HAARLEM'S DAGBLAD
BEURSOVERZICHT
üpilDraatje
Onze Lachboek
ZATERDAG 2H OCTOBER 1922
TWEEDE BLAD
EEN DéBaCLE IN DUITSCHLAND AANSTAANDE?
13-20 October 1922.
De nieuwe week heeft voor ver
schalende afdeel togen der markt, een
voortzetting tc zien eegeven van de
ln de vorige week aangevangen rij
ping zoodat bii uitzondering geconsta
teerd kan worden, dat de ingezette
hausse-beweging laiU"- aanhoudt
dan in de laatste jaren mogelijk was.
Wel zijn de verschroeien die hiertoe
.dool» het moet bii de beoordeeling
medewerkten, van bijonderen aard,
hiervan tot tevredenheid stemmen,
dal blijkbaar in de algemeen© poli
tieke en financieele constellatie o-een
beletsel wordt gezien om in een af
deel ing, die hiertoe eenige geldige
motieven biedt, een krachtige op-
waarteohe beweging in het leven te
roepen. Dit verschijnsel is daarom
®>o merkwaard!" omdat wij thans
sooedig liet tiidstiD naderen, waarop
indien niet krachtig wordt ingegre-
r>»n een algeheele ineenstorting van
Europa onvermijdelijk zal zijn. De
Mark begint gevaarlijk dicht het peil
van eeheele waardeloosheid te uade
ren en nu mag men in Duitsohlard
door allerlei middelen pogingen in
het werk stellen om het bet .talmiddel
di> het tegenwoordige niveau te hand
haven, het zal, indien geen herzie
ning van het vredesverdrag verkre
gen kan worden en geen belangrijk
uitstel der betalinen toegestaan
wordt wel blijken dat al deze pogin
gen slechts lapmiddelen zijn. die niet
zullen kunnen verhinderen, dat
Duitschland hrt voorbeeld van Oos
te-rijk gaat voteen. Wat zulk een
rjtnu voor pobee) t-i-otu» zou betee
kenen is nog niet te voorspellen, doch
dat de gevolgen een groote debacle in
pelt es' Europa tengevotee zouden
TieMien, daarover is men het alge
meen eena Z<v> verklaart Prof. Verijn
Stuart in het jongste nummer van
Eren. Stat. Ber.. dit de eerste crisis-
evinotonen in Duitsch'and reeds
dnide'-ik waarneembaar zijn en wnn-
ueer de crediotnood eerlang verschil
lende bedriiven doet vastloonen en
dientenge-vo'ge ook in Duitx-hland de
werkloosheid on groote schaal haar
intrede doet, zal de were'd komen tt
staan voor een probleem van zóó ern
st teen er van zóó geweld i "en om
vang. als de economische geschiedenis
éilaatste eeuwen niet heeft gekend.
S"h_. kemt tot de conclusie, dat de
schaitevprgoc'iings.verpilehtïngen piel
de oorzaak ziin van den wanhopigen
toestand waarin Duitschland ver
keert deze, verzwaart door de on
dragelijke kosten van de b<wtttog
van den linker Rijn oever vrsrher
pen enkel dien toestand en kunnen
de crisis verhaasten de oorzaak is
hierin re'e°v>r.. dat de verdere in
hond van het vredestrnctaat aan het
Dniteehe volk in ziin tegenwoordteen
ontvang de economische bestiansmo-
peNikbeid heeft ontnomen. Met het
oog on de ontzettende gevaren, welke
hieruit in d>e allernaaste toekomst,
waarliik niet voor Duitschland alleen
dreigen .schnnt hel mij p'ieht. inzon
derheid voor de neutralen, met den
gr (Kristen r-adruk od die eigenlijke
oorzaak van de crisis te wijzen. Deze
in het vredesverdrag gelegen oorzaak
bliift werken, welke regeling ook
moge worden getroffen ten opzichte
van de schadevercop-3'""^, tot dit be
drag te eeniver tijd zal ziin herzien
of nifi codnan
Daarmede vergeleken, verliezen re^
gelingen als thans tusschen Duitsch
land en België met moeite zijn tot
6tand gebracht over de betaling van
enkele tientallen millioenen goud
marken haar belangen zoo goed als
geheel, en is het pure dwaasheid te
meenen, dat deze tot het herstel van
het economisch leven in Europa of de
duurzame stabiliseoring van de Mark
iets van beteeken is zouden kunnen
bijdragen."
