Uil EI S OuiUI
INSTANTANÉS
Buitenlandsch Overzicht
DERDE 3L/SD
Woensdag 8 November 1922
DE LAFAARD.
(Nadruk verboden).
Toen ik nog to Batavia luitenant was,
had ik eon compagnies-collega, die vgf
jaar achtereen in den zwaarsten cam-
pagnotijd °P Atjoh had gcdiond. Hg was
In het heelo officierskorps bokood om
tgn onverschrokken dapperheid en door
sgn soldaten werd hg om zgn humaniteit
en zgn joviale hartelijkheid op do han
den gedragen. Hg was een prettig causeur
in nooit heb ik later iemand ontmoet,
die zoo levendig en opgewekt over z\jn
jorlogservaringen kon praten als hg.
Op een avond zaten wg samen ia de
voorgalerij van zgn huis op hot Wator-
looplein. Wg hadden het ovor moed en
lafheid voor den vijand en op zgn kalme
rustige manier zat lig mg zgn ondervin
dingen te vortcllen.
„Een soldaat," zei hg, „most fatalist
zgnZoodra hg gaat denken, dat hg ge
troffen kan worden, is het mis! Hg moet
zich nooit gaan voorstelles, wit er zal
gebeuren, wanneer hg gewond mocht wor
den! Hg moet het geloof hebbon, dat do
togcls hem niet kunnen raken, dat hg on
trefbaar is. Als hg zoo ver eenmaal ge
komen is, dan is hg een heldl liigealgk
Is moed voor den vgand niet anders dan
'a beetje zelfbedrog!
Ik merkte op, dat deze reduneering
toch wel wat erg „bescheiden" was.
„Nee waarachtig niet, zoo is hett" zei
bij met overtuiging. De eerste uren zgn
alleen wat moeilijk! Wanneer je voor de
eerste maal in het vuur komt, dau denk
je niet anders ilan dat elke kogel voor
jouw porsoon bestemd is. Ik weet nog
best, dat ik bij mjjn eerste ontmoeting
mot dsn vijand groen en geel van be
nauwdheid was en dat ik mij toen alleen
goed heb kunnen houden, omdat ik voor
mijn soldaten niet laf wilde schijn-in.
Ik trilde over m'n heele body en ik moost
op m'n tanden bijten om mg zelf te be-
heerschen. Eiken keer, als ik „pffft!
pffft!" hoorde, of als een kogel naast of
boven mg in een boom insloeg, dacht ik:
„de eerstvolgende is voor jou! Daar ga
;e!" Maar toen ik bemerkte, dat de vol
genden ook ovor on langs mg gingen, toen
■vns ik cr, toen begon ik te donken: Het
lykt veel erger dan het is! Zo raken m ij
toch niet! en na dien tijd heb ik mij zelf
ihgd wijs gemaakt: „Je bont onkweta-
oaar!"
,.En toen je gewond werdt" vroeg ik.
„Dat was de uitzondering, die do re
gel bevestigde!" antwoordde hg lachend.
„Die kogel was feitelijk voor mijn buur
man besterad. Nee maar waarachtig",
ging hg ernstig door, „die gedachte van
onkwetsbaarheid is het eerste, wat je te
velde noodig hoht! Zondor dat fatalisme
bon je verloren! Dacht je, dat 'k n.ot
mgn kerels zoo voel had kunnon deen,
als ik hen die gedachto niet had gesug-
geiecrdt Zoodra ik zag, dat iemand het
'n beetje benauwd had, ging ik naar hem
toe, gaf hem een slag op den schouder en
zei: „Ben je niet goed kerel, zo raken jou
toch nooit!
„En hielp dat!" vroeg ik.
„Altijd!" antwoordde hg. „Of nee.
toch niet, eenmaal heb ik een solduat ge
had, dien heb ik niet van zgn angst "kun
nen afhelpen! Hot waB eigenlijk oen stak
kerd van 'n korel, één grooto zenuwklomp
doodsbang voor z'n hachio! Hoe die
jocgon ooit koloniaal is kunnen worden,
is in ij nog altijd 'n raadsel! Tk heb wat
'a last met den veut gehad. Hg stond ge
woon te grienen als een kind, toen zij be
gonnen te schieten en toen het wat er
ger werd, schokte z'n heele lichaam door
elkaar en kroop io onmiddellijk achter 'n
dikken boom. Nou, je begrijpt, dat was
wat voor de andere jongonsl
„Hier, Doris, hier is nog 'n dikkere
boom!" „Zeg, Doris, ze mikken op je!"
„Pas op, Doris, ze hebben je in de ga
ten!" Doris, Doris, zo schieten iuot 'n
boogie!" „Wil ik je meenemen, Doris
in m'n zak!"
Ik liet ze opzettelijk hun gang gaan.
omdat ik bjj ondervinding wist, dat dit
iikwjjls hielp. Als een lafaard hoort, dat
ne andereu hem doodgewoon in lo ma
ling nemen, dan kalmeert hem dat dik
wijls nog het gauwst! Als zg er de gek
mee hebben, dan is hot zeker zoo erg
niot!" denken zij dau. Maar bij dezen
jongen was hot niks gedaan 1 Ik ging naar
bom toe, trachtte hem mood in to spreken,
maar ho maar! Juist zou hg van achter
»Ün boom te voorschijn komen, toen wü
don eersten gewonde kregen. Nou, toen
was het heelemaat mis! Hij jammerde
zoo, alsof ze hém inplaats van dien ander
:n zgn schouder hadden geschoten. Ik heb
hu! met zachtheid geprobeerd, met hard
heid, het hielp allemaal niks!
