ireemi geid en Cheques
Kwikkelö. G. J. Sijpestijn cu M. G. T.
Wiolders. C. v. Galen en E. v. Ever-
dingen.
BEVALLEN: 12 Februari: J. v. Rijn'
—Post, z. 11 Februari: M. Lennings—
v. Doorn. z.. 13 Februari: C Th. Eb-
bin -v. Eijden, z. S. Visser—Koorer
man, d.
OVERLEDEN 12 Februari S. P. Hin-
richs—Vermeer, 61 ja3r, Merkman-
straat 13 Februari: H. Teeuwen, 7-i
jaar, Brouwersvaart.
Eigea Telegrammen van
Haarlem's Dagblad
Uit het Roergebied
DE RHEINISCHE WESTF. ZEITUNC
VERBODEN.
DUSSELDORF (Havas). De Fran-
sclio autoriteiten hebben de Rheini-
sche Westf. Zeitung verboden te ver
schijnen wegens de vijandelijke hou
ding tegenover Franschen en Delgen
en, naar het verder heet, wegens het
publiceeren van een vloed van on
juiste berichten.
VOOR DEN KRIJCSRAAD.
DUSSELDORF '(Havas). De politie
agenten. ten getale van zes, die te
Gelsenkirchen twee Fransche gendar
men hebben gewond, zullen voor den
krijgsraad worden gedaagd. Zij kun
nen met den dood worden gestraft.
LORD CREY OVER DE BEZETTINC
VAN HET ROERCEBIED.
I JONDEN. Havas.) Sprekende over
de Roerbezet tin? verklaarde Grev m
het Hoogerhuis. dat het noodzakelijk
is. dat Frankrijk en Ecgeland vriend-
schanDeliike betrekkingen blijven on
derhouden. Oneenigheid tusschen
Frankrijk en Engeland zou een ramp
ziiis voor hun veiligheid en voor de
belangen van Europa. Grey keurt
eoed. .cat Engeland heeft geweigerd
deel té nemen aan de Roerbezetting,
hii :s van rneening. dat deze bezetting
de solvabiliteit van Duitse hia nd zal
venninderen. doch de ir.oei'iikheid is
gelegen in ae vrees, die Frankrijk
koesterde voor zijn veiligheid. Ware
het Engelsch Amerikaansche paranlie
vere rag blijven bestaan. dan had
Frankrijk evenals Engeland de her-
stelkwestie van een zuiver economisch
standpunt kurnen beschouwen.
LONDEN (Havas). Lord Grey zeide
vervolgens nog: Zou wel iemand kun
nen aannemen, dat Duitschland in
1871 als Frankrijk de toen opgelegde
oorlogsschatting niet zou hebben be-
taaid, anders zou hebben gehandeld,
dan Frankrijk thans doet? Heeft
Duitschland wel al het mogelijke ge
daan om aan zijn verplichtingen voor
zoover dat mogelijk was, te voldoen?
Grey vreest echter, dat Frankrijk
door de bezetting van de Roer slechts
tijdelijk zal beveiligd zijn tegen
Duitschland, daarom zal men zich moe
ten wenden tot den Volkenbond om
tot een oplossing te geraken.
DE METAALPRODUCTEN.
ELBERFELD (W. B.). Van Dins-
dagmiddag 3 uur af werden aan de
controle-stations geen metaalproducten
uit het bezette gebied meer doorgelaten.
ARRESTATIES.
GELSENKIRCHEN (W. B.). Dins-
dagmiddag werd de Oberbürgermeister,
een burgemeester en de politie-presi-
dent onder groot vertoon van troepen
en tanks in hechtenis genomen.Ook wer
den een majoor der Schupo en de direc
teur der Rijksbank gearresteerd. De
troepen bezetten het raadhuis en plaats
ten posten. Sterke troepenafdeelingen
hebben bun bivak opgeslagen in de
straten.
PROTESTSTAKINC.
ESSEN (W. B.). Op het station Es
sen werd Dinsdagmiddag door de be
ambten en arbeiders gestaakc, daar de
Franschen bleven aandringen op de be
zetting van een perron.
CELSENKIRCHEN BETAALT CEEN
BOETE.
PARIJS B.T.A.) Volgens de Malin
heeft de gemeenteraad van Gelsen
kirchen geweigerd de aan do stad
wegens den aanslag op twee Fransche'
gendarmen opgelegde boete van 100
millioen mark te betalen. Als sanctie
zijn thans de voornaamste bankiers
der stad gearresteerd geworden.
PATROUILLE OVERVALLEN.
MADRID (B.T.A.) In Marokko werd
een militaire patrouille overvallen.
Een kapitein werd hierbij gedood en
twee onder-officieren en drie soldaten
zwaar gewond. De kabinetsraad heeft
het ontslag van den hoogen
saris van Marokko aangenomen
den tegenwoordigen minister in diens
plaats benoemd.
DE TOESTAND IN HET ROER
CEBIED.
