Dr. A. H. DE HARTOS
OM ONS HEEN
Stadsnieuws
Binnenland
40e Jaargang No. 12061
Verschijnt dagelijks, behalve op 2on- en Feestdagen
WOENSDAG 4 OCTOBER 1922
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f3.571/,. Franco per post door Nederland 13.87Afzonderlijke nummers f0.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken 10.571/,franco per post 10.65. Pos» Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENT1EN: Van 1—6 regels f 1.75iedere regel ineer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bit
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Cts
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie t Groote Houtstraat 83. Teleloonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Veiseroord, Wijkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz. DRIEHUIZERKERKWEG 2, V ELSE .si, TELEFOON 3521
pit nummer bestaat uit
ACHT bladzijden.
EERSTE BLAD
WOENSDAG 4 OCTOBER.
Schouwburg' Jansweg„Baron von
Haiierniks". 8 uur.
Tea room, Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.30—5.30 en
's avonds 8—10.3U Concert.
Kunsthandel F. H. Smit, Grooic
Houtstraat 69 Tentoonstelling van dier-
Studies, door J. P. v. d. Berg, 106 uur.
Cinema Palace, Foyer: Middag en
Avondconcert 3-5j en 811 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
DONDERDAG 5 OCTOBER.
Stadsschouwburg, Wilfeonaplein
Kaïncrmuztekavond van Toonkunst, 8
uur.
Bovenmat Gemeentelijke Concert
zaal Gastvoorsteü ing van Prof. Ma-
lini. 8 uur.
Tea room Luxor Theater. Groote
Houtstraat: 's middagB 8.30—5.80 en
's avonds 810.30 Concert.
Kunsthandel F. H. Smit. Groote
Houtstraat 69Tentoonstelling van
dierstudies, door J. P. v. d. Berg, 10—6
Cinema Palace .Foyer: Middag- cn
Avondconcert 3 1/25 1/2 en 8—11 u.
Luxor-Theater, Groote Houtstraat
BkfoeooDvoonstelling, 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Groote Mark';
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema-Palace. Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scala-Theater Kleine Houtstraat 77
BioeoOonvocf 6tel I ing. 8 uur.
Flora-Theater, Kleine Houtweg
Bioscoopvoorstelling. 8 uur.
moeten worden. Naar mij verzekerd
is. behoort de bedoelde inspecteur tot
de andere soort.
Zijn opvolger is evenwel geen ge
heel-onthouder en diens beide mede
werkers ziin het ook niet. Wanneer
dat een gedeelte van de bevolking ge
rust stelt, hoop ik maar, dat het een
ander gedeelte niet zal mishagen
Maar scherts ter zijde. Laat ik mo
gen herinneren aan de drie eerste re
gels van ©en bekend versje:
]>e mansck lijdt dikwijls het meest.
Door 't gene dat hij vreest
En dat nooit op komt dagen
J. C. P.
Controle op de Drankwet.
De contiöle op de naleving van de
idrunLwet door de politie schijnt ix>
liuignebbanden en andere menschen
eeingszins te prikkelen. Wij hebben
genen, dat voor het kantongerecht
een zaak behandeld is ter zake van
het al leveren van sterken drank zon
der vergunning, een overtreding, die
uoor den be'anghebbende wordt ont-
iKend; daarna is in ons blad een uit
voerige klacht verschenen van een
anderen belanghebbende in den
•vorm van een ingezonden stuk en
overigens wordt onze redactie door
briefjes en particuliere gesprekken
wel gewaar, dat, er een zekere
Vreesachtigheid schijnt te heerschen,
wegens de invoering van een eenigs-
zins verscherpte contrölc.
Ik geloof dat wij, om ons een gc
voorstelling van deze zaak te maken,
vooraf een woord moeten zeggen
over de drankwet zelf.
Zij is indertijd in het leven geroe
pen met de bepaald uitgesproken bo-
bedoeling, ora het aantal vergunnin
gen 111 Nederland te verminderen en
stond dus van meet af aan, niet al
leen regelend maar ook afbrekend,
vernietigend, als men wil, tegenover
!de vergunninghouders. Vanzelf moest
dit bij dezen, zooal geen verzet dan
toch zeker verbittering uitlokken.