Jk durf niet! Ik durf niet!" hoilde
d'ic maar. De jongen had al zijn schaam
tegevoel verloren.
WTy moesten vooruit en ik kon Ion ko
rel niet mcc krijgen. Hg liet zich pardoes
®P den grond vallen achter don boom,
toon ik ..voorwaarts!" commandeerde. Ik
kon natuurlijk het recht hobben gehad
bem neer to schieten, maar waarom zou
ik het hebben gedaan! Mgn jongens ont-
moedigdo hg toch niet. Die riepen: „Fas
Op, Doris, als we weg zgn, komen de At-
jehers je halen! Dan maken ze stok-
"seh van jo, Doris! Dan sngon ze je in
oiootjes!" Hot hielp allemaal niks, hij
bleef maar liggen huilen op don grond.
'•®'ijf jij maar stil achter je boom!"
«cht ik. Als je meegaat, heb ik niks dan
l»'t en verdriet van je!" en ik liet hem
o«s liggen, waar hij lag. Wg hoorden hem
0as kQ'lcn> t(lea vooruit rak-
„En hoe is het verder met hein ge
gaan!" vroeg ik vol belangstelling.
'3 n» juist, wat ik jo wil vertel-
als bewijs, dat een kogel jo toch vindt
nnnoer hij meont, dat io je hebbon moot!
y hadden dien dag 'n heel zwaar kar-
«il Vgf dooden en tien gewonden en
oei den dag in do alang alang! noc ik het
uitgehouden hob, begrijp ik nog niet. Hot
•s snikheet en er vielen kerels flauw
v® benauwdheid en de hitte midlen
aan oen kerel denten, die van louter
angst in elkaar zakt, maar daar komt op
eens een segeant van oen andere com
pagnie naar rag toe en zegt: „Luitn't,
daarachter ligt nog 'n dooje van ui'
„He, wat!" riep ik verschrikt Ik dacht
op dat oogenblik werkelijk niet zoo gauw
m'n saldaat daar achter dien boom,
dien wij in 't begin al achter hadden go-
laten!
„Ja, ik vond dien vent achter 'n boom
ggen, toen ik met m'n sectie er langs
kwam! Ik zag dadelijk dat ie niet gewond
was! Toen heb ik hem gelast mee te gaan,
.r ie vertikte het! „Vooruit!" zeg ik
hem bang te maken, „alB je uiet op
staat, schiet it jé néér!" Nou, dat hielp'
Hg kroop op, ik gaf hem nog 'a opdus el
en zóó dat ie achter den boom wegkomt,
valt ie pardoes voor mg neer! 'n Kogel
dwars door z'n slaap! De vent heeft geen
kik meer gegeven!"
Had do kerel maar gedacht ais ik: „se
raken mg toch niet!" dan had ie non
misschien nog geleefd. Hij was de cenige
lafaard ia mgn compagnie en hij was er
hot eerst hg. Ik heb hot altijd mgn sol
daten voorgehouden, als zij eeus een
oogenblik in de piepzak zaten!"
J. B. SCHUIL.
FRANKRIJK EN HET RIJNCEBIEO.
lo het
gevecht. Nou, dan behoef ik je
1 te zeggen. Twee v
in middag aan zonnestoek verloren,
in fr ,S om 4 uur zaten wg toch
tni. i t"011®' ,il ^ad bet dan ook moeite
E»ei Wfls (''en boelen vont van ach-
in b°0,n al weer vergeten. Je hebt
zoo n dag wel wat anders to doen dau
In het Oosten klaart do hemel niet op.
ln'.egendeel, er hangen weer sombere
oorlogswclken, die ook dreigend zijn
voor de rust buiten do Turksche gebie
den.
De steeds verontrustender berichten uit
Turkije, die wijzen op een zoo overdre
ven zelfbewustzijn en een daarmee sa
menhangende esenophobie bij
de mannen van Angora,
do ergste gevolgen van ver
wachten mag, hobben te Parijs zoo
soint de correspondent van 't Alg. Han
delsblad oen ongerustheid gewekt, die
nog niet algemeen wordt erkend, maai
toch duidelijk aan den dag komt. Naar
mate van do houding, die ze ten opzichte
Poincaré's politiek of van Engeland
varieert ia de verschillendo bla
den de qualificatie van het Turksche op
treden. Voor sommigen is hetgoea zich to
Angora en Konstantinopel voorbereidt,
olstrekt niet ernstig, wanneer de allïós
mar één lijn trekken en door do Hooge
Commissarissen te Konstantinopel,
thans ingewijde krachtige politiek voort
zotten. Van deze zelfde zgdo wordt be
stroden, dat do houding dor Fransche ro-
gcering tegenover de Turken do oor
zaak van de tegenwoordige nieuwe geva-
jjn eu opgemerkt, dat er moer
achter zit en dat behalve do Sovjets ook
sommige teleurgestelde Engelschea wel
eeu9 aan hot stoken konden zijn.
de meeste Fransche bladen treft
echter een gozondeT en meer met do
feiten strookende opvatting van den too-
stand.'Bainvillo merkt terooht op, dat do
toestand in acht dagen geheel gewijzigd
is, en dat Frankrijk thans zijn houding,
sinds zes weken ingenomen, n.l. dat het
goen conflict in Azië wil, niet meer kan
volhouden, omdat het absoluut noodig is
Konstantinopel te beschermen.
