HAARLEM'S DAGBLAD
Buitenlandsch Overzicht
tfF?fJ3£€< 10 NOVEMBER 1922 TWEEDE BLAD
FRANKRIJK KAN ZIJN OORLOCSCHULDEN NIET BETALEN.
DE BESLISSING IS NU AAN DE RECEERINCEN.
De toestand
in den Balkan
is nu al heel kritiek geworden.
Chamberlain heeft te West Bir
mingham sprekenc, gewezen op den
ernst van den toestand in het Nabu
rige Oosten en Bonar Law allen
«teun beloofd, indien de regeering
verzoenend en gematigd bleef en de
nationale eer en de belangen krachtig
verdedigde. Hij zeide dat er een
nieuw? geest in de Turken was geva-
reD. De geest van Angora was niet
verdraagzaam en vriendschappelijk ala
de oude Turk, naar onverdraagzaam
en vijandig ten aanzien van alle Wes-
terschc denkbeelden en Westersche
rolkei
Intusschen zijn Lloyd George en Ba-
nar Law aan 't twisten over de vraag
wie het beste den vrede in den Balkan
heeft gediend.
Lloyd George heeft o.a. gezegd
„Het is nog slechts drie weken gele
den, dat m de Carlton Club werd be
sloten, de coalitie te ontbinden. Daar
op werd ons gezegd, dat er rust en ver
trouwen in geheel Europa zou komen.
Maar wat geschiedde? De Europee-
sche wisselkoersen zijn ontzaggelijk in
gestort. Frankrijk, dat, naar men ons
zeide, verheugd was over het heengaan
van mijn regeering, en dat nu eindelijk
de volle schadeloosstelling van Duitsc'n-
land zou krijgen, zag de waarde van
den franc lager dalen dan ooit. te vo
ren. Duitschland is volkomen inge
stort, en hoe staal hel met de rust in
het Naburige Oosten? De Turken, mis
leid door de dwaze gedachte, dat ik al
leen hen in den weg stond, zeggen
thans„Nu is er niemand meer, die
ons kan tegenhouden", met het ge
volg. da: de conventie van Moedania,
die door flink optreden werd verworven,
aan stukken werd gescheurd.
Het doet niets ter zake om over het
memorandum van den nden Septem
ber -.c praten. Na het heengaan van de
vorige regecring kwam de Turk tot de
conclusie, dat hij thans met een zwak
kere regeering heeft te doen.
Lord Curzon won geen groote repu
tatie door flink optreden; dat is met
zijn bijzondere eigenschap. Hij zeide
gis-erenavond, de pretenties van de
Turken niet te kunnen dulden. Doi
hoop ik, en ik hoop ook, dat de premier
niet zal luisteren naar het gebazel ovei
de inmenging van amateurs, maar er
op zal staan, dat de woorden van lord
Curzon in daden worden omgezet.
Wij kunnen alleen vrede krijgen, in-
iie "Engeland het stoutmoedige hart,
waar-mede het den oorlog heeft gewon
nen, ook thans bewaart.
v. uuimst i ncod in
Konstantinopel.
üniuiilileliijk na de nadrukkelijke
weigering van de Geallieerden van
den Kcuinlislischen eiseh om Konstan
tinopel door dc geallieerde bezettings
troepen te doen ontruimen, heeft de
Kemalistische regeering plotseling
het Angora-tarief \nu 35 pet. op alle
geïmporteerde goederen ingevoerd,
at tot dusver 11 pet. bedroeg.
Het gevolg daarvan is geweest een
nieuwe binnen- en buitenlandsche cri
sis Do prijzen van verscheidene han
delsartikelen, vooral voedingsmidde
len zijn te Konstantinopel in één dag
tijds tot ongehoorde cijfers gestegen.
Het nieuwe tarief trad oen dag na
de afkondiging in werking, omdat
daags te voren de douanekantoren
gesloten waren. Ej- werd toen een
spoedvergadering belegd an de inter-
geallieercL- handelscommissie, wier
eerste opwelling was, dat men de
toepassing van net Angora-i riof niet
kon toestaan, zooiang de Geallieerden
nog te Konstantinopel zijn en er was
telfs sprake van om de douane-kan
toren door troepen te laten bezetten.
Later evenwel werd in i.nvergade
ring der geallieerde regeerings-com-
missarissen besloten geen stappen te
doen zonder goedkeuring van do re
geeringen te Londen, Parijs en Rome
Intusschen is
toestand hoe langer hoe ern
stiger geworden in Konstanti
nopel.
De bevolking staat tegenover een
verhooging vau de prijzen der levens
middelen tot driemaal den prijs van
gisteren en tengevolge vc.i de nieuwe
bepalingen worden alle noodzakelijke
levensbehoeften vijftienmaal zoo duur
als volgens de taneven van 1916.
Op ilo goederenmarkt is een paniek ont
staan, Het ;s vrijwel onmogelijk rm meel,
suiker, koffie of tlieo :n 't klein te koo-
pen. Do broodprijs ging met wilde spron
gen omlioog en de koffleb?'zon en restau
rants hebben hun prijzen eveneens snel
verhoogd.
