Stadsnieuws
Acht dagen in Berlijn'
Het Tconeel
40e Jaargang No. 12073
Verschijnt dage'iiks, behalve op Zon- en Feestdagen
WOENSDAG IS OCTOBER 1922
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd
xs (kom der gemeente) i3.67l/i. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers fU.16. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/,; franco per post fO.tió. Post Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Oirecteur-Hooldredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivere-advertentiën van Vraag en aanbod van 1—4 regels'60 Cts
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. it contant; bniten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie cn Administratie Qrootc Houtstraat 83. Telefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz. DRIEHUIZERKERKWEG 2, VEL6EV, TELEFOON 3S21
DIT NUMMER BESTAAT
TIEN BLADZIJDEN.
E&RSTE BLAD
N.V.
lieden:
WOENSDAG iS OCTOBER.
Stadsschouwburg, Wdsonsplein
^Comoedia" „De glimlachende Me
vrouw Beudet" en „De twee Pierrots
uur.
L/ud-Hollond, VerwulftStrijk-or-
Icest
ïea room Luior Theater. Groote
Houtstraat's middags 3.30—5.30 tn
'e avonds 8—10.30 Concert
Cinema Palace, Foyer Middag «n
Avondconcert 3.-5j en 811 uur.
K.uin>Luaudèi F. xa. omit, Groote
Houtstraat 6yTentoonstelling van
dierstudies, door J. P. v. d. Beig, 106
uur.
Bioscoopvoorstellingen.
AG 19 OCTOBER.
Oud-Holland, VerwuJft S'iijkorkest.
Tea-room Luxor Theater. Groo.e
Houistraat: 's middags 3-3°—5-3° en
's avonds 810.30 uur Concert.
Cinema-Palace, Foyer Middag- en
Avondconccit, 3.305.30 en 811 uur.
Kunsthandel F. H. Smit, Groote Hout
straat Og Tentoonstelling van diers.u-
dies, door J. P. v. d. Berg, 106 uur.
Luxor-1 heater. Groote Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Schouwburg De kroon. Gr. Markt,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Lineina-Palace, Uroote Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scaia-Theater, kt. Houtstraat 77
Bioscoouvoorstei-uig.8 uur.
Iflora-Theater, Kleine Houtweg
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Bloemen daal: Vergadering van
den gemeenteraad, 2 uur-
WERKL00ZEN.
Men scbnift ons van de zijde der
Modern© vakvereenigmgen:
Het N. V. V. maakt zich op, om pu
bliekelijk ziino ontstemming te uiten
over het feit, dat de NederL regee
ring eu in vole gevallen ook de plaat
selijke autoriteiten d© verzorging der
werkioozen zoo schromelijk vei-waai
kiezen.
liet Verbond heeft dan ook beslo
ten zooals reeds kortelings vermeld,
5w op Zaterdagmiddag. 28 October
a.s. in de voornaamste plaatsen van
on6 'and. du» ook in Haarlem, t» b©
toogen voor zijn cischen op het ge
bied van ue werklcusfaeidsvCTTorging.
Zooa'is men weet. is er tijdens den
oor'.og een verzekering tegen werk
loosheid in ons land ontstaan naar
Deenscli model.
Verschillend» vooraanstaande
staatslieden cn personen op sociaal
gebied hebben indertijd ingezien, dat.
,wil men in tiiden van crisis ©enigen
.weerstand hebben, men moet zorgen
in goede tijden dezen weerstand te
kweeken.
De va k vereen igi ogen bl eken vol
doend© van dn beginsel doordrongen
te zijn. om aanstonds hun volle mede
werking voor de uitvoering van deze
plannen (een verzekering legen werk
loosheid) toe te zeggen.
Inderdaad 1» het daardoor dan ook
mogelijk geweest, om groote groepen
van arbeiders tot de verzekering to
trekken, '.vaarouder zich een ctutzagge-
liik aantal bevinden die tot de goede
xiöioo's behooren, on die het moge
liik maken om bii een nonna'-en gang
van zaken de techniek der verzekering
intact te houden.
De regeer ine, die wij vandaag be-
zitten, sohiint het groote en goede be
ginsel. dat in deze verzekering tegen
werkloosheid- ligt besloten, niet te
Kunnen beerlroen, of *11 1» te zw&a
om het beginsel te verdedigen tegen
allerlei onjuistheden "welk© door som
mige z.g. deskundigen worden gede
biteerd. (Wij hebben hier hel oog ge
vestigd op een mej. Van Dorp, An-
toon v. Gvn, en anderen./
Wat toch is het geval.
