Rubriek van
den Arbeid.
fan iiat Politieke Tour-
RecMszakeB
Gemengd oleuws
gemeouten der eerste klasse, een minder
heid in gemeouten der tweede klasae, en
.reen, of zoo goed als geen, in plaatsen
der derde klasse!
5o. Zou de indruk van deskundigheid
eu onpartijdigheid niet verhoogd worden,
als aan de commissie werden toegevoegd
ecnige vertegenwoordigers uit gemeenten
d;r laagste klassen, desnoods ter ver
vanging van eenige uit die der hoogste
VERLAGING VAN DEN G-AS-
PRiJS. B. en W. van Amsterdam
hebben een voordracht ingediend
om den gasprijs met 1 cent te veria-
pon en dien te brengen van 13 op 12
cl. per kub. M. bij levering over den
gewonen meter en 12 1/2 cent per kub.
iM. bij levering over den muntmeter.
EEN JEUGDIGE AVONTURIER-
R .Ik In Juni van dit jaar werd
dom- mevrouw Do W., wonende Kruis
kade te Rotterdam, aangifte gedaan
dat door haar 15-jarige dienstbode A.
Z. een partij kleeren, verschillende
gouden en zilveren voorwerpen, als
mede geld, alle6 tot een totale waar
de van vijfhonderd gulden was gesto
len. Het meisje was met de noorder
zon verdwenen. Dezer dagen ns ze
echter door de politie aangehouden.
Het blijkt nu dat ze maandenlang
van de eene plaats naar de andere
beeft gezworven. In Den Haag, Am
sterdam en hier woonde ze telkens
op kamers. In Amsterdam heeft ze de
Heraden in een kroeg verkocht en het
geld verteerd. De aangehoudene zal
naar het Huis van Bewaring worden
gebracht.
GEMEENTEWERKLIEDEN EN
MIDDENSTAND.
De Centrale Bestuurders raad van den
Neutralen Amsterdamschen Midden
stand heeft aan den gemeenteraad aldaar
een adies gericht, waarin, naar aanlei
ding van klachten van aangesloten zus
terverenigingen de aandacht wordt ge
vestigd op het feit, dat middenstanders
ernstig in hun bedrijf worden benadeeld
door de gemeente-arbeiders, die hetzij in
hun vrije uren, vacantie-dagen of rust
dagen voor eigen rekening werk verrich
ten of handel drijven. Adressant verzoekt
in dc nieuwe arbeids-overeenkomst de
bepaling te doen opnemen, dat perso
nen in dienst der gemeente werkzaam,
geen beroep of bedrijf mogen uitoefe
nen of handel drijven.
NEDERLANüSCH-DUITSCHE
HANDELSBETREKKINGEN.
Men bericht uit Berlijn aan de N. R.
Crt. dat tengevolge van aldaar gehouden
besprekingen tusscben het Zentral Ver
hand der Deutschen Raiffeisen Genos-
senschaften en W. O. J. Nieuwenkamp's
Handel Mij. te Amsterdam een gemeen
schap van belangen is tot stand geko
men, welke voornamelijk betreft de voor
ziening van voedingsmiddelen, voeder-
artikelen, kunstmest en kbloniale pro
ducten aan de bij deze organisatie aan
gesloten filialen. De leve mg dier goe
deren, hoofdzakelijk producten uit Ne
derland en Koloniën, zal geschieden aan
de over het heele Duitsche rijk versprei
de filialen, terwijl de nakoming der fl-
nancieelc verplichtingen wordt gegaran
deerd door de Landwirtschaftliche Zen
tral Darlehenskasse fiir Deutschland te
Berlijn.
ZAKELIJKE BELASTING OP HET
BEDRIJF.
Het bestuur van den Christ. Textiel-
arbeidersbond Unitas heeft den raad van
Friezenveen verzocht, voor 1923 de za
kelijke belasting op het bedrijf in te trek.
ken, daar de firma Jansen ca Tilanus
deze belasting op de arbeiders verhaalt.
BEZUINICINC.
De afdeelingen Breda, Ginneken,
Prinscnhago en Teleringen van den Vrij
heidsbond, samen vormendo de federa
tie Breda, hebben een motie aangeno
men, waarin zij als haar oordeel uitspre
ken, dat bezuiniging op den publieken
dienst een gebiedende eisch is, doch in
de eerste plaats moet worden gezocht ia
de versobering van de verschillende tak
ken van dienst en, indien dan nog not>-
dig, door intrekking van de vacantis-
eu kinderbijslagen; dat echter vastge
houden dient te worden aan de nog
kortelings door de regeering afgelegde
verklaringen, dat het niet in haar be-
tloeling lag, het levenspeil van de be
staande ambtenaren door invoering van
meer korting op de wedden te vermin
deren, en in het bijzonder de militaire
ambtenaren niet te schaden, door hen te
dwingen, den dienst te verlaten, zoo-
dra zij het aantal dienstjaren hebben
vervuld, dat recht op pensioen doet
ontstaan.