Br heerscht een stonnmug van groote
zenju.i nhtigheid in de hcele stad, die nog
verergerd wordt door den toestand van
angstigo spanning en onzekerheid om
trent hetgeen de dng van inorgn-i weer
voor nieuwe, onaangename verra-js-ngeu
kan brengen.
De laatste berichten wijzen op
dan zoor kritieken toestand.
l)e geallieerde huoge commissarissen tc
Constautinopel hebben de regeering van
Angora gewaarschuwd, dat do bondge-
nooton paal en perk aan de aanmatigin-
g' dor nationalisten zuilen stellen.
Reuter publiceert een lijst desiderata
eer Kemaliston, o.m. een volks«temming
in West-Thracie en schadevergoeding
door Griekenland.
Do telegrafische» verbinding met Kon
stantinopel is verbroken. Wanrschjjnljjk
hebben de Keninli tcn de draden door
gesneden
Het Duitscho antwoord
aan de Commissie van
Herstel.
bevat, near u". Berlijn gemeld wordt,
de volgende punten:
lo. De bereidverklaring der Dult-
echc regeering. die op zich genomen
verplichtingen tegenover de garantie-
commissie te vervullen. 'Zo. De her
nieuwde verzekering, dat de etabili
eeering van den markkoere de be
langrijkste en meest dringende taak
van Duitschland blijft. Een duur
zaam succes kan Duitschland echter
natuurlijk slechts beloven, indien de
oplossing van het gehcele schade-
vergoedings-probleem met den rnees-
ten spoed wordt ter band genomen.
Toch kan reeds thans een samenwer
king van een buitenlandsch syndi
caat met de Duitsche rijksbank mo
gelijk worden gemankt.
De nota beroept zich op het rap
port van de hoeren Vissering en Du
bois en op Brand's speciale uiloen-
zettingen, die tegelijkertijd warden
overhandigd. De Duitsche re
geering beveelt bet plan-
Vis seringa an enverzoekt
deCv. H. dit alsbasiste be
schouwen, in het bijzonder is de
rijksbank van de beteokonis van een
bankierssyndicaat overtuigd. Zij heeft
zich bereid verklaard mede te wer
ken en aan Met bijeenbrengen der
middelen deel te nemen. Ten aanzien
van den aard en den omvang van de
ze deelneming blijft de overeentem-
minb met de buitenlandsche geldge
vers voorbehouden. Bovendien is de
goedkeuring van de C. v. H. noodza-
geliik. Noodig is de vrijstelling van
Duitschland van betalingen in gold
en leveringen in natma tiidens een
langdurig moratorium, opdat het eta-
hiliseeringsplan niet zal mislukken.
Do Duitsche regeering vesrklaart zioh
echter bereid, de leveringen voor de
verwoeste gebieden van Noord-Frank-
riik ook gedurende het moratorium
voort te zotten, voor zoover dit zon
der vermeerdering der vlottende
schuld uit de middelen der begroo
ting of een btnnenlandsche leening
mogelijk is.
Het rapport der financieels deskun
digen Vissering en Dubois bevat de
volgende hoofdpunten: Daar het ver
trouwen in Duitschland economie
zoowel in het binnen- als in het bui
tenland is geschokt, moet onder me
dewerking van de C. v. H. zoo spoe
dig mogelijk een vergadering van
bankiers uit de landen met normale
valuta (Engeland, Nederland, Zwe
den cn Zwitserland) bijeengeroepen
worden, waaraan eventueel ook ver
tegenwoordigers uit andere landen
kunn-en deelnemen. Het rapport doet
o.a. ae volgende voorstellen: lo.
Uuitsculand moet van alle betalingen
in geld en leveringen in nalura wor
den vrijgesteld. 2o. Een 'leening v an
minstens óOü millioen gouden marken
moet worden bijeengebracht. 3o. Als
zekerheid voor de leening komen in
aanmerking accepten, uitgegeven
door de Duitsche regeering, onder ga
rantie van de Rijksban!-:. 4o. De ver
lenging van het crediet zal hoogstens
twee jaar kunnen bedragen. 5o.
leening moet den voorrang hebben
boven alle schadevergoedingsbetalin-
gen. 6o. Als waarborg wordt de op
brengst van de Duitsche uitvoerbelas-
tmg voorgesteld. 7o. De Duitsche r
bank moet een bedrag van gelijk
grootte (dus eveneens 500 millioen) b.
een brengen, door verpanding van
een gedeelte van den goudvoorraad
en belastingen. So. Ten aanzien van
rente en provisie blijft een nadere
overeenkomst voorbehouden.
