THERMOGENE
Buitenlandsch Overzicht
Van het Folltlnke Tonr-
nooiveld.
Letteron ea Kunst
Gemengd nieuws
Sport en Wedstrijden
80NAR LAW WORDT ALS NIEUWE PREMIER CENOEMD.
DE MINISTER-CRISIS IN ITALIë DUURT VOORT.
EERST 3R00D DAN SCHADELOOSSTELLING.
Het Engelsche kabinet onder
Lloyd liecrge is afgctrodon.
Dit geschiedde zoo wordt oub
vit Louaen geseind tengevolge vuu
de oijeenkouist van de conservatieve
ministers on ledeu van het parlement,
op wclkh met groote meerderheid een
rusoutie werd aangenomen, behelzen
de, dat dc conservatieve partij bij de
aanstaande verkiezingen zou s try den
als onafhankelijke partij. De resolutie
werd aangenomen tegen den oproep
Lu, dien Uhamberlain, de leider der
conservatieven, gedaan had tot voort-
setting der coalitie met de liberalen.
Öpoodconferenties van de uniouis-
tiscne on liberale ministers volgden,
.waarna de premier een voltallige ver
gadering van de ministers van beide
partijen bijeenriep. De koning was
intusaohen haastig van Sandriugham
ucn teruggekeerd en dc pre
mier begaf zich na den kabinetsraad
••uékingham paleis en diende
hot ontslag der regeenng in, hetwelk
de koning aannam. Lloyd George gaf
don koning den raad,
Bonar Law te verzoeken, een
nieuwe regeering to vormen-
Naar bericht wordt, hoeft dc koning
Jonar Law ontboden en heeft doze or
iu toegestemd, een ministerie te vor
men. Bouar Law was de voornaam
ste spreker op de conferentie der cou-
icrvatieven tegen de voortzetting der
coalitie, fciij keerde op drastische wijze
terug tot de actieve politiek met een
korte rede, waarin hq betoogde, dat
dc onafhankelijkheid der conservatieve
partij noodzakelijk was, opdat zij hare
eenheid zou behouden. De verklarin
gen van Bonar Law maakten grooten
indruk en schijnen een beslissenden in
vloed te hebben gehad op de stem
ming, welke uitwees, dat. 186 leden
zijn onafhankelijkheidspolitiek steun
den, terwijl een minderheid van 87
de politiek van Chamberlain tot voort
zetting der coalitie begunstigde.
Men verwacht, dat zal worden aan
gedrongen op
spoedige verkiezingen.
Terwijl dc conservatieven, die thans
Jiunnc onafhankelijkheid hebben afgo-
kondigd, bij de algemeene verkiezin
gen zullen strijden volgens hun eigen
program en onder hunne eigen lei
ders, en, indien zij succes hebben, hun
eigen premier zullen aanwijzen, werd
duidelijk verklaard in de rede van
Bonar Law en in de resolutie, door
dc vergaderde conservatieven aango-
dat een samenwerking met de
coalitie-liberalen niet was uitgesloten.
Bonar Law zeide, dat hij den bijstand
zou verwelkomen van déze liberalen,
niet welke de conservatieven het eens
zijn cn hij sloot geenszins de verecni-
niet hen na de verkiezingen uit
De resolutie verklaarde, dat de con
servatieve partij onafhankelijk zou
zijn. terwijl zij bereid was, om samen
te werken met de coalitie-uberalen.
Het definitieve bericht van het aftre
den van Lloyd George- werd op een
merkwaardige wijze bekend en wel door
een deputatie van mijnwerkersafge
vaardigden, die Donderdagmiddag naar
Downingstrcet waren gegaan om Lloyd
George '.e spreken. Lloyd George vroeg
aan de deputatie, wat zij kwam doen.
De leider der' mijnwerkers antwoordde:
.Wij zijn hierheen gekomen om den pre
mier tc spreken. Lloyd George zeide
'toen Er is geen premier meer. Ik "ben
naar den koning geweest en heb ontslag
verzocht, hetgeen de koning heeft aan-
genomen.
Winston Churchill, die geopereerd is
aan blindc-darm-ontsteking, is thars
vooruitgaande. Hij zal zich evenwel niet
met deze crisis kunnen bemoeien.
Door de politieke crisis in Engeland
worden
«ie Balkan-quaestles
ook weer ingewikkelder.
Zal het nieuwe ministerie dezelfde po
litiek voorstaan als Lloyd George? Ver
moedelijk zal de Balkan-vredesconferea.
tic wel uitgesteld worden tot er weer
nieuwe ministers in Engeland aan 't be
wind zijn.
Dc toestand in Europa is wel zeer
onzeker, want ook
de Kabinetscrisis in Italië
duurt voort.
Volgens een telegram uit Rome zijn
onderhaudclingien ingeleid tusschende
Giolittistcn en de Fascisten over het
toetreden van MussaJini tot een aan
staand Giolitti-kabinet, waaraan ook
aanhangers van Orlando zullen deel
nemen. Men beschouwt het kabinet
Facta thans al demissionair.