Deze verzekering is doordat zii pas
fn oorlogstijd is opgericht, te zwak
webloken, om de crisis waar wij van
daag midden in zitten het hoofd te
bieden.
In plaat© van nu. evenals de werlt-
toosheidsraad dit wil, maatregelen te
nemen, welke, het mogelijk maken,
dat de verzekering behouden kan.blij
ven. komt deze resreering met allerlei
descrvteri, die noodzakelijk moeten lei
den tot een debacle.
Waaneer wij namelijk een verzeke-
ring hebben, dan moet er voor deze
verzekering p-einie worden betaald.
Deze- otmfe moet gebaseerd zijn op
de innerlijke waarde, die de verzeke
de premiebetalers kan bie
den. Ie dat niet het geval, dan zal de
verzekering haar goede risico's gaan
ver!ie»?n, en wei om reden, dat aan
de agenten (de vakvereenigingen) elke
proiygarda-roogeliikheid wordt ont
nomen. (Ben eenvoudige waarheid,
die men jn Den Haag niet schijnt te
kunnen omvatten.)
De premie wordt echter stelselmatig
omhoog gedreven en heeft nu een peil
bereikt, dat niet booger kan. op straf
fe yn het verliezen van de goede
risico's.
Het schiiht echter, dat het de be
doeling van de regcering is, om alle
werkioozen naar armenzorg te verwij
zen.
Welnu, daartegen zullen de moder
ne organisaties zich met kracht ver
zetten.
Zii zijn de «mening toegedaan, dat
de weririoxs©, die tengevolge van de
crisis zonder werk i», uiet ais een be
deelde mag worden behandeld.
Dat druÏBoht in tegen de moderne
staatkunde, die zich de laatste kwart
eeuw h©=*ft ontwikkeld.
Dat cLruisehl in tegen de gedachte,
welke gelukkig burgerrecht heeft ver
kregen cn die inhoudt ..Plaats, ook
voor hen in dc Maatschappij, die door
hun arbeid medewerken, om de pro
ductie te doen plaats vinden.
Laten daarom zij, die met dezo
nieuwe gedaohte nog niet mede wil
len, goed luisteren naar datgene wat
onze betoogingen van 28 Oct. a.s. hun
zullen
Buitenlanders in Berlijn de
Friedrichstrasse wie gaan
in Berlijn uit? arme rente
niers en intellecueelen.
Nog vóórdat wij, mijn reisgenoot, en
ik, do Duitsche jrenzen over waren,
hadden wij in een van de ochtend
bladen een Berlijnsche corresponden
tie gelezen, waarin een somber tafreel
werd opgehangen van de stemming in
Berlijn tegen buitenlanders. De schrij
ver voorzag zelfs incidenten... wie wat
zenuwachtig aangelegd was, kon zich
voorstellen, dat de Havcl en de Spree
zouden worden drooggelegd met dc lij
ken van Hollanders, Roemenen, Ita
lianen, Amerikanen en Engelschen,
vooraf door verontwaardigde marken
lijders gewurgd. Laat ik om den lezer
niet aan 't griezelen te brengen, er
dadelijk bijvoegen, dat wij tijdens ons
verblijf m Beriijn, geen enkel dreige
ment, geen enkel onvriendelijk woord
zelf, hebben vernomen, noch in thea
ters, noc in restaurants en cafés,
noch op straat. Wel moesten wij bij
verschillende gelegenheden, wanneer
wij aanmerking maakten op den prijs
van het een of ander, hooren: „das
ist doch nicht-s fur Sie", dat heeft
voor u toch niets te beteekcncn. Het
begon al dienzelfden avond in het hó-
tel, toen aan één onzer een kamer met
twee bedden werd aangewezen en hij
dc nuchtere opmerking maakte, dat
hij toch niet in twee bedden tegelijk
slapen kon omdat men hem die al
lebei in rekening brengen wou. Maar
wat beduidde liet per saldo, of hij
twaalfhonderd cf vijftienhonderd mark
LICHTBEELDENAVOND. De ont-
houderavcreenigiug Hoop der Toekomst
houdt haar eerste projectielnutaarnavond
op Donderdag 19 Oetober, 's avonds te
61/2 nur ia het Blauwo Kruis.
Do bedoeling is, om van den winter
iedere maand een avond te geven.
De toegangsprijs ie gesteld op 5 cent,
voor de ouderen 10 cent. By de plaatjes
zal veTteld worden door den heer A. G.
