Alexander Graham Bell. Buitenlandsch O.euï» HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAQ £3 JANi-ASi 1923 DERLiE BLAD HET LIJDELIJK VERZET DER DUITSCHERS. Alexander Grsham Bell, do uitvinder van do telefoon, <lie den 3<lcn Maart 1S17 te LJinburg (.Schotland) geboren wcrti, stannic ma een i&ui.ne af, het gebied van spraakonderwijs een goede reputatie had. Grootvader Be.l stond be kend als de uityioder van een methode oin stotteraars te genea&n, terwyl vader Bell eon systeem '-oor het zichtbaar „opre ken" met doofstommen volmaakte. iiior gold het spreekwoord „s"oaIs do ouden zongen, piepen de jongen, dn zyn kinderjaren maakte do jougo Bell ecu nioiisckulykeu schedel van rubber. Blies hy er nu met een handblaasbalg lucht iu dan bracht do schedel allerlei goheiiuzin- nige golunlen voort, dio Heli's familie leden ou bakenden in het schemerdonker den doodschrik op het lijf joegen. Op zestienjarigen leeftyd koos Bell het beroep van zyu v-uler en werd. leeraar ia de declamatie en doofstominentaal lnmiddeii waren twee zoons dei- ouders door do tuberculose ontnomen en het schoen, dat ook Alexander op frrreeentwin tigjarigen leeftyd aan deze ziekte ten of fer zou vallen. Zyn vader besioot nu kort en goed esc gunstiger kl.maat te kiezen, mot het ge volg, dat de familie spoedig nna: Brad ford in Canada emigreerde, waar /aexan- dei Bell don betrekkelijk koogen leeftyd van 75 jaar mocht bereiken. Bell vatte m Amerika na eer. ontmoo- tin" met Bir Charles Wheatstone. den En- gelsuhon uitvinder, het plan op een spre kend tolegroai'toestel te comstruceren. lntusschisu wees zijn vadar in ecu adres aan dan Waad vai do stad Boston op het grooto sucoos, i}ut zijn zoon Bi., hot on der wys aan dootoiommen behaald had, waart»*. de Commissie van Onderwys er toe ov«:ging don jtugen Bell een good be taalde betrekking aan het pas geopende d'oofstoiameuinstituut aldaar nnu te bie den. Op dit tydstip was hy 24 jaar oud. Het duurde niet lang of hy trad noo» zijn opzienbarende, succesvolle leermothoao op den voorgrond, lly zag zich spoedig daar op zeer jong nog, als professoi aan dc Universiteit te Boston benoemd. Het onderwijs echter nam al zyn tyd in beslag, zoodat Ball, om ziel geheel aan het uitvinden te kunnen wyduu, al zyn leerhngvn, met uitzondering van twee opgaf. Eén hiertaa was Mabel Hubbard eeu meisje van zeer ryke familie, die ais baby de spraak en bet gehoor verloren had. Bell deed al het mogelijke voor knar geuozing. Als leerlinge boezemde Mabel Hubbard Bell veel belang in, maar ook als vrouw; dit laatste bleek toen Mabcl mevrouw Bell werd 'Drio jaren van hard zwoogen, inoesbal 's nachts iu een keldeT te Salem, om do theorie, dat gesproken woorden door mid del van oen eleetrisck geladen draad over gebracht konden worden, tot werkelijk heid te maken, volgden nu. Gardiner Hub bard en Thomas Sanders steunden hem daarbij flnanenwl. Het loven is een aaneenschakeling van oorzaken en gevolgen, dikwyb met den naam van toeval aangeduid. Het was alleen Bell's buitengewoon groote belang stelling voor do menscbelyke stem, voor wel^e zyn oor zoo gevoelig was, die hein op het denkbeeld bracht den electrisehen draad als overbrenger te gebruiken. Bell verklaarde labor: „De kuudigste ;n het electriciteitswe- zen doorknode vakman zou niet gepro beerd hebben wat ik heb gedaan. Het groote voordeed, dat ik had, was, dat. ik mijn gehcele leren lang het geluid bestu deerde en iets van zijn aard wist; boven dien w'as het mij bekend, dat, wanneer men spreekt, verschillende trillingen de ruimte om den spreker vullon." Boeiend ïb reeds de geschiedenis van allo gedane proefnemingen, wtiarby Tho mas Watson, toen nog zeer jong, de voor Bell benoodigde iustmmeuten vervaar digde. Het duurde wel lfc maanden om do apparaten te vervaardigen, die een geheel verstaanbaren zin konden weergeven. Het eerste groote Bell probeerde: Watson sloeg aan het eind van eca draad op «e.n bel. Zyn meestor hoorde tot zyn groote vreugde en voldoening het geluid iu een andere kamer. Nog veertig weken daarna werkte Bell aan de volma king zijner werktuigen, totdat op 10 Maart 1376 Watson, die in oen ander ver trek werkte, Bell hoorde- roepen, zonder