De aanstaande vredes
conferentie.
Uit Rome wordt gemeld, dat men
hoopt, dat de a.s. vredesconferentie
inzake het Naburige Oosten Ie Vene
tic zal worden gehouden.
llulic heeft deze stad in den
giniie voorgesteld, en Frankrijk heeft
liaar goedkeuring hieraan gehecht.
De keuze van een andere stad, bij
voorbeeld in Zwitserland, zou een
slechten indruk in Italic maken, daar
de openbare meening niet zal kun
nen begrijpen, waarom bezwaar te
gen Venetië wordt gemaakt, daar
deze ét ad aan de poort van het
Oosten ligt, en behoort tot een der
Entente-landen.
De Petit Parisien" meldt, dat
Frankrijk heeft voorgesteld de vre
desconferentie, op 6 November te doen
bijeenkomen. De regeering te Ango
ra «enscht, dat de conferentie te
Florence of Lugano zal worden ge
houden, indien Smyrna voor de ge
allieerden onaannemelijk is.
Tschitecherin, de Russische Com-
voor Bnitenlandsohe Zaikcn,
verklaarde in
i interview, dat
Rusland blijft vasthouden
aan zijn el$ch.
tot deelneming aan de Dardenellen-
conforentie. Hij verklaarde verder,
dat Rusland de oiachen van Turkije
inzake de eouvereine rechten over «ie
Dardanellcnoevers zal steunen.
De eischen van Angora.
Volgens het Turksehe nationalisti
sche blad te Conslantiuopel, heeft de
Nationale Vergadering besloten tot
handhaving van den eisch dat de vre
desconferentie to Smyrna zal worden
gehouden. Hamid Bey, de vertegen
woordiger der nationalistische regee
ring te Constantinopcl, drong er in
een interview met een vertegenwoor
diger van een plaatselijk blad even
eens op aan, dat Smyrna zal worden
gekozen, voornamelijk omdat de Na
tionale Vergadering zich in haar ge
heel daarheen zou kunnen begeven ten
einde op de hoogte blijve i met het
verloop der- onderhandelingen.
Wat den capitulaties betreft, Ver
klaarde Hamid Bey, dat deze, evenals
alle andere oude vordragen door den
oorlog geheel teniet zijn gedaan, en
dat de verhouding tusschen Turkije
en de Westersche mogendheden op een
geheel nieuw basis zou worden gere
geld-
De bezetting van Thracië
door de Turken.
De Hooge Commissarissen en de
Generaals der geallieerden hebben te
Oonstantinopel, aan den vertegen
woordiger der Nationalisten medege
deeld, dat het de Nationalistische
gendarmerie niet kan worden toege
staan bij de bezetting van Thracië
via Oonstantinopel daarheen te ver
trekken.
Het besluit, werd met algemeene
stemmen genomen."
De Britsche marine beeft bevel ge
kregen alle schepen aan te houden,
welke Turksehe politie vervoeren.
Deze stapen zijn gedaan in bet belang
van de openbaTe veiligheid. Zij heb
ben zoo wordt uit Oonstantinopel ge
meld, bij de Turksehe bevolking groo-
te teleurstelling verwekt.
Een memorandum van de Beiersche re-
geering aan de rqksregoering bobandelt
in de eerste plaats de gevolgen van de
duurte-catastropho, die zich in Beieren
bijzonder noodlottig doen gevoelen. Aan
hot woord van don rijkskanselier:
„Eerst brood dan
schadeloosstelling'
moet onder allo omstandigheden worden
vastgehouden. Van do voorgestelde maat
regelen tot voorkoming oener verdere de
preciatie van do mark en tot verhooging.
van haar koerspeil moeten vooral ge
noemd worden: Het zooveel mogelijk
hinderen van den uitvoer van waren, die
voor het 'levensonderhoud uoodzakeljik
en in het binnenland niet in voldoende
mate voorradig zjjn; het verhinderen
den invoer van luxe-artikelen; het zoo
veel mogelijk benutten
voor het dekken van don noodzakelyken
invoer; het verbod, binnenlandsche fac
turen in buitenlandsch geld uit to schry-
ven en te doen betalen; het vertex
prijzen en het bestrijden van den woeker
Al deze voorstellen kunnen echter
slechts mindering, doch geen genezing
brengen van het kwaad, dat zjjn oor
sprong vindt in do bepalingen betreffen
de de schadeloosstelling en de verkeerde
verhouding tusschen binnenlandsche con
sumptie en binnonlandsehe productie.
Het memorandum eindigt met een voor
stel tot kunstmatige stabiliseering van
het binnenlandsche prijsniveau, dat erop
neerkomt, het geheele devisonverkeer te
centraliseeren, on allo binnenlandsche
prijzen, salarissen en loonen op hnn te
genwoordige hoogte vast to stellen, waa
by rekening dient te worden gehoudi
met de vredesprijzen en -loonen.
