40e Jaargang No. 12124 Verschijnt dageUiks, behalve op Zon- en Feestdagen zaterda® ie december 1922
ABONNEMENTEN per 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd ADVEHTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.-75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. BIJ
is (kom der gemeente) I3.671/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers f0.15. Geil- abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en aanboa van 1—4 regel* 60 Cle
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/» 1 franco per post f0.65. Poat Giro 38810. per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. A contant; baiten het Arrondissement dubbele prijs.
Uitgave der N.V. Lourens Coater, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082 I Directie en Administratie Groote Houtstraat 83. Telefoonnrs. Redactie 600 en Administratie 724
BIJKANTOOR voor Santpoort, Vclsen, Vclscroord, Wijkeroofi, IJmuiden, Beverwijk enz. DRIEH11IZERKERKWEQ 2, VELSEN, TELEFOON 3521
PIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES HEN BLADZIJ DEN.
EERSTE BLAD
Agenda
Heden.
ZATERDAG 16 DECEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein.
Het Rotterdamsch Tooneel: „Dom
heidsmacht", half acht.
Hotel „Spoorzichl", Stationsplein
Matinée en Avondconcert.
Dans-Instituut Gebr. Kwekkeboom,
Kleine Houtstraat 106: Bal Dansclub
Onder Ons", acht uur.
Tea-room Luxor Tbeater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.305-30 en
's avonds S10.30 Concert.
Cinema Palace FoyerMiddag-en
Avondconcert 1.305.30 en 811 uur.
Bioscoop-voorstellingen.
ZONDAG 17 DECEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
Het Schouwtooneel: .De Prooi", 8 u.
Schouwburg Jansweg. Hoilandsch
JTooneelgezelsohap: „Blonde Ris", S u.
Gemeentelijke Concertzaal: Concert
der Haarlemsche Orkestvereniging,
half drie.
Gebouw van den Protestantenbond:
Bijeenkomst van „De Nieuwe Ge
dachte", drie uur.
Café „Dreefzicht": Balavond Deut
sche r Verein.
Brongebouw: Dansavond G. J. de
Lange, 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid: Bin
nenhuiskunst 10—4 uur.
Kleine Vereeniging, Kleine Hout
straat: Muziek.
Café-Restaurant „Lion d'Or", Kruis
weg 36:'Conoert van 811 uur.
Tea-room Luxor Theater, Groote
Hourstraat 's middags 3-3°5-30 en
's avonds 810.30 Concert.
Cinema Palace FoyerMiddag- en
Avondconcert 3.30—5.30 en 8—11 uur.
Cmema Palace. Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling van 2 u. n.m. af.
Lu.vor-Theater, Groote Houtstraat.
Bioscoopvoorstelling van 2 u. n.m. af.
Schouwburg De Kroon. Gr. Markt,
Bioscoopvoorstelling van 2 u. n.m. af.
Scala Theater. KI- Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling van 2 u. n.m. af
MAANDAG 18 DECEMBER.
Stadsschouwburg Wilsonsplein:
De Ilaghespelers: ,,De Vertraagde
Film", 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid: Bin
nenhuiskunst 1U4 uur
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.30—5.30 Ml
's avonds 8—10.30: Concert.
Cinema Palace Foyer: Middag- en
Avondconcert 3.305.30 en 811 uur.
Luxor-Theater, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling, S uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinemd-Palacc, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Scala-Theater. KI. Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Stadsnieuws
LICHAMELIJKE OPVOEDING.
Voor de Ouder-cominissie school no.
4 zal op Woensdag 20 December in
het gebouw „De Nijverheid", als
spreker optreden de heer H. L. War
nier, Inspecteur Lichamelijke Op
voeding, inet het onderwerp: „Wat
ouders valn schoolkinderen van licha
melijke opvoeding moeten weten."
FILM EN ONDERWIJS.
Wij lezen in de N. R CL:
De Haarlemsche filmfabriek Poly
goon heeft dezen zomer, onder leiding
van den heer A. M. van der Wel, ii-
i-ecteur van de gemeentelijke school
bioscoop te Rotterdam, een film ver
vaardigd geheel ten dienste van het
lager onderwijs.
De Rijn van Lobith tot aan zee,
neet deze eersteling, die Donderdag
avond op het doek debuteerde voor
een aantal genoodigden te Rotterdam.