BERLIJN (V. D.). Uil het Roer
gebied wordt geen nieuws van betceke-
nis gemeld. De tegenstand wordt ster
ker, dc spanning grooter. De pogingen
der Franschen tot instelling v
militaire spoorweg-inspectie r:jn tot nu
toe mislukt door de voortdurende weige
ring der Duïtsehe spoorwegarbeiders.
Volgens bericht van bevoegde zijde
konden de Duitsche spoowegarbeiders
sinds Februari nog zestig kolentrei-
nen naar het onbezette gebied brengen,
terwijl de Franschen tot nu toe derge
lijke treinen in grooten omvang niel
naar Frankrijk en België konden zen
den.
Op dc groote stations trachten de
Franschen, door verhindering van uit
betaling der loohen, aan de spoorweg
arbeiders. de onbemiddelde arbeiders
en beambten te dwingen oip de Fransche
aanbiedingen in te gaan. Ondanks dit
bru'alc vergrijp eenerzijds en de builen,
sporige aanbiedingen in geld ander,
zijds, heeft geen enkele Duitsche spoor
wegarbeider 7-c?i laten bewegen den
arbeid voer de Franschen te verrichten.
EEN PLEBISCIET?
LONDEN" (Reuter). De Daily Mail
verneemt, dat DeValora hee. ver
klaard dat bij bereid is zich te onder-
werpen -•>n den '•"in een ple-
dc de rt ï-n-<l repu
bliek of een vrijstaat zal worden,
mits Engeland zich tot hetzelfde ver
nljcht-
SPOORWEGONGELUK
RIJSSEL (.B.T.A.) De sneltrein Pa
rijsBrussel werd bij het station van
Baisioox aangereden door een goe
derentrein. Een vijftiental reizigers
bekwamen kwetsuren.
HET FASCISME.
ROME (B. T. A.). Dc hoogc fas
cistische xaad onder voorzitterschap van
Mussolini heeft besloten dat de fascis-
welke deel uitmaken vaft de vrij
metselarij, zullen moeten kiezen tus
schen het fascisme en de vrijmetselarij.
BR AT I AN U EN ISMET PASJA.
BOEKAREST, (B. T. A.) Braüanu
heeft Ismct Pasja in gehoor ont
vangen en vervolgens aam de verte
genwoordigers van Engeland, Italië
en Frankrijk de resultaten van het
onderhoud medegedeeld.
KOELIE EN ADMINISTRATEUR.
Uit Batavia seint Aneta aan het;
Hbld.: Eliot, de administrateur van
d? onderneming Tanah Amboengan
(Banjermassin) echoot op een onwll-
ligen koelie, waarop deze den beheer
der een ernstige schedelwonde toe
bracht. Justitie en politie herstelden
tijdig de rust.
NED. BACHVEREENIGING.
De Nederlandsche Bachvereenigine
(Dir. Johan Schoonderbeek) zal op
Goeden Vrijdag (30 Maart), 's mid
dags een uitvoering van de Matthïius
Passion geven, in de Groote Kerk te
Naarden.
Solisten zijnmevrouw Noorde-
ier—Reddintrius, Jvr. Repelaer van
Driel, Georg Walter. Max Kloos en
Louis Zimmerman!?.
TENEDOS.
ATHENE. (Bf T. A.) De bewoners
van Tenedos hebben aan de buitcn-
landsche missies te Athene een pro-
te8tnota overhandigd tegen het plan
om Tenedos van Griekenland af te
scheiden.
DE RUBBERPRODUCTIE.
WASHINGTON (V. D.). President
Harding zal bij het Congres een voor
stel indienen voldoende fondsen be
schikbaar te stellen om een grondig
onderzoek tc doen instellen naar de
wereld product ie van ruwe rubber.
Door het Witte Huis werd voorts
medegedeeld, dat ook gelden zullen wor
den gevraagd voor het ia cultuur bren
gen van rubberplanten in Amerika.
EEN NOTA VAN DEN RAAD
VAN CEZANTEN.
SOFIA (V. D.). De Intcrgcallieer-
de Commissie heeft namens den Raad
van Gezanten een nota gezonden aan
de Bulgaarschc regcering betreffende de
rchadevcrgoedingsVrwestie.
OPLICHTING VAN MILLIOENEN.
BERLIJN t\. D.) De Berlijnsch:
Criminc-ele politie heeft den Panjgphen
filiaalhouder van een Amsterdamsche
grossiersfirma gearresteerd, die deze
firaia te Parijs voor een bedrag van
10 miilioen opgelicht had. De gearres
teerde. Walter Restig genaamd, had
bovendien nog een groot aantal che
ques vervalscht en was ongehinderd
over de Fransche grens naar Duitsch
land gevlucht. Van te wren echter
had hij aan zijn minnares te Pariji
zijn voornemen om naar Berlijn b
vluchten, medegedeeld. Van doze dame
vernam de qrimineéle politie het ont
vluchtingsplan. De Berlijnsche poli
tie deelde haar daarop mede, dat Res
tig. tengevolge van het besluit der
Duitsche hotelhouders om Fransche
onderdanen te boycotten, te Berlijn
geen onderdak kon krijgen en stelde
de hoteliers hiervan in kennis. Bij
zijn pogingen om onderdak te verkrij
gen, werd Restig gearresteerd.
