40e .Jaargang Mo. 12002
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DONDERDAG 8 NOVEMBER 1928
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
^is (kom der gemeente) f3.571/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers f0.16. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken 10.571/,; franco per post f0.65. Post Giro 38810.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Heoidredacteur J. C. PEEREBOOiVJ, Tcletoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1—6 regels f 1.75tedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 1—4 regels 60 Ct*
pei plaatsing, elke regel meer 15 Cts. contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie Groote Houtstraat 83. Telefoonnrs. Redactie 60O en Administratie 724
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Veiserooid, Wijkeroog, IJtnuïder», Beverwijk enz. DS1EKUSZERKERKVVEG 2, VELSEN, TELEFOON 3521
©IT NUMMER BESTAAT
ACHT BLADZIJDEN.
EËRSTS BLAD
Agenda
HEDEN
DONDERDAG 9 NOVEMBER.
Schouwburg Jausweg Piano-concert
pan lJercy Grainger, 8 uur.
Gebouw ProtestantenbondVertoo-
mug van Rusland-filmen, 8 uur.
Bovenzalen van „De Kroon" Baz«
vau „Arbeid Adelt", 25 uur.
Café Dreefzichi, deu Hout Bal met
blaasmuziek Deuischer Verein Fideie
Rheinlander, 711 uur.
Museum van Kunstnijverheid: Bin-
neiutuiskuiist 10—4 uur.
l'ou-rooia Luxor 1'hftater, Groote
lluulslraat: 's middags 3.30—5.30 en
'e avonds 810.30. Concert.
Cinema Palace: Foyer, Middag- en
ivonüconcert 3 1/25 1/2 en 811 u.
Bir-roopv ooi-stellingen.
..,jDA 1.1 lü NOVEMBER.
Stadsschouwburg, W ilsonsplein:
Gastspiel der Wien-Boedapesler ope
rette: „Oh du schone Frühlingszeit",
8 uur.
Schouwburg Jansweg: Leeu-lingen-
avond van mevrouw Amalia Schuil—
Ho half 8.
Bovenzaal van „De Kroon": Bazar
van „Arbeid Adelt", 1012 en 25
u>
Gaal „Zang en Vriendschap", Jans-
Blraat 74: Voordracht over Nederland-
ache letterkunde, 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid: Bin-
Brn'iuisknnst, 104 uur.
t'ca-room Luxor Theater, Groote
Boutstraat: 's middags 3.30—5.30 en
'e avonds 810.30 uur: Concert.
Cinema Palace Foyet: Middag- en
Avondconcert 3 1/25 1/2 eh 811 u.
Luxor-Theater. Groote Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uui.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scala-Theater, KI. Houtstraat 77:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Stadsnieuws
V&cGZQgK
AAN AOV&RTEEROERS
iju de Ssük ivtoclsasdrukie
weder nadert, verzoeken wij
annonces zoo vroeg mogolijk
op te geve:..
Het spreekt well varaze!?,
dat bij ruimte v_n tijd de
grootste zorg aast bet maken
der adverter.iiën kan worsen
besteed.
Daarom verzoeken wij ad>
verieerders, hunne opdraoh.
len uiterlijk op dsn dag vóór
de plaatsing sn te Kenden.
ueannonoos z.jti daarmede
gebaat.
DE ADMINISTRATIE.
J. W SEVENHUYSBN.
Naar wij vernemen is de heer J.
W Sevenhuysccn seuert e enigen tijd
ernstig onge&teli. Hel on bleek ons
bij informalio, dat de toestand iets
beter dan gisteren, maar toch nog
teer ernst i? is.
GEGUND.
Aan de firma Knape en Droog te
Haarlem is opgedragen het Stuca-
doorswerk van hel nieuw© Patronaat,
van de Berw. Paters Capuciinen te
Yelseroorct.
DE TREINROOF.
Opvrijevoeten gosteld.
Een der twee laatst-aangeliouden
terdachten van den treinroof, C. H.
P., is na confrontatie met den heer
S., den beroofde, op vrije voeten ge
steld. Hoewel P. erkend heeft, in den
bewust en coupé te hebben ge zot en en
ook aan het kaartspel te hebben deel
genomen, ontkent hij schuldig te zijn
aan de berooving en ook de heer S.
beeft hem niet als een der roovers
Herkend.
