40e Jsargang No. 12080
Verschijnt dage'iiks, behalve op Zon- en Feestdagen
DONDERDAG 28 OCTOBER IS22
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar e
ib (kom der gemeente} 13.57l/j. Franco per post door Nederland f3.371/,. Afzonderlijke uur
een Agent gevestigd
(kom der gtineeniej I3.öï'/,. f ranco per post floor xseaertana lö.ot'i,. Aizonaernjae nummers 10.15. Geïl
lustreerd Zondagcbiau, voor Haarlem en omstreken f 0.571/,franco per post 10.35. Poat Giro 38810.
C. PEEREBOOM, Teteioon 3082
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Oirecteur-Hoofdredactei
1JKANTOO» voor Santpoort, Velsen, VeJseroord, Wijkerooö,
ADVERTENTIEN: Van 15 regels-f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 00 Cts per regel. BIJ
abonnement aanzienlijk rabat. Twaaifstuivers-advertenüen van Vraag en aanbou vuu 1—4 regels HO Ct»
pei plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten bet Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie: Groote Houtstraat 93. Telefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
Umuiden, Beverwijk enz. DRiEHLIZEUkERKWEG 2, VELbEN, TELEFOON 3321
DIT NUMMER BESTAAT Uil
TIEN BLADZIJDEN.
E&RSTEBLAO
HEDEN
DONDBRlivi-j. 20 OCTOBER.
Schouwburg Janswee. Ensemble
Solser en Hesse „De Koningin van
Monlmnitre". S uur.
Gemeentelijke Concertzaal: Leden-
rouceit der ilaarleuische Orkeslver-
eemging, 8 uur.
Brongebouw: Vergadering der Ned.
Vereeniging van Spoor- -en Tram
wegpersoneel half acht.
i_iud-llolland, Verwulft: Strijkor
kest
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3 305-30
en 's avonds 810.30 uur Concert.
Kunsthandel P. li- Smit, Groote
Houtstraat 69Tentoonstelling van
dierst-.id ie?, door J. P. v. d. Berg, 10—
6 uur-
Cinema Palace Foyer: Middag- en
Avondconcert 3'—5.1 en 811 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Heemstede: Vergadering van
den Gemeenteraad, 8 uur.
VRIJDAG 27 OCTOBER
Stadssciiouwburg, Wilsonsplein:
Het Scüouwtooneel: „Het Chocolade-
juffertje", 8 uur.
Schouwburg Jansweg. Ensemble
Sober en Hesse: „De Koningin
Montmarlre", 8 uur.
Bovenzaal „De Kroon": Bazar Haar
lemsche Blinden, 26 uur.
Ouü Kolaiiu Verwulft, Strijkorkest.
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtslraat: 's middags 3.30—5.30 en
's avonds 810.30. Concert.
Cinema Palace: Foyer, Middag- en
Avondconcert 3i5J en 811 uur.
Kunsthandel F. H. Smit, Groote
Houtstraat 69: Tentoonstelling van
dierstudies, door J. P. v. d. Berg,
10—6 uur.
Luxor- Theater, Groote Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt,
Bioscoopvoorstelling. 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Sca a-Theater, KL Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling. 8 uur.
Plora-Theater, Kleine Houtweg:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
II i 1 le g o m. Vergadering van den
Gemeenteraad, 2 uur.
OM ONS HEEN
No. 3101
Gedenkschriften van keizer Wilhelm
oog nooit heelt een componist een
oorueel gegeven over zijn eigen ope
ra, noch een schrijver een recensie
geschreven van zijn eigen roman, ol
beu sc.iilder de ueuguen opgesomd
van Zijn eigen schilderij. De reuenen
daarvan liggen voor dj© hand. Niet
voor oorlogsmannen, sohijnt het,
want Hindenburg, J.udcndorlf, 'iLr-
pitz en ae ex-kroonprins hebben wel
flegöhjk uitvoerige beschouwingen,
gegeven over hun eigen werk,.al zijn
ze voorzichtig genoeg geweest om,
den indruk te geven, alsof het hun
om de perione te doen was. Daar
om was van de „gedenkschriften van
keizer Wilhelm" (lees ex-keizer} ook
niet veel andere te verwachten en nu
wij dan, na ue lezing van uittrek
sels uit een paar groote dagbladen,
het resultaat, in boekvorm vóór ons
zien, stelt liet nog teleur. Is dit dan
nu allc>, wat de voormalige potentaat
te zeggen heeft van zijn bewind? Deze
saaie opsomming van zijn opinie over
zijn kanseliens, deze onnoozole dra
dozijn bladzijden over den wereldoor
log de allerbelangrijkste gebeurtenis
tijdens zijn regeering, deze kinder
achtige excuses over zijn vlucht naar
Nederland? En dat alles voorafge
gaan door een portret in den trant van
die uit zijn glorietijd met de op
gedraaide knevels, de borst vol rid
derorden en de handteekening met de
letters I. R., Imperator Rex, alsof
niet sedert vier jaar de kotzer van
Duilschland en de koning van Prui
sen waren ondergegaan in den burger
van Doorn. Of zouden wij het voor
beeld moeten \olgen vun hen, die be
weren dat keizer en koning adels
titels zijn en dus aan den persoon go
hecht blijven, ook wanneer door deze
de ambten, die wij ons daarbij denken
met meer worden uitgeoefend? Zoo
nis bijvoorbeeld een baron baron
blijft, ook wanneer hij door de legen-
slagen des levens, of zijn eigen schuld
tot schoenlapper is afgedaald!