HET DRANKVERBOD IN
AMERIKA.
WASH INpTQN. (V. D.) President
Harding zal een conferentie
staatsgouverncurs te Washington bij
eenroepen ter bespreking van het
drankverbod.
HET GRIEKSOHE LEGER.
BERLIJN. (V.D.) Een to Lend
Saloniki ontvangen telegram meldt, dat
liet Grioksche leger geheel oor'.cgsgcrced
staat tusschen Saloniki en Maritza, in
afwachting op een toeken van do geal
lieerden don stryd tegen de Turken to
hervatten.
ERNSTIG SPOOORWEGONGELUK.
BERLIJN, (V.D.) Uit Konstantinopol
wordt gemeld, dat een tijdelijke spo
wegbrug op de lijn SmyrnaAngora
;estort, torwyl er oen goederentrein
reed. Acht wagons stortten
v:er. Het aantal dooden is nog
kend. De oude brng was door do Grieken
op hun teruglocht ui; Anatólië vernield.
HET ULTIMATUM VAN TURKIJE.
BERLIJN. (V.D.) Dc geal!;.6erde Ilooge
ommissarissen te Constantinopel hebben
den vertegenwoordiger van do Angora-
regeering een antwoord doen toekomen
op bet ultimatum van Turkije inzake de
oorlogsschepen. Daarin wordt het
penstilstanasverdrag nog van kracht
noerad. De Tnrksche regeering
niet gerechtigd do geallieerde oorlogs
schepen den toegang tot de haven
Smyrna te weiseren.
EEN NIEUW VERBOD?
BERLIJN. (V.D.) Een exchange-tele
gram meldt u.t Constantinopel. dat de
Turken handelsschepen den toegang tot
de haven van Istruj na /onsondergang
hebben verboden. Oorlogsschepen mogen
ook op den dag niet binnenvaren. De
Torken hebben batterijen in de hav
opgesteld.
Het bmnonloopen van de haven v.
Konstantmopel door oorlogsschepen
eveneens verboden.
HEVICE STORMEN LANCS ÖE
BRITSCHE KUST.
Langs de Britsohe kust hebben in
de afeeloopen week hevige stormen
gewoed. Tal van schepen kwamen met
belangrijke averij in de havens aan.
Verschillende schipbreuken hebben
plaats gevonden. Den Duitsche vijf
master, de bark ..Adolf Vinnen" ging
verloren bij Lizard. De trawler „Bri
tannia" zonk in de Plymouth Sound,
terwijl de trawler „Premier", thuis
beboerende te Grimsby. bii Scarbo
rough schipbreuk leed. De Zweed
sche schoener ..Manpen" zonk in de
Noordzee en bii Aberdeen werd de
stoomboot „Diana" een prooi der gol
ven. De bemanning van dit laatste
schip werd door middel van het vuur-
piilenapparaat gered.
De kapitein en 4 officieren van de
Adolf Vinnen", den Duitschen viif-
naster. moesten een seheclcn naobt
in angst en vreeze doorbrengen, al
vorens zij konden worden gered. Dit
schip, dat ziin eerste reis van Breinen
naar Barrv maakte, strandde nabij
Lizard. Twintig man konden worden
gered door middel van het vuurpijlen-
aDDsraat. maar de vijf officieren
sala?den er niet meer in het touw
te grijpen. De zee was ondertusschen
zoo woest geworden, dat een poging
tot redding slechts nog meer mert-
schenlevons zou hebben gekost. Den
geheelen nacht door kon men hen
aan het strand om hulp liooren roO
doch eerst bij het aanbreken van
den ochtend ving wind wat liggen
en konden zij worden gered.
Laatste lieriGlilen
UIT DE STAATSCOURANT
Bij Kon. besluit is benoemd tot ge
delegeerde van de Nederlandsche re-
peering bij het van 3—9 April 1923 te
'arijs te houden congres van biblio
thecarissen, buiten bezwaar van
's Rijks schatkist, dr. O. P. Burger
Jr., bibliothecaris van de Universi
teitsbibliotheek te Amsterdam.
Bij Kon. besluit zijn tot 1 Juli
1927 benoemd tot loden van het Col
lege voor de Vissoherijen de heeren
dr. L. F. de Beaufort., te Leusden,
en W. Dil Jzn., te Zaandam.
Door het gerechtshof te Amster
dam is, ter vervulling eenor vacature
van raadsheer in dat college, de na
volgende nlphabetischc lijst van aan
beveling opgemaakt: rar. -J. van Bins-
borgen, jhr. nir- J. F- Lewe
Nijcnstein en mr. J. Wiarda, allen
rechter in de arrondissementsrecht
bank tc Amsterdam.
WEIGERING TOT TOELATING
ALS PRIVAAT DOCENT. Het
Tweede Kamerlid Boon heeft den
minister van Onderwijs inlichtingen
gevraagd inzake de weigering om dr.
R. J. Pen toe tc laten als privaat do
cent aan de universiteit te Leiden.
