaris te erke25*», ook zijn opwach
ting bij den nieuwen chef heeft ge
maakt. Ik vermoed echter, u?' Mx. De
Rantre de honneurs heeft waargenomen.
In elk geval is bet medegedeelde vol
doende om even den indruk te wekken,
als speelden hier kinderen secretarisje.
Wij weten intusschen wel beter, het
was alles mannelijke ernst, en de oud-
burgemeester maakte om den 'dood
geen gekheid, toen hij als vader en
voogd de voorwaarden stelde, waarop de
plaatsvervanger het secretariaat voor
zijn zoon zou waarnemen. Mr. De Rantre
heeft den dienst gedurende zes jaar
'aargenomen hij overleed den 2500
December 1731 tegen een jaarlijksche
uilkeering van negenhonderd gulden,
hem door den vader toegezegd. De dooi
beide heeren gesloten en door burge
meesteren geapprobeerde „conventie" is
in het resoluticnboek opgenomen, zoo
dat wij de goed omschreven plichten
kennen, waaraan do mede-secretaris zich
te houden had.
Alle voordeden, tractement, emolu-
enten, met „alles wat daaraan depen-
deert", zal de oud-burgemeester ont
vangen, als vader en voogd van den
jeugdigen secretaris. Daarentegen zal
hij alle onkosten dragen, die aan de
betrekking verbonden, en de gelden
voorschieten, die tot de rabatten aoodig
zijn. Elk kwartaal doet de heer Rantre
rekening en verantwoording van de ont
vangen emolumenten en voor het geld,
dat hem van tijd tot tijd voor de ra
batten zal ter hand gesteld worden, zoo
wel als voor de geheele administratie,
zal hij moeten stellen „behooriijeke ende
gerequireerde cautie". Mij dunkt, dit is
reeds genoeg om te doen zien, wie hier
aan het kortste eind trok en tot welke
zonderlinge verhoudingen zulk een re
geling aanleiding gaf. Niemand kan
twee heeren dienen, maar zoo'n pseudo-
secrelaris stond in dienst van regeeren-
de en oud-burgemeesteren.
Mr .De Rantre kreeg een opvolger ie
den beer Van Beukendorff, die den
dienst waarnam tot den 24en December
;738, den dag waarop de wezenlijke
secretaris van Haarlem dan éindelijk zijn
betrekking zou aanvaarden, die gedu
rende dertien jaren voor hem was waar
genomen.
Het was een ware komedie, die ik
niet geloof, dat zich in onze stad her
haald heeft. Met dat al mag Mr. Mat
theus Willem van Valkenburgh, wan
neer hij. in later jaren, op zijn hofstede
„Veen en Duin" onder Bloemendaal,
aan zijn jeugd terugdacht, zich zijn
vroegtijdig secretariaat, zonder e
zweem van lachlust herinnerd hebben,
H. E. KNAPPERT.
13 September 1918 verplicht wan geregeld
en vooral na zwaren reigenval of by hoo-
gen waterstand in aaugrenreode watoren
zicli op de hoogte te stellen van den
vochtigheidstoestand van spoorwegdyken
vau oenigazms beteekenende ophooging
De Rechtbank heeft over de geheele
lyn de slachtoffers in het gelyk gesteld,
behalve dlo acties, waarbij niet gesteld is,
dat eischer door den verslagene placht te
worden onderhonden. Werden op deze en
andere fonnee'.e gron-len sommige acties
afgewezen, principieel kregen do slacht
offers golyk.
Do Rechtbank wees ook de vordering
dor H. IJ. 8. M., wearby de Staat der
Nederlanden in vrijwaring werd opge
roepen, af.
In haar breed gemotiveerde beslissing
zegt de Rechtbank, dat het der spoorweg
maatschappij niet gelukt is, aan te too-
nen, dat zjj aan het spoorwegongeluk geen
schuld draagt. In tegenstelling met de
staatseommissio van onderzoek, die aan
nam, dat de H. IJ. 8. M. niet schuldig
was, is de rechtbank van oordeel, dat de
schuld der spoor is komen vast te staan.
