40o Jaargang No. 12142
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DINSDAG 16 JANUARI 1923
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per-3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen leden omtrek waar een Agent gevestigd II ADVEHTENTIEN: Van 1—5 reeels f 1.75; iedere reeel m»er 35 Cts Reclames 60 Cts Der regel Bil
is (kom der gemeente) f3.57/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers fO.15. Geil- abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-adverientiën van Vraag en' aanbod van 1—4 regels 60* Cta
iustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.671/,; franco per post f0.65. Po.t Giro 38810. per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Uitgave der N.V. Lourens Co.ter, Directeur-Hootdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082 Directie en Administratie: Groote Houtstraat 93. Tele"»onnrs. Redactie 600 en Administratie 724
BIJKANTOOR voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuiden, Beverwijk enz. DRIEHLIZERKERKWEG 25, VEL8EN, TELEFOON 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Heden.
DINSDAG 16 JANUARI,
Stadsschouwburg, Wiisonsplein:
Het Schouwtooneel„De wijzo Ha
ter", 8 uur.
Schouwburg JansweeEnsemble
Solser en Hesse„Broekhulzen",
(Het. Gouden Kalf).
Intiem Theater „Modern". Vroohjk
programma van kleine kunst.
Kerk der Broedergemeente, Park
laan: Rede. Ds. B. Planting, 8 uur.
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.305.30 en
's avonds 811 uur: Concert.
Cinema-Palace PoyerMiddag- en
Avondconcert 3.305.30 en 811 uur.
WOENSDAG 17 JANUARI.
Stadsschouwburg, Wiisonsplein. N
V. Nationale Opera: „Lohengrin", 8
uur.
Schouwburg Jansweg: Ensemble
Solser en Hesee„Broekhuizen",
(Het Gouden Kalf).
Gemeentelijke Concertzaal: Uitvoe
ring van Doopsgezind Zangkoor, half
acht.
Intiem Theater „Modern". Vroolijk
programma van kleine kunst.
R.K. Leeszaal, Jansstraat 49: Le
zing door Ellen Russe, 8 uur.
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat: 's middags 3.30—5.30 cu
's avonds 811 uur Concert.
Cinema Palace Foyer: Middag- en
Avondconcert 3.30—5.30 en 8—11 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 cn
's avonds 8 uur.
Luxor-Theater, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling 's nam, 2-30 en
avonds 8 uur.
ScalariTheater, KI- Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
OM ONS HEEN
No. 3134
Betalen en niet betalen.
Bijna de heele wereld voelt zich ge
roepen, om er haar nooge afkeuring
over uit te spreken, dat frankrijk nu
ook Essen heeft bezet. Het is, of men
vergeet, dat dit enkel en alleen een
maatregel is om ecu slechten betaler
er toe te brengen zijn schulden te vol
doen ook in is e nand wordt er door
vereenigingen en particulieren plech
tig geprotesteerd, ofschoon men hier
den maatregel toch uit eigen aan
schouwing kon kennen. Zoo lang is
het immers nog niet geleden, dat do
fiscus een onwilligen belastingbetaler
placht te dwingen door hem een
krijgsman thuis te zenden, die de op
dracht had om te blijven totdat het
verschuldigde was voldaan. Deze man
heette in het officieele bargocnsch
garnisaire. Frankrijk heelt niet
anders gedaan en doet ook nu nog niet
anders, dan zijn wanbetaler garnisaires
thuis sturen, met de bedoeling om hem^
te laten betalen wat hij schuldig is.
Het is belachelijk, de verschijning van
deze kalme krijgsmacht, die zonder
muziek, zonder tromslag zelfs do fa
brieksplaats binnenkomt, te doodver
ven als veroveringszucht, „echt Fran-
Bche veroveringszucht" nog wel.