Dat ook in de oommissie van her
stel het gevaar van den ooeenblikke-
lijken toestand wordt ingezien, blijkt
wel uit het voorstel van het Engel-
sohe lid dezer commissie. Bradbury,
dat in hoofdzaak hierop neerkomt,
dat de betalingen die Duitschland te
doen heeft in schatkistbiljetten zou
den kunnen geschieden die een loop
tijd zouden moeten hebben van vijf
jaar, welke dan door de crediteur
staten onderling zouden moeten wor
den gegarandeerd. Zij die aanspraak
hebben op levering in natura zullen
de Duitsche schatkistbil ietten moeten
varandeeren tot een beloop gelijk aan
de waarde dier leveranties. Te°en dit
vooretel ie direct van Fransche zijde,
zeer terecht, het groote bezwaar ge
opperd. dat aangezien Frankrijk
spoedig het eenige land zal zijn,
dat dezo leveringen in natura ontvan
gen zal. dit land indien Dultechland
insolvent zal Wijken. behalve
de koeten die het reeds te
dragen heeft na het herstel van zijn
eigen industrie, ook nog de Duitsohe
leveranciers za lmoeten betalen, wier
vorderingen Duitsche rceering
niet kan voldoen. Het is dus niet
zeer waarschijnlijk, dat dit voorstel
kans van slagen zal hebben ofschoon
het onder de tevenwoordige omstan
digheden wel het eenige middel zou
ziin om uit de imp-— te geraken.
De groote financieo'e behoeften vau
het land zelf, noopt Frankrijk om
krachtig te Wijven aandringen op
maatregelen die een opredige beta
ling tengevolge moet hebben, waarbij
het gevaar dat hierin is eelegcn als
overdreven wordt voorgesteld.
De tegenvoorstellen, welk© Frank
rijk binnenkort zal doen, zullen liier-
over spoedig licht brengen, doch het
behoeft niet aan twijfel onderhevig,
geacht te worden, dat deze belangrijk
Pin de Engelsche zullen afwijken en
zeer waarschijnlijk zal de oplossing
in een door Duitschland te sluiten bui
tenlandsche eening gezocht worden.
Daar dieze thans ongetwijfeld zeer
weinig kans van slagen zou hebben,
blijkt nit een en ander wel dat de
eerstkomende maanden nog wel eeni
ge verrassingen tc zien zullen geven
die voor de rust van den fondsenhan
del niet van aangenamen aard zuilen
blijken te zijn. Het aftreden van Lloy-,
George zal ook voor Duitschland geen
gum tiger perspectieven openen.
Dat niettemin de markt in de ofge-
loopeo week zulk een opgewekt aan
zien had, moet in de eerste plaat©
worden toegeschreven aan de meer
dere orders die bii de binnenlaniische
industrie worden geplaatst, hetgeen
juist oen gevo'g is vnn den desolaten
toestand in Duitschland, zoodat dv
gevolgen die een eventueele debacle
in Duitschland ook voor de Holland-
sche industrie zal moeten hebben,
voor liet moment worden achterge>-
steld bij do voldoening over de meer
dere bedriivieluu n-« national©
industrieele werkplaatsen. Die bedrij
ven welke echter op den ai;?l of den
doorvoer naar Duitschland zijn aan
gewezen, zullen hunne winsten be-
tangjnjk zien \ainerinjii, zn>dat cianj
Ook de bestellingen bij ito industrie»
zullen moeten verminderen.
Aand. Centrale Suiker Konden deze
week van 33 tot 85} verbeteren.
Gouda-kaarsen van 74? tot 84, Ba-
tava Marg. van 25 tot 39. Ook v. Ber-
kel Patent waren stijgende op 't Lev re
drgtnde jaarverslag, waarmede do
voornaamste verbeteringen zijn ge
noemd, zoodat wel eenige kentering)
valt te bespeuren, hetgeen overigens
na de belangrijke riizing in de vori
ge week geen verwondering behoefd
te verwekken. Aand. Philips lampen;
noteeren 259} tegen 254. Jurgens 45}
tegen 46}.
Do Am. indu striae le afdeel ing was
afwisselend hooger en lager met
meerendeels geringe koersverliezen.
De berichten uit de Am. industrie
blijven gunstig luiden, doch de meer
dere moeilijkheden die aan het op
nemen van gelden om de fondsen
transacties te financieren worden in
den weg gelegd, niet als gevolg, hoo
gere renle, doet de fondeenmarkt te
N.-York telkens een reactie onder
gaan, waarbij nog komt dat de mees
te fondsen op een zoodanig hoog ni
veau ziin aangeland, dat zij alle aan
trekkelijkheid beginnen te verliezen.
Comm. Steels noteeren ten slotte
111} tegen Jll}. Studebaker 139 te
gen 141 3/16, Am. Smelting, waarvan
over het eerste halfjaar een ont-
vangstvefmeerdertog van 3.812.000
dollar werd gemeld, noteeren 62 1/8
tegen 63.
In Cultuurwaarden kon deze week
een krachtige rijzing doorbreken op
de betere houding der suikermarkt.
De afdoeningen die door de Visp ge
meld worden betreffen weliswaar an
dere kwaliteiten dan in hoofdzaak
worden geproduceerd, doch uit het
feit dat ook voor deze soorten bevre
digende prijzen worden gemaakt,
wordt afgeleid dot ook spoedig voor
Superieur de verkoopen tegen de ge-
ste'de limite van f 11.75 zullen kun
nen worden hervat tot welke verwoei»
ting de houdinc der N.-Yorkschej
markt allo aanleiding geeft.