Muziek
H. 0. V. Buitengewoon Volks
concert,
Indien het nog noodig was aan de
heeren van den Raad te bewijzen wat
de H. O. V. voor de Haarlemsche be
volking betcekent, zal dit besef nu
wel tot hen doorgedrongen zijn, al
thans tot die hceren raadsleden die
aan de vriendelijke uitnoodiging van
het bestuur der vereeniging, om het
volksconcert van Woensdag bij te wo
nen gevolg gaven. Vooreerst wat den
toeloop tot die concerten betreft, heb- j
hen zij kunnen waarnemen dat de
groote concertzaal op een avond als
deze nog te klein was, dat ieder be
schikbaar plaatsje beziet was en meer
dan honderd menschen moesten ge
weigerd worden En dit was niet om-
lat het publiek gelokt werd door een
minderwaardige soort kunst, min
derwaardig althans voor de H. 0. V.,
Wat ik altijd betoogd heb, „geef de
„cl
komen" bleek weer maai' al te waar
te zijn.
De bezoekers kregen een program
ma te hooren van fijn gedistingeerde
kunst, waardoor ieder al is hij nog
zoo een leek in de muziek zich
geestelijk moet opgemonterd voelen,
kunst die veredelt omdat ze zelf van
edelen huize is. De invités hebben
kunnen opmerken hoe aandachtig en
eerbiedig de muziek van Beethoven,
Mozart, Gluck, Schubert, Tscliai-1
kowsky, Mahler en Wagne-r. aange
hoord werd en wat een enthousiast
applaus ieder nummer beloonde,
klaar vooral hebben de uitgenoodig-
de bezoekers gelegenheid gehad op
te merken tot welke mooie hoogte di
recteur Gerharz het orkest opgevoerd
heeft en wat een kostbaar bezit de
11. 0. V. voor onze stad geworden is.
De conclusie nu ligt voor de hand
heeren raadsleden u weet nu waarom
hot gaat, zorg voor de Instandhou
ding van het orkest, onthoudt in de
toekomst onze bevolking het geestelijk
voedsel niet dat het haar biedt.
De avond culmineerde op de onvol-
einde sypmhonie van Schubort, god
delijke muziek in haren gracieuzen
eenvoud. Mooier dan ditmaal heb ik
ons orkest nog nooit hooren spelen,
mij dunkt dat de uitvoering van
Schubert's werk nog boven de hoog
geprezen executie stond die Gerharz
verleden jaar op een Bach-concert er
van gaf. Op dezelfde hoogte stond ook
het kwintet voor strijkinstrumenten
van Tschaikowsky. Wat zongen die
eerste violen mooi gestyleerd en met
egalen klank!
De zangeres mevr. Lenie Hilte-
brand-Kets gaf vooral in bet tweede
deel van den avond de overtuiging
dat haar orgaan er een van voorna
me kwaliteit is. Hare Mahler-liederen
klonken dus heel goed. hoewel nog
meer soepelheid de voordracht zou
kunnen verbeteren. De aria's van Mo
zart en Gluck in 't eerste deel had
den ook goede momenten, maar de
zangeres leek mij niet los genoeg om
de meesters der breede cantilene vol
op recht le doen; plankenkoorts wel
licht. Nochtans mevr. Hillebrand
Kets kon een goeden indruk nalaten
met haar mooi en zangerig geluid.
Het programma stond in het kader
der ouvertures Egmond (Beethoven!
en „Tannhauser" (Wagner). Wie de
ze repertoirestukken van ons orkest
meermalen hoorde beseft allicht wat
een machtigen indruk het begin en
het slot van dit volksconcert gaf.
JOS. DE KLERK.
Hst Tooneel.
De eerste Schoolvoor
stelling. Hamlet.
Bij een schoolvoorstelling gaat
mijn belangstelling meestal meer
naar de zaal dan naar het tooneel.
Gisteren bij de voorstelling van Ham
let was dit nog meer dan anders liet
geval. Het interesseerde mij, hoe het
jeugdig publiek tegenover dit groot-
eclie en meest diepzinnige werk van
Shakespeare zou staan. Een Molière
en een Langen dijk hebben hij de
jeugd bij voorbaat reeds gewonnen
spel. Zou ook Shakespeare met zijn
'ango en moeilijke monologen hun
aandacht drie uren lang vasthou
den? Wie daaraan hebben mogen
twijfelen, hebben de jeugd te laag
aangeslagen. Zij, die nooit een school
voorstelling mochten meemaken, we
ten niet met welk een intense aan
dacht hel jeugdige publiek van deze
voorstellingen cc n opvoering volgt.
liet merkwaardigst van deze voor
stelling was voor mij, dat ik bij een
opvoering van Hamlet nooit meer heb
hooren lachen dan gisterenmiddag!
