HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
De Passiespelen te
Oberammergau
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1922 TWEEDE BLAD
(Nieuwe reeks.)
No. 103
Wanneer ik aan het Passiespel te Ober
ammergau terugdenk, dringt steeds in
mijn herinnering weer het tuoneel naar
voren, waarin Magdalcna Christus na
derde en tot Hem zeidc „Rabbi!" De
wijze, waarop Magdaleua tot Jezus
kwam en datwoord „Rabbi!" uit
sprak, doortrild van goddelijke liefde en
innige vroomheid, trof mij zóó, dat ik
mij plots bleek voelde worden, Hoe komt
het, vraag ik rnjj af, dat dit eene ge
baar vol wijding, dit eene zuiver ge
sproken woord van Magdalena voor mij
het hoogtepunt in Oberammergau is ge
worden? Was dit moment ook het
hoogtepunt van het Passiespel? O neen,
volstrekt niet! Er zijn immers in de
lijdensgeschiedenis van Jezus oogen-
blikken van veel grootcr tragiek. Maar
in Magdalena ontdekte ik de kunstena
res, die met een simpel gebaar, één
enkel woord vei boven haai omgeving
uitging. In haar was de goddelijke
vonk, die haar ophief boven allen. Elk
woord, dat zij sprak, ging regelrecht -.ot
het hart. Zij was voor mij Magdalena,
geheel en al. Ik schaam mij niet ;c
zeggen, dat de tranen mij langs de wan
gen vloeiden, toen zij zeide t „En wilt
Gij ook van mij een teckeu van liefde
en dankbaarheid aanvaarden?" Dat
was zoo innig van toon, zoc. prachtig
van klank, zoo devoot en vol veneratis,
dat dc woorden klonken als een puur
gebed van een heilige. Mooier en zui
verder had het niet gekund! Dii was he:
volmaakte en dat volmaakte werd be
reikt door een eenvoudig dorpsmeisje,
Paula Rendl. Hel spel van Paula Rendh
als Magdalena was voor mij het wonder
van Oberammergau.
Hoe ontroerend zou hel Passiespel zijn
geweest, als alles op dezé hoogte had
gestaan! Dat ook nu de indruk dik
wijls zéér groot was, komt voor
een deel door hei diep aangrijpen
de van de lijdensgeschiedenis van
Jezus en ook door net zeer vele goede,
dat de Obetammergauers in hun spel
wisten te geven. Want ook buiten dc
prachtige Magdaltna-vertolking van
Paula Rendl was er veel, dat mij trof
door mooie uitbeelding, knappe regie
en boeiende actie. Wanneer men be
denkt, dal dit Passiespel geheel wordt
uitgevoerd door dc bewoners van één
enkel dorp, dan staat men verbaasd over
dc artistieke resultaten. Er waren too-
neelcn, zooals de intocht van Christus
in Jeruzalem, het afscheid van Bethanië
en het Heilige Avondmaal, waarbij men
geheel vergat met dilettanten te doen
te hebben. Er ging van den Christus
figuur soms een wijding uit, die zeer
sterk trof en het publiek merkbaar ont
roerde. Er was in het Passiespel zeer
veel moois! Dat het geheel desondanks
beneden mijn verwachting bleef, komt
enkel, omdat een Passiespel het aller
hoogste verlangt en dit allerhoogste i
niet dan door de grootste arlisten is te
bereiken. En misschien door. hen zelfs
niet!
Ieder van ons heeft zich van den
Christusfiguur een voorstelling gemaakt,
zóó hoog, dat een mensch in zyn spel
daar bijna altijd beneden zal blijven.
Het zijn alleen de van God begenadig
de kunstenaars, die het Goddelijke zul
len kunnen benaderen, is dit van een
dilettant ie verwachten? Ik heb Anton
Lang, die den Christus speelde, her
haaldelijk bewonderdl Hij had, bijvoor
beeld bij het Heilige Avondmaal en na
het verraad door Judas, toen hij zich
aan zijn vijanden overgaf met de woor
den „Ziet, hier ben ik!" prachtige
momenten. Maar in de oogenblikker.,
toen bel allerhoogste van hem verlangd
werd, toen bij de kruiswoorden moes'
uitspreken, de woorden, die een wereld
van leed beteekenen, stelde bij mij zeer
tcleui. Dit was een gewoon mensch,
zelfs niet een mensch, die veel geleden
hadNog minder de Christus, die het
lijden van heel een wereld droeg. En
tochmochten wij op dat oogenblik
minder verlangen?