Aand. Vorstenlanden verbeterden
van 150 5/8 tot 159!. H. V. A. van 3411
tot 362. Java Cultuur van 299} tot
317, Poerworedjo van 64? tot 69}. Do
in deze rubriek genoteerde aand.
Linde Teves konden van 68? tot 84
opkomen.
Van Mijn waarden valt een rijzing
in aand. tequator van 57} tot 66} te
vermelden, terwijl aand. Singkeptin,
op <ie verbetering naprijs
van 74 tot 105 konden opkomen.
Dc Petroleumafdeeling had, in te
genstelling met de overige lokale
markt een teleurstellend verloop, spe
ciaal Koninklijke waren lager en rea
geerden van 459 3/8 tot 4481, niette
genstaande deze week dc petroleum -
prijzen te N. York met dollar wor
den verhoogd. Teg no ver de berich
ten die melding maken van het aan
boren van nieuwe rijke bronnen in
Mexico staan weer andere mededee-
lingen die er op wijzen dat de olie
rijkdom begint af te nemen. De re
sultaten der Mexican Eagle zouden
over liet loojsende boekjaar van dien
aard zijn, dat een gelijk dividend als
over 't vorig jaar zal worden uitge
keerd. Overigens is dit fonds onder
hevig aan de fluctuaties te N.-York,
waarbij zich meestal nog andere dan
alleen zake ijke invloeden doen gei
den. De lagere koersen van de Shell
waarbij de Koninklijke groot belangi
heef», moeten worden toegeschreven;
aan de vrees dat dc die inder
tijd de stukken van de Koninklijke
heeft overgenomen spoedig zul wor
den ontbonden en n V ingrijkn
posten aan de markt zullen komen.
Aand. Geconsolideerde konden daar
en tegen van 128 tot 130 verbeteren,
wnarscoijuJijk u I met dc a.s.
uitbetaling der schadevergoeding.
Aand. Orion kwamen urn 36} op 39}.
In Rubberwaarden kon dezo week
de rijzing krachtig worden voortgezet
De plannen tot ]>roductiebeperkingj
in de Engelsche bezittingen hebben,
reeds bij voorbaat de consumenten
doen besluiten zidh voor hunne bo*
hoeften in de naaste toekomst te dek
ken, met het gevolg dat, geholpcq
door speculatieve aankoopen, de rub
berprijs, nog vóór met de productie
beperking »s begonnen, met sprongen
naar boven ging, waardoor de priia
thans op een niveau is aangeland»
waarop vele M»jen. met een flinke
winst, andere met een matig winst
marge kunnen werken. Dc Amster
dam Rubber, evenals de Serbadjadi,
de Del» Bat Rubb. en de Ned. Rubber
Mij-c hebben een gedeelte van d<4
oogst 1923 reeds verkocht tegen 65 ct.,
(de Deli Bat tegen 66 cent) een prijs
die alleszins bevredigend kan worden
genoemd. Amsterdam Rubber verbe
terden van 94? tot 109?. KencLengJ
Lemboe van 127 tot 150, Oost Java
Rubber van 159 tot 173, Serbadjadi
van 237} tot 258}.
Ook voor Scheep vaartaandeel en
bleef de gunstige stemming aanhou
den op de overweging dat de meeste
aandeelen ver onder de intrensieke
waarde noteeren, de aanbouw van
nieuwe schepen wordt stopgezet ir»
vele oude schepen worden gesloopt,
waarbij men hoopt dat de verbete
rende handelstoestand ook de vraag
naar scheepsruimte zaï doen toene
men. Grootendeels dus gevoelsover
wegingen die nog door de feiten zul
len njoeten worden BPvestigd. Holl.
Am. Lijn monteerden van 117 tol
121}. Kon. Boot van 56 tot 654, Scheep
vaart linie van 91? lot 'J7. Me. Neder
land van 122} tot 133?.
Tabaksaandeelen konden met het,
oog op de belangen die deze Mij.en
bij de rubbercultuur hebben even-
ems In koers verbeteren, waarbij
Deli Mij. van 204 to: 221}, Deli Ba
tavia van 26(1 tot 273, en Senembah.
van 292} tot 311} konden opkomen.
Voor theeaandeelen was de belang
stelling op de voortdurend vaste hou
dine der theemarkt eveneens groot.
Banjoevvanga thee verbeterden van
50 tot 64, Rongga van 80 tot 90, Sedep
van 189 tot 225.
Voor Am. Sporen was de vraag
zeer gering en de variaties Wever,
binnen enge grenzen beperkt. Aand.
Union Pac liepen van 157a tot 155}
terug.
Eenige vraag bracht verschillend©
Indische trammen op hooger niveau.
Gsld op prolongatie noteert 4
HET PROGRAMMA VAN ZONDAC.
Het noodlot of het toeval wil nu
eenmaal, dat het wanneer Sparta
naar dc Spaarnestad reist, leeliik
weer is. Het is nu ongeveer veertien
daeen achtereen mooi weer geweest,
maar terwijl deze regels geschreven
worden (Vrijdagmiddag), dreigt er re
gen, zoodat de kans zeer groot is, dat»
liet Zondag weer giet!
