Ii'iurs liwii
Brieven uit Eerlijn
Ingeisaden
Stadsnieuws
Onze Lachhook
Binnenland
BETTY
DERDE BLAD
VrUdag 17 November 1822
(Van onzen correspondent.)
VAN HEN DIE HET GOED EN VAN
HEN DIE HET SLECHT HEBBEN.
Ui
De schijn van de luxe-stra
ten. Minimum lijders.
Niots gaat verioron. Nacht-
lokalon en gokkende men
schen. Nog geen ellende ge
noog?
Berlijn, 13 Nov. 1922.
Do levensomstandigheden van negen
tig procent van het Duitsche volk zijn
verre van benijdenswaaid. Wie hier in
de hoofdstad der Rijks eenige weken of
slechi; enkele dagen vertoeft, heeft
niet zoo de gelegenheid, meer dan de
oppervlakte van het leven der wereld
stad ie zien. En dan is strijk en zet een
opmerking, die men hoort maken, dai
het dit vclk toóh niet zoo heel slecht
moet gaan, want schouwburgen, bios
copen, café's en restaurants zijn steeds
rol cn de menschen, die daar zitten,
lijn er behoorlijk, zelfs elegant gekleed
en verteren hun honderden of duizen
den marken, alsof het hun dagelijkscti
werk was. zooveel geld uit te geven.
Die opmerking is, wat het laatst
deel betreft, volkomen juist. Maar de
bezoeker van Berlijn vergeet maar al te'
Jicht, dat hij zich in een stad van vier
milliocn inwoners bevindt. Berlijn telt
■met de voorstoden meer dan tweemaal
zooveel zielen, als Amsterdam, Rotter
dam, Den Haag, Utrecht, Groningen,
"Haarlem, Arnhem en nog een paar Hol-
{andsche steden tezamen. Als men nu
eens bedenkt, dat heel ons vaderland
gebukt gaat onder en jammert over de
malaise en rondkijkt, hoeveel elegante
café's cn restaurants, schouwburgen en
bioscopen in dc genoemde steden avond
aan avond vol zijn met vroolijkc, aar
dig geld verterende menschen, dan be
hoeft men zich er niet over te verwon
deren, dat in deze reuzeastad,
zich het leven van uitgaan grootendcels
concentreert in de Friedrichstrasse en
Kurfurstendamm met aangrenzende
straten, óók alle dagen de lokalen ca
plcizicrgelegenheden bezet zijn. Er zijn
hier natuurlijk een paar honderddui
zend menschen, die aan niets gebrek
hebben, de menschen, waarover we
in onzen vorigen brief hadden, en
paar honderdduizend menschen is zoo-
teel als driemaal de totale bevolking
van Haarlem, kinderen en grijsaards
meegerekend. Dezen zijn het, die uit
gaan. Maar meu moet eens in de kleine
bierlokalen van de voorsteden gaan
kijken en eens onderzoeken, boe het
kleine winkeliertjes gaat, die niet den
grooten trek hebben, maar die van d-
kleinen man uit hun buurt vroeger een
behoorlijk bestaan hadden. Daar wordt
iteen en been geklaagd. Daar komen
geen conjunctuurgasten meer, zooals
in den oorlogstijd, toen de arbeider het
troetelkind van het keizerlijke regime
■was. toen bet woord gold „lk ken
geen partijen meer, ik ken slechts Duu-
schers!" Thans geldt in de politiek het
parool„Er zijn geen Duitschers met
er zijn slechts partijen!" en in rcvol
tie en natijd is de welvaart van arbei
der en kleinen burger in den partij
strijd te loor gegaan. Het is een eigen
aardige tegenstelling tusschen Duitsch-
land en ons land. Bij ons een versnip
pering in belangcngroepjes, die ech
ter de belangen van hun leden trachten
te behartigen; hier in Duitsthland
principieel partijgedaas, terwijl aan ds
belangen van wien ook niemand meer
schijnt te denken, allerminst aan de be
langen van het geheele volk.
Maar, revenons a nos moutons.
De schrijver van de indrukken van
ten achtdaagsch verblijf te Berlijn in
dit blad haalt in een zijner artikelen
«en chauffeur aan, die veel geld ver
dient, maar niet genoeg, om dc hem
den te betalen, die hij noodig heeft.
Dat is juist gezien en gehoord. Niet
alle bezoekers van eenige dagen trach
ten zoo de nooden van het volk ie
doorgronden en ons zijn menschen
bekend, die een chauffeur als werkman
beschouwen, die eigenlijk een benjj-!
denswaardig lot heef'. Deze menschen
tijn den geheelen dag onderweg, le-|
ven als ze niet rijden in hun chauffeurs-
knijpen, waar men uitstekend te eten
krijgt en verdienen grof geld. Jawel 1
Maar hemden kan de man niet koo-
peu, als hij ze noodig heeft en een
ander, die geen behoorlijk Zondagsch
pak heelt, kan geen nieuw laten maken
en een derde moet zijn kinderen on
der de dekbedden zonder lakens la'en j
slapen. In het zooeven bedoelde ar's-|
kcl werd de spijker van den cconomi-
schen nood der Duitsche bevolking op
den kop geraakt. Want voor allen geldt,
wat van den eersten en tweeden en
derden chauffeur is gezegd. Als ze al
genoeg te eten hebben, hapert het aan
alle kanten wat het verdere leven be
treft en zoodra het niet meer verme
den kan worden, een stuk in dc hu's-
houding, de Weeding of wat dan 00*:
te vernieuwen, loopt de boel spaak. En
velen hébben niet eens genoeg te eten,
vooral de intellcclueele middenstanders
niet.
