40e Jaargang
No. 12151
Verschijnt dageUiks, behalve op Zon- en Feestdagen
VRIJDAG 26 JANUARI 1923
AJBONINSEJVIENTEIV per 3 maanden Voor Haarlem en do dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd ADVEHTENTIEN: Van 1—B regels f 1.75 iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. BIJ
is (kom cl er gemeente) f3.071/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers fü.lö. Geil- abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstulyers-advertenUén van Vraag en aanbod van 1—4 rcge 60 Lts
tustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.571/,; franco per post f0.65. Post Giro 38810. per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur-Hoofdredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3032 Directie cn Administratie: Croote Houtstraat 63. Telefoonnrs. Redactie 600 en Administrate 724
BIJKAN'lOOR voor Santpoort, Velsen, Velsercord, V>ijkeroog, lJniuiden, Beverwijk enz. DRlkhLlZbkKERKWEG 2, VELSEN, TELEFOON 3521
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EwR»T& BLAD
Agenda
Heden.
VRIJDAG 26 JANUARI.
Stadsscüouw burgJhlet Schouw-
tooneel,,De \\uze Kater', 8 uur.
Schouwburg Jansweg: N. V. „liet
Voetlicht" .air. Boukman en Fren-
kei ..Baron von Hacermks", S uur.
Waaggebouw: Tentoonstelling van
ï.Kunst zti ons Doel". 11—5 uur.
Cabaret „Modern", Raaks x— 3 Ma
tinee 3 uur; voorstelling 8 uur.
Tea-room Luxor Theater, Groote
Houtstraat, 's middags 3.30—5.3U en
's avonds 811 uur Concert.
Cinema Palace Foyer: Middag en
Avondconcert 3.30—5.30 en 8—11 uur.
B xosooüD- voorst eil uig-cii
Zandvoort: Alonopole: Max
Gauriels Operette Gezelschap. „De
Baiatière". 7.30 uur.
ZATERDAG 27 JANUARI.
Stadsschouwburg. WiLonsplein:
fTweeile Lighal-uitvoering, 7 uur.
Gemeentelijke Concertzaal: Bal van
8—2 uur.
Waaggebouw: Tentoonstelling van
i,Kunst zij ons Doel". 115 uur.
Theater Modem, Raaks 13 Ma
tinee 3 uur. Voorstelling 8 uur.
Tea-room Luxor Theater, G'roote
Houtstraat: 's middags 3.30-5-30 en
's avonds 811 Concert.
Cinema Palace Foyer: Middag- eu
Avondconcert ,..30—5.30 en 8—11 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Luxor-Theater, Groote Houtstraat-
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling 's nam. 30 en
's avonds 8 uur.
Scala Theater, KI. Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 's nam. 2.30 en
's avonds 8 uur.
LlGhamolijfee Opvoeding
LXXIX.
De lichamelijke opvoeding
jongens on moisjes van 14
tot 20 jaar; in het bijzon
der voor hen, dio na het
verlaten dor lagere school
handenarbeid gaan ver
richten.
Aan de jeugd, welke na het verlaten
van do lagere school al dadelijk handen
arbeid moet verrichten, voltrekt zich in
den leeftijd van 14 tot 20 jaar een zeer
opvallende verandering. In deze jaren
van overgangsleeftjjd van kind tot vol
wassen mensch, bereikt het lichaam
hoofdzakelijk zya ontwikkeling. Overal
gist en woelt het, zoowel op lichamelijk
als geestelijk gebied, on de gevoeligheid
voor indrukken en invloeden is van zeer
grooto beteekenis naar beide kanten. In
deze groeiperiode verkrijgt het lichaam
de gestalte, die het oor heel zjjn leven
zal houden. In dien tijd bereikt het zijn
schoonheid, of het verliest ze. Aan de
jongelui, bijna nog kinderen, die aan het
begin van deze levensperiode staan en
een aanvang maken met lichamelijken
arbeid, wordt dikwijls zooveel opgedra
gen, dat het boven huu krachten uitgaat.
"Vaak houden zjj het voor een eer en
dat zijn natuurlijk niet de minsten 1 tot
de grooto menschen te worden gerekend
en aan hun arbeid te mogen deelnemen.