Dit wgst erop dat de Fransche regee
ring tot dusver de tegenover Angora go-
volgde politiek, niet zoozeer tot het uiter
ste zal drijven, dat ze ook togen een Tur
kije, dat een hoogon toon aanslaat, dat
Fransche scholen in het Oosten dreigt to
sluiten en capitulaties nf te schaffen,
vriendelijk en toegevend blijven zal. Te
gen die al to groote toegevendheid die
ten opzichte van de Turken uiterst ge
vaarlijk werd genoemd, was trouwens in
de laatste dagen reeds van verschillende
zijden verzet gekomen.
De ernst van den toestand blijkt ook
daaruit, dat
Poincaré mot Foch heeft
geconfereerd.
Deze heeft altijd volgehouden, dat, wan
neer de Turken eens door hun overwin
ning bedwelmd, mochten gaan weigeren
hun verbintenissen na te komen, het be
trekkelijk gemakkelijk zou zgn voor de
alliós hen te verhinderen vasten voet te
krggen in Europa, omdat bet baast onmo
gelijk voor hen was alsdan do Bosporus,
de Zee van Marmora en de Dardanellon
over te steken.
Met officieel optimisme betoogt ech
ter do „Petit Pnrisien", dat er volstrekt
geen reden is aan te nemen, dat do Tur
ken zich met gewold tegen de besluiten
der Alliós zouden gaan verzetten. In do
meeste bladen treft mou waarschuwingen
aan tegen Turkge, waarbij als argument
wordt gebezigd, dat, indien zg zoo voort
gaan, de Turken gov&arloopea de alliós
unaniem tegen zich te krggen.
Volgens de correspondent van het
„Journal" te Konstantinopel, hebben te
Smyrna, Broessa en op verschillendo
plaatsen in Anatolië, do nieuwe 1-Coma-
listische autoriteiten moeilijkhoden ver
oorzaakt aan do Fransche daar gevestig
de kooplieden en iudustriooleu. De Tur
ken eischen thans van Griokenland do
overgave van de Helleensche vloot, neu
tralisatie vnn de Grickscho eilanden,
langs Klein-Azië cn ais vergoeding vqor
•ie gepleegde verwoestingen e'n schat
ting van acht milliard francs. Van de al
liós eischen ze, behalve do onbeperkte
heerschappij over de Dardunellen, de op
heffing der capitulaties. Voor enkele bo-
paüngen daarvan, zooals vrijstelling vnu
belastingen, wordt dat hier niet onbillijk
geacht, maar do overigen moeten onver
minderd gehandhaafd wordon, zoolang
Turkije nog niet moer rechtszekerheid en
veiligheid van personen en goederen aan
biedt.
Algemeen erkent mou hier de noodzake
lijkheid van ernstige besprekingen met
Engeland vóór do conferentie to Lausan
ne, die naar men verwacht, thans wel tot
'JO of 23 November zal worden uitgesteld.
Pertinax waarschuwt voor de gevaar
lijke meening, dat men het to Lausnnno
gemakkelijk genoeg zal eens worden on
dringt zeer op eeu voorafgaande bijeen
komst van deskundigen en eerste mi
nisters aan.
Het oordeel der Britsche pers.
Of de jongste stappen der mannen van
Angora bluf zijn, zooals enige Engelsche
bladon denken, dan wel of de recente
successen do Kemalisten aanmoedigen,
ernstig tc verwachten, dat zg hun eisrheu
kunnen afdwingen, zjjn vragen welke do
bladen ernstig bespreken.
Do correspondenten laten weer een
klank hooren, welke herinnert aan den
tijd van vóór Moedania toon een oorlog
dreigde, maar in 't algemeen komt meer
vortrouwen tot uiting, ongetwijfeld als
gevolg der jongste aanwijzingen van een
betere Engclsch Franscho verstandhou
ding.
De „Daily Chronicle" meent dat elke
bolnugriike clausule der conventio van
Moedania oen doode lottcr is. Bovendien
golooven do Turken blijkbaar niet dat
Lausauue noodzakelijk ia. -
Do „Times" gelooft dat goen gevaar
voor oorlog aanwezig is indien de goal
lieerden krachtig weerstand bioden aan
de gestolde oischen.
De „Daily News" zegt dat tonzg tij
dig Engelsch-Franscho stappen worden
gedaan, alles kan gebeuren. De eerste
/.org geldt do veiligheid der duizenden
niet-Turken to Konstantinopel.
De geallieerden besluiten
tot eenparig en krachtig
optreden.