Is de wedstrijd HaarlemSparta
aan het begin van het seizoen óók
niet uitgesteld moeten worden?
We hopen intusschen, dat deze»
sombere voorspellingen nu eens niet
bewaarheid zullen worden, want»
daarvoor belooft de wedstrijd tua
schen R. C. H. en Sparta, die mor
genmiddag aan den Middenweg ge
speeld wordt, te mooi en te spannend'
voor. Reeds in ons Overzicht in Haar
lem's Dagblad van Maandag wezen,
we op de belangrijkheid van dozen,
strijd, die nü reeds om het bezetten
van de eerste p'aats gaat, aJs tenmin
ste H. B. S. geen roet in het eten
g.'vït.
R. C. H heeft een mooi en sterk
I elftal, zooals vele clubs reeds ónder-
V'uulen hebben, maar Sparta doet tr
blijkbaar niet voor onder e:. heelt de
laatste Zondagen iets vau haar oude
kracht laten zien/
Dit alies maakt hel zeer moeilijk,
ton voorspelling vai. den uitslag van
morgen te matten. Een ras ecate 11.
L. ll.-supporter, dien we daarnaar
vroegen, zei zonder aarzelen: „Kijk
eens hier, als R. d. H. nu naar Span
gen moest, dan zou ik een kleine,
Sparta-ovtrwiunii g voorspellen,
maar nu ue Rotterdammers nier ko
uten, wint R. C. H. stellig!
We zijn het ongeveer mtt hem eens,
maar over het woortije „stellig ha
leu we toch bedente'i.ik de schouders
op Maar na alles gewikt en gewogen,
te hebben, meenen we lo-m het meest
in een kleine victorie voor R. C. H.
tc moeten gelooven.
Haarlem gaat morgen haar tweede
•erwinnlng behalen. De roodbroe-
ken, die Zondag tegen D. F. C. bew©
zen hebben, e«n tactisch en succesvol
spel te kunnen ontwikkelen, zullen;
aan V. O. C. in Rotterdam ook wel
een kleine nederlaag kunnen toebren
gen. Het mag natuurlijk ook een
groóte wezen! Vooral nu Tekelenburg
weer op zijn oude plek, de spilplaate
speelt, kan weer een mooi, overrom
pelend 6pel verwacht worden.
Blauw-WHU. V. V. trekt in het
Amsterdamsche Stadion natuurlijk
weer Oen groote belangstelling, ook
al zijn de Zebra's de "laatste dagen,
danig aan het aftakelen, hoofdzake-
hik wegens ziekte van eenige spelers.
Of ook U. V. V. alsnog van deze in
zinking zal kunnen profileeren, men
nen we te mogen betwijfelen; bijna
zeker gaan Buitenweg c.s. met een
nederlaag naar Utrecht terug.
Voor H. V. V. ziet de toekomst er
heel somber uit. De eens zoo sterkt»
en geduohte „Leeuw van Wassenaar'
heelt nu vier wedstrijden gespeel.*
en vier verloren! En liet ziet er
naar uit, dat morgen de vijfde neder
laag komt, want dat ue geelzwarten
aan den Murkettenweg van D. F. C.
(met haar gevaarlijke cn vlugge voor
hoede) zal weten tc winnen, is vrij
wel ondenkbaar, tenzij de „gróóte"
nu eens heel buitengewoon doen!
QuickFeijenoord zou nu wel eens
de eerste overwinning voor de Haan
tjes kunnen wot den. Feqenoord is
lang zoo sterk niet als het vorige sei
zoen en Quick zal begrijpen, dat zo
puntjes moet halen, wil zij in de eer
ste klas blijven. Op eigen veld voor
spellen we Quick thans de overwin
ning.
Heel veel menaohen zullen dezen
strijd overigens niet bijwonen, want
op Houlrust wordt de Titanenstrijd
11. B. S.Ajax gestreden, waar na
tuurlijk heel voetbal-minnend Den
Haag en dat is groot over
spreekt. Den uitslag van dezen strijd,
voorspellen achten we niet moeilijk,
de zwarte Hagenaars zullen bijna ze
ker de overwinning wegdragen, maar
gemakkelijk zal Ajax het hun niet
maken!
H. F. C. wint thuis wel van 't Gooi.
Deze overwinnine kan van veel be-
teekenis wezen, want we meenen do
eerste nederlaag voor de Stormvo
gels, die naar V. V. A. gaan, te moe
ten voorspelen.
In de tweede klasse A winnen waar
schijnlijk /andvoort en Schoten, res
pectievelijk van Alcmaria Victrix en
A. F. C. Een gelijk spel wordt ver
moedelijk de strijd HortusE. D. O.
Willy: Vader, de onderwijzer
heeft ons gevraaed eenige nieuwe
woorden te noemen, die pa6 in de
taal ziin gekomen. Weet u er een?
Vader: Dat kun je beter aan
moeder vrager.die heeft altijd het
laatste woordl
H ij: (in een sentimenteele bui):
Lieveling, ik ben jou eigenlijk met
waard!