ONTSMETTING VAN PAKHÜIS-
RUIMTEN. De Plantenziekten-
kundige Dienst tc Wagemngen heeft
voor eenige weken twee belangrijke
ontsmettingen uitgevoerd van ruim
ten, waarin insecten aanwezig waren,
schadelijk voor de daarin opgeslagen
voorraden. Deze ontsmettingen zijn
uitgevoerd met behulp van blauw-
zuurdamp, welke uitvoering, in ver
band met de groote giftigheid van
dezen damp, aan genoemden dienst
is opgedragen.
Het betrof hier een ontsmetting van
een pakhuisruimte, waarin beschuit
was opgeslagen geweest, die hevig
door de rups van de meelmot was aan
getast, en van een mouterij, waarin
een voor de aanwezige mout- en graan
voorraden schadelijke kever (Sylva-
nus Suiinamensis) in zeer groot aan
tal voorkwam. Eerstgenoemde pak
huisruimten hadden een inhoud van
pl.m. 2600 kub. M., terwijl de mou
terij ruim 12.300 Lub. M. groot was.
Beide ontsmettingen zijn zonder ee
ltig bezwaar voor de omgeving en
voor zoover kan worden nagegaan met
good gevolg uitgevoerd.
Door uitgebreidere toepassing van
deze ontsmettingsmethode, waarvoor
steeds de hulp van den Plautenziek-
teukundigen Dienst kan worden inge
roepen, kan schade, die door de in
secten aan opgeslagen voorraden
veroorzaakt wordt, zeer belangrijk
verminderd worden.
DEN TAPVERBOD. De gemeen
teraad van Weesp heeft met 7 tegen
6 stommen besloten tot invoering van
het tapverbod op 's Zondags, Zater
dagsmiddags en feestdagen.
W. H. VLIEGEN. De heer W. H.
Vliegen, wethouder van Amsterdam
en voorzitter der S. D. A. P., zal 20
November a.s. zijn zestigste levens
jaar hebben bereikt. Het Hbld. ver-
dat in de kringen zijner partij
dit feit niet onopgemerkt zal voorbij
gaan.
ïmsrEatioaau opnemer
gearresteerd.
VAL8CHE DOCUMENTEN EN
ECHTE PESETA'S,
Het Hbld. schrijft
In het laatst van het vorige jaar ont
ving een koopman te Barcelona brieven
van zekeren Sottiaux, die zijn brief-
adres had in hotel Metropole te Brussel.
Deze meneer Sottiaux, zich noemende
„liquidateur van de oorlogs voorraden,
mijnbezitte. en groot-industrieel", bood
heele scheepsladingen goederen te koop
aan.
Hjj wist den koopman warm te maken
voor den aankoop van 4000 balen kof
fie. Na veel geschrijf en getelegrafeer
werden beide partijen het eens dat er
voorloopig 2000 balen zouden worden
geleverd, waarvan de helft zou worde*
betaald na overgeving van documenten
en de rest na levering.
Toen de zaak zoo ver was gevorderd,
liet S. door zijn procuratiehouder naar
Barcelona seinen dat dc goederen aan
boord waren van de „City of Cork",
welk schip op weg was naar Barcelona
en dat Sottiaux eveneens de reis naar
Barcelona had aanvaard.
Alsof het zoo nog niet goed genoeg
was, werd Sottiaux bovendien nog een
pak nagezonden naar Barcelona. Du
pak, dat den koopman bereikte voor de
aankomst van S., was bedrukt met de
namen van ook in Spanje bekende fir
ma's en met veel zegels, die op der»
Spaanschcn koopman nog al indruk
maakten, hoewel later bleek dat het
slechts Hollandsche postzegels waren.
Na het pak kwam S. zelf met de „do
cumenten" Klinkende namen en cer
tificaten geen gebrek. Een factuur van
de Cura^aosche Handelmaatschappij,
een certificaat van verzending van Wara-
bersie en Co., en een assurantie-polis
van de Eegle Star Insurance Company,
certificaten van oorsprong van den
Spaanschen consul, connossementen
van de Elwell-linc, dat de goederen met
de „City of Cork" waren verscheept,
een verklaring van de Kamer van Koop
handel te Rotterdam; waar de koffie
heette ingeladen te zijn en nog meer
moois.
Alles was hevig bestempeld met zegels.
De koopman, die alles voor echt
hield, schoof 70.000 peseta's af. Toe*
hij dat bedrag had betaald, hoorde hij
niets meer van de Sottiaux, noch van
de „City of Cork" of van dc koffie ea
hij kwam dan ook tot de overtuiging
dat in deze handelstransactie slechts de
peseta's echt waren geweest.
Toen hij wist dat zijn geld weg was,
informeerde hij m Brussel, waar men
van Sottiaux niets wist en stelde zich in
verbinding met een zakenvriend te Am
sterdam.
Deze laatste vond in het feit, dat dc
oplichter de namen van solide Holland
sche ondernemingen voor zijn doeleinden
gebruikte, aanleiding om de politie met
het geval in kennis te stellen.
De recherche van het bureau Pieters-
hal te Amsterdam, stelde een onderzoek
in. Het bleek daarbij al ras dat de zaak
in België was opgezet. De nasporingen
der recherche in België deden haar een
drukkerij ontdekken waar Sottiaux pa-
pieren had laten drukken.
Het onderzoek werd nu verder opge
dragen aan de Belgische politie, die het
door de Amsterdamsche recherche ont
dekte spoor bleef volgen.