Ons is het wel. Wij Nederlanders
hechten maar weinig aan adellijke ti
tels. wanneer de drager niets anders
bezit dan dat. om er zijn aanwezig
heid me© te verklaren.
Overigens heeft d© voormalige kei
zer zijn boek natuurlijk niet voor Ne
derland gescbreven. Hij bekommert
zich niet veel om ons, ook in dit boek
heb ik niet gelezen, dat hij eenige
erkentelijkheid aan den dag 'legt je
gens het land, dat hem in de ure van
den riood gastvrijheid heeft bewezen
- misschien is dit gebeurd langs di-
plomntischen weg, heel in 't geheim,
van Doorn af naar Den Haag. Het
boek is dus geschreven voor Duitsch-
land. Maar zal het daar iemand, die
het geloof in de Ilohenzol'erns niet
had, dat hebben bijgebracht? Met uit
voerig© beschouwingen van den ex-
keizer over Bismarck, Caprivi, vom
Billow, Hohen.'ohe, von Bethmann
Hollweg? Waarschijnlijk zullen de
vroegere onderdanen dit alles hebben
overgeslagen als oude historie en dai
Is het ook, op één punt na, namelijk
in hoeverre de ex-keizer met al deze
Rijkskanseliers beeft samengewerkt,
om te trachten, conflicten uiet ande
re mogendheden te vermijden, lieve:
hog: goede vrienden te blijven met de
voornaamsten: Engeland, Rusland,
Frankrijk. ,,IIet welzijn van mijn vols
en mijn Rijk was het doel van mijn
wandelingen" lezen wij ergons in het
boek inderdaad een goedkoop*
.verzekering. Dit is wel het minste wat
van een keizer en koning te verwach
ten was. Maar vee! belangrijker Is de
vraag, of hij het goed gedaan beeft
daarvan zullen millioenen Duit-
pchers, ook na de lezing van dit hoek.
Biet overtuigd zijn.
In tegenstelling met andere landen
Seersohtc over Duilschland zeer sterk
hef persoonlijk regime. Noch in Oos-
lenrijk, noch in Engeland was de in
vloed van den vorst (vóór den oor'og)
«00 groot als in Pruisen en In Duitsch
land. Voor een pronklievende. ijdele.
heerscbzuchtig© natuur is dit zonder
twijfel aangenaam, maar daartegen
over staat natuurlijk eeu veel groote-
re verantwoordelijkheid. Wordt die-
uoor Wilhelm von Hohenzollern u
vaard? Dal blijkt uit zijn boek aller
minst. Zelfs doet hij (op bladzijde 118}
oen poging, om de verantwoordelijk
heid voor de huitcnlanflsche poiiliei
geheel op den Rijkskanselier te sr.hui
ven, door in een zestal poragrafeu de
verhouding tusschen keizer en kan
selier le schetsen. De vijfde paragraaf
luidt aldus: „Constitutioneel heeft de
keizer geen middelen, om den kanse
lier en het Dept. van B(uitenlandscüe)
Z(akenJ te dwingen, zijn meenincj
aan te nemen. Hij kan den kansel»
uiet hopen tot een politiek, die dezo
niet meent te kunnen verantwoor
den. Staat de keizer op zijn stuk. dan
kan de kanselier zijn ontslag aanbie
den of eischen".
Uit laatste zinnetje doet natuurlijk
al het voorafgaande te niet. Staal de
keizer op zijn stuk, dan verdwijnt dc
kanselier, hetgeen ook logisch is,
daar de keizer hem immers benoemd
heeft, Maar dan blijkt ook ten dui
delijkste, dat in laatste instantie de
keizer regeert ov er het hoofd van den
kanselier en over het geheele depar
tement van B. Z. heen. Van dit stand
punt af is het niet te verwonderen,
dat de keizer in ongeveer 25 jaar vijf
kanseliers versleten heeft.