Versprdd nieuws
SPOORWEGSTAKING IN DUBLIN
„Daily Telegraph" meldt, dat te
Dublin geen enkele trein in de stad
binnengekomen, tengevolge van
een staking op de spoorwegen.
DE NOOD IN DE OEKRAÏNE.
Naar de hulporganisatie Na neen
meldt heeft de vertegen won diger
ui dr. Nansen in de Zuid-Oekrai-
_i verklaard, dat in de dorpen, wel
ke hii heeft bezocht, ook de nikste
boeren, die vroeeer som» 50 paarden
bezaten hun lieelen veestapel hebben
■erloren. Sommigen hadden nog een
paar varkens. maar het pluimvee
was vrijwel geheel en al verdwenen.
Van den overvloedige® voorraad
landbouwmachines en werktuigen is
bijna niets over.
HET DUITSCH-RUSSISGHE VER-
DRAC.
l>e onderhandelingen tusschen
Duitschland en de Kleine Sovjet
republieken van het Oosten over de
uitbreiding van het Rapalilo-verdrag
tol. deze staten zijn weder hervat.
Van de besprekingen wordt een gun
stig resultaat verwacht.
DE OEKRAÏNE EN SOVJET-RUS
LAND.
Het uitvoerend comité van de
Oekraïne heeft eon resolutie aange
nomen. waarin een algeheel e wijzi
gt i g van het Oefcrsinsch re-ime ten
opzichte van de eon federatie me;
Groot-Rusland wordt verlangd. In
de resolutie wordt verklaard, dat er
in verband niet de gevaren, die uit
chauvinistische etr ommeen voort
vloeren, onmiddellijk onderhande
lingen moeten worden aangeknoopt
met alle federale Sovjet-staten, ten
einde te geraken tot een aaneenslui
ting van de verschillendo Sovjet-re
pnbüeken. die alle bestuurd moeten
«orden door één centraal uitvoerend
comité en één aigamecnen raad van
volkscommissarissen, waar bij de bui-
tenlandsche politiek van ae velschil
lende republieken dezelfde zal zijn.
Voorstellen, welke een wijziging
van de constitutie in genoemden zin
inhouden, zullen on het eerstvolgend
algemeen conres der Sovjets worden
ingediend.
EEN CONFERENTIE TE BRUSSEL.
De Belgische regeering is voorne
mens, zich tegen liet einde dezer
maand te verstaan met de andere ge
allieerde regceringon betreffende de
scn aaevengoed ingen en de iulergeal-
Heerde schulden, welke conferentie ker. Dc
te Brussel bijeen zou zien handel opi
komen. Alles zal afhangen van den
Internationalen toestond on van de
mogelijkheid om te stagen.
UIT BULCARIJE.
De vcreeniging van voormalig# offi
cieren te Sofia verlangt in een oproep,
dat het volk zioh zal bevrijden van de
ketenen van den boerendictaiuur. De
regeering heeft besloten tegen de offi
cieren op te treden met gelijke midde
len als tegen het bloc der burgerlijke
partijen en heeft do leiders der
eeniging doen arresteeren.
MOSKOU HERLEEFT.
Ia dc „Pctit Parision" is Herriot, de
<radicas~« ocialistische burgemoester van
Lyon, begonnen met zyn serie artikelen
over zjjn ervaringen op zyn reis door
Rusland. Zyn eerste verhaal beschrijft,
izoo iezen we in de Telegraaf de spoor-
reis door Lithauen en Letland, de eerste
ontmoeting met ambtenaren en soldaten
van het land der Sovjets, en het begin
van zyn verblijf te Moskou.
Nadat Herriot te 8ebej, het eerste sta
tion op Russisch territoir, getuige is ge
weest van de wyzc, waarop do „belasting
in natura" wordt geheven (het hecle
dorp brengt zyn karrevrachton graan bij
don ontvanger), maakt hjj konnis met het
nieuwe Russische geld. „De trein rijdt met
edele kalmte binnen. Het is Novosokol-
niki. Aan het buffet vraag ik „Hoeveel
voor die wilde eend?" „Twee millioen
roebels!" Die reusachtige som is onge
veer zooveel als drie Franscho francs. Do
tafels zyn keurig voorzien. Wc 'bevinden
ons liior in oen rijke strook. Tot Moskou
zullen wo slechts rijden door uitnemend
gecultiveerde vlakten, waar do Russische
boer, thans vrijgemnakt, do velden be
werkt die al not zoo zijn ingedeeld als
ten onzent. We rijden er langzaam ge
noeg doorhoen, dat we een indruk kannen
krygen van de vruchtbaarheid van Rus
land. Wanneer er nog hongersnood in
dit land heerscht, hier althans is er niets
von to bemerken".
De beschrijving die Herriot geeft van
Moskou, is zeker interessant. „Langza-
merknnd wijkt hot landschap voor het
stadsbeeld. Kerken mot groene, blauwe of
vergulde koepels. Fabrieken, villa's, bu
tenwyken, waarvan de straten bedekt zyn
mot glibberig rood slijk. Dat is Moskou.