Toen de oplichter, ouder een anderen
naam dan Sottiaux, in Antwerpen zijn
intrek nam in een hotel, werd hij gear
resteerd. Een heele verzameling papieren
en valsche stempels werd bij hem gevon
den.
Het stempel van de RoUerdamsche
Kamer van Koophandel was in werke
lijkheid een nagemaakt stempel van de
Antwerpsche Kamer, waarop Rotterdam
stond inplaats van Antwerpen.
De aangehoudene, die in België te
recht zal moeten staan, blijkt in werke
lijkheid José Requisita te heeten en een
Spanjaard te zijn, geboortig uit Santan
der. Hij verbleef reeds jaren in Antwer-
pen en schijnt vroeger inderdaad koop
man te zijn geweest. De laatste jaren
vond hij het echter voordeeliger slechts
aan te bieden en niet te leveren.
Hij beperkte zich volstrekt niet tot
koffie en scheen in zooverre nog steeds
een voorkeur voor Spanje te hebben, dat
hij altijd Spanjaarden bij den neus nam.
Hij heeft al eens f 50.000 in de wacht
gesleept voor steenkolen, die, eveneens
op „documenten", naar Bilbao zouden
worden verkocht en met een schip van
Wra. Muller mi Co. zouden worden ver
scheept.
Ten tijde van zijn arrestatie was de
oplichter nog in onderhandeling met
een handelaar te Melilla, wien hij even
eens „steenkolen" wilde leveren. Don
José leefde in Antwerpen als grand
seigneur van het „inkomen" dat hij zich
door zijn zvvendelarif verschafte. Com
missaris Heeroma van het bureau Pie-
tcrshal heeft den handel een grooten
dienst bewezen doo r zijn grondig onder
zoek, dat tot dc ontdekking van een
geraffineerden oplichter heeft geleid.
EEN VREESELIJK DRAMA. Hel
„Utr. N.bL" ontvangt het volgende
bericht uit Gendringen:
Een werkman te Bochelt, die van
zijn werk komend, zijn -weekloon op
tafel had gelegd, kwam, nadat hij
oven was weggeweest, tot de ontdek
king, dat zijn zoontje het geld in de
brandende kachel had gestopt.
Radeloos ovar dit verlies, nam hij
in een eerste opwelling van drift.het
kind mee naar buiten en hakte hei
met een bijl de twee handjes af. Op
het gejammer van het kind, kwam
de mo6der, die in de keuken het
tweede kindje waschte, buiten en
schrok zoodanig van hetgeen zij zag,
dat zij door een beroerte werd ge
troffen en dood bleef.
Tenslotte moest de man nog ont
dekken, dat het kind, dat dooir de
moeder in de keuken waa achtergela
ten, inlussohen in de waschtobbe was
verdronken.
EEN GEVANGENISCOURANT.
Naar „Het Volk" verneemt, heeft het
hoofdbestuur van bet Genootschap
tot zedelijke verbetering van gevan
genen in principe besloten tot het
uitgeven van een gevangeniscourant.
TRAGISCH. Dinsdagmiddag te
gen 12 uur ia de 2-jarige H. M. V.
uit de Covers Bedloostraat in Den
Haag, terwijl de moeder zich oven
had verwijderd, in een kuip water
gevallen en verdronken.
DOODGEREDEN. Te Thorn
(Limb.) is de 79-jarige landbouwer
G. door een rangeerende tram aange
reden, tengevolge waarvan hij korten
tijd later overleden ia.
Van h'or
DE COLLECTIEVE ARBEIDSOVE&.
EENKOMST IN DE ILLUSTBATIE-
BEDRIJVEN.
In het Grafisch Weekblad van 8 de
zer vonden wjj het navolgende bericht:
„Maandag 6 November zijn de onder
handelingen over een nieuwe eollectieve
arbeidsovereenkomst voor litbografen on
steendrukker# afgebroken. Het door de
werkgevers aangeboden contract bood
geen grondslag voor ernstige besprekin
gen. Nadat dit aan de workgovers was
medegedeeld en dezen zich niet bereid
hadden verklaard, andere voorstellen te
doen, verlieten de werknemers de verga
dering. Nadere mededeelingen worden zoo
spoedig mogeljjk verzondon.
Tot zoover het bericht in het Grafisch
Weekblad. Zoosla den lezer bekend zal
zgn, bestaat sinds 1914 in de Illustratie-
bedrijven, omvattende steendrukkers, zin-
cografen, houtgraveurs, koperdiepdruk-
kers, plaatdrukkers en lichtdrukkers een
collectieve arbeidsovereenkomst tusschen
werkgevers en werknemers. Deze overeen
komst, telkenmale voor drie jaar aange
gaan is reeds tweemaal vernieuwd, in
Januari 1917 en Januari 1920. Thans was
op 30 Juni met inachtneming van den
daarvoor gestelden termijn het derde con
tract met 1 Januari 1923 van Werkgevers
zijde opgezegd, met de mcdedeeling even
wel, dat de werkgeversorganisatie bereid
was, over een aieuwe arbeidsovereen
komst met de werknemers te onderhande
len. Terloops kunnen wjj hieraan toevoe-
gen, dat ook de werkgevers in de boek
drukkerij hun soortgelijke overeenkomst
tegen Januari hebben opgezegd en thans
met de werknemers in dat bedrijf onder
handelingen voeren over een eventueel
nieuw contract.