Z ij. Dat zegt moeder ook! Wat
prettig dut jullie het eens zyn!
Dokter: Diep ademhalen zal in
vele gevallen de microben dooden.
Patient: Maar hoe Kan ik die
microben diep laten ademhalen i
Dichter: (bij eer. waterval
staande)Is het met wonder,
zóo'n ontzettend© m&sso. water, uie
aJtiid maar uoorstroomt?
Proza»sch meiisch: liee-
leinaal nietEr is niets dat het v, ster
tegenhoudt I
'Ut do Omstreken
BEVERWIJK. Concert Bever-
wijksch Mandolinegozelachap. Ter gele
genheid vau haar e rig bestaan gaf
Bcverwjjksch Maudobncgezelsehap, direc
teur do beer L. Kat, Doodcrdagavoud een
concert in Maison Stroueken. Voor dezo
'gelegeuheid had men de jonge vereeni-
ging aardig in de bloemetjes gezet.
De voorzitter, de heer Meesters, heette
de talrijke aanwezigen welkom, waarb?
bjj den weusch uitsprak, dat de bezoekers
een avond van muzikaal genot mochten
smaken.
jor wjj ons verslag aanvangen zondci
wjj het bestQor den raad willen geven
„begin toch vooral op t(jd en voornameluk
bo zoo 'n ryk voorzien jirogramma". He»
was nu een half uur over tjjd en dat U
toch te erg.
Reeds direct bjj het eerste nummer, do
B. M. G.-marscb van den Directeur, kon
constatceren, dat er zeer «rustig nat
gestudeerd. Men kreeg daóeljjk een goe
den indruk, Het tempo was goed, de stern-
r eveneens en de nuancceriag liet heel
weinig te wenseben over. ln het fortc
hadden wij graag wat meer klankontw.
keling gehad. De pianissimi daarentegcu
waren Inderdaad mooi.
Sam s speelden de zenuwen wel eens
parten, maar dat is geen wonder, het
grootste gedeelte der leden is henen voor
net eerst- voor het voetlicht geweest, doch
ter was hiervan niets meer te bcspeu
„Z&anlandscb Banjo Jazz Band", even
eens onder den heer Kat, was wellicht iet»
geheel nieuws voor Beverwijk. Deze ue-
germuziek maakt een zeer cigenaardigen
odruk, doch viel in den smaak.
Minder gelukkig slaagdeD de zanguam-
ners met mandolmebegeleiding. Dit lag
tiet aan het instrumentale doch aan het
,-ocale gedeelte der uitvoerenden.
liet eerste nt. na de pauze „Hawaiian
muziek" klonk zangerig en droefgeestig.
Viel ook bijzonder in den smaak,
ïjj het hernieuwde optreden lan do
iz-Band werd den uitvocreodeu een
stormachtige ovatie gebracht cn deu di-
>cteur een bloemenhulde.
Daarna voerde bet uiandolinegezehchap
met succes nog een viertal nummers mt.
Vooral de „Moudschein-Serenade" ge-
ïoo.t een zeer goede vertolking.
óver het geheel genomen een zeer goede
litvoering van zulk een jonge vereenl-
ging, die bewezen heeft wat met ijverige
nauwgezette studie onder bekwame le--
ding in korten tijd is te bereiken.
SCHOTEN.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij. J. Viseer.
Riouwstraat 39, een Tijdgeeetlot; J.
Nolet, Javastr. 33, een portenionnnie
met inhoud. H. Lammees, Atjéhstr.
£4, een portenionnnie met inhoud. J.
Ernans, Gen. Cronjéstraat 31, ecu
handdoek; J. Pauel, Pres. Steijnstr
68, een postduif; S. Soet, Paul Kru-
gerstiaat 48, een scheerriemhoudi-r;
J. Warmerdam, Rijksstraatweg £39,
een fietspomp. J. v. d. Kamp, Rijks-
s'raatweg 372, een postduif; F. B:s-
chot, Gtn. Cronjcslraat 62. een schi d-
pad porteinonnoie. Aan het politieba
reaj, een wit damesscliortje, een iij-
den reticule tn een rozenkrans.
iiaarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPR AA'i J E.
ie aneii L|ue is üc uiunonslernm
Van krijgers een ding van grout be
lang geweest, luddera en Kiiigaknecü-
ten uit deu ouden tijd waren er zeer
bezorgd over, uai, siormkappen, har-
ïiaootu en malicKolueio van Ue beste
gualiteit zouden zijn, maar toen ue
kogels uit geweren en kanonnen zóó
veel kracüt Kregen, uat zij daar door
heen drongen, werden deze middelen
van verweer afgescnoft. Nauerlian t
kon er nog maar alleen verschil vun
nieening bestaan over de hoogte van
het hoofddekse., de lengte en wijdte
van jua en broek en zoo meer. Wie
op een prentje ae uniformen ziet door
a.le tijden been, weet meteen hoeveel
zorg daaraan is besteed. In de perio
den lussohen de verschillende oorlo-
geu hadden de militaire autoriteiten
alle gelegenheid, om de uniformen tc
hcstudeeien.