Men meeno niet,, dat dit een bewijs
is van misverstaan van den dichter!
Het tegendeel is het gevalt Hieruit
bleek, 110e goed de jongens en meis
jes luisterden. Geen enkele van dr
vclc geestigheden van Shakespeare
hen ontgaan. Ook wanneer men soms
achter de woorden moest zoeken, had
den de jeugdige toehoorders de
pointe -onmiddellijk gevonden. Dit
was voor mij een bewijs, noe uitste
kend zij den tekst verstonden en be
grepen. En hiervoor is bij Hamlet wel
degelijk een zekere mate van intelli
gentie noodig. De jeugd is guller met
haar lach dan wij ouderen. De jeugd
lacht graag en gauw en het is geen
wonder, dat zij een blijkbare voor
liefde toonde voor den fijnen geest
van Shakespeare. Dat men altijd op
liet goede en nooit op een ver
keerd moment lachte, was voor mij
het verblijdende van deze voorstel
ling; het was een bewijs, dgt zij den
dichter en de spelers met hebben mis
verstaan. In de tooneelen van. gewel
dige tragiek zooaLs in het tooneel
in de bidkamer, in dat tusschen Ham
let en de Koningin cn de waanzin
scène van Ophelia was er gespan
nen aandacht en sterk meeleven. Ik
voelde, dat Shakespeare liet jonge pu
bliek geheel in zijn macht had. O ze
ker, veel van het diepzinnige zal hen
voorbij zijn geg:rn. Van een mono
loog als „to be or not to be!" zal
niet de diepe beteekenis der woorden
geheel tot hen zijn doorgedrongen.
Maar het. genie van den dichter zal
.in deze drie uren sterker tot hen heb
ben gesproken dan in een cursus van
een heel jaar. Zij zullen de grootheid
van Shakespeare dank zij ook
Vork ode's voortreffelijke voorstelling
gister hebben gevoeld. De jeugd be
wondering cn zoo mogelijk liefde bij
te brengen voor groote geesten als
Shakespeare en Molière, ant is het,
wat de schoolvoorstellingen allereerst
Ivanncmnl F.n rUf n'ofil Wordt. daOTVan
ben ik overtuigd, ook volkomen be
reikt. Dat is een cultureele winst, die
in een begrooting moeilijk in cijfers
is uit te drukken.
Verkade deelde mij in de pauze me
de, dat hem het speien voor de scho
lieren een werkelijk genot was. Hoe
het jeugdig putdiek zijn werk heeft
gewaardeerd, dat heeft men hem aan
het slot, toen hem twee bloemstukken
werden aangeboden, ondubbelzinnig
getoond. Men bracht hem een ovatie
zóó warm en enthousiast, als de
jeugd dit slechte kan.
J. B. SCHUIL.
„Dat wat jenietkebt"
door Cemoed ia.
„Als twee verschillende sezelschap-
t»n hetzelfde spelen, ia liet nog niet
hetzelfde I" zou ik met eon kleine va
riatie op een kokend gezegde na de
vooretelling van Dat wat ie niet
hebt. kunnen zeegen. Was dit het
zelfde geestige, amusante, fijne blij
spel. dat indertijd door Het Hofstad
Tooneel ie opgevoerd'? Ik herinner
mij. dat toen d'e laoh niet uit de zanl
was! En nu? Men hoorde bijna ver
rast op. a's er eens een eulle, harte
lijke lach onklonk. Ik weet wei. dat
de ongezeMige leeae zanl ook haar In
vloed deed volden, maar het snel zo!
toch wel de hoof!-'teak zijn geweest.