Do algemeene grond, waarop de von
nissen berusten, zijn gelegen in het feit,
dat niet de atipte waakzaamheid door de
spoorwegmaatschappij in aoht ie genomen
het onderhoud van den dijk, hoewel
zij wist, hoe do aanleg van den dyk was
dat het Merwedekanaalwater er in
kon doordringen.
Verder haddon verschillende af ach ui-
vingen van apoowogdyken in den loop der
jaren en verschillende artikelen en voor
drachten van ingenieurs de spoorweg
maatschappij kunnen doen weten, dat de
combinatie van zand en water zeer ge
vaarlijk kan zyn.
Juist met het oog op het feit, dat de
ingenieurswetenschap een ervaringsweten
schap is, had de spoorwegmaatschappij
telkens een nieuw onderzoek moeten
stellen of de djjk nog wel zoo goed was
ale bij den aanlog. In elk geval bad zy de
ervaringen der wetenschap op den dijk
moeten toepassen, vooral omdat de sloote 11
erbij nooit dichtvieren. Wel ie waar
de spoorwegmaatschappij niet alle dijken
behoeven te controloeren, maar zeker den
epoorwagdijk bij Weesp, die behoorde tot
do dijken waarop de ingenieurs ia hun
artikelen doelden.
1) Zoo staat e
HET SPOORWEGONGELUK
BIJ WEESP.
Donderdag hooft do Eerste Kamer der
Rechtbank te Amsterdam vonnis gewezen
in de 36 procedures van slachtoffers der
spoorwegramp, die op 13 September 1918
bij Woesp plaats had, tegen de Holl. IJze
ren Spoorwegmaatschappij tot uitkecring
van die schadevergoeding, waarop zy
meenen recht te hebben.
Eischers trachtten de aansprakelijkheid
der Spoorwegmaatschappijen erkend
zien op grond van: lo. art. 1 dor Spoor
wegwet; 2o. art. 1401 B. W.; 3o. art. 400
J3. W.; 4o. wanpraostatio in do nakoming
der contractueelo vorplichting tot veilig
Het O. M., mr. Jorissen, had op 4 Ja
nuari IJ. een uitvoerige conclusie geno
men, strekkende dat een aantal vorderin
gen niet-oativankelyk zullen worden
klaard en dat ten aanzien va'n do vorde
ringen, die wel ontvankelijk zijn, de
Rechtbank zal bevelen bericht van des
kundigen over doze vraag: „of
Spoorwegmaatschappij met het oog op do1
veiligheid van het reizigersvervoer vóór
ELECTRICITEIT UIT STROO
MEN D WATER.
Volgens een uitgebreide beschrij
ving beeft de heer Max H. J. Tum-
mers, to 's-Gravenhage, een inrich
ting uitgevonden, waarmee het moge
lijk zal zijn de ongebruikte kracht
van s'roomend water practisch ie be
nutten. Dit geschiedde tot heden in
on?, land uitsluitend met schepraderen
aan wa'er- en houtzaagmolens en zeer
sporadisch met turbines, die echter
slechts op eenige Btroomen in ons land
met succes kunnen worden aange
bracht.
Een ander, eveneens onbelangrijk
voorbeeld van uitbuiting vau kracht
uit stroomend water levert de gier-
pont.
Bij de inrichting, die do heer Turn
mars uitvond en waar octrooi op aan
gevraagd is, zouden alle kosten die
kleefden aan dergelijke stellages, be
slist overwonnen zijl, zcodat nu in
ons waterrijk .and de mogehjkneid
open komt, olectrisohen i'room voor
steden-ejectrificatie on voor gvoote be-
drijfslaacht, tQ wir.uca ui' do goed
koopste kracht, die er is, de water
kracht. ilet systeem van den heer
Tummers is niet nieuwreeds zijn aan
diverse octrooi-bureaux, o.a. in Frank
rijk en Duitschland, doch ook 111 ons
land een 8-tal dergelijke inrichtingen
ge octroieerd. Geen dezer inrichtingen
is echter in uitvoering gesomec en wel
door de onuitvoerbaarheid in de prac-
tijk.