Dn uoor de ueeren Vissering en
Dubois onderteekendo rapport Is me
de door den Engeischen bankier
Brand onderteekend, onder voorbe
houd vau de opmerkingen in jyn:
eigen memorandum. Het memoran
dum-Brand bevat de volgende pun
ten: lo. Een uitvoerige verklaring,
dat lrii slechts zijn persoonlijke mee
ning uitspreekt. 2o. Do mededeeling,
dat het rapport zich tot de zuiver
technische zijde van Met financieele
probleem beperkte. 3o. Brand ver
klaart het voor onmogelijk, op het
oogenblik de deelneming te verkrij
gen van particuliere Engelsche geld
gevers. Het memorandum wijst ter
staving hiervan op het rapport van
het ParijscSie bankiers comité van de
zen zomer, dat ook thans nog van
kracht is. Sedert dien is het Duitsche
crediet volkomen geschokt door de
duliug van d» mark. De Engelsche
geldgevers zouden niet bereid zijn
geld te geven voor zij waarborgen krii
gen voor de toekomstige schade ver-
goedingsbetalingen van Duitschland.
Brand stelt voor, het goud van de
rijksbank op een centrale plaats te
deponeer en. Von deze voorwaarde
kan echter afstand worden gedaan,
indien Duitschland een volledig mo
ratorium voor twee jaar krijgt. In
dit geval kan op een aoceptrxediet
van minstens 5 midioen pond sterling
door Loimenscke banken gerekend
worden.
In de Fransche Kanier van Afge
vaardigden heeft Louis Loucheur, de
viuegere minister van do bevrijde ge
bieden, de opzienbarende verklaring af
gelegd, dat liet
voor Frankrijk onmogelijk
Is de oorlcgssohulden te
betalen.
,,Ik heb nooit de schulden van Frank
rijk aau Amerika en Engeland betwist
zeide dc spreker maar ik wacht
nog altijd op iemand, die me kan zeg.
gen hoe Frankrijk aan die landen het
bedrag van p.ooo.ooo.ooo dollars kan
betalen."
Ziju redevoering^ die de „Chicago
Tribune" een van de hevigste aanval
len noemt, welke in den laatsten tijd
op de regeerig vau Poincaré zija ge
daan, was vooral belangrijk door zijn
aankondiging, dat hij niet zou stem
men voor de gewone begrooting, welke
een deficit toont van vijf milliard
francs. Loucheur zal verschillende
maatregelen, y oor stellen tot verminde
ring van de uitgaven, in welk opzicht
de financieele commissie van dc
mer tot dusver in gebreke is gebievea.
Onder apjriaus van de vergadering
klaarde hij, dat wanueer hij te kiezen
had tusschen een Frankrijk, dat zich
tegen een Duitschen aanval moet bevei
ligen en een Frankrijk welks schade
vergoedingen betaald werden, hij
eerste kiezen zou.
Hij herinnerde voorts aan het En-
gelsch-Franscii-Amenkaanschc garan
tie-verdrag, dat nooit is geratiiiceeid
en zeide, dat het verdrag niet is nage
komen cn dat het een misgreep is ge
weest. Voorts verklaarde hij, een voor
stander te zijn van een internationale
militaire troepenmacht aan den Rijn,
oder oppertoezicht van den Volken
bond, cn waarin de Fransche troepen
de meerderheid zouden vormen.
Poincaré viel hem in de rede met
zeggen, dat Frankrijk den linker-Rij:
oever niet zou verlaten, zoolang het ve
drag van Versailles niet was uitgevoerd.
Louchour sprak ook over de verbete
ring van den Franschen wisselkoers, en
wees er op hoe de handel wordt belem
merd door
do daling van don franc
en zeide, dat er twee middelen waren
om den koers te verbeteren. Het Fran
sche volk, dat een groot aantal bui
tenlandsche obligaties bezit moet het
equivalent in francs leggen op het al
taar des vaderlands. Dit is geen kwes
tie van een herstel van den franc tot de
normale waarde, mar van een stabili-
a van den franc. De andere oplos
sing is een algemeen crcdietstclsel, zóó,
dat goederen tusschen de verschillende
landen kunnen worden geruild, zonder
toepassing^ van de tegenwoordige
sel-operatics.
Naar aanleiding van deze beschou
wing van Loucheur mag er op worden
gewezen, dat het Fransche departemea»
•an financiën de voortdurende daling
•an den franc toeschrijft aan de betaling
van de rente der Britsche oorlogsschuH
aan de Vereenigde Staten. Fransche
financieele deskundigen verklaren dit
gevolg van de betaling der Britsche
rente als volgt In plaats van millioe-
ponden sterling aan een New-Yorn-
scbe geldmarkt te brengen voor den
aankoop van dollars, waardoor het
pond sterling goedkooper zou worden,
geschiedde deze belangrijke rentebeta
ling in Fransche francs. Reeds maan
den lang hebben Britsche banken ie
Londen, Parijs en New-York francs ge
kocht voor de op 15 October te verrich
ten betaling van vijftig millioen dollars.
Toen de datum van betaling kwam,
werden de francs aan de markt ge
bracht om dollars te koopen en ditzelf
de wordt nu herhaald voor de betaling
tn den termijn van 15 November.
Het pond-sterling ondervond van die
aanzienlijke financieele operaties geen
nadeelige gevolgen en staat thans hoog,
terwijl de franc voortdurend is gedaald.
