OM ONS HEEN
40e Jaargang No. i20e© Verschijnt dags'iiks, behalve op Zon- en Feestdagen woensdag l november IS22
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) 13.571/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers 10.15. Geil-
tusireerd Zondagsblad, voor Haarlem ft* omstreken f0.571/,; franco per post f0.65. Po*t Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, YYijkcrooK, lümuiden, Beverwijk enz. DRIEHU1ZERKERKWEG 2, VELSEM, TELEFOON 35<.|
ADVERTENT1EN: Van 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaaifstuivers-advertentiën van Vtaag en aanbod van 1—4 regels 00 Cu»
pei plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a coulantbuiten bel Arrondissement dubbele prijs.
i Administratie: Croote Houtstraat 93.
Telefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
e&rsïe blad
DIT NllM-MER BESTAAT
TIEN BLADZIJDEN.
Agenda
HEDEN
WOENSDAc i NOVEMBER.
Stadlef uinvburg, Wi.suaspMn.
N. ^'inocJu „Hélcne", 6 uur.
Gt.nieentelijke ConcertzaalSpeenhoff-
avond, 8 uur.
u on ton lel like ConcertzaalVolks-
lkxierenavond voor Duitsehe- en Oos-
tenriiksckc kinderen, 8 uut.
Oud-Ilolland Verwulft: Strijkorkest
len-ruom Luxor 1 healer. Groote
Houtstraat's midoags 3.3U -o.30
eii 's avonds 8'0.30 uur Concert.
Cinema Palace Foyer: Middag- en
Avo ndconcert 3j— 54 en 811 uur.
Bioscoop voorstellingen.
DONDERDAG 3 NOVEMBER.
Gemeentelijke Concertzaal Concert
Haarieuische Orkestvereniging, 8 uur.
Bazai hofje van Oorsohot (Kruis
straat), 1012 en 2—4 uur.
Oud Holland, Verwulft Strijkorkest,
'lea-loom Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.30—5.30 en
s avonds 8—10.3d. Concert
Cinema Palace: Foyer, Middag- en
Avondconcert 3j—5i en 811 uur
Luxor Theater, Groote llouts'raat:
Bioscoopvoorstelling, S uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cmenia-Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
S cala-Thtater, KI. Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Flora-Theater, Kleine Houtweg:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Schoten: Vergadering van den
Gemeenteraad, 2 uur.
No. 3104
De Nederlandsche Opera.
WAAROM EEN NEOERLANDSCHE OPERA? DE BELANGEN VAN
HEI PERSONEEL GEEN BELANG VOUR ÜE NEDERLANDSCHE COM
PONISTEN EVENMIN VOOR CO EDE ZANGERS.
been wourueu noodig had. En welke
ttouruelü jUt«Siai o-muozel,
Zoo zeker als 11a de henst de winter
koint, 01 na den morgen de middag of
uu de Groote Tloutsiiaat do Groote
Markt, zoo zeker komt (uitgezonderd
in ueu uj dj toen de heer ïxoopwau
die neheciUe) na het optreden van de
hcderiauusciie Opera de linancicele
moeilijkheid. Met dit verschil alleen,
dat ztj vroeg kau komen of laterdit
seizoen verschijnt ze al buitengewoon
vroeg, want het is ternauwernood No
vember en de moeilijkheden zijn op
hun poststaking, te kort, uitvoerin
gen die niet doorgaan, kortom de
reekb misores, die wij gewoon zijn
mee te maken of althans te aanschou
wen.
.10e dat alles nu precies in elkaar
zit, weten wij niet en het kan ons
ook weinig schelen. Do heer Koopman
te hulp geroepen als de een.ge man,
die iuuerlijd de balans van de Neder
landsche Upera sluitend wist te ma
ken, deelt ong mee, dat er een tekort
moet zijn van negentigduizend gulden
en het kan ons buitenstaanders koud
latcu, of dat voortkomt alleen uit de
exp.oitatic in de maand October of
ook nog het oud zeer be/at van de
exploitatie van 't vorige jaar. De
heer Koopman heeft nu een ultima
tum gesteld wanneer het gezelschap
met instemt met zijn voorstellen (voor
al 't orkest schijnt balsturig) dan legt
hij er het bijltje, bij neer. Wat. er dan
zal gebeuren of er alweer een nieu
we man wordt gevonden, die de on
derneming aandurft en wat geld aeh-
ter de hand heeft, moeten wij afwach
ten.
