Buitenlandsch Overzicht
HAARLEM'S DAGBLf")
ZATERDAG 23 DECEMBER 1922 DEftDE BLAD
DE INTERCEALLIEERDE SCHULDEN EN DE CONFERENTIE
VAN 2 JANUARI.
CLEMENCEAU EN DE JOURNALISTEN.
FASCISTEN IN BEIEREN?
in dan Franschen Senaat
zyn motie van vertrouwen gekregen.
Op een interpellatie heeft Poinearé ge
antwoord, dat het natuurlijk is dat de
waardeloosheid der schuldvorderingen op
Duitschland de geesten verontrust en op
windt, maar men moet nit de denkbeel
den, die hieromtrent zijn geuit, niet op
maken, dat de Fransche
eischenzelf ook maar ten
deole znllen wordon los
gelaten.
Poinearé had verder bijna niets aan
zijn verklaringen in do Kamer too te voe
gen. Hy constateert, dat Duitschland
voortgaat met zijn fouten; zjjn misbruiken
blijven bestaan; zyo handels- on industrie-
magnaten verrijken zich nog steeds ten
koste van het Dnitscho volk; de uitgifte
van papiergeld neemt voortdurend toe;
de economische en financioole wanorde
kunnen leiden tot de beklagelykste ram
pen.
Poinearé hield vol, dat Duitschland zich
stelselmatig ruineert om zyn invoer te
vermeerderen; het moet evenwel aan zyn
pliehtingen voldoen. Men deelt mee, d3t
nu we Deutsche voorstellen onderhanden
zijn, welke een langdurig moratorium ver
langen. Maar zon Duitschland zyn finan
ciën op gozonden grondslag brengen? Hei
verleden heeft 0113 in dit opzicht wan
trouwend gemaakt. Wy zullen weldra voor
Duitschland een honderdtal milliarden
hobben betaald, net jaar 1022 moet be
slissend zyn voor den wederopbouw der
verwoeste streken en ons nationaal herstel
Daarom
moet Duitschland Frankrijk betalen.
Het Verdrag van Versailles geeft ons
•en recht op zyn domein goederen; dit pri-
vilöge moet van kracht wordon, werkelijk
heid worden.
Ik zal onzen bondgenooten vragen om
met ou3
onderpanden
te nemen of ons die tc laten nemen voor
gemeenschappelijke rekening, Duitschland
laat zyn goud uitvoeren, zonder volmacht
van de commissie van herstel. Het vredes
verdrag legt het op, dat zyn onroerende
goederen tot onderpanden zullen dienen
voor ouzo schuldvordering, niets meer. Te
beweren, dat wy Duitschland wilden ver
stikken, het rnlneeren, is een belachelijke
laster; wy willen 3llecn verhinderen, {lat
het, zich verschuilend achter zijn schijn
bare armoede, over eenigo jaren ons zal
uitlachen om onze werkelijke, onze defi
nitieve armoede.
VTy zullen ons niot verzetten tegen de
pogingen, die Duitschland zal doen om zijn
geld te stabiliseeren, wy zullen zelfs toe
juichen, als het binnen- of buitoalandsche
leeningen sluit, die het veroorloven, om
dadelijk zyn schulden af te betalen, want
betalingen over vele jaren verdeeld heb
ben haar ernstige nadeden. Het is won-
sehelyker, dat Duitschland grooto gedeel
ten van zijn schulden betaalt, dan kleine
annuïteiten, maar dit wil niot zeggen, dat
de betaling der schadeloosstelingen door
do handen van bankiers moet gaan; zy
moet wordon geregeld door do belangheb
bende rogeeringen en door do commissie
van horstel. Deze kwestie zal besproken
worden op de confereiitio van 2 Jnunari.
Den tweeden Januari, vervolgde Poin
earé, zullen wy ook
de intergeaHleordo schulden
besproken.
De deuren staan biervoor thans veel
wijder open en wy behoeven niet meer op
Amerika te wachten voor het oplossen
van deze kwestie, die zeer nauw in ver
band staat met bet vraagstuk der schade
loosstellingen. Volgers het vredesverdrag
vormen de schadeloosstellingen een be
voorrechte schuldvordering, ook al wor
den de oorlogsuïtgaven niet terugbetaald;
het zou daarom vcor Frnnkrr.k niet aan
nemelijk zyn indien het de oor'Ogsschul-
den aan Engeland moest betalen, voordat
het de geleden schade werd vergoed.
Ik heb te Lenden, zeide de minister
president, een buitengewoon warm ont
haal gevonden; ik ben zeker, dat de on
derhandelingen zullen worden voortgezet
in een geest van samenwerking; weder-
zydsch vertrouwen en volkomen gelijkheid
bestaan er tusscheu do geallieerden. In
dien <rc verschillen ontstaan, wij zullen
voor waken, dat die nooit tot onoenighedd
leidon; wy zulleu do bandon van broeder
schap weten te handhaven, welko de ge
allieerden verbinden in den geest van
goede trouw, gerechtiglioid en vryheid.