Andere factoren van de daling van den
franc zijn verder ook de val van Ie
mark, de aankoop door Frankrijk van
goederen in Amerika en in het Britsche
rijk en de nieuwe Amerikaansche ta-
riefwet, maar de voornaamste oorzaak
is toch de speculatie van Briischen
kant.
Nn is 't afwachten.
Do leden der Commissie van Herstel
zjjn Donderdagmorgen voor een beraad
slaging over do Duitsche antwoordnota
bijeengekomen. Naar van diplomatieke
zijde verluidt, werd cr ook in deze bijeen
komst op gewezen, dat vau een morato
rium vóór de conferentie van Brussel
geen sprake kan zjjn. I® verband met den
tegenwoordigen toestand der buiicnland-
scho politiek is een uitstel der conferen
tie tot Januari a.s. te verwachten.
Het antwoord der Commissie van Her
tel werd, zooals gemeld, aa« de rjjksra-
jeering overhandigd. Daarin wordt mede
gedeeld, dat do Commissie kennis heeft ge
nomen van de Duitsche voorstellen, en
dat zij haar besprokingen over do te Ber
lijn aangeroerde kwesties te Parijs zal
■oortzetten.
De Commissie beschouwt dus haar
[ie ten doel had, inlichtingen in te
iec, als geëindigd, en zal heden uit Ber
lijn vertrekken.
Rijkskanselier dr. VYirth heeft Donder
dagmiddag de nog te Berlijn vertoeven
de buitenlandsche financieele deskundi
gen ontvangen om afscheid van hen te
nemen en hun uit naam van do Duitsche
regeer; ng dank te zeggen.
Een uiteenzetting van
Poincaré.
In antwoord op verschillende inter
pellaties ging Poincaré in de Fianscae
Kamer tot een algemeene beschouwing
over van de kwestie der schadeloosstel
ling. Hij herinnerde aan de bankiers
conferentie, welke in Juni j.l. tc Parijs
werd gehouden. Dc Fransche regeering
was toen niet afkcerig van een leening
ten behoeve van Duitschland, doch on
der de essentieele voorwaarde, dat aan
de vorderingen van Frankrijk niets
kort zou worden gedaan. Een tweede
essentieele voorgaarde was
Duitschland zou beginnen met
neering van zijn financiën, en dat er
een strenge controle zou worden geor
ganiseerd op de Duitsche financiën en
den Duitschen uitvoer.
Poincaté wees vervolgens op de voor
spoedige ontwikkeling der Duitsche in
dustrie, die zich door den buitenge
woon grooten uitvoer van buitenland
sche deviezen weet te voorzien,
zij buiten Duitschland liet. Ter zelfder
tijd zette Duitschland zich aan het her
stel van zijn koopvaardijvloot ca ver
viervoudigde het aantal zijner spoor
wegen, terwijl het daarvoor ontoelaat
bare uitgaven deed, intusschen verkla
rende, dat het dc inflatie niet kon te
gengaan, en niet met geweid de belas
tingen kan opleggen, daar het stuit op
den tegenstand der industrie.
Het verdrag van Versailles, vervolg
de spreker, geeft aan Frankrijk het
recht op sancties cn waarborgen, doch
deze kunnen de gehcele kwestie niet op
lossen, en de jaarlijks verschuldigds
betalingen niet in dc kas brengen.
Spreker herinnerde vervolgens aa
voorafgaande besprekingen van dc En
gelsche no'.a, waarbij de kwestie der
Engelsche vorderingen wordt verbon
den met de Amerikaansche vorderin
gen, en waarin op de verkrijging van
een moratorium wordt aangedrongen.
Frankrijk eischic in alle gevaUi
een moratorium slechts zpu worden
verleend onder voorbehoyd van een ze
ker aantal waarborgen, doch het on'
moeite tegenstand vooral aan Belgische
zijde. Aan den anderen kant was En-
gelands houding op geen enkel punt
bevredigend, wat betreft de door Frank
rijk voorgestelde maatregelen betref
fende het herstel van de douanegrens
langs den Rijn, de inning van belastin
gen in het linkeroevergebied van den
Rijn en het in onderpand nemen van
de domaniale mijnen ea bosschen. Lie
ver dan het Engelsche voorstel "tot het
vcrlccnen van een moratorium te on
derschrijven, was spreker naar Parijs 'e-
ruggekeerd, zonder Frankrijks vrijheid
van handelen prijs te geveu. Doch voor
gebruik te maken van deze vrijheid,
meende spreker geduld tc moeten heb
ben, daar een afzonderlijke maatregel
niet dezelfde moreele uitwerking en het
zelfde succes zou opleveren als een col
lectieve maatregel.
Spreker herinnerde er vervolgens
da: de Commissie van Herstel het
denkbeeld van em moratorium heeft
ferworpen, dat dat zjj voor de eerst
volgende Duitsche betalingen genoe
gen heeft genomen met wissels, op zes
maanden.