Het Passiespel duurt van 8 tot half 13,
cn van 2 tot half 6, in het geheel dus
bijna 7 uur. Dit bleek zelfs voor een
zoo gewijd, ernstig spel als dat te Ober-
anfmcigau te lang. Van allen, die ik
te Oberammergau heb gesproken, hoor
de ik dezelfde klacht dat de voorstel
ling hen zoo vermoeid had. En toch zou
dit niet zoo geweest zijn, wanneer men
zich bepaald had tot het eigenlijke
Passieverhaal
De Passiespelen te Oberammergau
zijn ik schreef dit reeds in mijn ar
tikel in ons blad van 30 Augustus
een adoude traditie. De tekst is, wel ;s
waar, in den loop der tijden o.a. in
1850 door den geestelijke J. A. Daiseu-
berger omgewerkt en herzien, maar
in hoofdzaak houdt men zich nog steeds
aan den oorspronkdlijken vorm. Het
hcclc spel bestaat uit 17 „handelingen",
welke handelingen telkens weer door
een proloog, een koor en één of meer le
vende beelden uit het Oude Testament
worden ingeleid. Deze levende beelden
hebben steeds verband met de daarop
volgende handeling van het Lijdens
verhaal. Vóórdat Judas zijn Meester
voor 30 zilverlingen aan de Pharizeeërs
overlevert, krijgt men bijvoorbeeld als
„tableau" te zien, boe de zonen van
Jakob hun broeder voor 20 zilverlingen
verkoopen, Jezus' veroordeeling door
den Ploogen Raad wordt ingeleid door
de veroordeeling- van den onschuldigen
Naboth door valsche getuigen. Deze
levende beelden waren steeds weer ver
rassend van uitvoering. Het was duide
lijk, dat schilderijen van groote mees
ters tot voorbeeld waren genomen cn
het zien naar deze in groepcering en cos-
tumeemg zeer mooie tameaux schonk
dikwijls veel genot. Maar het eigenlijke
Lijdensverhaal werd door deze 24 beel
den en vooral door de daarbij bchoorea-
dc muzikale illustratie te veel onderbro
ken.
Hierbij kwam nog, 'dat het muzikale
deel zoowel compositie als uitvoe
ring telkens ver beneden het eigen
lijke spel bleef. De muziek verzwakte
de handeling instede van die te ver
sterken. Ivoor en orkest waren zeer
middelmatig, de muziek klonk banaal,
de solostemmen waren eer leelijk dan
mooi en het geheel maakte een bepaald
dilet tan lengen indruk. Dat was wol héél
jammer, want hierdoor raakte men tel
kens weer uit de stemming, Dc muzi
kale illustratie had d is juist het tegen
overgestelde effect, van wat men er mee
beoogde. Kon men er toe besluiten in
de toekomst enkel het Lijdensverhaal
van Christus te geven, de totaalindruk
van het Passiespel zou dan ongetwijfeld
veel grooter en sterker zijn.
In hun spel ik schreef het reeds
bereiken de Oberammergaucrs dik
wijls een hoogte, die ook cc onbevan
gen toeschouwers meermalen verrast,
soms zelfs ontroert. Het Passieverhaal
werkt uit den aard van het-gegeven op
de groote massa sterk suggestief. Zelfs
bij een minder artistieke uitvoering zou,
wal daar op het tooneel wojdt .afge
speeld, velen diep ontroeren. Gethse-
manè en Golgothazijn deze namen
alleen voor ons met reeds de symbolen
van smart en lijden? Maar juist daarom
ook stelt bet Passiespel aan de spelers
zoo ontzaglijk hooge etschen. Wanneer
het spel op hetzelfde peil als de
muziek had gestaan, dan zou
het voor velen een onduldbare pijni
ging zijn geweest het Passiespel aan te
zien. Wij zouden het immers niet kuu-
nen verdragen, dat-de spelers onze hoo
ge illusies fan het heilige verbraken.