De politieke medewerker van de „Eve
ning Standard" zegt, definitief le kun
nen mcöcdeelen, dat deB ritsche rcgc'e-
ring het denkbeeld niet ongunstig ge
zind is van
rcconalructio der Interna-
tïonaio banKio.sconferentie,
waarin de Ycreenigde Staten natuurlijk
weer sterk zoude r. vertegenwoordigd
zijn, teneinde het betalingsvcrmogen van
Duitschland te kunnen vaststellen. In
Amerika is men van meening, dat de
geallieerden niet zouden toestemmen
ir. de door Duitschlana gevraagde com
missie, uitsluitend bestaande uit Ameri
kaan sche deskundigen. Het departement
van Buitealandsche Zaken der Vcreeaig-
dc Staten heeft aan de Fransche regee~
ring te verstaan gegeven, dat de Ver-
ecnigdc Staten niet afkecrig zouden zijn
van medewerking aan een confeicntie om
Duitschland's betaiingscapaciteit te on
derzoeken.
Dc houding der Britschc regeering is
volgens den politicken medewerker een
lijdelijkemet ingenomenheid begroet
zij iedcrcn stap van de Verecnigde Sta
ten of Frankrijk, die het brengen van
klaarheid in den huidigen toestand zal
bespoedigen, maar in de meest bevoeg
de kringen te Londen wordt het als bui
tengewoon twijfelachtig beschouwd, dat
er een zuiver Amerikaansche commissie
zal worden ingesteld.
Tc Parijs zal naar men weet op 2 Ja
nuari de voorbereidende conferentie voor
de financieclc conferentie van Brussel
beginnen. Te Brussel zullen de Veree-
igde Staten niet-officicel vertegenwoor
digd zijn. Het zal, zoo meldt de mede
werker der „Evening Standard" ten slot
te nog, geen verrassinff wekken als er
vóór dien datum een mededceling wordt
gedaan betreffende een nieuwe interna
tionale commissie in de richting van de
houding der Vereenigdc Staten.
'1
Amerika en de schade
vergoeding.
Senator Borah's amendement laat aan
don president do keuzo over dor tot de
conferentie uit te noodlgon mogendheden.
Borah verklaarde dat behalve de an
dere gunstige gevolgen dio fle aanneming
van zyn amendement zou hebben, daar
door ook het vraagstuk der schadever
goeding zyn beslag zon krijgen.
Barnos, do voorzitter van de Ameri
kaansche kamer van Koophandel legde
een verklaring af, waarin hy o.a. zeide,
dat hot denkbeeld eener commissie van
toezicht op den eeoaomischen toestand
van Duitschland geheel aan het An
kaansche initiatief te danken was. Hy
zegde e'.ke afdoehng, <jie de Amerikaan
sche regeenng zon willen oprichten den
steun zyner organisatie toe. Het ligt voor
de hand, dat dc Vcreecigde Staten geen
middel onbeproefd laten, en men is goed
op weg om met Frankrijk en de andere
geallieerden tot overeenstomming te ge
raken. Het optreden der Yereenigde Sta
ten vindt voorzeker niet plaats op
stichting van Duitschland, doch is
der twy'fcl gebaseerd op de meening dat
de wereldvrede en het herstel der geal
lieerden zeer zouden worden vergemakke
lijkt door eon regeling der schadevergoe
dingen.
Do Amerikanen on bet
Euhrgebied.
Yolgons oon bericht in do Amerikaan
sche bladen zou de regccring te Washing
ton de bezetting van het Rubrgebicd door
de Franschen beantwoorden met het te
rugroepen der Amerikaansche bezettings
troepen aan den Byn.
Clemcnceau is weer te Parijs terug.
Hij werd bestormd door journalisten.
„Ik weet al wat ge me vragen wilt,"
was het. eerste wat Clemenccau tot de
bem omringende journalisten zeide. „Ge
wilt, dat ik zal spreken over de verkla
ring, die een van uw collega's mij in
den mond heeft gelegd en volgens welke
ik mij tegen
de bezetting van
Ruhrgebled
zou hebben verklaard.
„Welnu, ik verklaar hierbij uitdrukke
lijk, versta me goed, uitdrukkelijk, dat
ik aan dien verslaggever niets heb ge
zegd, dat alle beweringen die hij me 'oe-
dicht verzinsels zijn, en dat ik alles lo
genstraf."
En Clemenceau voegde aan deze for-
meele tegenspraak nog toe „Het laat
ste interview, dat ik lieb toegestaan, was
dat op iz December aan den vertegen
woordiger van de „World", in den trein
tusschen Chicago en New-York, Ik heb
het later in drukproef gelezen en gecor
rigeerd en ik wil dus alleen daér op
woorden. Sprekende over het Ruhrge-
bied heb ik gezegd „Wanneer men dat
gebied bezet, vrees ik voor stakingen-"
Dat is alles. Meer heb ik niet gezegd,
geen woord meer."
In zijn verder -gesprek met de jour
nalisten, liet hij ook niets meer los dan
hij kwijt wilde wezen en toen een hunDei
hem vroeg of dit zijn laatste Ameri
kaansche reis was geweest, antwoordde
hij„Wel neen, ik moet daar nog mijn
tandenstoker terug gaan halen, dien ik
er heb laten liggen."
