HAARLEM'S DAGBLAD
Uit de Donaulanden.
¥an feit Politlske Tonr-
nooiTilfl.
Onze LaGh&oek
WOENSDAG 29 NOVEMBER I9t2 - VIERDS BLAD
NATIONALE FEESTEN TE WEEKEN EN TE PEAAG. EEN KLEIN
STEKJE VOORGESCHIEDENIS VAN DE TSJECHO-SLOWAAKSCHE REPU
BLIEK. DE BEGRAVEN FLESCH.
Weenen, 21 Nor.
1)a Oostenrjjkscho republiek is haar
qjfde levensjaar ingetreden en de vo
uitlichten van bet oogenblik zyn veel
rffl rooskleuriger, dan deze ooit nog ge-
«eit zijn, &1 'aten de binneulandsche
tcoaomisL-lie toestanden veel te wonachea
orcr, daar alle handel en nijverheid zoo
-oeö al» stil staan. Alle vreemdelingen
ee- hun koopkrachtig geld zyn immers
weggetrokken en leeg en verlaten ziet
de stad er uit, vergeleken by een half
]»ar geleden. Geon wonder, dat overal
personeel ontslagen wordt, dat op vele
plaatsen zaken gewoon stopgezet worden
eu dat de kooplieden allerwegen tot
poote prijsvermindering moesten over-
gaaa, omdat er eenvoudig geen koopers
wsreo en zjj met de waren bleven zitten
loader cenig geld te kunnen verdienen.
ïïmt op de beurs is ook al niets meer te
Julea en bovendien heerscht hier een
groot gebrek aan geld. De baaknoten-
drnkkerjj, die dagelijks milliarden nieu-
wo kronen in de wereld schopte, heeft
iaar werk geëindigd en voordat de nieu-
ve noten bank tot stand gekomen is, zal
Msrschynlyk geen geldpapier moer ge
drukt worden.
Waar men gaat' door do straten van
Woenen, overal leest men „Preisabbau!
10 procent, 20 procent, 40 proeent, ja
ififs 50 procent on meer. En zoo bogint
langzamerhand het leven goedkoopor te
Vroeger was men eraan gewoon geraakt
de prijzen met den dag en soms met het
uur dc hoogte in te zien gaan, nu ver
dringen zich voortdurend de lieden voor
ie „Preisabbauendezaken om te zien,
ïoevccl goedkooper de waren nu weer
geworden zyn. Maar met koopen wach
ten do nieeBten nog, want hot zal nog
wel „billiger" worden.
De wijze waarop te Weenen de 12e
November, de groote „Nationalfeistdag"
ie geboortedag van de republiek gevierd
is, bcwyst wel, hoe weinig de Oostenry-
itr» feitelijk ingenomen zjjn met den
kuidigen staatsvorm. Of liever gezegd:
met de toestanden, die Binds de invoe
ring daarvan zijn gaan heerschen. Want
ntn moet die toch voor een groot deel
(rjjton aan den wereldoorlog.
Behalve van enkele regeeringsgobou-
wen cn dan nog niet eens van het par
ament woei hior nergens 'n vlag, ook
aict in de hoofdstraten der stad, nergens
was oen guirlande of versiering, nergens
was eeuig groen aangebracht. Het toe-
ril had gewild, dat dit jaar de nationale
feestdag op een Zondag viel en haast
deor niets onderscheidde deze zich
gmonenen wekelykschen rustdag.
Alleen de officicele viering bracht des
morgens wat menschen op de been, want
op het groote plein van den vroegeren
Hofburg hadden oen troepensehouw en
l«u parade plaats. Tn lange ryen trokken
do soldaten langs do primitief getim
merde estrade, waarop de bondspresident
dr. Hainisch benevens vele hooge autori
teiten en buitenlandschc militaire at-
Itchó's hadden plaats genomen. Eentonig
grauw waren de uniformen, zonder éénige
pronk of praal en de ijzeren pothelmen,
die de manschappen, óók de officieren,
op bet hoofd droegen, brachten de jaren
van loopgraaf- en stormaanval weecn
weer in herinnering.
Een martialen indruk maakten even
wel de krygers niet, men moet
niet vergeten dat het heele soldaat-zijn
in Oostenrijk eeu beroepsbezigheid is en
dat meest van oen heilige roeping cn vnn
krijgsmaa-enthousia8me geen sprake ia.
Algemeen wordt beweerd, dat do luiste
ic de minderwaardigste individuen in
Oostenrijk soldaat geworden zyn en ik
«If heb meerdere malen kunnen opmer
ken, welke allerellendigste elementen de
iraeo in zich bergt.
De parade hoe heel anders moet die
vroeger in den keizerlijken tijd geweest
ifln, toen alles schitterde van kleuren en
vsu blank gepoetste wapenen, van gou-
den tressen en van epauletten, en or een
bonte afwisseling was in de veelvuldige
uniformen der uit alle deeleu van hot
pOOte rijk saamgekomen regimenten
le parade dan was niet van langen duur
re behalve dat verder op den dag door
enige militaire kapellen muziek ten go-
koore gebracht werd, verliep de dag als
ren gewone Zondag.