„Behaalde men successen", zoo
heet het elders, „liet departement van
B. Z. ging ©r me© schoot, liep «k«
zaak niet naar wensch, de „iinpul-
BÏeve jongeheer" kreeg de schuld".
Die „impulsieve jongeheer" was de.
keizei zelf. Hel systeem komt voor in
minder belangrijke organisaties, dan
het beheer van een groot Rijk, wij
vinden het ook in boeken, waarmee
afgetreden heerachers zich tegenover
heden en toekomst trachten te veront
schuldigen.
Natuur-ijk schrijft Wilhelm von
Hohenzollern de schuld voor dc-n oor
log geheel en al aan Engeland,
Frankrijk en Rusland toe: jaloezie
over Duitschlands welvaart bij Engry
land, "de revandne-idee ten opzichte
van Eizas-Lotha,ringen bii Frankrijk,
de Fransche leen ineen aan Rusland,
worden met de losse hand van dezen
keizerlijken schrijver uitgestort over
den argoloozen lezer. Misschien lijkt
dat laatste argument niet heel krach
tig en zoo kan het ook door den schrij
ver zijn gevoeld, hij voegt er althans
bij: „Aan de gouden ketting van de
Fransche milliardcn werd het Czareh-
rijk niet alleen financieel vastgelegd,
maar het moest ook de dienstknecht
worden van Frankrijks revanche
idee".
Kan het zieliger gezegd worien? De
vraag komt immers dadelijk bij den
crilischen lezer op: „kreeg de Fran
scii© geldschieter dan geen tegenwaar
de?" Natuurlijk wel, in den vorm van
aandeelen en obligaties van spoor
wegen, mijnen enz. Het was ook niet.
de Fransche Staat, die de milliardeu
leende, maar de Fransche particulier,
de spaarder, de belegger. Allerwega
had men in die dagen het grootst©
vertrouwen in den onuitputtolijken
rijkdom van Ruslands bodem, dte als
garantie gold voor zijn leeninpcfl).
uok in Nederland, waar Russische
(en Oostenrijksche) effecten golden
als belegging voor weduwen en wee
zen. Legde daarmee het Czarenrijk
zich vast aan den gouden ketting van
Nederlands wensch, om zich laat ons
zeggen het onbelemmerd bezit In de 1
verre toekomst te verzekeren van zijn
koloniën?
Het is een kinderachtig argument,
dat het Russisch© Rijk een politieke
overeenkomst zou aangaan met den
Fransche» Staat, omdat de Fransche
particulier in Russische fondsen zijn
spaarpenningen belegde. Andersom
aannemelijker zijn. Maar dan rest
natuurlijk om te verklaren, waarom
Rtis'and een allinntie aanging met
Frankrijk en niet met Duitsohland.
Voor ons is het antwoord gemakkelijk
genoeg, maar net past niet in u
kraam v au de Hoiieiuolleras. Men
vertrouwde Duitschland
niet. Engeland, Frankrijk, Rusland
namen met eigen oogon de .voortdu
rende versterking van het Duitsche
leger waai', de beteekenis, die daar
aan bij alle gelegenheden gehecht
werd; zij wisten van de opvoeding
van den jongen in de school tot sol
daat, zij zagen de dril in de kazerne,
zii hoaruen des keizers redevoeringen
over gepantserde vuisten en geslepen
zwaarden en hadden volop gelegen
heid, op te merken, dat de militaire
kaste in Duitschland het bij verschil
van meening altijd wou van de ci
viele autoriteiten. Duitschland was,
om het kort te zeggen, een soldaten-
sUiat geworden en de andere groote
uiogendiueden zagen liet oogeniik na
deren, dat het land, niet meer tevre
den met het overwicht van zijn hai>-
uel en nijverheid in de vveie.d, ook
de politieke macht zou opeisciien met
de kracht van zijn bajonetten. Dat
was li vet, wat Frankrijk, Engeland*
Rusland tot elkaar dreef.