De uitvinder heeft de Nederlandsehe
en buitenlandsche autoriteiten op de
Hoogte gesteld van zijn vinding en oe-
komt reeds zeer veel belangstelling.
Voorloopig kan meegedeeld worden,
dat het systeem van den heer Tum
mers berust op een in het water drij
vend ponton-stelsel, waarin een of een
serie kettingen ,,sans fin" draaieu,
die door beweegbare schoepen worden
voortgestuwd. De aldus verkregen
kracht wordt op de pon'-ons dadelijk in
electriciteit omgezetkan dus geaccu
muleerd worden of rechtstreeks aan
gewend naar verkiezing
Zolfs in den kruiiijd, als een ijslaag
de rivieren bedekt, zou deze machine
kunnen blijven werken, volgens de
meening van den uitvinder. Reeds bij
een zeer geringe stroomsnelheid zou
deze inrichting een belangrijke kracht
uit het water kunnen trekken, zoodat
zij bijna op al onze rivieren zou kun
nen worden toegepast.
NED. BOND VAN ACCOUNTANTS.
De Ned. Bond van Accountants
hield op Zaterdag 17 Juni j.l. de
jaarlijksche algemeene vergadering.
Het jaarverslag van den secretaris
maakte gewag van ie-i grooten voor
uitgang der vereeniging, blijkende on
der meer uit de belangrijke toeneming
van leden en aspirant leden, uit de
thans ook in Ned. Oos'-Indië openge
stelde gelegenheid tot deelneming aan
de Bonds examens, alsmede het vele
dat overigent, door den Bond op vakge
bied in het afgeloopen vereenigings
jaar is gedaan.
Ëcne commissie werd benoemd to1
bestudeering van de wijze van oplei
ding der aspirant-leden. De examen
commissie werd en bloc herbenoem,.,
onder toevoeging van twee plaatsver
vangende leden deze commissie be
slaat thans uit de heeren: Magere, en
Kramer, v. d. Have, Lokhorst, Horst
huis, Bals, v. Akkerenpl.v. leden
Paardekooper, Teeseling en Jacobs.
Het bestuur is als volgt geformeerd
De Kramer, voorzitter, Horsthuis, e s
cretaris. Harmoniehof z0 huis, Am
sterdam; Bals, penningmeester; Lok
horst, v. d. Have, v. Akkeren, van
Teeseling.
Het aantal ledei. bedraagt thans 73,
dat der aspirant leden bijna 150. Aan
de a.s. examens nemen 72 candidaten
deel, verdeeld over 159 vakken.
GEPENSIONEERD SPOORWEG
PERSONEEL.
Oj) de vragen van den heer Ter Hall
betreffende verhooging der pensioenen
reeds gepensionueerd spoorwegper
soneel antwoordde de Minister van Wa
terstaat, dat hÜ bekend is met den inhoud
van het verzoekschrift van het Bondsbe-
stuur van gepeneioimeerden by de Ne
derlandsehe Spoorwegen, d.<L 10 April
1922 aan de leden der Tweede Kamer
toegezonden.
By de overeenkomsten, dd. 11 Dec.
1920/29 Nov. 1920, tussehen den Staat en
de vier spoorwegmaatschappijen (8.
II. 8., N. C. 8. en N. B. D. S.) gesloten
en bekrachtigd by do wet van U Juni
1921, werden ton aanzien van do verhoo
ging van pensioenen van spoorwegperso
neel en van zyn nagelaten betrekkingen
overeenkomstige ver.hoogingspereenta<ges
vastgesteld als op dit pnnt met betrek
king tot Rijksambtenaren waren aange
nomen.