Het is natuurlijk en menschelijk,
zelfs loffelijk om medelijden te heb
ben met den overwonnene. Maar toch
wel een beetje vergeetachtig, om niet
meer te weten hoe iemand zoo over
wonnen is geraakt- Vier jaar. vier
lange jaren heeft hij, die nu het mede
lijden van Europa gaande maakt en
houdt, zich als overwinnaar in een
Êroot deel van Tankrijk gedragen. En
oe gedragen? Met al dc aanmati
ging, die hem kenschetst! Menschen
vergeten snel, maar het kan toch ze
ker geen kwaad om in deze dagen,
nu de rustige bezetting van de Ruhr-
streek met groote reclame tegen
Frankrijk wordt uitgebuit, er aan te
herinneren, hoe de Duitsehcrs zich
lieten betalen toen zij er de macht toe
hadden in het bezette gedeelte van
Frankrijk de macht, niet het recht.
In de Revue des deux Mondes van
September heeft Maurice Levandows-
ky naar aanleiding van officieelo stuk-
keu verhaald, hoe de Duitscho bezet
ting de stad Rijssel en haar omgeving
financieel wist uit te persen. In weer
wil van de Haagsohe Conventie, die
de Duitsche Begeering zelf mee onder
teekend had. Van het begin der bezet
ting af werd in het Bulletin van Bijs-
sel, gepubliceerd door de Komman-
dantur in die stad, aan de bevolking
verkondigd, dat de Duitsolie autoriteit
voornemens was, de voedselvoorzie
ning van de stad met het vraagstuk
de-r belastingen te verbinden. Hoo wei
nig de bezetter zich trouwens om de
Haagsche Conventie bekommerde,
kan blijken uit een proclamatie van
den kommandant van Halluin, in
Juni 1915. Men wenschte door ge
weld Fransche arbeiders te dwingen
om zakken met aarde te vullen en te
werken in de loopgraven, diensten in
natura te verleenen, tegen hun eigen
vaderland. Sprekende over dc uitleg
ging van art. 52 van die Conventie,
zegt do invaller: „het staat niet aan
ons, om uit te maken aan welken kant
het recht is, omdat wij daartoe niet
bevoegd zijn en wij het over dar punt
nooit eens zullen worden. Dit zal de
zaak zijn van do diplomaten en de ver
tegenwoordigers der Staten, na den
oorlog. Heden geldt alleen de uitleg
ging van de Duitsche militaire autori
teit en daarom verlangen wij, dat al
les wat wij noodig hebben voor het
onderhoud van onze troepen, vervaar
digd wordt door de arbeiders van het
bezette geibed. Ik kau u verzekeren,
dat dc Duitsche militaire autoriteit,
onder geen voorwaarde, zal afzien van
haar eischen en rechten, al moet
een stad van 13.000 i n w o-
ners er bij omkome n".
Maar keeren wij tot R ij s s e 1 te
rug. Het systeem der oorlogsschatting
Dieeft daar van den eersten dag dei-
bezetting af gewerkt, verhaalt ons
Levandowsky, te midden van ebbe
en vlood der militaire operaties. Reeds
den llden September werd aan de
stad Rijssel een boete opgelegd van
252.000 francs, wegens een artikel, dat
verschenen was in La Croix du Nord
en dat beleedigend werd geacht voor
de Duiische officieren.
Na de periode van kalmte, die volg
de op den slag aan de Manie, komen
wij tot de tragische dagen uit het be
gin van October, toen het weerlooze
Rijssel de gruwelen moels ondergaan
van een bombardement en een brand,
die verscheidene stadskwartieren ver-
woostten. Op den l'2den October, toen
de stad definitief bezet was, begon
de terreur, waaronder vier jaar tang
deze dappere stad, die een van de
Duiische zetels in overweldigd land
geworden was, moest leven.
Vóór den eensten November had de
stad al 300.000 francs gestort en legde
aan de Duitsche autoriteit uit, dat al
lo bcechilkbare gelden waren uitge
put en dat zij op geenerlei ontvang
st en kon hopen. Het antwoord is dc
-oplegging van een oorlogsschatting,
van 8 millioen, te betalen zonder uit
stel en zonder verzet, op bevel van
den gouverneur-generaal von Hein-
rich. De burgemeester en de bis
schop van Rijssel richten elk een aan
doenlijke oproeping tot de burgers
om hun den nood van de stad uitei
te zetten en aan te dringen op hun
medewerking. Maar er komt slechts
een derde van de geeisente som bijeen.