Na gisteravond botijfel ik, of me
vrouw Ranuoci's onschuldig spel van
een sohuldigo verhouding" ooit suooes
zou hebben gehad als het niet door
Cor van der Lugt Melsert en Annie
van Ees gespeeld was gewonden. Ik
zag weer eens. hoe afhankelijk een
auteur van ziin medewerkers, de spe
lers. is en tegelijk, hoe dankbaar me
vrouw RenucciBeekman Van der
Lugt voor zijn emtste opvoeringen
moet zijn
Wat is Cor van dei- Lugt Melsert
toch eedi knap acteur I" dacht ik tel
kens. toen ik Dirk Verbeek de rol van
baron Van Holthen zag spelen. Ik
wil niet zeggen, dat Verbeek het
slecht deed. Verbeek speeM© de rol
zoo veel mogeliik naar zich toe, met
het resultaat .dat hij niet een tiende
van het effect van Van der Lugt er
mee bereikte. Cor van der Lugt speel
de de rol fiin, droog komiek, min of
meer apathisch en met een heerl'ikon
humor. Wanneer hij den naarn „Bram
Beukers" uitsprak, dan voelde je on
middellijk, wat zoo'n „'burgermans
naam" hem zei! Het was, of hii een
vies doekje aan hei uiterste puutjo
tusschen tweo vingers vasthield Ver
beek traditie Jiem levendig en vlug te
spelen, maar do „vis comica" waa
zoek. Deze baron miste alle kleur, hij
was eigenlijk niets en het gevolg
was. dat de eens zoo praohtiggeèpee -
de rol nu bijna ongemerkt aan het
publiek voorbij ging.
Er ziin er velen, die me©nen, dat
het talent van Annie van Ees door
het puoJiek sterk overschat woro-t, Ik
willen, dat zij, die zoo oorueelen,
het blijspel van mevrouw Ranucci
eens van Annie van Ees en Greet
Loüo hadden gezien. Zij zouden vcr-
inoedeliik een anacr inzicht op haar
m.ent hebben geler ogen. Niemand zal
ontkennen dat Greet Lobo ecu van
onze grootste actrices is. Wii lieboeu
aEpas weer in Heicno kunnen cou
slateeren .En zie, toch blijft zij in een
rol als het vrouwtje in „Dat wat je
met hebteeheel en al in de schaduw
jan Annie van Bc-s, Ik wil daarmede
volstrekt niet zeggen, dat Annie van
een giooter actrice is. Allerminst
Alaar het is toch een bewijs, dat men
de gaven van dit zeor persoon.ijk ta
lent niet te laag moet aanslaan. An-
van Ees was veel fijner en ook
geestiger in „Dat wat ie niet
hebt" dan Greet Lobo. Wat wist
Annie van Eco van het eerste bedrijf
niet iets kostelijks ie makenHoe ko
misch was dadelijk niet needs iiaar
spel in de pyjama met haar restjes
van Heeren En wat een prachtig,
fiin kioneoltje werd de scene der tweo
oarkietjee tusschen 3an van Ees en
haar op de tafel. In de voorstelling
van gisteren werd alles getranspo,
ncerd naar een heel ander, veel min
der fijn milieu. Wij voelden telkens
dat wij iets misten.
In die latere beuriiveu, toen het sou-
Ttrei/tetie, .Yiiouvv" was güijyrdeu,
gaf Greet Louo ook zeer vee* goeds,
a.1 kon zij mij haar voorgangster niet
doen vergeten.
Kaart maakte van Brom Beuker»
een aardige iiguur. Kaart is een jon
ge kracht, die voor ceai geze-schap als
Comoedia van groote waarde is.
Als geheel dus een vrij kleunooze
voorstelling van een geestig stuk,
waarvan wij prettige herinneringen
hadden bewaard.
J. B. SCHUIL.
PRACTiSCH IDEALISME.
Men schrijft ons:
De leidor van de Practisah-Idealis-
tan-Associatie houdt a.s. Zaterdag
avond in de tuinzaal van Brinkman»
oen lezing over het onderwerp „Kan
Idealisme practise li zijn?" welke bij
eenkomst opgeluisterd wordt met
zang en muziek en toegankelijk zal
zijn tegen een klein entree voor alle
belangstellenden.
Het is misschien niet ondienstig
iets te vertellen van liet Practtech-
ldealisme en zijn aanhangers, die1
zich aaneengesloten hebben in boven
genoemde vereeniging.
De P. I. A. werd in den oorlog op
gericht door Mr. J. J. van der Leeuw,
toen hij student was in Leiden. Eerst
was het een klein gezelschapje stu
denten. die geen voldoening vonden
in het studentenleven cn in de cerpe-
gewoonten, maar betrekkelijk snel
verbreidde zich de beweging, zooodat
het nu een internationale organisatie
is met afdeel intren en aanhangers in
Duitschland, Oostenrijk, België, De
nemarken, Engeland, Ver. Staten,
Engelsch-lndië en Australië waarvan
ons land don het brandpunt is.