Met groote toewijding hebben de
heeren Van der Wel en B. D. Ochse
de laatste als directeur van genoem
de filmfabriek, zich gegeven om van
deze niet gemakkelijke opgave iets te
maken en zij zijn daar ook zonder
twijfel In ges'aagd. Op boeiende en
onderhoudende wijzo zullen de jeug
dige toeschouwers worden in kennis
gesteld met de bezienswaardigheden
van het stroomgebied vnn den Rijn
in ons land Overzichtelijke kaarten,
fheel eenvoudig gehouden, zullen hen
ter gemakkelijke orienteering dienen,
en hun leidsman heeft wel gezorgd
geen enkel bezienswaardig plekje
langs de 172 kilometers, die de Rijn
in Nederland lang is, over te slaan.
Ze zullen kennis maken met het land
schap in zijn bekoorlijke wisseling,
met de menschen, met de steden m
zoo nu en dan mot flora en fauna.
De opschriften „titels" noemt de
vekman ze zijn soms wel wat over
dreven lyrisch en zullen ongetwij
feld bij ecnige versobering winnen.
Onze lagere-schoolrakkers, uitgezon
derd dan enkele vroe cr-meditatieve
naturen, voelen nog niets vnn- ..de-
vooi-knic'ende hniskens" of „onge
naakbare torens".
HET P0STTA3IEF.
De beer Wcitkamp heeft aan den mi
nuter ran waterstaat ««visaed: 1. Is het
juist, dat do minister voornomons is big
de posteryen voor de steden eon vermin
derd stadstarief in te voeren t 2. Zoo ja,
is dan de minister bereid een overeen
komstig verminderd tarief voor de platte
landsgemeenten voor te stellenf
PERSON AXIA.
Voor het examen Boekhouden, af-
trenoman door de Ver. van Leeraren
bij het M. O, is geslaacd mej. L. M.
Biezenaar, alhier.
Onze stadgenoot, de h er Schaap,
ondanviizcr aan de lt.-K. School in de
Choorstraat, staat na 1 op de voor
dracht voor Hoofd eon er school te
Sittarü.
In den ouderdom van 77 jaar is
overleden de heer J. W. Schornagcl,
oud-concierge der Ambachtsschool.
DE „INFANTERIE-KAZERNE".
Het lid der Eerste Kamer Mr. M.
Slingenbcrg hoeft den Minister van
Oorlog de volgende n ragen gesteld:
lo. Is het den Minister bekend, dat
de raad der gemeente Haarlem heeft
besloten tot net instellen van een
rechtsgeding tegen den Staat der Ne
derlanden, teneinde wederom de vrije
beschikking te verkrijgen over bet
aan de gemeente Haarlem in eigen
dom toebohoorende gebouwenoomplex
bekend als „infanteriekazerne", in
welke gebouwen vroeger het infante-
riegarnizoen was ondergebracht?
2o. Is het bericht, voorkomende in
een der Haarlemsche dagbladen (ons
blad red. Haarl. Dgbld. van 9
Dec. LI., juist, dat het Rijk zou heb
ben besloten dit perceel te verbou
wen, welke verbouwing ongeveer
f 60.000 zou kosten, en dat men met
dat verbouwingswerk alvast zou zijn
begonnen?
3o. Zoo ja, is de Minister niet van
oordeel, dat het, teneinde een moge
lijke verspilling van Rijksgelden. te
voorkomen, verstandiger zou zijn met
deze verbouwing te wachten totdat de
uitslag van bovenbedoeld rechtsge
ding vaststaat?
4o. Indien de Minister onverhoopt
met deze verbouwing niettemin reed6
nu wil doorgaan, uit welken begroo-
tingspost meent de Minister don de
ze kosten te kunnen betalen?
COÖPERATIEVE BOUWVEREENT-
GING „DE EENDRACHT".
Door den buitengewoon gunstigen
stand van hef ziekenfonds der veree
niging kan dit jaar aan de leden drie
weken vrije huur worden verstrekt.
Tn deze dure tijd zal dit buitenkansje
zeker wel in dank worden aanvaard.
Uitgaan
DE PROOI.
Wij herinneren nog eens aan de
tweede opvoering te Haarlem van
DE PROOI, tooneelspel in 4 bedrij
ven van A. Sésée, waarin de sterke
speelrollen vervuld worden door Me
vrouw Stine van der Gaag en de hee
ren: Ko van Dijk, Frits Bouwmeester
en Carel Rijken.
