HAARLEM'S DAGBLAD fRlJDAG 4 AUGUSTUS 1922 DKRDE BLAD ;LOYD CEORGE OVER DE OORLO CSSCHATTINC EN OORLOCS- SCHULDEN, HIJ WAARSCHUWT TEGEN EEN TE ZWAREN DRUK DP DUITSCHLAND. DE NOTA-BALFOUR VAN VELE KANTEN BEKEKEN. AMERIKA WIL CEEN WIJZIGING BRENCEN IN DE POLITIEK TEN OPZICHTE VAN DE OORLOCSSCHULDEN. E BEIERSCHE QUAESTIE OP WEG NAAR EEN OPLOSSING. Do mark thans de ihermometer voor u© Eu- epeesche politiek. En de mark zakt iog steeds. Op üo valutamarkt te lerlijn iioudt de opwaartscue bcwe der buitenlanasch© betaiingamid- elen in snel tempo aan. Nadat V'oensdagavond een kleine reactie uii ö5i) tot 795 was ingetreden, zette dolLar Donderdagmorgen mot 805 c, om zich daarna nog meer te con- ol'deeren in 820. Op de nieuwe stijging is vooral de lustandigheid van invloed, dat het miteiiiand niet, zooals Woensdag be leerd werd, zijn markeiiaanbie.lingen igehondon hoeft, doch dat liet vecl- sr als verkooper blijft optreden. De labeurskoers van de markt in New- vertoonde slechts een geringe «betering. De Europeosclio beurzen a een tamelijk afwachtende hou- ling aan. Ook de speculatie te Bor ijn houdt zich vrij gereserveerd. Er zijn gewichtige dagen in hel zicht, illen die de mark weer doen stijgen en us de politieke hemel voor Duitsch- rat doen opklaren? Millet geeft in de „Petit Parisien jen uiteenzetting van het plan, dat Poincaré betref fende de schadevergoedin gen te Londen ontwikkelen zal. Dit zal bestaan uit tw ee onderdec- kn. a. definitieve vaststelling vuil di redtsche schuw;, verbonden met een regeing der geïnteral- schulden; en b. controlemaat Wat aangaat de vaststelling de Duitsche verplichtingen zal voorstellen die te beperken de eerste vijftig milliards dor bons en B op voorwaarde namelijk, dat ïchland die vijftig milliard eerst afbetaalt en de geinteral- schulden vernietigd worden, vijftig milliard zouden dan ult- Ix'stemd moeten worden voor reparaties en dus vrijwel geheel fn bate komen van Frankrijk, aan dien het aandeel van België en Ttn- ië nog slechts gerintr is en Engeland eeds heeft te kennen gegeven de re- taratieschuld niet (e zullen opeischrn. Over de betaling van die vijftig ilUiard zou dan verder gesproken loeten worden, bijvoorbeeld door een jtemationale leening, Vo'gens dit lan zou dus Frankrijk zeggen: Ik epaal mijn eischen aan Duitschland it lietgeen noodig is om de materiee- schade te herstellen en zal ook vorderingen op de andere bond- niet opvragen indien mii- kwijtschelding gegeven wordt Yan de schulden aan Aöierika en En geland. Men kan aan deze redemo- ruig van Millet echter toevoegen, dat de nota van Bailout de mugelijkiieid van een dergelijke reder.eering door Poincaré te houden, vrijwel heeft op geheven, omdat de Engelsche regee ring nu immers reeds bij voorbaat heeft te kennen gegeven haar eischen niet te kunnen laten vallen, indien Amerika harerzijds op betaling blijft aandringen. Omtrent het tweede punt, de con trole, zegt Millet, dat Frankrijk drie soorten van maatregelen zal vragen: primo, Duitschland moet ziin munt stabiiiseeren en ophouden marken te drukken; secundo, het garanticcomitó moet meer bevoegdheid krijgen van toezicht op de Duitsche douane-op brengsten, die bij dat comité moe ten worden gestort ter dekking der reparaties, terwijl ook een deel van de buitenlandsche deviezen, die uit Duitsche uitvoeren voortvloeien, ter beschikking van het comité moeten worden gesteld. Dit alles zonder pre judice van eventueele maatregelen, waardoor Duitsche plaatsingen in het buitenland bereikt zouden kunnen worden; tertio, ab