Prent Jr.
DE INVOER VAN BLOEMBOLLEN
IN AMERIKA.
Naar het Weekblad voor Bloembollen
cultuur officieel verneemt zal de confe
rentie ter bespreking van de eventueele
wijzigingen bij den invoer V2n bloem
bollen in de Vereenigrde Staten te Wash
ington gehouden worden op 30 Oetober
a.s. Uit vroegere mededeel ingeu kan
worden afgeleid dat hiertoe behal-.c de
Aruerikaaascbc belanghebbenden, ook
buitenlanders zijn uitgenoodigd.
DRANKBESTRIJDING. Men
schrijft ons:
Dinsdagavond hield Loge Plaats
voor Allen No. 64 der I. 0. G. T. haar
tweeden openb. cursusavond in haar
vergaderlokaal Vestestraat no. 1.
Voor dezen avond trad op de heer:
Mr. J. L. C. van Meerwijk te Heem
stede met het onderwerp: „de geestes-
stroommgeu van dezen tijd".
Hij heeft de aanwez^en, die in
gr00ten getale opgekomen waren,zee.'
geanimeerd onderhouden. De lezing
was dan ook zeer leerzaam en duide
lijk te volgen.
Er werd gelegenheid gegeven tot
het stellen van vragen, waarvan
door 4 aanwezigen een dankbaar ge
bruik gemaakt werd.
Nadat de spreker de vragenstellers
uitvoerig had beantwoord, sloot de
voorzitter onder dankzegging aan
Mr. J. L. C. van Meerwijk de ver
gadering, welke ook weder als zeer
goed geslaagd beschouwd mag worden
MANDOLINECLUB „APOLLO"
Door deze chig werd een adspiran-
ten-afdeeling opgericht voor jongens
en meisjes van 1216 jaar.
De repetities zuilen gehouden wor
den in het gebouw „De Centrale" on
der leiding van den heer Molevelt
Het aantal adspirantleden bedraagt
thans 25.
hier aan den uitmuntend getypcerdcn
kruier van den heer H. Bakker,
bijzonder goede nooit éhargeereude le
den van Plioht cd Deugd van do heeren
C. van Looy en W. Kruyshoop, a&u den
„natuurleken" inepeciént van den heer
L. J. ILrs eu voorai aan den voortreffe-
lyken bode Spits van den heer F. Wil P*
boer, oen type, zoo geheel „af", dat het
een genoegen was or naar te kijken! De
heer Wilöeboer heeft met Spits die
blijkbaar dezelfde moeder beeft als kos
ter Langebier getoond, wat van een
kleine rol te maken ie. Al deze „kleine
rollen", mjjn oprecht gemeenden dank!
Wanneer ik thans kon. tot de hoofd-
perronen, zult- gjj allen zeker nel anders
verwachten dan dat ik mej. Fraaeisca
Busqnet hei eerst noein! Mejuffrouw Bus-
quet, U hebt U zelf in do rol van Eüa
Veeren overtroffen! Hot was uitmv
tend! Het zal U met nw dramatisch -
lent wel eens even moeite hebben gekost
niet naar het theatrale over te gaan en in
de liefdesscène in I werd het U blgkbaar
ook even te machtig, mnar overigens, hoe
fyn en puntig en tevens hoe voornaam
hebt gij Ella Veeren gespeeld! Hoe raak
het was, bewees wel het applaus, dat gy
zelfs met een euj&len zin nit de zaal
wist te halen. Het open doekje
groote scène in TI was dubbel en dwars
vordiend! Gy waart do comédea
tegelyk de vrouw, die veel ondervonden
bad! Mijn welgemeend compliment!
Mejuffrouw Booda; ook U hebt van
het rolletje van Peggy iet» heel goed
gemaakt! Hot was venynig en ..zuur"
zooals het zyn moest en daarbij zeer goed
En als ik nu tot de heeren kom. mag
ilk zekeir wri in de eerste plaats het
woord richten tot den heer Bakker. Mijn
heer Bakker, de burgemeester werd door
gespeeld, een geestig en fyn type. en
t is te meer te waardeeren. omdat de
kapper daaraan niet had meegewerkt. Hot
tooneeltje met den secretaris, wanneer
gij hem verheit van het Fr.msche boule
vardstuk was kortweg „tiptop!not was
spel, dat gezien mocht worden! Uitste
kend hebt gij ook de groeiende zenuw
achtigheid van- den burgemeester laton
voelen en de groote ecène met Ella is
door 11 voortreffelijk gespoeld! In dat
toonecl pan U beiden was de climax be
reikt. En naast den heer Bakker noen,
ik onmiddellijk den heer Hirs voor zijn
bescheiden, goed gevoeld tegenspel in de
rol van den eecretai.s Wieland' Hier
word preses gegeven, wat verlangd werd.