Maakt iemand zich daar eigenlijk
wel druk over-ï Kan het iemand wat
schelen, wanneer de Nederlandsche
Opera ondergaat en dezen keer voor
Eoed? Ik heb er nog nooit va-, ge
oord, dat iemand ent een nationale
ramp. of zelfs maar een nadeel of een
schade zou vinden. Behalve natuur
lijs bet personeel, de korisLen vooral
en de kleine solisten, die niet zoo ge
makkelijk ergens anders (in het bui
tenland dus) terecht komen. Maar
't pubhek zal dat er een traan om
laten, wanneev er geen Nederlandsche
Opera meer bestaat? Hebben wij niet
allen sterk den indruk gekregen, dat
wanneer d. groote trc geroerd
wordt, om de belangstellenden sa
men te roepen tot behoud van deze
kunstinstelling de belangen van het
personeel daai-van vooral de oorzaak
*yn-
Natuurlijk is dat verklaarbaar. Nie
mand vcrÜest graag e©n zij het ook
bescheid-n baantje. De dames en hee-
Ten, di 1 mej onbewogen gezichten de
vireseiijke dingen, op gezag van den
schrijver vnn uen tekst, tegen elkaar
of tegen de solisten staan uit te gal
men, vinden daarin geheel of ge
deeltelijk hun bestaan. Maar er zijn
toch ook nog andere overwegingen.
Toen de Nederlandsche Opera door
wijlen C. van den Linden werd ge
sticht, was de bedoenn,; tweeledig:
de herooride opera's uit het buiten
land in de Nederlandsche taai uit te
voeren en bovendien de Nederland
sche compomsten aan te moedigen tot
het compon°eren van opera's, cue dan
door de eigen Nederlandsche opera
zouden worden opgevoerd.
Wat is eigenlijk het voordeel van
deze NedeJnnilsche teksten? Alleen,
dat dc v?.derland3che toe' oorder be
grijpt wat de dames en heeren zin
gen. De moesten spreken evenwel niet
zoo duidelijk uit, dat. er geen tekst
boekje noodig zou zijndat boekje,
op zijn beurt, is weer een gebrekkig
hu'omiddel, omdat wanneer j het
no-.'üg ïiebt, liet licht uitgaat. Bij de
Itii'iaanBche Opera komt men het pu
bliek tegemoet door een Nederlandsch
overzicht in proza van den Italiaan-
Scheu tekst: wie vlug leest k .1 dus
telkens vóórdat een bedrijf begint, op
de hoogte zijn \an den inhoud. Hij
luistert dan gemoedelijk naar do zui
delijke klanken, meerendcels afge
stemd op aospiri sn ainore en
voelt zich er niets minder om, dat hij
de Italiaansche woorden niet precies
,ve-=tmr,
I aat ons er maai geen geheim van
maken. »Lvt de woorden van een
opera bitter weinig met 't kunstgenot
ii"hben uit te staan Er zou uieLs tegen
■ftezi-n.de nof'p te zingen op la, lo, li,
In. wanneer ter wi'le van de naboot-
acclig bil oiiauiiiciuiiinsciia Het
xAJe. liiuai gteii taeinignciU, een
vct TucuucuO veiLtliiig te geVcU
een uuitbiucuiüsoiiei: icucn, zooiets au
cell itai'uiocpui liiel een aetuüg
i.jix vueteu. riij iicetl Uiul ud
tuli ue Nv uoiceii, Ulle^enueei
uij zien scniK-ucii naar de tie maal
van ue rnuziea, zooiets 01 je een liuOitl
zoent, ual past in een Hocu, lil piaa.s
Nun omgekeerd. Lelterkuiulig gaiei-
slavenwurk zou ik hel wulen noemen.
ijselija noeineu ue zwoegers Uie
zien daarmee beiast hebben, zeiden
uun namen
De Neueilandscite taal wordt er dan
ook niet beter van en in dit opzicht
beiioeven wij de Nederlaudscshe Upe
ra niet te prijzen. Zij kan het niet
helpen, maar 't is zoo. Opvoedkun
dige kracht zit er dus in die Neder
landsche teksten voor geen stuiver,
integendeel, verstandige ouders zou
den de lezing aan hun kinderen ver
bieden, omdat ze hun kenms van on
ze eigen taal van de wal in 'de 6looi
helpen.
