Buitenlandsch Overzicht
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 7 MAART 1923 DERDE BLAD
De Duitsche rijkskanselier, Dr. Cuno, hield een
belangwekkende rede.
VERWIJTEN AAN DE FRANSCHEN OVER DE CEWELD POLITIEK.
DUITSCHLAND ZAL GEEN INTERVENTIE VRAGEN, MAAR IS BE
REID TOT ONDERHANDELEN EN OOK CENECEN ALSNOG ZIJN
VERPLICHTINGEN, ZOOVEEL HET KAN, NA TE KOMEN.
Belangrijke Roerpoiitiek-debatten in het
Engeische Lagerhuis.
GEEN KANS VOORLOOP1G OP INTERVENTIE.
De Turken verwerpen het vredesverdrag
van Lausanne.
Met spaaning: werd
de zitting van don Duit
schen Rijksdag
van Dinsdagmiddag verwacht.
Reeds lang voor liet begin der zit
ting hadden zich reusachtige mcnschen-
massa's voor bet gebouw van den Rijks
dag verzameld. liet Huis zelf was over
vol ook de loges der diplomaten waren
alle bezet. De Rijksregeering en de ver
tegenwoordigers der verschillende lan
den waren bijna allen verschenen.
Reeds de eerste woorden van den pre
sident van den Rijksdag, Löbe, die de
redenen aangaf van de vervroegde bij-
ecnrocping van den Rijksdag, brachten
groote beweging teweeg en een leven
dig geroep van „foei!". De president
wijdde hartelijke woorden aan den over
leden Duitschen gezant te Parijs en. gaf
daarna het woord aan den Rijkskanse
lier,
Dr. Cuno zei allereerst!
„De Franschen hebben zonder aankom
digiiig op 3 Maart
den Rijn overschreden,
zij bezetten de havens Mannheim en
Karlsruhe en de spoorwegwerkplaatsen
en dc locomorieffabriek te Darmstadt.
Indien dat eiders onder beschaafde sta
ten gebeurde,dan zou de wereld ver
ontwaardigd zijh over de vredesbreuk.
Eij Duitschland geldt het echter als een
kleine uitbreiding van de Roeractie en
is het niet de moeite waard zich er druk
om te maken. Frankrijk'geeft zich ook
nauwelijks moeite, een schijn van ver
band te leggen tusschen dtt onrecht en
het onrecht aan de Roer. Eerst na vol
trekking der gewelddaad overhandigt
het een nota, dat de Fransche xegeering
als vergeldingsmaatregel voor de be
weerde opzettelijke versperring van het
RijnHernekanaal door het doen zin
ken van aken besloten heeft de havens.
Mannheim en' Karlsruhe, benevens da
spoorwegwerkplaatsen der stad Darm
stadt te bezetten. Alleen omdat in het
RijnHernekanaal, midden in het Duit
sche binnenland, aken moeten tot zin
ken gebracht zijn, wordt nieuw gebied
bezet. Deze rechtsschending sluit zich,
zoo vervolgde de rijkskanselier, aan bij
andere, die hij opsomde.
Ook hekelde dr. Cuno verschillende
andere dwangmaatregelen die die
Franschen en BeLgen genomen heb
ben.
..Dit toont, dat Frankrijk thans
ieder voorwendsel van recht zonder
schaamte prijs geeft De Fransche
regeering heeft echter bij alle econo
mische berekeningen teleurstellingen
en bij alle politieke combi naties mis
lukkingen beleefd. Dit
wekt haat
tusschen de buurvolken en het zal
moeilijk zijn hem weer op te heffen.
..De laatste zeven weken zijn nier
aan ons volk voorbij gegaan zonder
een spoor achter te laten. Het wa
ren weken, zooals nog nooit van een
cultuurvolk in vredestijd gevergd
werd. De ondier de verschrikkelijkste
offers ongedwongen vrede, aan
welks nakoming ons volk tot de let
terlijke verarming toe gewerkt heeft,
is door Frankrijk met de voeten ge
treden. zonder dat een der talrijke
geranten ook maar een vinger uit
steekt. en het is zelfs de nieuwe, door
de mogendheden voor de vestiging
van een duurzamen vrede geschapen
ere aanwijzingen van dien indringer
waartegen zioh de Fraieohe aanval
even zoo richt als tegen Duitschland.
Zoo is het .niet te verwonderen, dat
de Duitsche volksziel met nauwe
lijks te dragen spanningen wordt be
zwaard".
De rijkskanselier gaf
een statistiek van de ge
vangen genomen of uitge
wezen ambtenaren.
