Wat leert de handelsstatistiek omtrent den
toestand in onze tabaksindustrie?
Rubriek van den Arbeid.
GEMENGD NIEUWS
gemeentelijke distributie veel te duur
zal worden. Een flink overdekte mar*"
waar de consument direct van den pro
ducent kan koopen, is wellicht het eeni-
ge middel. Daarom hebben B. en W.
gaarne de kazerne ia handen der ge
meente.
Omtrent do quaestie van de aanstel
ling van een inspectrice bij de politie,
kan spr. mecdceien dat er nu een goed»,
samenwerking is tusschen de politie en
de zusters van maatschappelijk werk en
omgekeerd. Inmiddels wil spr. gaarne
nog eens den wenk van Mevrouw
'vViUekcs Macdonald overwegen. Wat
aangaat de opmerkingen van den heer
Koppen, een fout is dat er geen cen
tra-! rapport kwam. B. en W. hopen
dat dit een volgend jaar ér weder zal
Aan de orde rijn nu
de replieken.
De heer Rein aid a zet nog een<
uiteen dat vragen gedaan in de afdee-
lingen dadelijk door de Voorzitters
moeten worden beantwoord indien d it
mogelijk is. Onbeteekenende dingen
worden dan uit het openbaar debat ui
gesneden.
Hjj treedt dan in hetgeen in eersten
termijn door de onderscheidene spre
kers 's gezegd en maakt daarbij de op
merking dat de eenheid van de coalitie
wel eens zoek is. De soc.-dem. zullen
blijven pleiten voor wat h. i. op sociaal
gebied dient te worden gedaan on
iemand als de heer De Braai zal zica
dan aan de zijde van de soc.-dem. die
nen te scharen.
Wat aangaat den vacantietoeslaz,
■werd de mogelijkheid van indiening van
een tusschenvoorstcl geopend. Maar in
dien dat komt, dzn dient zulk een voor
stel naar B. en W. te worden gezonden
cm de Commissie van Georganiseerd
Overleg er over te raadplegen. De soc.-
dem. denken er echter niet over dien va-
cantietoeslag te verlagen. Wat aangaat
de loonen van de gemeentewerklieden,
staat Haarlem nu op de 51e plaats eti
onder die omstandigheden mag niet. aan
den vacantietoeslag worden geknabbeld.
(Applaus op de publieke tribune.)
De Voorzitter: Ik duld geen
teekenen van goed- of afkeuring op dn
publieke tribune. Indien dat weer ge
beurd dan laat ik haar onmiddellijk ont
ruimen.-
De heer B o m a n s zet bij interruptie
uiteen dat men in Haarlem heeft dea
kindertoeslag en een premievrij pen
sioen. Dit zijn dingen die niet mogen
worden vergaten.
De heer R e i n a Id a gaat dan he'
onderwerp bezuiniging behandelen. H'j
meent dat B. en W. die bezuiniging niet
in elk opzicht consequent toepassen.
Men roept nu over bezuiniging, man
dan had men niet moeten voorstellen
om een verhoogd subsidie aan de R. K.
0,'jff l.ere Leeszaal te geven, een sepa
ratistische instelling. De R.-K. mogen
niet aan de gemeente den eisch stellen
van een zoo belangrijke verhooging van
de subsidie.
De heer Bomans Het is nog geen
to van hetgeen wordt besteed voor de
openbare leeszaal;
De heer R e i n a Ida uit andermaal be
zwaren tegen de belastïngpolïtiek van
co gemeente. Spr. betoogt dat door de
cijfers hedenmiddag medegedeeld, d.:
perspectieven van de financieele poli
tiek der gemeente door den heer Bo
mans het laatste jaar geopend, totaal
zijn veranderd. Er is geen reden tot
r war-'galligheid. De soc.-dem. houden
dan ook vast aan hun eischen en blijven
aandringen op de uilvoering van dv
reeds genomen raadsbesluiten.
En dat ten aanzien van de eischen op
onderwijsgebied. Maar ook dringen zij
aan op een betere outilleering van deu
gezondheidsdienst. Speciaal dient meer
aandacht te worden gewijd aan de be
strijding der geslachtsziekten. Wat aan
gaat de levensmiddelenvoorziening, d;
markthallen zullen er inderdaad moeten
komen.