Gjj, mynhéer Jansen hebt al uw routine
en autoriteit aan overste Veenders gege
ven. Gij vnldet weer hot tooncel, gjj waart
een figuur en dat deed de kleine ha
peringen dadelijk vergeten.
slotte do drie directeuren!
Schinkel, weinigen van het publiek zul
len hebben begrepen hoeveel op de rol
van Holsteyn aankomt! Jy hadt de gang
maker te zijn, aan jou was het het tempo
te zettou en te regelen! Dit heb je
steeds boven myn verwaehtmg gedaan en
daarvoor donk ik je met een stevigen
handdruk! Ook mijn welgemeende hulde
voor do twee moeilijke liefdesscènetjes,
zoo warm en natuurlijk gespeeld. U, myn
heer Von Dongen, ben ik erkentelijk voor
de animo, waarmee gij de rol van Bostcrt
bobt vertolkt! Volkomen do jjdelo acteur,
dien ik mij gedacht heb, waart gij met,
gij hebt hot tooueel weten te v u
door uw levendig, vol spel en dat
is in een blijspel veel waard. En ton laat
ste, de „baas van het huis", de directaur
in het kwadraat, de heer Smite! Gy hadt
de dankbaarste, maar niex de gemakke
lijkste rol. Van de vele lachsalvo's,
gjj uit de aaal hebt gehaald, neem ik
pedant ben ik nu eenmaal de
Dor myn rekening. Maar
andere helft, dat is do helft, waarvoor
per nacht betaalde, daar het verschil
ilollandschc waarde omgezet, maar
jven eu een halven stuiver en het
hoogste tarief nog geen twee gulden
bedroeg
Van die omrekening zijn wij tot het
einde van ons verblijf niet afgekomen,
ofschoon het op den duur voor ons zelf
elend was. Maar vooral onderge-
teekende, die voor den eersten keer
Berlijn bezocht, schrikte nu en dan
de vele marken die men vroeg
moest zich even bedenken, vóórdat het
tot hem doordrong, dat veertig mark
voor een onnoozel potloodje toch niet
meer dan vijf centen Nederlandsch be-
teekende
De allereerste indruk van Berlijn is
voor wie 's avonds aan het station
Friedrichstrasse aankomt cn vandaar
nog even de stad ingaat, niet heel op
wekkend. De Friedrichstrasse, do voor
naamste winkelstraat, is slecht ver
licht en bovendien op verschillende
plaatsen grootendeels afgezet, omdat
er ondergrondsche werken in gang zijn
voor een verbinding van het noorde
lijk met het zuidelijk deel van de stad
ondergrondsch. Al jaren wordt daar
aan gewerkt, men was er al mee be
gonnen toen de oorlog uitbrak, van
1914 tot den wapenstilstand is er niets
aan gedaan en nu is de arbeid hervat,
raast' wanneer die geëindigd zal zijn,
wist niemand ons mee te deelen. Op
sommige punten i« de gelegenheid tot
passage uiterst smal en daar de Ber-
lyners. vreemd genoeg, niet nauwgezet
rechts houden, gaan twee stroomni
mfen op die plaatsen met moeite tegen
elkaar in en elkander voorbij. Het is
zeker een bewijs van durf, om in dezen
tijd, nu Duitschland de grootste
moeite heeft mej, zijn economisch be
staan, een zoo groot en kostbaar werk
voort te zetten- Aan moed in het aan-
Geacrhte dames en heeren, werkende le
den van Cremer!
Na den avond van lieden is 't iny we
zenlijk een behoefte U dank en hulde te
brengen voor de wijze, waarop gij mijn
Zedelijkheids-Dictator voor het voetlicht
hebt gebraohtl Ik heb U vroeger al eens
gezegd, dat het voor een auteur niet al
tijd een genoegen is bij de opvoeringen
van zijn stukken door dilettanten tegen
woordig te zijn. Een auteur heeft natuur
lijk herinneringen aan de eerste voor
stellingen van zijn werk door beroepsax
tisten en by stelt den uitvoerenden de
hoogste eiseben, omdat hü H zidb in zyn ge
dachten altijd nog beter heeft voorgesteld.