Een maand later wordt van naburige
gemeenten gevorderd, dat zij zullen
betalen, maar dezen dorpen hebben
gcenerlc" middelen en hangen een
treurig tafreel op van den toestand,
waarin zij verkeeren nadat dc bezet
ttngstroepen er door zijn getrokken.
Gouverneur von Heinrich geeft
ten antwoord, dat zij dan maar ge
bruik moeten maken van hun crediet
en gezamenlijk, zonder Rijssel, een
leening uitschrijven, waarvoor elke
gemeente garant blijven zal. Doen zij
dat niet, dan zal de levering van
voedingsmiddelen en kolen geslaakt
worden. Dc burgemeesters van deze
gemeenten, 32 in aantal, wijzen een
parig dat denkbeeld af, omdat een
zoodanige leening alleen kan plaats
hebben met toestemming van de Fran
sche Regeering en dan nog alleen
voor werken van openbaar nut.
In Januari wordt do Duitsche gou
verneur ongeduldig en beveelt aan de
stad St. André een middel aan, om
geld te maken, dat dezen keer het
particulier bezit aantast.
De rijken, zegt hij, die gevlucht zijn,
hebben geld op de Banken en daarvan
moet de stad dan maar gebruik ma
ken. Niets belet hen ook, om kunst
voorwerpen te verlcoopen of waarde
papieren- En tegenover de gemeen
ten, die weigeren deze onwettige maat
regelen, komt Von Iicinrich met drei
gementen gericht tot den prefect van
tiet Noorden, den heer Trépont, die
antwoordt met een protest. Hij wordt
te ltijssel gearresteerd en in een ves
ting in Duitschland gevangen gezet
aan de gemeenten worden, midden iu
den winter, alle brandstoffen onthou
den. Maar ook dit kan geen geld te
voorschijn brengen daar, waar het
niet is.
Natuurlijk wordt intusschen Rijssel
niet vergeten. In miuder dan zes
maanden bezetting heeft do stad meer
dan 17 millioen francs oorlogsschat
ting betaald en meer dan 200 miflioen
aan requisites. Von Heinrich is onver-
zadclijk. Als de burgemeester ..zegt,
dat da kas leeg is, antwoordt hij, aat
er dan maar geld geleend moet wor
den bij de banken der neutrale lan-
den.
Zoo gaat het door, in stijgende ma
te. In weerwil van den nood wordt de
oorlogsschatting van Rijssel van an
derhalf millioen francs per maand,
nog met 300.000 francs verhoogd. Eu
dan wil de Duitsche autoriteit nog,
dat er ontspanning zal zijn in de siad:
op haar kosten moet do schouwburg
worden hersteld.
Men eischt steeds meer24 millioen,
33 millioen, 65 millioen-
Te zaraen heeft Rijssel meer dan 184
millioen francs moeten betalen, waar
aan de bons na den wapenstilstand,
ten laste zijn gekomen van den Fran-'
schen Staat. Zoover is men zelfs ge
gaan, dat de Duitsche autoriteiten den
gemeente-ontvanger Welhoff hebben
gevangen gezet, hem den sleutel van
de saies afgenomen en de geldkisten
wilden openbreken eerst toen heeft
de gemeente-administratie, na een ver
zet van twee dagen, voor het geweld
zwichtende, de kisten opengemaakt.
In het geheel hebben, met zulke
middelen, de bezette streken twee en
een half milliard francs moeten beta
len.
Wie bij het lezen van dit alles mot
een in den oorlog vaak misbruikte uit
drukking zegtK r i e g istKrieg,
die moet niet vergeten, dat de gc-
éischte oorlogsschattingen onwet
tig waren en niet zoo bitter afgeven
op de Franschen, die nu een w c 11 i-
g e oorlogsvergoeding willen invorde
ren en daartoe de Ruhrstreke-n bezet
hebben.
Het verschil is niet gering. En het
dwaas, te spreken van veroverings
zucht: de Franschen weten immers
te goed, aan Elzas en Lotharingen,
welk een doorn in het vleesch een "ver
overd land kan zijn neen, behouden
wil Frankrijk de streken van Rijn
noch Roer, maar wel betaling, die ver
schuldigd is.
Nog eensmodelijden met den over
wonnene siert den inensch.