Maar de oorspronkelijke Nederland
eche opera's dan. Hoe slaat het daar
mee geschapen! Neemt de Nederland
sche Opera de muziekwerken van de
vaderlandsche componisten niet aan,
omdat ze niet deugen of omdat de
onderneming geen geld heeft voor het
nionteeren? Dan wei: zetten onze
musici zich niet tot schrijven, omdat
zij van te voren weten, dat de kans
op uitvoering zoo goed a's niet bc
staat? Beslisse wie wil. Ik zou deu
ken: het eene en het andere zal er
wel toe bijdragen, maar hoogstwaar
schijnlijk i6 ons nationaal tempera
tuur voor sterk dramatische muziek
tocli minder geschikt. School er we
zenlijk in iemands brein ontembare
scheppingsdrang, hij zou componee-
ren om het convponeeren zelf, al ware
er niet de minste kans op uitvoe
ring De proef op de som is wel dit,
dat tot nu toe, op één geval na, geen
Nederlandsche componist zich er aan
gewaagd heeft, 0111 een vreemden
tekst op muziek te zetten, ofschoon
daarmee toch de poorten van het bui
tenland zouden zijn opengegaan.
Wat is er ir. al o'e jaren dat Ie
Nedier-'androhe Ooera beetaat, door
onze mus-ici on dit Erebied gewrocht?
Ca-tbarina en Lambert, van Van der
T »:nder>. een aangename reeks go-
noeeeliike herinneringen. zoools men
zei. Brinio van Van MiL'igen, een
werk. dat het ook tot opvoerin" heeft
kunnen brengen, maar geen pro
gramma hield. De Roos van Dekama,
naar mijn meening verreweg het
beste maar dat toch niet verder kwam
ri'tui eenige uitvoeringen in concert-
vorm, omdat de Onera het in die da
ven weer niet aankon of aandurfde.
Br kan nog wel een li eel e notenschat
bij de N. O. in portefeuille liggen,
maar tot onvoeri ng kwam die nleL
Br zou nog een reden kunnen be
staan om de Nederlandsche Opera,
met opoffering van alle kanten, in
stand te houden, namelijk wanneer
daardoor zangers en aangereesc-n van
groote verdienste in het land werden
gehouden. Dit bestaat niet. Onze bea
te zanger, Urlus. is uit Duiteohland
naar hier makomen, omdat het ginds
niet meer houdbaar was. Anders zou
liii er gebleven zijn en hij heeft ge
lijk. Het muziekleven is er veel in
tenser. dan hier. oorspronkelijke
werken worden er uitgevoerd, groo
te steun werd aan de opera verleend,
de open-bare belangstelling was veel
gTOOtcr. don ooit in one land te ver
wachten zou zijn. Wij zien het hier
toch duidelijk genoeg. Urlus treedt als
gast bij de N'eder'.ftndsche Opera op.
waaraohiin'iik kan men hem een vast
engagement niet aanbieden. Buiten
hem ziin er zoo weinig Nederlandsche
tenoren voer de eerste partijen, dat
die nu toevertrouwd ziin aan een
l>uitsrl:en zanger, die <Je rollen zingt
in ziin moedertaal.
Met andere vnoorden wat goed is
of goed kon worden, vindt zijn weg
wel in het buitenland, zooals vroeger
Joe. Thiisoen, Bronsgccet. van Hc'-
voirt l'e-1. van Rooïi en dat toonbee'd
van onvo-woestbare frischheid Henri
Albers hebben gedaan. In one lan 1
eing der werkelijkheid de zanger liggen eenmaal de grenzen te dicht bij
elkaar. de n.ogo!iikhe<ka3 zijn be
perkt. de besten zoeken carrière iu
het ruimere buiten-and. Wie zal hel
hun kwa'-iik nemen
Kunst- en vliegwerk is de bena
mime die op onze Nederlanceohe
Ouera van toepassing ia Vaak onvol
doende bezetting, een orkest op een
zuinigje, décors ach. wie in het
buitenland iets gezien heeft, glim
lacht er om. Dit is akemaal niet ale
hateliikheid bedoeld, maar wel als
uitvloeisel van Nederlandsche ntich
terheid. die Ons dwingt tot de erken
niugde Neaer'atidsclie Opera geott
met moeite en inspanning vertaalde
ouera's in een vaak gehrekkige aan-
kleediug, zij heelt'geen waarde voor
een eigen dramatische kun_t, dio hier
met bestaat.
Als de heer Koopman ziin zin
kriigt en opnieuw de directie aan
vaardt. zullen wij zijn energie be
wonderen.
Als hii er van afziet, zullen wij hei
verlies niet te zeer betreuren.
Reeds etaan Italianen klaar, om
on9 dezen winter opera's te laten hoo
ren.
J. C. P.
HOE STAAT T MET
den bcuw van het
R.-K. Lyceum?