Do heer Peper gevoelt zich dik
st ijls verlegen vooral bij 'n Begrooting
indien hij bij al de hulde aan B._ en
W. gebracht zich niet kan aansluiten.
Ditmaal kan hij een woord van hulde
doen hooren voor de manier waarop
B. en W. zijn opmerkingen niet beant
woorden (Gelach).
B. en W. liepen over al die opmer
kingen heenalleen de heer Bruch
schonk er aandacht aan en de heer
Heerkens Thiissen op een speciaal
punt. B. en W. worden nu door zóó
tc doen bondgenooten van de com
munisten en helpen dus mede aan het
werk om weg te nemen het prestige
van de burgerlijke Overheidspersonen.
Vandaar de onrecht gemeende Hulde
yan spr- aan B, en W.
Spr. oordeelt dat het onnoozel of
onoprecht is om het voor te stellen
alsof een verdwijning van de cvenrc-
heffing in uitzicht kan worden ge
steld. Hij betoogt dat binnen het
raam van de bestaande wet nog voel
kan gedaan worden om op onder
wijsgebied verbetering te brongen.
Spr. heeft het dan over de studie
beurzen....
De heer P o p p eMaar u heeft
zelf tegen die beurzen gesterad en nu
zet u daar een grooten mond over op.
De heer Peper: Zeker aan die
kleinburgerlijke verbeteringen hcclit
ik niet. Verder dient spr. een drietal
moties in:
lo. een motie waarbij de raad B.
en W. verzoekt zich met een adres
tot de Kroon to wenden om te trach
ten door wetswijziging het mogelij te
maken door een heffing in eens do
gemeenteschuld te delgen
2o- een, waarbij de raad, van oor
deel dat elke huurverhoogmg van met
gemeentesteun gebouwde woningen
dient uitgesloten te zijn, overgaat tot
de orde van den dag
3o. een waarbij de raad, van oordeel
dat op het gemeentelijk gas- en water
leidingbedrijf van winst maken geen
sprake mag zijn, B. cn "W. worden
uitgenoodigd voorstellen in te dienen
waarbij met die meening rekening
wordt gehouden.
Eenige andere leden ondersteunen
die moties, opdat zij in behandeling
kunnen komen.
Mevrouw Willckes Macdo
nald repliceert en constateert daar
bij dat het voorbereidend onderwijs
in Haarlem niet do algemccne belang
stelling heeft. Dat heeft spr. des
middags willen betoogen. Spr. moet
nu erkennen dat de wethouder van
onderwijs alles gedaan heeft om nan
de vakonderwijzcrcssen hulp te verlee-
in«m «n dat zii aanvankelijk verkeerd
was ingelicht of dat daarna nog een
regeling is getroffen.
De heer van Liemt zegt naar
aanleiding van 't geen de beer Reinal-
da in tweeden termijn opmerkte, dat
wanneer 't geldt principiecle zaken
de heer Bomans hem aan zijn zijde
zal vinden, maar wanne„r 't geldt een
zakelijke qraestie. dan heeft spr. ge
lukkig nog de vrijheid om er een af-
ijkend» meering op te mogen nahou
den. Hij roert nogmaals do quaestie
van de zakelijke bedrijfsbelasting aan
en zegt dat die belasting ook kan ma
ken dat de werkloosheid L. de gemeen
te zal toenemen.
Hem is nader gebleken dat het ver
gaderen van do Commissie van geor
ganiseerd overleg in gemcont otijd ge
schiedt op verzoek van do directeuren
en van den voorzitter van die com
missie. Hij hoont dat de directeuren
bereid zullen ziin om niet in gemeen-
totijd te verenderen-
De heer De Braai houdt vol
dat door samenwerking van B. en W.
en den raad veel in het belang van
de gemeente is tot stand gekomen.
Toch indien spr. moet stemmen tegen
voorstellen van B. on W. dr.n doet
dat hem leed, omdat spr. rich ver
antwoordelijk gevoelt voor de wet
houders. Do soc.-dem. hebben die ver
antwoordelijkheid niet, omdat zij geen
wethouderszetels aanvaardden.
Nimmer echter vraag. spr. zich af
van wie komt oen voorstel, maar al
leen is dat in het belang van de ge
meente indien 't is een zakelijk voor
stel. Hij handelt alléén naar plicht en
geweten. En de wethouders zullen
niet volgelingen villen hebben, die
maar op alles ja en amen zeggen- Bo
vendien behalve de bekende antithese
is er ook nog een andere en wel die
tusschen democratie en conservatis
me.