waarborg voor zijn betalingen, zal Duitschland een vast te stellen fractie van het kapitaal zij ner inöustrïeele ondernemingen, bij voorbeeld 25 procent, ter beschikking van de alliés moeten stellen, het wel u dan zou moeten dienen hetzij ab on derpand voor reparatieleeningeu, '10t" zij alleen om de- mark te stabiiiseeren. Zooals men ziet zijn deze eischen vooral op het stuk van de controle zeer vérstrekkend en na dc uitingen van Engelsche zijde daaromtrent mag men aannemen, dat bii den aauvang der L'ondensche conferentie de twee premiers zeer ver van elkaar zullen rtaan. Niettemin verwacht men, dat de conferentie slechts enkele dagen zal duren, hetzij overeenstemming al dan niet verkregen wordt. De nota van Balfour heeft de discus sie pver de schadeloosstelling in bree der banen geleid. Lloyd George heeft gesproken oV-pit do brandende quaostie. Do Tingel- soho premier legde in 't Lagerhuis oen belangrijke verklaring af over de Duit- 6uho schadeloosstellingen en dc onderlin ge schulden der geallieerden. Gewag makende van de verklaring vn-n' A squibli ten gunste van een absoluut, blanke lijst-, verklaa-rdo de Premier, dat juist dit door Balfour .was gezegd in zijn schrijven aan de geallieerden en juisj wat. liÜ zolf voorstelde. Ataar het was.-geen 'lilanko lijst, wanneer gij dë schulden, di'o gjj zelf te vorderen hebt. uitwisohte waaneer gij de schulden, die gij aan doren betalen moet, dieper op do ljjst .drukte. Do leden hadden in redevoeringen, «tiet alleen iu het Lagerhuis, maar ook in het land gezegd, dat wy in de eerste plaats aan de zjjde van Frankrijk moe ien blijven en toezien, dat het geen te harden druk op Duitsehland uitoefent. Toen kwam ex een ander standpunt wat gjj ook doet, gjj moet handelen overeenstemming met Frankrijk. Zij k don echter dezo twee staatkundige richt lijnen niet gelijktijdig volgen. Zjj moes ten do feiten onder de oogen zien. Een der werkelijkheden van den toestaud was, dat er geen onderhandeling werd gevoer<j tusecheu de Britsche regeering en Duitsch land. Het was een onderhandeling tus schen vieT bondgenooten. Frankrijk, Bel gië, Itahu en wjj. Er was een punt, waar bij zjj of tot een overeenstemming of tot een breuk moesten komen. De Britsche rogooxing moest de beste regelingen ma ken met karo bondgeoooten, die zjj kon, en deze zoo vor zij kon doorvoeren. Wan neer wij zeiden tot onze bondgenooten „Wanneer gjj u niet vc-reenigt met oaze (•olitóek verlaten wjj de conferentie", zou dit het eiade van het bondgenoot- uohap kunnen beduiden. De Premier zeide ,dat het verdrag van Versailles oen zaak was. die tusschen de geallieerde-n was geregeld. Er waren twee factoren, die door ieder in het Huis aan vaard waren zonder onderscheid vaa partjj in de eerste plaats het bedrag der schade en ten tweede het vermogen van Duitschland om te betalen. Het. was bijna onmogelijk gewoe-st, een van beide op dat oogeniblik vast te stellen, Indien zij do sohado hadden vastgesteld naar de hosten van herstel, zou die schade zijn /vastgesteld op "een tjjd, dat de prijzen zoor waren opgedreven en Duitschland zou 2 1/2 maal meer hebben moeten beta-' Ion dan do koeten thans zouden bedra gen. Op deze wijze werd Duitsehland ver licht en van oen bankroet gered, hetgeen gevolgd zou zjjn, wanneer het vermogen van Duitschland om te betalen te hoog was bepaald. Nadat bet verdrag was ge- tedkend. werd Duitsehland uitgenoodigd oen aan'bo.! te doen, maar het deed nooit oonig aanbod. Daarom was het noodza kelijk, dat er een instrument was als de Commissie van