Op den Zijlweg te Overveen wordt,
zoouls onze lezers weten, naar de
plannen van den architect, den heer
A. J. Pineenberg, door de Heem-
steedsche aannemers Gebrs. J. H. en
P. H. v. <L Putten een R.-K. Lyceum
gebouwd.
Een hoofdopzichter, die ons Dins-
dagunaüug rondleidde, deelde ons
iiiuuo, dat hel gebouw reeds zoover is
gevorderd, dat het glas- en waler-
uicht is. En dal wil ueelwat zoggen,
als men nagaat, dat eerst in Mei van
dit jaar met den bouw begonnen is.
Beneden zijn, behalve de directeurs
kamer, gymnastiekzaal en tpreekka-
iner, uoht lesloka-en. De gymnastiek
zaal ie 9 bij 18 M. groot en 51/2 M.
hoog.
De groote hoofdtrap, die naar de
'3 bovenlokalen leidt, krijgt Com-
blancliienmarmoren treden. De ba
lustrade wordt opgetrokken van ge
peiste gele steen met zandsteenen
stukjes. Van de 13 bovenlokalen is
ongeveer een derde gedeelte afgestu-
caaoord.
Thans wordt alles van binnen afge
werkt; bijna overal zijn de schilders
bezig.
Do Nvanden der gangen worden tot
een hoogte van een nieter met tegels
bekleed; daarboven wordt de muur
gnjs afgeschuurd.
ln den kelder komen twee ketelö
voor de centrale verwarming; later
komen er nog tNvee bij. Verder is er
een ruimte voor eiectriscbe machines
en een kolenkelder.
Boven in den gevel komt een tegel
tableau van terra cotta tegels met het
opschrift:
Lyceum
Ssmae Triuitatis
mot als versiering aan den linker
kant het wapen Oer Paters Augustij
nen en aan de rechterzijde een sym-
ho.ische voorstelling van de Drieeen-
heid.
aan den voorkant komt een tuin
aanleg met een eenvoudige entrée. De
binnen- of speelplaats wordt ongeveer
60 bij 40 M. groot. Verder koint er
een overdekte fietsenbergplaats voor
lOo rijwielen cn aan den achterkant
een sportterrein van niet minder dan
150 bij 90 M.
Met Mei 1923 moet het geheel opge
leverd, maar de bouw gaat zóó voor
spoedig, dat dit misschien reeds in
Maart kan geschieden.
Stadsnieuws
EEN CONCERT DAT NIET DOOR
CAAT.
Indertijd ia door berichten en tui
verten ti ea e en vol ka ied erenavo nd
aangekendi?d ten bote van de Duit
scbe en Oostenrijksohc kindoren tc
geven dcor Hecna Marrit aan het
theater ..Phenix' to Bio Janeiro, roet
medewerking van ©cc piar.iet uit
Haarlem
Hedenavond ®ou dit concert plaats
hebben.
Van een concert komt evenwel
niets, de bedoe'de dame is door de
nolitie, omfat xii geen middelen van
bfotaan had. over de grens gezet.
Vermoed wordt. dat door haar
kaarten voor 1 gulden per stuk ver
kocht ziin. Hoeveel is niet na te gaan,
mtsr vermoedelijk zal het bedrag van
f 300 dat men one nocmcie, wol over
dreven zijn, omdat de dame bij haar
aanhouding slechts 4 gulden bezat
De gemeentelijke Concertzaal was
door de encertgeefster slechts voor
loonier besproken. De zaal is dm ook
heden-avond voor een ander doel ver
huurd.
„KUNST NA ARBEID". Vrije!ig
27 October was het 20 jaar geleden dit
dc heer L. Reindcrs Jr. tot voorzitter
de Typo- en Litb. Ver. „Kunst na
Arbeid" werd gekozen. Dien dag wei
den ten huize van den jubilaris namens
•eieeniging een bloemstuk en vele
felicitaties bezorgd. Dc officieele huldi
ging had evenwel Dinsdagavond op de
wekelijksche repetitie plaats. Allereerst
voerde de heer Fransen als bcstuurs'-d
het woord. Deze memoreerde wat de
heer Rcinders al zoo voor dc verceni-
gmg had gedaan. Hij stelde in het licht
dat de jubilaris niet alleen voorzitter,
maar ook good zanger was en dat ei
nooit vergeefs een beroep op hem weid
gedaan als men hem noodig had voor
toonceispel, want ook op de planken
voelt deze zich wel thuis. Spr. eindigde
mei den wensch dat het den heer Reiu-
ders gegeven n.oge zijn nog lang v
zilter van „K. n. A." te zijn. Vervolgens
kwam er een commissie uit de werkende
leden. Deze overhandigde als klein b;
wijs van sympathie aan den jubilaii
een prachtig rooktafeltje met toobeAoo-
ren. Hierna nam de voorzitter zelf het
woord en bracht dank aan zijn mede
bestuursleden en allen die hem zijn
functie gemakkelijk hadden gemaakt
en sprak den wcnsch uil dat het zoo
moge blijven tot groei cn bloei van
Kunst na Arbeid".