Hat een verschil met de viering, óók
via «en vierden geboortedag, te Praag,
*iir heel de bevolking zich enthousiast
betoonde en in alles deelnam aan do fees-
Wijkheden.
Myu reis naar Praag, die weliswaar
iloehts drie dagen duurde, betreur ik in
bot geheel niet, want de tocht er hoen, de
«boosheid der stad en de wijze, waarop
too'a gcheele menigto feestvierde, waren
Ktr de moeite waard en zullen dan ook
««la in myu herinnering voort blijven
hveu. Om half acht des morgens verliet
it W«eu»n aan liPt Frans Josef-station
r- des namiddags te twee uren stoom-
«ïi we Praag binnen.
Efliit had do reis een eind langs do
hreau geleid, wiens immer snelle wate-
"u steeds als blauw bezongon worden,
u" die ik tot dusverre nog nooit an-
iots dan eentonig grauw heb mogen zien.
ia Omimd, het grensstation ondcrzoch-
'oa de Tsjechische douanen, allo bagage
fctt eeu groote nauwkeurigheid, niet min
eer nauwgezet had het passen-nazien
|b»!i. Xa drie kwartier oponthoud ging
'at wee? verder: door afwisselend hoog-
taglsutd. Langen tyd ryden we door
w- dicht en donker sparrenwoud, vol
ft'imzinnigheid en vol betoovering, dan
*«r bevinden we ons te midden van
*i>' 't velden, bedekt met hoog gras. In do
verte heuvelen en bergen, op wier toppen
«Mscho kastceleu en vervallen burchten
getuigen van vroegere feodale grootheid.
jonge gems staat terzijde van het
Voor en moj groote vragondo oogen
treinwonder aan, om zich plotseling
'""hrikt om te draaien en met. groote
frosgen achter kreupelhout te vluchten.
Tsbur. Benesod, en eindelijk Praag,
»®itA Praha". het gouden Praag, zoo-
Tsjechen het noemen, do vroegere
van Bohemen, thans die van
T*jecho-SIowaaksehe republiek.
Het is een oude, interessante stad,
"oldau stroomt er door. het
poto vroegere Hnbsburgsehe paleis
leem, thans woonstede van den presi-
t, ligt in het midden op een heuvel. In
«itectunr kan Prang wedijveren met1
'choonste steden van Europa en ook
voor Weenen behoeft het niet onder te
doen.
Roods op den avond vóór den grooten
dag namen do feestelijkheden een aan
vang, want oen eindelooze fakkeloptocht
fantastisch van aanblik, aan welker luis
ter nog bijgedragen werd door tallooxe
muziekkorpsen, die elkander als hot ware
overstemden, trokken door de voornaam
ste deelon van de stad, aanschouwd en
gevolgd door een vroolyke menigte.
Heel in de vroegte reeds van den vol
genden dag waren duizenden en duizen
den op de been, de zon, die later op den
dag met haar gulden stralen de aardo zou
beschijnen, was nog verborgen aohtor
een dicht nevelgordijn en zeven slagen
trilden door de ijle morgenlucht,
vele torens. Van alle kanten stroomde
het samen naar de plaats, waar de op
tocht geformeerd zou worden, vereenigin-
gen en corporaties, ieder met hun eigen
vaandels en zoo mogelijk met hun eigen
muziekkorpsen, vertegenwoordigers uit
eer afgelegen landstreken enz.
Het wemelde van nationale kleeder
drachten, die alle onmiskenbaar hun Sla-
vischen oorsprong verrieden: de mannen
met breedgerande hooden, korte rjjkgo-
stikte jakjes, die do wijde mouwen der
itte hemmen vrijlieten, en met hooge
roode kaplaarzen, de vrouwen in bonto
kleedy met korte rokjes en bonaaid mot
borduursol en met kleurige linten, op het
hoofd meest, engsluitonde kapjes dragend,
s met borduurwerk ef met bonte
patronen. Vooral vielen op de beroemde
„sokols", aan welke steeds het handba-
rn der orde is toevertrouwd.
In de volmaakste orde werd de stoet
gevormd en door de hoofdstraten van
Praag trok het, en het wjjdo St.
Venceslasplein, hot hooge ruiterstand
beeld van den beschermheilige van Bo
hemen voorbij.
President Masaryk recipieerde dien dag
en had naast do vele gelukwenschen
massa's binnenlandsche autoriteiten, zoo
wel op civiel als op militair gebied,
naast die van vele vreemde gezanten, ook
die van een speciaal uit Joego-Slavië
overgekomen delegatie onder Lukinic
ontvangst te nemen.
Des avonds hadden de theaters hun
deuren wyd geopend, entrée werd niet
geheven, en .in do kazernes hadden artis
tieke voorstellingen plaats. Een dichte
menigte vulde de straten tot laat in don
nacht cn do cafó's en restaurants blokou
menigmaal te klein te zyn.
Wat een verschil met de viering te
Weenen. Praag had zich geheel in feest
tooi gestoken, overal hingen de vlaggen
als lange linten uit de bovenste verdie
pingen der hooge huizen, tot op enkele
meters van den gTond, boven een drie
hoek wit en beneden twee banen rood en
blauw, en op vele plaatsen was grgen en
versiersel aangebracht.