Nederland heeft in nu bijna ecu
eeuw geen oorlog in Europa gevoerd
en dientengevolge werd aan de uni
formen groote aandacht geschonken,
tden zou denken, dat nu eindelijk wel
eens het oogenblik zou zijn aange
broken, waarop bet mensqhelijker-
wijs gesproken volmaakte was be
reikt. Helaas, dat is tot dusver niet
het geval geweest. Hebben wij niet
on'angs gelezen van een commissie,
die aanbeveelt de grijze uniformen te
verruilen voor de donkere, omdat de
laatete sterker zijn? m mijn o>.noozel-
heid meende ik, d-,i in de d'agen dei-
mobilisatie geen «tof van prima qu. -
liteit, grijs of donker, te kriigen was.
zoodat de qi -ïliteit er in deze dagen
minder toe doen zou! Maar dat heb ik
blijkbaar mis wat weet een burger
ook van militaire zaken af? Dus
zwiig ik daarover eerbiedig stil, maar
veroorloof mij toch, mijnerzijds een
denkbeeld in overweging te geven,
«lat tot nu toe nog niet bij de autorl
teilen schijnt tc ziin opgekomen. Toen
de leeuw in het bekende sprookje in
een net. was gerankt en d,« muis dn
mazen doorknaagde, zoodat hij ont
vluchten kon, moet de Koning der
Wouden gezegd hebben: ,,on a sou-
fent be=oin d'un plus petit que soi",
waaruit blijkt, dat het een Fransche
leeuw was. Als het. een Hlollandsche
ware geweest, zou hii gezegd hebben:
..grooto herren kunnen wol eens be
hoefte hebben aan kleine mannetjes!"
Maar ter zake. Stelt u dus voor,
ant wij ons bezig honden met het
vraagstuk van dc militaire unifor
men.
In 1923 wordt een commissie van,
rapport benoemd.
DE MILITAIRE KI.EEDING.
Drama ln 2 bedrijven. -
Personen: de GeneruaL
de oversla,
de commissie,
de sergeant-kleermakei.
Het tooneel stelt voor het bureau,
van de coramisaie, belast met het in
stellen 'van een epcieiaai ©nSexvoek,
naar ds militaire kleeding. De com
missie, die in de laatste drie weken
geregeld 'van 's morgens tien tot
twaalf en 's middags van twee tot
vier vergaderd heeft en dientengevol-
ge uitgeput geraakte, is afwezig. Al
leen haar onvermoeide voorzitter, de
Generaal, is present. Hij steunt hei
hoofd in de hand, men kan zien, dal
er veel in omgaat.
Na eenigen tijd drukt hij op een
bei en zegt tot u«n sorgeant-inajooi
uie binnentreedt:
Is de overste op het bureau?
Ser g.-m ajoor: Jawel, generaaJ.
Generaal: Vraag, of de overste
hier wil komen.
(Sergeant-majoor, saJueerend, ai
De overste treedt binnen.^
Generaal: Ga zitten, overste.
Ik zou u wel even wenschen te raad
plegen.
Overste: Tot uw dienst, gene
raal.
Generaal: Zooals u weet, zijn
wij al weken bezig met onze commis
sie tot onderzoek naar de beste mili
taire kleeding. U kent mitn gevoc
len: de grijze kleeding voldoet hel
beste.
Mijn collega in de commissie, ge
neraal Degen, geeft de voorkeur aan
de donkere uniform.
Overste: (Na een korte aarze
ling): Ook iets voor te zeggen, gena
raai, wel te verstaan van het stand
punt van generaal Degen.
Genera ai: Juist, van z ij n
standpunt. Maar dat standpunt,
waarde overste, is niet juist. U be
grijpt ruij. De moeilijkheid ligt in de
hiërarchische lijn, ik zeg: de hiërar
chische lijn.
Overste: Juist generaal, de,
hiërarchische lijn.
Generaal: Met alle respect voor
den Minister van oorlog, dio dezs
commissie instelde, moet Ik toch zee-
gen, dat de benoeming van twee ge
neraals een hiërarchische fout geble
ken is te zijn. Wij hebben, waarde
overste, een tegenovergestelde opinio
en zijn gelijk in rang. Dit is een on
houdbare toestand. Hoe kan een in
stelling goed werk doerwanneer er
niet één is, die beveelt?^
Overste: Ongetwijfeld, gene*
raai.
Generaal: Vandaar, dat onze
commissie na afmattende discussies.
uit elkaar is gegaan. De leden wegen
tegen elkaar op: ik en drie officieren
zijn voor grij3, generaal Degen en drie
officieren voor donker.
Overste: De commissie bestond,
met uw welnemen, toch uit negen le
den, generaal?
Generaal: De negende, waarde
ovur&te, blijit huilen stemming.
u v e r s v e: Geen K.oeke nouding
Generaal: zeg dat niet, ue
man verkeert 'in een moeihjK geval:
hij is mijn neef vun vaderszijue en
ntaakt werk van een muitje van ge
neraal Degen, van moederszijde: U
begrijpt.