KEN K\«TEKORT
mer te TegOl beef' een xastekc
voorloopig cp ruim 10 mille 1
gesteld.
ELECTRISCHE DRUKKERIJ
LOURENS COSTBR
LEVERING VAN ALLE
PARTICULIER-
EN HANDELS
DRUKWERK
Koersen tot hedenmiddag 12 uur
(Medegedeeld door de Nationale
Bankvereeniging te Haarlem)
Woensdag
Biljetten van tot
darken (rood)...... 0.0155—9.0185
Marken (groen)0.011-0.0135
Kronen0.00l/<O.OO'/i
Francs (Fransch)... 15.20—15.50
Francs fBelgisch).13.40—13.70
Pond Sterling11.80-11.85
Dollars2.477,- 2.55
Cheques
Berlijn
Weenen
Parijs
Brussel
Londen
New-York (Cable)
Amerik. Bankpapier.
0.011-0.01127,
0.07,-0.0»/,
15.20-15.50
13.40-13.70
11.81—11.85»/,
2.527,— 2.54
St 0 onivaarth erlchten
Alwaki. 13 Febr. v. Amsterdam naai
Antwerpe-n.
Brielle, 22 Febr. v. Valdiria naar Tol-
cahuano.
Drecbterland, 13 Febr. v. >0 Janeiro,
Amsterdam naar Buenos Ayres.
Eumaeus, sL 13 Febr. D.m. 11 u. 30
130 mjjl West van Wight, Yokohama ns
Rotterdam.
Edam, 13 Febr. te Bilbao Rotterdam
New-Orleans.
Eemdyk, p. 13 Febr. Lizard, Pacific
knst naar Rotterdam.
Gaasterland, 7 Fobr. v. Monrovia naar
Grand Bassam.
Gorontalo, p. 13 Febr. Sagres, Batavia
naar Rotterdam.
Helder, 13 Febr. v. Delfzijl naar Ham
burg.
Heemskerk, 13 Febr. v. Amsterdam n.
Huil.
Hermes, 12 Febr. v. Arica n. Antofa-
ga sta.
Kawi, 13 Febr. n.m. 1 u. 30 m. v. Sout
hampton, Rotterdam naar Batavia.
Minerva, 12 Febr. to Lagos v. Accra.
Orestes, 12 Febr. v. Iiomo n. Cotonou.
Oberon, 10 Febr. v. Grand Bassam
Rotterdam.
Patria, p. 13 Febr. Suez, Batavia naar
Rotterdam.
Palamcd, p. 13 Febr. Wight, Amsterdam
naar Java
Pollux, 11 Febr. v. Las Palmas,
condee naar Amsterdam.
Rijnland, 10 Febr. v. Seconde© naar
Monrovia.
Rietfontein, 13 Febr. te Pornis v. Ham
burg.
Saparoca, 12 Febr. to Manila, Rotter
dam naar Japan.
Tjibcsar, 12 Febr. to Coloso v. Am
sterdam.
Zeelajidia 12 Febr. v. Rio Janeiro, Am-
sterdam naar Buenos Ayres.
Stadsnieuws
IIUtJRVERHOOGING. Door
een commissie uit de bewoners van de
woningstichting der aHarlemsche wo
ningstichting voor woningverbetering"
is namens bijna alle huurders een
adres gericht aan den Raad der ge
meente Haarlem en dc raadsleden,
waarin bezwaar gemaakt wordt tegen
de reeds ingevoerde of nog in te vcc-
dat;rcn huurvevhocgin;,'. In een begelei-
aet-idendc toelichting wordt opgemerkt,
j dat het geen betoog behoeft, dat het
stoffelijk weerstandsvermogen van
volo groepen der bevolking in den
laats ten tijd beduidend aan het ver
minderen is. Dat afneming van het
levenspeil ran de arbeiders en kleine
ambtenaren zeer spoedig de grens
in het tekort is genaderd.
Tevens dat dc woningen zijn ge
bouwd zonder bijdragen van over
heidswege en dat dc exploitatie be
hoorlijk sluitend is. Nog wordt opge
merkt dat voor zedelijke lichamen als
algemécno gedragslijn moet gelden,
dat eenmaal verkregen rechten niet
geschonden mogen worden.
Het adres is onderteekend door do
heeren B. J. van Proosdij en M. ten
liage.
HUISHOUD. EN INDUSTRIE-
SCHOOL.
Het bestuur der Haarlemsche Huis
houd- en Industrieschool heeft met in
gang van 1 September a.s. aan haar
school tot directrice benoemd mej. D.
•on de Waal, thans waarnemend di
rectrice der school,
De vorige directrice, mejuffr. M.
von Hunteln, die to Amsterdam
geboren werd, was van Februari 1903
tot September van dat jaar hoofd
van do huishouding. Zij werd toen
benoemd tot waarnemend directrice,
waarna in September 1904 haar defini
tieve benoeming volgde. Wegens ge
zondheidsredenen heeft zij met in
gang van 1 Maart ontslag aange
vraagd. Mejuffrouw Von Hunteln
heeft de eerste moeilijke jaren mee
gemaakt en heeft zich met alle krach
ten aan de school gewijd en die tot
grooten bloei gebracht. Het is onge
twijfeld de wensch van velen in Haar
lem en omstreken, die met mejuffrouw
Von Hunteln in aanraking zijn geko
men, dat zij nog lang van een welver
diende rust mag genieten.