De heer Boes zegt nog verschil
lende opmerkingen bij de artikelen te
zullen ter sprake brengen. Aangaande
den vacantietoeslag zal spr. een" voor
stel indienen om dien althans voor een
gedeelte van het personeel te hand
haven.
De wethouders repliceeren.
De heer Bomans zegt dat bet
college van B. en W. een eigen loon
politiek heeft en dat voor dat college
alleen één toets bestaatde recht
vaardigheid van het loon. Dit college
is zelfs meer dan eens de gangmaker
geweest voor een loonsverhoogmg.
De lieer Eruch: Ook bij het on
derwijs, wat aangaat de salarissen.
De heer Bomans gaat voort met
te betoogen, dat hem niet bettend is
een gunstiger vacantietoeslag dan in
Haarlem of een gunstiger ziektegeld-
regelin'g of een regeling van het pre
mievrij oensioen, gunstiger dan hier
Tn Haarlem is veel gedaan voor de
rechtspositie van het gemeenteper-
soneel.
B. en W. willen alles voor het ge-
meentepersoneel doen. In den tijd van
bezuiniging is 70 man ontslagen, maar
geen man is op straat gesmeten. B. en
W. trokken zich hun lot aan en maak
ten dat zij een andere betrekking kre
gen, zij dat dan niet immer in ge
meentedienst-
De heer Reinalda zeide dat B. en
W. de bezuiniging niet in alles conse
quent doorvoerden. Maar het voor
beeld van de R. K. leeszaal is ongun
stig gekozen. Lat instituut van cul
tuur was er vóór de openbare lees
zaal. De R. K. leeszaal ontvangt nog
maar 1/10 van wat de openbare ont
vangt en dat is niet tc veel voor een
instituut Min zooveel belang. Over de
belastingheffing i; beter in Maart of
April dan nu te praten. Of nu echter
deze belasting zoo onrechtvaardig is,
is nog dc vraag. Geen erger progres
sieve inkomstenbelasting kan zwaar
der drukken op de groote inkomens
dan de rijksinkomstenbelasting. In
Haarlem heeft men verder het maxi
maal aantal opcenten op de vermo
gensbelasting cn op de personenbe
lasting.
En dan do schoolgeldheffing drukt
op de hoogcre inkomens. De groote
inkomens worden geweldig gedrukt
door de progressieve sclioolgeldhef-
fing. Indien nu op allerlei nieuwighe
den wordt aangedrongen, dan komt
men er niet op finantieel gebied. Aan
„nieuwbouw" is nu weder een bedrag
van 1 milliocn het college van B. en
\V. gepasseerd en het is een noodza
kelijkheid omdat bedrag uit te geven.
Al is er dan nu een gunstiger finan
cieel aspect, toch dient de raad met
nieuwigheden de voorzichtigheid toe
te passen. Er moet worden bezuinigd
maar altijd heeft spr. er voor gezorgd
dat Haarlem geen „doode stad" werd.
Wat eenmaal noodig is dient te wor
den gedaan.
Met den heer Peper valt wegens
verschil van inzicht niet te debattee-
ren. Voor den heer Peper is het oen
groot voorrecht dat hij op een offi-
c-ieelen stoel propaganda mag maken
cn dat de „burgerlijke pers" zijn
woorden opneemt. Het is de vraag of
in een communistische maatschappij
bourgeoisie die vrijheid van het woord
hebben zou- De heer Peoer moet zich
dan niet beklagen ovcr den stand van
het vrije woord, en ook niet daarover
dat spr. hem niet kan antwoorden om
dat hij zijn voorstellen niet begrijpt.
Nieuwe belastingen willen B. en W.
niet- indienen, maar met voorstellen
tot afschaffing van bestaande kan spr.
niet komen. Er is wel eens aan go-
dacht om do commissie van overleg
des avonds te doen vergaderen, maar
aan de arbeiders zou men dan over
uren moeten uitkeereh- Spr. heeft
inmiddels gedacht het vergaderen
van de commissie van overleg te be
perken vroeger werd eens per maand
vergaderd en nu maar 6 keer per
jaar. De opmerkingen van dqn heer
Van Lir-nat wil spr. in de commissie
van overleg bespreken, want dit is een
aangelegenheid van huishoudelijke!»
aard van de commissie. Best moge
lijk dat voor de ambtenaren kan wor
den besloten des avonds te verga
deren.