Overste (bedenkelijk): Uit een
strategisch oogpunt zeer bezwaarlijk.
Generaal: Om vun de hiërar
chische lijn niet te spreken.
Overste: Maar is u niet ouder
in dienstjaren, dan generaal Degen
Generaal: Precies van dezelfde
promotie. Op denzelfden dag eerste
luitenant, kapitein, majoor, overste,
kolonel, generaal.
Overste: En in leeftijd?
Gener aal: Precies even oud,
op den dag af. (pijnlijk glimlachend).
Ja, wij zouden haast een tweeling
kunnen zijn, wanneer hij niet Degen
en ik niet Karabijn heette.
Overste (beschroomd): Het uur
van geboorte misschien.
Generaal: Ook daarnaar heb
ik onderzocht, nu deze moeilijke om
standigheden zich voordoen. Gene
raal Degen zag net levenslicht des
morgens te negen uur. Mijn ouders
zijn overleden, maar mijn baker leeft
nog, ze is honderd; ik heb persoonlijk
een onderzoek bij haar ingesle'd. /e
zei: „ik herinner liet me nog heti
goed, u was het 'eelijkste kind, dat
ik ooit gebakerd heb, toen ik u op
nam keek ik dadelijk op de klok:
kwart over negen." Overste, toen heb
ik dadelijk die vrouw gewantrouwd.
Nog nooit heeft iemand mij. lun
een minder goed uiterlijk verweten.
_En daar de baker dus een parti-pris
tegen mij heeft, is haar opgaaf van
kwartier over negenen evenmin ge
loofwaardig.
Overste: Ongetwijfeld gene
raal.
Generaal: Wat is nu uw mee
ning grijs of donker?
Overste: Ongetwijfeld grijs, ge-
i)eeraal. Om verschillende redenen.
Dc klour past het best bij het zand
der duinen, ze is in den zomer meer
naar de burgerlijke mode en ver-
vroolijkt in den winter het landschap;
bovendien allitereert grijs met u.
Generaal: Allitereert Wat, be
deelt u daarmee?
O v e r 8 t e: Grijs en ge»ieraal be
ginnen allebei met g.
Generaal: Zeep vernuftig, zeer
vernuftig. Maar hoe is het dan met
gee» en groen? Onze mannen kunnen
er toen met uilzien ais kanaries of
aio een grasveld.
Overste: Onmogelijk generaal,
daaEoin komt alleen grijs in aanmer
king voor de alliteratie.
Generaal: Jamnier, dat u geen
lid van de commissie is. Misschien
hud u generaal Degen kunnen hel
pen overtuigen.
Overste: (aarzelend). Met uw
welnemen, generaal, de reguneuts-
kleermaker had over deze aangele
genheid een idee.
Generaal (scherp): De regï-
ments-kieemiaker Pardon, dat is
onmogelijk. Neen, laat mii even uit
spreken. Ideën hebben in het leger
alleen de hoofdofficieren, de subalter
ne officieren kunnen hoogstens een
indruk van iets hebben, de minderen
hebben in 't geheel niets. Dus kan de
regiments-kleermaker, die sergeant
is onmogelijk een idee hebben.
Overste: Tot uw dienst, gene
raal.
(Een poos etilte).
Generaal: Intusschen, het kan
voorkomen, dat iemand zonder idees
een hoo?ergeplf>isv en idee
brengt. Zend mij dus den regiments-
kleeimaker hier,, olschouu ik weinig
lio. p neo. ïviaar men moet voor een
zoo gewichtige commissie alles over
hebben. Dank u.
(Overste af. Optreden van den regi
ments-kleermaker).
Generaal- Maak het je ge
makkelijk. De overste vertelt mij
daar. dat je een opmerking haid te
maken over de kleur van de uni
form.
Kleermaker: Ik had gedocht,
generaa'
G e n e r a alNeen.
Kleermaker: Het denkbeeld
was bij mii oogekomen. generaal...
Generaal: Neen. Je hoeft
niet tc denken, ik denk voor het heete
regiment.
Kleermaker: Om u te die
nen. generaal. U heeft gedacht, ge
neraal....
Generaal: Wat heb ik ge
docht? Dot zal iii mij toch niet kun
nen zeggen, eergcunt.
Kleermaker: Tot uw orders,
generaal. TJ bad gedacht kunnen
hebben....
Generaal (aanmoedigend1)
Zeer ruist, ga voort.
Kleermaker: U had gedacht
kunnen hebben, dat de keuze tus
schen grijs en donker het gewichti
ge vraagstuk van de kleur van de
uniform volstrekt niet afdoende op
loste.
Generaal: Gewichtig vraag
stuk. Zeer goed gezegd. Ga voort
Kleermaker: Daarom is bij u
de gedachte opgekomen, generaal,
dat de militair van de toekomst een
"cheele garderobe meet hebben, om
in allé gebeurlijkheden paraat te
ziin.
G ie n e r a a 1Zeker, zeker, die
gedaohte ic bij opgekomen. Er ko
men altiid veel gedachten bij mij op.
Ga verder.