dat deze in de kaaier was: „Mr. Watson, come here. I waut you". Wij kinderen van onzen tijd, Kunnen de verrassing van Watson met zoo zeer schntten, omdat wij een telefoon als iets heel natuurlyks beschouwen. Op zyn 29s>ten verjaardag ontving Bell patent op zijn uitvinding, wellicht oen der meest waardevolle patenten der wereld. O'p de Centennial Tentoonstelling te Philadelphia had de eerste demonstratie in het openbaar plaats. Bell was feitelijk m het geheel niet van plan, de tentoonstelling te bezoeken. Na al zyn proefnemingen waren de financiën totaal uitgeput en Bell zag zich gedwon gen het onderwijn weer op te nomen. Deo dag van de tentoonstelling begaf hy zich naar het station, om mej. UnbbarJ naar Philadelphia uitgeleide te doen. Zy ver in den trein geholpen had en deze zich zonder hem in beweging zette, barstte zy, gevoelig als zy was, uit teleurstelling in tranen uit, waaruit bleek, dat Bell een groot# plauts in haar hart ingenomen had. X)it kleine voorval was de oorzaak van vele groote gevolgen en indirect van Boll's beroemd worden. Bij het zien van do tranen sprong Bell in den reeds in be weging zyiitleu trein, om ziöb zonder ba gage of plaatsbewijs naar de tentoonstel ling te begeven. Zoó Werd het Bell vergund- op een Zon dagnamiddag te experim-nteeren. De dag wns smoorheet en zoowel de jury als het publiek waren vermoeid, zoodst het zich liet aanzien, dat de geheele demonstratie in- duigen zou vallen. Dom Pedro, keizer van Brazilië zag Bell staan, schudde hem op uitbundige nyze de hand, aangezien hy reed* van de door den jongen man be haalde successen als spraakleeraar bad gehoord. Bell wist heel handig uit de hert betuig de eer ,.cen slaatje" te slaan, want hjj drukte Dom Pedro den ontvanger van zyn tclC|ihoon-n«tollat:e in do hand. terwyl hy zich op groolen afstand aan don spreekhoorn plaatste „My God, it talks" nep do keizer uit. Hierna plaatste Lord Heivin, de groote F.ngclscke natuurkundige, den hoorn san zyn oor. ,Zoo waarltfk, het spreekt," zei hy „het is het wonderiykste, dat ik in Amer.ka h aangetroffen." Hetgeen in dien tijd .d een vleiende u-tsproak was. j De publieke belangstelling was nn ge- I prikkeld en de menschen betwistten el kaar nu de beurt van luisteren. De de monstratie moest tot 10 uur 's avonds voortgezet worden. De telephoon werd niet alleen „the topic of the day'' maar ook het centrale punt van belangstelling voor alle ge!eerden en verdere bezoekers gedurende de geheele tentoonstelling. Dat de Amerikanen dit instrument niet als oen aardigheid op' utten, blijkt uit het foit, dat van dien dag af reeds de i uiercieelo ontwikkeling van de telephoon in Philadelphia dateerde. Een jaar na j deze demonstratie, in "877, kon men in hot Novembernummer van de „American Exporter" lezen, flat jc eZp0rt van tc- j iephonea van de stad Boston uit zich ge- 1 stadig begon to ontwikkelen. Na één Jaar slechts wus cr dcor Bell 's uitvinding later zeer bloeior.de industr.e ontsta: in het las.-ito jaar werd aiiecn door Vercsrigde Staten van Amerika icor bedrag van 4.793.023 dollars in deze branche uitgevoerd. Weinig uitvinders was, zooals Bell, het geluk beschoren, hun uitvinding tot haar volmaking te beieven. De telephoon in 1S76 slechts over c afstand van 20 voet verstaanbaar, ma: te in 1915 ©en gesprek tusschen San Pi- Cisco en New-York mogolyk, in 1920 v Londen naar Genövo zonder draad, later van Washington naar Honolulu. Wist u, lezer, dat er zich oagé.eei 13.000.000 telephonen op do wereld be vinden? Dit getal zegt zeer voel, als men bedenkt, dat er streken op de wereld zijn, zooale Midden-Afrika bijvoorbeeld, waar men geen telefoon aan don kalen wdud van de een of andere negerhut behoeft zoeken en waar men gedachtig aan het gezegde „als men geen mes heeft, dan schilt men aardappelen met een byl" el kaar met behulp van slagen op een uitge- hollen boomstam op verre afstanden toe spreekt. terwijl mor. hier slechts den hoorn van den haak behoeft te nemei de rest.... ook wol cena niet vanzelf komt Het is zelfs zoo ver gekomen, dat Bell zyn uitvinding tegenstond; men moet ook bedenken, dat er achtereenvolgens 9000 patenten op de uitvinding van Bêil geno men