Herstel, die de ingezonden eischen zou onderzoeken en vooral den tijd geven om de hartstochten te doen bodarrn cn de woestheid van den oorlog te doen verminderen, waardoor zjj ten slotte in e?n kalmer atmospheer tusschen de verschillendepartijen uitspraak kon doen. Dat was de reden, waarom die poli tiek was aanvaard. Het bedrag van 6000 miUloen pond. hetwelk was vastgesteld, inoost van tijd tot tjjd opnieuw geregeld worden door de commissie van herstel, da? in het verdrag van Versailles zelf was opgenomen. Do Premier vervolgde: „Het doet mij genoegen, dat Poincaré ons voorstellen had to doen. Ik vertrouw, dat het Huis ons bij de conferentie vrjj zal laten om die te onderzoeken en ons best te doen, tot do een of andere regeling te geraken." Indien de geallieerden een te zwaren druk op Duitschland uitoefenen, zouden wij wellicht niets krijgen en ook was or gevaar, dat zjj Duitschland tot wanhoop souden brengen, zoodat het zich in de handen van reac- tionnairon of communisten zon werpen. In dien dat geschiedde, zouden er geen schadeloosstellingen komen. Een revolu- tionnai]- Duitschland juist in het midden van Europa zou oen geheel andere zaak zjjn dan een revolutie ia Rusland. Hot sou zijn eori revolutie iiï een good geor ganiseerd land met een zee,, goed ge oefende intelligente bevolking. Van olk standpunt zou het een fout zjjn, af te zien van billijke en rechtvaardige eischen. Duitschland had schade aangericht, door liet besluit, hetwelk he^ nam en door de handeling, welke daarop volgde. Liovd George zeide, dat hjj zich op de bijeenkomst van Maandag zou verzetten togen alle voorstellen, die slechts bot uitwerking zouden hebben, do ontbinding van Europa te vermeerderen, zonder esnig voordeel te verzekeren voor ons. Hij maakte er bezwaar tegen, dat Engeland hierin modeging en ieder zeide, dat geschil zou worden geregeld ten koste van Groot-Bribannië. Zjj zouden aldaar op gelijken voet onderhandelen. Wjj hadden onze eischen, Frankrjjk, België en Italië hadden de hunne, maar wij moeten als volkomen geljjk beschouwd worden en welke regeling ook zou worden gemaakt, moest oen vermindering voor. allen plaats vinden. HÜ hoopte, dat ZÜ. wat er °°k geschied de, :n staat zouden zjjn, samen te gaan. De Britsche regeering zou alle eischen, die ingediend worden door het verwoeste Frankrijk, België en Italië met redelijk heid en sympathie in overweging nemen. Men mocat eerlijk zjjn tegenover Duitsch land, rechtvaardig tegenover Frankrjjk, maar ook rechtvaardig tegenover het volk van ons eigen land. Lloyd George verklaarde, dat. de regee ring, als resultaat der onderzoekingen, wel lie zjj haj ingesteld met de commis sie voor R jjksverdodiging, besloten 'had, hot ontwerp te aanvaarden, hetwelk door het ministerie voor Luchtvaart was inge diend en oen luchtmacht op te richten van 500 vliegtuigen voor de verdediging van Engeland, waardoor do kosten 200 mil- Jioen pou'd sterling per jaar moer zouden bedragen. Van dezo som zouden 900.000 ipond verk.rogen worden door bespa/ringen bjj de bogrootingen van het ministerie voor Luchtvaart. Deze vermeerde ring Van de bogrootiagen voor de luchtvaart zou de voorgenomen vermindering van do totale begrooting van de oorlog3- iliensteu voor het jaar 1923'24 niet vor- hindercïi. Een verdere uitbreiding der luchtstrijdkrachten zou afhangen van den financleele-n toestand en de ten aan zien van de luchtmacht gevolgde poli tiek van andere mogendheden. Do Promic-r kondigde aan, dat de ver tegenwoordigers der Britsche rogeering op de vergadering van