DE HOPELOOZE TOESTAND VAN
DUITSCHLAND.
In een onderhoud met persvertegen
woordigers zeide de minister van Bui-
tenlandsche Zaken, dr. Rosenberg, d3t
Duitschland bereid is, in overeenstem
ming met zijn toezegging bij den wapen
stilstand, tot de uiterste. grcn$ van zyn
kunnen te betalen. De toestand is echter
dermate verergerd, dat dc positie
Duitschland hopeloos is, indien dc hulp
en het vertrouwen der wereldfinancien
uitblijven.
Komon or Pruisische
Fascisten?
De „Vorwarts" bevat de volgende op
zienbare mededeelingcn van den sociaal-
democralischcn parlementsdicnst
De Beicrsche Fascisten schijnen den
iaatsten tijd ook in Pruisen een zeer om-
angrrijkc, zij het dan voprloopig nog ge
heime, werkzaamheid aan den dag te leg
gen. Wij meenen zelfs tc kunnen bewe
ren, dat de invloed der Fascisten reikt
tot in de kringen der „Reichswchr".
Leden van de nationaal-socialistische
partij, die eveneens tot do „Reichs
wchr" behoorden, en nog in het bezit
van hun papieren zijn, slaagden er ia
hiermee wapens te krijgen e.n verder te
zenden. Men weet niet of dit mogelijk
was, omdat dc bewuste bureaux er inge-
loopen zijn gelijk destijds de burge
meester van Kopenick of dat er con
tact bestaat tusschen dc naticnaal-so-
cialisten en dc „Reichswchr". Ingewij
den meoncn, het laatste niet te kunnen
bestrijden.
Verder zijn de. laatste weken in Berlijn
tien groote zendingen wapens in beslag
Oenomcn. Voor hot niecrcndcel waren die
opgegeven als onderdeden van machi
negeweren, doch verder ook geweldige
hoeveelheden infanterie-gewcren en nog
veel grootere hoeveelheden munitie.
Dc wapens waren deels voor de rand
staten, deels voor Opper-SUczic en an
dere deelen van Duitschland.
Duitsch-nationale vertrouwenslieden
hebben hierbij ook de hand in het spel
gehad.
Verspreid nïeuw3.
DE NIEUWE POOLSCHE PRESI
DENT.
Do Poolsche minister-president Si-
korski heeft zich in een open rijtuig, ge
ëscorteerd door een escadron cavalerie
begeven naar de woning van den nieu-
president der republiek,»vanwaar hij
hem naar het parlements-gebouw bege
leidde. In de vergaderzaal waren de le
den van de Kamer en van den Senaat
bijeen, aile partijen waren volledig ver
tegenwoordigd en ook alle ministers en
het diplomatieke corps waren aanwezig.
De voorzitter der vergadering stelde
den nieuw gekozen president der repu-
bhek de vraag, of hij zijn ambt aan
vaardt. President Wojsziechowski ant
woordde bevestigend, waarop hij den
eed aflegde, waarvan de voorzitter der
vergadering hem het formulier voorlas.
Na de eersafleggmg klonk applaus van
de banken der senatoren en Kamerleden
er werd geroepen „Leve de presi
dent!" Deze verliet daarop met den pre
mier de vergaderzaal en begaf zich naar
een aangrenzende kleinere zaal, waar, in
tegenwoordigheid van tal van hooge
autoriteiten, dc waarnemende president
Rataj, het gezag aan president Wojszie
chowski overdroeg.
Na de eedsaflegging klonk applaus van
hoofd zich naar het paleis ora hulde te
brengen aan het stoffelijk overschot van
wijlen president Narutowicz en vervol
gens naar het kasteed Belvédère, waar
bij zijn aankomst de troepen hem de mi
litaire eerbewijzen brachten en dc mu
ziek het volkslied speelde.
Terwijl de president de eerewacht in
specteerde.'klonken 23 saluutschoten,
ten teeken aan de bevolking, dat de nieu
we president zijn ambt had aanvaard.
DU1TSCHE „OORLOGSMISDADI
GERS".
Na een onderzoek en een verhoor on
der eeöe van een groot aantal getuigen
Leipzig *iin 93 zoogenaamde Duit-
sche .oorlogsmisdadigers" volkomen
odschuldig verklaard zoo wordt uit
Berlijn gemeld.
REVISIE CEVRAACD IN HET
PROCES-HARDEN.
In het proces tegen den landbouwer
Weichardt en den boekhandelaar Grenz,
die wegens den aanslag op Harden door
de. juryrechtbank te Berlijn tot gevange-
istraffen veroordeeld zijn, is, naar de
B. Z. a. M." verneemt, door den ver-
diger van Harden revisie gevraagd bij
het Reichsgerecht te Leipzig.
DE DTJITSCHE BEGROOTI^Ö.