zyn. Op zyn 75stcn verjaardag gaf hy tenminste den wensdh to kenner, dat er geen telefoon in z\ju studeerkamer, zelfs ook niet in zijn huis, mocht aanwe zig zyn. V'aii rUst wilde Bell niot weten; hy wérkte tot zyn dood afin allerlei uitvin dingen, waarvan een koelmethode, de gramophoon, oen litliographiemethode, een inductiebalans wel de bekendste zyn. Yelo onderscheidingen vielen Bell ten deel o.a. het Legioen van Eer, de Volta prys en de titel van Pfoilesopkiae Doctor aan de Uni versiteit van Wurzburg. Bell heeft hard aan de ontwikkeling van de aviatiek gewerkt. Bell's voorspellende geest moet ook zeer geroemd worden. In 1909 spoorde hy de regeering der Vereeaigde Staten aan, zich niet op aviatisch gebied door andere landen de baas te laten worden en hij ■spelde in het begin van den oorlog, dat het grootste gedeelte van den oorlog in do lucht en van do lucht uit beslist zou worden en dat Transatlantische vluchten binnen afzienbaren tyd vol bracht zouden worden; alle uitspraken waarvan hy de vervulling beloofde. Bell ging nog vorder en voorspelde, dat er een tyd zou komen, dat do monseliün eikaars gedachten door middel 'van oen eleetrisch geladen draad, zonder zelfs een woord te spreken zouden overbrengen; een soort telepathie dus. „De mogelijkheden van verdere volma king met behulp van de eiectrieiteit zyn onbegrensd," zeide hy. „De menschen zullen haast alles door de eiectrieiteit kunnen dóen, eh ik kan my de fiienschen voorstellen met een inductieklos op het hoofd te zamen komende om hun gedach ten dóór induotio over te brengen" Twee jaar voor zyn dood bracht Bell m afscheidsbezoek aan zijn geboorte plaats Edinburg. Hy vond daar niets dan teleurstelling en voelde zich als een vreemdeling in een vreemd land. Bell was geheel veramerikaanscht en was bly, toen by zicih weer op weg naar Amerika be vond. Uit to wijden over hot nut van de telo phoon zou tijdverspilling zyn, aangezien ieder mensch hiervan tot in zyn binnen ste doordrongen is. Ik kan geen mooier einde voor een le vensbeschrijving van den grooteu Bell inden dan te zoggen, dat hy zeer veel goed deed. Bell stichtte o.a. de Amori- kaansche Organisatie om het spraakon derwijs voor doovcn te bevorderen en droeg spontaan zyn contributie van f 625.000 bij. Den 2en Augustus 1922 blies deze ver- dienstelyke man den laatsten adem uit. Letteren en Kunst Dr. BEKLAGE NAAR INDIe. Het weekblad „Architecturemeldt, dat dr. H. P. Berlage einde Februari voor onge- vjjf maanden naar Indië vertrekt, tot het houden van oon serie voordrach- over architectuur, op uituoodiging do Veroeniging van Kunstkringen te Weltevreden. JUBILEUM JULTA GUIJPERS. Ter herdenking van den 40-jarigen tooneel- loopbaan van Julia Cuijpcrs geeft de Kon. Ver. „net Nederlandscb Tooneel" Donderdag 8 Februari to Amsterdam ..Fedora" van Victorien Sardou, Waarin de jubilaresse do rol van Prinses Feiora Romanoff zal vervullen. ZINAIDA JURJEWSKAJA. Voor eenige gastvoorstellingen is bij de Na'ionate Opera geëngageerd de zan geres Zinaida Jurjcwskaja, de prima donna van de groote opera te St. Peters burg, die, nadat zij reeds in Berlijn met stormachtige ovaties en stampvolle zalen door het geheete Bcrlijnsche publiek werd ontvangen als de. grootste zangeres den tcgenwoordigen tijd gevierd wordt en nu ook den weg heeft gévón- don naar ons land, WAT MOET FRANKRIJK DOEN OM HET DUITSCHE VERZET TE BREKEN? IN FRANKRIJK GAAN HIER EN DAAR STEMMEN OP, DIE TWIJFEL UITEN OyER HET SUCCES DER ROERBEZETTINC. ER WORDEN PLANNEN GEOPPERD OM HET ROER- EN RIJNCE8IED TE ISOLEE- REN. WAARSCHIJNLIJK ZULLEN ER MEER FRANSCHE TROEPEN NAAR DE ROER WORDEN GEZONDEN, NIET WERKEN, DAN OOK NIET ETEN, ZECCEN DE FRANSCHEN TOT DE DUITSCHERS. Dc toestand in hnt Roergebied is nog weinig veranderd. Het Acht Uhr Abendblatt deelt mede In het Roergebied heerscht thans di S'iitc vóór den storm, een gespannen en Uiterst zenuwachtige stefaiming, welke ieder oogenblik tot een catastrophe kan leiden. De algemeenc staking is nog niet algekondigd. De mijnwerkers zijn in de m.jneo afgedaald, doch delven cr geen kolen. Zij wachten af, evenals dc Fran- scheti, die tot nog toe geen maatregelen tegen dit lijdelijk verzet hebben geno men. Sommige toespelingen, welke van Fransche zijde zijn gemaakt, wijzen er echter op, dat zij besloten hebbea, in geval van een staking met d? grootste k:.