Dit nu doen de Oberammcrgauers
zeer zeker niet, Dit te constatcercn bs-
teekent reeds groote lof. Het spel staat
over het algemeen werkelijk op een
hoog peil en men is verrast over de
zoo artistieke leiding van den beeldhou
wer Georg Johann Lang, die de massa
van 700 Oberammergauers tot zulk een'
meeleven in de handeling heeft weten
op te voeren. Is dit het weik van ge
wone dorpelingen? vraagt men zich tij
dens hei spel herhaaldelijk vol ver
wondering af. Welk een inzicht, oefe
ning en liefde moet ei geweest zijn om
bijvoorbeeld een geheel te kiijgca als
bij den intocht van Jezus in Jeruzalem!
Dit was een tooneel van sterke sugges
tieve werking! Welk een gewijde stem
ming lag er over deze volksmassa. Het
was, of al die. mensohen daar op hei
tooneel tot zelfs het kleinste kind
toe de heiligheid van dat oogenblik
doorleefden 1 En welk een hartstocht
doortrilde later de menigte bij de kre
ten om cle "verlossing van Barrabas ca
hun telkens herhaalden eiscb van „Aan
het kruis met Hem! Aan het kruis met
Hem!"
De scena te Oberammergau is een ge
lukkige verbinding ivan overdekt en
openlucht-tooneel. Het eigenlijke „de
cor" beslaat uit 3 deelen; in het door
een gordijn afsluitbaar middenstuk wor
den de „levende beelden" gegeven en
de voornaamste „handelingen", als het
afscheid van Bethanië, het Heilige
Avondmaal, Gethsémané, Christus voor
den Hoogen Raad, de Kruisiging cn de
Opstanding, Links is het Paicis van Pi-
latus, rechts dat van den Hoogepriester
Annas, terwijl straten van Jeruzalem de
verbinding tusschcn deze 3rie deelen
vormen. Het voortooncel is geheel open
en geeft door zijn breedte en ruimte ge
legenheid tot de groote mas; a-scènes als
den intocht te Jeruzalem, de volksverza
melingen voor het paleis van Pilatus en
den Kruisgang. Ook het koor treedt
steeds op het voor-iooneel op. Achter het
paleis van den Hoogen Priester rees
zacht glooiend, een groene heuvel en
daarboven straalde op den dag. toen ik
het Passiespel bijwoonde, de wijde
azuur-blauwe hemel. Zoo stond alles op
dezen zonnedag in een warmen, Oos-
terschen gloed, waardoor de bonte mas
sa's prachtig van kleur werden,
Over den Christus van Anton Lang
schreef ik reeds. Mooi van gebaar was
hij steeds en ook uiterlijk wist hij
met zijn edel gelaat de illusie tan de
door hem voorgestelde Goddelijke
figuur te geven. Zeer treffend was hel
spel van Anton Lang bij het Heilige
Avondmaal .Welk ecu wijding gaf hij
bijvoorbeeld aan de voetttasschingl
Twaalf maal herhaalde hij de hande
ling en geen oogenblik viel het lang.
Men voelde in zijn spel de diepe betee-
kenis van deze daad. Trouwens heel de
groep van het Heilige Avondmaal, die
Leonardo da Vinci's beroemd schil
derij deed denken was van imponee-
rende schoonheid. Welke prachtige kop
pen hadden al deze apostelen. Hoe be
zield was het gelaat van Johannes
Melchior Breïtsamter en hoe indruk
wekkend was Petrus Andreas Lang!
En hoe sterk contrasteerde daartegen
Judas!
Guido Mayr had als Judas zeer goe
de oogenblikken. Uitstekend bijvoor
beeld was zijn spel voor den Hoogen
Raad en het bij elkaar grissen van de
30 zilverlingen. Voor een dilettant was
dit spel wezenlijk hoogst merkwaardig.