Do Rijksraad lieoft de begrooting
1923 gooflgokcurd. Het Burplus-bedrag, dat
noodzakelijk is geworden in verband met
do voortschrijdende devalvatie van
geld, zal uit reservefondsen worden ge
dekt. De gewone begrooting van het al
;emeene rijksbestuur is met een saldo van
'31,9 milliard mark in evenwicht. Vi
1923 zal hot ryk aan leeningen een
drag van 721.C milliard mark moeten op
nemen, waarvan 99.6 milliard door de op
brengst van do gedwongen -leening zal-
orden gedekt, terwijl het resteerend be
drag, 622 milliard, ongedekt blijft.
De gewone begrooting voor het post-
1 telegraafbcdryf sluit met een saldo
van 34-l.S milliard mark aan uitgaven, F
door 264.3 milliard aan inkomsten li e
worden gedekt, doch een deficit van S0.5
milliard openlaten.
Hot deficit op de buitengewone bcgroo-
ting verlangt uit do algemeene rijksmidde
len een aanvullend bedrug van 163.1 mil
liard mark. De begrooting van het ryks-
spoorwegbcdrjjf toont het ongewone cij
fer van 11/2 billioen mark, hetgeen tegen
over het loopende jaar een stijging van
bijna 1000 milliard beteekent. Men hoopt
op oen vermeerderde ontvangst van 5 pet.
uit het personenverkeer en van 4 pet. uit
het goederenvervoer te kannen rekenen.
Bovendien zullen 25000 spoorwegbe
ambten uit den dienst worden ontslagen.
De'post voor de uitvoering van het. vredes
verdrag beloopt een bedrag van 121.9 mil
liard mark, doch voor de eigenlijke beta
lingen op rekening van de schadevergoe
ding ontbreekt een post.
Het totaalbedrag van de uitgaven voor
het algemeen rijksbestuur overschrijd'-
thans voor de eerste maal een som van
billioen mark.
DE DOODSTRAF IN ROEMENIE.
In de parlementaire commissie, belast
met <le voorbereiding van het nio'
grondwetsontwerp werd over de invoel
van de tot dusver in Roemenie onbekende
doodstraf gesproken. Minister-pres:
Bratianu n::m vóór de invoering vande
doodstraf stelling en wel op een wijze,
dat do indruk gewekt moest worden, dat
deze zwaarste straf slechts zou wo
toegepast op personen, tot do natie
minderheden bohoorend. Dc zaak ver
te groot opzien en c&ar zelfs vele leden
der liberale regeeringsparty zich tegen
een dergelijke ongehoorde en onrechtvaar
dige bepaling verzetten, werd geen be
sluit genomen. Dissesen, voorzitter der ge-
noeindo commissie, verklaarde wel is
waar, dat ook liy vóór de doodstraf was,
maar liet zich overigens in algemceno be
woordingen uit en sprak in do „Unive
sul" slechts over „flagrante delicten
zonder nader te preciseeren. De commi
sie, dio baar arbeid beëindigd heeft,
wenschto geen beslissing te nomen, en ver
zekerd wordt, dat Bratianu bet vraag
stuk der doodstraf in het parlcmont niet
als party-aangelegenheid behandelen zal.
EEN MASSAMOORD OP KRETA?
Het Anatolïsch persagentschap ver
spreidt berichten omtrent massamoorden,
welko door do Grieken op Kreta zouden
zijn georganiseerd togen de aldaar wonen
de mohammedanen. Volgens deze berich
ten zyn de op het platte land wonende
mohammedanen uit vrees Toor hot optre
den der Grieken naar de stad gevlucht,
waar thans hongersnood heersclit. Dc
Griekscho autoriteiten staan den moham
medanen niet toe, hun eigendommen te
verkoopen of Kreta te verlaten.
Naar verluidt, zou de kapitein van het
Italiaansche stoomschip „Milano," begin
November vernomen hebben, dat er een
massamoord op handen was, en zou hy een
draadloos telegram hebben verzonden om
hot dreigende gevaar af te wenden. Ook
de Italiaansche consul op Kreta zou stap
pen hobben gedaan om 'n massamoord te
voorkomen. Men heeft echter Bindsdiou
goon berichten meer van Kreta ontvangen.
POINCARE EN DE DUITSCHE
INDUSTRIE ELEN.
Naar hier verluidt zijn er te Farys be
sprekingen gaande tusschen Poinearé en
zekere Duilseho industricclcn aangaande
de practiscbo mogelijkheid van het wer
ken eener Amerikaansche commissie.
TANGORA OVERLEDEN.
Do oud-minister der Italiaansche schat
kist Tangora, die 20 dezer om gezond
heidsredenen zijn ambt neerlogde is over
leden,
DE AMERIKAANSCHE VLOOTWET.
In den Senaat diende Borah, do leider
der onverzoenlijken, een amendement op
de vlootwet in, waarby president Harding
wordt verzocht een wereldconferentie van
mogendheden byeen te roepen, ter be
spreking van de economische toestanden
en om te geraken tot een vermindering
van bewapening te land en ter zee.
Volgens een bericht uit Lausanne zou
het verzet der Turken
tegen het instellen eener intergeallieer-
Je zeeéngtencommissie en het beroep op
den Volkenbond moeten worden toege
schreven aan de door Chili aan de confe
rentie overhandigde nota, waarin zich de
Amerikaansche regeering verzet tegen het
Instellen van een intergeallieerde zco-
engtencommissie en een beroep op den
Volkenbond.