Ieder jaar is er een zomerkamp bij
Ommen (Overijssel) waar een congres
gehouden wordt en gedurende ruim
een week vraagstukken besproken
worden, die voor bet Practisch-Idea-
Itsme van belang zijn. De P. I. A. is
neutraal ten opzichte van alle be
staande politieke slroorningen maar
verklaart zich krachtens haai' begin
selverklaring, die door alle leden, die
zich medewerkers noemen, ondertce-
kend wordt, tegen sleur en egoïsme,
die als de voornaamste oorzaak be
schouwd worden van onze maat
schappelijke wanverhoudingen.
In de P. I. A. zijn menschen van
alle richtingen en klassen en deze ie
ook aangesloten bij de Broed er schaps
Federatie.
Omdat de afd. Haarlem meent, dat
er nog altijd meer Practisoh-Idealis-
ten buiten dan in de P. I. A. staan,
heeft ze dezen propaganda-avond be
legd, waar dus voer reder gelegen
heid is met de P. 1 A.. en haar denk
beelden kennis te maken en zich als
belangstellende op te geven.
SCHOOL VOOR ZWAKZINiXTGEA'.
Naar wij vernemen heeft Dr. Van
Voortkuvsan, inspecteur van het bui
tengewoon onderwijs dezer dagen met
den wethouder vocvr het onderwijs,
Mr. A. Bruch en den directeur van
openbare werken, dien hear Dumont,
een bezoek gebracht aan het gebouw
van wijlen mei. Coenen aan. de
Twijnderelaan en aan de 2e H. B. S.
met 5-j. cursus aan het Prinsen Bol
werk.
Een en andor staat in verband met
die plannen tot «splitsing van de
school voor zwakzinnigen aan de
Ged. Oudegracht.
Wij vernemen, dat Dr. Van Voort-
huvs-en do bezochte gebouwen vooral
ook met het oog op de ligging niet
ongeschikt achtte wtor het beoogde
doeL
DB MELKPRIJS.
In Haarlem is, zooals onze lezers
reeds weten, de melkprijs op 20 cent
per liter gebracht.
Aan een bestuurslid van den Haar-
lemechen Melkhandel, hebben we
naar de reden liiervan gevraagd.
Da4 komt hoofdzakelijk, antwoord
de hii. omdat er een tekort aan melk
is. Iedere me'khandclaor moet, oin
een behoorlijke hoeveelheid oon
surnptiemelk te betrekken, zijn melk
van buiten aanvullener zijn er wel,
die 5000 a 6000 liter per dag noodig
hebben. En die melk is over het al
gemeen indnstrienielk. die veel duur
der ko:.t, omdat daar melkpoeder van
gemaakt wordt, die dan wordt uitge
voerd.
Zoo gaat het ook met de kaas; die
rijst wegens den uitvoer voortdurend
in prijs.
De eieren zijn óók duur, maar dat
is in de laatste jaren oen gewoon ver
schijnsel de oude kippen legden dKu
uiet meer en de jonge ki-ppen nog
niet
T. O. N. B. V. O.
Woensdagavond opende T.O.N.B.
V.O. in den Jansweg-Scbouwburg
haar seizoen met „Het .Spinnewiel",
teoneelsnel in vier bedrijven, door G.
W. P. Stoutenbsek.
Het was een goede opening.
Br viel veel te loven.
Daar was een groote rolvasthcid,
daar was goed samenspel, daar was
over bet algemeen een bohoc-r
Iiike uitspraak. T.O.N.E.V.O. heeft
blijkbaar hard gewerkt en er alles op
gezet, om bij deze eerste voorstelling
flink voor den dac te komen. Hetgeen
haar volkomen gelukt 19.
Dit stuk speelt in do fabrikanten- en
arbeiderswerekl. Mevrouw Houtman
en haar zoon Willem, de eigenaars
an de lakenververij „Het- Spinne
wiel". gebruiken niet bepaald de
mooiste middelen, om hun zaak tot
„bloei" te brengen en kapitaal te ver
!Z3ren. m.a.w. zii „knoeien" en stee
pen anderen. 0.3. den Riik» magazijn
meester Schetter. in hun geknoei
mede.
Zii buiten hun arbeiders uit, zetten
hen op straat als zij ongeschikt zijn
geworden om te werk,ai on willen van
overleg met hun werklieden niets rie
ten.
Alles dus een boctae uit de oude
doc©. AI9 er tenslotte een staking uil
breekt, ontslaan zii a"e stakers, ne
men andere werklieden aan cn
overwinnen" met poliliehulp. Dit
doet tenminste het eigenaardig en
onbevredigend slot van het stuk ver
moeden.