Reeds maandenlang, gaat spreke:
lorl, verzet de Duitsche industrie zich
tegen elke controle op de begrooting
en op de financiën, want zij profitcei:
van de daling der mart. Niettemin loo-
pen de Duitscbc mdustrieelen thans ge-
het slachtoffer van hun eigen mu
re te worden. De catastrophe dei
mark toont aan, dat Frankrijk gelijk
had met zich te verzetten tegen dege
nen, die hei wilden overhalen tot een
iflatie der fiduciaire geldmiddelen.
Poincaré wees er op, dat Duitschland
tot dusver een ontwijkende politiek
heeft gevoerd en stoutmoedige preten
ties heeft geformuleerd. De geallieer
den zullen op de conferentie van Brus
s®j definitief de politiek vaststellen,
.elke zij jegens Duitschland zullen vol
gen.
Poincaré voegde erbijHet geweld
werd slechts beschouwd als een uiter
ste maatregel, maar om de in het vre
desverdrag bepaalde sancties uit te voe
ren, moeten wij gereed zijn, om de alge
meene hypotheek, welke wjj krachtens
het vredesverdrag bezitten, in waar
borgen om te zetten.
Spreker verklaarde voorts, dat de le
veringen in natura onmisbaar zijn. De
conferentie van Brussel zal de onregel
matigheden in de Duitsche leveringen
in hout en steenkool constateeren.
Hij verzekerde, dat Frankrijk alles
zal doen om een algemeene regeling te
verkrijgen, doch dat het, wanneer er
geen voldoening wordt gegeven, liever,
indien het noodig mocht zijn, alleen
zijn rechten zal uitoefenen, dan geen
betaling te ontvangen.
Poincaré herinnerde er aan, dat
Frankrijk negentig milliard aan
Duitschland heeft voorgeschoten; hei
moet echter uit den gevaarlijken toe
stand geraken, waarin het is gekomen
door 't in gebreke blijven van Duitsch
land.
Prankrjjk, seide de minister-president
tan slotte, ia noch imperialistisch, noch
militaristisch; het wenscht Duitschland
geenszins te verpletteren, doch verlangt
slechts rechtvaardigheid.
De Senaat nam met algemeene stem
men een motie van vertrouwen in de re
geering aan, welke door een doortastende
politiek de betaling der schadeloosstel
ling aan Frankrijk zal verzekeren.
Verspreid nieuwe
EEN VERBODEN FILM.
In spijt van hot verbod dor autoriteiten
Dinsdag de veelbesproken Kitchener-
film vprtoond in de Leicester-square Kl-
Londen. Zoodra dit feit ter ken-
gebracht van Sir Percy Simmons,
den voorzitter der bioscoop-commissie,
werd bekend gemsakt, dat de license"
het theater zou worden ingetrokken,
neer het vertoonen van de badoeldo
film niet onmiddellijk werd gestaakt.
Men stuitte evenwel op onwil en do heer
Arthur FreemaD, de manager van do Lei-
cester-square Kiuema en tevens oigenawr
der film, gaf te kennen dat hij de zaak
wilde uitvechten tot het bittïre eione.
Toen men hem vroeg wat by dam-zou als
men hem zjjn license" afnam, antwoord
de hij slechts: „Laat ze het maar jro-
beeren
De departementen van Binueulandsuue
Zaken en van Oorlog hebben ernstige be
ren tegen de film, op grond, dat die
kwaadaardigo verdraaiiug der feiter.
1 veel kwaad doet aan de in den oor-
verkregen reputatie van deugdelijk
heid en vaderlandsliefde.
De hec-r Freeman beweert daarentegen,
dat hy met o/ficic-ele docnacnscn Fan
aantoonen, dat de film van a tot z juist
in zelfs nationaal belang heeft, omdat
de officieels onachtzaamheid laat
i, waardoor de „Hampshire" vergaan
lord Kitchener verdronken is, terwijl
alle overbodige details zyn weggelatsn.
DE KOSTEN DER AMERIKAAN
SCHE BEZETTINGSTROEPEN.
Naar vernomen wordt, hebben de
Britsche, de Fransche, de Italiaan-
sche en de Belgische ambassadeurs
beden persoonlijk aan Hughes een
voorstel voorgelegdj waarbij de geali-
oerden do gelijkheid erkennen der
Amerikaansclie en der gealieerde aan
spraken op Duitschland ui verband
met de handhaving der troepen aa
voorstel voorgelegd, waarbij de geall:
eerde vertegenwoordigers op het on
uitvoerbare er van wezen om thans
het geheele stelsel van de verdeeling
der schadevergoeding te herzien om
aan de Amerikaausche aanspraken te
gemoet te komen en dat zij een tegen-
plan uiteenzeten, opdat Amerika zij'n
geld zou terugkrijgen.
FRASSATI, GEZANT TE BER-
LIJN BLIJFT.
Uit Berlijn wordt aan het Hbld.
seindNaar uit Rome wordt gexnel
verzekert men daar, dat het verzoek
om ontslag van den Italiaanschen ge
zant te Berlijn, Frassati, niet is aan
genomen. Frassati zou nog eenigen
tijd te Berlijn blijven.