Natuurlijk roert do schrijver dit
punt niet of nauwelijks aan. Men
spreekt in het huis van den goh an ge
ne niet over touw. De toon van het
boek wanneer het over militairismo
gaat, is wel heel anders dan vroeger,
uf zullen niet allen, die het Duitsche
leger van vóór den oorlog gekend heb
ben, groote oogen opzetten bij hel
lezen van de volgende passage oven
het offieierskorps: „Schadelijke uit
wassen van kastengeest kwamen spo
radisch voor. Waar ze inerkhaar wer
dén, verwijderde men ze dadelijk. Ik
heb veel en graag met de officieren
omgegaan en mij hun makker gevoeld
Zeker, de materialistisch© tint van
onzen tijd had ook het officierskorps
niet geheel verschoond, maar over)
't geheel moet men zeggen, dat bit
geen anderen stand eenvoud, zelfb©-
dwang en plichtsbesef tot zulk een
hoogte werden aangekweekt als bij 't
officierskorps".
Uitwassen van kastengeest verwij
derd. Denken wij niet aan Zaberri?
Eenvoud bij den pauw van de
straat, die ieder ander van de kleine
steentjes liep.
J. C. P.
(Gedenkschriften van kek |- WIEL
helm. Amsterdam, van Holkema en
Warendorf geb. 1 5.90).
Stadsnieuws
DE VOLKSHUISVESTING.
De Federatie van Woningbouw
verenigingen Haarlem hield Woens
dagavond in liet gebouw Bakenesser-
grackt 63 een buitengewone vergade
ring voor de vol'edige besturen en
commissarissen der aangesloten ver
eenigingen. Mr. Versteegh, secreta
ris van den Auisterdamschen Woning
dienst, besprak het onderwerp: „Ho©
het was, ho© het is, hoe het worden
rnoet."
De voorzitter, de iieer J. van Daale,
opende de bijeenkomst met een woord
van welkom en drukte er zijn leed
wezen over uit, dal de opkomst zoo
gering was, niettegenstaande er zoo'n
bij uitstek ter zake kundig spreker
de volkshuisvesting zou komen be
handelen.
Hierop verleend© hij het woord aan
Mr. Versteegh. Deze herinnerde al
lereerst aan den grooten woning
nood, tijdens en vlak na den oorlog,
zoodat vele gezinnen bij andere men
seden gingen inwonen. Met kleeding
en desnoods niet het eten kunnen de
mensdien zich waI behelpen, maar
een woning heeft toch ieder gezin noo
dig. Vóór den oorlog waren door vele
gemeenten, dank zij de nieuwe Wo
ningwet, woningen gesticht, de ééne
meer, de andere minder. De Regc©-
ring, zei spreker, heeft evenwel niet
met zulk groot enthousiasme meege
werkt als velen wol gedacht en ge
hoopt hadden. Dit wils jammer want
toen waren de materialen nog zet
goedkoop. Den goeden tijd heeft de
Regeering dus voorbij laten gaan.
Toen de oorlog kwam, was liet
men weet het lieelemaal mis. Ve
len werden toen als het ware mei
lamheid geslagen, zoodat de woning
bouw vrijwel stop werd gezet. Na ge
memoreerd te hebben, welke verschil
lende soorten van steun door de Re
geering voor den woningbouw waren
verleend, vestigde hij de aandacht op
het premiestelsel, wat voor dc Staats
kas het voordoeligst is gebleken. Spie
ker vreesde evenwel, (in Amsterdam
wist hij dit reeds bij ervaring), dat
de woningen voor arbeiders, die toch
het meeste noodig zijn, niet vlug ge
noeg gebouwd worden.
Komende op de toekomst, meende
hij, dat men niet alles op Rijk en ge
meente moet laten aankomen. Alle
hens moeten aan 't werk en de parti
culiere bouwer mag niet worden uit
geschakeld. Maar te vlug moet het
niet gaan, omdat de prijzen der ma
terialen en de'loonen der bouwvak
arbeiders nog steeds (e hoog zijn, ook
al zijn er op het oogenblik bij den
Anisterdamschen Woningdienst 14(XK)
gegadigden voor een woning inge
schreven. Hoe groot de woningnood
ook is, meende hij toch, dat de toe
stand in het algemeen beter zal wor
den, wanneer dc woningbouw niet
overhaast,mnnr geleidelijk geschiedt,
want nu zijn de huizen nog steeds (e
duur.
De Regeering eischt, dat de wo-
ningbouwvercen gingen de huren zo©
veel mogelijk in overeenstemming
brengen met het inkomen. Het ge
meentebestuur van Amsterdam heeft
evenwel rondweg geantwoord, dat
het daar niet aam kon voldoen, ook
omdat nooit precies kan worden na
gegaan, hoe groot iod.ers inkomen is.