Volgens een telegram uit Constanti-
nopel zal aan Ismed pasja, die Turkije
op de conferentie van Lausanne zal
verlegenwoordigcn en te Constantino-
pel is aangekomen om daar als gouver
neur op te treden, door de geallieerde
hooge commissarissen een ultimatum
worden overhandigd, waarin van de
nieuwe Turksche regecring v.ordt ver
langd, dat zij de voorwaarden van den
wapenstilstand zal eerbiedigen, terwijl zg
zal worden gewaarschuwd voor het ge
vaar, dat er aan verbonden is, de ge
allieerden voor een fait accompli te stel
len.
De sultan zocht toevlucht aan boord
van een Britsch oorlogsschip in den Bos
porus.
Aan generaal Harington verklaarde de
sultan, dat hij als kalief het geestelijk
hoofd der Mohammcdaansche wereld, het
besluit van de regeering van Angora om
hem tot aftreden te dwingen, niet kan
aanvaarden.
De Angora-regeering heeft verschillen
de Hüaucieelc regelingen voor de in
ners van Constantinopel vastgesteld.
Alle ontvangsten der douane dienen
aan de Angora-regeering te worden af
gedragen.
De Kemalisten doen of ze al heer cn
meester in Constantinopel zijn.
Alle buitenlanders in de stad zijn ook
belastingplichtig verklaard volgens de
Kemalistische regeling.
De commandanten van dc troepen der
geallieerden te Constantinopel werden
door hun regeering gemachtigd alle
noodige maatregelen te nemen voor het
handhaven van de orde in Constanti
nopel
Het blijkt, dat de Kemalisten dca
journalist AU Kemal bcy te Ismid op
gehangen hebben, nadat een menigte
hem bijna gelyncht had.
Hoe de geallieerden
tegenover de Turken staan.
Naar gemold wordt, hebben do geal
lieerden liuii onbuigv.aino houding in zake
het Turksclio verzoek tot ontruiming van
Constantinopel nadrukkelgk doen blgken
de gesprekken, die de Hooge Comnils-
•issen te Constantinopel hadden met
Hamid Boy, cn de geallieerde generaals
mot Rafot Pasja. Naar vorluidt, zgn
beide Turksche leiders ton zeerste getrof
fen door de eensgezindheid en standvas
tigheid van de goallieerden, dio het dui
delijk maakten, dat zij zich weliswaar
niet zullen mengen in de binnenlandscho
aangelegenheden van Turkije, maar dat
zg vast besloten zgn, om overeenkomstig
hun recht Constantinopel bezet te houden
aldaar voor do openbare orde te
zorgen.
Vrijzeker zal Ismed Pasja een nieuwe
onderhoud met de geallieerde vertegen
woordigers hebbon, en van hen een even
ondubbelzinnig antwoord krggen, als in
de nota der geallieerden aau Angora werd
gegeven.
Reuter meldt, dat het onderhoud, het
welk de geallieerde generaals Maandag
iriot Rafot Pasja haddon, drie uren duur
de. Do toon van dit gesprek was zeer ver
schillend van do woderzgdsche hoffelijke
besprekingen bij vorige ontmoetingen.
Generaal Harington wec3 or allereerst
dat Rafet Pasja blijkbaar wilde be
proeven, het gezag van «Ie goalleerdo ge
neraals aan to tasten. De regeering van
Angora verlangt do verwijdering van do
geallieerde troepen cn oorlogsschepen. Rn-
fet Pasja nam hot behoor op zieh ovor
alle diensten voor handhaving van de
openbare orde, zoowel nis over allo re-
geeringsdepartemcnton te Constantino
pel- Hg ontsloeg ambtenaren, wijzigde do
douaneregeling, enz. Rafot Pasja vergeet
blijkbaar, dat cr een verdrag van Moe-
dros bestaat, dat door do conventie van
Moedania niet werd opgeheven.
Do geallieerde generaals, zeide sir
Charles Harington vorder, zgn niet be-
gd om afstand te doou van hun gezag
Constantinopel, zelfs indien zg dat
mochten wenschen. Zij bei inden zich al
daar op last van hun regeeringen. Er kan
geen tweeledige eontrolo zgu, maar alleen
oen enkelvoudige controle. Constantino
pel zal eveutuoel waarschijnlijk binnen
enkele weken reeds aan de nationalisten
worden toegewezen, doch tot dien tijd
gil de geallieerden verantwoordelijk
oor do handhaving van .ie openbare orde
cn de veiligheid en zullen rij die verant
woordelijkheid niet opgeven.
De Turksche politic cn gendarmerie
hebben den laatston tijd to Constantino
pel bevredigend met do geallieerden saam-
gewerkt, en generaal Harington zeido te
hopen, dat het mogelijk zal zgu, die sa
menwerking voort te zetten.
Do Fransche generaal Charpy en do
Italiaansche generaal Montelli verklaar
den namens hun regeeringen, volkomen
in te stemmen met de verklaring van don
Bntsehon generaal.
Rafet Pasja zeide in zgn antwoord,
onkundig to zijn van de diplomatieke
nota's, dio Hamid Bey, de vertegenwoor
diger der regeering van Angora, aan de
geallieordo lioogo Commissarissen heeft
overhandigd. Rafet Pasja zeide voorts,
verlangend te zijn, met de geallieerden
samen te Werker., maar dat hg hoege
naamd geen controle kan aanvaarden.