Do nieuwe directrice .mejuffrouw
D. van de Waal. is ook geen onbeken
de. Zii is in Breda geboren en genoot
haar opleiding aan de Dordtsche Huis
houd- en Industrieschool. Dadelijk
nadat zii voor haar exajpen slaagde
ls zij in Septen.bcr 1916 als op'eiding--
leerares aan de IJaarlemsche Huis
houd- en Industrieschool gekomen. In
September 1920 volgde haar benoe
ming tot adjunct-directrice. Geduren
de die ia ren heeft mejuffrouw Van
de Waal eveneens al haar krachten
aan deze school gegeven en is met veel
ijver en liefde er voor werkzaam ge
weest. Wegens gezondheidsredenen
van mejuffrouw Von Hunteln werd
mejuffrouw Van de Waal in Septem
ber 1921 tot Waarnemend directrice
benoemd. We twijfelen niet, of de
school zal ook onder haar energieke
en krachtige leiding een goede toe
komst tegemoet gaan. omdat zij een
uitmuntende paedagogische kracht is
gebleken.
EECRAFENIS J. W. SEVENHUYSEN.
Heden had on de ai seme ene be
graafplaats aan den Schoterweg de
ternardtóbestolling plaats van het stof
felijk overschot van den heer J. W.
Swenhuvsen, in leven hoofd der
Rijksleerschool alhier.
Tegen 12 uur hadden zich tal van
belangstelt enden voor d e gebouwen
der Rijkskweekschool aan de Leid-
schevaart on der Riiksleerschool aan
de Schreveliusstraat opgesteld, ten
einde den stoet te zien voorbijtrek
ken,- --
Om 12 3/4 uur stelden ziieh de leer
lingen dier scholen op de Leidschc--
vaart en in dc Sohreveiiusstraat
langs den kant van den weg on-
Eerst tegen 1 uur verscheen de
rouwstoet, komend© van de Ampsing-
straat. in de Schreveliusstraat. waar
door een der leerlingen, namens de
leerkrachten en leerlingen dc- Rjjks-
leerschool een krtms op de kist gelegd
werd en tal van leerlingen zich in
den stoet voegden.
Voor de Rijkskweekschool hadden
zich de directeur dier school, de heer
J. G. Niik, en leeraren en de oud-di
recteur de heer P £L van der Ley,
en de leerlingen opgesteld.
Ook hier werd namens de leerlin
gen een krans op de kist gelegd, ter
wijl de directeur en leeraren eveneens
op deze wiize een laatstcn groet aan
den overledene brachten.
Alle drie kransen bestonden uit
een lauwertak, seringen en aarons-
kolken. De kist was geheel onder de
bloemen bedolven.
Na deze korte. doch indrukwek
kende plechtigheid begaf de stoet zich
naar de begraafplaats.
Velen uit onderscheidene organisaties
waarvoor de overledene zich verdienste
lijk had gemaakt en velen uit onderwij
zerskringen kwamen hem op de Alge-
mecne Begraafplaats de laatste eer bewij
zen. We merkten o.m. op het Dagelyksch
Bestuur van de Haarlemsehe Esperantis-
ten-Verceniging, oen vertegenwoordiging
uit het bestuur der Kon. Liedertafel
„Zang en Vriendschap", leeraren en oud-
ieeraren van de Rijkskweekschool voor
Onderwijzers, onderwijzers van do Rijks-
leerschool. Verder den heer H. W. Koorn-
stra, directeur der Nutskweekschool voor
Onderwijzeressen, de schoolopzieners de
hoeren Boes en Bredée, den heer E. G. A.
L. Ter Haar, tweede secretaris van de
Plaatselijke Commissie van Toezicht op
het L. O., den heer Bettink, namens het
N. O. G., eenige hoofden van scholen,
een deputatie van do Loge „Plaats voor
Allen" en verscheidene vrienden van den
overledene.
S. D. A. P.-CAXDIDATEN. Op Se
voorloopige candidatenlyst voor de a.s.
getneonteraadsverkiering van de afdee-
ling Haarlem der S D. A. P. komen de
volgende namen voor:
M. A. Reinalda, L. J. C. Poppe, Mevr.
Maarschall, M. H. Groenendaal, W. Kop
pen, J. Gerritsz, F. Keerwolf, H. C. de
Zeeuw, J. 0. van Ommeren, H. Kingma,
Mej. M. van Vliet, W. Lamerus, M. Door-
nobos, Mevr. M. F. BoesSmith; J. A.
Schol), A. Spierdijk, J. Joosten, K. van
den Baeg, E. Stam, Mevr. A. dc Vries
Sieuworts A. Koeman, J. Fontyn, P. de
Vries, J. llazelhorst, Roza, Snoek Pollé.