Uit eerzucht, om te toonen wat zjj kun
nen, grijpen zjj hun werk met veel ijver
en toewijding aan; en het moet er al heel
flink van langs gaan voordat zjj het op
geven. Niet zelden zjjn zjj, vooral in den
tegenwoordigen tijd, een beschamend
voorbeeld voor vele ouderen, die zich
uitputten in middeltjes orn toch maar zoo
min mogelijk te verzetten, zonder dat al
te duideli)k te laten merken. In het bij
zonder op het platte land moeten jonge
kinderen vaak zeer hard werken. Het
nog in zjjn groei verkeorend lichaam bezit
veel m.inder uithoudingsvermogen dan
het volwassene en wordt dan ook veel
meer door dagelijks herhaalden eenzydi-
gen arbeid beïnvloed. I11 2 a 3 jaren tijds
kunnen aan kinderen van 15 a 1G jaaT,
die landarbeid verrichten groote Veran
deringen worden geconstateerd, ten spijt
van de omstandigheid dat zij beweging
hebben in do niet genoeg te waardeeren
buitenlucht. De rug wordt rond, do borst
vlak, het hoofd wordt niet gedragen,
maar hangt, de vingers worden blijvend
gekromd, armen en knieën evenzeer, do
gang wordt moeilijk en stug, do bewegin
gen langzaam. Do algemeone stijfheid,
die in de plaats treedt van de kinder
lijke soepelheid, heeft nu dezen vorm
voor heel het leven vastgelegd. En zoo
blijft dus het lichaam verwijderd van
het bereiken van zijn volledige ontwik
keling, zoowel met betrekking tot ge
zondheid en kracht als tot lengteen
schoonheid. Zulke voorbeelden van rem
ming van de lichamelijke ontwikkeling
vindt men zonder veel moeite ook in de
steden. Jongens en meisjes van 1420
jaar werken er in fabrieken nog te vank
onder ongunstige omstandigheden. Al
moeten wij dankbaar erkennen, dat vele
wettelijke bepalingen en voorschriften
gegeven zjjn en ook gecontroleerd wor
den om de gezondheid zoo weinig moge
lijk in gevaar te brengen, bepalingen die
nog in het bijzonder aandacht schenken
aan de jeugdige werkkrachten; in de
meeste gevallen is de verrichte arheid
zeer eenzijdig, zoodat hjj in niet geringe
mate sporen achterlaat op de lichaams-
ontwikkeling van hen, die er aan dcclnc-
men. Hoezeer dan ook beweging een
hoofdfactor is voor groei en ontwikkeling
van het nienschclijk lichaam, is het toch
lang niet onverschillig, welke bewegin
gen het lichaam verricht en in welke
niato het aan beweging wordt onderwor
pen. Meer in het byzonder heb ik willen
belichten hoe eonzjjdigo bezigheid,
speciaal in de belnngrjjko ontwikkelings
periode van 1420 jaar, nadoelig is \oor
do lichaamsvormiag. Wjj hebben dus
noodig niet alleen beweging, maar a 1-
zjjdigo beweging, dio bet werk op 't
land of in de fabriek uit den aard der
zaak niet geven knu.
Merkwaardig is in de ontwikkelingspe
riode van knaap en inoisjo tot jongen man
en jonge vrouw, de sterkero gToei der
meisjes. Terwyl n.l. tot ongeveer 11-ja-
rigeu leeftyd de jongens in lichaamsleng
te en gewicht het van de meisjes winnen, j
treedt op dien leeftyd het omgekeerde ir,.
In de tijdruimte van het 11e tot het 14»
levensjaar zyn de meisjes in doorsnede
2.5 c-M. langer en ongeveer 2 K.G.
zwaarder dan jongens van denzelfdcn
lecl'tyd. Daarentegen blyven zy ook nu
uog in borstomrang, zoowel als in li
chaamskracht by de j-ag.-ns achter. In
deze omstandigheid geringer borstom-
vang by grooter gewicht en lengte is
ean macht.ge vingerwijzing gelegen voor
de noodzakelijkheid van krachtige li
chaamsoefeningen voor meisjes van dien
leeftyd. Met het 15o levensjaar eerst ha
len de jongens deze voorsprong weer in
en blyven van dut moment de meisjes m
lengte en gewicht de baas. Met de af
sluiting van het ontwikkelingstijdperk is
de longtegroei geëindigd en wel by de
meisjes op 17- u IS-jangcn leeftyd; by
denjongeling op ongeveer 20-jarigen
leeftyd of nog later. In verband daar
mede gevoelt het moisje zich reeds als
voikomen volwassen in een tijdperk,
waarin de jonge man vau donzclfdeu
leeftyd in wezen en gebaren nog het on-
rype, het onrustige 011 het onoeholpene
vertoont, dat zoo kenschetsend is voor
de „vlegeljaren".