Men kan over drankbeperking den
ken zooals men wil (niemand zal
iwenschen, dat er in Nederland
beperkt drank geschonken kan wor
den door en aan iedereen) maar men
moet in 't oog houden, dat hot be
staan van vele gezinnen gemoeid is
bij liet bezit van dat vergunnings
recht. De wetgever, altijd tuk op de
vermindering van het aantal vergun
ningen, stelde, een groot aantal kl'eï-
nigheden strafbaar en voegde er
meteen de draconische bepaling aan
toe, dat, wanneer de vergunninghou
der tweemaal in den tijd van vijf
jaar of viermaal in tien jaar (afhan
kelijk van de soort overtreding) defi-
ïniticf veroordeeld was, de heelc ver
gunning van rechtswege kwam te
Jverva'len en de eigenaar dus zijn
broodwinning verloor.
Wat gebeurt nu in Haarlem! Nadar
ge ruimen tijd de contróle op al deze
drankwetbepalingen wel niet versloft,
dan toch wel verzwakt was, heeft de
tegenwoordige Commissaris besloten,
om dit toezicht weer ter hand te ne
men en daartoe den eenig mogelijken
weg gevolgd, namelijk ds geregelde
systematische contróle. Een inspecteur
en twee agenten zijn daarvoor aange
wezen, dat wil zeggen; niet daarvoor
uitsluitend, maar daarvoor onder an
deren, omdat zij hun gewone werk
nog moeten blijven waarnemen. Zij
bezochten tientallen vergunningen en
verlofszaken. Den eigenaars slaat de
schrik om 't hart., zij herinneren zich
de funeste mogelijkheid van 't. verlies
der vergunning, die hun bestaan
vormt, er beginnen wilde geruchten
te loopen (men denke aan 't verhaal
van het meisje, dat haar vriendinne
tje kwam halen) het schijnt wel, als
of de politic de vergunningen, daar
de vermindering niet hard genoeg
gaat, bij bosjes zal neersabelen. Langs
dezen weg is de opwinding, als ik die
zoo noemen mag, die er thans onder
de houders van vergunning en verlof
heerscht, te verklaren.
Heelt de politie inderdaad derge
lijke woeste plannen? In de laatste
dagen deze zaak nagaande, heb ik
herhaaldelijk commissaris Tenckinok
gesproken en in geenen deele don in
druk gekregen, dat het hem om een
groote opruiming van vergunningen
te doen zou zijn. Maar aan den an
deren kant wil hij evenmin, dat er
toet de wet een loopje genomen wordt
- „het was", zoo vertelde hij mtj,
„zoover gekomen dat kruideniers over
de toonbank aan hun klanten sterken
drank afgaven op het weekboekje en
dat een groentenhandelaar cognac
verkocht." Inderdaad, zooiets wijst op
algemeen© verslapping. En men kan
toch niet wensohen, dat een politie
commissaris een ledepop is, die zich
door iedereen op zij laat duwen.
De schrik is vooral gekomen na het
geval van den heer H. in de Kleine
Houtstraat, dat herhaaldelijk door ons
ia vermeld. In de vraag, of vergun
ningen mogen worden verkocht (ver
pacht) begeef ik mij niet. Dit is een
geval op zichzelf, dat in rechten tot
in hoogste instantie zal moeten wor
den uitgevochten. Ais het juist is, dat
in Haarlem vele van deze soort ver
gunningen bestaan als die van H.,
dan wil ik nog wel eens zien, of in
derdaad de rechter een vonnis zou
wijzen en doen uitvoer
waardoor laat ons zeggen eenige tien
tallen vergunninghouders hun brood
winning zouden verliezen. Ik geloof
er niets van. Toen indertijd burge
meester Boreel de veranderde Zon
dagswet wilde toepassen, is er ook
wel een wenk uit den Haag gekomen,
dat hij die maar liever moest laten
rusten. De wetgever is ten slotte geen
ache rprech ter.