En dat Duitschland in moeilijkheden
verkeert, weet iedereen. Maar Frank
rijk dan? Weet men in ons land niet
meer, hoo ontzettend het leed onder
den oorlog en dat het de overeengeko
men schadeloosstelling dringend noo
dig heeft, om zijn geschokte financiën
te herstellen.
Was het niet Norman Angell, die
zeidein den modernen oorlog is ook;
de overwinnaar in zoover overwonne-
dat hij- bloedt aan de geslagen
wonden.
Dit is maar al te waar. Ook finan
cieel. Dat mtfet deugdelijk bedacht
worden bij het oordeel over den stap,
dien de Franschen hebben gedaan in
het Roergebied.
J. C. P.
KRABBELS
CONTROLE.
„Jullie Hollanders zijn toch een
eigenaardig volkl" zei de Engelsch-
man en hij stak een cigaret op „Klein
in alles waarin een klein volk maar
kjein kan zijn. En dol op controlee
ren Ie het waar, dat één kwart van
de Nederlanders nu weer de pudding
en 6auspoeders en het meel gaat con-1
troleeren, die een ander kwart
maakt?" I
„Laatst reisde ik" hier nam hij
een slok van zijn whisky soda „van
Arnhem naai- Haarlem. Ik kocht als
Tatsoenijk reiziger natuurlijk een
kaartje en toen ik een paar uur later
te Haarlem op het Stationsplein stond
was dat kaartje in dien tijd acht
maal gecontroleerdIn Arnhem aan 't
station, in Arnhem in den trein, in
Utrecht aan 't station en in den trciu,
in Amsterdam, in Haarlem en w
vee! waar nog meer Enfin: samen
acht keer. Daar zijn dus acht men
schen voor in de weer geweest. En dat
in een tijd van bezuiniging
Dat gaat bij ons anders. Wij Lebben
zooveel controleurs niet. Weet je hoe
ze bij ons doen? Een enkele maal reist
er eens een controleur met een trein
mee en die controleert van alle reizi
gers de plaatsbewijzen. En als hij
iemand vindt, die geen geldig of heele-
maal geen kaartje heeft, dan gaat die
niet, zooals bij jullie, aan 't eerstvol
gende station iu plechtigen optocht
piet den conducteur naar den chef.
Neen: de controleur laat onmiddel
lijk den trein stoppen en de m
het goedkoopo reisje wou maken,
wordt er met pak en zak uitgezet, al
is het ook midden op de hei! Een
prettige ondervinding als je daar met
je koffers moederziel alleen achterge
laten wordt. Ik verzeker je, dat het
helpt I
En i s er eens iemand, die doordat
wij niet acht maal in de drie uur
„controloeren", door afspraken met
vrienden (want zonder hulp va
schenpersonen lap je het 'm toch
nieten een vernuftig uitgedacht stel
sel van maatregelen er door woet tc
rollen", nou: dan hééft die man op
kosten van de spoorwegmaatschappij
gereisd. Die gunt hem dat pretje voor
een keer. De directie zal er niét min
der rustig door slapen en de aandeel
houders zullen er geen cent minder
dividend om krijgen Maar jullie Hol
landers controleeren elkaar liever tot
de n-do macht! Eigenaardige kerels,
die Dutchmen .1"
En hij dronk zijn whisky soda leeg
en stak een versche cigaret op.
Stadsnieuws
JUBILé. Met 1 Februari is 't 25
jaar geleden dab de electrische boek
en Handelsdrukkerij van den heer D.
I. Brauckman werd opgericht.
DE PENSIOENAFTREK DER
ONDERWIJZERS.
De Vereeniging van Hoofden van
scholen in Nederland heeft zoo le
zen wij in de Maasbode een civiele
procedure aanhangig gemaakt togen
den Ncderiand.s-ehen Staat wegens
contractbreuk betreffende het heffen
van 8 1,'2 pensioens-bijdrage der
onderwijzers, wat in strijd wordt ge
acht met art. 40 van het Bezoldigings
besluit.
Een geschil tasschen Rijk
eu gemeente in vroeger
tijd.
Giviele processen.
Naar aanleiding van het feit, dat
do gemeente Haarlem een civiel pro
ces zal gaan voeren met den Staat
der Nederlanden over de infanterie-
kazerne aan den Koudenhorn, heb
ben wij eens eenige informaties geno
men betreffende civiele processen in
't aJgemeeai.