Alzydigo beweging, vooral ook in de
buitenlucht, is het broodnoodigo voor
jongens en meisjos vóór eu in den ont-
wilckelingslceftyd, en om dozo alzijdige
beweging te geven, is do gymnastiek, on
derwezen door bekwame leerkrachten, het
middel by uitnemendheid.
H. L. WARNIER.
Siaösmeaws
VEREENICINC „OOST EN WEST".
Donderdagavond hield de hoer J.
Koning, oud-redacteur van het „Soe-
rabaiasou Handelsblad" voor do af-
deeling Haarlem van de creemging
„Oost en West" in de kleine gemeen
telijke concertzaal een voordracht met
lichtbeelden over „Ilandel en Indus
trie". welke mede door den helderen
voordrachtstrant zeer door het pu-
blieg gewaardeerd werd.
Spreker begon met te zeggen, dat hij
niet gekomen was met een politiek
koloniaal onderwerp, hoewel de be
langstelling voor Indié, volgens hem
in hoogste mate politiek was. De
quaestio van het spoedig rijk worden
was wel veranderd, maar Indie is
toch nog een land van onbegrensde
mogelijkheden door zijn bodemrijk-
donimen. Vooral op Celebes werd
meer en meer ontdekt, dit eiland te-
looft zeer veel voor de toekomst.
Do heer Koning zou zijn auditorium
dezen avond een globaal beeld peven
van de ontwikkeling van handel en
industrie in Nederlandsch-Indie. liet
liet zich aanzien, dat verleden jaar in
de malaise de crisis was bereikt cn
men ging daar allengs tot de oude
tijden terug. Het bekende boek over
Java van den voorzitter der Kamer
van Koophandel te New-York, den
heer Redfield. had de banden met
Amerika in den laatsten tijd hecluer
en hechter gemaakt. Dat Java uitste
kende transportmiddelen had, die een
goede toekomst openden, was den
handel zeer ten goede gekomen.
Vervolgens kwam Scerabaja aan de
beurt, het belangrijkste handelscen
trum, waar het verkeer per as soms
grooter is dan op de drukste punten
van Londen cn Parijs, daarbij in aan
merking genomen, dat ieder mensen,
feitelijk in Soerabaja rijdt. Java heeft
een wijdvertakt handelsverkeer niet
Engelsc-h-Indie, China, Japan en Ame
rika, welke laatste handelsrelatie van
steeds meer belang wordt. Voor den
oorlog was de Duitsohe positie op Ja
va overwegend, welke in den. oorlog
geheel verdween. Voor dc Duitschers
trachtten de Japanners in de plaats
te komen, wat hun gedeeltelijk geluic-
te. Toen hot eohter later bleek, dat
hun usances zeer met die van hun
voorgangers verschilden en wel eens
minder mooi waren, moesten zij spoe
dig de markt ruimen voor de Ameri
kanen, die er nog zijn, over welk feit
iedere geïnteresseerde zich mag ver
heugen. Tot zoover de Europeesche
handel; de Inlandsche handel is klein
en onboteekenend, de inlander is een
landbouwer. Dat vele zonen hun vader
op de dessa lieten en een kantoorbe
trekking zochten, achtte do heer Ko-
nine een ernstig verschijnsel, het erg
ste wat een landbouwend volk overko
men kan.
De Inlander heeft geen handelsgeest
de Chinees, daarentegen in de hoogste
mate. De laatste koopt de waren voor
een prikje op en geeft voorschotten,
welke den inlander, die in het geheel
niet spaarzaam is, dieper en dieper
in den put brengen.
De besmettelijke ziekten en het woe-
kersysteem waren inderdaad de r sa
ste be'agcrs van den Inlander. Ook
de Arabieren waren groote wooke
mars.
De heer Koning vertelde zijn gehoor
belangwekkende bijzonderlujijen over
de havenstad tandjong Prion, Bata
via en de centra van den inlaudsciien
handel. Langen tijd bleef spreker stil
staan bij de bespreking van de nieuwe
havenwerken van Soerabaja en hun
buitengewone belangrijkheid.
Een en ander werd toegelicht door
lichtbeelden.
Na de pauze ging spr. over tot de
bespreking van de industrie. Hierbij
merkte lüi op, dat de vraug „Is Indié
een industrieland" nog nooit positief
beantwoord werd. Proeven tot het in
voeren van een glas- en papierindus
trie zijn niet gelukt. Met betrekking
tot de laatste was het zec-r jammer.