Maar na den avond van heden kan ik u
met. de meeste oprechtheid zeggen, dat
het mij een vreugde was. mijn stuk in
deze bezetting te Een spelen! Crcmer is
dc eerste dilettaiiten-vcreeniging, die myn
Zedelijkheids-Dictator voor het voetlicht
brengt, li ben ervan overtuigd, dat wei
nig liefhebberijgezelschappen de opvoe
ring van hedenavond zullen overtreffen.
Het m«cr dan hartelijk applaus van de
zaal komt dan ook voor een zeer groot
deel U, dames en heeren, toe.
Tk had het genoegen 3 van Uw repeti
ties bjj te wonen en ik leb das kunnen
zien, hoe ernstig gij op mijn stuk hebt
gewerkt. De leden van Cremer begrij
pen, dat rolkannia by liefhebbers een.
der voornaamste eiseheu is om een op-
g te doen slagen! Bjj uitstekende
rolkeuuis todh zal het pas mogelijk zyn
steeds het vereischte, vlotte tempo in
het spel te houden en wat het tempo
jr een blijspel betcokent, dat behoef
u zeker na de repetities en de voor-
lling niet weer te zeggen. Wanneer de
lorstelling een enkel oogenblik ecne
zakte, don was het bijna altijd te wjjten
aan het verslappen van het tempo en het
niet gezamenlijk opstuwen der actie tot
een climax. Vooral togen het slot van «en
bedrjjf is dit, zooals wjj oefle heden weer
hebben gezien, een dwingende eiseh voor
succes.
Gjj hebt, dames en heeren, allen mod
gewerkt om mjjn stuk te spelen in den Ja>
toon, die voor dit blyspcl noodzakelijk is: belft
vlot, vlug en badineerend. En wat mij
ook vanavond bjj Cromer is opgevallen,
dat is 'fle uitstekende bezettiDg der kleine
r.Ues. 81* «kw®. M 1» dat b<j „1. I plaïktog heeft plail, "«ïïiïdeVkM
ereenigingen ander» gezien! Ik denk hinderden, hy heeft een groot deel van Qp 0clober 1922 vol<Jaan aan
het succes van den avond weer voor zijn
rekeniug mogen nemen.
En mag ik du den heeren Prent van den
Berg en Korenblik, die voor het tooueel
kobbe» gezorgd, eveD verzoeken naar vo
ren te koruenl Mijne heeren, ik wil alleen
inaar dit zeggen: „Het was ia orde! Mjjn
besten dank!"
En nu nog een woord aan hot bestuur
van Cremer! Moet ik U nog zeggen, hoe
orkentoljjk ik Cremer ben, voor hetgeen
de verecniging in den loop der jaren
voor my als auteur heeft gedaanf Ik
deuk aan Strijd, myn debnut als tooncel-
schryver in April 1904, aan de opvoerin-
van E enGcloovige, Mésalliance, üoo-
Jennt en Gelukkig getrouwd! Maar d«
avond van heden zal mjj bet langst by
bljjven, omdat do voorstelling van Do Ze-
delijkheids-Dietator de beste van all
geweest. En ook, omdat ik ten zeerste
uen getroffen door de wyze, waarop Uw
besdhermSieer. de heer J. T. Cremer ray
heeft toegesproken. Dames en heeren le
den van Cremer, ik dank n allen zeer!
J.
SCHUIL.
VOORSTELLING CREMEE.
Dc toespraak van den hoer Schuil
vereischt nog een aanvulling, die wij
voor den auteur zeker wel niogen ge
ven. üe opvoering van De Zedelijk-
heide-Dictator is eon zeer groot
ces geworden. Na de verschillend©
bedrijven moest ettelijke malen „ge-
Jtaald"worden en ook bij open doek
klonk nu en dan warm applaus. Aan
het slot der voorstelling heeft de be
schermheer, de oud-minister J. T.
Cremer, die met zijn familie de voor
stelling had bijgewoond, namens het
bestuur den heer Schuit op het too
ueel toegesproken. „Het was een
voortdurend genoegen", zoo ongeveer
sprak o.a. de lieer Cremer, „dit aar
dige geestige stuk te volgen en ik
ben blij, dat artikel 188 niet op dit
stuk is toogepast, want dan hadden
wij dezen mooien avond niet gehad.