De Regeering heeft toen aan het Ain-
sterdiunsche gemeentebestuur te ken
nen gegeven, dat het er dan zooveel
mogelijk voor moet zorgen, dat er
geen menschen in de woningen ko
men, die daar zeer duidelijk niet
hooren. Dit was dus, zei spreker, aJ
veel gewonnen. Hij adviseerde de
bouwvereenigingen, met te concur-
reeren met de eigenbouwers, omdat
die over het algemeen goedkoooer
kunnen werken. Ook moet er niet
aan de kwaliteit van de woning ge
tornd worden, want aan spreker was
het gebleken, dat het Ncddrlandsche
volk over het algemeen te weinig
geld voor een woning over heeft. E©:
woning is in menschelijk leven een
belangrijke factor. Er zijn veel en
te veel menschen, die uit sleur en
andere overwegingen nog steeds in
een te klein huis wonen, en die blijk
baar het voedsel als de voornaamste
levensvoorwaarde beschouwen.
Na deze rede werd een korte
dachtenwisseïing gevoerd.
In antwoord op een desbetreffende
vraag zei spreker, dat de loeningcn,
die indertijd voor dure woningen ver
leend zijn. later, wanneer er goed-
kooper woningen gebouwd zijn, als
een crisisschuld beschcywd moeten
worden, .zooals dil ook met het voed
sel hel geval is geweest. Om (e ma
ken, dat er later geen woningen ge
bouwd zullen worden, die. niet. be
taald kunnen worden, moeten de
materia'en poedkooner^ de winsten
der aannemers en de loonen der
bonwvakarbeiders lager worden,
spreker.
De voorzitter bracht aan Mr. Ver
steegh een woord -van dank.
HET KORTHALSFONDS. Woens
dag 1 November d©s namiddags te 3'
uur zullen de belooningen uit het
Kortha'sfonds van de vereen k-ir,^
„Door Vermaak tot Nut" in een der
lokalen van School no. 9 aan de Tem
peliersstraat no. 1 worden uitgereikt.
KAMER VAN KOOPHANDEL. Ou
7 November a.s. vergadert de Kamer van
Koophandel.
Wegens verblijf buitenslands zal do
heer E. H. Krelage deze vergadering niet
presideeren.
PERSONALIA
Aan de gemeente-universiteit van
Amsterdam is tot arts bevorderd de
heer J. D. Galjart, geb. 1c Haarlem.
Opmerkingen uit de
Burgerij
DE VERLICHTING IN DE JULIA-
NAST3ALT.
Een lezer klaagt over de minder
goede verlichting in de Julianastraat
bii avond. De boomen onderschepjjen
het licht van de lantaarns. Hij raadt
aan de laagste takken weg tc kan
oën, opdat het licht voldoende op
straat kan schijnen.
Het Toaneel
De F eert voortelling van
"Varia te IJmuiden.
Die toor.eeivoreenigiiur Varia te
IJmuiden jubileert, Zij viert dezen
winter haar twintig-jarig bestaan ©n
hoeft ter herdenking van dit heuge
lijk feit. een tooneelwedc'.riid uit
geschreven, waaraan o.a. de Hiir
lemsche vereêniaintr Cremer en De
^03arnespe'ers zullen deelnemen.
Dinsdag gaf Varia in bet Thai ia-
Theater te Umuiden haar jubileum
voorstelling en het werd een feest,
zooals ik het hier in Haarlem bij een
dilettantenvercenigin? n<x>it heb mee-
remuakt. Daar te 'IJmuiden verstaan
zij het te -iabi'eeren Bloemstuk na
bloemstuk werd on-edragen, cadeaus
werden aangeboden, toespraken en
fanfares volgden elkander in einde-
looz© rij en de voorzitter van Va
ria. de heer Ro--a. die een s'agvaardïg
spreker bleek t© ziin. rtond od het
laatst te midden van een bloemen
tuin als een Bouwmeester on zijn zes
tigiartg jubileum Het w.-ls heel har
telijk, heel aardig en heel feestelijk,
maar daarvoor was ik toch niet in de
■eerste plaats naar LTmuidén reko-
men. De vereeniging Varia had miï
gevraagd van de opvoering van
Geuren on dezen feestavond een
..serieuse" kritiek tc 6ohriiven en cit
doe ik met te meer genoegen, nu ik
heb gezien, hoe ernstig en consciën
tieus daar te IJmuiden. door liefheb
bers wordt gewerkt. Varia is een Li-
lettanten-vereevSiging. die ©r wezen
mag. Wanneer Varia een Haar'.em-
soho vereeniging was, zou ik haar
onmiddellijk bij de „a'Ierbesteh" in
deelen. Zij heeft eenige krachten, die
elke dilettontenclub liaar zal benij
den. De heer A. P. Ros». A .H. Ho'.t-
slag en L. W. Boere© zijn sjae'en», ai©
wat ..kunnen", dilettanten met rou
tine en talent.