JUBILEUM VOETELINK.
Men schrijft ons:
De heer H. C. Voele'ink. boekbou
der bii de firma E. 11. Kre'a?© ©n
Zoon. herdacht heden het zehbame
feit. dat hij vóór veertig jaar zijn in
trede deed in de zaak. Van jongste
tiediende in den loop der jaren opge
klommen tot boekhouder en chef van
het personeel, was hij voor de firms
steeds eon trouwe steun en ©en hoog
gewaardeerde werkkracht.
\yegens het verb'iif van den heer
Kreiage in Amerika, waar deze de
a'cemecTie behmven van het bloem
bo'.lenvak on de hcari.»"" te Wash
ington moest vooraan, heeft mevr.
Kreiage de scbrift&'iikc pelukwcn-
-'dien van haren eebf^enoot aan den
heer Voctelink overhandigd, we ke
vergezeld «ringen van ©en stoffelijk
huldeblijk en een bloemenhulde.
CEMEENTE-AMBTENAREN.
Bii de versiering tot lid van het
hoofdbestuur van den Neder!. Bond
van Gemeente-ambtenaren is gekozen
de heer N. Vos, hrv-RcomniW lev
secretarie te Heemslede, met 171
stommen tegen 151 sfernmen uitge
bracht od den ltoer Kolfschoten, bur
ge-meester van Edam.
JACOB VAN LENNEP.
Vodr dezo toonee'vereenigirg zullen
•te heer en mevrouw Clinge Dooren
boe op 7 November optreden met een
^ebcel nieuw nrooramma „ernst er.
luim". Ter afwieeeling is er Jazz Bond
„Dont Cry" order leiding van den
heer Wi'Jy Versteeg.
„ZÓNDEREN"
N-adat wij de geuachtenwisseling
over net voor en tegen van de „Zan-
cier"geneeswijze in ons blad hadden
gesloten, ontvingen wij nog ©en
schrijven van den hear J. Detuam te
Vt f n, waaruit w.j de hoofdpunteii
nog .11 ©enen te mogen opnemen.
De heer D. schrijft:
Mijn zoon had ten gevolge van een
ernstige ziekte (natte pleinritus) een
misvormde borstkas gekregen en was
scheef gegroeid, doordat zijn eene
long bijna niet werkte. Op advies van
den dokter heeft hij gedurende 1U
maanden de Zander-inrichting te
Haarlem bezocht en is nu volkomen
genezen. Voor mij het beste bewijs,
dat de Zandergeneeswijze nog niet
zoo kwaad is.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekouien by: O. van Haarlem,
Harmen jansstraat 82, bankbiljet, J.
Bornoerg, Fabricinsstraat 3G, étui met
•eekenbehoaften, M. Benjamin, Franken-
straat 23, zwarte gymnastiekschoenen.
D. Baardse, Bsschilderstraat 41zw.,
bruine ceintuur, J. P. v. Maren, Gael-
straat 21, notolantaarn, B. Last, Damast-
straat 46 manchetknoop, J. 11 of ha u, v.
Merklaan 44 (Heemstede), zwarte ilames-
portcmonnaie, D. Meiboom, Spaarue 29,
roode damesportemonnaie, F. Kloos, de
Witstraat 2rood, binnenzooltjes, Koster,
Harnionjansweg 57K, zak waschgoed, J.
A. Schweitser, Nieuwe Kruisstraat 'Tzw.,
brum glacé handschoen, J. Zwanenburg,
Caeciliastceg 17, grjjzc kinaerhandschoen
Lucas, lied. Oude Gracht 23rd., grijze
heeren-handschoen.
„CHRISTELIJK LETTERKUNDIGE
RIN C"
Bovengenoemde Xt ur jceft op Vrij
dag a.s. een lezing in het Wijkgebouw
Gcj. Oude Gracht, alhier, waar alt
spreker zal optreden Ds. A. Trouw', pre
dikant te ritailcm, met als onderwerp -
„Levensblijheid in de moderne litera
tuur".