Wjj hebben ons tot den heer M. A. Ja
cobsou gewend om te trachten van hem,
in zjjn functie van voorzitter van de On-
derhandelingscommissie over het contract
in de lllustratiebedrijven, eenige nadere
inlichtingen omtrent het afbreken der
besprekingen te vernemen.
De heer Jacobson deelde ons met de
meeste welwillendheid het volgende
mede:
Toen de werkgevers in de illustratie-
bedrijven zich na de opzegging van het
contract bereid hadden verklaard over de
voorwaarden voor een nieuwe overeen-
komst te onderhandelen, werd door de
werknemers een volledige conceptover-
senkomst gevraagd, opdat men het geheel
ineens zou kunnen overzien. De opstelling
van dit concept vorderde geruimen tgd,
doch veertien dagen geleden kon het den
werknemersorganisaties worden toege
zonden. Op de j.l. Maandag gehouden go-
combineerde vergadering verklaarde eon
der werkgeversorganisaties, dat dit con
cept geen grondslag voor verdere bespre
kingen bood. Ik heb daarop medegedeeld,
dat deze voorstellen nog uiet mochten be
schouwd worden, als weer te geven, de
wenschen die in de werkgeversorganisa
ties leven. Vele werkgevers wilden nog
verder gaan ten nadee'e der werknemers
met het oog op den treurigen toestand in
liet vak. Wjj kunnen daarom geen voor
stellen doeu.
Toen daarop van werknomerszgde niet
meer het woord verlangd werd, lieb ik
de vergadering gesloten.
Hierna hebben wjj eon echrgven ge
richt tot de organisaties der werknemers
en hun een termjjn van 48 uur gesteld,
waarin zg nog op hunne houding zouden
kunnen terugkomen en toestemmen in een
opening der onderhandelingen over het
v an werkgeverszijde ingediende concept.
De werknemers hebben van deze ge'.o-
genheid echter geen gebruik gemaakt,
zoodat, zooals de zaken nu staan, er na
1 Januari a.s. in de illustratiebedrjjven
geen collectieve overeenkomst meer zal
zjjn.
Het concept bevatte o.a. een loonsver
laging vanlö pet. Dit cjjfer is maar niet
willekeurig vastgesteld. Bjj het aangaan
van ons Collectief Contract werden de
ludexcjjfers van het Bureau voor de Sta
tistiek van de gemeente Amsterdam aan
genomen ale basis voor do vaststelling
van het arbeidsloon. De z.g. sliding-ecale
ilus. Bepaald werd verder, dat ieder half
jaar deze iudexcjjfers zondeu worden be
zien, om uit te makeii, of de looneu voor
ijziging in aanmerking kwamen. Met
dien verstande dat bjj stjjging van het
indexejjfer van minstens 10 punten zou
worden beslist of het loon met dit per
centage of een gedeelte daarvan zou wor
den verhoogd en bjj daling van minstens
20 punten of het met dit of een kleiner
percentage zon worden verlaagd. In de
practrjk is gedurende het laatste contract
geen noemenswaardige wjjziging in Be
loonen gekomen.
Uit de dricmaandeljjksche publicatie
van het Bureau voor de Statistiek van
September j.l. bljjkt nu echter dat he»
ir.dexcjjfer op 174.8 stond, terwjjl het in
December 1919, dus bjj het aangaan van
het contract 204.8 aanwees. Een daling
dus van 30 punten. Als dus niet toeval-
de bepaling bestond dat de loonen
slechts op 30 Juni of 31 December gewij
zigd kunnen worden, of als dit indexejj
fer een paar maanden vroeger (30 Juni)
bereikt wns, zou een loonsverlaging van
15 pet. niet alleen als billijk, maar geheel
als volgens overeenkomst kunnen wor
den beschouwd. De billijkheid blijft na
tuurlijk ook thans bestaan, aangez.on in-
dertjjd de iudexcjjfers als basis zjjn aan
genomen. Slechts het tijdstip belet de
onmiddellijke invoering. De berekening
verliest echter niets aan juistheid. Wan
neer dus onze overeenkomst een jaar .an
ger had bestaan, was deze verlaging van
zelf een onderwerp van bespreking ge
worden. Thans weigeren de werknemers
zelfs haar te accepteeren als onderhan
delingsobject.
Het concept bepaalde voorts de ar
beidsweek op 48 uur, volgens de door
den minister geopende mogelijkheid en de
marge van 50 overuren per kwartaal.
Reeds in Juni i.l. werd den werknemers
voorgesteld, de "arbeidsweek op 48 nur te
brengen, met behoud van hetzelfde uur-
i'ioon. Dit werd toen geweigerd.
Tenslotto bevatte bet concept nog oen
aantal wijzigingen van weinig ingrij
penden aard.