De regie is van Adr. van der Horst.
BAD'EN. In het Douche Badhuis
aan den Schotersingel z n in den af-
geloopen week 1250 baden genomen,
in dat op het Leidscheplein 810.
PENSIOENPREMIE VOOR LEERA-
REN. De Plnntselyko Vereeniging van
leeraren en leernrossen arm gemeentelijke
inrichtingen van gymnasiaal en middel
baar onderwys heeft zich tot den ge
meenteraad gewend met een adres waarin
den Raad verzocht wordt nan den Minis
ter van Onderwys met aandrang te vra
gen de gemeenten vry te laten inzake
het laten betalen door leeraren aan ge
meentescholen van hun 8 3 '2 pet. pen
sioenpremie.
In do toelichting wordt gezegd, dat
voor alle andero gemeenteambtenaren
deze premio door de gemeente wordt vol
daan en dat de leeraren te Haarlem geen
vacantie- en kinderbijslag ontvangen.
HET JONGENSGILDE. Zondag
avond a.s. om half aeht zal in do Waai-
sehe kerk alhier een wydingssameDkomst
van het Jongensgilde plaats hebben met
curatoren en medewerkers, directie,
ouders et jongens
De wydingsdieiist staat onder leiding
van den heer O. A. Bargcr, voorzitter van
het coratoriura,
DE ZETEL VAN BLOEMBOLLEN
CULTUUR.
Van de vergadering van het Hoofdbe
stuur van de Algemeene vereeniging voor
Bloembollencultuur geeft het Weekblad
voor Bloembollencultuur het volgend^
verslag:
De vergadering nam kennis van de
aanbieding van het Gemeentebestuur van
Haarlem, vervat in hot schrijven van
Burgemeester en Wethouders van 30 No
vember en van hot aanbod van een aantal
personen- uit ILllegoin, Lisse en Sasson-
keira, ter kennis gebracht in do conferen
tie van 4 December 1.1.
Aan do Commissie van het Eigen Ge
bouw werd opgedragen do voorstellen de-'
zer personen te onderzoeken en daarover
•co spoedig éigolyk rapport ui. te bren-
'a can 't Hoofdbestuur, terwijl aan het
üloemboüen-Comité zal verzocht
..'_d ie mogelijkheid van do invoering
een 3 4 pet. heffing op den omzet
onder oogen to zien.
Een onderhand met
Jan Mnseh.
GEEN PAUZE MEER? OORSPRON
KELIJKE NEDERLANDSOHE TOO
NEEL WERKEN.
Wy haJden ook nog een onderhond over
do quaestie van het wenschelyke van
net al- of niet honden van pauzes met
Jan Mnseh, den bekenden acteur en di
recteur van „Het Schouwtooneel".
Voor den schouwburg achtte de heer
Mnseh het afschaffen van de pauze zeer
moeilyk uitvoerbaar, al zou het uit een
artistiek oogpunt by stukken als het
expressionistische „Viyhcid" en „De op
geknoopte die werd af geknoopt" zeer
wenschelyk ryn de stemming niet te var-
breken.
De buffetten zya n.l. verpacht en ge
ven aan de moeste sehonwbnrgen een ze
ker inkomen, in de contracten staat zelfs
zeer vaak een pauze van 20 minuten ge
stipuleerd. Misschien zou de panze kun
nen worden ingekort tot 10 minnten, maar
dit zon toch weer een bezwaar voor de
pachters van de buffetten zyn.
Dan hebben de groote dccorveranderin-
gen meestal joist in de groote pauze
plaats, geroutineerde tooneelschryvers re
kenen daarop by het schryven van hun
stukken.
Voorts mag niet vergeten worden dat
veel menschen op zyn zachtst gezegd: niet
alléén voor het stuk naar den schouw
burg gaan, evenmin als trouwens naar een
concert. Voor dezulken is de pauze een
noodzakelijkheid: zy kunnen eons rond
wandelen, wat gebruiken, oen praatje ma
ken, het oordeel van anderen over het
stuk vernemen. Werd de pauze afge
schaft, dan zou dat deze schouwburg-
gangers zeer zeker afsehrikkon. En er
gaan in deze d3gon toch al zoo weinig
menschen naar den schouwburg, zoodat de
tooneelgezelschappon niet dan met de
grootste moeite en omzichtigheid „er ko
men" en blijven bestaan.