CURSUSVERCADERINC.
Op de cursusvergadering van den
Ambtenaarsbond zal door deD heer M.
Doorncbosch behandeld worden het
onderwerp „Militairisme en Yakbewe-
ging.
BLOEMBOLLENCULTUUR. Op de
vergadering van het Hoofdbestuur vaa
de aigemeene vereoniging voor Bloembol
lencultuur is voorloopig bepaald, dat dc
146e nlgemeene vergadering der verceni
Intellectbepaling en
Beroepskeuze.
hou
Ot
-\|.r:t i
weidt bet Weekblad.
Voor de Vereeniging van leeraren
cp. leerareesen aan gemeentelijke in
richtingen van gymnasiaal en middel
baar onderwijs alhier hield Dinsdag
avond in de bovenzaal van „De
Ir. II. van Mourik Broekman,
directeur der le H. B. S. met 5-j.
airsus alhier, een lezing over „Intel-
lcctbepaiing en Beroepskeuze".
Onder do aanwezigen waren Mr. A.
Bruch, wethouder voor het onder
wijs, die aan de bestuurstafel Jiad
plaats genomen, de lieer A. G. Boes,
schoolopziener en lid van den ge-
neentaraad en de gemeenteraads
leden mevr. P. J. Willekes Macdo-
naldReynvaéui en mevr. Maarschall-
homin, verder de directeur van de
Rijkskweekschool en van de Midd.
Technische School, de heeren J. G.
Nijk en G. Hotstede on Dr. C. Speel-
der, vector van het gymnasium.
In zijn openingswoord heette tie
oorz., do lieer G. lias In 't bijzonder
Mr. Bruch welkom .Diens aanwezig
heid werd bijzonder op prijs gesteld,
omdat de wethouder voor het onder
wijs steeds d© behingen van het leer-
arencorps en van het onderwijs, dat
in den laatsten tijd aan zooveel aan-
vuilen bloot staat, wil behartigen.
Waar ook liet onderwijs verslechterd
moge worden, zeide spr., onder deze
leiding zal het ototrwiis te lJaarir-.i
zeker nooit eïht>7UÏtge.;aan. (Ap
plaus).
Medegedeeld werd dat bericht van
verhindering w as ingekomen van den
burgemeester en den heer W. A. J.
v. cl. Kamp, lid van den gemeente
raad.
Iliema was het woord aan den spre
ker van den avond.
Waardeering van den leerling is
zeer moeilijk, aldus begon epr.; de
verstandelijke aanleg is zeer lastig
te meten, zoowel voor onderwijzer»
als voor leeraren. Overschatting is
mogelijk, maar ook onderschatting.
Het laatste komt misschien meer voor.
De vliegtuigconstructair Fokker on
dervond op de H. B. S- verschillende
moeilijkheden; toch zal niemand hem
nu „intellect" ontzeggen.
Prof. Casinjir wijdde een belang
wekkende studie aan de „domheid en
de verstandelijkheid" en zoide daarin
- a. dat er zooveel schijnbare dom
heid voorkomt. Langzaamheid bii hot
antwoorden ia vaak oen e.wolg van
diep nadenken. Ook eenzijdige aanleg
wordt v.ick voor domheid si;-£<.zien.
'■x>o kan men zich door ver;drillend©
■orzak'i verpissen in th*n leer. ng-
Dikwijls komt ook gebrek aan con
centratie voor door overlading.
Wat moet men nu verstaaft onder
intellect? Gezegd is: het is geestelijk
aanpassingsvermogen aan nieuwe
©i9chen, die het leven stelt. Spr. vindt
dit een goede definitie. Goed intel
lect manifesteert zich meestal door
goed waarnemen, gebrek aan intel
lect door slee it vvaarneme Ook
meent spr. dat een goed geheugen en
een goed reorodxiotfevermogen samen
gaan met eeai goed intellect. Verder
gaat er mee gepaard'goed associee-
ren. combineoren eri analys.eeren.
«Voor de psychologie zijn allerlei
kwesties van liet hoogste belangde
pauzen de afwisseling der vakken.
Dr. M. on Lesson heeft de aandacht ge-
vcstied op de „gevoelige perioden"
voor bepaalde functies. Gd dit gebied
i s men er nog niet. Wat zon het ge
makkelijk zij-a als de leeraren op de
hoogte waren met de gevoelige perio
de bii de jeugd voor de Fransche taal,
bijvoorbeeld f
In Duitschland hebben de psyoholo
gen gezocht naar een methode om de
uiterst-begaafden te onderzoeken.
Den reeks van „tests" werd genomen,
maar men is daar gedeeltelijk weer
van teruggekomen.
Twee Franschen, Bmet en Simon,
hebben onderzoekingen ingesteld met
z.g. ..intelligentieschalen". Ecu nor-
mual kind rnoest volgens hen. op een
zekeren leeftijd, 5 vragen kunnen be
antwoorden en op een anderen leef
tijd weer 5 andere vragen. Deze
methode heeft groote verdiensten. Ge
heugen en voorstellingsvermogen wor
den er ook- bii gemeten. De mtellec-
tueede resultaten waren veel beter bij
kinderen van de beter gesitueerden
aan bii die uit ander milieu.