Het is bekend, dat zulke processen
soms zeer lang kunnen duren. Wij
hadden hierover een onderhoud met
Jiir. Mr. F. W. van Styrum, <iie ons
natuurlijk volstrekt niet kon zeggen,
hoe iang het proces zou duren, dat de
gemeente nu met het Rijk zal gaan
voeren.
Maar in "t algemeen bestaan er aller
lei mogelijkheden. Een der partijen
ge.it in hooger beroep, als zij meent,
dat de rechterlijke mocht het recht
heeft geschonden of de wet ---keerd
heeft toegepast. Zoo kan men van
do uitspraak van de Rechtbank iu hoo
ger beroep gaan bij het Gerechtshof en
van het Gerechtshor in cassatie bij den
Hoogen Raad. En dan is do zaak in
den regel wel uit. Maar ook kan de
Kooge Raad de zaak terugwijzen naar
liet Gerechtshof, en van de uitspraak
van dat Hof kan men dan 'veer in
cassatie gaan bij den Hoogen Raad.
Doch dan moet het Hof, in tweede in
stantie, toch recht spreken met in
achtneming van het Arrest, door den
Hoogen Raad gewezen.
Intusschen: dit is theorie; in werke
lijkheid wordt een proces bijna nooit
zoo maar als een hal tusschen Hof en
Hoogen Raad heen en weer geworpen.
Dan kan ook en dit heeft zich in
de practijk wel voorgedaan de
Rechtbank uitmaken, dat de zaak niet
ter beslissing van de Rechtbank
staat, waarna ten slotte de Hooee
Raad beslist, dat de zaak wel dege
lijk bij do Rechtbank thuis behoort.
Wanneer deze nu daarna een beslis
ing genomen heeft, dan kan i n
die beslissing weer
grond voor cassatie liggen, zoodat de
zaak dan toch eindelijk nog bij den
Hoogen Raad terechtkomt.
Ilel is dca duidelijk, dat de duur
van een civiel proces van zóóveel om
standigheden afhankelijk is, door
I zooveel zaken kan worden beïnvloed,
'dat men niet zoo maar even de vraag
kan beantwoorden: „Hoe lang kan
zoo'n civiel proces nu wel duren?"
Sommige duren jaren, bij andere is
het pleit binnen betrekkelijk korten
jtijd beslist.
Geschillen tusschen Rijk en Gemeen
te zijn meer voorgekomen en zullen
zich ook in dc toekomst nog wel voor
doen. Allan doet in zijn „Geschiedenis
en Beschrijving van Haarlem" uit
voerige me'dedeelingen betreffende een
rneeningsverscliLl tusschen den Staat
en de gemeente Haarlem, dat nu
niet tot een civiel proces maar toch
tot heel wat geschrijf en gewrijf aan
leiding heeft gegeven on dat eigenlijk
nooit officieel tot een oplossing schijnt
gekomen te zijn, al zou men uit Al
lan's verhaal kunnen afleiden, dat de
gemeente tenslotte het hoofd in de
schoot gelegd heeft.
Dit geschil betrof de gevangenis.
Natuurlijk niet de tegenwoordige,
maar het voormalige Pest- of Dolhuis,
later het Tucht- en Werkhuis en in
Allan's dagen Huis van Bewaring en
Strafgevangenis, in de Tuchthuis-
straat.
De moeilijkheden vloeiden voort uit
het feit, dat de Haarlemsche gemeen
teraad in haar zitting van 10 Maart
1869 besloot, het gebruik van het
Tucht- en Werkhuis (toen Arrest- en
Provoosthuis genoemd) aan het Rijk
op te zeggen, aan welke sonunatio het
Rijk niet wenschte te voldoen. Daar
had je, om het eens huiselijk te zeg
gen, de poppen aan 't dansen en moest
de vraag opgelost woiden: wie is eige
naar van het gebouw, het Rijk of de
gemeente
Bovengenoemd besluit had de Raad
zoo maar niet in ééns, in een vloek en
een zucht, genomea. Er was niet min
der dan negen jaar „aan gewerkt".