In zijn groote monologen trof hij mij
door knappe plastiek. Toch voelde men
herhaaldelijk vooral in zijn wan-
hoopsscène aan het slot dat voor deze
ontzaglijk zware speelrol eigenlijk een
acteur vereischt werd. Wat zou een kun
stenaar van de kracht van een Alexan
der Moïssi of Wemcr Kraus bijvoor
beeld niet van dezen Judas hebben ge
maakt! Een huivering zou dan over de
menigte zijn gegaan.
De Maria van Martha Veith was vrij
zwak en bleef geheel in de schaduw van
de werkelijk volmaakte Magdalena van
Paula Rendl. Van de vele andere spelers
viel nog Kajafas op door zijn sterke
actie en voortreffelijke dictie en Pilatus
door zijn markante typeering.
Maar van heel dit Oberammergauer
Passiespel zal steeds als hoogtepunt mij
bijblijven het ontroerende „Rabbien
het sublieme spél van Magdalena'. Pauia
Rendl was de eenige, die mij werke
lijk heeft opgevoerd tot de regionen van
het Heilige Passieverhaal. Ik zal er haar
altijd dankbaar voor blijven. Het spel
van dit eenvoudige dorpsmeisje is mij
de ïeis naar Oberammergau waard ge
weest. (1).
J, B. SCHUIL,
(1) In onze tijdingzaai zijn thans ver
schillende photo's van Oberammergau
en de Passiespelen geëxposeerd.
J. B. S.
ült de Omstreken
BLOEM END AAL.
GEMEENTERAAD.
Klachten over het late gereed zijn van de raadsstukken. -
zal do raad het advies inzakt de grens wijziging vaststellen.
Thijsselaan.
Den teen dezor
- Een Jac. P.
Debatten over de publicatie van het rapport der raadscommissie van onder
zoek over de opmerkingen van den heor Vnn Kessel over de politie. De con-
clusiën van het rapport aangenomen.
Dontderdae"» iddojr vergaderde de
^enieeriteraad onder voorzitterschap
van den burgemeester jkr. Bas
Backer. Afwezig is de heer Bijvoet.
Bii de aan de ordesteHing van de no
tulen klaagt de heer Laan er over
dat de notulen van 20 Juli nas in dc
maand September in handen van de
raadsleden kwamen.
De notulen moeten eerder in han
den van de raadsleden komen en dat
kan, aegt spr.indien de voorzitter
maar eerder de stenogrammen naleest.
Het moet zóó worden, dat acht dagen
na een raadszitting in ieder geval de
leden van den raad de notulen heb
ben.
Zooals het nu gaat. kan het niet
langer gaan. Na zulk een langen tijd
kunnen de raadsleden zich niet meer
nrecies herinneren wat door hen ie go
zogd. Spr. hoopt, dat er nu eindelijk
3 een einde zal komen aan dat late
toezenden van de notulen aan de
raadsleden.
De Voorzitter zegt het onder
werp dat de heer Laan aanvoerde in
het college van B. en W. aan de orde
te zuilen stellen.
De heer Van Nederhasselt
merkt op, dat aan het maken van de
notulen meer vastzit dan alleen het
uitwerken van de stenogrammen.
Er moeten dikwijls oude raadsbeslui
ten enz. voor worden nagezien en
daar gaat veel tiid mede heen. Het is
dus de vraag of de leden van den
raad binnen acht dagen na de raads
zitting de notulen zullen ontvangen.
De heer De Roo vraagt wanneer
de raad nu toch eens bijeen zal ko
men om het advies inzake d© grens
wijziging vaat te stellen.
De Voorzitter antwoordt, dat
de raad daarvoor den 19ezt zal wor
den bijeengeroepen. Hem is gebleken,
dat dit nog tijdig is.
De heer Laan vindt het jammer,
dat Bloemendaal nu in zulk een be
langrijke aangelegenheid, zoo ten ach
ter komt. In allerlei zaken maken B.
en W. haast en weren zij soms dingen
uit, zonder dat de raad er credieien
voor voteerde en nu wordt hiermede
zoo getraineerd.
Ook vindt spreker hot jammer, dat
de raad met kc-nuia kan nemen van
het standpunt van de commissie uit
de burgerij on dat voor de raadsleden
zulk een goheimdoenerij met bet ver
handelde van die oommissie wordt
gepleegd. In alle gemeenten kunnen
de leden van don raad kennis nemen
van het oordeel van de commissie uit
Jle burgerij, alleen in Bloemendaal
niet.