De heer B r u c h maakt neg een en
kele opmerking naar aanleiding van
do wenschen op onder\\i'S"ebicd, die
de heer Reinalda bepleit»
De heer Wolzak dien amen
dement in om aan 't vcci H l van B.
en W. om in 1023 geen vacantietoeslag
toe te kennen, toe te voegen „onder
voorwaarde dat het loon van de amb
tenaren en van de werklieden noch di
rect noch indirect door toepassing van
voorstellen of maatregelen van Rijks
wege opgelegd of uitgevaardigd, zal
worden verminderd".
De lieer Boes dient een voorstel
in om liet voorstel van B. en W. zoo
te amcndceren, dat er in staat „voor
zoover dat personeel een salaris van
mee-r dan f 2500 per jaar heeft-''
De eerste en de derde motie van
den heer Peper worden verworpen met
voorstemming alleen van den heer Pe
per. Over het amendement van den
heer Wolzak wordt nog niet gestemd,
daar de heej- Bomans daar zich nog
eerst over wil beraden.
Om kwartier over elven wordt do
zitting verdaazd tot heden, Donder
dagmiddag halftwce.
Onder .bovenstaand opschrift deelt
het Centraal Bureau voor de Statis
tiek het volgende mede
Een goede aanwijzing voor den toe
stand onzer tabaksnijverheid, die
steeds voor een aanzienlijk deel voor
export werkte, geven de uitvoercij-
fers van bewerkte tabak in het bij
zonder van sigaren en sigaretten de
sigarcttcnfabricatie heeft in en r.a
den oorlogstijd een niet onaanzienlij-
ken omvang gekregen: de export van
sigaretten was die van sigaren reeds
op zijde gekomen, zooals uit onder
staande cijfers blijkt.
Uitvoer van bewerkte tabak
X 1000 K.G.
O 73 73
Jan.-Sept. 1020 3,270 3.250 1.000
Idem 1921 2.630 519 1.361
Idem 1022 2.005 615 207
Hierbij moet men in het oog houden,
at de stijging van den uitvoer van
sigaren in het loopende jaar het ge
volg is van de order van de Spaansche
regie, welke met regeerïngssubsidie als
werkverschaffing, uitgevoerd wordt
in Jan. t/m. Sept. 1020 en 1921 werd
niets naar Spanje uitgevoerd, terwijl
in denzelfdeu tijd van het loopende
jaar 161 duizend K-G. naar dat land
geëxporteerd wérd. Toont de uit bo
venstaand staatje blijkende achteruit
gang van den export reeds aan, dat
de toestand in de tabaksindustrie niet
rooskleurig is, voor de sigarenindus-
trie wordt het beeld nog somberder,
indien men tevens dc invoercijfers van
bewerkte tabak bekijkt. Ingevoerd
werd (maal 1000 E.G.) in
O B M-
Jan.-Sept. 1920 77 182 3.253
Idem 1921 566 395 3.325
Idem 1922 28 1.104 3S4
Hieruit blijkt, dat, terwijl in 1920
de uitvoer van sigaren den invoer ver
re overtrof in 1922 het omgekeerde
het geval is geworden. De thans in
zoo belangrijke hoeveelheden inge
voerd wordende sigaren komen voor
het leeuwenaandeel uit Duitschlana
(1132 duizend K.G.) Bovendien be
trekt Duitschland thans niets meer,
terwijl er in 1920 no., 293 duizend KG.
sigaren naar dat land geëxporteerd
werdén.
De met ingang van 1 Juni 1920 in
werking getreden aanzienlijke ver
hooging der invoerrechten op tabaks
fabrikaten heeft dus de valuta-eoncur-
reotie, wat de sigaren betreft, met
tegen kunnen houden. Dit blijkt met
de sigaretten jvcl het geval te zijn,
ten opzichte waarvan de verminderde
uitvoer ruimschoots door den nog
veel sterkeren achteruitgang van den
invoer gecompenseerd is, indien al
thans de consumenten er genoegen
mede nemen Hollandsche sigaretten te
rooken in plaats van do buiteniand-
sche (in hoofdzaak van Engelsche
herkomst), welke zij tot nu toe ge
woon waren. De sigaretten zijn ech
ter hooger belast (45 pet. tegen 30
pet. van de sigaren) en kwamen groo-
tendeels uit landen met z.g. „sterke
valuta". Dat de valutaconcürrentic
echter tegen de 45 pet. invoerrecht
niet bestand is, blijkt ten overvloede
nog hieruit, dat, terwijl in Jan. t./m.