-,cnt op te treden. Leden der inge- nieurscnmmissie verklaarden reea; tot eer.ige journalisten, dat er geen staking zal werden geduld. Fransch spoorwegpersoneel ca onder officieren der spoorwegtroepen .-. n raar F. -sea onderweg om in geval van e»u al- gcinccno of parübele spoorwegstaking den dienst van het treinpersoneel over te nemen. Zooals gemeld, hebben de Franschen reeds bij wijze van proef ge- jToogd, treinen tb laten rijden op het traject EssenDortmund en terug. Het Duitsché spoorwegpersoneel wei gerde echter, voor deze treinen de signa len te bedienen. Er komen voortdurend Transchc ver sterkingen aan. Zij afrivceren voor het meerendeet 's nachts er worden buiten de stad ingekwartierd. Ook is er zware artillerie aangekomen. Twee stukken van ij c.M. werden op het plein voor het stadhuis tr Bredenev opgesteld. In de mijnen bevinden zich geen Franscht soldaten meer. De kolenproductie is met dertig h veertig procent gedaald. Hel kolen- transport te water en te land staat ge heel stil* de spoorwegtransporten waren Zaterdag j.l. reeds vijftig procent gerin ger dan een week geleden. Dc arbeiders van dc Stinnes-mijn zijn in staking gegaan. De staking aan de Thyssen-mijnen is daarentegen opgeschort, in afwachting het verloop van het proces tegen den directeur Thyssen. De machinisten en stokers der Rijn schepen hebben besloten het kolenver- voer naar Frankrijk en Belgie pcf schip stop te zetten. Overal zijn in het Roergebied be is weinig veranderd. Overal zijn be sprekingen ingeleid met do Fransche bezetting, om de storingen in het economisch leven weer op te heffen.De groote banken in Essen hebben ver klaard, hun kassen zoolang gesloten te zullen houden tot de filialen der Rijksbank weer worden vrijgegeven. Het treinverkeer ondervindt door de gebeurtenissen te Dortmund, Bochum en Miihlhcim hier en daar stoornis. De Franschen hebben Zondag getracht, van Dortmund in de richting Duis burg onder Fransch geleide een perso nentrein te laten loopen. Deze is éch ter niet verder dan Essen gekomen. Dc stakingen in de mijnen duren voort. De anoop der beweging zal er van afhangen, of de eisch der arbeiders van Thyssen tot vrijlating hritz Thyssen wordt ingewilligd. Ma de behandeling, die den arbeiders- vertegenwoordigers van de zijdo der Fransche bezetting ten deel is geval len, behoeft men echtet nauwelijks met een dergelijke waarschijnlijkheid rekening te houden. Het gevolg zal dan zijn de algemeenc staking bij Thyssen, eh het is met uitgesloten, dat deze zich over het gehee'.o Roerge bied zal uitbreiden. De arrestatie of uitwijzing van lei dende personen, met name van het Pruisische financieele beheer, duren voort. Bijzonder opmerkelijk is, dat de chef van het Pruisische ,,Finanz- amt'' in Keulen óp Fransch bevel is uitgewezen, ofschoon Keulen door de Engelschcn bezet is, en Van Eugelsche zijde tegen dit Fransche optreden niets w ord ingebracht. Men spreekt in het Roergebied mot nadruk van een ogemeene staking, dio zich over alle verkeers-instelliugen zal uitstrekken en zoolang zal worden olgehouden tot alle dwangmaatrege len, arrestaties en uitwijzingen weer zijn opgeheven en de Franschen het nieuwbezette gèbied weer zullen heb ben verlaten. Men mag echter niet ver geten, dat, afgezien van eukeie geval len, er achter al deze mooie woorden nog geen ernstige afweermaatregelen staau- Tegenover de aanzienlijke ge wapende macht, dio de franschen hebben aangewend en met het oog op de omstandigheid, dat zij het in de hand hebben, het district geheel van de buitenwereld af te snijden, blijft de aigemeene staking altijd een twee snijdend afweermiddel L>e Franschen zijn er thans toe overgegaan om voor eenige stations aan de grens van het onbezette ge bied machinegeweren op te stellen, o.a. te Sinsen aan de lijn naar Mun ster. In verband daarmee weigerden de ambtenaren dienst te doen. Wat moet Frankrijk doen om den toe- nemenden tegenstand in het Roerge bied te overwinnen? Krachtig optreden is Ie Parijs zoo wordt-aan 't Alge meen Handelsblad