Deze zaak staat dus op ziohzelf. Het
is niet de Commissaris met zijn drank-
wetpoiitie, die haar beslist. Maar wat
deed de politie ten opzichte van
drankwetovertredingen? Laten wij het
geval H. ter zijde, evenals het zooge
naamde proces-verbaal over het meis
je, dat achteraf bleek een waarschu
wing te zijn geweest, dan blijft er een
reeks van waarschuwingen
over, voor sommigen die niet te vlug
van begrip waren, op schrift gege
ven, adviezen hier en daar. Op dra
conische maatregelen wijst dit alles
nog niet. Tegenover deze vierhonderd
waarschuwingen staan eenige proces
sen-verbaal, opgemaakt tegen perso
nen, die niet wilden meewerken. Ja,
maar hoe is het dan eigenlijk met on
ze wetten? Kan men zich maar hou
den, alsof zij niet bestaan? Dan zui
len wij binnenkort wol den maat-
sohappelijken chaos hebben, daar dan
ieder zal gaan loopen over een wet,
die hun in 't bijzonder onaangenaam
is. Men moet dan wel begrijpen, dat
daarmee eerst de wetten zouden ver
dwijnen, daarna de politie die hen
handhaafde en ten slotte de orde in
de maatschappij, die door wet en po
litie (justitie) in stand gehouden
wordt.
Daarom zou ik tot de vervniiuiirig-
liouders willen zeggen„maakt u niet
zenuwachtig, uw broodwinning loopt
geen gevaar." AI zijn <ie staaltjes van
gevallen waarin men de wet over
treedt. meegedeeld door den heer V au
Totering. soms ware bepalingen van
koning Draoo. De heer van Tetering
gaf mij nog een paar anderen op, die
er ook mogen wezen. Maar de vraag
is: zal inderdaad op deze en derge
lijke kleinigheden, wanneer die voor
komen bij iemand, die zooveel moge
lijk e.r toe meewerkt ooi de wet te
handhaven, prooes-verbaal worden
opgemaakt en zal daarop een veroor
deeling volgen?
Daar komt het op neer en dat dit
gebeuren zal is nog niet geblekenin
tegendeel. persoonlijk heb ik den in
druk^ gekresen, dat dit de bedoeling
van den Commissaris niet is. Noch die
van het speciaal voor het toezicht aan
gestelde politiepersoneel. Onze poli
tieverordening bevat ook immers
honderde verbodsbepalingen, waarte
gen straf wordt bedreigd en hoe ge
ring i6 liet aantal dat in de practijk
wordt toegepast Oindat vele ver
ouderd ziin of in het licht van het da
ge! ij ksch leven te fel. Meent men in
derdaad. dat de Drankwet, zoo zij op
nieuw samengesteld moest worden, ge
lijk zou zijn aan de tegenwoordige?
Llaat ik er bij zeggen, dat, zoo in
derdaad de politic als een zwaard zon
der genade er op uittrok om de ver
gunningen van wel-willende men
schen te gaan afmaaien, hiertegen in
deze rubriek zeker een protest zou op
gaan. Nu zeg ik tot de vergunninghou
ders: ..houdt het hoofd koe), volgt
zoo goed mogelijk de voorschriften op
1 vreeet niet voor de toekomst!"
Het schijnt bovendien als een ge
wichtig bezwaar te gelden, dat de
eerste inspecteur, die met dit toezicht
belast was, een geheel onthouder is
geweest. Er zijn evenwel twee soorten
geheel onthouders, propageerendo en
andere, die het alleen voor en om
zichzelf ziin en geen proselieten wen
sohen te maken. Onder de eerste soort
komen inderdaad fanatici voor, die
maar liever niet met het toezicht op
de uitvoering van een drankwet belast
HOE STAAT T MET
Nu er steeds meer huizen in Heem
stede gebouwd worden, hebben we
eons aan den opper-brandmeester den
heer J. Schelling, gevraagd, of de
brandweer in haar ouden vorm nog
voldoende is, ais er onverhoopt eens
ergens een brand van eenige bet eeke
nis mocht uitbreken.