De nieuwe minister van financiën
hoopt het Italiaansche deficit in twee
jaar te kunnen doen verdwijnen door
de invoering van hervormingen. Be
halve de telefoon, zullen ook do spoor
wegen, de post en telegrafie in parti
culier beheer overgaan.
De voorzitter van de Kamer heeft
Mussolini verzocht, vo-r de veilig
heid van de socialistische afgevaardig
den zorg te dragen. Mussolini hoeft
in verband daarmede verschillende
verordeningen uitgevaardigd.
DE AfW Ml£ I K AANSCJÜE VERKIE
ZINGEN.
Het is thans mogeljjk na te gaan, hoe
do beide Huizen van het Congres na af
loop der verkiezingen hoogstwaarschijn
lijk zullen zyn samengesteld.
Senaat: Republikeinen 52, democraten
43, boerenarbeidersparty 1, republikein
schen meerderheid S.
Huis van Afgevaardigden: Bepublikcl
ner. 223. democraten 232, socialisten 3, on
afhaskc'yken I, ropublikeinechc meerder
heid 7.
Ofschoon de republikeinen in beide
Huizen das nog oppervlakkig beschouwd,
de meerderheid hebben, Is dat niet meer
dan oppervlakkig. Wat den Senaat bjjv.
betreft, zijn or zoveu on wellicht acht ra
dicale republikeinen, wier houding vry
onzeker is, en er zyn slechts vijf stem
men noodig om de regeering in de min
derheid te brengen in het lichaam, dat de
buitenlandsche politiek van Amerika be
heerscht.
over Rotterdam, Den Haag en Haar
lem naar Amsterdam, hot Tv.entsoh#
kanttlcncomplex enz.
INTIMUS.
00RU1T-
192S
J- Ge-
>estancf
Un Èet Poillleke Toar-
ntsoivalÉ.
TWEEDE KAMER
9 November.
Voortgezette algemeene be
schouwingen. de lieer 11.
Colijn aan liet woord. Na
hem de leiders der beide an
dere groepen van rechts.
„Th© topic oJ lue day" vau heden
was zeker het optreden van den nieu
wen leiuer der anti-revolutionnairen.
den heer M. Colijn, wiens invloed op
onze regecring naar veler beweren
grooter 1a dan van wien ook anders
in ons parlement.
Het was dan ook geen wonder, dat
zich de gansche Kamer belangstel
lend om den braven boerenzoon heen
schaarde toen deze het woord nam
om bij de algemeene beschouwingen
wat te zeggen over <ie verkiezingen,
ae kabinetsiormatie en den Iinunciee-
len toestand. Enkele leaen, o.w. de
heer Troeistra, nadden als hun oor
deel verKonuigd., aat de antithese
liaa uitgediend omdat er zuiKe be
langrijke verscnillen tusschen de ge-
ooain.e*y-de groepen van rechts zijn
ontslaan. De heei Colijn gaf nel daar
zijn van die verschillen onmiddellijk
toe, was zelfs bereid er nog enkele
op te nocinen die mior den neer 'l ruel-
sua over net nooia waren gezien,
maardat waren allemaal vei-
bcnuien op it e r g I ij k en niet
op politiek terrein. Wij gaan
eenter zoo ging de heer Co.ij..
voort niet samen ter kerk© en kun
nen dat ook met doen, maar erken
nen wel onzen gemeenscnappeiij&.en
siaaikuiKhgen groncslag en dal is de
ze. dat vvii de goadelijke souveremi-
teit aanvaarden, terwijl links dc men
sciienjite souvereiniteit wih Die schei
ding in de poéitiek van rechts en
links is niet te overbruggen en ©en
kabinet, berustend op een meerder
heid van rechts, is derhalve volko
men logisch. Overigens gaf de heer
Colnn rlon neer Troelstra gaarne toe,
dat bet kabinet beter had gedaan,
z.jn concreet bezuinigingsplan voor
ue verkiezingen bekend te maken,
doch niet omdat de uitslag dan an
dere zou zijn geweest, maar alleen
omdat het zijn taak daardoor zou beo
ben vergemakkelijkt.
Tot de financieele gestie komend,
ees de lieer Colijn cr op dat de uit
gaven van den Staat voor l'JL'o
c.amnd op 010 millioen en oe ont-
angsteu op 5674 millioen plus 1U mil
lioen ui; liet icctntugsfonds. Die ont
vangsten zullen echter zonder twijfel
terugloopcn in of 11a 1923 tot wel
licht 50J millioen. becijferde de heer
Colijn op grond van de vermindering
«an het volksinfcomen. Er zal dus in
de komende jaren op den Staatsdienst
nog 300. misschien wel 150 millioen
r bezuingd moeten worden, wil
len we onze begrootingen sluitend
aken. Daar nu het totaal aan Rijks
salarissen een overwegend deel von
de Staatsuitgaven beteekent, acht de
heer Colijn een terugbrenging van
die salarissen tot lager totaal onver
mijdelijk. Daarnaast moet bezuingd
worden op de onderwijsuitgaven, op
de militaire lasten enz. Hier deed de
heer Colijn een belangrijke verkla
ring, nl. deze: „Ik zal er wei niet van
verdacht worden, dat ik het niet ern
stig meen met onze !andsverd"dioing.
maar ik aarzel niet te zeggen, dat
we ons zullen moeten ontwennen aan
de gedoohte. dat we ons land zonder
huln van andere mogendheden voor
gerulmen tüd tegen eenigen buiten-
lnnd'chen vijand kunnen verdedigen.