Indie, dat zeer veel papier noodig
heeR, :s dus van Europa afhankelijk.
In den oorlog werd dit duidelijk door
dat de couranten groot gebrek aan
papier kregen.
De groote cultures zijn suiker, rub
ber, koffie, thee cacao en tabak. De
suiker is de kurk waar Indie op drijft.
De mijnbouw was evcnnl» de petro
leumindustrie zeer belangrijk; de erts
bouw cp c-eienes beloon zeei veel. De
zouLnuustrie op Madocra was even
eens belangrijk en ae opium-, kn.a-
eii runner iai»rièken nio=en genoemu
woruen. Lil de practiia., bijv. bij
V» erkspóor, 13 ran is Machinehahdel cn
rot Gouverhementetablisscment te Soe
rabaja was gebleken, aat de Inlander
11a etn behoorlijke opUuu.ng een goed
vakman is, die wel degelijk verant
woordelijkheidsgevoel voor dc hem
toevertrouwde machines bezit.
Vroeger hadden vele Europeesche
machinefabrieken in Indié distribu-
tiebureaux, hun afzet werdt in de
laatste jaren geringer, nu Indie zijn
eigen machinerieén maakt en groote
voorraden daaivan in magazijn iioudi
voor onmiddellijke aanvulling.
De door spr. getoonde lantaarn
plaatjes lieten het publiek groote be
drijvige en uitstekend geoutilleerde
fabrieken op a lerlei gehi.;d zien. Als
slot liet spreker hiji ontwerp voor het
gebouw der H. V. A. te Soerabaja
zien dat meer op eén Assyrisch pa
leis dan op een kantoor zal lijken.
Met dezen avond heeft dc heer Ko
ning ook vele scheeve voorstellingen
over onze Oost recht gezet.
CHR. MUZIEKVEREENIGING
„KUNST NA ARBEID".
De Christ. Muziekvereniging „Kunst
na Arbeid" (afdeoling der li, J. M. V.)
gaf Donderdagavond in do'grooto zwil
der H. J. M. V. aan do Lange Margare-
thas'raat onder leiding van don direc
teur,-den heer G. Schmidt een uitvoering.
Christ. Gymnastiekvereniging „Turn-
lust" (eveneens een afdeelmg der H. J.
M. V.), directeur do beer B. Verkes.
Ds. C. van een opende de bijeenkomst
op Je gebruikelijke wjjze en hield vervol
gens een korte toespraak. Hjj verstigdc
er de aandacht op, dat muziek en gvin-
nastlek, hoezeer ook in wezen'verschil
lend, toch by elkaar hooren, omdat beide
kunnen veredelen en verheffen. „Er zyc
helaas nog te veel jonge mannen," zei
Ds. Veen, „die bun lichaam totaal ver-
waarloozen en die hun ontspanning en
vermaak liever elders zoeken, vaak dik
wijls juist tot schade van hun lichaam.
Iedere jonge man behoort zjjn levens
krachten to wyden aan God en het is
goed, wanneer zy die krachten scherpen
door de gymnastiek. Maar ook hier
schu-.it gevaar, gelijk overal, wanneer bij
voorbeeld een gymnastiekvereeniging 20-j
worden een gezelschap van gemengde,
personen, want hieruit kan groote zoude
eu onreinheid geboren worden. De 11. J.
M. V. heeft gelukkig altjjd bestaan uit
jongemannen eu mannen en evenals onze
muzickvereeniging altijd bestaan heeft
uit jonge mannen, behoort ook onze gym
nastiekvereeniging te bestaan uit uitslui
tend jongemannen, Christelyko jonge
mannen, die God verheerlijken en zichzelf
verheffen."
Ds. Veen hoopte, dat God aan beide j
vcreenigingen een lang bestaan zou schen
ken en ze met hun directeuren zou ze
genen.
Do muziekvereeniging „Kunst na Ar
beid" speelde achtereenvolgens „Voor
't Vaderland", marseli van S. Vlessing;
de ouverture „Marie Henricttevan L.
Montagne en de fantasie „La fète trioin-
phale" van G. J. van Dam. De musici
speelden deze stukken zeer verdienstelijk
en vonden een aandachtig gehoor. Vooral
het laatste nummer bekoorde ons. Een
dankbaar applaus weerklonk na elk
nummer.
Toen kwam „Tumlust" aan do beurt.