den volkenbond te Gcnève zonden zijn Lord Balfour, Fisher, voorzitter van -Ie Boarj of Edu cation en kolonel John Ward. Bijzonder voel gewicht wordt gehecht aan de be noeming van Ward als gedelegeerde. Het oordeel van den Ameri- kaansctien .bankier Warburg. een der bekeadste Amerikaansche bankiers, vroeger lid van de Federal Reserve Board, wordt bekend door zijn rede voor het Institute of Poll tics te Willamston" gehouden, waarin bij o.in. zei: „De dag is gekomen om klaar te denken en duidelijk te spreken". Na vervolgens gewezen te hebben oo de gevaren, wanneer het Congres een Chineeschen muur van hoog© tarie ven optrekt ter wering van Europee- sche goederen en ook op kwestie van Anierika's «politiek tegen Europa, zei Warburg, da' de staatslieden van de nieuwe wereTf? .er de voorkeur aan geven om dom en lafhartig de waar heid in besloten* gezelschap te fluis teren, inplaats van ze openlijk te ver kondigen". Warburg zei verder, dat er geen sprake Kan zijn van stabillseerihg van Europa zonder Amerika's hulp. Maar die hulp zou van geen nut zijn, zoo lang niet Frankrijk en Duitschland hun geschillen hebben vereffend. „Zoolang de regeling tusschen die waterdicht vertrek bewonen in de to.- milie der naties en dat zij het best kunnen uithouden mot eon minimum aan connecties niet de andere landen. De economische onhoudbaarheid van deze stelling Is tijdens dt-n oorlog ge- e - - U.-XA. 13 nju-caa ucil uuiiïlc landen niet tot stand is gekomen, is bleken door verminderde productie. Europa veroordeeld, zonder kans op herstel, te gronde te gaan". Wanneer Frankrijk eenmaal een verlichten geest bezit en zich ede'moedig be toont, „zal Amerika wel geneigd zijn om gelijksoortig te doen aan die lan den, die, tenzij op gevaar af van noodlottige gevolgen voor hen zelf. Een besluit der andere landen en ook Amerika niet Amerikaansche regeering. in staat zijn om hun schuld aan de Volgens een Reuteitelegram heeft het Ver. Staten te voldoen. (.Amerikaansche departement van de Warburg voegde daaraan toe, dat I Schatkist officieel medegedeeld, minder handel over het geheel en veel werkloosheid, waarbij dan nog sinds kort de groote stakingen kwamen. Maar de leerschool, die Amerika in den oorlog heeft doorioopen, schijnt nog niet afdoende geweest te ziin". de Ver. Staten noe h&elemaal niet te vinden zijn voor fCime concessies, en dat hij sterk was vóór overleg met Groot-Brittannië betreffende de fun deering en latere betaling van de schuld van dat land aan Amerika. De „Daily Telegraph" teekent hier op aanWarburg's meeningen gelden als buitengewoon belangrijk, door dien ze de algemeen© op.atting ver tolken van de Amerikaansche finan- cieele kringen, al z':;n ook velen van oordeel, dat de Britsche schuld het voorwerp moet uitmaken van afzon-! derlijke besprekingen, wat betreft het gedrag en de voorwaarden van afbe- t&liug, nadat eenmaal zekere funda menteel© kwestie?, waaronder die der schadevergoedingen, zijn geregeld. Dr. Anderson, een der be^te Ame rikaansche economisten, Chase, van de Nationale Bank en Noyes, het vroe ger© Amerikaansche lid van de Ti ijn Innd-commisrie, hebben het belang van Europa's reconstructie betoogd. Philip Korr, dc vroegere secretaris van Lloyd George, heeft gezegd, dat de economische kant van de kwestie niet gescheiden mag worden van den politieken. Hij zei, dat geen oplossing kan worden gevonden, zoo'ang de lan den in het algemeen het probleem niet beschouwen als een wereldpro bleem. ..De verantwoordelijke lei- dors", verklaarde Korr, „mo ten zich zelf weten