De heer Schelling meende deze
vraag toestemmend te mogen beant
woorden. maar hii voegde er aan
toe. dat reeds langen tiid plannen
voor uitbreiding worden beraamt,
wier verwtiaanlijfctag eigenl ijk nog
maar op één ding etuiten. namelijk ge
brek aam geld.
„Als je", zei de heer Schelling, „de
brandweer goed wil li ebben, zou die
eigenlijk moeten wezen zooals in Am
sterdam en Den Haag. Maar d&t kun
nen we hier natuurlijk niet doen.
Sinds we evenwel hier de waterleiding
gekregen hebben, is liet toch wel veel
verbeterd. Het ie hier nog niet zoo
ere bebouwd. En dan. in de 12 1/2-
iaar dat ik hier woon, heb ik nog geen
emstigen brand meegemaakt. Het is
hier in Heemstede op het gebied van
branden gelukkig nogal kalm. De ern
stigste was in een hooiberg van de
modelboerderij Bnonsteê; dat was
midden in den nacht, maar dien
brand hadden we gauw gebluscht"
„Welk materiaal heeft de Heem-
eteedschje brandweer!" vroegen we,
„en waar staat dat?"
„Om te beginnen", antwoordde de
heer Schelling, „staat er een slangen-
wagen bij den politiepost in de Boe
kenrodestraat op Bosch en Vaart.
Ook staan er nog een paar oude hand
spuiten. Die hebben we daar neerge
zet voor het geval er eens brand mocht
uitbreken aan de Houtvaart, waar nog
geen waterleiding is. Een slangenwa-
gan en een handspuit staan aan de
Koediofslaan. Verder bij dè apenbare
lagere school aan den Voorweg een
slangenwagen en een paar handspui
ten en tenslotte een slangenwagen met
een spuit aan de Glip."
,En hoe staat het met het pers»
neel
..Voor iedere spuit hebben we zes
tien vaste manschappen, onder leiding
van een brandmeester. Dat vinden we
genoeg. Het ij gelukkig niet meer
zooals vroeger, toen bij een brand de
geheele gemeente opgetrommeld werd,
toen stonden et soms wel negentig
pompers bij een spuitHoe minder
alarm er gemaakt wordt hoe beter dit
is. Wij hebben nu twee zoogenaamde
„wekkers", die dadelijk bij een
bramd door ^de telefoonjuffrouw of
door de politie gewaarschuwd wor
den. Die wekkers weten dan precies
welke menschen verder gewaarschuwd
moeten worden."
De heer Schelling deelde tenslotte
nog mede. dat door de brandweer min
stens tweemaal in een jaar een oefe
ning wordt gehouden en dat door spe
ciaal daarvoor aangewezen personen,
de materialen behoorlijk worden ge
controleerd. Dank zij de waterleiding,
die een groeten druk kan ontwikke
len, kan men ten opzichte van de
Heemsteedsche brandweer dus gerust
ziin.
NU GEEN 50, MAAR 45.
Onze redacteur, die Maandag uit
't belastingkantoor op het Heiligland
vluchtte, omdat vóór hem nog 50 men
schen aan één loket geholpen moesten
worden, is er Dinsdag weer heen ge
gaan en vond toen 45 geduldig wach
tende zielen, natuurlijk weer voer
één loket. Hij heeft toen opnieuw het
hazenpad gekozen.
Waarschijnlijk zal men zeggen, dat
s opening van een tweede loket
wordt nagelaten uit prijzenswaardige
zuinigheid. Laat ons eens uitrekenen,
hoeveel geld de menschen die wach
ten er bij inschieten. Willen we zeg
gen: ieder een halfuur gemiddeld? Te
veel is dat toch niet. Stel het uur op
tachtig cents door elkaar. Dan ver
speelt de kolonne die wij Dinsdag za
gen wachten due achttien gulden
of beter gezegd de samenleving, die
haar arbeid moet derven.
Hoeveel kolonnes er in een jaar zijn,
kunnen wij niet berekenen. Maar dat
zij samen eenige malen zooveel ver
liezen als een ambtenaar méér kost,
is wel heel zeker.