Kleermaker: De moderne
militair moet als 't ware één ziin met
den bodem, waarop hii vecht, zooale
een eekhoorn de kleur heeft aangeno
men van den boom, waarom hii leeft.
G e n e r s a 1De militair een
eekhoorn. Vine, springerig. levendig
de iicht plaagt mii wel een beetje,
zie je, maar overigens is diet bee'd
van den eekhoorn zeer goed. Ga
voort.
Kleermaker: Due moet iede
re militair minstens drie volledige
rustingen hebbengrijs, donker
blauw en groen. Als Nederland eens
ln oorlog mocht komen met...
Generaal: Sergeant, denk aan
de neutraliteit. Een onvoorzichtig
woord zou de ernstigste gevolgen
kunnen hebben.
leer maker: Ik dachtmet
Tsieoho-SLOwakiie. generaal.
Generaal: Zeer goed. Voor
treffelijk gezegd. Tsieoho-Slowakijo
kan geen kwaad. Ga voort.
"leermakor Dus de Slowak-
ken komen hier. A's wij ze moeten
bevechten in de duinen, dan Ls de
uniform voor dien ;'ag totaal griis,
wanneer de lucht helder ia. met don
kere lucht blauwe ias en griize broek-
Moet er 6lag geleverd worden in een
bleekveld, dan is het voorgsciireven
costuumgroene broek en grijze of
donkere ias, al naar mate de lucht
helder ia of bewolkt. Zoo paet voor
iedere gesteldheid van weer en bo
dem de kleeding van den militair zich
aan. De S'.owakken zien ons heele
leger niet. daar de mannen zich op
loseen in de onigoving. gelijk de
eekhoorn onzichtbaar Sb op den
boom.
Generaal: Zeer goed. zeer
goed. Ja. ia. zoo is het, aan die op
lossing heb ik gedacht, 't Was de vo
rige week Woensdag, 'e morgens tus
schen tien en elfna dien is het inij
weer uit het hoofd gegaan, ik heb
ook zooveel tc doen. Je hebt mij aan
dat uitstekende idee van mii weer
herinnerd. Je kunt gaan, sergeant.
Dank »e!
(Dc sergeant-kleermaker af. De ge
neraal maakt eenige aanteekenin-
gen).
TWEEDE BEDRIJF.
Zelfde vertrek. Dc Commissie ie in
oleno vergaderd, onder voorzitter
schap van generaal Karabijn
De vooriltter:. Mijne hee
ren, in onze laatste vergaderiP" is be
sloten een proef te nemen met een
drievoudige uniform, griie. donker
en groen Wh hebben ingevolge den
wensch vazi generaal Deeen, die van
de proefneming weinie verwachtte....
Gen er aal Degen: Met uw
welnemen, nicte verwachtte.
De voorzitter: Zooals ik
dacht te aevgenniets verwachtte,
hebben wiï verschikc-nde militairen
in deze zoo vernuftig eamengeste'.de
kleeding....
Generaal Degen: Met uw
welnemen, vernuftig samengesteld
vond ik de kleeding niet....
De voorzitter: Dan vond ik
ze zoo. oollega. Ik zei dus verschil
lende militairen in dezo zoo vernuf
tig samengestelde keledine bosch en
veld en duin ingezonden, om te zien
wat daarvan het resultaat zoude zijn.
Sergoant-maioor, laat de manschap
pen binnenkomen.
(Zee manschappen 6charcn zich op
een rii. De Commissie bekijkt hen
aandachtig. De voorzitter zet croote
oogen op.)
De voorzitter: Miine hoe
ren. is dit een mystificatie Wat is
er met deze uniformen gebeurd?
Generaal Deen: Ze ziin
alleen maar verschoten, mijnbeer de
•orzitter. Het donker is «-roen «*«v
vorden, steekt dus af bii een bewolk
te lucht, het groen is tot griie ver
schoten, steekt dus af tegen een »ras-
ve'd. men zou duo den troep om de
■«aar uur moeten verkleeden en daar
zullen de Slowiikken niet on waoh-
Mijne heeren. de proef is ïni^
lukt. met dezo staalkaart van kleu
ren. verschoten ot niet. ia niet te
werken
(Al de leden van de Commissie, op
den voorzitter na, stenunen hiermee
in. De ioncete luitenant verklaart,
huiten stemming to bliiven).
De voorzitter; Maar het rap
port dan. miine heeren? Het was
gereed, vandaag is dc laatste dag.
morgen is de termijn van ons man
daat om.
Generaal Degen: Wij vra
gen verlenging aan....
De voorzitter (treurig)Ge
schoten. beechoten. verwhoten. (ztoh
trotsch. oprichtende): Miine heeren.
de Nederlandsche krijgsman staat
voo»- niets on het gebied der unifor
men. Binnen een uur gaat een
request naar den minister, waarbii
wii verzoeken, ons, diligent te ver
klaren wegens de beLmgrijkheid van
het vraagstuk.
Tot overmorgen, miine heeren Na
dc buitengewone emotie van heden is
een vriio dag noodzakelijk-
(Gordijn.)
FIDELia