De houding der werknemers heeft
ons ten zeerste bevreemd besloot de
heer Jacobson en w\j zjjn niet van
zins opnieuw den zworen arbeid van het
samenstellen van een nieuw concept op
ons te nemen, in de eerste plaats al niet,
omdat wjj geen betere voorwaarden, dan
die in dit concept zijn neergelegd, ter on
derhandeling kunnen aanbieden."
Tot zoover de heer Jacobson.
In dit of in een volgend nummer zul-
'Icn wjj het standpunt van de werkne
mers mededcelen.
en daar.
EEN SUCCES VOOR DE NEDER-
LANDSCHE MACHINE-INDUSTRIE.
Wij lezen in Ned. Fabrikaat:
Het Londeneche kantoor van de
Apeldoornsche machinefabriek Loog
Landaal heeft op de Nation's Food
exhibition in de Olympia, waar de fa
briek een koelmachine in werking ex
poseerde, een contract afgesloten voor
de levering van een minimum-hoe-
veelheid van 200 en een maximum
van 360 oomplete koelmachine-installa
ties per jaar bestemd voor Engeland
en Wales.
Tengevolge van deze order is het
mogelijk geweest, dat gedeelte van
het nereoneel der fabriek, dat in den
laatsten tijd wegens slapte ontslagen
ia moeten worden, weer volledig in
dienst te nemen.
PREMIEBETALING VOOR PEN
SIOEN.
Het bestuur van de R. R. Centrale
van Burgerlijk Overheidspersoneel
heeft zich met een adres tot de Tweede
Kamer gericht naar aanleiding van
den door de regeering voorgenomen
maatregel tot wederinvoering der pre
miebetaling voor pensioen.
De adressant betreurt, dat de Re
geering in deze belangrijke aangele
genheid het overleg niet tot zijn recht
heeft doen komen en dat de positie
verslechteringen lepelsgewijze wor
den toegediend in plaats dat de regee
ring rnet een afgerond plan is geko
men. Zooals de zaak nu staat, kan de
organisatie, namens welke adressant
spreekt, niet haar medewerking ver
leen en.
HERLEVINC OER NATIONALE
INDUSTRIE.
Naar men aan het Hbld. mededeelt,
heeft de Hima-Rijwielenfabriek te Am
sterdam, waarvan de productie gedu
rende de laatste maanden geringer
was geweest, deze productie wederom
belangrijk weten te vergrooten. Deze
opleving is mede te danken aan een
compromis tusschen directie en werk
lieden, waarbij een loonsverlaging tot
stand kwam.
STEUN AAN WERKLOOZE SCHOEN-
MAKERS
De Minister van Arbeid heeft op
oen audiëntie aan den burgemeester
van Veldhoven, den heer A. J. van
Hooff en den voorzitter der Werklie-
denvereeniging, aldaar, na een lang
durige bespreking zijn medewerking
neloord vooir steun van rijkswege aan
de werklooze schoenmakers.
WERKLOOSHEID EN WERK
VERSCHAFFING.
Op een te Heerenveen gehouden ver
gadering van circa 15 afdeelingen
van den modernen landarbeïdersbond
werd besloten, twee commissies in ie
stellen voor totaal 10 gemeenten in
Friesland. Deze zullen een onderzoek
instellen naar uit te voeren werken; te
vens werd nan deze commissie opge
dragen de acne voor het verkrijgen
van werkverschaffing.
R.-K. WERKCEVERSVEREENICINC.
Te Amsterdam had de stichtingsver
gadering plaats van de Algenicene
it.K. Werkgeversvereeniging in het
bisdom Haarlem. Statuten en hu ie hou
delijk reglement werden goedgekeurd.
A-s secretaris is aangewezen mr. C.
P. AL Romme te Amsterdam.
Uit Para
ECONOMISCHE PERSPECTIEVEN.
In een artikel „betere vooruitzich
ten" in hei Tijdschrift van den N'ed.
Werkloosheidsraad, behandelt de
heer Gerritsz de economische perspec
tieven.
Hij acht ©enigen twijfel gerecht
vaardigd of de opleving in de Ver-
eenigde Stalen wel zal aanhouden eu
als dit zoo is, of dan ook voor Euro
pa betere vooruitzichten zijn te ver
wachten. De beurs koestert blijkbaar
gcede hoop. De aandeelen van instel
lingen bij onze koloniën betrokken,
rijn in koers vooruitgegaan. Gaat
het dezen instellingen goed, dan zal
daarvan ook hier te lande een gunsti
ge terugslag worden ondervonden.
Een andere gunstige factor is nog, be
toogt hij, dat onze metaalindustrie
blijkbaar tegen de Engelsche kan con
curreeren an zonder veel verlies zelfs
tegen de Duitsohe. Zoo keert in on
derriem erskrin gen het vertrouwen te
rug, dat onze toekomst er toch niet
zoo hopeloos uitziet als men voor kor
ten tijd dacht".
Maar deze opleving zal z.L nog niet
voldoende zijn om de werkloosheid in
beduidende mate te verminderen. Het
overschot der plattelandsbevolking
toch vloeide voor den oorlog af naar
de groote steden, de industrie-centra,
de tuinbouwcentra en de boMenstroek.
Velen gingen toen ook naar Duitech-
land en naar de overzeesche gebieden.