Er wanen meerdere scones, welk©
mij troffen door werkc'iik kranig,
sterk spel I Ik denk hier b:ivoor! eid
aan het ©'oltooneel tusechen Henrv de
Nancv en Gerard ven Kerkcm. door
fe he©ren Rosa en Ho'fsl.v met zulk
een geoon cent ree rtle kracht resnceld.
als men niet dlkwiile van dHlett&nten
zal zien. En vooral a-n liet 6pel van
den lieer Ihreree in de rol van Johan
le Nancv Deze ion<7© imn heeft, wat
zoo zelden bii dilettanten wordt ge
vonden, de „vonk". Er was gloed en
ziel in zijn spel, hij eleciriseerde cJe
zaai door out zekere „ik en weet niet
wal." dat alleen de echte artislen ver
moffen te goveu. Hij speelde van bin
nea uit en behaalde met de meert eer
lijk©, zuiv<-_" middelen een zeer
warm applaus uit de zaal bij open
doek. „Een koninkrijk voor
een jeune premier!" heeft de
ilaariemscbe Tooneelclub jaar ie
vergeefs bij herhaling geroepende
club is ten gronde gegaan, omdat er
«reen een is komen opdagen 1 En zie,
d&ar in het kleine IJmuiden vind ik
©r één bij dc eerste voorstelling die ik
bijwoon.
Stónd de heele voorste!ling van
..Geuren" nu op zulk een h©o? peil?
Natuurlijk niet' Dan zou IJmuiden
acn wonderplant» en Varia een won-
darvereaniging z:in. Voor een diiet-
taiiten venxniging was het eon .zeer
sn ',iü£ opvoo. iugo <Sie Varia van
„Geuren" heeft geeoven, wat nog
niet wil zegden, dat wij „Geuren"
goed hebben gezien. Dit krachtige
speelstuk van Emants met" de zeer
zware vrouwenrol van Alice van
Rcnkotn en de niet minder moeilij
ke rol van Henri de Nancy eischt an-
:©re krachten dan waarover di'ettan-
ten ©lub» in den regel beschikken.
Het was htsl verdienstelijk dilettan
tenwerk. dut de spelers te zien gaven
van sommigen zelfs meer maur
voor dit stuk wordt toch nog iets an
dere gevraagd.
Volkomen op de hoogte van hun
taak stonden al'een d© v"eren Holt
slag en Boe ree. Beid© lieeren gaven
spel. dat zooals de ©ere voorzitter,
uurRömecetcr Rijken© terecht zei
boven hot gewone dilettantisme uit
ging. Dc heer Hcébslaïr was eon over-
rte van de cavalerie ,o,p en to^". Het
deed prettig aan dezen uitstekend go
tvpeerien Nedcriandseheu „officier"
■n het too nee! te zien. Hoe dikwijls
heb ik mij zelfs bij voorstellingen
van boroepseozeischappeai geer
-»ord aan de hobbezak-militairen, die
er over do planken rondloopon. De
heer Holtslap was officier, geheel en
al. E11 hij viel onmiddellijk 00 door
zijn rustige, zekere wijz© van spelen,
zijn mooie stem en zijn uitstekend©,
beschaafd ie. dictie Hij probeerde niet.
als indertijd Gerard Viol ik
van Van Kerken: een marqué tc ma
ken. Integendeel, hij speeldo hem
zelfs met een zekere uiterlijk© voor
naamlteid en dat was volkomen te
verdeel' -o Wij zijn den tiid voor
bij. dai anen op bet tooneel meende,
dat het gelaat aJtiid „de spiegol van
de ziel" moest zijn. Bang is van
Kerkem nieL Anders zou hij voor de
b©dreigin« van De Nancv aan het slot
bozwokeu ziin. Door Van Kerkem
rustig en kalm te sj>slen kree.o de slot
scène ongewone kracht, kwam er
meer spanning on het tooneel. En
hoe kna» speelde hierin ook de keer
Roes i Hoe ~"o?d liet De Nancy ons
zmi muerliike ontroering door een
trilling in ziin stem. een bijna on
merkbare zenuwtrekking in zijn ge
zicht voelenDat was van beiden
inooi werk, een hartelijk „bravo I"
waard.
Gok de heer Rosa was. als de heer
Hoitelag „officier". „Zit die uniform
mij niet als gegoten?" vraagt de
Nancv in I aan AHee. Ja werkelijk,
zij zat als gegoten en de heer Rosa
wist haar te dragen ook.Zijn »j>el is bo
vendien levendig vlot on .natuurlijk,
inen ziet dadelijk, dat hii op do plan
ken thuis ie. Toch eischt de typeering
van dozen rondboretigen. joviale»,
cn argooozen kerel nog wat meer.