Dit heeft ook een onderzoek van
Dr. Oort te Leiden uitgewezen. Dit
resultaat behoeft trouwens niet te ver
wonderen kinderen uit boter gesi
tueerde kringen nemen veel meer op
dan zii. die gewoonlijk de
volksschool bezoeken. Dit geeft te
denken ten opzichte van de eenheids-
school. die spr. niet aanbevelenswaar
dig virdt. Aangetoond is ook, dat de
jongens de meisje» de baas zijn.
als het betreft het zich instellen op
nieuwe omstandigheden. Gok met de
co instructie zij men dus lmilenge-
.voon voorzichtig.
De psychologen in Duitschland
hebben begrepen dat het nul aan
gaat de onderwijzers bij het onder
zoek geheel uit te schakelen. Stern
heeft toen een middenweg gekozen.
Gelet wordt daarbij op de rapport
cijfers en een zielkundige beschrij
ving, te leveren door de onderwij
zers en verder neemt de school,
waarnaar dc leerling zal overgaan
een Fertigkcitsprüfung en ook wer
den do leerlingen ouacrworpen aan
verschillende „tests".
Een aardige „test" is bij' voor
beeld het maken van een combina
tie uit eenige losse woorden, als»
spiegel-möorrinnaar-redding. Uit de
„oplossing" blijkt de aard van de be
gaafdheid van den onderzochte.
In Amerika zijn in den oorlog ver-
schillendo „legertests'' genomen, om
de geschikhcid voor hoogcre rangen
te bepalen. Deze meting van (Ie ver
standelijke ontwikkeling heeft goede
resultaten opgeleverd.
Men heeft er bet geheele Ameri-
kaansche leger naar ingedeeld
Na de pauze zeide spr. dat men
begrepen heeft in Duitschland en
thans ook in Holland, dat een onder
zoek behoort ingesteld te worden
naar verschillende karaktereigen
schappen en ook naar dc roeping.
Voor dit onderzoek is voor dc onder
wijzers een handleiding met vragen
betreffende het kind samengesteld-
Verschillende „tests" zijn ook weer
aan dit onderzoek verbonden. Daar
bij wordt o.a. gelet op do drie ver
schillende voorstel] i ngs tv penn.l. op
Iica die een bijzonder duidelijke
voorst hebben van gczichts-,
gehoor- of van bewrgingsgea.iarwor-
I dingen - Mnntessori kent ook nog hot
type dat bijzonder gevoelig is voor
tastgewaarwordingen. Ook zyn er
verschillende manieren om het ge
heugen te onderzoeken. Geblc-
is dat do trouw van
geheugen zich ccist ontwikkelt
op lat eren leeftijd. Sommige kin
deren hebben e.n neiging, voor
stellingen aan te vullen met andere
voorstellingen- Dit behoeft nog
geen neiging tot onwaarheid spro
ken tc zijn. Het geheugen klimt tot
het 30e jaar, blijft, constant tusschen
het 30c en het 50e en gaat dan ach
teruit.
Voor den leeraar zijn sommige zaken
.an veel belang, bijvoorbeeld het feit,
dat zes herhalingen op één dag minder
effect hebben dan bijvoorbeeld drie'her
halingen op drie achtereenvolgende da
gen. Het is ook verkeerd van den leer
aar, als een jongen zegt „Ik weet het
wel, maar ik kan het niet zeggen!" op
te merken „Daar heb ik niet mee te
maken." Want de groote hoeveelheid
indrukken, die de leerling opgedaan
heeft, zijn niet altijd „paraat". Het is
jammer, dat op een examen hiermede
geen rekening kan worden gehouden.
Voorts kan ook de opmerkzaamheid
gemeten worfden. Natuurlijk zijn vele
bezwaren tegen deze onderzoekingen in
brengen: er is niet altijd tijd voor,
de ouders werken niet altijd mede en».
Toch heeft het geheele psychologisch
onderzoek buitengewoon veel interes
sants. In het bijzonder ook het corrella-
•onderzoek, waaruit b.v. blijkt dat er
1 nauw verband bestaat tusschen in
tellect en phantasie. Het allermooiste er
van is echter, dat de leeraar er door
warme belangstelling krijgt in zijn leer.
lingen en een beteren kijk op hen.
Nog een kort woord over beroepskeu
ze volgde.
Beroepskeuze is een zeer belangrijk
d;ng. Het „familieberoep", overgaande
vjh vader op zoon, bestaat niet meer. In
Amerika bestaan beroepsbureaux, waar
ouders inlichtingen kunnen krijgen over
beroepen, nadat de ambtenaar van dat
bureau kennis heeft gemaakt met het
betrokken joncre mensch en zijn onder
wijzers heeft geraadpleegd. In ons
land is een serie boekjes over 0 roepen
uitgegeven onder redactie van den heer
Ketelaar. Verder is er het bureau van
mej. Polak te 's-Gravenhage.