Sept. van 1910 en 1921 nog resp. 3.34
duizend K.G. en 453 duizend K.G-
sigaretten uit Duitschland ingevoerd
werden, er in dezelfde periode van
het loopende jaar, volgens de gege
vens der statistiek, geen enkele siga
ret uit dat land geïmporteerd werd.
Do moeilijkheden, waarin onze si-
garenindustrie verkeert, mogen ech
ter niet geheel aah den verminder
den export en de valuta-concurrentie
geweten worden, hoe zwaar vooral
laatstgenoemde, blijkens de cijfers,
ook drukt: ook de binnenlandsche af
zet speelt een rol. Yoor zoover men
tengevolge van de malaise minder
rookt of de sigaar door een pijp ver
vangt, zal het hierdoor verminderde
verbruik van sigaren zich met de ver
betering van den economïsehen toe
stand wel herstellen, maar dit zal niet
het geval zijn waar de sigaret de si
gaar verdrongen heeft, hetwelk niet in
geringe mate het geval issinds den
oorlog wordt ook hier te lande het
rooken van sigaretten meer en meer
gewoonte-
In onderstaand grafiekje zijn de cij
fers omtrent den in- en uitvoer van si-
garen en sigaretten in beeld gebracht.
Van hier en daar.
DE MALAISE IN DE METAAL-
IN DUS.TRE.
De Tel. heeft inzage kunnen krij
gen van een afschudt van een
nota, gezonden dooi de R- K. Vereeni-
ginsr van werkgevers in de Metaal
nijverheid aan den minister van Ar
beid.
Dezo nota is een aanvulling en na-
•dere toelichting van wat in dé conté-
rentieo van 11 en 18 October i I. met
den minister gezegd ie door de bestu
ren der R.-K. V e reen i ging van "Werk
gevers in de Metaalnijverheid, van
het Convenant van IJzetaneterïien,
ven de afdeel in- rijwiel fabrikanten
der Nederl andsche Vereeniginc ..De
Rijwiel- cn Automobielindustrie" en
H. van Ditliuvzen. oud-voorzitter van
de vroegere Vereeniging van Email-
lefnbrik-nten.
Ze geeft ren vrii duideüik beeld van
wat de werkgevers wenschen, en dus
van w.d iv. n op dit oogonblik ziet
aan middelen om, zii het al niet ge
heel »i't <'e wi-ère te komen, dan toch
de m-1 «-f. /so "oed mogeliik t.e over
winnen. Inderdaad een zaak van bui-
teneew K-lang. cn wij veroor'.o-
ven ons d-n ook uit de nota een en
an-'nr te e!'o-ven.
De rot- br<nt met uiteen ie zetten,
dat h- i tv)--e-ende voor de bedrijven
welker bete neon de adressanten ver-
tec"1 woordigen._ is dat door hen
voorna mei ijk massafabrikaien wor
den gemaakt en wel in concurrentie
met ongeveer al'e industrieel e lan
den. in et name Duitschland en Bel
gië en Frankrijk. Veder is tvncer.nd
aldus de nola. dat het grootste gedeel
te der fabrikaten geplaatst wordt op
de Ne Icr'andsche markt,wat de email
lefa-brlkatqn betreft, in normale tij
den ook op dc Ned.-Indische markt.
In dit opzicht verschillen derhalve
deze bedrijven van de groote ma
chinefabrieken en de groote scheeps
werven aan de riviermonden.
Aangezien -"-or de geheel e metaal
nijverheid zonder uitzondering, aldus
vervolet.de noia ce factor icon zeer
hoog is. zal het Uwe Exc. niet ver
wonderd hebben, dat op de twee con
ferenties die on de metaalnijverheid
betrekking hadden, van ondernemers-
ziide werd ahngediongen op werk-
tijdvoriengine, ten einde zoodoende
besparingen op den kostonden prijs
van de mctaalproducten te kunnen
bereiken. Wil door dit middel het
doel bereikt kunnen worden, dan is
een werktijd verlenging van jaar tot
jaar daartoe liet meost geëigend.