geseind de meest gangbare opvatting, zoo krachtig moge lijk, omdat men zoodqende des ie eerder Dultschlsnd tol toe geven dwingt. Dit schijnt ook wel de opvatting der Fransche regeèricg te zijn, die oveftutgd dat het verzet aan de Roer het ge- Ig is van den invloed van Berlijn. Men bereidt te Parijs plannen voor om da Roer en het Rijngebied geheel te Isolocrcn. Onder de maatregelen, die daarvoor génoemd worden, zijnde uitzetting den Reichskömmissar te Koblenz, die daar het centrum is van den Duit- schen 'egenstand, en dc absolute afslui ting van de Roer door een cordon er I om heen. Dit zal, naar men verwacht, gunstig werken op de Duitsche opstan digheid, daar aldus dc rijkste mijnen in het industriegebied geheel van het rijk worden afgescheiden, en de bevolking aan dc Roer zelf tot reden wordt ge bracht, omdat ze dan voor haar appro viandeering geheel van Frankrijk af hangt en niet t« eien krijgt als zc niet werken wil. Deze laatste maatregel houdt de zorg aa Fransche zijde in voor deze ravitail leering in het Roergebied, die, naar wordt meegedeeld, inderdaad moet zijn voorbereid met name door generaal Pavot, chef van de communicaties der bezettingstroepen. Deze heeft daartoe zoowel in Frankrijk ais in Antwerpen en Rotterdam de noodige toebereidselen ge troffen. Tegelijkertijd moet dan gezorgd worden dat men gewapend is togen «venwik mili taire aanval Ion, welke sommigen verwachten als een ge volg van de concentraties van Reichs- Wchrtroepen nabij de Roergrens, en waar toe waarschijnlijk m^pr Fransche troe pen naar do Roer gezonden zullen wor den. In verband daarmede was Foch aanwezig op dc conferentie, die Poin- carc in deze crisisdagen 's ochtends en 's avonds met zijn betrokken ministers en deskundigen houdt. De Fransche regeering heeft den oud minister Loucheur verzocht zich naa» het Roergebied te begeven en zich te belasten met de behandeling der eco nomische problemen, die zich daar voor doen. De „krachtige" opvattin^ komt be grijpelijkerwijze meest tot uiting ia bla den als de „Action Franjaise" en „Echo National". In eerstgenoemd blad maakt BainviHe zich zóó boos over het denk beeld dat de Volkenbond op voorstel van Branting geroepen zou worden zich met het schadcvergoedingsvraagstuk te bemoeien; hij vindt dat in dat geval Frankrijk meteen maar uit den Volken bond treden moest. Tardieu van zijn kant betoogt, dat in den laatsten tijd taf van fouten zijn begaan. Zooals men zich eerst heeft vergist over de bedoelingen van Bonar Law, zoo heeft men zich vervolgens ver gist door een zoogenaamde „onzicht bare" bezetting te willen, die juist niet datgene was wat men om indruk te ma ken op een volk als het Duitsche, heb ben moest; ook heeft men zich vergist in de wijze, waarop de rest van Duitsch- laad reageeren zou. Tardieu besluit dal Poincaré thans aan de Kamers de over tuiging zal moeten schenken, dat alles verder behoorlijk zal worden voorbe reid. Geheel anders is de toon van enkele linksche bladen, die niet meedoen aan het eenigszins opgeschroefde optimis me van de officieele pers. De „Oeuvre", die steeds tegen de Roerbezettiiig ge weest is, drijft den spot met het vertrek naar de Roer van Poncêt als officieele pers-informateur, en zegt daarvan: Het schijüt n.l. absoluut noodig door eec specialist de motieven van het optimis me en de opgewektheid te doen uiteen zetten, die de Roerbczetting- ons ver schaft. Fransche voorstellen te wraenten? De „Ere Nouvelle" oordeelt in een se rieuzer hoofdartikel, dat de bezetting als waarschuwing en dwangmiddel mis lukt is, en vraagt wat men nu doen moet. Zich voor goed in het Roer- en Rijngebied nestelen, acht het blad geeu bevredigende oplossing, en hel vestigt daarom de aandacht op twee mogelijk heden tot een ander arrangement. De eerste vloeit voort uit het Fran sche plan da» Barthou in de Commissie van Herstel zal gaan indienen en dat veel gematigder is dan men misschien verwacht had. Men heeft daarin name lijk in zooverre rekening gehouden met dé Italiaansche plantien dat niet méér gesproken wordt van een jaarlijksché som, die óok nog tijdens hét morato rium te betalen zou zijn, maar dat ge zegd wórdt dat Duitschland in de twee