Als wij om dc een of andere reden
buitenshuis moeten eten, zien we geen
kans, voor minder dan 400 h 500 mark
eenigszins verzadigd te worden. We
denken daarbij niet aan luxueus© res
tauraties, aan smaak voor inrichting
van het lokaal of opdiening der ge
rechten, doch uitsluitend aan de maag.
Als het oog en de tong ook
len hebben, moeten we heel wat meer
uitgeven, in 't bijzonder, als we ex iets
bij willen drinken. In het eenvoudigste
kroegje kan echter een volwassen man
beneden de 400 mark niet genoeg i«
eten krijgen. Maar de „Studcntenhilfe"
hier spijzigt dagelijks 3000 studenten
voor 28 mark en er zijn er nog óoo, die
zelfs dat bedrag niet kunnen betalen cu
„vrijkaartjes" krijgen. Eenigen tijd ge
leden de prijzen zijn sindsdien al
weer gestegen schatten wij het be
staansminimum op 16000 mark per
maand voor een kleine familie. Men
kan thans veilig aannemen, dat dit
voor een enkele persoon reeds hooger
doch van de studenten aan de
Berlijnsche hoogescholen beschikt
slechts 16 percent over dit inkomen
daarvan zijn nog 2/3 buitenlanders. Wc
hebben vroeger altijd groote bewonde
ring gehad voor de studenten in Rus
land, die zich balf met cigaretten voed
den en een leven van ellende voor hun
studie over hadden, we kenden ze niet
persoonlijk, doch slechts uit de romans
der groote Russische schrijvers,
zier gezag wij het bestaan van zulke
ongelooflijke toestanden aannamen.
Thans zien wij deze toestanden om oas
heen. Thans bewonderen wij de Duit
sche jongelui.
Maar niet zij alleen lijden.
De Berlijnsche huisvrouwenvereeni-
ging heeft onlangs een verkooplokaal
geopend, waar elkeen voorwerpen van
hui:.houdelijken aard, kleedingstukken,
sieraden, meubelen, schilderijen, wasc'a-
en beddegoed to koop kan aanbieden.
Doel was, behoeftigen, die hun havz
verkoopen om aan geld vooi
voedsel te komen, te redden ui' de han
den van woekeraars. In dit hris wor
den de gebrachte goederen door taxa-
teurs geschat en voor de geschatte
waarde verkocht. De vereeniging be
rekent slechts een paar percent vo>
admiuistratie-onkosten. Na veertien
dagen bedroeg de omzet van deze on
derneming ten algemeenen nutte ver
scheidene honderdduizenden per dag.
De middenstand en de arbeidersklasse
verkoopen alles wat los en vast is, om
er eetwaar voor tc kunnen koopen. En
men ovcrwege dan ook eens, hoe de
menschen moeten rondkomen. Van de
arbeiders zijn berucht wegens hun
„hooge" loonen dc vuilnismannen
hecten 2e in Holland niet de spreek
woordelijke putjesscheppers? Nu,
die hebben bier thans een weekloon
van alles en alles tezamen 12.000 mare.
En we kennen een professor aan de
academie van beeldende kunsten, die
36000 mark per maand verdient, een
leeraar aan een der gymnasia met een
maandeliiksch inkomen van 54000 mar*,
Een pond margarine kost echter 1000
mark. "een liter melk 138, een pond
aardappelen 9. Hoeveel pond boter ver
dient een Nederlandsch arbeider, hoe
veel liter melk kan een Hollandsch
leeraar aan een gymnasium van zijn
maandsalaris betalen?
Is het wonder, dat de menscheu op
alle manieren probceren, er iets bij ti
verdienen, dat uit alles geld wordt ge
maakt, waar maar de mogelijkheid be
staat?
De nood heeft de menschen econo
misch gemaakt. Niet slechts, dat de
papieren marken van 1/30 cent drie
keer worden omgedraaid, voor ze wor
den uitgegeven, niets gaat meer ver
loren, wal ook nog maar eenige waar
de heeft.