De chef van het protocol der Sovjets,
Florinski, heet ons welkom in de meest
hoffelijke bewoordingen. Ily brengt ons
naar de Sophiakade, langs de Moskws,
in een heel comfortabel huis dat de regee
ring heeft verbouwd tot eeu soort hotel
voor vreemdelingen. Want to Moskou
heerscht, sinds de revolutie er den zetol
van hot staatsgezag hoeft overgebracht,
een woningnood, die allo bescbryvingtart.
Do stad als geheel ia intact. Moskou
breidt zich in eoncentriBchen cirkel ron
dom hot Kremlin uit. Do stad bezit nog
altyd haar ceintuur-boulevards, dio even
als te Weeneu een soort van dubbelen
,,ring" vormen. We komen voorbij het
gebouw van do Tsjoka, een bonwwers
van sinistore reputatie, dat geheel door
zeefd is van kogels, oa dat thans is ge
sloten en met planken gebarricadeerd.
Langs den muur van het Kremlin strekt
zich hot vermaarde Roode Plein uit, waar
de communisten die aan de revolutie ten
offer vielen liggen begraven. De Sovjet-
vlag wappert op het Paleis van Justitie.
Do°bronzon standbeelden van Minin en
Po/.harski, de mannen die in do zeven
tiende eeuw do stad tegen de Polen ver
dedigden, zyn getooid met kleine,
roode vlaggetjes.
Ik zal dus wonen aan den oever vi
.Vtoskwa.. Van myn raam uit zie il
dor drie hoeken van het Kremlin, de drie
oude bak3teenen torens, op elk waarvan
een croene spits staat, het proote paleis,
de verrukkelijke kathedraal van Maria
Boodschap, gehuld in wit en goud. Daar
voor myn blik strekt zich als het ware
oen samenvatting van Moskou's geschie
denis van de vijftiende eeuw tot het
eindo der negentiende eeuw uit, een soort
militair barbarismo in het begin, dc mo
derne luxe aan het einde. Do adelaar,
heft zich nog altijd op do Borowitskya-
poort; de roodo vlag, daar vlak naast,
wappert in den wind.
Maar de stad zelf, de reusachtigo bak-
steouen stad, die gevormd schjjnt te zyn
nit een groot aantal naast elkaar gebouw
de dorpen ik vraag me af: in welken
toestand zal ik haar aantreffen? Op goed
geluk loop ik maar eens wat rond.
Men voelt, öat een geweldige storm
over deze oude historische hoofdstad is
heengegaan, nier en daar huizen die door
zeefd zijn van mitrailleurkogels, verwoes
te gebouwen, een aanblik als van onze ge
bombardeerde frontstedon. Om die of die
wyk is verbitterd gestreden. Toch schijnt
alles te worden hergeboren. De
ling door vérwaarloozing heeft t
gTOOtere afmetingen aangenomen dan die
door het vuur. Het geweldige Theater
plein heeft zyn fraai en kalm aanzien be
waard. evenals zyn welverzorgde park-
aanleg. zijn grasperken vol bloemen. De
electrischo trams nemen het publiek bij
enorme trossen tegelijk op. De politie
functiouneert weer; er zijn zelfs speciale
verkeersagenten. Die agenten die nog niet
van stokken voorzien zyn, zwaaien in
hun rechterhand oen tot een reep gevou
wen krant. En ginds loopen, bij kleine
troepjes tusschen soldaten, burgers die
men zoooven heeft gearresteerd men
verklaart my dat hot gewono bandieten
zyn.
Overal is men bezig met rostaureeren,
met oplappen, met opschilderen. Moskou
ip liet oogonblik da stad der stellages.
Op aanplakbiljetten worden de schouw-
burgvoorstellingen aangekondigd: meestal
Fran sell werk. Men vertoont er. „Faust",
„De twee Weezen", „Fautomas" enz.
Een krant publiceert de memoires van
Landru! De straten zyn nog vol bede-
zigeuners. Aan de spoorwegsta
tions, waar communistische agenten
met hun leeren pet en buis en geladen ge-
de wacht houden, verdringen zich
massa's menschen, waaronder vooral op
vallen de Siberische boeren, do Kau.-:
siërs, gekleed iu hun lange „barka" run
kameelhaar. Overal komen de revolutie
het verleden met clkanr in botsing. Op
den hoogon rooden muur van het Doenia-
gebouw hebben do Sovjets als opschrift
doen plaatsen: „Godsdienst is de opium
vau hel volk". Maar vlak onder dat op
schrift stroomt het kapelletje Iwerskaja
Iehasofnya, het kleine heiligdom, waar
de Tsaar placht te. bidden alvorens het
Kremlin binnen te gaan, onophoudelijk
vol menschen
Het gaat nog alles kris kras door el
kaar. Togen hot einde van myn verblijf
zal de transformatie vau Moskou duide
lijker vormen hebben aangenomen. Dan
zal ik ook niet, meer dat gekrioel vinden,
die tegonstellingen, die heftigheid van
hot hcrontwakend loven. "Want het leven.