Allereerst werden vryo oefeningen uit
gevoerd en wol op eeu flinke en pittige
wijze. Jammer, dat een dor turners (do
voorste nog wel) zjjn oci'ouingon blijk
baar vergeten was en een tamelijk onbe
holpen figuur sloeg, schade berokkenend
aan het geheel. Do hierop volgende brug-
oefeningen gaven het bowys, dat er onder
leiding van den heer Vorkes ernstig en
met veel animo geoefend was. De direc
teur zelf liet zien, dat hjj tot de eerste
klas turners behoort.
Na de pauze word weer begonnen met
een serie rek-oefeningen, die do alge
meen© bewondering afdwongen, evenals de
daarop volgende vrjje oefeningen.
De muziek vereen sging speeldo hierop
nog de ouverture „Les Dragonundes"
vau L. Montagne en „Flcurs des Bois",
1 een fantaisie van W. van Perck.
Do uitvoering, die eeu vlot verloop
had, werd op de gebruikelijke wyze ge
sloten.
BRANDJE. Donderdagavond om
streeks half acht" ontstond een begin
van brand in het perceel Saenredam-
straat B5 i Rijkswoningen). Het
schoorsteenbrandj3 werd s.-oeüig ge-
biuscht, zoodat de staf der brandweer
die aanwezig was, geen dienst behoef
de te deon.
Demping Bakenesser-
graclii sti hurywai.
Naar aanleiaing van onze mededee-
iiugen over de evontueele demping de
zer beide gractiten ontvingen wij ee-
nige ingezonden stukken, waarin ad-
bacsie Detuigd wordt aan bet denk
beeld der vnxeentrales.
De inzenders zeggen, dat de Bake
nessergracht al .ang gedempt had
moeten worden: aan de smalle zijde
komen veel ongelukken voor. Ook zou
net een groote verbetering zijn, als
de tram eu de auto's van het Spaarne
langs de Bakenessergracht konuen ge-
icxd worden.
Iemand die zich „Haarlemmer"
noenn schrijft ons:
..Met teleurstelling heb ife de laatste
nummers van Haarlem s Dagblad ge
lezen. Immers daarin vond ik wél
oen adres waarin wordt aangedron
gen op demping van Bakenesser
gracht er. Burgwal a'.s werkverscüaf-
::ng ook wèl de meening van
eenige bewoners van deze grachten
over de demping maar ni e 1 een
woord van protest van de redactie te
gen dezen treurigen aanslag op ce
schoonheid van onze oude stad.
En toch behoorexi beide grachten
vooral de Bakenessergracht
tot de aardigstf en aantrekkelijk
ste gedeelten van Haarlem. Het zou
dan ook zeer jammer zijn, wanneer
wij het glanzende water tussohen ce
smalle kaden zouden moeten verrui
len voor stoffige en saaie straatstee
nen of asfalt. Het dempen m#ei dan
ook geen productieve maar destruc-
nive werkverschaffing genoemd wor
den, want daarbij zdj men een be
koorlijkheid vernielen, die aan me
nigeen nu nog een oogenbbk van ge
not schenkt, wanneer hij zich van of
naar zijn werjc 'begeeft. E11 oat is iets
bijzonders in onze sieöeD, d:e veoi
plaats voor liet verkeer, maar weinig
plaats voor schoonheid hebben.
Als ik vroeger met de tram naar
Amsterdam ging. weed ik in Haar
lem tweemaal opgefleurd door een
mooi uitzichtbij het overgaan van
het Spaarne cn bij het passeeren van
den Burgwal. Het gezicht op het
Spaarne is nu bedojrven door het ge
bouw van Vroom .en Dreosmann
moet het gezicht op den Burgwal nu
ook bedorven worden!
Jammerlijke tijd, die geen nuttiger
werk weet te bedenken
VROUWENGROEP IN DEN VRIJ
HEIDSBOND.
Donderdagmiddag kwam de afdee-
ütig Haarlem, van de Vrouwengroep
m den Vrijheidsbond in „De Nij
verheid-' in jaarvergadering bijeen.
De presidente, mevrouw P. W Ble
ke 3 MacüonaidReijnvaan opende de
ze vergadering. Het speet haar ten
zeerste, dat zulk een luttel aantal le
den aan de oproeping gehoor hadden
gegeven. Spreekster wees er op dat
net afgeloopen jaar, het jaar waarin
de vrouwen voor het eerst aan de ver
kiezingen deelnemen, zeer belangnjk
15 geweest en riep aller medewerking
in voor de aanstaande Provinciale
Staten-verkiezingeu.
Na de notulen volgden het jaarver
slag van de secretaresse en aat der
penuingmeesteresre, waaruit bleek,
dat de fmancieele toestand der afdee-
ling gunstig is.