De jongst© patroon. Piet Houtman,
huldigt andere opvattnieen dan zijn
moed-cr en zijn broer. Hii is ideolis-
tisdher aangelegd, walgt van de
knoeierijen in de fabriek en van de
manier, waarop de werklieden wor
den behandeld en laat tenslotte de
gekeete zaak en zijn familie in den
steek, „met medeneming van de ty
piste". die hii heeft liefgekreRen en
mei wie zijn getrouwde broei' Willem
wel graag een amouretje bad gehad.
Waarvan deze joaigeiui zullen gnan
Jeveu, daar bekommert de schrijver
zich niet órn, evenmin als om den
verderen loop van dc staking. Op
oen gegeven oogenWlk heeft hii blijk
baar gedacht„Hoevee! li eb ik nu
'Vier bedrijven Dan moét bet maar i
uit ziin
Kon het stuk ons du? maar half 1
boeien, het snel was voor dilet
tanten uitstekend. Natuurlijk bij
de meesten wat stijfjes, maar d«t is
nu eenmaal niet anders bij „oma
te'ure".
De rol van Willem Houtman was
in handen van een oude, beproefde
T.O.N.B V.O.-kracht, die er zloh
natuurlijk flink doorheen sloeg, even
als meviouw Houtman, die wol de
harde, wreede, berekenende „zaken
«touw" was. voor ntete terugdein
zond als hel maar „geld opbrengt".
Piet Houtman deod ook xijn best,
maar was ons over het geheel wat te
jongensachtig voor een „afyectu-
deeri" Delftsch student. Uitstekende
Cypee waren Meier, de oudo kanioor
bodiendo en dominé Poterscook de
arbeiders Dol. Graaf en Helman wa
ren goed. Will em's vrouw, Anna,
hadden wij graaf? wat losser zien
spelen, en cit geldt eigenlijk ook
voor Nanny Jansen, d© typiste fdie
overigens, vooral in de scène waarin
zii ateoheid bomt nemen van Piet.
zeer goede ©ogenblikken had) cn óók
voor Corrv van de Blink, anders een
niet onaardige tooneelveraohijning,
dóe het weinige, wat zij te zeggen
üad. goed zei.
Alaar dat is het 'm nu juistdilet-
LuiUame en Losheid, dat gaat zoo zel
den samen I
Laat ons dus T.O.N.E.V.O. prij
zen. voor wat zii weder op bet ge
bied van het liefhebberij tooneel ge
leverd heeft I
BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In
de week van 29 October tot en met 4 No
vember kwamen voor te Haarlem 1 ge
val van typhus en 3 gevallen van rood
vonk.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij N. Nieuwdoip,
Ripperdastr. 2, postduiven; G. v. Hon-
schoten, St. Anthoniestraat 51 h, gewich
ten J. J. Wikke, Turfmarkt 24 f, stu-
cadoorsjas A. Amand de Calavon, Gicr-
straai 20, lorgnet in étuiB. de Vos,
Klein Heiligland 77, moer van -
gen II. v. d. Heulen, Da Cpstastraat 2,
geld J. Vollaarts, Linschotensiiaal 33,
zwart gymnastieksckocntjeH. Ploeger,
Busken Iluetstraat 12, kinderschoentje
L. Swart. Cornelissteeg 9, heerenstrikje
rnc speldje; J. de Vos, Teylerplein 81,
tascbje; P. van Eskert, Klein Heilig
land J7, zweepH. Umans, Zuidbrou
wersstraat 24, zweep; A. Zeulevoet, RoT-
landstraat 1 E, zweep J. v. Tongeren,
Kolkstraat 23 rood, wit wollen hand
schoen; Kennel Fauna, Parklaan ng;
grijs langharig hondje, gebracht dooi
J. van Noort, Vrouwenbekstraat 48 grijs
katje, gebracht door Dernison, Park
straat s J kat, zwart met wit, gebracht
door Bender, Zijlwcg 105 A. v. Zonne
veld, Brouwersstraat 144, kinderzak met
porteraonnaïe.
Binnenland
TWINTIG MiLLIOEN HIET
BELEGD?
De lieer Ter Hall heeft aan den Mi
nister van Financiën schriftelijk ge
vraagd of de Minister kan mededee-
len, of het juist is, dat sedert 3uni
1922 bij den Burgerlijken Pensioen
raad een bedrag van 20 millioen gul
den berust, welk bedrag door den
voorzitter van dezen Raad niet belegd
is en waardoor de Staat een aanmer
kelijk renteverlies hoeft te boeken.