Zelfs voor diegenen, die naar den
schouwburg gaa-j met het éénige doel:
goede tooiieelspeolkonst te genieten zou
het zonder onderbreking eenige uren
achtereen luisteren te vermoeiend zj]n.
En ook aan den andoren kant van het
voetlicht zou vaak de inspanning meer
ia 't bijzonder voor iemand die in een
stak bijna voortdurend op het tooneel 5s,
of die, alleen, een voordrachtavond houdt,
te groot worden. Zoo'n voordrachtavond
toch veroorzaakt geestelijke en lichame
lijke vermoeienis en het is vooi den
voordrachtkunstenaar wenschelyk, dat hij
gelegenheid krygl n i t de eene en i n de
andere stemming te komen en zyn aan
dacht te kunnen concentreeren op het
geen nog volgt.
Wy maakten van deze gelegenheid ge
bruik om aan Jan Musch ook nog eens
diens oordeel te vragen over het onlangs
door de Vereeniging ran Letterkundigen
aan den gemeenteraad van Amsterdam
gedaan verzoek, om aan de subsidies, die
de Raad opnieuw aan tooneclgczelschap-
pen zal verloenen do voorwaarde te ver
binden, dat zjj gedurende elk jaar een of
meer nog niet gespeelde oorspronkelijke
werken ten tooneele zullen voeren.
Musch bracht onder onze aandacht,
dat door „Het Schouwtooneel" in drie
jaar 15 oorspronkelijke Nederlandsche
stukken zyu opgevoerd, ook Vnn der Lngt
heeft een aantal oorspronkelijke stukken
gebracht. Hy is daarvoor zelfs door de
Vereeniging van Letterkundigen gehul
digd! Aan genoemden eiseli wordt dus
eigenlylc al voldaan.
Maarer wordt weinig goeds ge
produceerd, de meeste letterkundigen ko
men niet in den schouwburg en Ms zy
eens een stuk schryven dat geschikt h
honden zy nog geen rekening met de
moeilijkheden, die het tooneel iu Holland
door te worstelen heeft. Het aantal per
sonen, dat zy laten optreden is n.l. meest
al Teel te groot en het maakt natuurlyk
voor den directeur van een gezelschap,
dat alleen door reizen het hoofd boven
water kan houden, financieel een groot
verschil of by met 10 of met 30 personen
een. reis, by voorbeeld naar Groningen,
moet ondernemen. Meestal zetten dc
schrjjvere hun stukken met te weinig za
kenkennis op; zij zijn „to duur".
Trouwens, vervolgde Musch, de meeste
Nederlandsche letterkundigen stellen niet
echt belang in ons tooneel en weten van
het repertoire niets af. Wij moeten dns
onze stukken wei nit het buitenland ha-
Ien, al doen wy dit over 't algemeen on
gaarne, want wy spelen, als Nederlan
ders, natuurlyk het gemakkelijkst Neder
iandsche stukken. N u moeten wy Frau-
sclie stukken spelen en dan vindt de on
tlek ons niet Fransch genoeg, of Russl
si'ho stukken en dan blykt, volgens de be
oordeelaars, weer dat wij niet genoog van
Russischo toestanden weten. Jleusch: wer
ken is voor den Noderlundachcn tooneel-
speler niet gemakkelijk: hy moot zich
voortdurend aan allorlei dingen aan
passen I
SNELVERBAND.
In een der zalen van het gebouw „De
Nijverheid'' werd Vrijdagavond door de
Eerste Hulp-vereeniging „Snolverbaml
een onderlinge verbandwedstryd ge
houden..
Hiervoor bestond een zeer groote be
langstelling. Onder de aanwezigen waren
o.a. do heer E. H. Tenckinck, commissa
ris van politie en do heer H. L. Warnier,
de inspecteur van den dienst der licha
melijke Opvoeding.
De voorzitter, de boer W. Sacijs, opcmle
de bijeenkomst met een toespraak, waarin
hy allereerst de twee genoemde heeren
welkom boette en een bericht van verhin
dering van den burgemeester voorlas. Hij
wees op de groote beteekonia van dezen
avond en op het nut van do vereeniging
„Snelverband" in het algomeon.