De bespreking kwam derhalve op het
doode punt, hoewel men gelooft, dat de
Kemalisten ten slotte wel zullen zwich
ten voor het gerechtvaardigde krachtige
optreden der geallieerden,.
Do Hooge Commissarissen vroegen hun
regeeriugen om instructie» nopens de af
kondiging van don staat van beleg te
Constantinopel.
Er is
onder de Ctt-isienen te
Constantinopel
groote vrees, tengevolge van de agita'ii
die door de Turken tegen hen gevoerd
wordt. Vele Christenen nemen dan ook
de vlucht.
Lioyd Caorge over de
Balkan-quaesties.
De afgetreden premier zei in een rede
te Newcastle o.a.
„De delicate kwestie van liet Nabu
rige Oosten, die andermaal teekenen van
ontvlamming gaat vertoonen, moet zeer
zorgvuldig worden behandeld. Wat
ook moge gebeuren, de Britsche vlag
mag niet worden neergehaald. Eev
groote uitbarsting werd onlangs in Eu
ropa voorkomen door de voorbeeldige
houding van de Britsche troepen, met
generaal sir Charles Harington aan hel
hoofd, maar wanneer do vorige regee
ring niet tijdig doortastend was opge
treden, zouden aldaar geen troepen bij
dc hand zijn geweest.
Wij traden op zonder Frankiijk en zon
der Italië. Wij zeiden, de verantwoorde
lijkheid te zullen aanvaarden en het ge
vaar te zullen afwenden, en wij hebben
het gevaar afgewend.
Nu zegt dc Turk: Wij raakten dien
lastpost kwijt. Laat ons de lijst der nieu
we ministers eens bekijken. De Turk
kwam tot de slotsom, dat de tijd geko
men was om een nieuwe poging aan te
wenden.
Ik zeg nu vervolgde Lloyd George
dat, wanneer de regeering dc vlag
hooghoudt, mijn vrienden en ik haar van
ganscher harte zullen steunen. Haalt z.i
echter de vlag neer, dan zal zij mijn
vrienden en mtj tegen zich vinden.
De eenige manier van handelen met
een Oosterling is, niet voor hem uit dca
weg te gaan. Dc regeering moet derhal
ve flink optreden; dat alleen kan den
vrede waarborgen. Wanneer de regee
ring niet flnk tegen den Turk optreedt,
zal de oorlog uitbreken en zich over
den Balkan uitbreiden.
Ik verzoek de regeering dringend,
wanneer het uur van gevaar mocht aau-
breken, niet met zich te laten spelen.
Het document, dat eenige weken geleden
te Moedania met de Turken werd onder
teekend, moet geëerbiedigd worden.
De nieuwe regeering moet ontwaken.
„Sleepers" (dit is een Engelsch woord
voor spoorwegdwarsleggers) zijn goed
voor een spoorweg, doch deugen niet
voor buitcnlandsche politiek. Alleen door
vastberaden optreden van de Britsche
regcering kan deze moeilijkheid worden
overwonnen en de vrede in het Nabu
rige Oosten gehandhaafd worden; reac
tie mag cr niet zijn."
De nieuwe Engelsche-premier sprak
te Londen voor een verkiezingsvergade
ring.
„Naar het mij voorkomt, berust de
sleutel van het Naburige Oosten niet te
Constantinopel, doch tc Londen, Parijs
en Rome. De hoofdlijn van onze poli
tiek is, dat wij moeten optreden in har
monie met onze geallieerden. Anders zal
"n Europa een volslagen chaos ko
men."
Een bloedbad 4e Cesarea.
Dc Grieksche legatie te Parijs deelt
mede. dat de Grieksche consul-generaal
te Beiroelh aan dc regcering heeft ge
meld, dat de Turken een Grieksch ge
vangenkamp te Cesarea in brand heb
ben gesloken. Voorts hebben zij aldaar
een bloedbad aangericht, waarvan dc
Christenbevolking het slachtoffer is ge
worden. Acht Grieksche officieren zijn
op last van Moestafa Kemal gefusilleerd.
Do toestand In
Ouitschland.
wondt stoeds critieker.
Naar liet voarbeolcl der vakvereoni-
o-iiioen heeft thans oc-k het b-esluur
van den beombteniiond een motie
aaneonoiiie-n. waarin van de riikare-
geering geëisoht wordt, dat zij on
middellijk wettelijke maatregelen zal
treffen teeen de razend snelle daling
van de mark. In deze motie wordt
o.a. gesegdDe pogingen van de on
dernemers om eon stabihsoaring te
verkriigon. Bturen in het uur van
hoogsten nood! ondieir do leuze: „ver-
h/ooglng dor productie", aan op af
schaffing van. den aohturendag. Deze
ooeinpen moeten met groote beslist
heid van do hand worden gewezen.
De beambteriboiid spoort zijn leden
aan. met ontplooiing van alle macht
voor het behoud van den aohturen-
dnz te strikten
Betoogde dezer dagen de ..Frraikf.