Kan het rapport van de oommissie
niet onder geheimhouding voor de le
den van den raad ter inzage worden
gedegd
De Voorzitter antwoordt dat
ide raad niets met het rapport van dc
commissie heeft te maken. De oom-
missie vergadert echter binnen eenige
dagen en dan zal epr. het verzoek van
den heer Laan ter sprake brengen.
De heer Van Kessel drukt Jo
wenschelijkhcid uit, dat de adviseur
van den raad spoedig zijn rapport in
zake de grenswijziging aan den raad
zal uitbrengen, opdat de leden van
den raad dat kunnen bestudeeren.
Indien de ieden van den raad dut
rapport een paar dagen voor de raads
zitting ontvangen dan kan dat niet
geschieden.
De voorzitter antwoordt to
zullen trachten dat het rapport van
den heer Tideman den raad spoedig
bereikt.
De heer De Roo vindt toch dat
Bloemendaal wel wat laat met haar
advies komt. Bijna alle gemeenten
zijn daar reeds mede klaar.
De voorzitter meent dat de
heer Tideman met zijn rapport juist
wilde wachten op de adviezen van cle
andere gemeenten om daar kennis
van te kunnen nemen. Het waren
meest aanvallen op Bloemendaal.
PUNT 1. Ingekomen stukkeu.
B. en W. stellen voora. aan
J. van Abs voor 3.50 per M2. te
verkoopen een terrein groot 20 bij
25 M. gelegen aan de Rollandslaan
te leveren 1 October a.s., b. de ooi-
lijn der Rollandslaan te bepalen op
10 Meter uit het hart van den weg
en de breedte van diet- weg eveneens
op 10 Meter.
Ingekomen is en adres van het Ken-
nemer Lyceum om een laan in het
Bloemendaalsche Bosch naar Jac. P.
flujsse te noemen.
De voorzitter deelt mede dat
B. en W. voorstellen de Parallellaan,
waaraan de heer Thijsse woont in Jac.
P. Thijsselaan te verdoopen.
Aldus wordt besloten.
B. en W. stellen voor den groml,
vrijkomende door de demping der
sloot langs den Lagen Duin-en-Daat-
8cheweg en gelegen voor de tuinen
der twee door „Bloemendaal Noord
aan dien weg gestichte woningen, aai
genoemde bouwvereeniging in erf
pacht af te staan.
B. en W. geven den raad m over
weging aan Gedeputeerde Staten te
berichten, dat het hen moeilijk is om
nu reeds te bepalen, wat de omvang
der werkzaamheden van den gemeen
teontvanger in de toekomst zal zijn,
doch dat het den Raad voorkomt,
thans mede wegens de voor de amb
tenaren ter secretarie geldende tala-
risrcgeling geen verminderiing van die
jaarwedde wenschelijk wordt geacht.
PUNT 2. Ontheffing bepa'ingen der
Bouwvei'ordenigrt.B. en W. stellen
voor aan het gemeentebestuur van
Rloentendaal ontheffing van art. 7 der
Bouwverordening te verleenen voor
bouw van een transformatorhuisje ten
behoeve der gemeentelijke waterlei
ding. Aldus besloten.
DE K1KVÜKSCH ALS ETER.
Het is in theorie hekend hoe een
kikvorsch zich voedt, maar niemand
heeft deze gebeurtenis nog ooit met
eigen oogen aanschouwd. Wij weten,
dat er een bliksemsnel uitstooten en
intrekken van den kikvorsch tong is,
dat een kever of een woirn voor altijd
doet verdwijnen. Maar onze oogen
kunnen die snelle beweging niet vol
gen en zelfs een fotografische moment
opname bracht geen resultaat. Nu
heeft de wetenschap weer een poging
gedaan op een prachtig groot exem
plaar van het kikvorschenras in den
Londenschcn Dierentuin. Thans werd
gebruik gemaakt van een dier film
camera's die door hun buitengewone
snelheid, de gefotografeerde beweging
vertragen, zoodat een springend
athleet wordt tot ©en klassiek danser
en een expresstrein tot de Haarlem
mermeerder locaalspoor.