Thans kan van een krachtiger afvloei
ing doör emigratie niets komen." Zou
de verbetering voor de industrie aan
houden, dan mogen we z.i. al blij zijn,
indien zo hetzelfde aantal arbeiders te
werk stelt als in 1914, plus een aantal
geüik aan de normale toeneming
sinds dat jaar." Gevreesd moet daar
om z.i. worden, dat een permanente
weridoosheid zal heerechen. „Zij, die
hiermede bedreigd worden, zullen
trachten zich te verweren. Van deze
groep zal een kracht uitgaan, welke
werkt in de richting van loondruk of
loonsverlaging. Zelfs bij gunstige con
junctuur voorzie ik dus nog voor de
arbeidersklasse van Nederland voor
de eerste jaren een minder goede toe
komst", zegt hij.
Varia.
Met ingang van 16 November a.s.
zullen, bericht de „Tel.", aan het
postkantoor te Arnhem een 13-tal
hulpbcstcllers eorvol worden ontsla
gen, ondar toekenning van een grati
ficatie. Onder deze hulpbestol Iers zijn
menschen met meer dan zeven dienst
jaren.
De voor eenigen tijd nog In zeer
deso'.uaton toestand verkerende klom
pennijverheid in don Gelderschen
Achterhoek is ptotaeling weer verbe
terd. De klompenmakers verdienen
weer een tamelijk daggeld met SU
f 90 per 100 paar. Er iöjn oofc weer vol
doende bestellingen.
De gemeenteraad van Maastricht
heeft besloten, de pensioensbijdrage
van percent op de gemeente-amb
tenaren en werklieden te verhalen.
De loonen der arbeiders aan de
„N.V. Ver. Touwfabrieken" te Edam,
in Augustus met 5 verlaagd, zijn nu
weer met 5 verminderd.
Het conflict aan de Ned. Scbeepe-
bouwmaats. te Amsterdam ia opge
lost. Tusschen beide partijen ia over
eenstemming bereikt en zoowel de sta
king der klinkerjongeOB als de door de
directie geproclameerde uitsluiting zal
worden geëindigd.
HGOi Void.
TWEEDE KAMER.
8 November.
Algemeens beschouwin
gen. De linkerzijde roe. t
zich.
Scheen het den eersten dag van hel be-
grootingsdebat alsof we een serie van
saaie vergaderingen te wachten had
den, de dag van heden bracht daarente
gen veel leven in de politieke brouwerij.
Deze tweede dag zette in met een ste
vige redevoering van mr. Dresselhuys,
op wien inr. Marchant met een ironisch-
sarcastische critiek en de plattelander
Braat met een gemoedelijk grappig
woordje volgden. Bovendien kwamen
vandaag de heer Gerretson en mei.
Groeneweg aan het woord, van wie de
laatste ook wel het een en ander zei,
waarop een wederwoord niet zal uitblij
ven. Alles bijeen dus een dag zooals
ze er wezen moeten om een begrootings-
debat genietbaar te maken.
Mr. Dresselhuys kon zich goeddeels
vereenigen met de ontevredenheid van
mr. Troelstra over het beeld dat de vet-
kiezingen van den volkswil hadden ge
geven en hij vond het in elk geval op
merkelijk, dat de winst van rechts voor
namelijk te danken scheen aan den ia-
vloed van het vrouwenkiesrecht, dat op
aandrang van links in de Grondwet is
gebracht. Hulde bracht de heer Dres
selhuys aan minister Van Karnebeek
voor diens bintenlandsch beleid, zij het
ook dat hij het liever wat meer interna
tionaal opgevat zou willen zien. De hou
ding van den minister van Onderwijs in
zake de weigering van de erkenning van
dr. Tack kon 's heeren Dresselhuys goed
keuring niet verwerven; hier was de ic-
geenng z. i. wel wat te ver gegaan in
de eerbiediging van de verlangens der
Belgische regeering. Ten opzichte van
de kabinetsformatie vond de heer Dres
selhuys het ntet van regeerkracht ge
tuigend, dat behalve met de leiders dei
politieke partijen van rechts ook met d e
partijen zelf was onderhandeld en tiat
bijvooifoeeld de heer Smeenk als een
snelvoetig Mercurius uit Bazel naar ons
land vice versa was gereisd om dat over
lég en die onderhandelingen in de va-
cantiemaanden te doen slagen.
Verder vond de heer Dresselhuys het
typeerend dat de minister van Onder
wijs thans stuk voor stuk moet terug
nemen wat hij op aandrang van rechts
en ondanks waarschuwingen van links
in de lager-onder-.vijswet heeft gebracht.
Nu klaag: rechts reeds over de gelijk
en gelijkvormigheid der lagere school,
over de verdwenen vrijheid van school
geldheffing, van program, van bouw,
van keuze der schoolhoofden enz. En met
prof. Fabitxs is hij van meening, dvi
rechts in 1920 in plaats van dankston
den voor de lager-onderwijswet beter
boetedagen had kunnen houden.
Ook de minister van Arbeid kreeg we
gens dltr.s al te sociaal-industriebelem
merend optreden even met de gard van
Sinterklaas Dresselhuys. Om ons land
uit de sociale moeilijkheden te helpen
beval de heer Dresselhuys emigratie van
overtollige arbeiders naar Amerika aan,
waar 3.000.000 ongeschoolden te kort
komen.