jaar, dat het moratorium zou duren, zich volledig kwijten zon door de beta ling van de opbrengst van een leening van drie milliard goudmarken, na aftrek ran de .500 mllioen, dié zouden dienen om de Duitsche financiën të stabilisee- ren. Men oordeelt dal volgens Duitsch- land's eigen verklaringen, die dan ook de basis van het Italiaansche plan vor men, een dergelijke leening zeer wel op te brengen zou zijn, en men reu in dat geval niet verder willen treden in de plannen om de Ruhr geheel té iso- leeren en als en soort van tweédé Saar- gebied te behandelen. De tweede mogelijkheid van een re geling ziet de „Ere Nouvelle" in het voorstel van den Bond van Fransche verëenigingën Voor den Volkénhond oih het geheelo probleem der schadevergoedingen naar den vclfconbond Ie verwij zen, want als Duitschland dei gelegenheid ki?jgt tv.ee jaar uit te blazen, is er geen betwaar dat de Volkenbond zich met de quaestie gaat bézighoudén. De Hbld.-correspocdent vermeldt dit beloog niet omdat hij meent, dat het thans reeds kaas van «lagen h«ft, maar als voorbeeld hoe men zich ia linksche kringen in Frankrijk een oplossing uit de bestaande moeilijkheden, anders dan door een militaire machtsontwikkeling, deitkt. Overigens vindt men in de peis ilechts opmerkingen over de dwaasheid ■an de Duitschers, die zich zeif op he» oogenblik het eerst naar den kelder hel pen, hetgeen juist lijkt, zonder dat hot steeds wéér conslateeren ervan nu vee! invloed op de houding van Dtiilsehland hebben kan. V - ui da; Ba-thou het ge wij- f is Fransche voorstel ter kennis van de Commissie van Herstel zal, opdat de gedelegeerden, het aan hun regee ringen kunnen overbrengen en de be spreking midden voljjeode week be ginnen kan. Aangezien, naar men ver moedt, de Duitschers ia kun tegenwoor- diffe stemming wel niet rullen vragen om gehoord te worden, kan voor 31 de zer de beslissing zijn genomen. De gevangen genomer. mijn- directeuren. Het proces voor den krijgsraad te gen de gearresteerde Duiisvne mijndz- recteuren en -beambten, dat oorspron kelijk reeds Maandagochtend zou be ginnen, is tot heden Dinsdagmiddag uitgesteld. Het oadcrzoeit is op een zee: geheimzinnige manier gevoerd. Niemand weet tot nu toe ze its waar van. do gearresteerden eigenlyk zijn beschuldigd. Omtrent de samenstel ling van den krijgsraad en over de per sonen van aanklager en verdediger is niets bekend. De behandelinc van het proces zelf zal waarschijnlijk zooals altijd ia dergelijke gevallen geheim zijn. De Fransche militaire autoriteiten hebben aan de gearresteerde industri- eelen medegedeeld, dat zij voor den krijgsraad te Mainz zullen worden ge bracht. Zij hadden de vertegenwoordi gers van de groote industrieels onder nemingen er uitgepikt met do bedoe ling, in hen een voorbeeld te stellen, dat de anderen zou ai3chrikken. De berichten uit het Ruhrgebied wijzen er echter op, dat door hun maatrege len juist het tegenovergestelde is ge beurd. Zoo hebben dc directeuren van de Thyssen-ondernetmngen hun chef „zur Zeit im Qefangnis'', telegrafisch de verzekering gegeven, dat zij te al len tijde bereid zijn zijn voorbeeld te volgen. Ieder der weggevoerde mijn eigenaren persoonlijk kan er van over tuigd zijn, dat zijn menschen aaneen gesloten achter hem staan, en niet al leen de ambtenaren, maar alle arbei- derz en beambten, tot den laatsten man toe. Een verklaring van den Ouit- schsn rijkskanselier- In een vraaggesprek met den Engel- scheu journalist Robert Dell heeft, naar de „Vos». Zt-g." meldt, de rijks kanselier geprotesteerd tegen ie Fran sdie bewering, dat in het Roergebied geen militaire act.i bedoeld is. In werkelijkheid beieekent, aldus dr. Cuno, de bezetting van het Roerge bied de uitvoering van het oerste punt van het bekende program vau Dariac, gericht oj. de beheersehmg van de geheele Duitsche industrie. De rijkskanselier verzekerde, dat Duitsch land zijn herstelverplichtingen zal blijven nakomen ten opzichte van de niet bij de bezetting betrokken mo gendheden, die het rredesverdrag heb ben onderteekend. Mijudirccteuren en mijnwerkers zullen standhouden, do regeering zal hen ondorstounen, wij verdedigen, besloot dr. C'uno, de "on afhankelijkheid van