C RED IET VOOR OOSTENRIJK.
Volgens een bericht nit Davos heeft de
standei^vcrgadering van 21 December den
Bondsraad gemachtigd, Oostenrijk met
crediet tot 20 millioen goifdkronon by
te staan.
Stadsnieuws
KUNST.
Mejuffrouw Marg. C. Bruigom expo-
ert een verzameling dierstudics in den
kunsthandel Smit. Er is werk in olieverf,
aquaicl en zwart en wit, teekeningen
cn giaptiek. Mej. Bruigom, die leerlin
ge was van den knappen Delftschen
schilder Mension, heeft geleerd, hoe
me-, haar ma'eriaal om te springen en
hc. zal er dus nu verdee voor haar op
ikor.ien of zij innerlijk genoeg per-
sconiyKheid bezit om door middel van
haar kunst daarvan iets naar buiten cn
ip ons over te brengen. Voorshands
staat, wat zij maakt nog sterk onder
's leeraars invloed, er is nog tc vee: van
bet plichtmatige ia en ge wordt slechts
weinig getroffen door iets dat spontaan
en sterk is. Ook deze dame maar
oei het niet in dezen tijd had veilig
iet het cxposcercn van een groote groep
eik nog wat kunnen wachten. Zij die
griooven, haasten niet. Maar dat schijnt
op exposeeren te slaan. Doch wij
raken hier aan allerhande ingewikkelde
en netelige problemen, die ik in de
■cbaduw van den Kerstboom niet wcnsch
:an te snijden. Integendeelik ben jui-
chensbereid en wijs u gaarne op vele
aaidigc dingen die ik in mej. Bruigom's
werk mocht opmerken. Zij is dol op apen
dut sentiment deel ik. ten volle. Hel
zyn de expressionisten uit het diercn-
ïi.'k, zooals de ooievaar het futurisme en
de pinguïn het dadaïsme vertegenwoor
dig.. Mej. Bruigom heeft den geest des
aaps beseft en causeert er in hare lee-
ktmngen gezellig over. Zij zal het later
licht nog scherper formulecren, mindei
neutraal zooals ook Mension r.cg vaak
is. Als ge aan den aap denkt op Gorja'
etsen, die sarcastisch is, of aan die i-a
Van Iloytema, die zijn apen lieel inni;
aankeek, voelt ge dat er nog vele nu
gelykheden zijn en John, de aap van
mej. Bruigom, nog toekomst heeft. Toch
va;: het mij op dat als ik mij nu de
aardigste dingen van deze expositie voor
oca geest haal, er geen aap uit de
mouw kom:. Maar dan zie ik een mooie
tecKcning in zwart, met een ietsje kleur
verlevendigd, van een Panther (nr. to),
een uilen paar (nr. 41) en een droomeri-
gen leeuwenkop (nr. 9), die alle met
\eel concentratie-van aandacht geteekend
z;in en die van de begaafdheid der schil
deres getuigen. Een kleine aquarel \an
een Japansche appelvink (op dc bank
neergelegd) bewijst haar handigheid en
vlotten smaak en van de kleuriger werk
stukken blijven dan de twee lorre's op
nr. 23 nog een tijdje in de herinnering
voortleven. Die zitten daar zoo knus en
intiem, als bruigoih en bruid.... ai
da» lijkt een t e goedkoopc hardigheid.
I aten wij het hierbij en adviscercn u ten
siottc tot een bezoek.
J. H. DE BOIS.
Uitgaan
Alexander SchmuHer.
De groote en hoogstbegaafde violn
die reeds in verschillende steden in 01
mud op ai zijn concerten d:e hij dez-
winter heeft gegeven, een cnormen bij
val mocht ontvangen en schitterende
persbeoordeclingen, zal Donderdag 2$
December a.s., een vioolavond geven
den Stadsschouwburg. Hoewel dit c«
eert het .derde abonnementsconcert
zijn van de Hollanösche Concertdircctie
Dr. G. de Koos, uit Den Haag. zoo zal
het toch ook toegankelijk worden ge
steld voor niet-abonné's. De heer Sdiraul-
lcr zal werken ten gehoore brengen
Senaillé, Bach, Kryjanowsky, Max Re-
ger cn Saint Saëns. Het uitvoerige pro
gramma wordt nog nader bekend ge
maakt.
Marcel van Gooi zit aan den vleugel.
LEGER DES HEII£. In dc Tehuizen
voor daklooze mannen, vrouwen cn kin-
duren aan het Spaarae 92 en 102 Tclc-
oon 2435, werden in de afgeloopen week
verstrekt 1620 porties voedsel cn 455
nachtverblijven.