Hy dankte de vier dokters, die zich be
schikbaar hadden gesteld om als lid der
jury te fungeeren. Deze vier genecshee-
ren waren Dr. J. van Konijnenburg, de
eere-voorzitter der vereeniging; Dr. Ch.
A. Götte, Dr. C. L. W. Ruys en Dr. Maseh-
hsupt.
Da heer Sneys vestigde er nog de aan
dacht op, dat het hier eon wedstrijd gold.
die in het tecken van monschlievendheid
stond. Hy sprak de hoop uit, dat de le
den elkaar met een heiligen naijver zou
den bekampen en dat zy geen last van
„plankenkoorts" zouden krygen.
Toen nam de wedstryd een aanvang.
Vier dames moesten hun hulp verleoaen
in het volgende geval:
„Een jongen van zestien jaar krygt het
wiel van een zwaren wagen over borst en
imker onderarm; hy wordt bewusteloos
gevonden met ©en wonde boven het lin
keroor."
De vier mannen moesten handelen in
het volgende geval:
„Een heer springt van «en in volle
vaart zijnde tram en komt onder den
volgwagen, met het gevolg, dat zyn rech
ter bovenarm Verbryzeld wordt; boven
dien blykt het linker bovenbeen gebro
ken te zyn.
Zoo worden er nog verschillende onge
vallen verondersteld.
De oefeningen namen gemiddeld onge
veer twintig minuten in beslag.
De dokters keken zorgvuldig'toe, gaven
nuttige wenken, stelden verschillende
vragen en controleerden de behandeling
tenslotte terdege.
De heer L. Holzhaus maakte zich op
dezen avond ook bijzonder verdienstelijk.
Na afloop van don wedstryd nam do
heer Saeys nog even het woord, Hy was
van meening, dat alle deelneemsters en
deelnemers naar hun beste weten gedaan
hadden, wat zij dachten, dat verricht
moest worden. Weliswaar waren enkele
fouten begaan, maar er was ook dikwijls
reden tot oprechte bewondering geweest.
In ieder geval had deze wedstryd een
aanleiding tot groote tevredenheid gege
ven en voor de deelnemers was het een
bijzonder nuttige les geweest. De beer
Saeys verzocht hierop ann Dr. Vnn Ko
nijnenburg, de pryzen te willen uitreiken.
Deze noemde dit een aangename taak.
Haarlem kan zich, zei spreker, gelukkig
pryzon, dat hier do vereniging ->Saelver-
band" bestaat en wanneer iemand even
tueel een ongeluk mocht krygen, dan mag
het voor hem een groote geruststelling
wezen, als hy van de leden van de v?r-
eeaiging „Snelverbanddo eerste hulp
krygt. Dr. v. Konijnenburg reikt© hierop
met voor ieder een toepasselijk en vrien
delijk woord do pryzen uit.
Deze waren als volgt behaald:
Eerste prijs dames do groep onder lei
ding van mevrouw De Ru.ter (met by-
zonderen lof van de jury); eerste pry's
heeren de groep onder leiding van den
heer Van Dijk; tweede prys dames de
groep van mevrouw Mühlso.hlegel; twee
de prys heeren de groep van den heer J.
Tates; derde prijs dames de groep van me
vrouw De Boer en derde prys heeren de
groep van den heer In 't Hout.
Dr. Van Konijnenburg sprak nog een
bemoedigend woord tot de groepen, die
geen prys hadden gekregen en riep hun
too, dat zy zich hierdoor niet moeston
laten ontmoedigen, ny hoopto tenslotte,
dat het 't volgend jaar voor do jury nog
veel moeilijker zou wezen, om de pryzen
toe to kennen.
De heer Saeys bracht dank aan de
vier doctoren en beval de vereeniging
„Snelverband" in hun voortdurende be
langstelling cn vriendschap aan.
We besluiten dit verslag met een woord
van lof aan de twee heersn, die zich voor
dezen wedstryd als „patn-nten" hadden
beschikbaar gesteld, wat lang geen be
nijdenswaardig baantje was.
LEGER DES HETLS. In de tehui
zen voor daklooze mannen, vrouwen en
kinderen aan het Suaarao 92 en 102, Te'..
2435 werden ia do afgeloopon week ver
strekt 1764 po*:.es voedsel en 441 nacht
verblijven.
Van liêi Polltloke Tonr-
nooiveli.
TWEEDE KAMER.