heb Duitsche ge bied en de vrijheid van de Duitsche bevolking tegen een agressief impe rialisme. Zondag heeft de leider van ue Duit sche Volkspartij, Strcsemuno, te Stuttgart een red; gehouden, waarin hij mededeelde, dat dagelijks bij tie Duitsche regeering uit aüe deelen der wereld telegrammen inkwamen, niet alleen van~Duitschers, met uitingen van vreugde, dat de Duitschers zich eindelijk'tegen het brute geweld van Frankrijk verzetten. Bij haar tegen stand in het Roergebied liceft de Duit sche regeering voor de eerste maal baar autoriteit doen gelden. Wij zijn nog niet aan het einde van alle ge- weldmaatrcgelen van Frankrijk, zeide spreker, maar ook niet van alle maat regelen van Duitschland. De Duitsche regeering zal niet toegeven. Spreker spoorde het Duitsche volk aan. eens gezind tc blijven, want alleen door dó eenheid van het volk kan het do vrij heid bereiken. De Duitsche boycotactie. De Vereenigmg van Hamburgscbe importeurs heeft met aigemeene stemmen besloten geen zaken ineer te doen met Fransche en Belgische firma's en geen verschepingen meer over Fra-nsche of Belgische havens te verrichten, armode cm geen onder Franschen invloed staande telegraaf kabels meer te gebruiken. Do volkenbond on de be zetting van hst Roeriand. Het Zwéeüscne regeerings-orgaan „Social Deutociatengeeft een ai- iikel, genaamd „Do bliuue steeg en de V oliienböud". liiüien zegt liet blud de bezetting van liet Roerge bied niet heel spoedig wordt opge heven, zal deze haat en nijd zaaien tusschen de Europecsche volkeren, waaruit de volgende groote Euru- fieesehe, of beter gezegu: Wereld-oor log, geleidelijk twee machten zal omwikkelen, waarvan de oen al even gevaarlijk zal zijn als de ander en die daardoor de overwinning zullen behalen, nl. de nationalisten en de bolsjewisten, Frankrijk kan niets winnen, aüeen de allesbehalve benij denswaardige eer van in de historie te paradeeren als het land, wiens maatregelen leidden fot eén complete Lurepeesche chaos. Indien de Volkénhond, aldus gaat hel blad voort, een taak heeft, dan moét het zijn nieuwe oorlogen te voorkomen eh niemand weet beter dan wij, dat de Volkenbond een broos instrument is; doch het is aldesniet- teriiin een werktuig. Indien de Vol kenbond in dezen toestand niet tracht in te grijpen, zal het volgens de rege len der logica, alle prestige totaal verliezen. Er ia een zwak punt in deze kwestie, nl. dat Duitschland buiten den Vo'kenbond staat, daar Frank rijk in dit lichaam grooten Invloed jatu ueq puoquajqoA »P foop 'jweq nalaten te handelen, indien het ten minste niet een doode organisatie wil gelijken. Het vertrek der Amerl- kaanschs troepen. De Altief-ikaansche troepen zullen Donderdag uit Coblenz vertrekken en Vrijdag in Antwerpen scheep gaan. Vorspreld nieuws, HET FUNDEEREM DER BRITSGHE SCHULDEN. Uit Londen wordt geseindTerwijl or opnieuw do nadruk op wordt ge legd, dat de terugkeer van den Kan selier voor do Schatkist, Baldwin Stan ley, paar Londen geen mislukking be- teekent van do onderhandelingen, dia hij te Washington heeft gevoerd in zake do fundceriog van Britsche schul den aan Amerika, zijn de bladen ge neigd aan te nemen, dat een korte verdaging indordaaa nuttig kan wer ken. Volgens een bericht van de „Asso ciated Press" uit Washington zou Brittannié volgens het oorspronkeüj- Amerikaanscho rxlan gedwongen dan een millioen dollar per dag te betalen gedurende •is jaar, doch door wederzijdsche ke zijn geweest meer zestig j overeenstemming, verkregen tusschen Baldwin en dc Amenkaansche com missie, werd dit bedrag tot de helft teruggebracht. Om dezen last te kun nen dragen, zegt de „Associated Press", wordt aangenomen dat de Britsche regeering het waarschijnlijk noodzakelijk zal icbten ingrijpende veranderingen tc rengen in naar ge heele fiuancieelo en economische po- litiek. De correspondent van de „Daily News" meldt, dat het verschil over den door Brittanoiö te betalen inte rest nog slechts een half percent be draagt, netgeen niet wegneemt dat dit een bedrag van jaarlijks drie milliard pond vertegenwoordigt. Ingezonden Van Ingeiooilon :tnkken, geplaatst of niet geplaatst, wordt de kopie den inxend« iet teraeeeseven. Voor den inhmd