„Zoo werden van het bestuur van
het riiUsverkeer 71. van liet rijks-
postbestuur 55, van het bestuur der
rijksfinanciën 279. voorts 610 ge
meente-ambtenaren, meer dan 70
Scbupo-beambten. uit de Beiersche
Palls S7. uit Baden 9 ambtenaren
uitgewezen. Veroordeeld werden van
het bestuur van het rijksverkeer 25,
rijkspostbestuur S, bestuur der rijks
financiën 26 ambtenaren. Het optre
den was eenvoudig genoeg wat de
toepassing betrof. De deur gaat open,
officieren en gendarmen treden bin
nen. pakken den ambtenaar eu voort
gaat het naar de gevangenis. Snel
wordt een aanklacht ingedignd voor
den krijgsraad midden in en vrede
en in dienst van een vreedzame in-
genieurscommisaie. Bezwaren en
verdediging worden kort afgehan
deld. Het vonnis wordt uit een
vooraf klaargemaakt schriftuur
voorgelezen. Lange gevangenisstraf
fen on zware geldboeten zijn het lot
der liun vaderland trouw toegedane
mannen, die de met het recht strijdi
ge aamveiizingen van den. Indringer
niet opvolgen, Dagen eu weken lang
zijn zii in oeilcn ongeslotendie an
ders voor een kort verblijf van
landloopei's dienen, en zij mogen
noch verwanten, noch. Roode Kruis
vertegenwoordigers zien. Dé. Fran
schen weten wel waarom. De eer van
Duitsche mannen wordt door zulk
een rchsiidcliikc gevangenschap niét
aangetast. Maar hoe is deze schande
met dc eer van hot Fransche volk m
overeenstemming te brengen? De uit-
wijzingen en aanhoudingen hebben
geheol'e Duitsche overheidebureeleu 1
van hun dienstpersoneel en hun lei
ders beroofd. Groote steden verloren
hun burgemeesters. Steeds werd met
ruwheid opgetreden en ook cl© gezin
nen. zieke vrouwen en kindeken heeft
men mee uitgewezen en hun wonin
gen in beslag genomen. Ook de weg
voering geschiedde geraffineerd en
zonder consideratie. Personen van
iberven de zestig jaar wenden in den
kouden winternacht op een hun on
bekenden straatweg neergezet."
Dr. Cuno somde eenigre gevallen van
rechtsschendingen op, de meeste geval
len zijn j-eeds door de pers bekend ge
maakt, o.a. het gebeurde te Gclsenkir-
chen. „Waar is hier de eer 1" zoo riep
de rijkskanselier uit. Daarna vervolgde
hij
„Dat is de eerste post van het passief
der Fransche balans van zeVen weken.
Ook in Frankrijk schaamt men er zich
naar het schijnt over, want men waagt
zich er niet aan, der wereld en het eigen
volle de waarheid te zeggen. Een leu
genachtige propaganda moet bedekken,
wat rechtsschennis en geweld hebben
gedaan. Dat zijn de feiten: rechtsschen
nis cn gruwelen, zooals zij werkelijk
zijn voor de geheele wereld, opdat de
wereld een onpartijdig oordeel kan vel
len."
Hierop ging de rijkskanselier na hoe
Duitschland zijn verplichtingen inzake
do schadeloosstelling was nagekomen.
Duitschland spande alle krachten in,
maar bleef iets achter bij de verplichte
leveringen van. steenkool cn hout. Ten
gevolge van de „inbraak" kreeg Frank
rijk echter niets meer.
Juister dan de heer Poincaré heeft
vermoedelijk de Engeische premier den
waren stand van zaken voorspeld, toen
hij in het Engeische Lagerhuis ver
klaarde, dat hij op de conference te Pa
rijs op 3 Januari had gezegd, dat Frank
rijk met de doorvoering van zijn Roer
plan
een catastrofe
zou veroorzaken, en zoo zal het zijn.
Ook met de derde etappe van het iso-
leercn en de terreur zal Poincaré geen
economische doeleinden bereiken, Eén
ding heeft hij echter bereikt: De aanslui
ting van de Duitsche bevolking bij den
tegenstand. Ongewapend in den ruwen
zin des woords heeft Duitschland zijn
kracht in den wil van don vrijen man.