Bovendien werdon de pensioenen, toe
gekend na 1 April 1919 (datum van invoe
ring eener nieuwe loonregeling) verhoogd
met 1/5 of 1/3 deel vaD hot percentage
van 40 pet. voor elk jaar, voorafgaande
aan genoemden datum, dat voor de vast-
stelLing van je pensioensgrondslag in aan
merking komt (berekend van 1/3 deel
heeft slechts plaats als overgangsmaatre
gel voor H. S.-personeel, dat vóór 1 Jan.
1912 uitzicht had op pensioen.).
Aangezien daarna geen verhooging van
het percentage voor rijksambtenaren
beeft plaats gehad, kan, mede in verband
met de lasten welke de Staat voor pen-
sioenverhooging van spoorwegpersoneel
KLEEREN KLOPPEN.
Een vriendelijke, oude dame zag
een kleinen jongen op een «.toep zit-
»en, bitter huilende. Voorbijganger»
trachtten hem te troosten, maar zon
der resultaat.
De dame wilde het ook eens probce-
ren.
Wat scheelt er aan, jongetje t
vroeg zij.
Mijn broek heeft vol stof geze
ten! snikte de jongen.
Maai- nu is het s!of er toch afl
Ja, dat weet ik wel1
Waarom huil je dan «og?
Omdat moeder met wou hebben
dat ik de broek uJt'rok vóOr hc*
Btof er uit ïloeg-
ich nam. aan afzonderlijke verhooging
het laatste pertoneel niet worden ge
dacht. Overigens blijft bierby buiten be
schouwing de vraag, of in verband met
den toestand van 's lands financni-n ver
hooging van de Staatslasten uit dezen
hoofde thans zou kun nen worden over
wogen.
VEENARBEIDERS.
De Minister van Binnenlandscbe Zak on
heeft aan de Kamer doen toekomeD af
schrift van een brief van den Minister
van Arbeid en van een brief van den
Rijksinspecteur voor steunverlening aan
werklooze arbeiders in Drenthe, by welk<
brieven worden verstrekt de gegevens bjj
de behandeling van de ïnterpellatie-Hicin-
stra in de vergadering der Kamer op 27
April j.L door den heeT Van Vunren ver
zocht.
By den brief van don Minister van
Arbeid wordt gegeven een overzicht van
de werken in Drenthe, welke met fman-
cieelen steUD van zyn Departement wor
den uitgevoerd, onder vermelding van het
aantal veenarbeiders, dat in de week van
1420 Mei j.l. bjj deze werken v v ge
plaatst (totaal 550).
De Rijksinspecteur deelt mede, dat in
de voormelde weck de volgende door het
Departement van Binnenl&ndsohe Zaken
gesubsidieerde werken in uitvoering wa
ren; verbetering van het Uolslootdiep on
van het Loodiep en de aanleg van wer
ken in het waterschap Weyerswold, In
gemelde week waren daarbij te werk ge
steld 735 arbeiders. Het aantal werkloos»
veenarbeiders, al dan niet gesteund, ii
niet nauwkeurig op te geven, doch hun
aantal zal voor de gemeenten Emm en en
Sleen samen ongeveer 1000 bedragen. Op
het einde der bovengenoemde week waren
er nog pl. min. 300 steuntrekkende veen
arbeiders, waaronder meer- dan 100 vrou
wen, terwyl bet aantal werklooze, niel
steuntrekkende en met te werk gestelde
veenarbeiders wordt geraamd op pl.ni. 209
OUDE KANONNEN. De Scllev.
159 is binnen ge loo pen met twee Ka/
nonnen aan boord, dateerend uit 1040.
Deze twee echeepskanonnen waren 111
de nabijheid van Lerwick opgevisclit
en zijn afkomstig van 'n Oostiiijeviutr-
der, die docr de Duinkerker-kapera
toenmaals in Jen grond geboord, /tij
zijn door het stadsbestuur van Ler
wick ten geschenke aangeboden aan
de burgemeesters van Amsterdam en
Rotterdam.