;ink«
de vindingrijkheid wak-
L voor den particulieren
veer de een na den ander,
t die van de coöpera
ties en dio van den staat. Dc winkeliers
hebbon hut druk on probcereu weor éta
lages te maken. Een notaris laat zijn
naamplaat woor aanbrengen)- De activi
teit van don hniulol wordt niet anders
begrensd dan door het aantal verkoopge
legenheden, do hoeveelheid goederen on do
beperkte grootte dor kapitalen. Do au
tikelon zyn over het algemeen
rikaauschen oorsprong.
Klaarblijkelijk )6 strengheid van hot
communisme verzacht; voortaan byv.
moet men weer betalen om een
schouwburg to mogen binnengaan. Do
sociale groepen komen weer op. Er is
;een ceuhoidstariof meer. Het geld gaat
ran hand tot hond. Nieuwsgierig
weten in hoever de vrijheid van handel
hersteld, ging ik een zaak in doodkis
ten binnen en begon te dingen. Er waren
van dennenhout voor de proletariërs(!)
van eikenhout voor hen die zich die
buitensporige luxe konden veroorloven,
ft herhaalde later deze proefneming nog
een» op minder macaber terrein. Het i»
waar. Do vryheid heeft zekere rochten
herkregt
Rusland begint to herademen. Daarvan
heb ik reeds by een eerste opporvlnkkigo
beschouwing den indruk gekregen. Maar
dit is nog alleen maar naar het uiterlijk.
Ik moet de dingen ook nog eens van meer
naby bezien".
kwestie van de ooufcrentic voor de dat alles bohecrscht, roept aan alle kanten
TWEEDE KAMER.
19 October.
Hot millioonen-exploitatie-
tekort der Nederiandscho
spoorwegen, Een reor
ganisatie van het geheele
vovoerwezen op til?
Dc Nederlandschc spoorwegen kom:
op de exploitatierekening 33 millioen
tekort. Dit ontstellende feit heeft al heel
wat pennen en niet alléén pennen
in beroering gebracht, vooral in verband
met de middelen die tot dekking van dit
tekort door de directie na overleg met
den minister in het vooruitzicht zijn ge
steld, met name de korting op de saia
rissen en loonen van het betrokken per
soneel.
Van de gelegenheid, den sociaal-de-
mocratischen spoorwegorganisatie
en Kamerafgevaardigde Van Braam
beek geschonken om merover te interpt-l-
leeren, heeft deze volksvertegenwoordi
ger een ruim, doch zakelijk gebruik ge
maakt. Hij heeft er op gewezen, dat de
kwestie van het millioenen-tekort der
spoorwegen er eeue van politieleen aard
is geworden en hij weet aof dankte?) da:
aan den Raad van Commissarissen,
bij nota aan den vorigen minister
Waterstaat in den voorzomer dezes jaars
vooral op verlaging van de personeels
uitgaven had aangedrongen, daar anders
naar dc meening van dat college geen
sluitende rekening meer zou worden ver
kregen. Tja.., daar had je de spoor
wegpoppen aan het dansen, vooral toen
de directie met desbetreffende plannen
voor den dag kwam! Maar wat de heer
Van Braambeek in het bijzonder
gewicht scheen tc achten, dat was hei
verband, dat legcering en spoorweg-
bestuur aldus hadden gelegd tusschen
de bedrijfsuitkomsten en de loonen, een
verband, waarvan zij, in tijden van v
spoed in het spoorwegbedrijf nimmci
hebben willen weten.
En met een gevoel van weenio.ed her
innerde de heer Van Braambeek er daar-
na aan, hoe destijds na veel overleg,
na breed onderzoek cn na volledige
overeenstemming tussahen directie en
personeelsorganisaties de loonregeling
was tot stand gekomen. Die loonregeling
was 1 Januari 1921 ingegaan en zij hart
zonder twijfel rust in de gcmoedei
der spoorwegbedienaren gebracht. W
kon zelfs cn deze erkentenis was zeer
zeker typeerend in den gang van den
spoorwegdienst aanmerkelijke verbete
ringen als gevolg van de grootere tevre
denheid van hel personeel bespeuren.
Het heeft klaagde de heer Van B.
niet lang mogen duren. De cijfers
over igzi wezen belangrijke verliezen
aan en de financiëele ontreddering trad
in. Daarmee begonnen tevens de „ver
slechteringen". Eerst moesten Je
dienst- cn rustlijden het ontgalden, toen
volgden de 10 loonsverlaging van het
werkplaatspersoneel, de verzwaring dei
administratie voor de ambtenaren, de
nieuwe bepalingen omtrent het drager,
van dienstklecdiog en eindelijk werd het
personeel voor de keus gesteld 8K
loonsverlaging of inhouding der pen
sioenpremie.
Reeds is de geest van verzet wakker
geroepen. Want hebben niet zoo ging
de heer Van Braambeek voort dc
vijf groote personeelsorganisaties besl«v
ten om, indien alle overige middelen toi
handhaving der economische positie
mochten hebben gefaald, zich daad
werkelijk tc verzetten? De anti-stakings-
wet achtte dc intcrpellant hierbij slechts
van formeelc betcekcnis.