te ontnationaliseeren en doen wat_ver t a n d i g en goed is voor de goheelë wereld". De stemming in de Vereenlgde Staten. De Washingtonsche correspondent van de „Daily Telegraph" seint: Op tal van punten wordt Washing ton, dat officieel zich niet inlaat met de scuadevergoedingskwestie, telkens herinnerd aan hot zeer nauwe ve»- band tusschen oorïogsschulden en schadevergoedingen. Frankrijk heeft bij monde van Parmentier duidelijk te keimeu gegeven, 'lat het niet aau be taling zijner ^huiden aan de Ver een igde Staten kan denken, zoolang het niet weet wat Duitichland aan Frankrijk za! betalen. De fundeerings besprekingen zijn dan ook, hangende het onderhoud tusschen de geallieer de premiers, opgeschort. ïn de kwestie van het op de been helpen van Europa en do noodzaak, dat Amerika daartoe- ten behoeve van alle betrokkenen bijdraagt, valt liet ongetwijfeld op, dat onafhankelijke Amerikaansche bankiers en economis ten veel meer autoriteit weten aan den dog te leggen dan da politici, wier mandaat van de stemming onder hun kiezers afhangt, en die vaak met de moedermelk hebben ingezogen de theorie, dat de Vereen igde Staten een Balfour's nota geen wijziging brengt ia het Amerikaansche standpunt ten op. zichte van de buitenlandsche schulden, Duitschland on het Fransche ultimatum. Duitschland bereidt een tweede nola aan Poincaré voor, waarin het wederom zal verklaren, niet in staat te zijn, do bedragen voor de maandelijksche beta, lingen aan de verrekenbureaux bijeen to brengen. De officieele overhandiging van het rapport der garantïecomm:3Slo aan de Commissie an Herstel heeft nog steeds niet plaats geuad, hoe..cl dit rapport feitelijk sinds V r.,dag jl. gereed is. Zooals de „informut.on" reeds meldde, bevat dit document dc rapporten uer drie subcommissies in zake de oontrole op de ont.augsten en uitgaven, <1® kapitaal vlucht en ue pu blicatie dor statistieken alsmede een overzicht over de onaerhai.de. iugen met ue uu.ic.cne rcgeerrrig LeLreiten- ue net herotêx uer uuitsc..t LauncieJi, welke ouaeihauueiingon gevoerd zijn volgens u© uoor de commissie v„n Herstel verstrekte gegevens. D© Engelsche \ertaung van het rap port uer Subcommissies is voltooid; alle leden der commissie van Herstel hebben er officieus e-n e-xcmnlaar van ontvangen. De definitieve redactie van net rap port heeft echter op eenige punten van for mee'en aard verschil van mee ning opgeleverd. In verband hierme de komen de vijf leden der garantie- commissie eiken dag geruimeu tijd bijeen, ten einde omtrent dea defini- ticven tekst tot overeenstemming te komen De officieele overhandiging van het document is hierdoor eenige dagen vertraagd. Het Belgische r"cht op de schadevergoedingen. In verband met de in de dicho de Pa ris" geuite critiek op het feit, dat België inzake de schadcvergoedingsbetalingen een ander standpunt dan Frankrijk in neemt, bevatten de .Libre Belgique" e* de „Soir" een blijkbaar officieuse mede- deeling, waarin de Belgische thesis wordt uiteengezet cn verdedigd. Daarin heet het dat het Duitsche Rijk, door do verplichtingen zijner onderhoorigen ic- genover de geallieerde particulieren op zich te nemen een supplementaircn last te torsen krijgt ten nadecle van de beta lingen voor het herstel. In tegenstelling met de Fransche regcering. acht dc Bel gische regeering deze handelwijze van het Rijk ongepast, daar het algemeen belang van het herstel vóór het particu liere der vergoedingen dient te gaan, en THIBET. Een enkel woord over het geiieun- land op dezen aardbol, Thi Het is een