Voorwaar: ons huidig vroed college
pleegt zóó lang niet meer na te den-
Op den 27cn October 1860 reeds had
den B. en \V. aan den Minister van
Justitie beleefd te kennen gegeven, dat
het gebouw stadseigendom was en be
zwaarlijk langer aan het Rijk kon wor
den afgestaan en daaraan dc vraag
vastgeknoopt: of de minister liet (voor
het Rijk natuurlijk:) wilde huren of
zelf in de behoefte aan een gevange
nis wilde voorzien. De minister be
naarde echter een diep stilzwijgen en
het lankmoedig gemeentebestuur
wachtte twee jaar op het antwoord.
Dat niet kwam. Toon, in 1862, ver
langden B. en W., dat de schilderstuk
ken, die nog in 't .gebouw waren, naar
het Stedelijk Museum zouden worden
overgebracht. Dit gaf weer aanleiding
tot correspondentie met den minister,
of eigenlijk is correspondentie hier het
juiste woord niet. Dit woord toch ver
onderstelt fwcé „schrijvers" en er was
Jer eigenlijk maar één die schreef.
I Want wel stelde het Dagelijksch Be
stuur weer bovengenoemde vragen,
i mi.aar de minister bleef zwijgen ais
j het graf. Ei*, zoo bleef de zaak han-
gende tot 1868. Toen wilde de gemeeu-
Wij geven hierbij een portret van den heer en mevrouw J. T, Cremer—I-Iogan,
van Duin-en Kruidberg. Zooals wij reeds eerder hebben medegedeeld, viciea de
heer en mevrouw Cremer heden hun 50-jarige echtvcceniging. Het is
de bedoeling dat het feest een intiem karakn-r zal dragen. Hedenmiddag
wordt receptie gehouden, terwijl den ïSden 's avonds het geheels
personeel en de pachters, allen met hun «ouwen en kinderen, op Duin- en
Kruidbcrg zullen feestvieren. Muziekverenigingen, waaraan mevrouw Cre
mer beschermvrouwe is, zullen hare medewerking verleenen.
te het gebouw gebruiken om er „on
deugende" echutiers in op te nemen,
die provoost-arrest moesten onder
gaan En B. en W. schreven weer een
brief naar Den Haag, waarin zij fiet
heusch waagden, een eenigszins fie-
ren toon aan te slaan: het gebruik van
een ander gedeelte van 't gebouw door
het Rijk als gevangenis, werd slechts
toegelaten, zoolang de gemeente daar
in wilde toesteiniyen. Aan den minis
ter werd dus verzocht, zoodanige voor
stellen on it rent de wijze van gebruik
te doen, dat B. en W. die aan den ge
meenteraad zouden kunnen voordra
gen. Maar de bewindsman van Justitie
hield zich nog steeds doof en 't was
daarna, dat in de historische zitting
van 10 Maart 1S69 de Raad aan B.
en W. opdroeg, liet Rijk tegen zekeren
termijn het verdere gebruik van het
aan de gemeente beh
.rende Arrest- en Provoosthuis
16 zeggen. Intusschen bleef de gemeen
te bereid, het gebouw aan 't Rijk te
verhuren of te verkoopen.
De ministerzweeg; dat was nu
langzamerhand gewoonte geworden.
„Dan ga ik toch eens met Zijne Ex
cellentie praten:zei toen Haarlem's
burgervader en hij ging naar Den
llaag en praatte, met het gevolg dat
hij in do raadszitting van 30 Juni
kon medcdeelen: de minister was eerst
van plan geweest, Haarlem's verdere
maatregelen af te wachten, doch hij,
's Raads voorzitter, had hem zoover
weten te krijgen, dat hij zich bereid
verklaard had, over het punt in ge
schil aan den Commissaris des lvo-
nings in de provincie te schrijven.
Als gevolg van dezo correspondentie
berichtte de minister (het bezoek van
den burgemeester had toch geholpen:)
16 Juni 1S69, dat „de Staat niet kon
toetreden tot het alternatief voorstel
van koop of huur van de gevangenis,
daar een ingesteld onderzoek niet had
doen blijken, dat de gemeente Haar
lem bevoegd was, tegen den Staat
daarop eenig eigendomsrecht te doen
gelden".