Bij de militaire paragraaf tapte de
woordvoerder van den Vrijheidsboni
evenwel uit een ander vaatje. Hier drong
hij zijdelings aan op versterking van
onze artillerie, caar anders de 72 batal
jons de aoodige bescherming zouden
missen. Een aandrang, waarover latet
mr. Marchant den heer Dresselhuys on
der instemming der S. D. A. P. onder
handen nam.
Mr. Marchant op zijn beurt critiseer-
de de kabinetsformatie, na zich ten op
zichte van de critiek over den uitslag dei
verkiezingen bij de heeren Troelstr*
en Dresselhuys te hebben aangesloten.
De kabinetsformateur heeft zich z.i. va*
den volkswil niets aangetrokken, doen
eenvoudig zichzelf permanent ver
klaard tot de verwisseling van het tij
delijke met het eeuwige en hij is, i.a
twee ministers te hebben doen „af
vloeien" (style militaire) met dezelfde
ambtgenooten de nieuwe periode inge
gaan, zij het ook, dat, mogen we den
heer Colijn die het weten kan ge-
looven, de inhuring voorloopig slech's
voor den tijd van een jaar is tot stand
gekomen.
Tenslotte heeft dc heer Marchant vi
sterke besnoeiing der militaire uitgave*
aangedrongen. Wordt daaraan met vol
daan, dan gaat het kabinet met den
door den m.nisier zoo graag „gaaf" ge
houden gulden naar den kelder, voor
spelde do heer Marchant.
Boer Braat heeft een door het lawaaï
slecht verstaanbare philippica gehouden
tegen de ambtenarij en voor de salaris-
vermindering van burgemeesters en Ka-
nierleden, welke laatsten naar het oor
deel van dezen agrarischen grappicus
zichzelf „vetmesten" een uitdrukking
intusschen, die de voorzitter met-toelaa--
baar achtte. Verder was hij slecht te
spreken over de Katholieken, dte met
hun splijtzwampolitiek alle organisaties
en instellingen duur maken, en over de
bevoordeeling van de steden boven het
platteland door de regeering.
De heer Gerretson heeft aangedron
gen op verlichting van lasten der indus
trie en mej. Groeneweg, verheugd over
de toeneming van het aantal vrouwelijke
leden der Kamer, beild o.a. een pleidooi
voor tnocderschapszorg, waarover zij
ha2r medeleden van Kamer en sekse nit
haar tent poogt te lokken, en voor wette
lijke beperking der huisindustrie.
Donderdag voortzetting,
INTIMUS.
EEN VERSCHOPPELING.
Het Hbld. meldt:
Voor do Rotterdams-the rechtbank
stond een 25-jsrige jonge man nit Heke
lingen terecht, beklaagd van poging tot
moord op zjji vader en zijn ouderen, ge
trouwden broer. Hg zou op 4 SopL mor-
1 gen» vroog, na een ruzie met zjjn moedor,
waar zgn vader zleli in mengde, getracht
hebben met een bffl zgn vader het hoofd
in te liaan en daarna, toen zjjn vader den
broer ging waarschuwen, den broer met
een mes hebben willen steken, roepende
„kapot moet je".
De beklaagde vertelde hoe hg 's mor
gens van den bewasten dag opgestaan
was; hg sliep :o een schuif -.an zga
broer, die in de buurt van de woning
zgner oudere lag. Hg waa in huis gegaan,
had oin brood gevraagd, dat niet klaar
stond, er was twist ontstaan en van wat
daarna gebeurd wus, herinnerde hg zich
niets meer BekL stotterde vreaselgk, een
kwaal, die hem overvallen heeft, nadat
hg in preventieve hechtenis was gezet. D»
officier herinnerde z:ch ook, dat toen be
klaagde werd voorgeleid, hij niets vsa
dit euvel had gemerkt De jongen zag er
haveloos, met groote gaten in de kousen,
uit. Als getuigen na:en opgeroepen do
vader, de moeder en drie broers van bekL
en twee buurjongens van 23 en 20 jaar.
De advocaat van bekL mr. G. A_ da
Coeq verzette zich tegen het hooren der
familie onder eede. Vader, moedor noch
broers keurden bekl., die zeer zenuwach
tig zat rond te kgken, zelfs een blik
waardig. Ze legden zeer verzwarende
verklaringen voor hem af eu vertelden
o.a. dat bekL vier jaren geleden eens ge
tracht had xgn moeder in de vlammen
vaa den haard te zetten.
Op een vraag van den president zeida
de moeder nooit een dokter over beklaag-
des toestand to hebben geraadpleegd.
Do getuigenissen van de buurjongens
waren tegengesteld aan die der familie
leden. Zo hebben do veebtpartg root den
oudsten broer gezieu, die te hulp was ge
roepen. Dat bekl. een mes in de hand ge
had bad, hadden ze n:et geconstateerd.