GEVONDEN VOORWERPEN
Terug tc bekomen bij; politiebureau
Smed est raat, armband. P. Punt, Eino-
straat 7. bal. J. Bon, Ged. Volders-
gracht 25. briL A. Mok, Spaarnwou
derstraat 9 D rd., collier. II. Dekker,
2c Zuid Polderstraat 2G, grijze cein
tuur. J. Hannink, Florapiein 23, etui
met gereedschap. I- Hendriks, Lange
Heerénveet 3 rood, rijwialhandwarmcr
L. dc Vries, Spaarnwauderstraat 92,
motorhandschoen. J. P. Th. v. <1 Moy,
Kinderhuisvest 13, bruin hondje. P.
jor.gejan, Teylerplein 91, halsband
met ponning. Konnel Fauna, park
laan: Foxhond je, gebracht n .unions
café Neuf, Groote Houtstraat. Herders
hond, gebracht door Oudhoff, Tulpen-
straat 3S; hondje met penning, ge
bracht door Tyson, de Witstra-nt 30.
A. Meyer, Nieuw,landstraat 8, insigne.
S. v. d. Ploeg, II. v. A-liphenetraat '22,
regenjas. J. II00 go veen, Graaf Willem
straat 35, koppelslang. A. llijk, O. I.
Kado 32, kantkraagjes llavenkamp.
Kinderhuissingel 32, ketting, (l. Snip,
Coltermanstraat 26, grijs kindermuts-
jo. D. v. Akkeren, Badhuisstraat 30,
muts met banden. A. Vrucht, Jioeren-
„la, notitieboekje. T. Schouten,
Spaarndaminerweg 10 b, oorbelletje.
Burggraaf, Gorlestceg 18, bruine
portemonnaie. v. d. Hilst, Terhaar-
straat 21, reticule.
VRIJZINNIGE JONGEREN KERK
Voor bovengenoemde kerk smeekt
Zondag 24 Dec. a-s. te half elf voor
middag in het gebouw „ïtoseuiuwhe"
Hoofmanmraat, Ds. Bakker. uit
Akersloot. over het onderwerp
Hobben de herdems van Bethlehem
iets tol de jongeren te zeggen
De bijeenkomst is uitsiuiteud be
stemd voor jongeren van 1419
jaar.
AANBESTEDINGEN.
Op Vrijdag 22 December 1922 werd
te Haarlem aanbesteed:
Het leveren en verwerken van
stortsteen tot bestorting van het ou-
derzeesch beloop van de Heldersche
zeewering. Raming 3920 S. T.
Hoogste inschrijver: Adriaan Roo-
zendaal. Enkhulzen 6550 S. T.
Onderhoud van de werken van het
N" oordzeekana al
Laagste inschrijvers:
Perceel I raming f 43000. H. Ouds
hoorn, Beverwijk f38.800.
Perceel II raming f 30.500. Valen-
tijn Ph. Brown, Beverwijk f 27.073.
Perceel III raming f26.500. Pieter
Daalder, Alkmaar f 22.500.
Onderhoud Merwede Kanaal te
Noord-Holland, raming f35.000.
Laagste inschrijver: Ferdinand van
der Pluim, Dusscn f 29.800.
Hst Toernooi
Beurskoorts en
Roeping.
Te Berlijn heb ik eens een muziek
recensent gesproken, die op één
avond soms vier concerten versloeg.
Om 8 uur in de Bechsteiczaal om van
een zangeres drie liederen te hooren!
Dan vliegensvlug in een taxi, om in
de Beethoven zaal te half negen naar
het andante uit eon sonate van
Bralims van een pianist te luisteren.
Om negen uur met een automobiel
naar Charlottenburg, waar een violist
het concert van Mendelssohn speelde,
om daarna te half 10 nog het slot
van de Jahreszeiten ïn de ..Philhar-
monie" te hooren.
Aan dezen recensent heb ik gis
teren even gedacht, toen ik van den
schouwburg Jar.sweg .waar :k Beurs
koorts had gezien, op weg was naar
de voorstelling van R o e p i n door 1
D. I. U. op het Wilsonepleln. Van
den lacJilberg ging ik naar hot dal der
tranen.
B e- u r s k o o r t- s Is de onver
valschte oudarwetsche Duitsohc
klucht. Apotheker Em merlin? :e zoo.
onvoorzichtig op do beurs te spocu
leer en in Laura-ITütteAls het ver
keerd dreigt te gaan en zijn vrouw
een telegram in handen kriigt
..Laura zwak Zal morgen
wol weer herstellen!" begrijpt
iedOT dat hiervan voor den
1 gelukkigen pillendraaier de gevol
gen zijn. Een schoonmoeder. een
schoonvader. eon telefoonjuffrouw,
een jaloersche assistent, een advocaat,
•modaliteit ln echtscheidingen, f on
filinverelindende dienstbode en twee
Ueve vrouwen maken het spel com
pleet' Deze klucht verschilt niets ta
al haar voorgangsters! Emmer',mg is
de Jan Ongeluk, die van den -cr,en
kant door alle vrouwen bestookt, aan
den anderen k?nt hulp kri->t van
schoonpapaWaarom er altijd om
zulke kluchten nog gelachen wordt.
I3 voor den recensent eigen iik hel
rrootste schou wburgwon de -Maar ge
lachen wordt er, soms Onbedaarlijk
zelfs, ook om de geschiedenis van de
zen speculant in Laura's. Het stuk
wordt in vlotten kluohtepeltoon ge-
speci'd. Vooral 'do heer Veerhoff
bracht door zijn levendig spel den
gang er in en Hein Harms secon
deerde hem daarbij perfect. Een
avond dus van onschuldig vermaak!