Terwyl in Weenon van feestdos geen
sprake was, Maar wat een verschil toch
ook tusBchen de wijze, waarop de Tsjecho-
Slowaaksche republiek tot stand is ge
komen, en de Ooatonrijk3che. De eerste
is als het ware van zelf ontstaan, tor-
wijl Oostenrijk het overblijfsel is van den
eens zoo grooten ?n machtigen staat,
waarvan zich de andere deelen hebben
losgerukt.
Lang hebben de Tsjechen het werk der
republiek voortgezet en de namen van
Masaryk, Benes en Stefauik zullen steeds
aan dc geschiedenis van het land verbon
den blijven. Reeds vóór den oorlog had
de onafhankelykhoidsgedachte ingang go-
vonden by velen In Bohemen on toen tij
dens den gTooten krijg dr. Masaryk het
land ontvlucht is, bleef hy voeling hou
den met dr. Benes te Praag, die zyn rech
terhand te noemen is. De meer dan zeven
tigjarige Masaryk reisde Zwitserland,
Frankrijk, Engeland en Rusland af, ja,
trok zelfs over het groote water naar
Amerika, om hulp en steun voor zyn
ideeën te winnen. En ondertusschen stuur
de hy aan Benes zijn instructies en de
meest gedetailleerde aanwijzingen. Zyn
brieven werden door vertrouwensman
nen over den Oostenrjjk-Hongaarsclien
grens gesmokkeld, de politie kreog or ech
ter lucht van en steldo een uitgebreid
onderzoek in. Maar hoe men ook zocht en
waar men ook speurde, de documenten
vond men niet. Want Benes had ze in oen
flesch laten begraven op een veilige
plaats en wel in den tuin van don keizer
lijk-koninklijken prefect van politie Olie,
en op de gedachte daar juist te gaan zoe
ken, kwam men niet.
Zoo konden ze later, toen de tijden
weer rustiger waren, kalm opgegraven
worden. En ze hebben als een basis dienst
kunnen doen, waarop do republiek go-
grondvest is. Zoodra Stefauik de verbin
ding tusschon de Tsjechische en do ge
allieerde troepen tot stand had gebiacht,
kon met kracht het bevrydiugswerk wor
den aangepakt.
Geen wonder, dat de flesch en do do
cumenten als kostbare reliquieën bewaard
worden om voor het nageslacht te getui
gen van den moed en de vindingrijkheid
der vaders van do republiek.
W. M, BEKAAB.
divitht cn dat gepaste maatregelen
voor zijn toekomst een grooten zegen
kunnen zijn.
Nu die Kinderrechter zijn functie
aanvaard heeft en deze door cLe aan
stelling van gezinsvoogden het iot
van zoo menig jeugdigen maatschap
pelijk misdeelde zal trachten le le
nigen en te verzachten, zal een nieuw
veld van werkzaamheid onder het he
reik van de Vereeniging komen. Zon
der twijfel zullen dan de werkende le
den van Pro Juventuik, op wie de
Vereeniging toch feitelijk drijft, tot
gezinsvoogd worden benoemd.
Die zullen dan met raad en daad
het gezin moeten bijstaan, immers
de Kinderrechter zal een kind voor
bepaalden tijd onder toezicht stellen,
indien dat kind, uit welke oorzaak
ook, zoodanig opgroeit, dat het met
zedelijken of lichamelijke® onder
gang bedreigd wordt en hij, wien dat
toezicht wordt opgedre^a (gezins
voogd) is dan verplicht zooveel mo
gelijk persoonlijk aanraking te zoe
ken met het kind en het gezin, waar
toe het behoort. Hij bevordert alles,
wat tot het geestelijk, lichamelijk en
stoffelijk welzijn van het kind kan
strekken en geeft aan hem, die de
ouderlijke macht uitoefent, de noodi-
ge aanwijzing om de opvoeding in de
goede richting te leiden en tracht de
zen te overreden vrijwillig te doen,
wat daartoe noodig is.
Overdreven is het dus niet aan de
hand van de hier bedoelde, letterlijk
overgenomen we te lij ke bepalingen te
spreken van bijstand met raad en
daad. Adviezen geven is goed en
gemakkelijk, .maar het spreekt van
zelf, dat aan de gezinsvoogden hulp
zal worden gevraagd in gevallen, dat
hulp verleenen niet alleen rationeel
zal zijn, dook dat het niet verleenen
van een beetje bijstand feitelijk niet
door den beugel zaï kunnen.
Echter het eenige, wat van de kas
der Vereeniging te zien ie, ia de bo
dem. En wel in die mate, dat het be
stuur der vereeniging een uitgave, let
el een voorschot, groot 18.
een jongen aan een jas te helpen,
onverantwoordelijke transactie moest
noemen
Het ia bekend, dat in de tegenwoor
dige tijden veel gevraagd wordt, en
nog bekender is het, dat zeer velen
genoopt zijn, bun bijdragen voor lief
dadigheid in te krimpen, ja te schrap
pen. Zéér tegen hun zin.