De straten van Berlijn zijn tihans
weer zoo zindelijk, als in de beste tij-
•an weleer. Vroeger was het de
voorbeeldige straatreiniging, die deze
stad tot de zindclijkste der wereld
maakte, thans is het de nood der be
volking. Langs alle straten kan men
ze zien trekken, kinderen en ook vol- j
wassenen, een grooten zak op den rug
en een stok in de hand. Elk papier, een
weggeworpen krant zoowel als een
neergcfladderd trambiljetje, wordt op
geraapt en verdwijnt in den zak. Velen
hebben meer dan één zak bij zich. In
de eene gaat hel papier, in de andere
het verdere afval van de straat, m
tcenkool, spijkers, lucifers, doosjes
enz. Wan: steenkool kan meii branden
alleen tegen vee! geld te koop,
i spijker van een duim of drie
lengte heeft toch wel een waarde van
dertig, veertig pfennig. Er liggen er
heel wat in de straten der wereldstad
cn ze worden vlijtig verzameld. Eiken
ochtend komen een paar kinderen bij
ons op de binnenplaats en zoeken de
vuilnistonuen door. Ook zij dragen de
onontbeerlijke zakken. Ze bedelen niet,
ze verdienen bun geld met hun snuffel-
arbeid, uren aaneen, net als vele an
dere kinderen, die weer andere huizen
regelmatig bezoeken volgens een onge
schreven rayon verdeeling. Onze
brandstoffenwan kwam dezer dagen
hout en steenkool brengen. Een fooi
wilde hij niet hebben, een borrel ook
niet, maar een paar boterhammen
graag! De man heeft een goedbeklaa-,
te zaak, maar veel kinderen,
stellen cautie wordt steeds hooger eu|
hij kan het haast niet meer bolwer
ken. De boterhammen met boter tu
kaas werden zorgvuldig in papier ge
wikkeld en mee naar huis genomen.
Is het niet tcekenend?
Zoo leven de milliocnen van de we
reldstad. In tegenstelling tot de wei
nig© honderdduizenden.
Dezer dagen stonden we bij Wer-
theim, in het groote warenhuis. Een
dame keek toe, hoe een, nou laten we
maar zeggen mijnheer, een pop voor
zijn dochtertje kocht voor 55.000 mark
en een stal voor zijn zoon voor
125.000. Het goede inensch was nog
niet veel gewend, want ze kreeg een
traan in haar oog. Zij ging 2eker naai
huis, om een snee brood met margari
ne voor haar kinderen tc snijden en er
misschien zelf een zonder te eten, de
„mijnheer" heeft wellicht bij Heinro.h
of Willy gedineerd cn nog een japje
van 10.000 uitgegeven.
Want zoo zijn de contrasten. Terwijl'
honderdduizenden letterlijk gebrek lij
den, ondervoeding en tuberculose, En-
gelsche ziekte en zenuwzwakte duizen
den slachtoffers maken, is in de
Friedrichstrasse een danspaleis en va-
ric'ó verbouwd voor het sommetje va a
200 millioen mark, ver bouwd, lezei 1
Terwijl de degelijke arbeider een pijpje
minder rookt en zijn kwart liter bier
voor 20 mark in den schafttijd maar niet
laat halen, heft de politie een nacht
lokaal op, waar uitsluitend champagne
van ten minste 5000 mark de flesch
wordt geschonken, terwijl de intellec-
tueelen, om niet geheel te versuffen,
met z'n tweeën of drieën gezamenliji
één krant lezen, ontruimt dc politie een
kroegje in een achterbuurt, waarin
luxekleermakersknechts zaten te ban
ken en de bankhouder een hoopje van
275.000 mark van zes collega'
zich op tafel had liggen.
Slecht hebben bet in Duitscbland dc
werkers met hand cn hoofd, die niet
tot dc bevoorrechten behooren. die de
kruimels van de tafels der grooten mo
gen opvangen.
Slecht hebben het de ouden van da
gen, de gepensionneerden cn weduwen,
dc kleine renteniers en zij, die na een
leven van arbeid dachten te kunnen
uitrusten.
Slecht heeft het de jeugd, voor
speelgoed en studieboeken, ontspanning
inspanning te duur zijn en die on
voldoende wordt gevoed bovendien.
En een Weensche dame, die we
onlangs ontmoetten, zcide nog wel, da'
zij dat alles al had doorgemaakt en we
eerst aan het begin van de periode van
ellende staan.
Dat echter verhoede God.
H. BL. KOELENSMID,
Van Ingezonden stukken, geplaatst of
nlot geplaatst, wordt de kopie den inzender
niet teragg6geven
Voor den inhoud dezer rubriek stolt de
Rodaotle zich niet aansprakelijk.
DRIEGENDE OPROEP.
Aan den Neder! andsehen
Middenstand ten behoeve
van do Duilache Mid
standsorganisaties.
Hot bestuur vau den Ncdcrl. Midden
standsbond komt thans tot allo midden
standers en niiddcnstandsvricnden in
lande met een dringenden oproep ten be
hoove van do Duitsche Middenstandsor
ganisatie.
Do Dnitseha Middenstandsorganisatie
erkeert op het oogcnblik in nood.
Lang heeft rij zich staande kannen
houden te midden van de verschrikkelijk©
•L'onomïsche inzinking van het geheele
Dnitscbe rijk. Nu echter do depreeiatie
au het geld zulk een ontzaggelijken om
vang heeft aangenomen als do laatste
maanden hebben gebracht-, nu is hot
r de Duitsche Middonstandsorganisa-
helaa-s niet meer mogelijk haar huis
houding te onderhouden, eu zal zy dus
haar arbeid ook moeten stuken.
Zulks dreigt een ramp te worden, niet
alles» voer den Dnitschon middenstand
!f, maar ook voor dien van geheel
Europa, juist nn plannen ontwikkeld
worden om de organisatie op interna-
ionale basis te vestigen.
Moet zulk een ramp niet voorkomen
worden-?