Daarom is beperking der militaire uit
gaven mogelijk en onder de gegeven
omstaiuiigiieden noodzakelijk".
Dut was inderdaad uit den mond
van dezen oud-minister van Oorlog
oen gewichtige verklaring!
Onmidd&lijk informeerde de heer
Troeislra of de andere militaire spe
cialiteit der anti-revolutionnairen de
heer Duymaer van Twist, er óók zoo
over dacht Waarop do heer Colijn
hij ontstentenis van den heer Duy
maer bevestigend antwoordde.
Er moet echter vervolgde de
heer Colijn niet a 11 e e 11 op de
militaire uilgaven worden besnoeid,
maar ook op de onderwijsinspectie,
de volksuniversiteiten, de o;>era enz.
Daarentegen was hij bereid voor werk
vers-hafiiug flinke sommen te helpen
voteeren. Bescherming onzer indus
trie acht hij onvermijdelijk, doch
niet door toltarieven of invoerver
boden, al wil hij de mogelijkheid
daarvan niet absoluut afgesneden
zien.
Ten aanzien van de kabinetsforma
tie verzekerde de beer Colijn nog, dat
daarmee niets geheimzinnigs was ge
schied het overleg met da partijen
van rechts achtte hij vanzelf epre-
keud en ten opzichte van den steun
der anti-revolutionnairen kon het ka
binet zich verzekerd houden onder
voorbehoud van siriid voor die pun
ten welke op het ïegeerinesprograiu
geen plaats, konden vinden
Mgr. Nolens en mr. Schokking slo
ten zioh in hoofdzaak hierbij aan,
hoewel de eerste wel ietwat verwon
derd bleek te zijn over des hoeren Co-
lijns uitlating betreffende de militai
re uitgaven. Zij vertelden overigens
niets nieuws.
De heer Van Gijn heeft op zijn me
thode een pleidooi voor soberheid op
verteringsgebiei gehouden en hij be
val daarbij een rondgang van den mi
nister van Financiën langs do overi
ge depnrtementwi aan, teneinde deze
oo ranb-ocn te stellen. Zelfs leek hem
de instelling van een permanente
„treasury", met de bedoeling op de
diverse ministeries als dwarskijker
van den minister van Financiën te
fungeeren, aanbev e I enswaard i g.
De heer J. ter I.aan maakte van de
weinige minuten die mr. Troelstra en
mej. Groene weg nog van het ep reek
rantsoen overgelaten hadden, gebruik
om aan te dringen op de uitvoering
van groote productieve werken voor
Rijke rekening, als den aanieg van
een grooten rijweg van Dordrecht
Stadsnieuws
JAARVERSLAG COOP.
GANG.
Men 6chr;.'ft ons:
Verschenen ib het jaarvere
1922 van de coóp. Vooruitg;
zien den algemeen slechten
in zaken mag het bestuur met voldoe
ning vermelden, dat tie coOperatie
daar niet al tc erg onder te lijdca
iheeft. De finantieele toestand geeft
met de minste reden tot bezorgdheid,
3iet ledental is in het afgeloopeu
jaar met 70 toegenomen. Deze voor
uitgang van ledental zou nog groo
ter geweest zijn, wanneer cc groot©
werkloosheid onder de arbeiders de
toeneming niet tegenwerkten. Over
de propaganda wordt gezegd dat ge
daan wordt wat redelijk ge-duan moet
worden en wordt dank gebracht aan
de onvermoeide propagandisten die
er altijd op uit zijn 0111 de belangen
an de coöperatie te bevorderen. In
zonderheid verdient de s. D. V.-Club
een woord van hulde. Meende het be
stuur altijd dat dc afschaffing van
nachtarbeid en het stellen van een
bepaalden bezorgtijd de coöperatie©
gelijk zou stellen met het particulier
bedrijf, het is gebleken, dat dit
niet zoo is, omdat de particuliere be
drijven het niet zoo nauw nemen
met de wetten en verordeningen, en
het publiek, ondanks ht verbod in d©
gelegenheid stellen om vroeg verech
brood te ontvangen. Die zich houdt
aan de wet komt dus wel wat achter
aan. Binnenkort zal een vierde oven
orden bijgebouwd om daardoor lief
productievermogen te vergrooten.
Een afdeeling koekbakkerij is
thans aan het bedrijf toegevoegd,
zoodat de meest voorkomende koek
nu lil eigen beheer wordt gebakken.