Den officier de Nancv heb ik
wel geiucn, den geurmaker, den Don
Juan, den mail, die overal succes
heeft, heb ik "tmist. Daarvoor was
ziin zoggen niet ..smeuiig". ziin heele
optreden niet zelfbewust genoeg. Er
was te weinig nuance en kleur, het
bleef te vlak. In de groote scène met
ziin zoon in 11 kon hij niet tegen het
spel van den heer Boere© op. Maar al
leszins intsieko" J was hii in het too
neel met zijn vrouw in 111! Toen
voelden wjj werkelijk den gebroken
manvvii kregen medelijden met
hem. Trouwens in heel dit laatste be-
ilriif was hij cr geheel cn a! „in" Wie
het slot van „Geuren" kan spelen ais
hii. toont voor een dilettant zeker niet
gewone eigenschappen te bezitten.
Over oen beer Boere© schreef ik
reeds. Deze jonge wan heeft eon war
me vibrcerende etem, hij «-ee t met
lemporainenL Kranig, zooals hii da
delijk den figuur van den ietwat ver
legen, sohuchteren jongen voor one
neerzette I Misschien had hii al» „mi
litair" nog wat onhandiger, wat meer
..DOÜtièkc-r" kunnen z-ljn, maar
dat is dan ook uiiin yenige aanmer
king. Het was zeer, zcér goed.
Mej. Chr. Moolenaars bracht uiter-
ik voor de vol van Alio© bee1 veel
mee: een knanne, allercharmantste
toonoeiversehiining! Ook zij toonde
zich op het tooneel heel goed „thuis".
Zoo was haar lachen bijv. zoor goci
Maar de rol van Aüre was zii
niet „canaille" conoe.g, miste zii raf
finement Voor haar persoon moge
dat een compliment ziin. voor de ac
trice is het een tekort. Maar welke
dilettante zou deze rol kennen dra
ren. ia. hoe weinig actrices ziin er
toe 111 stnatf Mej. Ksrreman het
zocht© on sentiinenteele van Marie
voldoende te accentneeren en eoceldo
baar htiilscbne in III ln"~ niet
kwaad. In het begin was het idles van
haar wat v) en dun. maar aan het
s'ot wist zii het publiek werkelijk
ontroeren. D© bijrollen werdén n'le
behoorl ik vervuld en rtoorden nooit
Voeg daarbij het zeer vlotte, leven
dive temno van hee! de voor-Jei'ing
©ai de goede reri© jammer, dat men
in dezo officiers-kringen telkens van
uniform in plaat© van uniform sprak.
dan zat het duidelijk zijn, dat het
een voorstelling was. die mij in menig
opzicht verraste.
Mijn eefukweusohen aan IJmuiden.
met zuIk een bloeiende, ernstige ver-
eeniging! Dat Varia door het du-
bliek gewaardeerd wordt, dat heeft
mij het hartelijk feeet bewezen.
J. B. SCHUIL,
Uitgaan
HET CHOCOLADE JUFFERTJE.
Morgen, Vrijdag, zal de N.V. Het
SchouY.-tooaee!, :u Jen StadsscCoawburg
t>eii opvoering geven van ilei Chocolade
juffertje (La petite Chocolalièrej, bljjspol
11 4 bedryven door Paul Gavault. iu dit
stuk treden op de dames Kitty Périu-
Kiuppell, Stinc van der Uaag, L. -Mad.er,
Mies Versteeg eu de hecren Prits Houw-
weester, M. van Warmeio, Exermas, Pier
re Mo.-, C. Logeman, Caret Kyken, P.
Périn, Carpeniier Altiug, L. Winnink en
Z. H, KemJer. De regio ia van ii'rita
Bouwmeester.
TWEEDE ABONNEMENTS
CONCERT.
Op het tweede Abomiemeuts-Con-
cert van het Concertbureau Hans
Augustln op Donderdag 9 November
in den schouwburg Jansweg zal op
treden de gevierde Australische pia
nist Percy Grainger. Het Vaderland
schrijft over een cminenten pianist
.Grainger werd gevierd, zooals hem
toekwam, dat is als de groote kui^te-
naar vol energie en poëzie, rhytml-
sche veerkracht en kteur-vertijning'
LUSTRUM-VOORSTELLING VAN
HET HOFSTAD-TOON'EEL.
In den Stadsschouwburg gaat Za
terdag a.s. de eerste voorstelling tc
Haarlem van Molnir's nieuwste werk
„Theater".