Hoeft de Nederlan-iseho Middenstand
flic in zoovele opzichten nog in zulk een
gezegende omstandigheid verkeert verge
leken bp dien in de centrale landen, niet
den plicht hier te helpent
Om de honderd-duizendtn middenstan
ders in Duitsehland persoonlijk stenn te
verleenen, daaraan valt hoe mooi deze
gedachte ook moge zyu helaas niet to
denken. Doch hun organisatio is nog to
redden en dat zou al veel gewonnen zyn.
Wanneer de Hollaoilsehe offervaardig
heid zich hier ook op dezelfde onbekrom
pen wijze zal willen uiten, zoo
als zjj zich voor zoovele andere
even sympathieke doeleinden reeds eer
der en zoo vaak hoeft doen kennen, dan
staat wederom voor ons op het punt om
in vervulling te gaan een sehoone daad
die niet ra! nalaten den goeden naam
van „Hulpvaardig Nederland"' in den
vrcoiudo te bevestigen.
Middenstanilors van Nodorland, aan
U thans om daartoe mede to werken. Aan
U de plicht om hier opnieuw to toon en,
dat het een onaanvechtbare waarheid is,
dat een krachtige, goed georganiseerde,
zjjn nuttige taak in ue siiweu! I lag be
grijpenden Middenstand veel, ontzagge
lijk veel kan bijdragen tot herstel an
onze door en door zieke Maatschappij.
Tot U gaat de roep: „Helpt de Duitsche
broeders opdat hun organisatio niet ten
onder zal gaan."
Het bestuur van den Nederl. Midden
standsbond wenscht voor dit doel thaas
een inschrijving te openen.
Dringend verzoekt het aan alle handel
drijvende en industrieel© middenstanders,
en eveneens aan allen, die zich vrienden
van den middenstand gevoelen en willen
toonen eon bydragë er voor te staar.
Wanneer ieder het zijne ertoe bij
draagt, dan zullen zeker eenige mil-
lioenen Marken weidra tor beschikking
dè leiders der Duitsche Midden
stands-organisatie gesteld kunnen wor-
Hoevelon zjju er onder degenen, vau wie
lrior een bijdrage .gevraagd wordt, die
nog een „Marken- of Kronon-bezit" heb
ben, waarop grootendeeh dc waarde toch
reeds is verloren. Welnu de bijdragen
worden even gaarne in Hollaudsche als
in Duitsche en Oostearijksclie geldswaar
den ingewacht. Laten zij dus wat zij nog
aan Marken en'of Kronen bezitten geheel
of gedeeltelijk voor be* doel afstaan.
Hoe weinig DuitseE cn Oistenryksch
bankpapier hier waard moge zijn,
betrokken landen valt er rog heel wat
mede te doen.
Nogmaals dus, schenkt allen Uw bij
dragen ruim eu spoedig, opdat de Ne-
dorlandsche Middenstand op schitte
rende wijze zijn organisaticzin betoont.
Aan de bestaren der verschillende Mid-
denstandsvak- eD standorgauisatics, aan
de directies der Middenstanüsbanken en
aan de Redacties van Middenstands- cn an
dere - bladen wordt vriendelijk verzocht
dezen oproep met alle kracht cn naar
vermogen te willen ondersteunen. Zij
toch kunnon medehelpen het plan in rui
men kring bekond te maken, waardoor di
deelneming dea te algemcener zal kun
nen zjjn.
Bijdragen, groot en klein, in guldens,
Marken of Kronen, worden ingewacht
onder het motto „Voor de Duitsche Mid
denstandsorganisatie" aan het Bureau
vau den Middenstandsbond, Oude Mol
straat 13a (Postbox 238) 's-öravenhage.
of kunnen door bemiddeling van een der
Middenstandsbauken, overgeschreven
worden op het Bijkantoor der Algem. Cen
trale Bankverocnigiug voor den Midden
stand, to '8-Gravenhage. Ook de hoer H.
Franken Jr., penningmeester der Haar-
lemsehe Handelsvereniging, Juiiana-
straat 5 alhier is gaarne bereid giften
hiervoor in ontvangst te nemen cn aan
het Bureau van den Middenstandsbond
te 's-Gravenhage over te maken.
In het weekblad „de Middenstands
bond" zal geregeld onder vermelding
van letters, verantwoording gesebicden
der ingekomen bedragen.
Hot bestuur van den Ned.'
Mid de a a tan dsb ou d
LID. G. SOlIüRMANN, Voorzitter.
A. A OOLLENTBUR, Secretaris.
J. C. BLANKERT. Penningmeester.
Onder dezen titel kwam in H. D. vi
13 November j.l. een berichtje voor 01
treat hetgeen in Den Hang ten behoe'
van de werkloos© kantoorbedienden
wordt gedaan. Voorzeker een poging, die
den grootst mogclijken steun verdient.
Mn ar ook in Haarlem en Omstreken
werklooze kantoorbedienden,
kunnen en moeten worden geholpen.