Het bedrijf moet weer loonend wor
den gemaakt, vond dc heer Van Braam
beek, doch van de loonen van het per
soneel moest men afblijven. Laat men
eerst maar eens de retributies aan be
drijven als de P. en T„ die van de spoor
wegen profitccrcn (ei, hebben de P. en
T. óók geen millioenentekort? Int
verhoogen en verder de buren die spoor
wegen moeten betalen aan andere ex
ploitatie-ondernemingen, verlagen, de
concurrentie van scheepvaart- en au'o-
diensten een kopje kleiner maken, zoo
ging de intcrpellant voort. Zoo crili-
seerde hij met name een voorgesteld
subsidie van B. en W. van Utrecht aan
den autobus-dienst UtrechtHarmclcn,
ten bedrage van f 500.(maximaal!) :n
het verlies van die onderneming, omdat
Harmeien een spoorwegstation heeft.
Dat subsidie kwam niet te pas, ooidcel-
de de heer Van Braambeek, die echter
erzuimde er bij te vertellen, dat slechts
enkele treinen te Hannelen stoppen
en dat het dorp minstens twintig minu
ten van het station afligt, zoodat uiter
aard veel Hannclensche boeren en bur
gers bij den autodienst gebaat zijn. Dat
wist boer Braat blijkbaar wel en der
halve interrumpeerde hij, dat de he.-i
Van Braambeek t „glad bij het ver
keerde end" had. „Schaf liever de amb
tenarij af!" voegde dc heer Braat nog
aan zijn interruptie toe. Maar dal vond
Mr. Troclstra „biertafelpolitiek
Na nog gewezen te hebben op ecnige
dure vergissingen, die. onlangs zijn be
gaan (o.a, de verkeerde plaatsing van
een seinbrug en na te hebben aange
drongen op ecu meer rationcelè tarief
politiek bij de spoorwegen, stelde dc
intcrpellant de volgende vragen:
I. Kan dc Minister niet medcdcelen
het totaal der maatregelen die Z.Exc. ten
gevolge van de wenschelijk geoordeel
de bezuinigingen denkt te nemen?
II, Wil de Minister er toe medewer
ken, dat voor het spoorwegbedrijf een
zuivere rekening wordt opgezet?
III, Acht de Minister het niet moge
lijk om door een betere verhouding tus
schen P., T. en T. en spoorwegen re
bezuinigen?
IV, Wil de minister, ten einde be-,
hoorlijke concurrentie-voorwaarden tus
schen de spoorwegen eenerzijds cn de
binncnschipperij en autodicnstcu ande'
zijds te scheppen, niet medewerken c
het heffen van een bijdrage in dc kosten
van onderhoud van de water- en land
wegen van deze diensten?
V. Wil de minister een commissie
stellen waarin ook de vakbonden zijn
vertegenwoordigd, die zal hebben te on
derzoeken, of en op welke wijze er maat
regelen in het spoorwegbedrijf kunnen
worden genomen, die de exploitatie meer
ioonend zulien maken?
VI. Zoo de minister vraag V bevesti
gend beantwoordt, zullen dan geen ver
slechteringen in de arbeidsvoorwaarden
van het personeel woiden ingevoerd loo-
pende dit onderzoek?
En met een krachtigcn aandrang, om
toch vooral de organisaties niet te mis
kennen en wel te raadplegen, eindigde
de heer Van Braambeek, na twee uren
lang te hebben gepraat, zijn interpellatie.
Zooals ik reeds zeide, was de heer
Van B. zakelijk, maar lang.
Minister Van Swaay antwoordde za
kelijk cn kort, doch volledig. Het optre
den van deze excellentie maakte een fliu-
ken indruk, en er zat een stevige kern
in zijn betoog.
De tekorten kunnen op twee manieren
worden gedekt, aldus de minister, n.l.
door verhooging der ontvangsten en
door vermindering der lasten.
Verhooging der ontvangsten kan ui
dc gegeven omstandigheden oninogeliik
meet worden verkregen door verhoo
ging der tarieven, die werkelijk hun
maximum reeds lang bereik' hebben.
Allerwege toch snakt men naar verla
ging der spoorwcgt.u leven.
Nu zou door die verlaging bet ver
voer wel toenemen, doch het is aan ern
st igen twijfel onderhevig of door deze
toeneming de aan meerder vervoer ver
bonden kosten zouden worden gecom
penseerd. De vacantiekaarten cn Jaar-
bcurs-reductiebïljetten hebben dien twij
fel versterkt. De ontvangsten over Au
gustus (de Jaarbeurs staat hier natuur
lijk buiten, want die vond in September
plaats) hebben twee millioen
minder bedragen dan over Augustus
1921 en de ontvangsten over de eerste
acht maanden van 1922 tien milli-
minder dan over hetzelfde tijd
perk van het vorige jaarDat waren wel
ontstellende cijfers.