SCHOOLVOORSTELLING. Op
Woensdag 8 November om 2 uur zal
de eerste schoolvoorstelling in 'it sei
zoen in den Stadsschouwburg worden
gegeven. Het gezelschap der Haghe-
spelers zal dan opvoeren Shakes-
Jcare's Hamlet in ue vertaling van
ac. van Looy.
VERGUNNING DRANKWET-
B. cn W. brengen tcr kennis, aat bij
Gedeputeerde Staten der provincie
Noord-Holland is ingekomen een ver
zoekschrift van G. F. Heidendaal om
ergunning, ingevolge art. 2, 2e lid
dier wet, tot het verkoopen van ster
ken drank in het klein voor gebruik
ter plaatse van verkoon alieen aan lo
geergasten in verschillende lokalitci-
het perceel aan den Jansweg
No. 9.
PERSON ALTA.
- Bii Koiiink'iik Besluit is de inge
nieur van den rijkswaterstaat J. A.
Ringers, t© l.Jmuid©» nigt ingang
van 1 dezer bevor'ord tot hoofd
Ingenieur van den rijkswaterstaat.
Voor het acte examen L. O. is
"OslaagH mej. J .R. Bruvneteon te
Haarlem.
Voor hel examen vrije en orde
oefeningen ziin geslaagd de dames M.
A. de Vries en J. G. Wi.lcmsen, bei
den van Haar.ein.
DE BEZUlNiCINCSACTIE VAN DE
MAATSCHAPPIJ VOOR NIJVERHEID
EN HANDEL.
De bekende Centrale Commissie 1
Bezuiniging, die in 1921 in bel leven is
geioepcn door de Ned. Maatschappij
voor Nijverheid en Handel te Haarlem,
heeft zien met een uitvoerig adres ovci
den finaucieelcn toestand van Neder
land tot de Tweede Kamer gewend.
De commissie constateert in de eerste
jiiaais, dat de lot dusvez aaogckond'gde
maatregelen tot herstel nog volstrekt
onvoldoende moeten worden geacht. Lr
blijft op den gewonen dienst van de be-
giootiug voor 1923 een tekort van 52 3 4
miüioeu guldcn.Worden ex 10 miuioen
uit het Leeningfonds 1914 gehaald, dan
bbjiT er toch nog 42 3/4 miihoen tekort.
liet adres bespreekt verder de tekor
ten der bpoorwegen en van de Post, en
herinnert in een betoog over de te ver
wachten inkomstendaling aan een uit
lating van deu Minister van Financial*
in de Eerste Kamer, dat een terugvallen
van het volksinkomen tot het peil van
1914 geenszins ondenkbaar is. Ook
tvordt aangehaald een uitspraak van een
Inspecteur der directe belastingen te
Numegcn, die meent, dat een verlaging
van het belastbaar inkomen mei 50 pCt.
te verwachten is.
Voorts wordt er op geweren, dat de
bestaande belastingen in vele gevallen
kapitaalvorming onmogelijk maken en
zeffs leiden tot aantasting van kapitaal.
Alleen een belasungpohtiek, die onder
nemingslust en kapitaalvorming bevor
dert, kan uitkomst geven.
De Commissie geeft dan aan, wal er
naar haar mecning dient te worden ge
daan.
Door beperking der uitgaven moeten
de tekorten blijvend verdwijnenmoet
de vorming van nieuwe vlottende schuld
(anders dan voor kasoperaiics) voorko
men en het thans uitstaande bedrag zoo
veel mogelijk afgelost en verder gecon
solideerd worden.
Geschiedt dit niet dan komt men
onvermijdelijk op deu weg der inflatie.
Voorts vraagt de commissie aan de
Kamer, bij de regeering aan te drin
gen op een nauwkeurig en volledig
overzicht van alle baten, waarover de
Staat zal kunnen beschikken en voor
al van alle lasten, die ook in dc toe
komst oji den Staat zullen drukken.
Vervolgens geeft de commissie (on-
dor verwijzing naar baar vroeger aan
driugen op een verlaging van het bud
get met 100 millioen) do volgeude
maatregelen aau, dio h.i. noodig zijn.
1. een zoodanige onmiddellijke ver
laging en omwerking der begrooting,
dat de gewone uitgaven reed3 over
1923 niet overschrijden het bedrag uer
ontvangsten, dat bij verstandige ri
ming met zekerheid n dat jaar uit de ge-
011e middelen mag worden verwacht.