Gij, mijnheer SehuïJ, die in de too-
neelwereld meestal andere mensclie.n
ontmoet, hebt Uw geest dezen di
lettanten ingeblazen en die geest is
tot het publiek gekomen.' Vandaar
het groote auccos!"
Na deze woorden, die met het aan
bieden van een krans gepaard gingen,
bracht !t publiek den auteur een zeer
warme, minuten lange ovatie.
Tammer, dat „Cremer" door de voor
stellingen, die Het Sdhouwtooneel
weldra van Rcbufl's Zedelijkheids-
Dictator gaat geven, het bii deze
ééne opvoering moet laten.
PERSONALIA.
Voor het examen vriie ©n orde
oefeningen zun gekaasd de Keertn J.
M. Overmeer, W. Renes ©n K J.
Stassen. allen van Haarlem.
INVAL1DITEITSRENTE.
Men schrijft ons:
Een belangrijke bepaling, opgeno
men in de Invaliditeitswet, is op 15
October 1922 in werking kunnen tre
den.
Zoou'e toch als bekend mag worden
eronderetold, bevat artikel 71 der In
validiteitswet de bepaling, dat een ver
zekerde die invalide is, wanneer hij
150 premién in rekening kan doen
brengen, recht heeft op invaliditeits-
rente, mits er geen vooruitzicht be
staat op zoodanige toeneming zijner
arbeidskracht, dat hij ophoudt inva-
i lid© te zijn (blijvende invaliditeit), of
j indien de invaliditeit
onafgebroken
fksixrr sis «s^
M, romi Wn «Wwen kj, JU I S» f'M«B|'
de voorwaarde, dat de invalide veiv
zekerde 150 premién in rekening moet
kunnen doen brengen.
De verzekerde, voor of door wen
d-us steeds wekelijks een zegel is ge
plakt en die invalide is, kan zich 75
Octol>er a.s. tot den Raad van Arbeid
wenden, ten einde eventueel in aan
merking te komen voor invaliditeits-
rente. Voor iedere premie (zegel) ech
ter, die op 15 Oetober 1922 ontbreekt
moet de verzekerde een week wach
ten voor hij aanspraak zal kunnen
maken op deze Invaliditeitsrente.
Het is dus voor iederen verzekerde,
die invalide is geworden, of voor wien
dit gevaar dreigt, van het grootste be
lang, op zijn loopcnde rentekaart alle
vakjes beplakt te krijgen met zegele
van 60 cent.
Wel kan men volstaan met een ze
gel van lagere waarde te plakken,
doelt daardoor wordt het totaal bedrag
der gestorte premién geringer en zal
dientengevolge ook de invaliditeitsren
te kleiner worden daar het bedrag der
uit te keeren invaliditeitsrente geheel
afhankelijk is van het totaal bedrag
der gestorte premiën.
Van belang is ook, vooral voor de
losse arbeiders, de bepaling, duf een
dagzegel ale weekpremie geldt, zoodat
dus een verzekerde, wiens rentekaart
één jaar geldende, geheel beplakt iE
met dagzegéls, 52 weekpremièn ra re
kening kan doen brengen.
Doch ook hier geldt het bezwaar
dat door het geringe bedrag aan be
taalde premie de invalidfteitsrentd
zeer gering zaJ zijn.
Het wel begrepen belang van der
verzekerde brengt dus mede, dat ge
regeld zegels en wel van de hoogste
waarde op zijn renieka&rtcn worden
geplakt.
Al hel bovenstaande heelt natuur
lijk geen betrekking op het verkrijgen
van ouderdoins-, weduwen- eu weezen-
rente noch op een behandeling vanwe
ge het Invaliditeitsfonds ter voorko
ming van Invaliditeit, doch geldt uit
sluitend en alleen voor hen, die reeds
invalide zijn.
Behalve het verkrijgen van invali
diteitsrente voor den invalide-verze
kerde, kan vanaf 15 Oetober 1922.
door den verzekerde die ingevolge
art. 99 der Invaliditeit wet voor reke
ning van het Invaliditeitsfonds in een
inrichting is opgenomen, indien hij
150 premiën in rekening kan doen
brengen, aan den Raad vazi Arbeid
verzocht worden om aan zijn cchlge-
noote, die invalide is of reeds den
tijd van 60 jaar heeft bereikt en voor
zijn kinderen beneden 14 jaar, rentt
uit te keeren gedurende den tijd. dien
hij in die inrichting moet doorbren
gen.