Dc nota vciwijst dan naar een sche
ma vnii de economische poiitiek_in
dezen t;id zocnls door het R.-lv. Ver
bond v-r» V erhgevcravakvereenigin-
gen ia to-,-cronden aan de R.K. Ka-
mcrciub. Enkele nadere uiteenzettin
gen daarvan worden gegeven. O.a.
wordt nog eens aancre<lrongen op
nriKverKotn" van de giefekes door
lier. Verkoopbureau van de Staatsmij
nen te Heer'en. cn op verlaging van
de vrachtprijzen van deze cokos.
Ook ten aanzien van andere
vrachtprijzen wenseht men verlaging.
Vooreerst, a'dus adressanten, zouden
wii srraas zien. dnt voor het vervoer
«n nlle grondstoffen voor de in
dustrie et eed 5 het la-acrie speciaal
t-anef zou worden toegepast. Vervol
gens stellen adressanten voor. dat be-
ow'de reducties worden gegeven
voor het vervoeren van grondstoffen
on indusfrie-orodueten van en naar
een zestal met name genoemde sta
tions.
Wat betreft de te voeren handels
politiek. zoo vervolgt de not-a, doen
wii u beleefd opmerken, dot de zin
snede in de Memorie van Antwoord
on de Stnainbegrooting (Hoofdstuk D
-'o z/-*u de 3>utsche ro-eurTerit.ie, °-e-
zlen den credietnood. in het huüüge
stadium haar hoogtepunt overschre
den zijn. voor de metaalnijverheid on-
iuist is. Van een tempering der Duit-
«che valuta concurrentie is -een sora
ko. Naar het inzicht van adressanten
zal de steeds verminderde koop
kracht van het Duitsche vo'k tot ge
volg hebben. dat de Duiteohe in
dustrie in hef eteen land terrein ver
liest en daardoor nog meer dan nu
het géval is. aangewezen zal zijn op
de buiten'andsche markten.
Het is ons dan ook, aldus adres
santen. onbegrijpelijk, dat de M. v.
A. een min of meer optemistischen
toon over de Duitfiche concurrentie
kan doen hooren Bovendien treden
België en Frankrijk in de laatste
maanden meer ren moor als valuta-
ooncurrenterr naar voren «-en dreigt
er gevaar thans van meerdere zijder.
Adressanten betoogen dan nog. dat
in hun industrie een funeste cirkel
gang plaats heeft door de buiten
land sche concurrentie verminderdt de-
afzet. door den verminderden afzet
stiigen de productiekosten en hier
door wordt het steeds moeilijker de
concurrentie te weerstaan.
Daarom wordt in deze industrie van
in voerbelemm erende m aatregel en
geen nriisverhooging der artikelen
verwacht. Waneer het binnenlandsch
debiet verzekerd is, lean goodkoopcr
immers ruimer worden gepro
duceerd.
UIT HET MIJNBEDRIJF.
Het bestuur van den Aleemeenen
Cliristeliiken Mijnwerkersbond heeft
aan het hoofdbestuur van den Alge
meenen NederJandschen Mijnwerkers
bond inzake de actie voor loonsver-
liooging een brief gericht, waarin bet
o.m. mededeelt het feit. dat de ver
gadering van den bondsraad besloten
heeft, van den minimumlooneiseh
voorloopig af te zien, zeer verstandig
te vinden, daar bij mogelijke door
voering van een minimumloon van
f5.20 voor de houwers het praciSscli
gevolg zou zijn. dat de mijnwerkers
een aanmerkelijke loonsverlaging
zouden hebben te aanvaarden. De
tijdsomstandigheden leenen zich daar
niet voor.
Met de mededeeling. met het voor
stel van den Algemeenen Christelijker!
Mijnwerkersbond van 8 pet. loonsver-
hoogipsr mee te gaan en deze in de
vergadering van de contactcommissie
te helpen verdedigen, kan de Christe
lijke Bond zeer goed accoord gaan.
Een daartoe strekkend voorstel r.al
door de organisatie in overleg me'
den Protestantsch Christelijk en Mijn.
werkersbond weer bij de contactcom
missie worden ingediend.