(De commissie merkt hierbij onder
meer op, dat zu de bij de begrooting ge
volgde methode van „rantsoeneering"
der departementen volgens een vast
schema verkeerd acht)
2. een verdere verlaging van de staats
uitgaven in perspectief, over dc volgen
de jareu en gedeeltelijk ook reeds over
1923, teneinde tegemoet te komen aan
de ie verwachten verdere vermindering
der staatsinkomsten, om verlaging van
den belastingdruk mogelijk te maker*
rm eenige ruimte in dc inkomsten «e
behouden voor dekking van uitgaven,
die de komende moeilijke jaren noodig
kunnen maken.
beperking der buitengewone uitgn-
ook voor productieve doeleinden,
tot het uiterste minimum, daar de schul
denlast teeds zoo hoog is gestegen en
ook rekening moet worden gehouden
de kapitaalbehoefte van handel en
bedrijf.
Noodig is een financieel programma
>or eenige jaren, waarvan bij de alge-
.cenc beschouwingen dc groote lijnet*
moeten worden vastgesteld vóórdat een g
afzonderlijk hoofdstuk der begrooting
wordt behandeld.
Verdere concrete maatregelen meent
de commissie in 't algemeen aan de Re
geering te moeten overlaten. Zij geeft
alleen enkele gïoote lijnen aan. als een
algemeene reorganisatie van hei f:nan-
ciel beheer in de richting van het Bru-
sche „treasury"-systeem. waarbij het
Departement van Financiën zegging
schap krijgt over het beslaan van alle
bij dc begrooting toegestane gelden, een
hervorming van de Algemeene Reken
kamer, wijziging van de comptab'.liteits-
voorschnften in het algemeen, het ge-
bru'K maken van dc diensten der parti
culiere „efficiency-engineers" naast het
bestaande instituut der bezuinigings-
is. tclie.
Voor snellere bezuiniging zal noo
dig zijn:
een vermindering van het aantal amb
tenaren, langere werktijd in den staats
dienst en afschaffing of niet-invoenng
dure wetten (warenwet, vecschkeu-
ringswet, onderwijswet, enz.).
Afschaffing van de departementen van
Arbeid en Onderwijs zou de commissie
liever zien dan afschaffing van het de
partement van Landbouw. Samenvoe
ging van de beide militaire departemen
ten verdient aanbeveling. De Raden van
Arbeid en de Verzekeringsraden moe
ten vervallen, de taak der Rijksverzeke
ringsbank worden beperkt.
Verandering van stelsel bij de werk-
loozcnondersteuning is noodig; de
prikkel om zelfstandig naar ander werk
te zoeken worde zoo min mogelijk ver
zwakt en het kunstmatig hoog houden
van looncn niet in de hand gewerkt.
Het adres behandelt verder afzondet-
lijk mogelijke bezuiniging op de Staats
mijnen. den Waterstaat, dc Post en Te
legrafie, de Spoorwegen, de droogma
king der Zuiderzee, kanalen, havens,
zoovoort. Daarbij acht de commissie
dringend noodzakelijk een aanmerkelijke
inkrimping voor de womngpoiitiek e&
een vervallen van de gïoote belasting-
voorsciiotten aan dc gemeenten, xuei het
oog op de vlottende schuld.
Lie commissie eindigt met een drin
gend beroep op de medewerking det
T weede Kamer voor alle maatregelen,
die vereischl worden voor een volstrekt*
veilig stelling van den Nederlandschc.a
gulden.
In het adies, dat in den vorm va*
een brochure in den boekhandel ver
krijgbaar is, wordt verwezen naar ver
schillende deskundige beschouwingen,
weike in het Tijdschrift van de Nei
Maatschappij voor Nijverheid en Handel
zijn opgenomen.
(iemenga fuonv;s
De
PATER VAUGHAN.
vermaarde geeateiyhe Bernard
Vaugbau is te Lomlea overleden.
De correspondent van de Muaooodo
seint:
Met buitengewone betuigingen van
sympathie huldigen de Kugek-, ee bladen
de nagedachtenis van pater Bernard
Vaughau, van de Socusieit van .'esus,
wiens overlijd®11 Reuter reeds berichtte.
Dinsdagmorgen is deze bijzonder ver'
diensteltjke priester kalm ontslapen Ir
Manresa, het opleidiagshuis en seminarit
der Jesuieten te Koehampton.
Wjjlen pater Vaughan bereikte der
leeftyd van 73 jaar. Uy was reeds langei
tijd lijdende en werd smds ongeveer eiz
d op Manresa verpleegd. Z(jn gestel
werd vooral ondermgad door een hevige
slapeloosheid en maar tveinigen die hem
seuden, zullen hebben kunnen vermoeden
dat deze begaafde kanselredenaar, .et
xijn flink eu krachtig voorkomen, zoo
uoed als geheel op de energie der zeno-
Mi moest leven
Pater Yaughan weigerde steeds, om
door iniddei van verdoovingsmidde'.cn
udering in z\jn Rjden te zoeken. In
het beg.u v nn d.t jaar vertrok h-j nnnr
Znid Afrika, 0111 aldaar te trachten rqn
geschokte gezondheid te herstellen. Dit
gelukte ook op verrassende wpre en de
pater kon opnieuw voortgaan niet lezin
gen te houden en te prediken, alsof hjj
geheel hersteld ware.