land, dat op do laagste unten nog 4000 M. boven den zeespie- ligt en de oorsprong vyi den bij- „Dak van de wereld" is daar- ii niet ver te zoeken. De oppen-lakte idraagt 651.700 vierkante mijlen, e ongeveer 52 maal zoo groot als ons nd. De bevolkingwordt geschat op tot 6 mi'dioen. Afhankelijk onder st van het Ghineesche Rijk. Het is tegenwoordig bijna een mo- geworden om Thibet te bezoeken or onderzoekingsreizigers, die er ch toe aangetrokken voelen door het aas van geheimzinnigheid. De hoofd- sd draagt den naam van Lhassa, at „Godsterrein" beteekent en waar Lama. die tegelijkertijd Hoc- en hoofd der regeering is wiens titel vertaald „Zee van wijs- beduidt, zijn scepter zwaait. De zijn niet gesteld op het van Westerlingen en deze ieuwsgierigen moeten dus vermomd heimelijk trachten de grenzen te rijden. De eerste vreemdeling, de Heilige Stad Lhassa bezocht, naar men aanneemt oen Fran- monnik Odoric de Paa-tenone «8). In de 17e ,en 18e eeuwen aakten verscheiden en R.K. priesters monniken de gevaarvolle reis, aar na 1760 werd den Europeanen len verderen toegang tot de stad ont- £d. Toch zijn enkelen erin geslaagd io de waakzaamheid der Thibetanen ontsnappen. Hunne ervaringen jbben reeds vele boekdeelen gevuld. 1 pit is wellicht het eenige volk, dat fh afzijdig heeft weten te houden onze indringerige Westersche Moeten wij in onze aannemen, dat er ongelukkiger om is I BETALING IN NATURA. uit een Würtembergsch zal te 3 uur n.m. een cou rt vun gewijde muziek worden ge.ge- Mme. Biestal, de bekende so- tan uit Stuttgart treedt als soliste I Entree: 10 Mark of twee eieren. ÈteRIKAANSCHE ONTVANGST. Toen Paderewski, de Poolsohe pia- #-politicus in de Vereenigde Statin kwam, deden de inwoners van Robles hem op een zonderlinge van hun sympathie blijken. Amerikanen waren bij aankomst den trein in groote menigte per mobiel naar het station gekomen |toen Paderewski uit zijn coupé ple begonnen zij een oorverdoovend tori te maken met hun claxons. Dit Jrde -langer dan een kwartier. Pit is ons volkslied niet", meende (der notabelen den Pool voor2ioh- Kska I've in het oor te moeien twen. |ht onverwachte concert ontroert jdiep", antwoordde Paderewski. t Z ANDBOU W-WERK E X. b wij zoo eens langs Ncerland's Vacantia: PAPA TI-ROLT (Daily Sketch, Londen Zelfs iu dit land van bergen en Edelweiss zijn er diagen, dat ik dat ik in Haarlem geregeld met den stranden loopen, lijkt het ons altijd toe, dat het opkomende geslacht ver der is in de zandsculptuur, dan wij in onze jonge jaren. Persoonlijk kunnen wij ons althans niet herinneren, het ooït verder gebracht te hebben dan meer of minder ingewikkeld samenge stelde forten, die ons bij eb zoet bezig hielden en bij vloed een standje op den halls haalden, omdat de droge draden aan onze jeugdige lijven op de vingers te tellen waren Do Amerikanen doen alles altijd het grootst, het meest, het duurst cn het mooist. Twijfelt n daaraan? Iedere Amerikaan kan het u verzekeren. Dus worden ook op de Amerikaansche stranden door Amerikanen, groot cn klein, de fraaiste ontwerpen van zand gemaakt. Toegegeven moet worden, dat zij technisch verder zijn dan wij, want de zee kan om en over hun kas teden e.d. spoelen, maar bij eb staan deze nog in hun volle glorie. Dit klinkt ongelooflijk en een nadere ver klaring is dus gewenscht. liet vorig jaar konden de bezoekers van de beroemde badplaats Atlantic City (welker reputatie geheel door verstandig adverteeren is opgebouwd) op het strand een liggenden leeuw en een staanden koningstijger bewonde ren, beide