QE AFVLOEIING BIJ HET LECER.
Naar aanleiding van vragen ge
daan door het Tweede Kamerlid Ju
ten inzak© de afvloeiing van het over
compleet militair beroepepersoneel,
heeft de minister van oorlog medege
deeld dat reeds een wachtgeldrege
ling in voorbereiding is, die spoedig
kan worden tegemoet gezien. De mi
nister voegt daaraan toe dat de be
zwaren tegen een volstrekt vrijwil
lige afvloeiing zijn:
a. dat daardoor wellicht de beste
krachten voor het leger verloren zul
len gaan; b. dat deze te bezwarend
voor de schatkist zal zijn, omdat zij
te lang zal duren.
Intusschcn zal, alvorens aanwijzing
voor dienstverlating zal plaats hete
ben, de gelegenheid worden geboden
vrijwillig den dienst te verlaten, voor
zoover zulks met het oog op de be
langen langen van dc-n dienst toelaat
baar is.
VAM HET SPOORWEGPERSONEEL.
In dc buitengewone algemeer.c ver-
gadeung van den Bond van amb'enaren
dienst bij de Ncdcrlaudscbe Spoor
wegen, te Utrecht gehouden, is ra lang-
furigo besprekingen de volgende murie
met overgroote meerderheid aangeno
men
Dc vergadering enz., gehoord de be
sprekingen over de ten aanzien van de
voorgenomen verslechteringen voor het
spoorwegpersoneel gevoerde onderhan-
Gel ngen
is beie.d, ©p voorstel van het hoofd
bestuur, het besluit van liet comité va»
:tie te aanvaarden
draagt het hoofdbestuur op tc bewer
ken, dat het comité bij mogelijk verderft
besprekingen punt E van het voorstel
opnieuw met de directie in behandeling
zal nemen, in verband me: het in nt
laatste dagen gebleken gezichtspunt in
zake de standplaats-classificatie, vooral
met het oog op dc mogelijkheid van toe
passing van eventueele nieuwe rege
ling op reeds in dienst zijnd Rijksper
soneel cn tc trachten, deze niet eenzijdig
op dc lager geclassificeerde standplaat
sen te doen drukken
machtigt het hoofdbestuur verder alle
maatregelen en besluiten te nemen, wel
ke in het belang van het personeel wen-
schclijk worden geacht.
Dc zes tegenstemmende afdeelingcn
verklaarden hun houding met de opmer
king, dat het resultaat der onderhande
lingen hun, ook bij tegemoetkoming aan
het personeel in uurloon, onvoldoende
'oorkwam*
OVERHEIDSPERSONEEL.
Het dagelijksch besiuur van de R.-K.
Centrale van burgerlijk overheidsperso
neel heeft Woensdagmiddag een langdu
rige bespreking gehad met een commis
sie uit de R.-K. Kamerfractie.
Langdurig werd gesproken over dea
door de regeering voorgestelden aftrclt
van SB pCt. voor pensioenen, de voor
genomen classificatie van gemeenten
en dc wijze, waarop de regeering over.
leg pleegt met dc organisaties. Zoowel
de ambtenaren- als de werkliedenorga»
msaiiebestuuiders gaven over deze ra-
ken hun ernstige ontstemming te ken-
Het dagelijksch bestuur der centrale
heeft den stelligen indruk, dat met de
naar voren gebrachte bezwaren ernstig
rekening zal worden gehouden.
3s Tectinisiiie herzisnina der
l. O-Wet.
BEZUINIGING OP ONDERWIJSUIT
GAVEN TOELAATBAAR?
HET BESTAAN DER OPENBARE
SCHOOL TEN PLATTELANDE
AANGETAST?
BEZWAAR TEGEN BEPERKING VAN
HET AANTAL LEERKRACHTEN.
Verschenen is het voorloopig verslag
der Tweede Kamer over dit wetsontwerp.
Sommige leden hadden tegen het wets-
onwerp overwegend bezwaar. De toestand
van 's lands financiën mag h.i. n-ct lei
den tot bezuiniging op de uitgaven voor
het onderwijs, omdat daardoor voor de
toekomst onberekenbare schade wordt
toegebracht en afgebroken wordt wat in
den loop der jaren met veel zorg en
moeite is opgebouwd- Zeer vele andere
leden wnren echter van oordeel, dat, aan
gezien nu eenmaal op de staat-uitga ven
belangrijk inoet worden bezuinigd, ook
het lager ouderwijs daaraan niet ra) kun
nen ontkomen.
t1 erscheidene leden waren van meening
dat door dit wetsontwerp de onderwjispa°
eifïcatie werd aangetast. ."Sommige leden
achtten de verwezenlijking van het denk
beeld ..onderwi;-: rjjkezaaa" op de wijze
als bet hier tot uiting korat geenszins* ie
het behing var. het onderwijs. Andero ie-
den konden zich niet vereenigen niet het
stelsel van dwang, dat zïeh in do toene
mende centralisatie ten aanzien van het
ondcrwjjs openbaart.