Maar kort na zjjn terugkomst in ':et
land, voor eenige maanden geleden, trad
een algebeele slapeloosheid in, die tjjn
zenuw kracht in hevige mate ondermijnde.
Daar zich geen beterschap vertoonde,
werd h(j naar het Noorden gezonden er»
uabghes.1 van Sheffield op het bui
tengoed van lord en Jady Pitch A.'aa. den
iderkonïng van Ierland, verpleegd.
Doch aangezien z(jn l(jdcn steeds erge!
werd, werd hij, nadat hg de H.H. Sacra
menten der Stervenden had ontvanguu,
lar het Mauresahua overgebracht.
Omringd van alle in het huis aanwezig©
paters eu in tegenwoordigheid van zjjn
broeder, den hulpbisschop van Saiford,
bjj Mnneheeter, gul' pater Vaugban ar
.a opnieuw door do H.H. Sacramenten
leetorkt te z(jn, gel(jk gemeld, don geest.
Alle bladen bevatten lange artikelen
iet bijzonderheden uit dit veelbewogen
n werkzame leven, benevens verschilien-
!e mtere96ante foto's. Dit is temeer op
merkelijk, daar pater Vaughan steeds
opkwam tegen de ..zonden der hooge vtun-
hetwelk het onderwerp was van
zgn beroemde predikaties in 1906 en 1907
Do uitvaartdienst zat plaats hebb-'a
s. Vrijdagmorgen om II uur in de Je-
suietenkerk van Farni9troet, in tegen
woordigheid vaa den kardinaal-nartebis-
schop, van z\jn broeder, den hulpbisschop
van Saiford, en van verschillende andere
hooge geestelijken.
In aansluiting met deoe mededeelingen
kan door do Maasbode nog gemeld wor
den, dat pater Vaughau, eerst godurende
een kleine twintig jaren te Manchester
werkzaam was waar bjj op sociaal en re
ligieus gebied een groote activiteit ont
plooide.
De laatste twintig jareu van zjjn leven
bracht hjj te Londen door, waar bjj voor-
veel onder de armen werkte.
In de Kathoiipke Engolscho periodie
ken kwam zjjn^aam voortdurend voor.
Met zjjn groote ervaring hjj reisde
a. in Amerika, Japan, China, Italic,
Frankrijk was hjj een zeer gezo.ht
•preker over toestanden in den vreemde,
maar ook over godsdienstige en soeiaii»
vraagstukken voerde bjj herhaaldelijk het
woord, tcrwjjl van zjjn hand ook vel*
werken over deze kwesties 't licht zagen.
Wat zijn social* actie van den laats ten
tjjd betreft, herinneren wij ons vooral zjja
kra<ht:geu strijd tegen de eehLvchc:d:ue,
'.erbeperkieg, s'cchte woaingtoestan-
cn andere zedelijke en maatschappe
lijke euvele.
DE KWESTIE VAN HET BEIERSCHE
PREMIERSCHAP.
Naar de bladen «e Miinchea melden,
heeft dr. Mayer, dc üuitschc gezant tc
Parijs, het hem toegedachte Bcierscbc
ministerprcsidentscibap afgewezen. Deze
onverwachte weigering heeft de oplos
sing van de Beiersebe preiuier-oiz:*
aanmerkelijk vertraagd.
UIT ITALIë.
De kwestie der nieuwe
verkiezingen.
Omtrent het beweerde voornemen vaa
Mussolini om dc Kamer te ontbindc:,
wordt gemeld, ast l«ij dtenaangaan !o
geen h-slu - --n-m M:d-
den November zal de Kamer bijeenko
men. Naar Mussolini tal den corrcsp-in
dent van dc .Stampa" verklaarde, .ril
len de nieuwe verk;ezingen wellicht
eerst over eenige maanden plaats ben-
dus waarschijnlijk niet voor het
aanstaande voorjaar.
Verbannen.
Migüoli. afgevaardigde van de Katho
lieke Volkspartij cn bekend om rijn on
verzoenlijke houding jegens het fai- i-
werd tc Milaan ip riin woning opg«»