Met legers mag men koloniale landen
kunnen veroveren, maar men zal daar
mee uit geen industriegebied zijn pro
ductie kunnen balen. Het is een misken
ning van den_ geest als men gelooft,
dat het in bezit nemen van gebied be
slissend is. Al zouden de Franschen nog
jaar en dag in het Roergebied staan en
in plaats van Duitsche arbeiders, arbei
ders uit vreemde koloniën brengen,
de vlook der onvrucht
baarheid
zou blijven volgen. Dat is de passieve
tegenstand en wij belijden dezen als
wapen der geweldloosheid en van den
vrede in den strijd tegen onrecht en
geweld. Wij zullen hem blijven voeren
tot het doel bereikt is.
Met succes hebben wij
het hcoifd geboden aan de
inzinking van do mark
en wij zullen deze ondersteu.ningsactie
voortzetten, om eindelijk een vast punt
in ons economisch leven te vinden1."
Verder besprak Cuno dc kwestie der
schadeloosstelling.
„Qok de huidige regeering wil tot aan
de grens der capaciteit haar verplichtin
gen nakomen. Volgens de imoihoden
van den eerlijken koopniaa wiilen wij in
openlijke onderhandeligen onze verplich
tingen op een voor beide zijden te dia
gen omvang- vaststellen. Daarom heb
ben wij voorstellen gedaan in Londen
en voor Parijs, waarachter de kracht van
■het Duitsche economische leven als
waarborg stond. Wij boden verder on
derhandelingen aan om een samenwer
king tot stand te 'brengen tusschen de
Duitsche en de Fransche economie en
deze aldus wederzijds te versterken.
Maar men luisterde in het geheel niet
naar ons.
„Wat echter wil Frankrijk?
„Voor zeven weken zeide ik hier,
dat het dat oude doel der Fransche
politiek is, welke de vernieling van
Duitschland wil. Opnieuw herinner ik
aan het geheime memorandum van
Dariac, dab onomwonden do verdee
ling van Duitsch and als doel aan
duidt cn ik herinner er ook aan, dat
men om te beginnen het. Rijnland van
Duitschland wil afscheiden. Frankrijk
moge alle krachten inspannen om
Duitschland in stukken to slaan, als
dit aan Frankrijk gelukte in het
diepst van onze ziel zijn wij over
tuigd, dat het niet gelukken zal
dan zou dit geluk en vrede voor
Frankrijk, maar onheil voor Europa
bet-eekenen-
„Voor deze vraag staat Europa
thans. Wij wilden en willen overeen
stemming der volken. Frankrijk heeft
geen inval in het Roergebied gedaan,
omdat wij niet wilden onderhandelen,
maar omdat het zolf niet wild© on
derhandelen en Duitschland's hand
racer dan eenmaal toegestoken, af
wees. Dat is nu juist, de kern vau
hot huidig© conflict. "Wij willen on
derhandelingen over het sehadever-
goedingsvraagstuk. Frankrijk echter
het dictaat van het geweld
Als ons een weg geopend wordt, die
•rij van druk van buiten ons gelijk
berechtigd in een openlükc bespre
king terugleidt naar recht en rede
lijkheid, dan zal de Duitsche regee-
ring dien weg volgen. Daarbij zal zij
geen onderteekening zetten onder een
overeenkomst, die wij niet kunnen
houden en in geen regeling toestem
men, welke Rijnland, hot Roergebied
of andere wederrechtelijk bezette ge
bieden in den steek laat of den door
de gewelddaad getroffen Duitschera
niet den weg vrij laat naar do vrij
heid en de „Heimat". Wil Frankrijk
capitulatie, dan stelt Duitschland
daartegenover den onverzettelijken
wil niet te capituleeren. Wil Frank
rijk de vernietiging van Duitschland,
dan staat daar tegenovoj dat Duitsch-
anu wil leven
ue rijasKanselier betreurde, dat de
muere voiaeu Blijven zwjjgim.
„is dat nog te weinig moeten de
dooasoners uer gcweiuuaüen eerst
nog tot honderden en duizenden aan
groeien of is de gedacüte van het
recht gelieci en al dood) Ik doe geen
oeroep, ook heden met, ik constateer
jjiechcs dat wij na een strijd van,ze
ven weken om het recht van ons volk
en om het recht der volken ook thans
nog alleen staan. Eischt echter niet
oou juist het eigenbelang van ieder
afzonderlijk volk, dat deze strijd op
houdt?"
De red© werd met stormachtig© toe
juichingen ontvangen.
De discussie over de verklaring der
regeering begint hedenmiddag.
De Berlijnsche Handelsblad-corres
pondent geeft nog eenige aanteekenin-
gen op de rede van don rijkskanselier.