Zei tun?" in een bespreking van de
door da drie groote vakbonden (de
jie chrislelijko en de Hirsch
Dunokor/sdhe) a-an dc reseeriug ge
stelde eisohen tot stabilisering van
de n ark. o.a., dat do soc. en andere
alrvereenigingen weliswaar princi
pieel aan den aohturendag vasthou
den. maar allen het er over een» zijn
dat in eik oorcreet geval te pralen
vait over verlenging van den arbeids
duur. zoo heeft Stresemann (Volks-
narl'.i) in een politieke redevoering
betoogd, dat met handhaving van den
aohturendag. werkgevers en werkno
mera het rebht moesten krijgen bui
ten de overheid oni overwerkrogeliiv
■ren te treffen. Tevens hoopte hii op
spoedige opheffing d'cr iiivofleering
van het loon.
Iu verband met do eischen der
vakoonden vestigt do „Frankf- 'L-
ha het bijzonder de aandacht erop,
dat het gezag van die vakbonden over
de mason's, hetwelk zoo noodig is,
met het oog op liet drijven der com
munisten. bedreigd wordt door de
uiterst snelle en voortdurende wijzi
ging van dc loontarieven, het gevolg
van de daling vau de mark. Voor den
oorlog nl. golden de tarieven tuseohen
werkgevers on werknemere geiurendo
jaren .na den oorlog werd dit een
half jaar een maand, thans een week.
tengevolge der onzekere economische
verhoudingen. Goldt het niet slechte
een centraal tarief voor een vak, maar
zooals bijv. in het houtvak, 70 ver
schillendo 90ort.cn lokale tarieven,
dan worden de moeilijkheden voor
ido besturen der vakverenigingen
haast onoverkomelijk. Zij rennen
'van dé céne conferentie naar de an
dere oil het eene tarief zit nog niet in
elkaar, of reeds beginnen besprekin
gen over een ander. Met al bun
moeite kunnen zij tenslotte echter
look niet beletten, dat de duurte snel
Ier gaat dan het tarief. De ceoreani-
seerde arbeiders z.icn nu weliswaar
in, dt.4 zij zonder hun vak-,ereeniging
veel slechter eraan tol zouden zijn en
koudon daaran dus vaat maai- zij
zijn ontevreden en de quaeetie is
maar, hoe ver dit gaan. kan. Het
sterkste middel ie de massa in het ga
reel te houden is het tarief. Zien de
arbeidtere geon voordeel meer in de
tariefregeling .den kan het iicht ge
beuren, dat de voorin ruinen de lei
ding kwijt raken. Eu hier iigt het ge
vaar- N«g maken de vakvereenigm-
gon front tegen de communistische
actio (bedrijfaradenoongres tot invoe
ring van het raden stolsel), en nog
weten de oommunisten, dat zij slechts
zwakke krachten achter zich hebben.
Maar do omstandigheden moeten hun
toch niet te gunstig worden, waar
schuwt de „Frankl.". Indien groote
werkloosheid intreedt (de cijfcrs sinds
Sept. wijzen beslist in die richting!)
en de cuurte troebelen veroonaakt,
wordt de zaak andere. Hongerende
middenetaudera lijden en sterven in
hun binnenkamer maar hongeren-
e proletariërs gaan de straat op.
Het oommuniotiseh bedrijfsraiden-
conges wordt te Berlijn gehouden v*un
tot 25 Nov. Op de agenda staat
eoonomische crisis en de arbeiders
klasse a!a punt tweode strijd tegen
de duurte en het volkomen (econo
misch) vervel der arbeiders.
Van belang voor de ontwikkeling
van den toestand in one achterland
zal zijn. of aan dit congres, behalve
georganiseerde communisten, ook een
cenigezins beteekenend percentage der
800. arbeiders zal deelnomen.
De Duitecke rogeering heeft een
communique uitgegeven over het ver-
oop der Berlijiisoke besprekingen.
In do eerste plaats wordt dan door
Ie B.jksregeering verklaard, dat er
•een sprake van is. dal de besprekin
gen met dé Commissie op het punt
staan te worden afgebroken.
Het antwoord, dat door ce Commis-
nerstel op de Duitsche voor
stellen is gegeven, is daarbij niet in
zoo'n negatieven geest gesteld, dat
een afbreken der onderhandelingen ie
vTee&e.n, terwijl een spoedig ver
trek van de Commissie uit Berlijn
eveneens niet waarschiinlijk is.
Verve'geus wordt doar de regee
ring de volgende zinsnede uit het
antwoord van de Commissie van Her
istel. als ziinie een hoofdpunt daarin
met veel nadruk op den voorgrond
gesteld. Hot is de volgende tirade
Dc Commissie van Herstel is de 1
in eon i Hg toegedaan, dat, nu de Dout-
sohc regecring terzoifde rtiid ook eeu
oonJerentie van internationale valu
ta-expert:. te Berlijn heeft bijeon-
.de conclusies, waartoe deze
conferentie mocht komen oai een goe
de oplcesing in zake het ontwerp
eoner inteniaiioDale leening te vin
den. aan de Commissie van Herstel
ter inzage moeten worden voorze
gd."