De camera werd dus opgesteld cn
in werking gebracht toen de kik
vorsch aanviel op een maaltijd van
eenige wormen. Vol moed ging men
aan het ontwikkelen, maar ook nu
nog was hel resultaat droevig. De ca
mera had 240 opnamen per seconde
gemaakt en slechte op 4 dezer 2-i'J was
de kikvorschentong zichtbaar. Dat be
teekent dus dat het dier slechts een
zestigste seconde noodig heeft om
zijn prooi t© vnngen en naar binnen
te werken.
BEERTJE.
Welke dreumes van een paar le
vensjaren heeft tegenwoordig zijn
„beertje" niet. Deze in den regel van
pluche of wol gemaakte speelgoed
dieren, werden het eerst vervaardigd
cn dus uitgevonden door een Duitsche
dame, Gretle Steiff. G.-etie was een
beklagenswaardige, wier kreupelheid
haar binnenshuis vasthield. Om den
tijd te passeeren, mankte zij speel
goedbeesten, meest olifanten, gevuld
met allerhande verloren lapjes goed.
Dp een dog kwam haar broer op het
denkbeeld, een poging te doen om
de dingen op do naastbijzijndc markt
te verkoopen. Hel resultaat overtrof
zijn stoutste verwachtingen. Dién
zelfden dag ontstond de vraag naar
dit soort speelgoed, die steeds gTooter
zou worden. De broer gal zijn vak er
aan om zijn zuster te helpen en hij
deed geen slechte ruil, want het suc
ces werd steeds grooter. Toen begreep
de zuster dat er meer variatie irocst
komen en zij verzocht een neef, die
te Stuttgart op een 9chool voor Boel
dende Kunsten studeerde, eenige
schetsen voor haar te maken.
Tusschen de schetsen bevond zich
holt oen beer. maar deze leek de zus-
Ie- aanvankelijk te kostbaar. Voor de
aardigheid echter, maakte zij toch een
enkel exemplaar uit overgeschoten
'lapjes. Met een laatste geniale ge
dachte gaf zij het dier nog een soort
■glimlach, die sindsdien de kinderen
Van de geheele wereld in verrukking
heeft gebracht. Toen kwam de Ame
rikaan. die nog noodig was om het
succes te compleleeren, voor het voet
licht. Hij zng dezen eerste, der Teddy
beren op cle markt, betreen dat hier
een kans lag om een fortuin te ma-
GELIJKHEID.
(Daily Sketch.).
Zooals u ziet, heb ik van avond Ik zal hem nu
mijn echtgenoot meegenomen. Hij is te spreken,
een groot voorstander van gelijkheid
der geslachten.
een wooruje
"HmIk drink op de gezondheid
van de moderne vrouw....
meerdere, nu onze
kon, bedacht zich niet lang en bestel
de nog eenige duizenden exem
plaren. Een fabriek verrees en de or
der werd uitgevoerd. In Amerika
kreeg het-beertje den naam Teddy-
Bear, naar „Teddy Roosevelt" de
toenmalige president der Vereenigde
Staten. Dat was in 1904. In dat jaar
was de productie 12000, maar tegen
woordig worden er in vele fabrieken
ter wereld vele millioènen per jaar
vervaardigd. Teddy-Bear is gecivili
seerd geworden. Ilij is wit of licht-
biurn, loopt op rolletjes, bromt-door-
een-mechaniek of knikt met tien pces-
tigen kop maar de gemeenschap
pelijke voorvader van al dez« mi'lioe-
nen is het beertje van do kreupele
Gretel Steiff naar het ontwerp van
den neef uit Stuttgart.
VOOR-HISTORISCH FUTURISME.
O, we moeten zoo oppassen met al
die oudheden. Het volgende geval is
authentiek, hoe onbegrijpelijk het ook
moge klinken.
Kortgeleden kondigde een deskun
dige op archaeologïsch gebied aan,
dat li ij in een rotshol ergens aan de
EngeJsche kust voor-historisch© schil
derijen had ontdekt. Een Fransch ex
pert van kunst uit het neolittaische
tijdperk werd geconsulteerd en hij
verklaarde de schilderstukken echt en
hun ouderdom op ongeveer 20.000
jaar.