Onder die omstandigheden ziet Pro
Juventute er tegen op, om het zoo te
noemen, zich tot het individu te wen
den. Eu daarom vraagt de vereeni
ging thans u, of het zoo heel bezwa
rend voor uw bedrijf, voor uw zaak
zal wezen, indien de jaariijksche on-
kosteiiTekening eens met een mis
schien voor dait bedrijf of die zaak als
zoodanig zonderling geacht bedrag
zou worden bezwaard, maar op die
wijze voor een goed doel een ofl'or
wordt gebracht, dat eigenlijk geen
schepsel schaden aal.
HEROPENING ZAAK M. ZWARTSER.
Dc heer M. Zwartser, de bekende
handelaar in fotografietoestellen, pro
jectie-artikelen en cinematografische
apparaten, die nu al ruun twintig jaar
gevestigd is geweest in het perceel
Groote Houtstraat 3 a, heeft een achttal
weken zijn inLrek moeten nemen in een
perceel aan de Groote Markt. Gedurende
dien lijd heeft zijn winkel een groo'e
verandering-, die tevens een verbeteiing
is, ondergaan. Naar do plannen van het
Architectenbureau Buys en Llirscn te
Den Haag, is een sierlijke gevel ontwor
pen, die de aandacht en bewondering
van de voorbijgangers vraagt. Vroeger
was er céa etalagekast tnet een dem
op zij. Thans zijn er twee fraaie eiken
houten etalages gekomen met de toe
gangsdeur in het midden. De winkel
zelf is vier meter dieper geworden; hij
is göheel gemoderniseerd en heeft
mede door een parketvloer een deftig
cadhet gekregen. Overal aan de wanden
op de toonbanken zijn mooie vitrines
t geslepen glas, waarin de verschil
lende artikelen bijzonder overzichtelijk
zijn tentoongesteld.
Er is centrale verwarming aange
bracht en een zeer mooie en pr&ctischt
electrische verlichting, die door de vet
schillende blinkende voorwerpen hon
derdvoud weerkaatst wordt, zoodat een
mooi effect verkregen is.
Ter gelegenheid van dc heropening
werd de heer Zwartser, die met zijl»
nieuwe zaak wel geluk te wensohen is,
tal vau fraaie bloemstukken ver
eerd.
Stadsnieuws
HET WERK VAN PRO JUVENTUTE.
Het bestuur van de vereeniging Pro
Juventute heeft eeu rondaoarijven
verstuurd om op steun aan te uriu-
gen. In herinnering wordt gebracht,
uat dezo allereerst ten doel heeft de
bestrijding en voorkoming van de cri-
müialiteit v an jeugdige personen.
Alvorens dan ook tot. strafvervol
ging van personen onder de 18 jaar
over te gaan, stolt iiiet Openhaar Mi
nisterie alhier in de meeste gevallen
de stukken in handen van de Ver
eeniging, die over het geheele Arron
dissement hare werkende leden hoeft,
ten einde over den delinquent rap
port uit te brengen en de Vereeniging
kwijt zich van die opdracht door een
onderzoek in te stellen naar den per
soon zelf, zijn werkkring, aanleg en
omgeving om daaruit een gevolg
trekking te maken en voor te stellen,
wut in het gegeven geval voor den
delinquent het beste c.q. het minst
schadelijk is.
Het behoeft geen betoog, dat deze
wijze vau handelen vnn zeer groot
belang kan ziin voor het jeugdig in-
Binnenland
EEN KIPPENDIEF NEERGESTO
KEN. Zaterdagnacht was Scli., uit
Sittard, met twee kamerauen in net
naburige Duitscbe dorpje Tuddern
bezig met kippen stelen. Gewekt door
het lawaai, stond de eigenaar op on
liep gewapend met een klompemnes
naar beneden het erf op. Twee der
dieven kozen haastig het hazenpad,
dooli de derde, die blijkbaar was ver
rast, wilde zijn buit tegen den eige
naar verdedigen, dodh kreeg van de
zen een levensgevaarlijken messteek
in den buik. Men vreest oor het le-
in den buik. Men vreest voor het le
ven van Sch.
DAT IS KRAS1 Iemand te Lan-
ganddjk verzond een waggon kool ter
waarde van f 95. Dc verzender bleek
echter te betalen te hebben een
vracht van f 115.
HUURCOMMISSIE EN HUUR-
OPZECGINCSWET.
Het dagelijksoh bestuur van het
Algemeen Nederlandscli Vakverbond
heeft aan de Tweede Kamer verzocht,
de wetsontwerpen tot wijziging van
de Huurcommissiewet en de Huurop-
zeggingswet niet aan te nemen. Het
is van meening, dat de toestand
thans nog van dien aard is, dat voor
huurders van woningen zeker van
arbeiderswoningen de buitengc-
one omstandigheden nog onveran
derd voortduren. Daarom kan, naar
zijne overtuiging, nog niet op rede
lijke gronden worden overgegaan,
tot intrekking of wijziging van de
Huurcommissiewet. Wel aou, naar
zijn meening, de samenstelling v
de huurcommissies, ter wille van do
bezuiniging, vereenvoudigd kunnen
orden.
50-JARIG JUBILEUM HENRI
POOLMAN.