Wel was de oadste broer met de kolf vaa
een geweer, dat hg in de band had, bekL
te lgf gegaan, had hem daarmee san den
dgk geslagen cn daarna nog wol luo M.
dreigende men den geweerkolf nageloopen
Ze vonden dat de jongen thuis heel siecht
werd behandeld. In 't dorp stond besü.
bekend als een aardige kereL „Zo hebben
veel liever thuis b(j hem," zei een dezer
getuigen, „dat ze hem nooit zien, dsD één
minuut van den dae.
De officier, mr. J. G. Holstovii, zeide
in zijn requisitoir, dat de burgemeester
van Hekelingen hem op den 4dea Septem
ber bekl. als een hoogst geTaari^k menseh
had beschreven, d:o herhaaldelijk zjjn
ouders had bedreigd. Toen bekl. werd
voorgeleid kreeg hu den indruk met e*?n
normaal mensch te doen te hebben eu ook
de rechtercommissaris was van die mee
ning. Daarom is geen onderzoek naar da
geestvermogens van bekl. ingesteld. Mant
gezieu beklaagdes houding ter terechtzit
ting en de verklaringen der onders,
vraagt spr. de zaak naar de instructie te
verwyzer., opdst een onderzoek naar zijn
vermogens Iran worden ingesteld.
De verdediger vroeg vrijspraak. Het
bewgs van het ten laste gelegde is niet
geleverd. Wat ook hes resultaat van een
onderzoek mag zgn, vrjjspraak zal toch
moeten volgen. Verdediger meent, dat er
trouwens geenerlei aanleiding zal zgn,
z'n elivut krankzinnig te verklaren. De
jongeman is buitengewoon driftig, doeh
was nooit abnormaal. Maar hij was thuis
een verschoppeling.
De verdediger vroeg tepslottc onmid
dellijke iuvrjjkeidaieU.ng wat de recht
bank weigerde, terwijl ze het gevraagde
onderzoek verklaarde noodzakelijk te
DE LOONEN VAN HET SPOORWEG
PER30NEEL.
De National L'union of Bailwaymon en
de Associated Society of Locomotive En-
giners and Firemen hebben besloten de
jongste voorstellen der spoorwegmaat
schappijen tot wijziging van de overeen
komst voor het gebcele land te verwer
pen. De mastschnppgen hebben aango-
voerd, dat de wijzigingen slechts van on
dergeschikten aard zijn, en het grond
toon en de bestaande worktgden niet
aantasten, doch volgens Cramp, den se
cretaris (ïpr N. U. E., kwamen de voor
stellen naar op een loonsvermindering
van ongeveer 10 shilling per week.
Waarschijnlijk zal er rfi/ir de verkie
zing niets gebeuren. Mochten partijen het
niet eer* worden, dan bestaan er cog
altgd de loonradci'.
HET VROUWENKIESRECHT IN
FRAJfKEIJK.
Do minister beeft zich mot het vraag
stuk betreffende net vrouwenkiesrecht
bezig gehouden. Men meent to weten, dat
de regeer log een uitbreiding van het ge
meente kiesrecht tot do vrouwen pMtig
DE GELUWDE ONDERWIJZERES
De kwestie cicr gehuwde onderwij
zeres ia r.u ook in Londcr. .-.ctuc ge
worden, waar de opvoedkundig? com
missie van den County Council eer.
verbodsbepaling overweegt zonder te
rugwerkende i.rachi- iiel voiuioopig
nogal negatieve resultaat is, dut volt
onuer iv ij ze re sj c a haar huwc ba
spoedigen. In Londen :-.ija nu ai
3800 viouv.cn, die. hclialvc hun teer
lingen op school, ook hun eigen kin
deren hopen op tc voeder
OM OORLOGSMATERIAAL TE
MAKEN.
In 't begin va.. October werd ba-
richt, dnfc de firnia Ksupp pogingen
deed om een kort te voren gesloten
contract iccfc dc Sovjets, or-gcuoan to
maken, dat onder .neer ooit -«hield
den a-mkoop van een groot aantal
aanrieeton 111 de Poi-ldottvapt n iabrie-
ken te Ijetrograd. Volgens een bericht
uit Helsingfors meiden tlans Rus
sische bladen, dat de nader, onder
handelingen tusschen Krupp cn de
Sovjets geleid hel-bcn toi nieuwe
overeenkomst, baarbij d. concessie
voor dc Poetilof-fabricken aan
Krtipn wordt verleend. Do werk
zaamheden in die fabrieken zuilen
bnverwiild met kracht worden hervat,
en do tiaar vervaardigde wapens zijr.
bestemd voor de Sovjets.
1399 KERKKLOKKEN.
To Warschau zijn 20 waggons uit
Rusland aangekomen met niet minder
dan 1300 Poolacho kerkklokken, dio
tijdens den oorlog waren geroofd.
KEMAL EERE-DOCTOH.
Uit Angora wordt bericht, dat Moes
taf» Keroal Pasja benoemd is tot eere
professor in do faculteit der letteren
van de Turksche Hoögesc rol fc Kon-
stantinopel. Dc leider der Kemalis-
tcn heeft zich gehaast een telegram ts
zenden, waarin hij dc faculteit, die de
bron is van de Turksche beschaving
dank zegt voor doaj benoeming. Hij
spreekt «laarbij dc hoop uil, dat de
universiteit de nationale onafhanke
lijkheid ock op het gebied der weten
schap zal verwezenlijken.