Vele leden drongen met klem aan om
weer vrijheid te laten in het 5c cn 6e leer
jaar een vreemde ta3l te onderwjjxen. De
wederinvoering van het Fransch mag niet
langer wordeii tegengehouden. Andere
leden waren van de noodzakelijkheid van
de wijziging in dien zin niet overtuigd
Verscheidene leden jniekien het deck-
beeld toe-, dat er naar gestreefd zal wor
den de kosten van sehoolbouw tot het
meest noodzakelijke te beperken. Z(j twjj-
felden echter of met öe voorgestelde be
paling het beoogdo doel wel zal worden
bereikt. Verscheidene leden hadden tegcr
die bepaling bei.waar omdat hierdoor
voldoende met plaatselijke omston
den rekening zal kunnen worden ge-
honden.
erscheidene leden hadden overwe
gend bezwaar tegen do voorgestelde wij
ziging waardoor het bestaan van de open
bare school ten platte lande ernstig zal
worden aangetast; vooral in het zuiden
van hot land zal de openbare school mee:
en meer verdwijnen. Dit achtten zjj iu
strijd met do Grondwet.
Andere leden betuigden hun instem
ming met de voorgestelde wijziging, daar
de l'iiiaucieele gelijkstelling eischt, da',
de beperking aan de oprichting van bij
zondere scholen opgelegd, met het oog
"1 de vereischto zuinigheid, ook werd
gevoerd tea aanzien van het openbaar
onderwijs, vooral ook omdat het aantal
kleine openbare scholen veel rijker is dan
het aantal kleine bijzondere scholen. Dat
deze wijziging in strijd zou zijn met art.
192 der Grondwot, konden zij niet toe
geven.
'scheidene leden hadden bezwaar te
gen do voorgestelde beperking van hel
aantal leerkrachten. Daardoor wordt h.i
ouderwijs een schade toegebracht,
die zich nog zal doen gevoelen jaren na
dat^ vreer^ normale tijden zullen zjjn inge
treden. Zjj achtten het een ernstigen aan
val op het ontwikkelingspeil van het
volk. Vooral kleine scholen zullen hier
door in moeilijkheden geraken. Voorts
werd opgemerkt, dat de aanzienlijke uit
breiding van het aantal leerkrachten er
toe zal leiden, dat veel schoollokaliteit
buiten gebruik komt.
Verscheidene andere loden waren van
oordeel, dat de bezwaren tegen te groote
klassen sterk overdreven zija. Voor de
kle ae scholen echter zal inderdaad een
andere schaal moeten worden ontwor
pen; daar moet men zoo spoedig mogelijk
tot 3 onderwijzers kunnen komen. Anders
zal het onderwijs ten plattelands al te
zeer de nadeelcn an de voorgestelde wij
ziging oudervindon. Het is ten cenenmnlo
onmogelijk dat een hoofd alleen 7 klas
sen, waarin samen 40 leerlingen zijn ge
plaatst, za! kannen onderwijzen.
De aanstelling van een tweeden onder
wijzer dient bij 32 leerlingen mogelijk
te zijn. Alsdan zul de ©ene onderwijzer 4,
de andere 3 kissen voor zijn rekening
bobben. Voor dien toestand kan het leer-
lingen-aantal n'.et meer dan 72 bedragen.
Wordon dan 3 leerkrachten toegestaan,
dan zullen 2 hunner ieder 2 klassen heb
ben en één 3 klassen. Daarvoor zou wel
een maximum van 120 leerlingen kunnen
worden voorgeschreven, zooais ook uo
Begocring voorstelt.
Eenig© leden, die wegend bezwaar
hadden tegen dc vermindering van het
aantal leerkrachten voor net gewoon la
ger c-:,df-rwjjs, waren van oordeel dut
dit 1>Ü het U. L. O. minder bezwaar be
hoeft te ontmoeten. Daartegenover be
toogden andere leden dat juist het UXi.O.