levensgroot in zand uitge voerd. Toen de vroege badgasten kwa men, waren deze beelden er reeds, toen het seizoen geëindigd was, waren zij er nog. Nadat de dieren uit zand ge modelleerd waren, werden zij overgo ten met een mengsel van Portland ce ment, zand en water en do hierdoor ontstane harde korst trotseerde zeo en wind gedurende het geheele seizoen. Maar dit was slechts de eerst© stap. Waarom zouden de dieren niet tevens in de natuurlijke kleuren beschikte ra worden Dit gebeurde en het effect laat zich denken. Behoudens een pe riodieke restauratie hielden ook do kleuren stand. En de voormannen, die I de Amerikaan scire badplaats dezo 1 nieuwe groote attractie bezorgden, hebben veel navolgers gehad. Daar j het zelfs in dezen vacantietijd voor 1 onze lezers zijn bezwaren zal hebben, zelf te Atlantic City een kijkje te gaan I nemen, zullen zij van ons moeten aan- nemen, dat het strand tlians over- it is met kunstig uitgevoerde bee.Q- houwwerken, waaronder allegorische voorstellingen, automobielen en ande- re vdiiikels van alle soorten, naboot singen van bekende kasteelen, sche pen, dieren, kortom een waar museum in dc open luoht. Dit is natuurlijk lang niet ieders werk, maar zouden niet eenige stad- ger.ooten, die in die richting talent hebben, hun kunsten te Zandvoort kunnen beproeven? Gedurende het seizoen zouden hun meesterwerken het strand kunnen versieren en wel licht zou het gemeentebestuur ervoor tc vinden zijn, ze gedurende den win- 1' ter op den rand van de goudvisechcn- koni aan het eind van de Dreef te plaatsen, waarop een later geslacht welüoht nog de in marmer gehouwen beelden van Pieter Stastok, het Dia- koniemannetje en andere figuren uit de Camera Obscura zal kunnen be wonderen. DE ZEESLANG. Reeds sinds er couranten bestaan, wordt de zeeslang beschouwd als een denkbeeldig monster, ontstaan in het fantasierijke brein van een dagblad schrijver, die in de stille zomermaan den om nieuws verlegen was. Dc waarheid is, dat er nog nooit, een be hoorlijke courant is geweest, die niet, ook in den allerstilsten tijd, copie te over had, maar dat is een ander ver haal. Dit gaat over den zeeslang en zal de meest authentieke voorbeelden vermelden, waarbij reizigers hem heb ben mccnen te zien. Wij drukken ons met opzdt zoo voorzichtig uit, want zijn bestaan is nog steede niet bewe zen. Eenigen tijd geleden ontdekte de be manning van een plezierjacht, dat in de buurt van Kaap Florida kruiste, een school haaien, die zich te goed deden aan het vfleesch van een dood monstar, dat daar in rijn volte lengte van 27 Meter op het water dreef. Het jacht draaide zoo snel mogelijk bij, maar men slaagde er slechts in een gedeelte van den kop uit de kaken der haaien te redden. Dit stuk was vijf Meter lang, Meter breed en woog 3000 Kilogram. Eenige Ameri kaansche geleerden bestudeeren thans I dit schedelstuk. De bemanning van het Engelsche oorlogsschip Daedalus zag in 1649 tus- scheu Kaap de Goede Hoop en S*.. He lena oen zeemonster van eveneens 27 Meter lengte, 5 Meter breedte en don- korbruin van kleur. Het hield den kop j l'-i Meter boven water, zwom met groote snelhéid vlak langs het schip, waarvan het niet de minsto notitie nam en verdween uit het zioh-t van de verbaasde matrozen. In 1906 bracht het S.S. Fresco het bericht, dat het 90 mijl ten Z. van I' Kaap Hatteras een school haaien had ontmoet, die blijkbaar voor een - ge vaar vluchtten. Een uur laiter zagen de mannen op dok een ontzaggelijk i groot en onbekend wezen, waarvan zij de lengte op 64 Meter schatten. Een