Toen ik tegen 10 uur !t< den Stads
schouwburg aankwam, was men daar
nog midden ir. lie! tweede bedrijf van
„Roeping". Eon be?vi:o van it et wel
zeer langzame tempo, waarin de spe
lers speelden 1 Je weet &!s recc isc--!
tegenwoordig niet meer. o? je bij
Creiner. Van Lennep of I>oor Tri «pan
ning TT:tspannir.? bentAl'.il'l 7.1e ie
dezelfde gezichten op het tooner-l
Het is zeker, dat lit vele spelen dezen
'lefhebbers een groote routine en een
beniidenswaar.'igo - rt
op het tooncel geeft! Vele actrices
kunnen iatoersch zijn op een juffrouw
Busquet, die binnen vier maanden
hoofdrollen te snebn kriic. in Twee
Wapens, Sint Jan-jvuur. Vot r dc
Poorien ran den Heme'. De zede
lijkheid «-dictator en nu weer In Roe
ping I En ook mei. Stam zag, n wij
al viermaal terug op <je p'anken.
Wat deze spelers thans in Roeping
gaven, was zeer zeker hoogst vor-
diOretelijk, Nooit heb ik bii D. I. L".
een beter goh col gezien dan ftisfor-
p.vondHet was een voorste.ü'my, die
mij trof door «temming en voor
dilettanten zeer •knap aam en spel
Dat dit ook door de leden werd eenp
nrerieerd, bleek wel uit de -:oc/e
aandacht, waarmee het snel gevolgd
werd. De grootste verrassing was
voor miï c'ot'Tcn het spel v.-.n mej.
Jo Stam.' H-t n gone n tc
hoe deze dilettante vooruit gaat-
elke voorstelling h"oft zij wc-eF w.
wonnen in krtcliL Van nnturo brengt
ze uiterlijk voor het tooncel reed-,
zeer veel mee. maar hiermee alleen
is zi! blijkbaar niet tevreden. Zij
-mo t als ..actrice" voortdurend.
Vroeger speelde zii maar luk raak.
masr nu is het beheerscht cn dikwijls
reeds van (reconcentcorvie kr iekt. Hoe
veel boter spreekt zii niet dan i.\
het begin En hoe volkomen 5» zij er
a'.tïid in. D. T. U. en Cremer neigen
deze dilettante in cere houden I Zii is
op west één van de a Hert eaten te wor
den. Alleen raad ik haai de uitspraak
van de 00 nog te verbeterenVoora".
haar „hoor" klinkt nog altijd minder
fraai._
Mej. Busquet had dc oude rol van
Marianne de Raadt weer opgenomen.
Zii speelde haar met warmte, zonder
in het theatrale te vervallen. Derge
lijke ro.Men leggen haar vee! beter dan
een Krekeltje,, omdat zii zich niet tel
kens behoeft in te houden on te con-
troleeren. Mevrouw Lingeman was
voor mij een nieuwe kracht. Zij is
een dilettante, die opvalt door haar
distinctie! Uiterlijk een mooie me
vrouw de Raadt. Ook beweegt zii zich
gemakkelijk «1 speelt zij heel natuur
Iiik. In het groote tooneél met Ma
rianne miste ik echtc-r in haai stem
het warme, dat in deze ecène zoo noo-
dig is Want door haar immers wordt
Marianne overtuigd. Heel het ver
haal van grootmoeder ging nu ooor
het te vlakke zeggen aan ons voorbij.
De heer Bakker was Paul Uovius,
dezelfde rol die hii bii Cremer heeft
gespeeld! Hij accentueert de tegen-
eteUing met Lona wel wat héél sterk,
o.a. ook uiterlijk door het dragen van
eon brilMaar eenmaal deze opvat
ting aanvaard, dient erkend, dat de
heer Bakker in deze ro! zeer veel
geoed geeftZijn spel is dank zii zijn
intelligentie altijd stemmingsvol.
De heer Hoeben speel do zijn slotscè
ne met den hoer Bakker met mooi in
gehouden kracht 1 Maar Huib Lona,
de c ha r me ur en de artist was
hii nietVoor deze rol worden an
dere eigenschappen verlangdToch
doet het altijd prettig aan om te zien
met welk een ernst de heer Hoében
al ziin rollen speelt.
AJs zeer goede tooneé/en noem ik
de scène Lonka—Paul, in ITI, door
beiden mooi in toon gespeeld on
daarna het tooncel MariannePaul
Bii allen was begrip, de regie had er
voor geaorgd, dat niemand ut; de
Hist sprong, zoodat het resultaat ©en
nauwsluitend geheel was. Een voor
stelling. waar D. I. U. met tiots op
terug kan zien en die ook om de keu
zo van hef. stuk, groote waardeering
verdient. Heeft „Cremer" geen mo
ment an.n Roeping gedacht, toen zij
aan een wedstrijd wild© deelnemen!