Hij seint o.a.:
„Deze gevaarlijke schreeuwers om
revanche hebben volstrekt geen koren
op hun molen gekregen. Maar ook de
kalmeren, die ten rnmsto nieuwe me-
deöeedmgen over verscherpt lijdelijk
verzet verwachtten, zullen zich door
d© rede van Cuno teleurgesteld voe
len. Teleurgesteld waren tenslotte ook
wel de outsiders in de diplomatenloge
op de perstribune en in liet publiek,
die iets naders hadden willen verne
men over de voorstellen, welke
Duitschland indertijd aan do Parij-
scli© confefentie had willen voorleg
gen, maar zelfs niet aangehoord wer
den".
Verder geeft d© correspondent
een schets van dr. Cuno
„Dr. Cuno. slank, jeugdig en zeer
bleek, is blijkbaar inwendig zeer aan
gedaan. Hij leest zijn eindelooze blad
zijden niet meer zoo zonder eenigen
hartstocht af als voor eenige maan
den, toen hij de stuurman op het schip
van staat werd. Van den huohtcren
Hamhurgschen koopman is op het
oogenhiilc niets meer over. Dr. Cuno
is tegen zijn taak opgewassen en wat
hem aan staatsmaneawaring ontbreekt
vult hij aan door temperament. Hier
en daar laat hij zijn gewoel aan het
woord en wat hij dan zegt, maakt op
den oubevooroordeelden hoorder een
volkomen eerlijken indruk. Maar het
is duidelijk merkbaar, dat zijn vol
zinnen gelukkig niet zoo rhetorisch
klinken als die van zijn voorganger
Wirth". (Staatssecretaris Ilamrn, die
thans de kanseliersrede schrijft, is on
eindig bekwamer dan de heeren zon
der talent, die vroeger o"ver de kan
selarij en de pcrsafdeeling van den
rijkskanselier commandeerden).
in het Engeische
Lagerhuis
zijn ook belangrijke debatten gehouden.
Ramsay Mac Donald, do leider van
de Engeische Labour Party, s-telde na
mens zijn partij in het Lagerhuis een
resolutie voor, fuidendeHet Engei
sche Lagerhuis is van meening, dat de
volken van Europa den vrede wcnscken
te handhaven en een politiek wenschcn
te volgen ter verzekering van dien vre
de. Tot dat doel besluit het'Lagerhuis,
de afgevaardigden der Fransche en Bel
gische parlementen uit te noodigen, elk
een commissie, bestaande uit afgevaar
digden van alle politieke richtingen te
benoemen om met een dergelijke com
missie uit het Lagerhuis van gedachten
te wisselen over de bezetting van het
Roergebied in verband met dc proble
men van veiligheid en schadevergoeding.
In zijn toelichting bij die resolutie ver
klaarde Mac Donald
Ik geloof niet, dat Frankrijk kwade
bedoelingen koestert, imaar bet valt niet
te zeggen, waartoe de tegenwoordige
gang- van zaken zl kunnen leiden. Een
maal in den maalstroom kan men niet
meer voorzien, waar men zal belan
den.
Er moet iets gedaan worden, adviseer
de spreker. Het eerste wat wij moeten
trachten is om Duitschland aan het
spreken te krijgen. Geen land kan beter
pogingen daartoe in het werk stellen
dan Gxoot-Brittannië. Engeland moet
zich aan het hoofd stellen van een be
weging tot regeling der Èuropeesche
vraagstukken. Indien zulks zal worden
nagelaten, zal dat later worden betreurd.
Men kan Duitschland niet aan het
spreken krijgen, omdat men te Berlijn
bevreesd is, dat zulks door Frankrijk
als een teeken van zwakheid zal worden
uitgelegd. Men zegt, dat de Fransche
regeering- niets durft te doen in dien
geest, omdat zij bang is, dat de Kamer
er zich tegen zal verzetten, en terwijl de
Fransche Kamer op haar beurt bang is
voor de openbare meening in Frankrijk.
In de voorgestelde resolutie wordt
dan ook in de eerste plaats gevraagd een
gedachten wisseling met een Fransche en
een Belgische parlementaire commissie,
omdat het wenschelijk is, dat zij, die in
den oorlog zij aan zij streden, eerst met
elkander overleg plegen. Later zal dan
gelegenheid kunnen worden gevonden,
om ook den Duitschen Rijksdag te raad
plegen. Het eerste streven moet er op
zijn gericht te onderzoeken, in hoe
verre do openbare meening in Enge
land verschilt van die in Frankrijk en
België,
Spreker was bereid, alle raadgevin
gen, die een goede methode aan de hand
konden doen ter verzekering van Frank
rijk© veiligheid, te willen aanvaarden.