Men moet het dus zoeken in vermin
dering van de lasten. Nu bedroegen de
exploitatiekosten over 1921 194 millioen,
waarvan 129 aan personeelsuitgaven.
Zouden we deze laatste nu niet aantas
ten, dan zou hel tekort moeten worden
bezuinigd op de reslcerende 65 mil
lioen. Maar in die 65 n^illioen zit de
kólenrekening ten bedrage van 31 mil
lioen. Rest dus 34 millioen. Ga daar nu
maar eens 33 millioen op bezuinigen. Dat
khn niet, al houdt inefl er rekening mee,
dat de kólenrekening sederi 1921 is <e-
ruggeloopen tot 19 millioen. Het perso
neel moet er dus aan gelooven
Achtereenvolgens noemde de bewinds
man nu twintig maatregelen van bezui
niging, waaronder de personeelsuilga-
venkwestie is inbegrepen. Alles tezamen
(wijziging der diensttijden, verlenging
van den draagtijd der dienstkleeding,
meer overwerk enz.) brengt 32 h 34 mil
lioen in het laatje.
Daarbij verklaarde de minister zich be
reid een commissie in te stellen tor
bestudeering eener algeheele reor-
anisatie van het vervoer-
e z e n. Een en ander ter beantwoor
ding van de eerste .vijf vragen. Dc zes
de vraag moest de minister absoluut
ontkennend beantwoorden.
Bij dc repliek diende de heer Van
Braambeek een motie in, de regeering
uitnoodigend, de arbeidsvoorwaarden
an het spoorwegpersoneel intact te la-
ten zoolang het onderzoek naar de or
ganisatie van het bedrijf zou duren en
aan dat onderzoek de vakbonden te doen
deelnemen.
Dc heer Smeenk hoopte nog op een
bevredigende oplossing^ langs den weg
van ovcileg; de heer Van der Wacrden
wees op de economische onmisbaarheid
der spoorwegen en de heer Dres-selliuys
drong op vermindering van personeel
aan.
Vrijdag voortzetting der debatten.
INTIMUS.
mi
r-THTTT TWTif
iSïLSSa
HEIJERMANS' DE OP'
GAANDE ZON.
De eerste voorstelling bij de Kon.
Ver. „Het Nederlandsch Tooneel"
van Heijermans' „De Opgaande Zon"
zal plaats inden op Woensdag 25 Oc
tober a.s. in den Stadsschouwburg te
Amsterdam.
DE NATIONALE OPERA.
Mieai sokrijft ons
Zooals verschillende bladen reeds
liolbbcri medegedeeld, heeft, de beer
G. H. Koopman, de oprichter on de
v roe gore direoteur der N .V. Do Ne-
dorinndsohe Opera te Amsterdam, in
afwachting der reorganisatie weder
do leiding genomen van de Nationale
Opera te 's-Gra ven hoge, dde naar
nion weet, ongeveer eon woelt gele
den. haar ondergang naibii was.
Zaterdagmorgen, 1-1 October, nadat
liet personeel vernomen had dat er
gccu geld in kas was om de salaris
sen uit te betelen, weigerde het lan
ger op (lezen weg voort te gaan.
te meer: omdat het seizoen pas was
begonnen. en de directie geen
vooruitzichten kon geven voor de
toekomst. Men weigarde dus naar
Rotterdam te gaan, waar "s avonds
„Aidtt" zou worden gegeven, zoodat
do opvoering aldaar geen voortgang
zou hebben.
Verschillende leden van het per
soneel. kennende de wanne sympa
thie die de heer Koopman zijne
Immers door hem in het leven geroe
pen - instelling nog aUiid toedraagt,
wensohten. dat er met hem gesproken
zou «orden, waarop men zich in ver
binding stelde iaet Amsterdam, al
waar men vernam dat <le heer Koop
man tfi Keulen vertoefde.
De directeur de heer Jan Hevthek-
ker, benevens die kapelmeester, dc
beer A, van Baaltje, verklaarden zioli
nu bereid om, niet den heer J. Ol
men, voorzitter van den Ned. Toon-
kunstenaaröbond. als gevolmachtig
den van het neroonccl, naar Keulen
to Kaan en den heer Koopman te
GENEEST IN ÉÉN NACHT
HOESTEN, RHEUMATIEK,
BRONCHITIS, STEKEN IN DE ZIJ,etc.
rnusr ooos Fl. 1.25; p 1/2 Poos H. 0.75
De doozen, bestemd voor den
verkoop in Nederland, zijn geheel voor
zien van HOLLANDSCHE etiketten, en
van een BLAUWE baud aan een zijkant.
Wij bevelen het publiek ten zeerste aan,
hierop bij aankoop goed te letten.
crzoeken. de instelling uit den nooi
te redden, waarop het personeel ver
klaarde, des avonds naar Rotterdam
te zullen gaan en „A?da" op to voc
al.
Zondagmorgen had te Keulen het
onderhoud plaats tussdhen den heer
Koopman en de gevolmachtigden van
het personeel der Nationale Opera.