Wat zou de he©r Crombouw bijv. een
goede Lona zijn geweest!
J. B. SCHUIL.
Binnenland
TELEFONISCHE VERBINDING
NEDERLAND—OENEMARKEN.
De proefgesprekken tusschen Ne
derland en Denemarken hebben een
bevredigend resultaat opgeleverd, zoo
dat ue opening van een telefoondienst
kan worden tegemoet gezien.
GEEN ZAKELIJKE BELASTING OP
HET BEDRIJF.
De Raad van Oude Pekeia heeft
een voorstel tot invoering van een za
kelijke belasting op het bedxiif met
10 tegen 2 stemmen verworpen.
BINDEND VERKLARINC VAN COL
LECTIEVE ARBEIDSCONTRACTEN.
Over dit onderwerp sprak mr. A.
W. Molen-aar van den Haag op de
Donderdag te Utrecht gehouden alge
meene vergadering van het Verbond
van Ned. I'abrikantenvèreeniglngen.
O.m. behandelde spr. de vraag of
aan het zich ontwikkelende instituut
der collectieve contracten een wette
lijke sanctie moet worden gegeven,
waardoor ook anderen dan zij, die
zich verbonden hebben, aan de bepa
lingen ervan worden onderworpen,
en spr. beantwoordt die vraag ontken
nend. Uit praclisch oogpunt bezien,
moet dit niet gebeuren, betoogde hij,
omdat dwang den socialen vrede niet
kan bevorderen. Zwaarder echter we
gen de principieel© bezwaren tegen
bindendverklaring omdat men daar
door van liet privaatrecht zou over
gaan naar het publiek recht. De mi-
mïnister van Arbeid zal, volgens het
project, dat commissie XII uit den
Hoogen Raad van Arbeid van dit on
derwerp heeft gemaat, op verzoek
van een der bii een collectief contract
betrokken partijen over de bindend
verklaring van landelijke collectieve
overeenkomsten een beslissing moeten
nemen, na voorlichting door een
commissie adviseurs, die uit een ge
lijk aantal vertegenwoordigers van
werkgevers- en arbeidersorganisaties
bestaat.
Volgens de voorstanders van de bin
dend verklaring zouden de onderne
mers. dio zicli niet vrijwillig aan de
werking van een collectief contract
onderwerpen, hun vrijheid misbrui
ken om een bestaand contract in ge
vaar te brenceji, aldus betoogt rrir.
k nn Rhün. F."ii aldus handelende
werk gever wor,!». door mr. Van Zan-
■e-n vi" s daze beschuldigd, Indien
hij n:-;t rnc gaat met de meerderheid
in zi;n bedrijf, cn daardoor niet mee-
werkt ..in b-'arg van het alge-
meen." Van 1: aisle is bij de meer
derheid in c vnl ook geen sprake,
bet00c •-• r omdat de bindend ver
klaring eenvoudig wordt nagestreefd
ais deel dor organlsatiepolitiek, cn
omdat het iu belang der contract-
teerer.de pnrih >■-. Indien men met
z n organisatie bepaalde commer
cieel'? oogmerken n et kan bereiken,
mag men nimmer den staat te hu'p
roepen, omd u men dan liet staats
organisme d:< rut,nar maakt aan or
ganisatorische politiek. Spr. noemt
misbruik van macht, dat een bedrijfs
leider gedwongen, zou wórden loonen
en arbeidsvoorwaarden to aanvaar
den, waarvan hij vrijwillig de verant
woordelijkheid niet op ziclv heeft
durven nemen.
Die dwang nu is ontoelaatbaar, zoo-
larg de verantwoordelijkheid bij den
bedrijfsleider berust. Ook de eisch tot
leggen Tap do boeken, die op
het program der horvormers voor
komt. kan niot worden ingewilligd.
D1 irl» toch is niets anders dan een
|v<tr)ange» naar hoogc loonen, want
zoodra de t- tand van een bedrijf
geen hogge loonen toelaat, zet men
de prijzen op.on zet aldus de wet vap
vraag en a r»I aan kant. De prijs
van he; j r -luct moet v u bovenaf ge
regeld worden en de tijd voor een on-
perkte r je concurrentie is dus on-
herroepcliik voorbij N;et lange» zijn
het uitsluit' nd de verbruikers, die de
richting en mate der productie be
palen. Iemand als dr. Nolens verde
digt deze opvatting cn voorstanders
van Wettelijke bindend verklaring der
C. A. O- erl. 1 a1-dat dit tot een wet
telijk,-- bear i f-organisatie moet lei
den. Tlimimd verklaring der C. A. O.
todi heeft bin-'end verklaring der prij
zen tot gevolg.
Aan hef einde van ziin rede zeide
spr. den r-iscli om tol bindend verkla
ring van collectieve arbeids-ovoreen-
komsten te komen te beschouwen als
een uiting van de zucht tot regiemen-
I bed,
1 en
recht van den
ondernem r om zijn bedrijf te leiden,
te beoordelen en uil tc maken onder
welke vo> -waarden een ioonend be
drijf mogelijk ls. hun niet ma# wor
den ontnomen.