Het is daarom, aat wjj hebben gemeend
het goede voorbeeld van Den Haag
moeten volgen. Ook wy moeten hen
iductief werk helpen! In navolging
a Den Haag hebben wjj con instelling
het leven geroepen, die zieli ten doel
stelt, den werklooze» kantoorbediende
pro Subtle ven kantoorarboid te verschaf
fen en voor armlastigheid to vrywUren,
zooveel in ons vermogen ligt. Wy vei
rouwen, hierin de volle medewerking
au alle gegadigden (afdeelingsbeatorcn
•«n werkgevers- en werknemersorgani
saties, ongeorganiseerde werkgevers, ar
beidsbeurzen etc.) te mogeu genieten en
stellen er prya op, te kunnen verklaren,
dat allo werkzaamheden onder toezicht
erantwoordelyk'neid van ons bureau
uitsluitend door ten vollo voor hun taak
berekendo werklooze kantoorbedienden
zullen worden verricht, zonder onder
scheid vau godsdienstige of politieke
richting. Als er werk is, kan ieder wat
krijgen.
Ieder die daartoe in de gelegenheid is,
bezorge ons dus kantoorarbcid, ora ons
aldus in dc gelegenheid te stellen al
thans een gedeeltelijke bestaansmogelijk
heid to kunnen verschaffen aan de intel
lectueel© workloozen, dö kautoorbed'On-
en de openbare en parriculioro
werkloozenkassen voor de thanB aan hen
uit te kfeeroii bedragen to ontlasten.
Jedero kantuorarbeid is welkom eu zal
irrect en billijk worden uitgevoerd. Men
wende zich tot het
Bureau voor Kantoorwerk-
zaamhedeu. opgericht ten be
hoeve van de werklooze kan
toorbedienden te Haarlem en
Omstreken,' ^voerloopig ge
vestigd Geil. Bcbalkburger-
gracht 80).
1 Haarlem, 15 November 1922
Mijnheer de Redacteur,
Beleefd verzoek ik u nogmaals een
plaatsje in uw geeerd blad vooi
derstaandc regelen, in aansluiting op
mijn mcdcdeeJing van 6 Nov. 1.1-,
daar mij ju tusschen gebleken is, dat
ik niet juist werd ingelicht.
De ambtenaar raadde mij b.v. aan
direct te rcelatneeren voor 1/3 aft rek
wegens forcnscnbelasting, terwijl In
kantoor to Haarlem niet eer kan re-
duceeron of terugbetalen voordat uit
Amsterdam daarvan ia kennis gege
ven.
In gewone omstandigheden moet de
belasting van 1921'22 worden omge
slagen over het inkomen in 1920. Daar
ik echter op 1 Augustus 1920 van be
trekking beu veranderd moet zij
den berekend over den termijn va
Aiei 1921 tot 30 April 1922, hetgeen
mij ook niet werd medegedeeld.
Door deze m. i. onbillijke regeling
word ik thana aangeslagen naar een
inkomen dat 575 hooger is dan wan
neer ik in 1920 in dezelfde betrek
king was gebleven en evenveel sala-
risverhooging had gekregen als in de
tegenwoordige.
Hieruit blijkt evenwel, dat in dezen
den inspecteur geen schuld treft, daar
hij tot navolging der belastingwetten
13 verplicht, waarom ik dan ook mijn
klaeht tegen hem intrek.
Verder wil ik nog even opmerken,
dat de in mijn vorige meaedeeling
voorkomende opmerking„zoodat ik
324 to hoog was aangeslugen'' moet
zijn „zoodat ik naar een f 324 te hoog
inkomen ben aangeslagen.
U. P. H.
DE SPAARNESPELERS.
Woensdagavond gaven de Spaar
nespeiers 111 den Stadsschouwburg
een opvoering van Arthur Schnitz-
ler's „Minnespel", ten bate van liet
Herstellingsoord voor Rijksambtena
ren, dat onucr den naam van „14. O.
It. A.bekendheid beeft.
De zaal was flink bezet, zoodat wij
wel gelooven, dat Hora een fmon-
eiee. succes bereikt beeft. Waar bet
ten alotts tocb maar om te doen was
Do algemeen secretaris van Hora,
de beer H. Benning, opende oen
avond, zooals bij ueze vereeniging
gebruikelijk is inet een korte toe
spraak, waarin hii de aandacht ves
tigde op bet mooie doel, dat flora
nastreeft: een inrichting te stichten
en iu stand te houden, waarin de
ambtenaren, wier weerstandsvermo
gen door ziekte is verzwakt, weer
nieuwe krachten kunnen opdoen. Het
Herstellingsoord bij Ede is nu, zoo
deelde de beer Beuming mede, onder
dc kap en zal het volgend jaar i
den ingewijd.
Wij spraken reeds de veronderstel
ling uit. dat deze avond een finan
cieel succes zal opgeleverd hebben.
Rost ons nog d.e vraag te beantwoor-
woorden, die meer in 'l bijzonder den
Spaamespclers betreft: of ten opzich
te van dezen avond, ook kan gespro
ken worden van een artistiek succes.
Wij meeucn deze vraag zonder eeni
ge aarzeling bevestigend te kunnen
beantwoorden. De Spaarneepelcrs,
over wior eerste optreden in het
laatst van liet. vorige seizoen onze
medewerker voor het tooneel. de heer
Schuil, zeer gunstig oordeelde, heb
ben van Schnitzler's tooneelspel een
uitmuntende vertolking te zien gege
ven.