Maar een onbarmhartige vis ctier,
die in een dorp, vlak bij het kostbare
hol leefde, kwam met dc ontnuchte
rende getuigenis, dat de verf afkom
stig was vnn de kwasten, die hij na
het verven van zijn boot op de rotsen
had schoongemaakt.
Dc laatste Panische dans heel de
„Genua" en is genoemd naar de con
ferentie. Zij sehrnt op de toeschou
wers den indruk te maken dat de ëan-
sers voortdurend heen en weer
draaien en aarzelen om stappen te
doen.
ONDULATION MARCEL.
Dit is speciaal voor onze lezeressen.
Wat weien wij mannen van de glorie
van een geonduieerden haardos, de
vinding van Marcel de kappende wel
doener der vrouwelijke menschheid.
De Fransche coiffeurs gaan Marcel,
den meester, huldigen. Toen Thiers
president der Fransche republiek was
trad de jonge Marcel met zijne uit
vinding voor het voetlicht en' zijn suc
ces was onmiddellijk.
President Mac-Malion trad af,
Gambetta stierf, Camot .werd ver
moord, Felix Faure kwam aan het be
wind, maar gedurende dien gchcclen
tijd hield Marcel stand. Men maakte
queue voor zijn zaak in de Rue d©
l'Echelle te Parijs en wanne r het
wat al te druk liep, zoodat onmoge
lijk allen geholpen konden woolen,
werd de bewerking hij opbod gegund.
Twintig jaar lang kapte Marcel het
haar van zijn clientèle volgens zijn
vinding, zonder dat een ziiner col'e-
go's het geheim van de bewerking
wist te doofrgronden. Toen gaf hij
het prijs en trok zich terug als ge
zeten rentenier.
SARAH BERNHARDT.
Dc groote Fiansrhe actrice Sarah
Bernhardt kan nog steeds hei tooneel
niet vaarwel zeggen, hoewel zij slcdns
in een stoel zittend, kan optreden en
haar wondermooi geluid door den ouder
dom veel heeft verloren. Zeer kort gele
den trachtten de doktoren haar eveneens
te bewegen, zich thans niet meer aan de
vermoeienissen van het tooneelspeleis-
leven te wagen, maar opnieuw weigerde
de beroemde tragédienne.
Over Sarah Bernhardt zijn tal van
anerdotcn bekend. Wellicht i«. dc vol
gende uit den tjjd karei grootste be
roemdheid, de aardigste.
Op een repetitie had de eveneens be
roemde. thans overleden Coquelin, in
het stuk te zeggen
„Hebt u bezwaar tegen deze sigaar?"
„Neen! Neen! Neenwas Sarah's
antwoord.
Blijkbaar sprak zij de woorden met
bijzonderen nadruk uit, want in plaats
van het stuk te vervolgen, keek Coque-
lin haar een oogenblik zwijgend 'aan,
toen wierp hij een blik op zijn tooneel-
sigaar en zei
„O, dal is zeker omdat u hem niet
behoeft op te xooken."
EEN MISDAAD IN CHINA.
Misschien hebt u dezen zomer, even
als wij, door sommige menschen wel
eens op het weer hooren mopperen. In
dit opzicht leven wij in' een gelukkig
land, wij kunnen straffeloos mopperen,
In China echter is gemoppei op het
weer volgens de strengste begrippen,
een groote zonde, die volgens Chinee-
sche godsdienstbegrippen gestraft wordt
met viercndeelcn na den dood.
EEN GEDULDIG VOLK,
Dat zijn toch ongetwijfeld de Duit-
schers. Zeer sterk is dat weer gebleken
bij de opening van het nieuwe seizoen
'n de opera te Berlijn. Niemand was
erbaasd toen de plakkaten voor de eer
ste voorstelling de order vermeldden
,Officieelc paspoorten medeb tengen."