Roolnnd van Ruyvcn heeft voor dc
Haagscho Vronwonkronlek Honri Pool
man geïnterviewd, dio binnenkort zyn
50-jarig toonecljubileum zal vieren. Pool
man vertelde o.a.:
„Hoe ik b'ogonnen benf Als jongen zat,
't tooneelbloed van mjjn zoster Christian
Poolman ook in my, en al wilde m'n va
der me ook in de zaak hebben, mjjn spe
len als jongen in do kindorcomedie van
vader Verwoert had me er den smaak van
doen beet krijgen; 'k liep weg, enen
fin, ik debuteerde in de Nes in de ope
rette La fille de Madame Angot in 't
Hollandsch. Carl Pflaging, de direetenr
der Duitsche Opera te Botterdam, heeft
later wel eens geadviseerd, dat 'k
stem moest „ausbilden", maar daarvan
is nooit ieta gekomen.''
In de Amsterdamsche revues hadden
w« gelegenheid, in de coupletten van
Doofpot en Ragebol Poolman 's zangor
gaan te bewonderen.
Na die proefjaren aan de operette
trad hy als tooneelspeler op in Blanche et
Blanchetto, niet de Blanchette van
Brieux!
„Ik moest als boerenjongen myn lief
desverklaring afsteken," zei Poolman.
„Nog weet ik den tekst: „Ik min je met
't vuur eener eerste liefde, een vuur, d
myn hart tot lava doet versmelten.
Zoo'n tekst vergeet je nooit meer." I
in stem, intonatie en gebaar zat daar i
eens de tooneelspeler Poolman voor or
zich verkneukelende in de imitatie van
wat hy eens zoo ernstig had opgevat als
jong, annkomend artist en waarvan nu
't bombastische hem behoorlijk grotesk
voorkwam.
Poolman heeft overal gezworven; van
Amsterdam naar Botterdam, Antwerpen,
Brussel en weer naar Botterdam terug.
„Maar, zei hy, dat heeft myn kunst
triseh en jong gehouden. Een tooneelspe
ler moet niet altjjd bljjven hangen waar
hij is; hy moet mee evolueeren en mee
zich vervormen naar de vervormingen,
e zyn tijd brengt."
Hier in den Haag heeft hy eenige ja-
n by 't Hofstad-Tooneel o.a. in Hee
renmode, Om 10.000 dollar en nog andere
stukken moegewerkt, maar 't reizen werd
hem op den duur wat heel erg vermoeiend
1 hy voor 't overige naar lichaam en
geest ook kwieker dan menige jongere
1 jnren.
,Wat voor ons, tooneelartisten, altijd
bezwaar blyft tegenover acteurs uit
oen stad als Parys," zei Poolman ver-
„dat is, dat je hier nooit 't voor je
zelf een repertoire kunt mnken, daar
elke verhuizing naar een ander gezel
schap weer nieuw in te studeeren stukken
brengt, terwyl veel buitenlandsche kun
stenaars zich tot een bepaald persoonlyk
repertoire bepalen, met welke geestelijke
bagage ze zich laten engageeren, maar
het zoogenaamde ster-systeem keur ik af;
je speelt nooit beter dan in een gelijk
waardig ensemble, dat je meesleept in
overgave van spel."
VERARMDE KUNSTENAARS.
Uit Belliixsrwoide wordt gemeld
In het betrin der vorige week arriveer
de bii het douanekantoor ou de grens
van Rh ede een woonwagen, die, 11a
onderzoek van den politieagent Pe
ters aan die eischen van de woningwet
voldeed, 't Waren artisten, ina-n,
vrouw en zes kindeien. die eerst 10
jaren in Den Haag gewoond hadden
en vandaar naar Duitschland waren
vertrokken. Uft armoede kwamen ze
weer naar hier. De man Caro Pon
taio. was in Stockholm geboren en
ook ziin vrouw was ecu Zweecfehc.
Bedelende bleven ze enkele dagen in
ons dorp. Huune papieren v.aren vo!
komen in orde. zoodat hun vergund
•erd Holland verder in te trekken.
„MINNELIJKE AANMANING."
Het R N. verhaalt.
Voor het Kantongerecht te Rotter
dam was iemand gedagvaard tot be
taling eener huishoudelijke schuld.
Gedaagde was „in persoon" versche
nen en voerde hei volgende ver
weer:
„Meneer de Kantonrechter, ik ben
nooit onwillig geweest, om mijn
schuld aan den eischer te betalen.
Maar het is me onmogelijk geweest,
het te doen. Ik ben naar hem toege
gaan met de centen in m'n zak. Manr
die man is een zenuwlijder. Toen ik
bij hein kwam om te betalen, begon
hij met me te vechten. Ik heb hem
toen een watjekou teruggegeven en
aanklacht ingediend. En nu krijg
ik deze dagvaarding thuisgestuurd.
Daar staat in, dat ik na „herhaalde
minnelijke aanmaningen in gebreke
ben gebleven te betalen' Als u,
mijnreeer de kantonrechter, dat een
,minne'ijke" aanmaning noemt, dan
reet ik hel niet meer: wij hebben el
kaar zoowat bont en blauw geslagen"
Kantonrechter Hollander, die an
ders z'n waardigheid buitengewoon
lang kan bewaren, was dit,verhaal
ook te machtig, hij zat te schudden
t lachen. Doch. moest ge
daagde veroordeelen.