Het eerste bedrijf „trok" wat,
hoofdzakelijk doordat Fritz Lobbeir-
ner (de lieer K. Visser) niet altijd op
den juisten tijd inviel, omdat hij ev
zijn rol niet geheel en al „in" had,
maar later sloot het samenspel he
ter. Wij willen veronderstellen dat
de heer Visser, die ook de goed ver
zorgde regie hadi, 'daaraan zooveel
aandacht heeft gewijd, dat hem de
gelegenheid ontbroken heeft 0111 vol
doenden tijd aan het leeren van zijn
rol te besteden. Van zijn spel valt
overigens veel goeds te zeggen, bi,
liet wel goed den wrangen bijsmaak
van liet minnespel proeven.
Doch laat ons nu, vóór alles, mej.
C, Visser noemen, niet in de eerste
plaats omdat haar uitspraak van
het Ncderlanclsch, sedert wij huur
voor het laatst op de planken zagen,
zoo merkbaar is vooruitgegaan (op
zich zelf andere een zeer 'verblijdend
verschijnsel) maar omdat zij van de
rol van Christine waarlijk iets moois
noef.lgèmaokt. dat den toeschouwer
bijblijft. In dc smartscène op het eind
van het laatste bedrijf gaf zij zich
geheel, zóózeer dat zij even daarna,
toen de spelers te zamen op het too
neel verschenen om een hun namens
Hora toegesproken dankwoord in
ontvangst tc nemen, nog merkbaar
vermoeid cn. aangedaan was. Het bad
haar „aangepakt" en dat getuigt wel
van een geheel opgaan in haar 10J.
Bravo!
Mevr. Fortgens deed het lichtzin-
igo en toch „practische" modistctje
Miri voor ons loven: alles, haar gaan
en staan, haar spreken en haar ma
nieren was van een jolige onverschil
ligheid, die telkens ecu hartelijken
lach in de zaal deed opgaan. Mizi gaf
hier aan menige dilettante een lesje
PRAUTIBOH.
Onderwijzer: (die tracht zjj«
leerhngeu liefde voor letterkunde by
te brengen): Jantje. wie zou ie nu
liever willen zijn: Vondel of Charley
UhapJin.
Jantje, (na eenig nadenken):
Charley Chaplin, meneer.
Onderwijzer: Maar hoe kom
je daar nu bij Vondel was toch een
veel grooter man'/
Jantje: Jawei, maar lpj is al
lang dood en Charley ühapiin leeft
nog.'
in los. natuurlijk spel. Hoe goed
kwam dat er uit: „AJle mannen, me
elkaar, ziju niet zóóveel waardi" Hel
klinkt wat beschaafder dan Na Drup
pel's klassiek geworden: „Alle ke
rels de koors!" in De Jantjes, inuar
dc strekking is dezelfde en die maak
te mevr. Fortgens door haar wijze
van zeggen wel wij zouden als be-
hoorende tot de heer en der schepping
bijna zeggen: pijnlijk duidelijk!
Uitmuntend was ook Christina
oude vader de heer L. v. d. Have),
vooral in zijn gesprek met Katharino
Binder (naar den eisch door mevr.
Bergman vertolkt) en later, als het
tusschen hem eu zijp ongelukkig©
dochter tot een verklaring komt.
Prijzen wij tenslotte den heer F.
Breman die Theodor Kaiser in onbe
zorgde en ook 111 moeilijke oogen-
blikken zeer goed uitbeeldde. Alleen
één vraag: waarom had hij zoo'n
leeliike pruik opgezet?
De pauzen tusschen de bedrijven
werden op aangename wijze gevuld
door keurige muziek van de Örkest-
vereeTiigin? Haarlem, die voor bet
derde bedrijf de eerste uitvoering
gaven van „Prélude en air uit de
„Suite in Ouden Stijl" van Joh.
Zandbergen. Het publiek bracht dei?
componist, die aanwezig was. zijn
hulde.
Het was, voor do Spaarnespelers,
voor Hora en voor het publiek, eei
vangen am e avond.
GEVONDEN VOORWERPEN. -
Terug te bekomen bijJ de Leeuw.
Kleine Houtstraat 83, damesarmband'
horlogeJ. van Donselaar, Rozen
prieelstraat 67, mbandhorloge W
Vuurst, .N ns8auiaa.11 54 rood, bril in
étui J. Megens, Scheepmakersdijk
34, ceintuur1«'. Landsheer, Nieuwe
Gracht 32, mondharmonica. E. Weer?
de Haasstraat 8, groen wollen muts
Keyzer, Adr. Loosjesstraat 29, lcin-
derportemonnaie. D- Wuur, Klaren-
beekstraat 37, kinderportemonnaie.
J. H. de Jong, Duvenvoordestraat 33,
bruine portemonnaie. L. Smits, var
Marumstraat 49, bruine damesporte
monnaic. A. Assendelft, Kruistocht-
straat 10, bruine damesportemonnaie
W. van Norden, 2e Zuidpolderstraat
zwarte damesportemonnaie. C. P.