15 December.
Het gezantschap bij dan
Paus blijft. Herziening
lager onderwijswet. De
hzefdenkwestie weer opge
rakeld. Vragendag.
Or.dor rr.axiinalen druk In
de donkore dagen I
Zooals uc reeds eerder mededeelde,
zou de dag van heden beginnen met ceu
serie urgent kleingoed. Laat nic er da
delijk aan toevoegen dat het bijna alle
maal dingen zonder publiek belang wa
ren: ecnige suppletoire bcgrootinkjes,
'n paar onteigeningen in diverse uit
hoeken. e.d. Verder enkele duic reke
ningen, als het 33-inilliocn-verlies bij
dc spoorwegen ever 19:2 (welke reke
ning evenwel vroeger al uit der. treure
is besproken ca v, rik: nu ronder mop
peren werd gesanctionnecrd), ccn na
dere dekking van dc vccvoeöersUop ua
de crisisjaren, de machtiging tot het
aangaap van een overeenkomst met de
H. S. M., d:e mans de geheele Z. H.
E. S. M.-lijn van Rotterdam naar Den
Haag cn Scheve nu. ge 11 m Landen heeft
cn ce voorzieningen naar aanleiding
van de opheffing van het departement
vaa Landbouw, welk laatste ontwerp
een stemming vereischte verzocht
door den heer Braat die met 42
tegen 23 stemmen (vrijwel rechts-links)
ten gunste van dat Voorzieningsont-
werpje afliep. Voor de rest ging dit al
les „z. h. s.",
Van grooter gewicht was de stem
ming over het Donderdagavond door
Ds. Kersten verdedigde amendement
tot schrapping op de begrooting van
Buitenlandsche Zaken van het Nedcr-
landsch gezantschap bij den Paus. De
verwachtingen aan beide zijden der Ka-
mer waren, na de discussie van dien
avond, natuurlijk nogal gespannen.
Namens de S. D. A. P. legde de heer
Gerhard een korte verklaring af: men
zou, hoewel de heer Schaper bij de be
handeling van een gelijksoortige po
ging van ar. v. d. Laer verleden jaai
had gezegd, dat zijn fractie niet telken
jare zou meedoen aan een offensief op
dat gezantschap, nu toch maar, vooral
ook om bezumigingsredeaen, de partij
kiezen van den aanvaller^ ds. Kersten.
Overigens werden géén verklaringen af
gelegd.
De stemming was 4837 ten na-
decie van het amendemen'-Kersten.
Vóór dit amendement stemden de
Christelijk-Historischen, de Vrijheids
bond, uitgezonderd prof. Visser van
IJzendoorn, de S. D. A. P., de plattt-
landersbond, de communisten, mej.
Van Dorp en last not least ds. Kersien
zelf. Tegen de Roomsch-Katholieken,
die tot den laatsten man toe waren op
gekomen, de anti-revolutionnairen, de
vrijzinnig-democraten en de reeds ge
noemde professor.
Met is daarna rustig voort gaan bab
belen over de details der herziening van
de lager onderwijs-wet. De verandering
ten opzichte van het vervolgonderwijs
waarvoor minister De Visser liet
Rijk niet meer wil laten betalen, zoo
dat dit onderwijs uitsluitend voor reke
ning der gemeenten of schoolbesturen
komt lokte eenig verzet uit bij de
sociaal-democraten en de vrijzinnig-de
mocraten (hier ging het nog slechts om
het gemeentelijke vervolgonderwijs; het
bijzondere is in een aantal artikelen el
ders in de wet geregeld, doch zijn lot is
hetzelfde), die deze bepalingen onver
minderd wecschten te bandhaven, uit
vrees voor schade aan de intellectueels
ontwikkeling van hen, die de lagere
school hebben verlaten. Meer gemoede
lijk was de commissie van rapporteurs,
die het vervolgonderwijs vrij wenschte
te laten, zoodat het niet „wordt" maar
„kan worden" gegeven. Aan dezen
wensch heeft de minister dadelijk vol
daan. Dcch voor handhaving der Rijks-
vergoeding aan dit onderwijs was hij
niet te vinden, aangezien hij er niets
dan misère mee ondervonden had en het
geld voor. 7 8 was weggeworpen.^ Met
63 tegen 17 stemmen hechtte de Kamer
daarna haar goedkeuring aan het ver
vallen der Rijksvergoeding.