Nu nam de Raad zelf de zaak in han
den. Hij zond den 29sten December
1869 een uitvoerige missive aan den
recalcitranten bewindsman, waarin
op verschillende gronden het eigen
domsrecht der gemeente op het Huis
verdedigd werd. Sterk leek d i t argu
ment: op last der „Hooge Regeering"
waren kadastrale registers opgemaakt
en in die registers stond de gemeente
Haarlem als eigenaresse ingeschreven
en nooit was er eenige acte door het
bestuur van Haarlem verleden, waar
uit de eigendomsovergang moest vol
gen. Terwijl het toch ook niet was
aan te nemen, zoo voegde de Raad
hier (misschien ironisch aan toe,
..dat regeeringsambtenaren een aan
den Staat toebehoorend gebouw niet
ten name van dien Staat bij het kadas
ter zouden gesteld hebben!"
Nog veel meer argumenten volgden
In de missive om de ministerieele her
senen to dwingen tot erkenning van
het feit: de gevangenis is stadseigen
dom cn de Staat kan er geen rechten
op doen gelden.
Maar ook dezo missive vermocht den
minister niet te overtuigen, vooral
niet, nadat hij advies van de Lands
advocaten had ingewonnen cn deze
rechtsgeleerden hom als hun meening
hadden te kennen gegeven, „dat het
Rijk door verjaring den eigendom
verkregen had van de gevangenis te
Haarlem, die vroeger scheen geweest
te zijn bij de gemeente en dat (le rei
vindicatis (eigendomseisch) voor Haar
lem, gesteld dat de gemeente die ove
rigens hebben mocht, in ieder geval
door verjaring was vervallen".
Nog gaven B. en W. en de Raad hot
niet op. In een „Nota betreffende den
'eigendom van het Vereenigd Huis van
Arrest en Provoost te Haarlem" ha
merden zij nog eens op het bekende
aambeeid.
Maar de minister bleef onverbidde
lijk. Hij berichtte 16 Mei 1S70, dat hij
de nota had gesteld in handen van de
Landsadvocaten, maar dat zij geen
verandering in hun advies luid kun
nen brengeu. De minister achtte zich
dus verplicht „zich dienovereenkom
stig te gedragen"!
Tot zoover Allan.
Tot een civiel proces heeft het toen
malige Haarlemsche gemeentebestuur
het niet laten komen.
Voelde het zich toch ten slotte niet
sterk, of was het bevreesd voor een te
langen duur van het geding?
Een nieuw gebouw voor
Bloeuibolleufeilingcu.
Hel gebouw van Krelage aan
gekocht door do Coöperatieve
Haarlemsche Groeutmilllng.
Door bovengenoemde Vereoniging
rs aangekocht. een perceel aan de
Bloemhofstraat ter grootte van 2200
M2. waarop reeds gevestigd is een ge
bouw (900 M2), vroeger eigendom
van den hror F. H. Krelage Waar
door uitbreiding der b'oembollenvei-
lingen. het gebouw „St.-Bavo" lang
niet meer in de gestelde eischen van
ruimte kan voorzien, meende
het bestuur dezer Vereeniging rtap-
peti te moeten doen. tot het komen
van een nieuw Veilinggebouw, met
het bovenvermeld resultaat. I)e voor-
loonige bestemming van dit gobouw is
dan ook ..Bloembodenvciling". Daar
dit gebouw gemakkelijk bereikbaar
is uit het centrum der stad en het te
vens voor het vervoer, zoowel van het
Zuiden als van het Noorden uit, zoo
danig gelegen is, dat. het drukste
stadtegedeolte niet behoeft te worden
aangedaan on het bovendien slechts
enke'e minuten van groot vaarwater
is gelogen, meent het bestuur te ran-
een venvachten, dat in een groot»
behoefte is voorzien en tevens dat een
groote uitbreiding der Bloembollen-
veilingen in Haarlem hien-an hot
gevo'g moge zïin.
Wij vernemen, dat het voorloopig
nog niet in de bedoeling ligt, groen
teveilingen in het gebouw te houden;
in den eersten tijd zal men zich uit
sluitend tot bollenvellingen bepalen.