De in dit geval uit te koeren rente
zal bedragen ten hoogte 2/3 van ho»
geraamde bedrag, dat aan dén verze
kerde zou zijn toegekend, indien deze
by zijn opneming recht op invalidi
teitsrente had gehad en gaat in op den
dag van indiening der aanvraag.
De voor rekening van het Invalidi
teitsfonds in een ziekenhuis of sana
torium opgenomen verzekerde doet
dus goed steeds met zegels te plakker
door te gaan en dadelijk nadat hij Sn
totaal 150 zegels op zijn rentekaar-
ten heeft een aanvraag bij den Raad
van Arbeid in te dienen, indien zihm.
echtgenoote reeds 60 jaar of invalide
l'. en (of) kinderen heeft beneden li
jaar.
Hot kan dus niet genoeg herhaald
worden dat liet belang van den ver
zekerde meebrengt steeds te zorgen,
dat hoe zijn toeetand ook is er we.
kelijks een zegel, zoo mogelijk van de
hoogste waarde, voor of dooi hem
wordt geplakt.
vatten van groot© werken heeft het dit
volk dan ook zeker nooit ontbroken,
integendeel, het had zich langzamer
hand door energie en volharding zoo
hoog opgewerkt, dat het tot overmoed
kwam en de wereld politiek wensehto
te regeeren, zooals het dat deed op
industrieel- en handelsgebied. Met het
voor de natie noodlottige gevolg, dat
wij heden zien.
Als wij dil onderwerp
komt vanzelf de vraag ophoe ia de
xinaneieele toestand vau het Rijk cn
hoe gedraagt zich het Duitsche volk
onder de uawceen van den oorlog J De
vroegere vijanden, Frankrijk vooral,
meenen dat Duitschland zeer wel in
staat is tot betaling van de oorlogs
schulden die het bij het verdrag van
Versailles heeft aanvaardde Duitsche
regeering ontkent dat, betoogende dat
zij aan het einde van haar brachten
gekomen is De Duitscher als persoon
is het natuurlijk met zijn Regeering
eens, dringt er vooral op aan, dat toch
het juiste bedrug van dc schadeloos
stelling zal worden bepaald, opdat het
land weet waar het uieo af is- Dezen
wensch heb ik uit den mond van alle
Duitseliers, die het onderwerp bespra
ken, gehoord. Van mij, die een dag of
wat in Berlijn doorbracht, zal wel Diet
verwacht worden, dat ik zelfs maar een
zwakken indruk geef over de vraag,
wie van de twee partijen gelijk heeft.
Vooral omdat daarbij niet verward
moet worden dc toestand van 'g Rijks
financiën en die van de inwoners,
beoordeeld naar wat '"i- passanten,
daarvan aan den buitenkant zien. De
menschen op straat zien er goed ge
kleed uit, schouwburgen, bioscopen,
restaurants, cafés zijn vol. Hoe is dat
te rijmen met de klachten, die alge
meen gehoord worden over den slech
ten, economischcn toestand 7 Wij heb
ben verschillende Duitschers daarnaar
gevraagd. Zij antwoordden„wij zijn
het niet, die uitgaan, wij hebben geen
geld om de hooge prijzen van eet en
'drinkwaren in dc restaurants, de hoo
ge entrees in de schouwburgen tc be
talen. Het zijn de vreemdelingen voor
al, die u er vindt".
Daarop antwoordden wij dan„neemt
ons niet kwalijk, maar dat is onmoge
lijk, wij hooren overal om ons heen
zuiver Duitech spreken, dat kunnen
vreemdelingen niet en als zij het kon
den, zouden ze het niet doen zij
praten met elkander toch in hun
eigen taal".
„Zeker, maar het zijn natuurlijk ook
de vreemdelingen niet alleen Ook de
Schiebcr verdieuen veel geld cn ma
ken van schouwburgen cn c/..
druk gebruik. En dan mogelijk de
jonge arbeiders, die een hoog loon ver
dienen, mot htm meisjes...."
Maar ook hiermee is het geval
zeker nog niet opgehelderd. Schieber
(winstmaicers, speculanten) zijn toch
zoo talrijk niet, of zij blijven betrek
kelijk zeldzaam. Anders zou er immers
geeu winst meer te behalen zijn. En
wat de jonge arbeiders betreft, er mo
gen er onüer door loopen, maar een
meerderheid vormden zij zeker met.
Zoo bleef het punt onopgehelderd. Dit
is wel zeker, dat de menschen die er
het slechtst aan toe zijn, gevonden
worden onder dc zoogenaamde rente
niers en onder de intellectueele mid
delklasse.