De controleurs hadden dien avond
oor de voorstelling begon, druk werk
en talrijke bezoekers werden afgewezen
omdat zij, óf hun paspoorten hadden
vergeten èf dc biljeten niet nauwkeurig
genoeg gelezen hadden. Andeien kwa
men met hun militaire papieren om
toch maar vooral volledig te zijn, erva
ren huwelijkspapieren cn geboorte-ccr'i-
ficaten en belastingbiljetten. Zij, die
geen papieren hadden werden aan een
streng verhoor onderworpen beireffcu-
de naam, datum en plaats van geboorie
en voorouders tol in dc derde generatie.
En waarom dit alles? Om dc vreem
delingen een paar honderd procent extra
te doen betalen. Slechts de Duitschers
en Oostenrijkers werden tegen dc nor
male tarieven toegela'en. Ket was eca
experiment, maar daar zal het wel bij
blijven, want een succes werd bet niet.
EEN VREEMDE CLUB.
Engeland is het land van dc clubs.
Ze zijn er in alle klassen, in alle groot
ten, in alle politieke cn kunstverrichtin
gen. Maar een van de vreemdste is dc
eenige jaren g«ledcn opgerichte, toen
uit 23 leden bestaande club, die als ccnig
doel heeft, eens in het jaar bijeen tc ko
men aan een gcmeenschappelijken maal
tijd in ccn Londensch hotel. De hoofd
regel dezer club is dat de opengevallen
plaatsen niet mogen worden aangevuld.
Thans zijn reeds acht der oorspronke
lijke leden gestorven en onlangs had
de maaltijd der 14 overgeblevenen
plaats, waarbij 8 stoelen onbezet aan de
tafel stonden. Want ook dit is een uit
drukkelijk voorschrift. Ieder jaar zal wel
een of meer der leden, die al aardig op
leeftijd zijn, verdwijnen. De tijd moet
dus komen dat de laatst overgeblevene
een eenzaam maal eet, omringd door 21
leege zetels van gestorven vrienden. Hei
moet een treurige gedachte, niet onver
mengd met een zekere nieuwsgierig
heid zijn voor de leden, wie ten slofe
deze laatste overgeblevene zal zijn.
ZEPPELINS IN DEN OORLOG.
Het Duitsche tijdschrift Schiffbau
geeft thans de officietle cijfers van het
aantal gedurende den oorlog door
Duilschland gebruikte Zeppelins en
hun lot. In het geheel zijn gg van deze
luchtschepen in gebruik geweest. Van
dit aantal werden 43 door de geallieer
den omlaaggeschoteu of kwamen tijden»
luchtvaaitaanvallen op andere wijze aan
hurt einde. Drie werden in hun hangars
door vliegtuigen der geallieerden ver
woest. Twintig vergingen in oorlogs
tijd door verschillende met-militaire
oorzaken, zcoals brand, ontploffing,
mislukte landing enz.
Zeven werden na den wapenstilstand
vrijwillig door de Duttschers vernictig;!.-
Een even groot aantal werd aan dc En
tente uitgeleverd.
ROMANS.
Ilct Duitsche weekblad Jugend is vetV
antwoordelijk voor de volgende derL-
Ecn Duitsche roman is een boek,
waarin twee mcnschcn in het eerste
hoofdstuk elkaar willen hebben. Zij
krijgen elkaar echter niet voor het
laatste.
Een Fransche roman is een boek
waann twee menschen elkaar dadelijk
in het eerste hoofdstuk krijgen en van
het tweede tot het laatste hoofdstuk
willen zij elkaar niet meer hebben.
Een Amcrikaansche roman is een boek
waarin twee menschen elkaat in het
eerste hoofdstuk willen hebben, zij
krijgen elkaar dadelijk en zoo blijft het
tot het einde.
Een Russische roman echter, is een
boek, waarin twee menschen elkaar noch
willen hebben, noch krijgen en hiermede
wordeu 450 treurig gestemde bladzijden
gevuld.
Het bestuur der Lecrlingen-afdeeltng
van de Haarlemsche Handelsschool-
eeniging moedigt in een prospectus de
toetreding ais lid of donateur aan. Dc
opwekking besluit met
Geeft n nog heden op als lid!
Tijd is geld,
Inderdaad, geeft u nog niet op cn gij
behoudt voorloopig uw geld, doet het
wel en de Vereeniging krijgt het
reeds nu.