Deze avond zai tevens een herden
king zijn van lic-t eerste Lustrum de:
N. V. Het Hofstad-Tooneei.
Het eerst© deel Vel dm a ar
schalk wordt ten tconcelc ge
bracht door Annie v.Ees, Cor van der
Lugt Melsert, Hermann Schwab, Flor
La Roche, Atlolphe Daymard.
Het tweede de©: Voorspel voor-
Koning Lear word: vertoond
door Annie van Ecs, Lor van der
Lugt Melseit, Hermann Schwab, Ph.
ia Chapeile, Flor La Rochc, Anlor
Roemer, Toniiy Stevcm», Domme.s
huizen, Atlolphe Dayinurd, Gerard
Robbers. De regie van beide deeler
is m handen van Hermann Schwab
Speciaal décor werd vervaardigd 05
het atelier van M. A. v. d. Lugt Mei
sert te Rotterdam
De costumes zijn van de tinna J
N. Mulder t© Utrecht.
KantonserecM
UITSPRAKEN.
H. N. M., overtreding Motor- cc
Rij wiel wet j 4 subs. 4 dagen hechtenii
0. A. N. overtreding Biunenvisscheri,
5 subs. 5 dagen hechtenis. M. S.,
overtreding iJkwet 2 subs. 1 week
luchtschooTstraf. J- J., niet aangitlr
doen van verandering van woonplaati
5 subs. 5 dagen hechtenis. J. A. V.,
overtreding Jachtwet 6 subs. 1 weck
tuchtschool. N. H., het te Beverwijk
op den openbaren weg muziek ma
ken 2 subs. 1 week tuchtschool. G. B.
het t© Haarlem eene straat in de ver
keerde richting inrijden 2 subs- i
week tuchtschool.
J. A, de J. idem idem, A. v. d. B. idem
idem, F. J. v. G. liet te Haarlem op el ra
ten voetbal spelen f 1 subs 1 week tucht
school, J. M. idem idem, B. K. idem iüem
T. v. d. M. het met een rjjwiel 's avouih
zonder licht xjjden f 2 subs 1 weck tucht
school, H. A. idem idem, A. K. fdeir
idem, W. de K., idem idem, 1. J. B., 2. J
V, 3. J. v. S. bet als bestuurder eunei
coöp. vereen, weigerachtig zjjn tegen be
taling uittreksel te geven van het bjj art
11 der Wc; van 17 November ISïö (S.
227) bedoelde register ieder f 25 subs. 1'
dagen hechtenis.
I. S. M. B., 2. H. M. v. M.. 3. G.
A. D.. 4. T. N. H.. ieder burenge
rucht. ieder f 3 suba. 3 daeen hechte
nis voor sub 1 en 3 en 1 week tucht
school voor 2 en 4. P. B. overtreding
Arbeidswet f 4 sub©. 4 duren hech
ten ie W. F. de D., idem f 5 subs. 5
dagen hechtenis E. ter II. id'ern f 4
sul». 4 daeen hechtenis; W. K. idem
f 6 sub». 6 cterezi hechten ie - D. L.
overtreding Arbeidswet f 4 subs. 4
daec-11 hechtenis: C. H overtreding
Arbeidswet f 4 subs. 4 daeon hechte
nis, J. F. overtreding Arbeidswet
f 4 subs. 4 dagen hechtenis; J. L. K.,
id. id.. G. K. id. ld.
A. B. overtreding Leerplichtwet
f 1 subs. 1 dag hechtenis. W. v. D.
het te Haarlem langs de huizen met
koopwaren venten f 3 euhs, 3 dagen
hechtenis. C. J. K. het tc Haarlem op
slraten of wegen voetbal spelen f 1.
sube. 1 dng hechtenis. W. V. het te
Haarlem vuilnis op openbare wegen
werpen f 3 sok 3 dagen hechtenis.
J. P. B. het te Haarlem een© straat
in de verkeerde richting rijden f S
sul©. 3 da een hechtenis-
H. P. B. id id. J. C. id. id.
B. de G. hef loopen on eens ander»
grond f 3 sub 3 dagen hechtenis.
B. de G. id. id. J. P. v. d. H. ld.
Idem. C. J. idem idpm, 1. A. de K*
2 H. de K. h'em idem L. P. Idem,
f 15 sub 15 dacm hechtenis. F. v. R.
idem f 3 sub 3 daren hechtenis. T. V.
ld. ld.. W. v. d. Z. Idem f 15 sub 15
dagen hechtenis.
T J. R. orenbnre dronkenschap bij
herhaling, 6 dacon hechtenis.