In de kascommissie voor 1924 na
men de dames Hons en de Vries zit-
£inS..
V crvolgens bracht Mevr- Sorgdra-
ger—van Thiol her verslag uit der af
gevaardigde naar de vergadering der
Vrouwengroepen in Den Haag op 29
September 1922.
In de vacatures in het bestuur door
het bedanken van de dames Evers.
Gerritsen en Dijkman werd voorzien
door De benoeming van mevrouw E.
Sorgdragervan Thiel, mevrouw J.
ZaadnoordijkWigersma en mejuf
frouw Sj. van Slooten.
Na de rondvraag werd de vergade
ring to circa lialf vijf gesloten.
HET TEEKENEN DOOR DE WERK-
LOOZEN.
Van de zijde van het Burgerlijk.
Armbestuur werd ons medegedeeld,
dat men nog geen termen gevonden
had, verandering in het tee'kenen door
die werkloozen te brengen. Dit ge
schiedt dus nog twee maal per dag.
ZIEKENVERPLEGING. - Door de
afdeeling Haarlem en omstreken van
den Ned. Bond voor Ziekenverple
ging wordt een vergadering gehouden
op Dinsdag 30 Januari, in „De
Kroon".
De agenda vermeldt o.a.Rekening
en verantwoording over 1922, Even-
tueele voorstellen voor de Algemeene
Vergadering van Mei. Jaarverslag van
de secretaresse. Verkiezing van een
bestuurslid, wegens vacature ontstaan
door het aftreden van Dr. Venema-
Hot bestuur stelt voor: 1. Dr. Land,
2. Dr. Roorda. Voordracht van Dr. J.
W. Wicherink, Leiden, over: „heb
Mesmerisme en het dierlijk magnetis-
ruo'' (historische schets).
HAARLEMSC'HE JEUGDKERK.
Zondag 10 1/2 uur zal in de Waal-
sche kerk (Begijnehof) spreken Ds.
G. Posthumus Meyjes uit Zandvoort.
Deze samenkomst is bedoeld voor jon
gens en meisjes van 14IS jaar.
SPORTLEI DERSCURSUS.
De sport'.ciderscursus van het „Kcn-
ncmer-lnsiituut voor de Lichamelijke
Opvoeding" zal morgen (Zaterdag) om
half drie beginr.cr. in de 2e 5-j. H.
B. S. aan het Prinsen Bolwerk-
IS EEN HAARLEMSCHE BRAND
WEERMAN GEVAARLIJK?
Kwart voor achten op het VVilsons-
plein.
Lit de richting van de Raamstraat
komt een zwaar-geuniformd cn ge
wapend man. Een bijl hangt dreigend
op zijn schouder tusschen eenige
strengen touw, dat misschien wel een
lasso is!
Hij loopt stovig door, wat hem nog
geweldiger maakt.
Op dat gedeelte van het Wilsorrs-
plein is het bovendien donker.
Eenigo meters achter hem loopt een
jongetje van een jaar of vijf. Hij is
blijkbaar angstig en loopt op zijn
teentjes vlok langs de huizen.
Van den tegenovergesteldcn kant
komt een 111 neer aanwandelen. Het
ventje vliegt op hem toe en vraagt met
een angstige uitdrukking in zijn oogen
en schuchter wijzende op den geheim-
den man:
Wat is dat?
De meneer .(-enigszins verwonderd):
Dal is een nr..u,weerman, die naai
den Sohouwburg gaat.
Oh!
Dan, met een diepen zucht, vraagt
het jongetje:
Doet ie niks?
De meneer .nc^iiipend en lachend/:
Nee, hoor! Wees ir.aa»- gerust!
Het ventje, blijkbaar gc-rustg«teld,
versnelt ziui pus. maar beschrijft toch,
vooizicntig, een wijden uaiv.eö cirue/
om onzen wakkeren brandweerman,
die zich niet bewust was, dat hij een
„medemensch" zulk een angst had
aangejaagd 1
HET FAILLISSEMENT DER HAAR
LEMSCHE BOUWASSOCIATIE.
Over dit faillissement kan nog niet
veel bijzonders worden medegedeeld.
Een gedeelte der werken is herbesteed
en eeri ander gedeelte is door borgen
afgemaakt. De curator wacht nu
rnaar af wat de resultaten daarvan
zullen zijn.
fcaziek
<le Kamer-muziekavond van
Toonkunst. R«sé-kwartet.