Münstermann heeft in Duitschland na
uitgebreid onderzoek de verschillende
eischen vastgesteld, waaraan een candi-
daat voor een bepaald beroep moet vol-
doen)
Men heeft dus een psychologische ka
rakteristiek der beroepen vastgesteld,
en daarnaast wordt onderzocht in hoe
verre de candidaat de vereischte hoeda.
n gheden bezit. In Utrecht wordt door
Dr. Van Ginniken in deze richting voor
Katholieke organisaties gewerkt.
Toch vallen nog vele waarnemingen
buiten het experiment. Er zijn bezwaren
en de psychologen zullen wat water in
hun wijn moeten doen.
Wenschelijk zou het in ieder geval
zijn, dat in alle plaatsen beroepsbureaux
waren, zooals er een tc Amsterdam be
staat, waarbij de psychologie slechts in
•bijzondere gevallen te hulp wordt geroe
pen.
Luid applaus klonk na de belangwek
kende rede van den heer Van Mourik
Broekman.
De heer Ras sprak een hartelijk woord
v£n dank, waarna de bijeenkomst geslo
ten Werd.-
JUBILEUM J. F. HOOGERBEETS.
Dinsdag her dacht do hoor ,T. F. Hoogcr-
bects den dag, waarop h(j 25 j.-.ar als
amanuensis in dienst was aan het Labo
ratorium voor scheikundig en Bacteriolo
gisch onderzoek van de firma N. van dor
Sleen. Het heeft dan jubilaris niet aan
belangstelling ontbroken; al vroeg in don
morgen kwamen tal van bloemstukken en
gelukwensehen hem herinneren aan dezen
voor hem gedonkwaarcigen dag. Daar do
jubilaris er do voorkeur aan gegeven had
dien dag geheel lp 'nuiselykcn kring door
te brengen, kwamen middags de te
genwoordige firmant Dr. IV. G. N. v. d,
Sleen en diens cchtgcnoolo dcu jubilaris
gelukwensehen. In dankbnro bewoordin
gen herdacht Dr. van dor Sleen wat IIoo-
gerbeets in die 23 jaar voor dc firma ge
daan had en met hoeveel toewijding "n
plichtsbetrachting hij eerst z\jn vader,
den heer N. van der SIcen, en nu spreker
nog diende. Ook namens de familie, van
wie'veel leden tegenwoordig war°n, dank
te spreker hem voor de toewijding, ar.o
haar steeds betoond. Oa vermoei 1 en
steeds bereid, besteedde Hoogerbcets zyn
soms weinig vrijen tyü nog ;n dienst ir.n
het algemeen belang; daarom deed het
spreker genoegen, den jubilaris namen de
My. tot Nut van *t Algemeen een eer-
konden en een zilveren hcrinncringtme-
daillo te overhandigen, als huldehlyk
voor trouwe plichtsbetrachting.
Van de firma ontving de jubilaris een
prachtig rijwiel, en door de familie wer
den Hoogerbeets en zjjn echtgenoote m
de gelegenheid gesteld, om 1» den a.s.
zomer een vaeantiereisje naar het buiten
land te maken.
De jubilaris daukte voor de henl be
toonde waardeering en hoopte nog lEtg
voor de firma Van der Sleen werkzaam
te mogen zün- Bot was een dag vol her
inneringen, en wel een bswps, dat Hoo
gerbeets bij zijn chefs hoog aangeschre
ven staat. Behalve veel bloemen ontving
h\j ook nog velo geschenken.
DE MIDDAGHOOGTE. De vierde
winter-lezing, welke Dr. A. II. de TTnr-
tog Vrijdagavond a.s. voor do Vereeniging
,',De Middaghoogto" zal houdon, heeft tot
onderwerp „Voorzienigheid",
PERSONALIA.
Hot Gerechtshof te Amsterdam heeft
tot deurwaarder by do Rechtbank te Am
sterdam mot standplaats to Amsterdam
benoemd, dm heer H. Vincent, deurwaar
der in het arrondissement Haarlem, 'to
Hoofddorp.
Voor het examen nuttige haalteer-
,ven i3 geslaagd mej. A. M. Notolönbosch
te Halfweg.
Als juryleden van de Gentschc tuin
bouwtentoonstelling zjjn o,m. bonot'iud do
heeren C. H. Kramer, BloemondaSi, Iv. II.
Krelage, Haarlem, J. M. C. .Mousing,
Aalsmeer, II. J. Voors, Heemstede, en
Th. van Waveren, Heemstede.
By Kon. besluit is aan mr. D. II. An-
dreae, onzen aud-stadgenoot, op zyn ver
zoek, eervol ontslag verleoud uit zyu be
trekking van handels attaché tevens con
sul-generaal to New-York.
BEETHOVEN-CYCLUS.
De Impressario Felix Augustin deelt
ons mede. dat de 4e Beethoven-a-.end,
welke Doadcrdsg 15 dezer in- do Gem'.-
te concertzaal zou plaats vinden tot na
dere aankondiging is uitgesteld, door
dat het Carembat-kwartet niet in ons land
kan zijn.