SPAAR- EN VOORSCHOTBANK TE
WINSCHOTEN. Omtrent de Spa.tr-
en Voorschotbank te Winschoten be
richt men nader aan het „Ilbid.", „at
het tekort van den vroegeren Loeit-
houder, aanvankelijk geraamd op
f SxOOO, blijkt f 30.000 te bedragen,
voor welk bedrag de Spaar- en Voor
schotbank in 't faillissement van diep
boekhouder is betrokken, terwijl nofe
niet is vast te stellen of te ramen ia
't bedrag, dat tekort zal komen op
de bijdragen der spaarbank-debiteu
ren.
RUBRIEK VAM fcQEL DE
«^KKBR.
H li W ELI J KSCEREM ON IEEL.
Hot huwelijksceremoniëel in de ver
schillende landen loopt niet alleen
naar de venschillen in godsdienst,
maar ook naar de diverse landsgebrui
ken zeer uiteen. Het onlangs te Bel
grado ingewijde huwelijk van Koning
Alexander van Yoego Slavië met Prin
ses Marie van Roemenie, waarbij alle
oud Servische gewoonten in acht wer
den genomen, heeft ons doen kennis
maken met eenige formaliteiten, die
in West-Europeesche landen niet be
staan.
Er waren geen bruidsmeisjes, maax
honderde jonge meisjes, in het wit ge
ld eed, vormden een ©erewacht bij den
kathedraal. De gasten werden ver
eerd met halsdoeken van fijn linnen,
die volgens het gebruik feitelijk be
stemd waren cm do nekken hunner
paarden te versieren.
Bij hot verlaten der kerk moest de
bruid over een band van goed heen
stappen, die tussahen twee hekken
was gespannen. Dit symboliseerde
haar intrede in een nieuw leven. Daar
op nam zij wat koren en suiker, die
zij in de hoeken der binnenplaats
strooide. liet oude gebruik schrijft
voor, dat de zeef, waarin deze voe
dingsmiddelen werden gedragen, over
de miiur moet geworpen worden,
maar de paleismuren waren biervoor
te hoog De jonge koningin liep daar
op het paleis binnen met brood en
wijii en haar laatste plicht was het
omhelzen van een kind, dat zij een
kleeaingstuk gnf, door haar zelf ver
vaardigd.
EEc\' SCHILDERSOORDEEL.
Een der meest bekende Engelsche
schilders iieeft een bitter oordeel over
onze moderne smaak uitgesproken.
Hij zegt: Men vraagt slechts het af
zichtelijke. Dit is ©en tijdperk waarin
men de gramofoou verkiest boven de
symphonic, de film boven het dra
ma, momentopnamen boven portret
ten,, hotels boven het eigen huis. De
schoonheid wordt geduld m een nut
teloos en beschaafd vermaak voor
mensdien, die meer geld dan verstand
hebben.
Daar kan de wereld het mee doen.
APPRECIATIE.
Aan den leider van oen orkest is
'een prijs van 25000 gulden toegekend,
omdat hij ,,do burger is, die de stad
gedurende liet afgeloopen jaar- de be
langrijkste publieke diensten heeft
bewezen".
Wij dienen erbij te vermelden, dat
dit gebeurd is te Philadelphia.
ROEL DE RAKKER:
IDadly Sketch. Londen.)
Papa,
u bent
voor den
gek
gehouden.
Hoe zoo.
jongen f
Ziet u
die goud-
visschen
Mi in Kiik 1
nieuwe goed,
goudvisschen papa.
Ze ziin Ja. papa. Nee,
dood. chemische jonge
jongen. zuren
tasten goud
niet aan.
Ik heb er Hè 7
wat van in
de kom
gegooid,
papa-
GEZONKEN SCHATTEN.