Tot dc strijkkwartet-ensembles die
uit waarachtige verdienste vasten voet
op onze podiums verworven hebben,
behoort het Rosé-kwarlet heel zeker-
In zijne huidige samenstelling bezit
hot al de kwaliteiten om bij herhaling
eeu geziene gast in het concertseizoen
te vezen. Allicht is men bij 't Vor
men van eeu oordeel geneigd de paral
lel tc trekken tusschen verschillends
ensembles, en moet men tot dc con
clusie komen, dat, hoe voornaam en
hoogst \vaardoerbaar op zichzelf elks
opvatting eu karakter kan zijn, ie
ders individualiteit toch groote af
standen tusschen die evenwijdigheids-
lijnen kan afteekencn. Daarom
gaat vergelijken doorgaans niet op.
De hoofdzaak is dat het kwartet eeu
geheel vormt da: een eigen indivi
dualiteit bezit, d-s samengesteld uit
vier menschen die zich in geestelijke
cn artistieke atmosfeer één voelen,
niet alleen zich aan elkaar geven
kunnen, maar ais van nature bij elkaar
hooren, vier kunstenaars die wat te
zeggen hebben, cn over wat zij te
zeggen hebben het volmaakt eens
zijn. Laat dan sommige opvattingen
eens anders zijn als die van een of
ander ensemble waardoor gij u pas ge
leden hebt laten overtuigen, gij zult
even goed ook ditmaal weer onder
de bekoring komen, zoodra het per
soonlijk cachet u duidelijk wordt, en
voelt dat met oprechtheid een artis
tiek standpunt verdedigd wordt.
Tot de kwaliteiten die het Rosé-kwar-
tet stempelen behoort in de eerste
plaats de heerlijke sonoriteit, die won
derbaar geëgaliseerd is. Arnold Rosé
en Paul Fischer, de beide violen, ge-
cn wat dit betreft blijk van een bui
tengewoon assimilatievermogen of
overeenkomstige geaardheidvoor het
karakteristieke timbre van de alt is
het aanpassen meestal een moeilijke
opgaaf, maar Anton Kuzitka is wat
dat betreft een onschatbaar samen-
speler, hij weet zich naar de onder- of
bovenpartij te voegen en waftr het
hoort zichzelf to zijn met echten zin
voor eenheid in do compositie. Ook
Anton Walter's cellotoon, die vol war
me expressie kan zijn, volrond eu
diep, past subliem in de kleur van 't
geheel.
In één Satz van Mozart's C-dur-
loviirtet, liet Menuetto, kon het en
semble mij niet overtuigen, hier deed
het viertal m. i. al te gewichtig, niet
speelsch genoeg, maar al do rest heb
ik als een mooie klankcndroom heer
lijk over mij voelen komen. Prachtig
was in Mozart's opus het louré in de
alternatieven cn het Allegro molto
was een staaltje van virtuoos samen
spel.
Het kwartet in F.-moll van Verdi,
het eenige dat de meester schreef en
wel in 1873, tusschen Aida en het
Requiem, bood wellicht voor velen het
interessante van een kennismaking.
Rosé en zijne genooten gaven er een
brillante herschepping van, echt la
Verdi, met rake dynamische effecten.
Het stuk heeft op sommige momen
ten niet veel gemis aan bezieling en
artistieko distinctie noodig om uit het
kader te vallen, dc opera-componist
komt hier en daar °og wel eens om
het hoekje kijken, raaar zulke momen
ten wisten de kwartetspelers rijkelijk
goed te maken.
Zoo b-v. het middenstuk van het
Prestissimo voor cello-solo met pizzi-
cati van violen en alt, dat heusch niet
veel lijden kan om niet banaal te wor
den. mac-r nu toch danig mooi klonk
omdat het zoo warm en tevens zoo ge
distingeerd klonk. Heel fijn was o"ok
het Andantino, een soort Canzone,
waarbij het solo-spel van Rosé domi
neerde, met een dramatisch midden
stuk dat interessante harmonieën liet
hooren.
Heb fugatisch opgezette Allegro
assai mosso, en het eerste Allegro
staan echter vrij wat hooger dan de
beide middensatzen, en werden ons
op eminente wijze met artistiek bra-
vour voorgespeeld.
Het genot dat bet Rosé-kwartet den
'getrouwen bezoekers der kamermuziek
onden van Toonkunst verschafte, zal
ongetwijfeld bij allen den wensch doen
leven het viertal in liet volgend sei
zoen hier weer te hooren.
JOS. DE KLERK.