Gememoreerd wordt verder de op
richting van de kruidenierswinkel
Bloemendaal (een broodwijk was
daar al vroeger), die in den korten
tijd van haar bestaan reeds blijk
geeft levensvatbaarheid te bezitten.
Op verschillende- vergaderingen
congressen was Vooruitgang
genwoordigd. liet rapport vair
•countant deelt mede dat de vereent
ging op een gezonde financieele basis
is gevestigd. De omzet van de bak
kerij badroeg f 17SLiO,831/2. bet
winstcijfer voor die afdeeling be
draagt f 17673.94, de kruidemersaf-
deeling had een omzet van f 164291,01.
met een winst van f 3381.44, dus zn'
voor dit jaar ook van deze afdeeling
aen dividend worden uitgekeerd; het
vorige jaar had deze afdeeling oei*
belangrijk verlies, zoodat hier wol
van een gunstige wending mag wei
den gesproken.
verte-
PERSOXATiTA.
Het Schoolbestuur der Vereniging
,n den H. Vaicentius a Paulo tc Amster
dam beeft tot inspecteur voor rjju sche
benoemd den heer J. C'li. Viutgf»
Hoofd eener E. K. hlulo-sehool te Haar-
FILMAVOND.
Donderdagavond 6 uur «af «1e beet
Meilink, leeraur 111 co plant- 011 oicr
kundo alhier, een filmavond voor ae
.eroenisinc van oud-leerlingen der
RtikaUtinbouw cursufisv'-i. De groote
zaal van de Nijverheid" in de Jan»-
atraat was geheel met belangstelleJf
den gevuld.
Eunice films uit het Koloniaal In
stituut te Amsterdam over cc rijst-
en koffiecultuur waren zeer interes
sant. evenals de film over de reuzea-
boomen in California.
De eiroei van den plant en het ont
luiken der bioeiiiêu «ezien in een
öuitencewoon versneld tempo, was
zeer ten eenoetro der aanwezigen.
De voorzitter der vereenïgine
bracht namens de e reader ine den
dunk over aan den heer Meilink,
voet- dezen aaneenamen avond',
dio door dézen uit sympathie tot de
vereenifiirur belangeloos wae aangebo
den.
DOOR INSPANNING UIT SPANNING,
Herinneringen van jaren geleden kwa
aien üonderdugavoad by ons op.
Wjj zatea weer in den Jansweg-selionvr
burg, (er zou nog heel wat water dooi
het Spaarne vloeien eer Haarlem tos
eigeu schouwburg had!) Op het tooaeol
stond een jong bruidspaar, vlak bjj een
waardoor zjj uitzicht hadden op
het tegenovcrliggonde stadhuis; zjj war
timenteelo Stemming, zoo-
al* Blumenthal en Kadclberg ciei on
gaarne te voorschyn riepen. Allebei hiel
den *jj Alar.e Faassen en Crondg.iest
hun zakdoeken voor dc oog*:"-
Daar verscheen plotseling ;u de dour-
opensng een forsche, brecde, fantastisch©
f guur, met een vuurood gozicht en met
een grooto koffer in zjjn rcchterhaud. Ht'
deed één stap naar voren en hjj vulde I»
o-T.g hot gcbcole toonccl; hjj njiruk dril
woorden ïu zjja hceriyk gebroken Km
gelachen toen wisten wjj ineens, hoi
o'-u bljjspcl m den kluehtspeltooa ge
teld kan 1
Die figtn
Wil
Zuyl
Mr. Thomas Forstcr van Chi*.-;
groot-slachter u:t „De Twco Wapci
En een andcie figuur dousnile VO'
goestesoog op: een kaarsrecht, oud
tjo, t:ré i quatre épicgë:.-, axistocra
ia zjjn vingertoppen en u;.:
kraakstemt-iCtje hoorden wjj hen»
cn: „Ho* rrééseljik om te z
Aan niemand zal het
m, dat woordje „w
istocratische walging
al:; Dirk 11a»!
do
rde,
ed
het:
uit to spreken
ut* van de oudf
ixïniliiUi bf.ro©
Pweo Wapens"!
deze oude
loslaten,
Sladsrehoawburf
elfde blijspel bj;
tooneelverceniginj
main"!
wj
Wottingen in
Ach, waarom wi
.oringen ons maar
Donderdagavond in
de opvoering van
woonden door i'
Viel er 'dsn nfot veel goeds te
d eerent
Natucrljjk wel.
Als D. I. U. iets geeft, geeft "j
goeds, zooals een dergcljjko toonec
ei-nlging, die zichzelf respecteert
tanmt. Dan geeft zjj een voorstelling, d*
in de puntjes is verzorgd; dan kca
elk* speler zyn rol, zooüat er van z-nuv»
achtig-makend gehaper geon sprake 1©
dan kunnen do toeschouwers rekenen cj
goed samenspel en een uitstekende regH
Zoo ook b(j deze voorstelling.
En hadden wy twintig jaar gelode*
niet van Van Zuilen's ca Haspels' «p*
b«