DOODGEVALLEN. Maandag is
D. de li. aan tie Fijnjekade in Den
Haag t an <ien hok van een wagen
gevallen. De man was dadelijk dood.
DROEVIG. Terwijl zekere B„
wonende den Walliofsweg te Ensche
dé, zioh etond te scheren, greep zijn
6-jarig zoontje zich onevrwaoht aan
hem tast, met het ongelukkig gevolg
dat B. met het mes in de hand ktvam
te vallen fret jongetje zoodanig ver
wond werd dat het sjroedig daarna
over'erd.
J. v. (L ELST. Te Den Haag is,
61 jaar- oud, overleden de hear J.
van der Eist, oud-zeeofficier, 2e se
cretaris van die Vereeniging Onze
Vloot.
EEN KRASSE GRIJSAARD. Te
Varssevold vierde de 90-jarige heer li.
Colenbrander deze week zijn gouden
bruiloft. Deze grijsaard die"jarenlang
raadslid en weihouder was. is nog
trouw werkzaam als voorzitter der
Coöp. boterfabriek. Boerenleenbank
en Landboutt vereeniging, waarvan
hij de vergader in gen geregeld be
zoekt.
HET TWEEDE KAMERLID SAN-
NES. Hot Volk meldt dat de toe
stand van het Ttveedie-Kamerlid, den
heer Sannes eenigszins vooruitgt
de is.
TROUWLUSTIGEN. Te Zutfen
is een paartje in ondertrouw gegaan
van wie dtó man 85 en de vrouw 71
jaren telt. Voor den man beteekent
dit de 4e keer dat hij de blauwe
stoep opgaat.
KIND VERBRAND. Een jonge
tje van drie jaar is te Arnhem in een
onbewaakt oogeublik met een bran
dende kachel in aanrakmg geko
men. waardoor zijn kleertjes vlam
vatten. Sohreeuwend liep het kind
naar buiten en viel daarbij nog van
de trap. De vader bracht het naar
het ziekenhuis, waar het eenige uren
later aan de bekomen wonden
overleden.
RAAD VAN ARBEID TE ZAAN
DAM. Aan alle ambtenaren en
ambten van den Raad vau Arbeid te
Zaandam ia in verband met de ent-
binding van dien Raad eervol ont
slag aangezegd per 1 Januari a.s.
DE ELECTRISCHE DRAAD.
Een meisje te Zwolle, dat naar de
Zondagsschool op Hoog en Droog
ging, bad, naar de Zw. Ct. meldt, jl.
Zondag de onvoorzichtigheid, een ge
broken draad van de e'.ectriache ge
leiding, die op den grond hing, in de
hand le nemen. Het kind kreeg den
stroom in het lichaam en kon den
draad niet meer loslaten. Op baar
gegil schoot een bewoner van Hoog
en Droog toe, deze wist het mei6>e
los te trekken, dat in de palm van
de hand twee brandwonden had op-
geloop en en in zenuwoverspannen
toestand verkeerde. Des avonds was
zij redelijk wel. Daar er 250 volt
stroom on den draad stond, is het
te verwonderen, dat het ongeval geen
ernstige gevolgen gehad beeft.
Rechtszaken
BESLAC AAN DERDEN BIJ EEN
SPAARBANK.
Het Arob. Gerechtshof heeft, meldt
de N.A.Ct. een belangrijk arrest ge
wezen over het leggen van executo
riaal beslag onder een spaajbank op
de aldaar berustende geiden van een
inlegger.
Een ecbuldeiscber had te/r executie
van ziin vordering op een «jhuido-
naar deurwaarderebeslag doen leggen
onder de Spaai bank te Deventer op
de gelden die deze instelling van dien
schuldenaar onder zich mocht heb
ben. doch. in rechten geroepen, ant
woordde de Spaarbank, op de vorde
ring tot afgifte van aan hare inleg
gers toebehoort nde goden ander»
dan op vertoon van het Spaarbank-
boek ie. dat de inlegger zelf zonder
overlegging van dat boekje geen uit
betaling van ziin tegoed kan vorde
ren. en dat de beslagleggende twhuikh
eiecher. die door dat beslag zeker niet
meer rechten heeft verkregen dan de
inlegger zelf bezit, dus ook aan dae
voorwaarde gebonden ia.
Het Hof heeft dienaangaande be
aiiat dat een Spaarbankboekje niet is
toonderpapier, maar louter een be
wijs van recht voor den daarbij alt>
inlegger aan«eduiden persoon en dus
niet als drager van het iecht van hand
tot hand kan gaan. alsof met 't bedt
van het boek ie ook het recht zou over
gaan; dat de betrekkelijke b&palm-
gen. van do hier betrokken spaarbank
dan ook alechts de strekking hebben
om de vertooning van het boekje tot
een voor de Spaarbank afdoend iejti-
timatieiniidel te maken en haar te
vrijwaren voor-eohade uit een moge
lijk ten onrechte gedane uitbetaling
dat de derde arrestant met behulp
van ziin executoria.an titel hetzelf
de recht kan uitoefenen als de in
legger andere mei zijn boekje uit
oefent, en de spaarbank verder in de
wetsbepalingen betreffende derden-
bcsiag, waarborgen vindt ter voorko
ming van dubbele betaling.