Wat de mededeeling omtrent een
eventueel e staking bij de drie Oranje
Nassau mijnen betreft; de Christelijke
Bond acht het minder goed daarover
voordat bedoelde vergadering van de
contact/commissie is gehouden, te
gaan fipreken cf te onderhandelen.
De bond wenseht de onderhandelin
gen in do contact-commissie nf te
wachten voor het nemen van nndera
maarregelen bij de organisatie cnri
punt van besproking kan uitmaken.
Varia.
Omdat naar hun meening de loo.
nen niet voldoende zijn, hebben de
werkloozen op het Gieterveld te As
sen aan het werk gesteld den arbeid
neergelegd.
Wegens slapte is de fitoomschoe-
nenfabrieks van de N.V. Spieringhs
en Zn. te Hilvarenbeek stop gezet.
De luinbouwpatroonsorganisaties
in verschillende plaatsen van liet
Westland hebben do bestaande collec
tieve contracten aan de arbeidersor
ganisaties opgezegd.
Te Amsterdam is een comité ga-
vorrnd tot stichting van een organU
satie van uitsluitend Amsterdamschfl
gemeente-ambtenaren op modernen
grondslag.
De Kamer van Koophandel <9
Alkmaar besloot zich tot de gemeen
tebesturen jn haar district te wenden
met het verzoek de 48-urige werk
week in ie voeren.
De afdeeUng Deventer van den'
Nederl. Graflscbcn Bond heeft zich
tegen het ontwerp-contract in het
boekörukkensbedrijf uitgesproken^
maar besloten, den algevaardigden
naar de algeiueène vergadering een'
vrij mandaat te geven.
De afdeeJing zwolle van den
Chr. Grafischon Bond heeft het voor
gestelde collectieve contract ver
worpen.
Do afdeeling Winschoten van
den Algezn. Nederl. Typografenbond
heeft het nieuwe contract niet aan
genomen.
Sport en Wedsirüden
DAMMEN.
WEDSTRIJD OM HET KAMPIOEN
SCHAP VAN HAARjjEM EN
OMSTREKEN.
De afgebroken partij tusschen do
hoeren H. Q. Teunisse en P. J. van
Dartelen eindigde in eene overwin
ning voor den heer Van Dartelen.
De afgebroken partij tusschen da
heercr. I'. J. van Dartelen cn P. J.
Eype eindigde in remise.
SIMULTAANSéANCE TE BEVER
WIJK.
V rij dagavond a.s. 15 dezer zal door
den l eer J- W. van Dartelen uit
Haarlem eene simultaanseance gege
ven worden voor de ieden en genoo-
digdén der „Beverwiiksche Damclub"-
te- gelegenheid van het éénjarig be
staan dezer vereeniging.
Deze séance, welke te half acht zal
aanvangen, wordt gegeven in de bo
venzaal van Café ..Suisse", Brcestr.aat
78, te Beverwijk en is voor eiken
damspeler toegankelijk.
ONAANGENAME ERVARINGEN
OP F EIS.
Opdat zeer vele landgenooten, die
Duitschland in transito doorreizen,
hun voordeel er mee kunnen doen,
vertélt Ir. J. M. Kooy in de ,,N.
R. Cfc." zijn onaangename reis-erva-
ringen.
Op weg van Holland naar Zwitser
land heeft dc bekende visitatie van
passagiersgoederen te Cranenburg
plaats. De Duitsche douane-beambte
stelt bij dit onderzoek gewoonlijk dc
vraag, of ook tabak wordt medege
voerd. _Op mijn antwoord, dat in mijn
handkoffer zich ongeveer 25 sigaren
bevonden en nadat deze hem getoond
waren, werd do mededeeling ontvan
gen, dat daarvoor SOOO mark invoer
rechten betaald moesten worden. De
koffer kon echter ook voor de reis
door Duitschland verzetreld worden,
in welk geval een vracht van 400
mark verschuldigd was. 's Avonds in
Bazel zou een en ander mii dan we
der ter hand worden gesteld.
Het ligt voor de hand, dat tot laatst
genoemde oplossing werd overgegaan.