Faillissement Haarl.
Coöj. Bouwershoiid.
De Haarlenische Coöperatieve Bou-
eiiooiia, aie failliet is verklaard,
cunaa: ae Middenstands Creuietbanx
net ge «en van veruero voorscuotten
gestuaxt neeit, had twee groote wer-
«.en in uitvoering, iiaiüeiij& éen vaü
de woningcouw vereenigiug „Ons
Huis" te Loosduincn (lo woningen en
een winkelhuis, die zoo goed ais vol
tooid zij 11 j en één van de woning-
bouv. vereeniging „De Voorzorg ge
vestigd te iiaar'cin, die 62 woningen,
aan de Leidscfaevaart laat bouwen,
waar\*dii de grootste helft af is. Over
hex vermoedelijk tekort kon de cura
tor ons nog geen inlichtingen ver-
strekken,
HAARLEM'S KLEIN A CAPELLA
KOOR.
Ter gelegenheid van het vijfjarig
nestaan van bovengenoemd koor werd
Donderdagavond 111 de Gemeentelijke
Concertzaal onder leiding van den di
recteur, den heer Nico Hoogerwerf,
een concert gegeven, waarbij uitslui
tend werken van Bernard Zweers ten
gehoore werden gebracht. Welwillen
de medewerking werd verleend door
mevrouw D. Zweers-De Louw, sopraan
te Amsterdam; Jonkvr.J. Repelaer van
Driel, alt te 's-Gravenhage: de heoren
II. Dij'kslra, tenor te Amsterdam, en
Jacob Bijster, pianist te Haarlem.
Vorder werkten mee de heeren: A.
Best (fluit), J. Stotijn (hobo), A. Witt
(klarinet), P. A. Veenstra (hoorn) en
J. Poons (fagot), leden van het Hol-
landsch Sextet, te Den Haag. Het suc
ces was groot; de aanwezigen hebben
van een mooi concert genoten.
Binnenlani
Se moord op Engelsman
Büie beklaagden ter dood
veroordeeld,
De rechtbank te Neurenberg heeft
Donderdagavond laat in dc zaak bè-
betreffende <ien moord op Enselsnian
hei volseude vonnis geveldbeide
beklaagden werden wegens sremeen-
schapD&li:': geploecden moord, ver
gezeld van berooving, veroordeeld tot
de doodstraf met levenslange onlnc-
miu2 eer burgerlijke eererechten.
De rechtbank was eenstemmig bij
het bepalen van liet voimia. Beide
veroordeelden hoorden het aan zon
der merkbare ontroering.
NEDERLAND EN BELCIr.
Men seint uit Bruseel aan de X.
R. Ct.
In de vergadering van de commis
sie voor buitenland--;.lie zaken heeft
de gewezen minister Wouters d'Op-
linter (kath.) aan de rvgeering ge
vraagd hoe het staat met de kwestie
van cc Wie.ingen cn heeft haar ver
zocht hem den huidigen staat van het
vraagstuk te doen kennen.
BELGISCHE INBREKERS. Na
een nauwkeurig onderzoek, is liet de
politie te Voorthuizen gelukt, het
epoor derdader te ontdekken van den
aldaar geplcegden diefstal met in
braak. liet is gebleken, dat zich
hieraan hebben schuldig gemaakt
een paar beruchte Belgische inbre
kers, genaamd D. en J. en afkomstig
uit Turnhout.
HEFFING VAN ENTREE IN DE
RIJKSMUSEA.
Naar de Tel. vernoemt, beslaat liet
plan, binnenkort o\er te gaan tot do
reeds vroeger, in do memorie van ant
woord inzake do begrooting van onder
wijs, kunsten en wetenschappen aange
kondigde heffing \nn entree in do liyks-
musea. Op aauirang van hot departe
ment van financiën zou het dezen maat
regel zyn overgegaan. Het entreegeld /al
tien cents bedragen; op éón dag in do
week zullen de musea slechts tegen be
taling vaa vjjf cn twiutig cents toegan»
kclyk zjjn.
WERKLIED ENRECLEMENT.
De raad van Amsterdam heeft aan
genomen het nieuwe werklieden re
glement waarbij onder eenigo voor
waarden aan de werklieden in ge
meentedienst medezeggingschap in
dienstzaken is verleend.
INTERNATIONALE OPLICHTERS
Naar ce Te' veriu-cr.t bevit een
den eener .nternationale oiëicliters-
bende, eenige banken te Arnhem
1 voor groote bedragen opgelicht,