enorme kop werd gedragen door j een slankeren halls van ongeveer 40 c.M. dikte. Do glazige oogen waren j zeker 15 tot 20 c.M. in doorsnede. In 1875 woonde de bemanning van den bark „Pauline" een verwoeden strijd tusschen een walvisch en een •enorme groote slang bij in den In- dischon Oceaan. Na een kwartier was do walvisch dood en werd door zijn vervaarlijke belaagster in de diepte ge sleurd. Wij zulten van ue tamjke voorbeel den en verhOion er met nicer vermel den. De lezer is nog met overtuigd en wij evenmin. Als nu eens een inm- operateur maar die hebben ons met hun trucs ook. al de onmugenjK.- sto duigen laten zien. Neen, het zal nog wat tijd kosten, voor ons zee- alang-scepticisine overwonnen is. Voor geld is alles te iioop. Met geld I slaagt men in alles. Jawel, dat lijkt zoo, maar daar is liet voorbeeld van den fabuleus rijken jongen man, die j met zijn geld en tijd geen raad wist en daarom op het origineel© idee I kwam, oiq zich er een werkkring me© te scheppen. Hij knoopte onder- i handelingen aan over den koop van een tabaksplantage. De verkooptr liet hem de plantage zien, maar de jonge man. diep in gedachten, aarzelde nog. „Iets dat u niet bevalt?" vroeg de verkooper. „O noen", antwoordde dc ander, „maar ik bc-n het nog niet met me zelf eens of ik sigaren of cigaretten zul planten". Dit is een nakomertje uit den Er- j satz-tijd. „Er is iets niet in orde met dezo koffie", zei de klant. „Er is een ca- cao-smaak aan". De kellner rook aan het vocht, proefde ©n. zei toen: „Neem me niet kwalijk meneer, ik heb u bij vergissing thee gebracht". Wij verwonderen ons vaak over het jeugdige vuur, waarmede onze groote acteur Louis Bouwmeester den Shy- lock en andere zware rollen blijft spe len, niettegenstaande zno bopgen leef tijd. Zonder dat wij iets aan onze be wondering voor de levenskracht van onzen groeten Louis willen afdoen, moeten wij echter vermelden, dat een (veel minder groot) Engelsch acteur Charles Maokiin moer dan een eeuw geleden, voor het laatst in do rol van önylock optrad, toen tiij zijn hon derdsten verjaardag reeds was gepas seerd. En nu wij het toch over hoogo leef tijden hebben: Van de Engelscue gra vin van Desmond wordt in de kro nieken van haar tijd vermeld, dat zij „leefde tot ten ouderdom van bon- derd\ eel tig jaar" en tot "t laatst We niet tegen ©en wandeling van een of anderhalf uur opzag. Lrikeie jaren voor haar dood, liet zij zich eeu ge heel nieuw gebit maken. (Dit acmte de kroniek blijkoaar net summum van uithoudingsvermogen). Zij Was wel licht nog veel ouder geworden, wan neer zij niet in een boom was ge klommen om noten te plukken. Zij verloor haar evenwicht, viel T. stierf ten gevolge van inwendige kneuzin gen. Die jeugd, die jeugd! EEN KROONPRETENDENT. Onlangs stierf, zooals de lezer zich zal herinneren, de vorst van Monaco. Thans wordt de troon van Monaco opgeeischt door George Fréderic Gri- maldi, die tot dusver te Londen het eerzame beroep van verkooper in een slagerij uitoefende. Ziju ware titel is Markies Grinialdi. Hij is naar Mont© Carlo vertrokken om zijn aanspraken kracht bij te zetten en beweert «lat de overleden vorst zelf geen vecht op heb' vorstendom had. Hot Engelsche insti tuut, dat zich met de studie van stam- hoornen bezig houdt heeft ziin aan spraken gerechtvaardigd verklaard. Toch verwachten wij niet, dat de Markies amves zal hebben. Dé familie Grimaldi liceft oeri eeuwenoude geschiedenis en was beur telings straatarm en schatrijk.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1922 | | pagina 9