derer rnhriek BteJt do Eodactio zich niet aansprakelijk. EEN BEROEP OP HET NEDER- LA.NDSCHE VüLIi. In Zuid-Ruslend bevinden zich de landbouw-koloniën van ongeveer 60.000 Doopsgezinden van Nederland- sche herkomst. Toen deze door de bolsjewistische revolutie cn het bendenwezen van roo- vende en plunderende ongeregelde re- volutionnairen in de grootste ellende v.aren gedompeld, is in 1020 door eenigo Nederlandsche Doopsgezinden gesticht de Aigemeene Commissie voor Bu;'..:nlandsche Nooden, wau.vun Ds, A. Hiimcrts Sr. te Haarlem voorzitter, Mr. Jan van der Vlugt aldaar pen ningmeester cn ondergetêekenue se cretaris is. 1'oen een jaar later ook Zuid-Rus land door den ailerveischrikkelijk- sten hongersnood werd bezocht, die zoovele autlcre gouvernein-*nien van Rusland heeft getroffen, heeft de ai gemeene commissie haar werk en doel uitgebreid en niet alleen dc 60.000 Doopsgezinden, maar ook de overige bevolking in die streken, ongeveer drie millioen menschen ter zijde go- staan. Meer dan een jaar lang heoft zij nu in de Oekraïne en in de Krtm ongeveer 4G00 hongerlijders gevced en in het .even gehouden, en verder aan de geheelo bevolking naar omstandig heden de bolangrijkste diensten bewe zen. En nog altijd zet zij dit werk on verdroten vooru Om haar nu voor het vervolg te kun nen redden en nieuwe hongeisnooden tc voorkomen is het noodzakelijk de landbouwondernemingen det Doopsge zinden aldaar weer op de been te hel pen, want daarvan is de geheele be volking afhankelijk. Die vormden den kern van den landbouw en waren zoo te zeggen, model-boerderijen. Daartoe is in do eerste plaats noo dig zaaizaad. Onder dc Nederlandsche Doopsge zinden hebben wij getracht hiervoor 100.000 bijeen te brengen. Onze ge meenten zijn echter ook dooi den nood nes tijds zeer zwaar belast. Zij zijn klein en door de verandering in de maateehappelijko omstandigheden moe ten zij in velo plaatsen het acht of tienvoudige van vroeger opbrengen voor de gemeentelijke behoeften. On danks de uiterste krachtsinspanning en ondanks den gecstdriftigen goeden wil van vele onzer gemeenten, is het niet mogen gelukken. Slechts 20.000 konden wij voor dit speciale doel .bijeenbrengen. Zullen wij dan nu de een» zoo bloeiende landbouwondernemingen der Doopsgezinden in Zuia-Rusland reddeloos te gronde latsn gaan! Zul len wij hen, en met hen de overige bevolking, dan toch verloren laten gaan? Hebben wij hen gevoed en ge red, om deze brave, arbeidzame, gods dienstige c-n beschaafde menschen geestelijk en maatschapplijk te loten verkommeren Iloe grieft ons, als Doopsgezinden, onze onmacht! Maar niet alleen als Doopsgezinden gevoelen wij ons beschaamd. Ook als Nederlanden*. Want deze 6Ü.0U0 men schen, die van ons hunne redding ver wachten, zijn van denzeifden stam als wij. Zij zijn van Nederlandsche herkomst. Zij spreken nog in hunne huizen oen taal vol uüdrukkingen van Hollandschcn huize. Zij kenmer ken zich nog door Hollondiche zinde lijkheid, Hollandsche spaarzaamheid. ÜoUandsehen eenvoud van leven, lief de voor kerk en school, werken van barmhartigheid, enz. Kortom, zij heb ben hun vaderlandsch kaïskter nog nkt verloren. Zullen wij hunner dan in hun nood niet gedenken als Nederlanders I D&afora wi-.au ik hei een beiOop te doen op het g.-heele Nederlandsche volk. Helpt ons, deze menschen te redden t-n hiih welvaart te herstellen! De eer van den Noderlandschcn stara iï er mede gemoeid Nog 80.000 giHden hebben wij er voor noodig. Voor ons onbereikbaar, klein groepje als wij zijn, maar wat io het voor heel ons volk? Die 80.000 moeten tr binnen 14 dagen zijn, anders is het onmogelijk, vóór den lente-zaaitijd liet koren to kqopen en ter plaatse te brengen. Reeds nu nijpt de tijd. Helpt ons daarom zonder beraad en zonder uit stel. Elke gavé, gróót en klem, is harte lijk welkom. Bij voorkeur door storting op de postrekening 2292 kantoor Amster dam, onder vermelding: voor het Zaaigraan Zui d-R u s 1 a n d, van da Ileeren Guepm en vau der Vlugt. Ds. F. C. FLEISCHER, Doopsgezind Predikant, Secretaris der Alg. Comm. v. Buitenl. Nooden, Markt 5 te Winterswijk, Postre kening 14863.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1923 | | pagina 9