Kerkvliet, Delftstraat 26 rood, school
rapportenboekjeC- v. d. Wateren,
Potgieterstraat 16, lozenkrans; C
Oomep, Leidscheplein 51, brum wol
len kinderhandschoenH. van Maa-
nen. Patrimoniumstraat 21. bruin
glacé heerenhandschocnTh. Fort
gens, Brouwersstraat 125, bruine da/
meshandschoenL. Mijnders, Lange
Margarethastraat 32 b boven, wit
wollen kinderliandscboenC. Ii.
Scheen, Teylerstr. 60, bruine motor
handschoen v. iSckkum, Brouwers
vaart 110, zwarte hond (reu); enne)
Fauna. Parklaan hond, wit met zwart
gebracht, door G. Witlau, Graaf Wil
lemstraat 13hond, bruin, gebracht
door Wed. Scholds, Glasblazerstra.it
2; hond, zwart n wit, gebracht
door A, Branje, Iïazebroekstraat 0.
kart, zwart met wit, gebracht door
Vermeulen, NassauBtraat 21 rood
kat, grijs, gebracht door Hove, Glas
blazerstraat 12: kat, grijs met wit.
gebracht door Hengeveld, Glasblazer-
straat 7,
DE NEDERLANDERS TE SMYRNA
Naar men aan do Nieuwe Ct. me
dec cell heeft Hr. M s. „Tromp", die
deiter dagen te Smyrna is aangeko
men tor èesohernimtr va.li de daar aan
wezige Nederlanders, van Malta naar
Smyrna overgebracht den heer en
mevrouw De Jongh, die lot de Ne-
dtrrlaJidische kolonie té Smyrna be
hooren.
DUITSCHE ROOVLRS. De heer
Schater, ©en Amerikaan, is in den J).-
trein van Amsterdam naar Berlijn
van zijn koffers, ter waarde van
eenige millioenen marken, beroofd.
HET GRIJZE IIUIS. Men meldt
uit Putten aan het Hbld.:
Tot directeur en directrice van de
Stichting „Het Grijze Huis", van de
Ver. voor goede eu goedkoope kost
huizen voor Oud-Militairen van het
O .en W.-Indische leger, heeft het
bestuur benoemd den lieer en me
vrouw G. de Wal te Ede, die deze be
noeming hebben aangenomen. De
stichting die in aanbouw is en plaats
zul bieden voor ruim 50 kostganger*?,
hoopt men met Juli a.s. to openen.
Feuilleton
JEFF-ERY FAHNOL.
(Geautoriseerde vertaling uit het
Eugelcjch.)
(Nadruk vernoden.)
'r oen de ficsch was gebracht en de
gluzen gevuld waren, stond de kapi
tein oj> cn stelue voor;
„Meneer, laten we klinken op onze
mooio Betty! Ik geloof dat die toast
hier in de buurt den laatsten tijd
nog ul eens uitgesproken is", zoi hii.
„en in Londen ook. En hot vreemde
van het geval is, dat do man, dien
we zoeken haai- eigen broer is
niets minder! En als hij hier is, hoop
ik dat hii vluchten kan, al is hij ook
aoo'n ellendige Jacobiju. Maar als
©en man gezegend is met zulk een
tuster, kunnen zijn politieke denk
beelden mii niets meer schelen. En,
cupido, meneer, wat een schepsel
tje! Haar figuurtje! Haar manieren!
Haar snoezige kleine voetjes! En
«otsch dat ze is! En elegant! Hcele-
maal 7,00 betooverend. liet schattig-
stc, bekoorlijkste vrouwtje dat ooit
de mannen het hoofd op hol heeft ge
bracht. Ze is een wezen dat je in je
bloed kruipt ze stijgt je naar liet
hoofd, net ais wijn. meneer en je ver
geet er je plioht, je familie, je vader
land, je oer en jezelf door".
„U heeft het huis van de freule
zeker al onderzocht?" vroeg de ma
joor.
„Ja zeker, meneer en ze heeft
ons zelf overal rondgeleid. Zoo vrien
delijk, meneer! Glimlachend en 0,
zoo verleidelijk o!"
Op deze manier praatte de kapi
tein door tot de wijn allemaal op
was en de korporaal iiem kwam ver
tellen, dat het huis van kelder tot
zolder volkomen onderzocht was zon
der succes, daarop stond de Kapitein
op, schudde den majoor de hand
maakte weer verontschuldigingen
in schoon© bloemrijke taal In ulde
een commando tegen zijn mansciiap-
pen en marcheerde tenslotte niet hen
het huis uit.
HOOFDSTUK XXXI.
Over de dankbaarheid
van Lady Betty.
De majoor leunde sufferig achter
over in zijn grooten leunstoel, de
handen gevouwen, het hoofd voor
over. en luisterde slaperig naar den
sergeant, die kaarsrecht zat cn voor-
los uit het manuscript dat hij in c'e
hand hield. x
„In zijn beschrijving van het be
leg van Aeth noemt Vauban verschei
dene uitspringende hoeken van het
front, allen versterkt die het meest
open lagen door bastions en de an
deren, van tenminste negentig gra
den, door
liier snurkte de majoor, maar zoo
zuchtjes, dat de sergeant! wiens aan
dacht geheel op het manuscript ge
concentreerd was, door ging zender
iets te menton, toen er op eens een
k.em rond voorwerp door de kamer
vloog, den majoor op zijn wmig r..„K-
te en op den grond viel.