Zonder het morecle voordeel, dat er
gelegen zou zijn, wanneer het pu
bliek het belasting betalen iets min
der onplezierig vond!
PERSONALIA.
Bij het examen vrije- en orde
oefeningen slaagden te Amsterdam
de dames G. F. Smit cn J. H. Kroo-
nenberg, beiden van IJmuiden.
Wij hebben reeds gemeld, dat he
den, den 4en October, Dr. A. H. de
Hartog, de stichter en leider van de
vereeniging „De Middaghoogte", wel
ke vereeniging vandaag een hcrinnc-
ringsavond houdt ter gelegenheid van
haar 12 1/2-jarig bestaan, zou gehul
digd worden.
Gedurende eenige jaren was Dr- de
Hartog, die thaus te Amsterdam
woont, toen hij te Haarlem predikant
was, in onze stad een bekende en ge
ziene figuur en wij willen daarom, bij
zijn portret, op dezen herinnermgsdag
het een en ander mededeelen van het
leven en werken van dezen bekwamen
lan, dezen vurigen strijder.
Arnold Hendrik de Hartog werd 11
April 1869 te Rotterdam, waar ijn va
der toen predikant was, geboren.
Hij bezocht scholen te Rotterdam en
te Amsterdam en was daarna eeuigeu
tijd leerling van de school der Hern
hutter Broedergemeente te Neuwieö.
Door heimwee gedreven kwam hij
spoedig terug en ging toen op kost-
Bchool (het Instituut Bijleveld te
Rotterdam). Op 17-jarigen leeftijd
kwam hij in het ouderlijk huis terug,
kreeg eenigen tijd privuatonderricht en
begaf zich daarna eerst in den boek
handel, later in den effectenhandel.
Deze levensrichting bleek echter in
strijd te zijn met ziju wetenschappelij-
ken en wijBgeerigen aanleg.
Op 24-jarigen leeftijd vatte hij nog
de studie op en moest, daar hij geen
klassieke opleiding had genoten, eind
examen Gymnasium doen als extra
neus, waarvoor hij binnen de 2 jaar
slaagde.
Intus8ohcn ouderloos geworden werd
hij eerst student aan de Yrije Uni
versiteit te Amsterdam, waar hij drie
jaar theologie studeerde ouder de bij
zondere leiding van Dr. A. Kuyper.
Toen hij zich niet langer kon vereeni
gen met de verstaudelijke richting der
Gereformeerde theologie ging hij over
naar de Rijksuniversiteit te Utrecht,
waar bij in 1903 cum laude promoveer
de tot doctor in de theologie op het
onderwerp„Het probleem der wils
vrijheid naar Schopenhauer".
Zijn eerste standplaats was Omme
ren, bij Tiel in de Betuwe, Dr. de
Hartog was hier iets langer dan twee
jaar predikant. Januari 1906 vertrok
hij naar Heemstedena 4 jaar werd
hij te'Haarlem beroepen, waar hij 17
April 1910 zijn intreepreek hield. In
September 1917 nam hij een beroep
naar Amsterdam aan op 23 Septem
ber hield bij te Haarlem in de Groo
te Kerk zijn afscheidspreek. De kerk
was daarbij zoo ontzaglijk vol als zij
nog nooit te voren was geweest.
Uit deze dagen zijn bekend de groo
te debatten, die Dr. de Hartog hielo
met den heer F. Domela Nieuwon-
huis over „De godsdienst door de we
tenschap gehandhaafd.
Naar aanleiding van deze debatten
werd de vereeniging „De Middaghoog
te" (tegenhanger van „De Dageraad")
opgericht, die thans afdeelingen heeft
in Haarlem, Den Haag, Alkmaar,
Amsterdam, Leiden en Rotterdam en
ten doel heeft aan te toonen dat de
godsdienst door de wetenschap werd
gehandhaafd.
Tijdens zijn verblijf te Haarlem werd
Dr. de Hartog op de voordracht ge
plaatst voor Kerkelijk Hoogleeraar
de theologie te Utrecht, *>A opvol-
_._r van Prof. Cannegieter. maar bij
staking van Btenunen moest het lot be
slissen en dat viel op Dr. J. R. Slo-
temaker de Bruine.