Het vonnis der rechtbank te Zut-
phen. waarvan ten deze waa geappe'-
d en waarbij de spaarbank tot
afgifte was veroordeeld, werd mits
uien bevestigd, en de spaarbank, daar
zii de vordering tot afgifte bad be
streden. in de piocesfeceteu veroor
deeld.
ERGERLIJKE SABOTAGE. Te
Winschoten beeft terecht gestaan
een 21-jarige arbeider uil Finster-
wolde, die einde Aug. j.l. aldaar een
bos persdraad, benevens een meta
len tand vari een eg en een metalen
staaf, nadat hij het persdraad in ei
kaar had getrapt tusschen het 6troo
een werkende stroopera geworpen
had.
Bekl. voerde tot zijn verontschuldi
ging aan, dat men slecht met het
draad kon werken. Welke gevolgen
dit zou kunnen hebben, heeft hg
niet overwogen.
Het O. M. wijst bek! op de ernsti
ge gevolgen, die zijn daad had kun
nen hebben. Het. is een allerdroevig
ste manier van sabotage. Het O. M.
eischte 2 jaren gevangenisstraf.
ZWARE MISHANDELING. De
caféhouder uit de Wolvenstraat te
Amsterdam, die op 10 September met
den achterkant van een bijl een lx-
zoeker op het hoofd sloeg, waardoor
hii later is overleden, is door de
rechtbank te Amsterdam veroordeeld
tot een maand gevangenisstraf. De
eisch was ontslag van rechtsvervol
ging wegens verdediging van eigen
leven.
TWEEDE KAMER.
28 November.
Ooderwiisbcgruotilig. Spel
lingskwestie. Studiebeur
zen. Diversen.
De interpellatie vau den heer Boon
over de voorgenomen plannen tot aanleg
van clectrischo tramlynen door het Gooi,
welke interpellatie by „Waterstaat" zou
worden behandeld, is voorloopig van de
baan gebracht, nu do minister als zyn
overtuiging heeft bekend gemaakt, dat on
der do tegenwoordige omstandigheden een
nieuw werk als dit vooreerst 'et tot uit
voering behoort te komen.
Voor heden evenwel stond de begroo
ting van onderwijs als no. 1 op de agen
da. Doch met het oog op de binnenkort
afzonderlijk te behandelen herziening der
lager-onderwyswet werd al dadelijk dc
algcmcene beschouwing van het lager on
derwijs uit deze begrootingsdisoussio uit
geschakeld, zoodat Jo groote twistappel
tot zoolang van tafel is verdwenen. Ver
wacht mag worden dat do lager-onder
wyswet iu December zal worden afge
werkt.
De heer H. ter Laan sprak weer cans
hy deed zulks ook in vroegere jaren
een woordjo ten gniista van de nieuwe
spelling, maar hij bezorgde daarmede zjjn
partijgenoot Schaper een onaangenaam
gevoel, want deze verzekerde ook al
niot voor de oente maal van de spel
ling van Kollewyn altijd eenigerraate
„wee"' to worden. Tenslotte blekeu boido
partygonooton toch niet zoo ver van
kaar te staan, iu zooverre dat zy beiden
verlangden dat minister de Visser in deze
kwestie nog eens nader overleg zon pU>
KINDERVRAAG.
J aatje: Moeder, tjoat dc zon
iederen avond In de zee onder?
Moeder: Ja.
Jantje: Maar hc«e krijgen ze hem
dan den volgenden morgen weer
drooe. ais ze hem moeten aansteken!
H e e r des huizes (tó: dienst
bode): Marie, hang dat schilderij
maar in mijn studeerkamer.
Dienstbode: Mevrouw heeft
gezegd, dat het in de hnitkanici
moest hangen
Meneer: Ilm! Hang liet eerst
mijn studeerkamer eu dan in de
huiskamer!
gen. Waartoe de minister zich bereid
verklaarde.
By de studiebeurzen klaagde de heer
Ter Laan dat de som daarvoor op de be
grooting uitgetrokken, te laag is. doch
de heer Van Wijnbergen wees hem erop,
dat ondanks le algemeene bezuinigings
order een verhooging van dezen post. ver
geleken by het vorige jaar, met f 15.000
hoeft plaats gehad. Minister de Visser
lichtte nog toe, dat binnen enkele jaren
de eerste studiebeurzen (die voor 5 jaren
zjjn verleend) vry komen, zoodat van do
middelen daarvan anderen kunnen prof»-.
In antwoord op oen jaarlyksche raag
van den heer Duymaor deed de minister
dc toezegging, dat by hoopte, het vol
gende jaar de kwestie van een leerstoel
de bomoeopatbie tot een oplossing
te brengen,
In de af doeling „middelbaar ouder-
ys" is dc Kamer dezen middag, die een
saaie middag was, blyven steken.
INTIMUS.
Avondvergadering. Ft
naacieele scheiding van
Kerk en Staat? Watar-
FtaatsbcgrootiEg.
Dat prof. V:sseher's invitatie aan de
geering om mot een voorstel tot finan-
cele scheiding van Kerk en Staat U
komen door kapitalisatie van ue thans
door de kork ingevolge art. 171 dor
Grondwet genoten inkomsten uit 's Byk*
kas, niet onbestreden zou blyven, was
met 100 pet. leans van zekerheid te voor
spellen.