Na hen gehoord to hebben en na
zich den toestand te hebben laten
blootleggen, verklaar v de lieer Koop
man. op nadrukkelijken wenech van
het personeel, zich bereid onmiddel
lijk de leiding te aanvaarden, waar
na de gevolmachtigden verklaarden
namens het personeel dat dit zich ge
heel naar zijn inzichten en zijne aan
wijzingen zou gedragen
De heer Koopman teekende eeü
cheque op een der Amsterdamsohe
banken tot een bedraj? van 50 procent
der door de N. V. Nationale Opera
aan het personeel verso-huldigde sa
larissen. en garandieerde voorts eene
geliike uitbetaling van 50 procent der
siiiarissen van het geheele personeel
gedurende de maand October.
Intusschen zal de Nationale Opert.
worden gereorganiseerd volgens de
inzichten van den vroegeren directeur
der Nederlandeuhe Opera, die, gelijk
de jaren 19161919 hebben aange
toond. proefondervindelijk juist zijn
gebleken. Daartoe hadden i.l. Dins
dag en Woensdag reeds conferentie?
plaats en ziin te 'sGravenhage ook
reeds maatregelen genomen.
Bij deze reorganiscatie echter
wordt uitgegaan van het standpunt,
dat H. M. de Koningin, benevens de
rijks- en stedelijke autoriteiten, de
aan de Opera reeds verleende subsi
dies ook voor de toekomst zullen wil
len blijven verleenen, daar c'e in
standhouding der nationale instelling
'aaraan ongeveer tweehonderd per
sonen zijn verbonden, onder wel
ken vele met gezinnen, oonder
deze subsidies niet mogelijk is.
De sympathie, waarin de door
c(en heer Koopman geleide Neder-
landsohe Opera ziek in do jaren IDiO
1919 mocht, verheugen, geeft hem
hoop voor de toekomst.
Moge hii zich in zijne verwachtin
gen niet hebben vergist'.
SOVJET-VERKIEZINCEN.
PETERSBURG (Wolff-Bureau).
De nieuwe verkiezingen voor de Peters,
burger Sovjet zijn begonnen. Tot dus
verre werden 47 communisten eu 3 tot
geen partij behoorenden gekozen.
rFING VAN ADVERTEN-
TIEBELASTING GEVRAAGD.
BERLIJN (Wolffbureau). Naar de
bladen meldeu werd van Daitscli-na-
tionale zijde bij den Rijksdag een voor
stel ingediend, om door wetswijziging
de advertentiebelasting voor courao-
ten en tijdschriften op te heffen.
GREDIETOPERATïEü.
WEENEN (Wolffbureau). De regee
ring heeft bij den Nationalen Raad
een wetsontwerp ingediend waarbij do
minister van i.nancién gemachtigd
ordfc voor het tijdvak looponde tot 31
Mei 1923 de middelen ter bestrijding
der staatsuitgaven, welke niet door in
komsten worden gedekt, door crediefc-
operaties te verkrijgen, tot een maxi
mumbedrag van 750 millioen kronen.
VOETBAL.
BLAUW WIT— U V. V.
De wedstrijd Blauw-WiiU. V V.
on Zondag 22 October zal des middo®
één uur aanvangen
V. O. C.HAARLEM.
Haarlem zal Zondag tegen V. O. C.
met het volgende elftal uitkomen:
Doe 1: Angenent.
A c li t e r: N. N. en Maas.
Midden: Dik, Tcfcolenburg aüj
Bieshaar
V ór: Scharjjff, M. Houtkooper,-
Van Daalen, Brakel, en Van Ronse
laar.
Deze wedstrijd wordt voorafgegaan
door een vriendschappelijke ontmoe
ting tusschen de veteranon der heide
clubs, welke 's morgens half twaalf
aanvangt.
TRAMVOGliLS.
Zaterdagmiddag speelt het eerste
elftal der Tram vogels een vriend
schappelijke ontmoeting tegen hef
eerste elftal van „Johez". op het ter
rein van „Johez" aan den Spaarnho-
venweg. Het tweede elftal der Tram
vogels zal het tweede elftal van „Jo
hez" ontvangen op liet teirein aan
de Zandvoortscheluan. Beide wedstrij
den vangen aan om 3 uur n.m.
BILJARTEN.
BILJARTBOND H \ARLEM EN
omstreken.
Klasse B.
Woensdagavond had in lokaal
Meerenbocr, Ged. Oude Gracht de
ontmoeting plaats tusschen de Haar-
lemsche clubs „Vcreeniging 1921" en
Korenbeurs.
Er is goed gespeeld, behoudens do
nos. 5, die er maar weinig van maak
ten. Korenbeurs heeft gewonnen, doch
de thuisclub heeft zich kranig go-
veerd. Dc totaal-uitslag is:
Vcreeniging 1921 100, 55, 72, 89, 95
i." 411 caramboles.
Korenbeurs: 89, 109, 100, 100, 100, is
489 caramboles.