Sinds 3 October 1917 staat Dr. dc
Hartog als Hervormd predikant «te
Amsterdam. Velen hadden verwacht,
dat hij zou benoemd worden tot opvol
ger van Prof Bolland. Dit is echter
niet geschied.
Zoo is, in korte trekken geschetst,
Dr. de Hartog'- loopbaan geweest.
Hij heeft gedurende a! de jaren, na
dat zijn overtuiging gerijpt was, ge
leefd en gestreden voor wat hem
waarheid was, de waarheid, die hij
diende en die hij verdedigde en voor-
Btond, waar hij kon.
Bewonderenswaardig, zelfs voor zijn
tegenstanders, is de verbazende werk
kracht en werklust, waarmede hij Is
bezield en die hem voortdrijven om ra
geschriften, in lezingen, Schatten,
cursussen en predikatiën te trachten,
iedereén te bereiken en te overtuigen.
De nu reeds verschenen 14 jaargangen
van het tijdschrift „Nieuwe Banen",
zijn bijna geheel door hemzelf gt>-
vuld. De" titels van de werken van
zijn hand vormen een lange lijst.
Onze Stadsbibliotheek heeft een
genoeg complete verzameling van zijn
werken, waarvan zelfs een afzonder
lijke cataloguB bestaat.
Zyu groot gevoel voor recht is bo
venal een hem kenschetsende eigen
schap en het is niet te verwondereu,
dat aan iemand, die zoo nauwgezet
leeft als hij, vele teleurstellingen zijn
ten deel gevallen. Hij heeft een aan
geboren last om „alles recht te willen
zettendie soms in liet practische
leven op eigenaardige wijze tot uitiug
komt en op velen vaak den indruk van
„bemoeizucht" heeft gemaakt.
Zijn temperament bréngt hem er
soms toe, harde woorden te gebruiken
maar steeds is hij ook bereid, ongelijk
te erkennen en vergeving te vragen.
Hij is een meesloepend redenaar die
vaak zware en donkere tonen gebruikt
bij het vertolken van zijn gedachten,
maar ook door plotselinge wendingen,
vol rake levendigheid, zijn toehoor
ders luide doet lachen. Hij raast en
stormt in zijn redevoeringen, maar hij
kan ook zacht zijn en smeeken cn
bidden als een kind.
Zijn eerste geschrift was: „De His
torische Critiek en het geloof der
Gemeente" en van de verschijning van
dit geschrift af heeft het. Dr. de Har
tog aan felle en onophoudelijke bestrij
ding niet ontbroken en hij is het ant
woord nooit schuldig gebleven, steeds
ridderlijk strijdend, met open vizier-
Het 1b een merkwaardig, talentvol,
ja volgens velen een groot man, als
wijsgeer steeds ernstig naar waarheid
zoekend, als predikant ook de kleinste
plichten welke zijn ambt hem oplegt,
niet gering schattend, die heden zal
worden gehuldigd.
Bij gelegenheid van het herdenkings
feest van „De Middaghoogte zal aan
Dr. de Hartog een exemplaar ™™eo
aangeboden van het door de Dr. A.
H. de Havtog-stichting uitgegeven
werk: „Grondbeginselen der Dogma
tiek" door Dr. A. H. dc Hartog (over
gedrukt uit „Nieuwe Banen en van
een door Jacs. Rustige samengesteld
gedenkboek, dat verlucht is met een
welgelijkend portret van den stichter
van „De Middaghoogte".
„ZANG EN VRIENDSCHAP".
Op de Maandagavond gdhouden
bestuursvergadering der Kon. Lieder
tafel „Zang en Vriendschap" zijn ue
velschillende functies aan de volgen
de hoeren opgedragen: voorzitter:
Dr. E. Broese van Groenou, vice-
voorzitter: J. Kuiper, le secretaris: C.