Een "amendement-Gerhard tot be
spreking van dc verdeeling der school
tijden, het leerplan e. d. voor het ver
volgonderwijs i.a schoolvergaderingen
(de Minister stelde voorin overleg
met de onderwijzers) onder leiding van
het schoolhoofd, kelderde met 63 tegen
18 stemmen, waarna eenzelfde amende
ment ten aanzien van het gewone onder
wijs werd ingetrokken. Het is den so
ciaal-democraten dus niet gelukt, tri-
schoolvergaderingen, die in 1919 door
de Kamer waren geweigerd, thans
langs een zijdeurtje binnen te krijgen.
Bij den minister is nu in overweging,
het vervolgonderwijs in de toekomst
voor een deel door het Rijk te laten
vergoeden.
De hoofdenkwestie, met name het
ambulantisme, werd weer eens m het
debat gebracht dc minister had haar
na de beslissing van 1919, toen het
ambulantisme voor de openbare school
werd afgeschaft, onaangeroerd willen
laten door mej. Westerman en den
heer Suring.
De Vrijheidsboaigc hoofdonderwijze
res (rr.cj. W. is directrice op non-actief
der Ha3gsche Sweclinck school voor
meisjes) verlangde het ambulantisme in
eere hersteld :e zien voor grootere
scholen, nJ. met meer dan zeven jaar-
klassen, en zij hing daarbij schoone ta-
fereelen van orde en eenheid van on
derwijs ter bepleiting van haar amencc-
nent op. Het amendement was echter
technisch onjuist, naar de minister
deed opmerken, omdat het oen hoofd
onderwijzer zou hebben verboden
onderwijs in een klasse te geven in
dien er minder dan" zeven leerjaren wa
ren. En dat kon toch nooit dc bedoe
ling ziin. Daarom trok mo:. Wsster-
nao. ivrai het au ïi men: r-rls be
streden was, o.a. door dc heeren Al-
barda die op de duurte van ambulan
te hoofden wees). Ketelaar (die herin
nerde aan de vroegere debatten hier
over en die zoo'n „wandelhoofd" abso
luut uit den booze achtte, en door rur.
Bomans, die als dc ervaring te Haar
lem van zijn collegawethouder van On
derwijs verzekerde, dat de hoofden er
daar sinds 1920 niet slechter op gewor
den waren, haar amendement in ten
bate van het amendement-Suring, dat
te dezen opzichte de gemeentebesturen
geheel vrij wilde laten cn dat tenslotte
met 49 tegen 27 stemmen is verworpen.
Het ambulantisme b i ij f t dus voor het
openbare onderwijs afgeschaft.
Van den geruimen lijd vergeten
„Vragendag" maakte mr. Dresselhuys
heden gebruik om den minister van Ko
lomen te verzoeken den tnantiegel voor
verplichte keuring bij invoer van tuin
bouwproducten, zaden cn pootaardappc-
len int ons land in Neö.-lndiC op te
schorten en zoo mogelijk op te heffen,
daar gebleken is dat deze goederen te
zeer in kwaliteit achteruit gaan, veelal
zelfs bederven.
Minister De Graaff verklaarde zich
tot opschorting en nader overleg met
den Gouverneur-Generaal bereid, waan
mee dit intermezzo was afgedaan.
Dat de Kamer de volgende week on
der maximalen druk gaat werken zij
vergt nu reeds zéér veel energie van
haar serieuze leden en van dc journalis
ten en ambtenaren moge bü.iken uit
het heden genomen besli: om c k
Maandag te vergaderen zoowel des
middags als des avonds, en verder de
volgende vier dagen weer van 11 uui
's morgens af en met nog twee avond
vergaderingen op Dinsdag en Donder
dag bovendien. Het kan er mee doorl
INTIMUS/
Buitenland
UIT CE FRANSCH E KAMER.
Een motie van vertrou
wen aangenomen.
In de rede, welke Poincaré in de
Kamer heeft gehouden, verklaarde hij,
dat de algemeene toestand eerder gun
stiger dan ongunstiger is geworden.
Hij herinnerde er aan, dat te Lausan
ne overeenstemming is bereikt, cn ven
klaarde, dat Frankrijk ia volledige ge-
dachtenwisseling met de geallieerden
zal blijven, het accoord van Angora z.ü
handhaven, en niet zal toestaan, dat zijn
moreel erfdeel in het Oosten wordt ver-
nietigd of verminderd
Poincaré zeide te hopen, dat de Tur
ken zullen inzien, welke voordeelen een
overeenkomst voor hen oplevert, en dat
zij niet de verantwoordelijkheid op zich
zullen laden voor een mislukking der
conferentie en voor de mogelijkheid,
dat de oorlog in het Oosten opnieuw zal
ontbranden.