Dit dezen zin wordt de conclusie
getrokken, dat de besprekingen van
de rijksregeering met de Commissie
van Herstel niet afzonderlijk van de
overige besprekingen kunnen worden
beschouwd, doch dal dezo onderhan
delingen in samenhang staan niet de
andere pogingen, die op het oogen-
b'ik te Berlijn worden gedaan nl. in
eereie plaats de conferentie der
internationale economische experts,
waarop iu de nota der Commbeie van
Herstel wordt gedoeld en ten tweede
de besprek in een van den rijkskanse
lier met de leiders van de partijen,
•elko de regecringscoalitie vormen
on met de leiders van de Duiteclie
vo'kspartii en van de Beierecho volks
partij. over een gemeenschappelijke
politiek .welke voor het tot stand ko
men van een financieole actie een al
lereerste voorwaarde is.
De Duitsche regeering formuleerde
nieuwe voorstellen die heden aau de
Commissie van Herstel zullen worden
overhandigd.
Vier van de zes buitenlandsche finao-
cieele deskundigen hebben den Dui-.-
scheu rijkskanselier hun rapport ler hand
gesteld.
In een andere verklaring van Duitsche
zijde lezen vrij nog
De Duitsche re;_' -ning ziet zioh thans
gesteld voor de ...ak, te «veren voor
het openen van een crcdïet te haren gun
ste door een internationaal syndicaat,
waarin ook de Duitsche rijksbank ver
tegenwoordigd zou zijn. De mogelijkheid
bestaat natuurlijk, dat ook de Krausche
regcering dan zal aansturen op het ver
krijgen van een dusdanig credict voor
zichzelf, hetwelk echter ook ten laste van
Duitschland zou moeten komen. De
mogelijkheid voor het verkrijgen van een
dusdanig credie. is geenszins uitgeslo
ten. Het komt er alleen maar op aan,
of dc internationale geldschieters er
voor te vinden zijn. Duitschland zal bo
vengenoemd credict echter wel niet kun
nen bekomen, indien het ook in zijn
binneulandsche politiek nog zoovele
moeaijkheden ondervindt.
Daarom is een conceutratie der bin
neulandsche krachten in de eerste plaats
noodig. Het ontbreekt de Duitsche rijks
regeering niet aan goeden wil om tot dat
doel tc geraken en het zal er thans om
gaan, of zij over de politieke en econo
mische krachten van het land ral kun
nen beschikken.
Frankrijk'8 doolelnden in
hot Rijngebied.
Hcrhaitldelijk is meldine gemaakt
van het geheime rapport van den
Franschon député Dariae over de drior
Frankrijk ten opzichte van het Rijn
land t: volgen politiek, in welk rap
port v.ordt aangeefuurd op een auto-
Rijnland onder Frankriik's en
Belcic's militair toezicht, een en on
der ten bate van de Fransche üdbbt-
industric.
Dit rapport is onlangs zeer uitvoe
rig ook door de ..Manch. Guard.",
gepubliceerd. Then» bevat dit M»d
een ingezonden stuk van den heer
Clare 10. Ellington Wright. gedu
rende twee jaar lid van óe intergeal-
lieerde Riinlondcommiswe. waain de
schrijver opkomt tegen een zinsnede
van «en aan dit rapport eewijd hoofd
artikel van de ..Manch. Guard.",
waarin verklaard wordt, dat „er ge
lukkig od het oogenblik geen aanlei
ding is om aan te nemen dat eenige
Franscho reeeering dit advies (-Da
riae) zou wiNen volgen,"
Ongelukkigerwijze, tx>o constateert
«ten het vroegeze lid van de intergeal-
lieohrio Rijrilandoommissie. beslat er
juist alle aanleiding om dit wel aan
te nemen, zoonis bij de commissie
iedereen weet.
Hoewel kei in»(wouden stuk blijk-
baar met verkiezingp-loeleindeii ia ge
schreven als pleidooi voor do rich-
log-Lloyd Georgo en waarschuwing
voor <te Fransche bedreiging is dit
fotuigenie van zulk een bevoegd oor
deelaar nl. dat het Dariae-memoran-"
dus geen vindin» is van het overspan*
nen brein van een of ander functio
naris, maar de vrijmoedige uiteenzet
ting van de bij inro.vijden welbeken
de Fransche bedoeling, de aondccht
alleszins waard.
Poincaré over de bezetting
van Rijnland.
Bij de begrootingsdebatten in de
Fransche Kamer verklaarde Lou-
cheur, het cigenlyke terrein der be
sprekingen verlatende, dat Frankrijk
ook al moet hit er op bedacht wezen
betaald te worden, daarbij evenmin
dc kwestie van zijn veiligheid uit het
oog moet verliezen.8preker wcos der
halve op de noodzakclykheid van een
Rijnland onder militaire controle. Iljj
ilde nimmer weer herhaald zien,
hetgeen in 1914 gebeurd waa. Indien
Frankrijk ook ai inilliarden verliest»
vrede moet het teu minste hebben.
Poincaré viel hier spreker in de re
de, door te verklaren, dat dit kan ge-
Bchiedcn volgens liet verdrag van
Versailles zelf, dat bepaalt, dat eerst
wanneer Duitschland 'aan zijn ver
plichtingen heeft voldaan, de linkcr-
Rijnoevcr ontruimd behoeft te wor
den.