Warnier, Nic. v. d. Laanstraat 20,
2e secretaris F. \V. Grimberg, pen
ningmeester: W. F. Bremer Jr., bi
bliothecaris-archivaris J. v. d. Vel
den, Commissarissen: K. v. Eden. 1).
Langeveld, J. Lomans, H. P. Loots,
G. A. Ooetenbroek.
PERSONALIA.
- De heer II. M. E. van Dobben te
Haarlem ïb benoemd tot lid van het be
stuur van de Ned. Vereeniging voor den
Volkszang.
BOtrWV BREENIG1NG ONS GENOE
GEN. Heden was het 25 jaar geleden,
dat de heer L. Rejjnders gekozen werd tot
penningmeester der vereeniging. Dat zyn
werk op hoogen prijs gesteld wordt, toon
den bestuur cn leden door hom op de le
denvergadering op passende wijze te hul
digen.
GEMEENTELIJKE DIENST LICHA
MELIJKE OPVOEDING. Iu het tijd
vak 15 Sept 1 Oct. zyn in de gem.
zwem- en badinrichtingen 551 baden ge
nomen, verdeeld als volgt: Abonuó's,
mannen 295, idem vrouwen 130, 35 cts.
baden mannen 7, idem vrouwen 5, 10 cts.
baden mannen 11, idem vrouwen 10,
kosteloos baden mannen 53, idem vrouwen
40, totaal 551.
Gedurende het seizoen 15 Mei1 Oct.
z\jn in totaal genomen 169651 baden.
Hst conflict In de Sigaren-
industrie.
CEEN OVEREENSTEMMING OP DE
CONFERENTIE BEREIKT.
E£N DREIGENDE UITSLUITING?
In aansluiting op onze mededc-eün-
gen aangaande het conflict in de
Rubriek van den Arbeid, melden wij
w> dat de conferentie, die Dinsdag
middag te Utrecht is gehouden lus-
sohen dc samenwerkende werkgevers
organisaties van Noord en van Zuid
en do vier werknemersorganisaties,
niet tot een resultaat geleid, zoodat
het conflict nog onveranderd voort
duurt.
Aangaande een loop van de confe
rentie lezen wij in het Hbld. Let vol
gende:
Namens de patroonsorganisatie
erd van de arbeidersvertegenwoor
digers gevraagd de verklaring, dat zij
principieel waren vóór de 48-urige
werkweek met loonsverlaging. Was
deze verklaring afgelegd, dan zou
over de verdere patroonseischen kun
nen worden onderhandeld.
De bestuurders van de vakbundex
zeiden voor een dergelijke verklaring
geen mandaat te hebben en voort?
dat zij, als de patroons dc verklaring
hieven eischen, de conferentie als ge
ëindigd zouden moeten beschouwen.
Een van de werkgevers uit het Zui
den des lands deelde daarop mede,
dat als de werknemers een loonsver
laging in principe niet wilden aan
vaarden, de patroons zich genood
zaakt zoutten zien de fabrieken in het
geheeie land over twee weken stil te
leggen.
Van de zijde van den modernen
bond werd hierop gezegd, dat de ar
beiders organisaties niet gaarne zou
den zien, dat deze conferentie niets
opleverde. Zij konden de gewensohie
verklaring niet geven, maai- waren
bereid voor een compromis.
De Christ, werknemersbond deod
nu het volgende voorstel: De arbei
dersorganisaties aanvaarden de 48-
urige werkweek, doch de patroons
schorten de loonsverlaging twee we
ken op.
Werd dit voorstel aangenomen dan
zou het werk allerwege worden her-
■at en de werknemers-organisaties
hadden veertien dagen tijd, om te
antwoorden op de vraag, of zij het
principe van loonsverlaging konden
aanvaar dien.
De werkgevers gingen op dit be-
mjddelingsvoorslel niet in en hand
haafden hun eisch: principieel© te-,
reidverklaring tot 48 uren te werken
met loonsverlaging.
Ie aïhdiderisvartegem woordigers
betoogden dat deze eisch te vaag
was. Moest deze zoodanig worden op
gevat, dat de patroons eventueel min
der zouden verlagen, dan aanvanke
lijk was gezegd, minder dus dan 4
pet. voor stukwerkers en dan 5 pet.
voor vastgeld werkers?