Als de wereld eens alle schatten
terug kon krijgen, die in den Loop der
tijden op den bodem der zee zijn te
rechtgekomen, dan zou zij een aardig
eind op wog raken naar het financieel
herstel. Helaas, wij zullen het over-
groote deel als kwade posten moeten
afsclirijven. Dat wil niet zoggen, dat
men bij de pakken neerzit. Integen
deel. Men tracht te reddan, wat er te
redder valt en :angs de geheele En-
gelsche kust wordt bijv. ij-verig ge
zocht naar de schepen, die gedurende
den oorlog door Duitsche duikboot en
tot zinken werden gebracht.
Uit Now York is het stoomschip
Blakly vertrokken, dat zal trachten
de schatten, die met de Lusitania ver
zonken, weer boven te brengen. Tot
de lading van dit zeekasteel behoorde
een groote hoeveelheid goud, zilver
en edelgesteenten. Dat men eerst
thans deze pogingen begint, wijst op
de moeilijkheden, die te overwinnen
waren, alvorens niet eenige redelijke
kans op succes het werk ondernomen
kon worden.
Het stoomschip Egypt, dat in Mei
j.!. door eene aanvaring bij de Fran-
schc kust hi de diepte verdween, had
niet minder dan 1229 zilveren staven,
140 kisten gemunt goud en 90 kisten
iuweeleai aan boord, een gezamenlij
ke waarde van 50 móllioen franken
vertegenwoordigende. De schepen van
de Peninsular Oriental S. N. Cy.,
waartoe de Egypt behoorde, hebben
vrijwel een monopolie voor hst ver
voer van specie cn kostbaarheden ten
dienste van den Engeischen handel
met het Verre Oosten.
In het jaar 170C, toan de Spanjaiar-'
den nog groote macht hadden in Weet,
Indic vertrok een Spaansche vloot,
met een waarde van ongeveer 300
mil li oen gulden uit Amerika. Te Vigo
werd het convooi aangevallen door
een Hollandsch-Engel&clic vioot on
der bevel van Sir George Roock. De
ersiagen Spanjaarden gaven er den
voorkeur aan hun geheele kostbare
vloot te doen zinken. Dit is wel het
meest beroemde voorbeeld van ver
zonken schatten, dat in de geschiede
nis valt aan te wijzen.
EEN VERZIEND PRESIDENT.
Dat is president Mazarijk van Tsjo-
clio Slowakije, die persoonlijk aan een
aantal studenten van de Universiteit
te Praag de fondsen verstrekt om een
voetreis door de wereld te maken.
Na een wandeling door Yoego
Slavië en Bulgarije, zullen de stu
denten Constanlinopeu bezoeken
en zich naarna inschepen naar
China en Japan, om vervolgens
via San Francisco en een voetreis door:
de Vereenigde Staten weer naar hun
vaderland terug te keeren, voorzien 1
van eene ervaring en wereldkennis
die hun land in de toekomst ongetwij
feld ten goede zullen komen.
EEN ORICIXEELE WEDSTRIJD.
In vele landen is men de laatste ja
ren begonnen de spoorwegen geleidc-
I lijk te electrificeeren. De eleotrische
locomotief heeft vele voordeelen boven
haar zuster, die met stoomkracht
wordt gedreven. De grootste snelheid
die ooit met een locomotief bereikt is.
werd in 1908 met een electrisch ge
dreven locomotief gereden, n.l. 210
K.M. per uur. De condities waren toen
ongetwijfeld buitengewoon gunstig,
maar ook zonder deze voorbereidin
gen kan een sterke «lectrische locomo
tief oen snelheid van 100 K.M. per
uur bereiken.