„Zeker, Zeb", zei hij. „Je hebt ge
lijk eh ik vrees dat mijn gedach
ten aan 't afdwalen waren maar
ia kan lieel goed luisteren met mijn
oogen dicht".
De sergeant liet hel papier zakken
en keek den majoor verbaasd aan.
„Wat zegt u, meneer?" vroeg hij.
„Ga door. Zcb dit hoofdstuk
overmoet zoo duidelijk mogelijk
ziin. Kom. Zeb, ga door. We waren
geloof ik bij het beleg van Aeth ge
komen. Dit zeggende deed de majoor
2ijn oogen weer dicht on onvervaard
ging de sergeant verder:
die hel meest open lagen door 1
bastions cn de onderen van tenminste
negentig graden, door1
Weer vloog er iets door dc kamer,
raakte den majoor 011 zijn kin en
sprong toen op de schrijftafel.
De majoor schrok, wreef zich in
de oogen en ging rechtop zitten.
„Wat is er nu aan do hand, Zeb?"
vroeg hii. Ue sergeant liet weer het
papier zakken en keek verbaasder
dan ooit.
„Meneer?" vroeg hij.
„Ik eh ik geloof dat er me
iets aanraakte, Zeb".
„Aanraakte, meneer! Maar hier is
niemand behalve n en ik, meneer!'"
„Vreemd!' mompelde de majoor,
terwijl hii 'angs zijn kin wreef, „heel
vreemd Zeb ik zal het wol ge
droomd hebben, maar ik voelde toch
duidelijkHij boog zich plotse
ling voorover en vond op de schrijf
tafel voor he:u een half geopend en
rozenknop. Met de roos in ziin han
den, wendde hij zich naar het open
raam achter den stoel van den ser
geant, cn zag daar een ondeugend,
lachend gezichtje en twee blanke
handja? die naar hem uitgestoken
weitien.
„Help me eens, John, help me er
eens in!" commandeerde ze.
In een oog-nblik was de majoor de
kamer door en had haar handen ge
grepen, Lady Betty klom in het ko
zijn, stond een oogetlhlik stil in dc
omlijsting van het groote raam -
©en toonbeeld van kracht en jeugd,
toen sprong ze lenig naai- beneden,
liep naar den sergeant toe, die kaars-
reent in de kamer stond, legde liaar
twee handjes op zijn breeöe schou
ders en glimlachte tegen hem met
schitterende oogen.
„Sergeant Zebedee", zei ze „lie
ve sergeant Zebedee, je moet wel e:g
Klerk zijn dat je mijn broer zoo ver
hebt kunnen dragen. Buk eens!"
Dc sergeant gehoorzaamde ver
baasd en voelde onmiddellijk haar
zachte, warme lippen op zijn glad ge
schoren WÓZkg, hij bloosde, knipte
met de oogen cn bleef in de houding
staan. „Vond je het prettig, scj--
geant?" vroeg ze.
„Freule - - ik moet zeggen ik
ja, ik vond het prettig, freule Betty!"
„Buk den nog eens, sergeant!" Mot
een verontschuldigenden blik naai
den majoor gehoorzaamde hij en Bet
ty gaf hem ook een kus op. zijn an
deren wang. Toen keerde zé zich om
en keek den majoor met glinsterende
oogen aan. „O!" riep ze uit, ,.ik kom
hier overvloeiend van dankbaarheid
voor u allen, voor allee wat ge voor
mijn broer gedaan hebt. lk heb u zijn
leven te danken cn als u cr niet
geweest was zou hijzo haal
de diep adem en boog het hoofd, „lk
houd erg veel van Charles en -- gij
hebt hem voor mii gered. Och John,
mag ik juffrouw Agatha even «pre*
ken?" I
Op een toeken van den majoor liep
sergeant Zebedee do kamer uit, deed
de deur zorgvuldig achter zich dicht,
en toen lagen zij in elkaai-s armen.
„Jack", fluisterde ze. „Mijn lieve
John!"
„Neen. liefste", zuchtte hij
„donk niet dat ik het was. Sergeant
Zebedee heeft hem gevonden en aft
juffrouw Agatha cr niet geweest
wu«
„O, mijn lieve jongen, ben je bang
dat ik te goed over je denken zal?
Bon je bang dat ik je meer dankbaar
heid zal toonen dan je eigenlijk toe
komt? Charles heeft er nic all« al
van verteld en ik weet dat jij Hem
m jc armen je huis hebt binnenge
dragen en hem een schuilplaats ver
leend hebt en dat jc bereid was can
samen met hem de schande te dra
gon. Maar als je als jo mij geen
kus wilt geven
De majoor kuste haar tot ze cm
genade vroeg. Later toen ze in zijn
gTooten stoel zat. keok zo de kale
kamer eens rond en knikte: „Het i-1
een groot huis, John"', zoi ze, „cn dit
is een kale hoek en (och, dunkt
me, dat het niet zoo zoo somber
en loeliik is als ik dacht".
Betty", antwoordde hij. „ik ver
lang naar den tijd dat het door jouw
lieve teeenwoordScheid opgevroo'iikt
zal worden dat jouw voetjes hier
zullen rondtrippelen, dc muren de