Een antwoord op deze vraag werd
niet gegeven.
De afgevaardigden der vakbonden
deelden toen mede, dat zij de confe
rentie als geëindigd beschouwden. Zij
zouden den eisch van de patroons in
hun hoofdbeet uren hespreken en een
antwoord vaststellen.
De moderne bond zal pogen nog
deze week een conferentie te beleggen
van de hoofdbesturen dc-r 4 vakbon
den (modernen, federatie, R.-K. en
Christ.) Mocht op die conferentie het
principe der loonsverlaging worden
aanvaard, dan zal tevens worden ge-
I>oogd gemeenschappelijk vast te stel
len, welk percentage verlaging men
als minimum wil accepteeren.
Wij dcelen in de Rubriek van den Ar
beid mede, een aan De Tel. ontleend
bericht, dat inhoudt dat de directie der
Ned. Spoorwegen in de confetenlie met
de bestuurders ter kennis gebracht heef:,-
dat zij* 1 Januari 1923 8)4 loonsver
laging of premiestorting voor het pen
sioen zou invoeren ter keuze der or ga-
De directie wenscht 200 meldt da*
blad nader de verlaging in den vorm
van premiestorting alleen in te voeren
indien zij gevrijwaard is voor de be
schuldiging, dat zij het eens gegeven
premicvrije pensioen weder inslikt. Iu-
dien dc organisaties dit aanvaarden xal
dc nieuwe pensioenregeling, los van de
uitkomsten van hel bedrijf, zoo spoedig
mogelijk worden ingevoerd. Deze loons
verlaging staat buiten hetgeen de clas<
sificaticcommissie voor den standplaat-
aftrek zal besluiten, zoodat de directe
hierin vrijblijft.
De maatregelen omtrent loonsverla
ging blijven verder afhankelijk van wat
de rcgcering doen zal. Dc ongunstig»
bedrijfsuitkomsten zullen hiertoe geen
aanleiding meer vormen, alleen wanneer
dc economische verhoudingen dit
ischen, wordt opnieuw ingegrepen. Ook
de voorgestelde verhooging houdt daar
mede verband en staat los van de be
drijfsuitkomsten.
Omtrent de resultaten eer bezuiniging
werd heden medegedeeld, dat het ont
slag- van het personeel met 2000 man esn
bezuiniging van 4'A millioen per jaar,
de inkrimping van de dienstkleeding
millioen en de io561oonsverlaging van
het werkplaat spersoneel 1 millioen ge
ven. Dc 8)4 premiestorting zal een
bezuiniging van 7 millioen geven. Di»
alles in ronde cijfers.
NEDERLANDSCHE JAARBEURS.
Op Zaterdag 30 September li. is u
Utrecht gehouden de jaarlijksche ^A1
gemeenc Le :i«r.vergadering der Ver
oen ia ing tot liet houden van Jaarbeur
zen in Nederland.
De door het Algemeen Bestuur
overgelegde balans, verlice en winst
rekening overshot seed© vereeniging>
ar werd goedgekeurd.
De aan de beurt van aftreding zijn
de leden van het Algemeen Bestuur
de heeren J. Schaepkcns ven Riemprt.
H. J. F. Smulders, I. Useel de Schep
per, Ir. E. A. Hamburger. Mr. Q. J.
Terpetra, J. C. Rijk Pzn.. C. R- Th.
Baron Krayenhoff, Jhr. Mr. If.
Smisaaert. E. M. Alberts. F. W. C. JL
Baron van Tuvh van Serooakerkon,
B. J. C. Home. H. Polak, Prof. Ir.
I. P. de Vooys, Simon A. Maae eet
Jan Verheven werden allen herkozen.
In dc aan de ledenvergadering voor
al gegane vergadering \..n het Alge
meen Bestuur is het beeiuit «mooien,
om de 8e Nederlondsche Jaarbeurs m
houden van Dinsdag 13 tot cn met
Donderdag 22 Maart 1923, met mach
tiging voor den Raad van Beheer, om