Talrijk zijn do verhalen van kooplui
en fabrikanten, die na ccn leven van
ingespannen arbeid, aan hun weduwe
nalieten een som van bijvoorbeeld één
millioeu mark. Dat was in die dagen
naar Hollandsche berekening zesmaal
honderdduizend gulden, die, voorzich
tig belegd, een rente opleverde van vijf
en twintig a dertigduizend gulden. Ge-
ust gesteld over het lut van zijn na
bestaanden had de man de oogen geslo
ten. De oorlog kwam en daarmee de
depreciatie van de mark. Op dit oogen
blik is het mooie fortuin in Neder-
landsche guldens nog duizend gulden
waard. Wat beduidt de rente van
zoo'n bedrag! Zoo gebeurde het, dat
de familie, om staande te blijven, het
eene stuk na het andere verkoopt, of
goedkoope lessen zoekt te geven aan
menschen, die er zelf geen geld ineer
voor hebben of Kamers verhuurden,
een bedrijf, waarvan zij niet het min
st» begrip bad, niet meer, om een
typi8ch-Duit-sche uitdrukking te gebrui
ken, dau een „Kuh vom Sonntag".
Wie alleen mnar door de Friedrich
strasse gaande zijn oogen den kost
geeft, vindt overal plakkaten en bord
jes A n k a u f v o n J uwelen. Uier
brengen verarmde lieden de droevige
resten van vroegere welvaart.
De intelleetueelen,, advocaten, leer
aren, doctoren, professoren, die altijd
van een vast, maar voldoend inkomen
moesten beBtaan, verkeeren ia met
minder groote moeilijkheden Z:j heb
ben niet achter zich den krachtkon
steun van de organisatie, die bij da
ling van het betaalmiddel verhooging
van het loon cischt en anders de sta
king proclameert, hun inkomen stijgt
dus niet naarmate hun levensonder
houd duurder wordt. Ik heb de jonge
vrouw van een zakenman hooren kla
gen „dc melk stijgt met sprongen, ik
kan ze voor luiju drie kleine ki iderea
niet missen, maar het inkomen van
mijn man gaat niet vooruit De di
recteur van een filmgezclschap zei mij
„vanmorgen heb ik vier doctoren ou
der mijn figuranten gehad". Onder de
medici voral scbhijnt groote misère te
heer8clien. De gelegenheid tot studie
kweekte van zelf vele doctoren, d:n
aangetrokken werden door de groote
stad en zich daar vestigden, op hoop
van zegen. Maar ook hier in 8-riij..
evenals in Nederland, de „,,rerk'
kamers van vele doctoren leeg, dank
zy wat wij hier ook noemen „de go'f
van gezondheid", die over het ver
armde Luropa gaat en haar oorzaak
wel grootendeels hierin zal hebben, dat
dc arme menschen de verhoogde tarie
ven van de medici niet meer kunne i
betalen.
Is het in andere kringen beter? De
kapper, die mij 's morgens scheen
klaagt bitter over zyu wekelijksché
verdienste, hy kan van duizend maik
met leven. Die is na drie dagen al oji.
Hij vertelt mij niet, wat zyu emolu
menten zijn, ofschoon hij ijverig in
de weer is om mij Kilnisches Wassc
en hajirwftfertjeR aan I© smeren, om
dat, naar liy verzekert, de kapper vau
dcu vreemdeling leven moet- Zijn plan
is, in t voorjaar naar Holland tc gaan.
Dit is bij vele Duitschers dc mecning
Holland is het land van belofte, hi t
bleef buiten den oorlog, het verdiende
aan dc oorlogvoerenden en had zelf
geen verliezen. Zij zijn dood verbaasd,
wanneer wij vertellen van hooge belas
tingen, vermindering van inkomen en
niet-sluitende budgetten. Als wij zeg
gen „de Hollandsche gulden staat wel
hoog in Duitschland, maar in ons ei
gen land moeien wij in diezelfde munt
betalen", dan kijken ze ons aan, of ze
't maar half geloover. Hoe zou de
„Auslünder", die hier in Duitschland
de banjer is. in zijn eigen land een
arm mnti kunnen zijn.'
Mijn kapper gelooft het vast niet.
En evenmin de chauffeur, dio ofschoon
hij per week 35(K» Mark verdient, aan
zijn patroon verzekert, dat hij niet in
staat is hemden tc koopen, waaraan
hij op dit oogenblik behoefte heeft