Trouwens reeds dadelijk nadat do anti-
■volutionnairo professor Vrijdagnamid
dag zyn scheidingspleidooi hal uitge
sproken, had zich dc christelyk-histort
scie leider, de jurist-theoloog mr. dt
Schokking als spreker laten inschrijven.
Dezen avond heeft dr. Schokk.ng zijn
ntra-pleidooi mogen houden cn hy heeft
daarby als zyn overtuiging uitgesproken,
een beroep op do regoering om het
kerkelijk vraagstuk de vrang nl. of do
kerken financieel vnn den Staat moeten
worden losgemaakt binnen baar be
moeiing te trekken, niet mag word-n toe
gelaten.
Daargelaten dat zonder G ren u wets
herziening de kapitalisatie formeel mo
gelijk zou zio. dit ïs het inderdaad vol-
ens het oordeel der regeering dan
aog zou, aldu9 dr. Schokking, men voor
.-rang komen hoe de sanctie vau zulk
regeeringsmaatrogel zou kunnen wor
den verkregen. Prof. Visschor rekent zich
degenen, die dc scheiding willen, dr.
Schokking behoort tot de nog grootero
groep dergenen dio dc scheiding niet wil
len. Men zou hot daarenboven geheel on-
zjjn over do wyze vau verdeeling der
uitkeeringen. Daarom en mede omdat
art. 171 niet slechts een grondwettelijk,
iaar ook eeu kerkelijk recht inhoudt
enschte de heer Schokking dit artikel
nveranderd te laten, terwyl, indien w'y-
ziging mocht worden verlangd, z.L dit
versoek zou behooren uit te gaan van
de kerken. Dio het daarover dn» éérst
eens zonden moeten wórdent
Ook naar de meeuing van don heer
Dresselhuys is or geen aanleiding om van
den bestaandon toestand af te wykon.
Voor hem staat vast dut de Nod. Herv.
Kerk in hnnr bestaande verhouding tot
den Staat volkomen vry is, zichzelf te
besturen. Afscheiding is dus z.ï. volstrek!
onnoodig. Practïsch zou dc uitkccriug in
gekapitaliseerden vorm ook tot allerlei
moeilijkheden leiden, want indien art.
171 der Grondwet niet zon worden ver-
nnderd, dan zouden dc predikanten de uit-
koering ais een feestgave knnnun bo-
c hon wen om desondanks mot een beroep
op art. 171 jaarlijks hun aanri-i 1 onl
angst te blijven nemen.
Minister de Goer was mot <i.' heereï
Schokking on Dresselhuys van oordeel <lat
de regeering hior niet het initiatief be
koort te nemen, alleen reeds omdat er
twee groote stroomiugoii zjjn, waarvan er
ilechts één do afscheiding wcnscht.
Indien evenwel alie belanghebbend»
kerkgenootschappen op do scheiding prijs
stelden en indien hot hem aldus mogelyk
werd gemaakt, do scheiding te bewerk
stelligen dan, ja dJia zou de minster hoe-,
genaamd geen bezwaar hebben. Maar
voegde de minister or laconiek aan toe
ik vreos dat zulk een eenstemmigheid
voorloopig wol niet zal worden bereikt.
In zjjn repliek lichtte do hoer Visschoi
nog toe, geen ingrijpen in bet korkelyk
ruagstuk bedoeld te hebben on mot
name voor do Gereformeerde kerk ver
wachtte hy dan ook geenerlci moeilijk-'
heden.
Zynerzyas repliceerde de heer Dressel
huys dat m oor de Ned. Herv. kerk do
moeilijkheden ontzaglijk zouden zyn.
Tenslotte kwam de heer Colyn vragen,
dit inoedjike vraagstuk eens door een com
missie van deskundigen te laten ouden
zookon.
Maar minister de Geer achtte dit on
noodig en bleef erbjj, dat de kerken eersl
maar eons tot eenstemmigheid zonden
moeten geraken over de vraag of afschei
ding vau de Staatskas behoort plaats t«
inden.
Zoodat per saldo de zaak bleef zooals
c was.
Voor het overige leverde „Financiën"
een bijzonders meer op. De eindstem
ming zal Woensdag plaats hebbon,
~jj Hoofdstuk II deed dc heer But-
gers een niet gelukten aanval op de gTa-
spoorabonnemonton der Kamerleden
do hoor IJzerman een dito dito op do
lintjes, waarmee tegenwoordig 161/2 ko
lom van de Staatscourant van ol Augus
tus wordt gevuld. Beide zaken zjjn reed!
roeger en elders principieel uitgemaakt.
Laat op den avon i kwam dc begroo
ting van ..Waterstaat" nog aaa de orde.
De heer Staalman aprak daarbij «en har-
.g woordje voor verbetering van de zee
sluizen van Amsterdam, bjj welke verbe
tering voor haadel en scheepvaart groots
belangen zyn betTokken, En voorts kwa
len diverse loden niet minder gewichtigs
ragen, waarop do minister Donderdag
avond zal antwoorden en waarop dan ge
legenheid zal zyn, nader terug te komen
INTIMUS.