Hij verklaarde, dat de besprekingen
te Londen zich kenmerkten door een
buitengewoon gunstige stemming en
door het ontbreken van elke btjbedeo.
ling. Met nadruk wees hij cp de onrecht)
vaardigheid eer beschuldiging van
perialisme, welke tot Frankrijk :s ge»
richt. Deze beschuldiging zal in En.
gelscke regeringskringen nooit weft
klank -inden.
Het is trouwens onmogelijk, zei do
Poincaré, dat Frankrijk, da: honderd
milliard voor Du::schlnnd heeft uitge
geven, afstand zou doen van zijn vorde
ring. Wat ce intergeallieerde schuldei
betreft, welke ia totaal 72 milliard be
dragen, deze zijn aangegaan ter. bato
van de gemeenschappelijke verdediging.
De geallieerden moeten r.-.et de oor
logskosten van elkaar gaan cpeischea,
alvorens Duitschland Je schadeloosstel
ling heeft betaald. Het zou de meesv
onduldbare onrechtvaardigheid zi-a-
wanneer de geallieerden strenger wer
den behandeld dan ce Duitschers, 01
wie de verantwoordelijkheid rust.
Het is niet ons voornemen, aldu
Poincaré, onze schulden te oqtkenhen,
doch zoowel op grond van het recht al'
van den feitelijken toestand is het on^
onmogelijk, te betalen, alvorens DuitscP
land heeft betaald.
Poincaré verklaarde vervolgens, dat
de jongste onderhandelingen te Lon»
den bet thans mogeliik hebben go-
maakt, een regeling der Europeesche in
tergeallieerde schulden te bespreken,
zonder dat Frankrijk toestemt in eenig
offer wat zijn vordering op Duitsch
land betreft.
Poincaré drong vervolgens aan cp
de noodzakelijkneid eeuer controle op
de Duitsche finanrli. Na or aan hcr-
iuiiCiJ te hebben, dar. de bez.'t.i gen
d«r schuldenaren steeds liet 1 i..li»| nd
zijn der schuldeischers, verklaarde hij,
dat Frankrijk nimmer het plan heeft
gekoesterd tot een militaire expeditie
of bet opleggen van een straf aan
Duitschland. Het wil slechts alle rno-
reliike maatregelen nemen om beta
ling zijner vordering te verkrijgen, en
het is slechts bedacht op de bcscner-
ming van de gemeenschappelijke be
langen der geallieerde::.
Wij zullen er vriendschappelijk op
aandringen, hun medewerking te ver
krijgen, zeidc Poincaré. Wanneer wij
tot ons zeer groot leedwezen verplicht
zouden worden, tot eon afzonderlijk
optreden ten einde de noodige1 waar
borgen te krijgen, zouden wij dit
slechts doen ten bate van alle gealli
eerden.
Frankrijk zou in dat geval spontaan
de controle zijner vrienden inroepen
op de maatregelen, welke het eventu
eel zou nemen, en het is bereid, hun
te bewijzen, dat hei niet zou handelen
in ccn militarist:sJiqn geest of met
het voornemen, de hand te leggen op
vreemd grondgebied.
De gedachtenwisscling te Londea
was zeer kalm en bevestigdo dc over
tuiging, dat aan de Entente Cordiale
geenerlei afbreuk zal worden gedaan.
Het zou do voorkeur verdienen, om,-
gelijk Bonar I.aw verklaarde, tot een
gemeenschappelijke oplossing tc ko
men. Het was met de algemeene in
stemming der geallieerden, dat het
Duitsche voetstel werd verworpen.
Het zou niet raadzaam zijn. zcido
Poincaré, thans reeds mede te declcn,
wat er besproken is het zou geen nut
hebben, onzen schuldenaar, Doitsch-
land, reeds thans in kennis te stellen
met de plannen zijner onbetaalde
schuldei?-ric; s.
Poincaré zeide, niets aan deze ver
klaring te kunnen toevoegen. Hij zei
de, zijn pogingen te zuilen voortzetten