Daar de reis behalve Zwitserland,
ook Oostenrijk en Italië gold, werd
voor den aanvang van dc reis de in
Nederland aangekochte valuta voor
beide laatstgenoemde landen. n!s niet
direct benoodigd, in den handkoffer
gedeponeerd, ook al omdat speciaal
het Oostenrijksche bankpapier quao-
titaticf op te veel ruimte aanspraak
maakt om bc-fc op normale wijze in een
zak mede te voeren.
Daar tot na de verzegeling de on
middellijke controle op het handvalies
behouden bleef, word de plaats van
hot „irigczegelde" geld nog veiliger
geacht dan het overige, dat zich in ei
gen zak bevond.
Voor dit laatste (Nederlandsche,
Duitsche en Zwitserscho waarden)
kon een „Bescheinigung" verkregen
worden, voor het in den koffer aanwe
zige niet. Dit kwam. volgers den
met géldaangclegcnhedcn belasten
beambte, daarvoor niet in aanmerking.
's Avonds te Bazel aankomende, nam
ik zelf mijn bandvalies in ontvangst
en controleerde de verzegeling, die
volkomen intact was. In mijn hotel
gekomen, waren alle Ifnlinanschf cn
bovendien de Oostenrijkscho biljet
ten tot van hooge waard':i verdwe
nen. Do bankbiljetten tót 30.000 kro
nen had men mij gelaten, alles daarbo
ven was gestolen. Hetgeen aantoont,
dat men zeer op zijn gemak was te
werk gegaan.
Dc personen, die zich aan diefstal
schuldig mankten, W -n <'us u -ven-
dien het Rijksatrmpel misbruikt om
hun slag te slaan.
Van reclame kon geen sprake zijrf_
daar mijn „Bescheinrgung"' Oosten-
rijksch noch Italiaansch papier ver
meldde, terwijl, stel dat men een on
derzoek had kunnen forceercn, do veel
vuldige verwisseling van het treinper
soneel op dit lange traject de zaak
niet vereenvoudigd zou hebben. Af
gezien van den langen duur van een
deroeujk gecompliceerd onderzoek, een
tijdsbestek, dat niet velen op hun door
reis fb.v. mar Genua-IndiëJ tcr be
schikking hebben.
ConclusieMen vertrouwe niet. op
de onaantastbaarheid van het Duit
sche zegel.
IIET PROCES INZAKE DEN" AAN
SLAG OP MAX IIARDEN. In het
proces tegen de medeplichtigen bij den
aanslag op Max Harden de eigen
lijk© dader Ankermann is voortvluch
tig verklaarde, de bekl. Grenz, dat
hij op zekeren dag uit Munchen een
brief had gekregen, waarin voor een
vaderlandslievend werk twee jonge
mannen werden gevraagd, die lust
hadden iels te ondernemen. Een goe
de belooning was verzekerd, desge-
wenschi een betrekking in Beiersehen'
staatsdienst. De brief was geadres
seerd: A. V. G. 500 nosie restante.
Opmerkelijk is, dat deze lettert
reeds toen zouden zijn gebruikt, nog
voordat Grenz de beide daders kende.
Wat zou de beteekenis anders kunnen
zijn dan: Ankermann-Weichardt-
C.ienz? De brief was onderteekond mei
een eter.
De eerste helper,' dien Grenz vond,
was de voormalige officier VVeiehardt.
Dezo had weder Ankermann bij hem
gebracht, dien hij echter reeds kenda
cn die. nadat men hem had uiteenge
zet. wat men van plan was, had ver
klaard: Ik doe in elk geval mee. De
crie waren liet er over eens; dat Har-
den uit den weg moest worden g©
riiirad („erlcdig:"). Grenz ontkent
evenwel, dat „erleeigen" gelijk stond
met doodon. Men had slechts non „on
schadelijk maken" gedacht. Mmi wil
de Harden beletten in Amerika voor
drachten te bonden. Grenz had zijn
l eiden halpers 23.000 Mark ppgevcn,
die hij daartoe uit Muncbcn had ont
vangen.
Met dit gc'd waren zij naar Berlijn
gegaan, waar zij een vrooüik 'oventje
leidden. 'P-en bet ge'd op was, hadden
zii zich v.1 1r !->t Grenz geve na, die
hun °AK> mark. daïi een paar
m?a' r-vn nrk. m.-'k n 1500
mark gaf. Ten s>r.e had hij hun me
degedeeld, dat hij voorlcopig geen