Deze zijn niet vervuld, en dat zal
nog lang duren ook- Zoolang zij het
echter niet zijn, zal de Fransche re
geering de bezetting handhaven. Da
vorige regreriogeii nebben dit ver
klaard en ik herhaal het
Zoolang het vredesverdrag niet ia
uitgevoerd, zal Frankrijk do bezet
ting handhaven. (Toejuichingen van
alle zijden, behalve van de commu
nisten).
Verspreid nieuw»
DE BRITSCHE SCHULDEN AAN
ftMT.RTtTA
Uit Londen wordt gemeld: Het juiste
bedrog, dat op 15 November a.s., door
de Britsche regeoring aan de rcjreering
der Voreeaigde Staten moet worden be
taald als rente op do Britsehe schuld, kan
niet definitief wordon vastgesteld, al
vorens de Britsohe commissie tot bo-.
rsadslaging over dexe kwestie te Wash
ington is aangekomen.
Ia verband met het onvermgdclgke uit
stel van het vertrek dezer commissie is
thans echter instructie gegeven om aan
do regcering der Vcreenigde Stalen op
15 November a.s. opnieuw vgftig mil-
lioen dollar uit te betalen, en aan de Ver-
eenigde Staten wordt verzocht, dit bc
drag te aauvaardon op rekening van do.
schuld, terwijl do juiste aanwending or
van geregeld zal kunnon worden door do
regeoring der Vereenigde Staten en ds
Britsche commissie, zoodra deze te Wash
ington zal zjjn aangekomen.
DE BUITENLANDSCHE SCHOLD VAN
FRANKRIJK.
In oen rede ovor de begrooting in do
Fransche Kamer beeft oud-minister I,ou-
cheur verklaard, dat Frankrgk onmoge
lijk zgn buitenlandsche schulden betalen
kan cn ziuli daar dus niet mede heeft bo
zig te houden.
DE OPSTAND OP SAMOS.
Er is melding gemaakt van een op
herstel van dc autonomie gerichte be
weging op Samos. Ter verduidelijking
vau dit bericht het volgende
Lang maakte het eiland Samos, se
dert 1833, als schatplichtig vorstendom
deel uit van het Turksche rijk. Wel hal
den de Grieken in 1824 dc Turken van
het eiland verjaagd, doch dit werd inge
volge het LondtVschc protocol iji 18^0
aan Turkije teruggegeven. Behoudens
het opbrengen van een jaarlijksclio
schatting en de benoeming van den
vorst, die een Griek moest zijn, door de
Porie, konden de bewoners van het
eiland geheel naar eigen goeddunkea
bet bestuur inlichten, waartoe in den
lateren tijd een soon parlement. Kamer
en Senaat, in het leven was geroepen,
In het begin van deze eeuw reeds begon
het woelig te worden op het eiland. Iu
1912 kwam zelfs dc vorst, André Kopaiij
sis Effendi, dooi oen revolverschot -a
vallen. Dit was wel het werk van voor
standers van de aanhechting bij Grie
kenland. In den grooten Balkan-oorlog
bezettcu Grieksche troepen, oudanks do
tegenwerking van Engeland ea Frank
rijk, twee cier het kleine vorstendom
beschermende naties, het eiland, dat bij
den vrede aan Griekenland werd toe
gewezen.
Wanneer op Samos het vcilangen be
slaat van terugkeer naar het oude re
gime, zal dit alleeu betrekkiug hebben
op de tevoren genoten autonomie ca
niet op dc oude verbinding met hot
Turksche rijk.
Binnenland
DIENSTWEIGERAARS. - Bij do
tweede ploeg dieuatplichtijen van da
lichting 1922, dio te Assen zijn opgo-
komenj bevinden zioh vier principi
eels dienstweigeraars Zij zijn in ar
rest gesteld
SIGARETTEN IN BESLAG GE
NOMEN, Het Hb'id. meldt: Belas
ting&mbtcnaren hebben Maandag op
het Amstelveld bij een koopman
20,000 sigaretten in beslag genomen,
waarvoor geen accijns betaald waa.
De koopman en zijn vakgenooten
keerden zich tegen de ambtenaren en
wilde hun beletten hun werk to doen-
Erst toen de politie er aan te pas
gekomen was en het publiek met do
sabel was uiteengedreven, konden de
ambtenaren hun gang gaan.
NADEELtCE CADEAUX-,
De hoer Braat hoeft den Minister
van Landbouw enz. de volgende vra
gen gedaan:
Is de Minister niet van meening,
dat bet geven van codaaux door han
delaren aan hon, die in hun zaken
koopen, zoodanige uitbreiding ver
krijgt, dat ernstig gevreesd moei
worden voor benadeoling van den koo
per door de levering van minder
waardigen artikolen en voor schade
van den kleinhandel
Zoo ja, is de Minister bereid tegen
dit kwaad maatregelen te nemen l
MOND EN KLAUWZEER. Naar
hot Hbld. vernoemt zullen wegens het ziek
voordoen van gevallen van mond- cn
klauwzeer bg marktree, voor aonigen tgd
do rundveemarkteu in Zuid Holland van
heden af wordon geschorst.