In de Ve.reenigde Staten is onlangs
een origineele wedstrijd gehouden tus-
sclien een electrische locomotief, ge
bouwd voor een Amerikaansche spoor
wegmaatschappij en twee stoomloco
motieven van het type, dat in Ameri
ka de groote expresstreinun trekt. De
beide laatste werden aaneengekop-
peld en slaagdon er aanvankelijk in
met volle stoom de o'ectrische locomo
tief een eind achteruit te duwen. Toen
deze echter allen stroom had inge
schakeld werden de beide stoomloco
motieven langzamerhand tot stilstand
gebracht en tenslotte zelfs tot den
terugtocht gedwongen.
don van Robert William Thompson,
uitvinder van vele zak-J-k o.a. den
luchtband. Reeds in 1845 nam hij een
patent op zijne uitvinding, die hem
echter geen fortuin zou brengen. De
caoutchouc was nog te duur, de uit
vinding was prematuur, W'iUiam
Thompson was te vroeg géboren. Het
gebruik moet het orgaan schelpen.
Wanneer het voorafgaat, blijft het
onbenut.
De groote uitvinding, die nu, te
laat, den gestorven uitvinder de hul
de brengt, die hem toekomt, had geen
levenskracht, voor auto en fiets haar
benutten konden. Toen deze vehikels
verschenen, kwam Dunlop op het
det kbeeld ze van luchtbanden te voor
zien. Ook Dunlop komt eer toe, want
hij meende, dat zijn ontdekking zon
der precedent was. Maar de eerste uit
vinder was 1 homp son. Afithans, ten
zij een bericht uit China, dat men daar
reeds 4000 jaar geleden luchtbandey
gebruikte, ook zijn aanspraken weer
teniet doet. Zooiets is meer gebeurd.
DE UITVINDER DER LUCHT
BANDEN.
Vraag het aan lederen auto-, motor-
fiets- of rijwielbezitter, wie de uitvin
der der luchtbanden ia en bij zal u ant
woorden: Dunlop!
Nu komt F.xoeieior vertellen, dal
dit niet geheel juist is. Binnenkort zal
te Stonehaven in Schotland de hon
derdjarig© geboortedag gevierd .wor-
PANAMA.
De Midden-Amerikaansche Staat Pa
nama gaat binnenkort feestvieren,
want het zal spoedig honderd jaar ge
leden zijn, dat het land van het
iSpaaaisehe juk (hoe goed kennen wij
deze geijkte uitdrukking uit onze
schooljaren, bevrijd werd. Het is 419
jaar gel-eden dat Columbus hiar land-
de en de Spaaneche vlag plantte. Pa-
j nama ts tegenwoordig in de eerste
I plaats beroemd om het Panama Ka
naal, dat na verscheidene vruchteloo-
ze pogingen eindelijk eenige jaren ge
lodm geopend werd. De eerste plan
nen tot het graven van zulk een ka
naai werden reeds In 1550 gemaakt
door den Portugeeechen zeevaarder
Antonio Galvao, maar de Spastische
1 regeering wüde er niets van h00ren
en bedreigd© ieder die dit denkbeeld
zou propage er en met den doodstraf.
Twee eeuwen later veranderden de
Spaansche autoriteiten van meening,
maar ook daarna moest het nog an
derhalve eeuw duren, voor de plannen
tot uitvoering werden gebracht.
PUSH-BALL.
In Amerika maakt een nieuw spel
veel opgang, waarbij automobielen
een bai van ongeveer 2 Meter middel
lijn over een doellijn moeten, duwen.
Het spel wordt gespeeld door twee
ploegen, ieder bestaande uit twee au
tomobielen, e?k bemand met twee spo
Iers.
1 Eigenlijk kennen wij een dergelijk
spel hier reeds lang (moppert London
Opinion- maar aangezien eer. derge
lijke reusachtige bal voor de 1-onden-
sche spelers te duur is. wordt het hier
nog op de oude manier gespeeld met
voetgangers.
Hij keek met een treurig gezicht
naar zijn oude schoenen en zei. Ik zal
nu werkelijk nieuwe moeten koopen,
want de zolen zijn zoo gesleten, dat ik,
wanneer ik op een dubbeltje trap. kan
zeggen of het kruis of munt is.