Ook advies van den Volkenbond in dere
kwestie wilde spreker aannemen. Om
voor Frankrijk onmiddellijke schade-
loosstellingsbctalingen te garandeeren,
achtte spreker een internationale lee
ning het meest geschikte middel, zoo
dra een bepaald bedrag voor dc schade
vergoeding zou zijn vastgesteld.
Lord Robert Cecil besprak dit voorstel
der arbeiderspartij uitvoerig. Hy ver
klaarde, dat inm over do hoofden dor rc-
gceriugon heen, mooilyk oen beroep kan
doen op de verschillende volken.
Thomas, afgevaardigde dor spoor.rcg-
«rboiders. somde staaltjes van willekeur
der Franschen ia het-Roorgebied op. hen
gegeven door den Naderlsjjilschca nrbei
dorsleidor Edo Fimmen.
De .premier Bonnr Law zei in zyn ant
woord, dat hot telegram van Edo Fimmen
op hem geen grooten indruk hooft ge
maakt. Daarin toch wordt gozegd, dat
van Duitschera goêiseht wordt, te werken
v-oor do Rynrepubliek. Dit ia zeer zeker
niet de bedoeling van Pramkryk. Ik kan
niet begrijpen, zcidé de premier, hoe üeze
bewering in dat telegram is gekomen.
Vorvolgons zeide de premier, den in
druk te hébben gekregen, dat do voorge
stelde resolutie niet ernstig is gemeend,
doch dat deze alleen is voorgesteld om
andermaal een debat over de k-westio der
bezetting van hot Roergébiod to kunnen
voeren.
Bonar Lauw was evenwel van nioening.
dat Mc. Donald den èlgomoenen toestand
het Roergebied vrywel juist heeft ge
schetst.
Ook is het juist te zeggen, dat do Brit-
sche regeoring niets kan doen, zoolang er
i verandering is gekomen in do Fran
sche openbaro meening. Reeds tijdens de
Londcnsche conferentie met Poincaró en
de te Parijs govoorde besprekingen, kwam
ik tot do overtuiging, zeide Bonar Law,
hoe het met de zaak gestold is. Hot is
hier niet oen kwestie van eigenmachtig
optreden van Poinoaré of van do Fran
sche rogoering. In Augustus j.l. bleek any
reeds, dat 'hot Fransche parlement do re
geering feitelijk tot de bezetting van het
Roergebied dwong.
Do vorige premier verklaarde by het
jongste- debat over deze aangolegenheid,
dat de Fransche regeering sedert do -be
zetting van het Roergebied by 17- tus-
schentydscho verkiezingen do nederlaag
heeft geleden. Hy werd daaromtrent
evenwel zeer slecht ingelicht. Sedert
maanden heeft in Frankrylc geen enkele
tusschentijdseho verkiezing meer plaats
gehad, niet uitzondering van één voor
den Senaat, welke ganstig voor Poincaré
is -afgeloopen.
Hoe men daarom ook over het optre
den van do Franscho regeoring moge
denken, dit optreden wordt niot alleen
gestoun-d door de beide Huizen van
Fna-nscho parlement-, toch ook door de
meerderheid van het Fransche volk. Ik
ben daarom overtuigd, dat wij op dit
oogenblik niet tussehenbeido kunnen ko
men hoezeer ook Frankrijk zelf ender
de 'bezetting van het Roergebied lijdt
zonder wrevel by de Fransche .regeering
kunnen ontstaan. Do voorgestelde resolu
tie 'beteekemt niets anders dan inmenging
Ik zou bereid zyn geweest to -doen wat
Frankrijk beeft gedaan als Duibschland
in staat was geweest te betalen cn opzet
telijk in gebreke ware gebleven.
Wy .waren evenwel een andere mee
ning toegedaan -dan Frankrijk en daarom
konden wy ons ook niet met de Fransche
actie vereenigen. Dat rechtvaardigt even-
wal niet om iets te doen, dat in staat is
vijandschap .te -zaaien tusschen Frankrijk
medeplichtig zijn; hel geheele complot
zou zelfs nog verder reiken. De gear
resteerde hoofddader verklaarde, dat
deze daad hoofdzakelijk politiek© do
cumenten gold. Do dader zou door een
man met een Fransoh accent gehuurd
zijn en met Nizza in verbinding heb
ben gestaan. De toestand van den go-
wonden legatiesecretaris Altenburg is
ernstig, doch niet langer levensge
vaarlijk.
DE HOOGESCHOOL TE (GENT.
De beraadslaging over de vervlaam-
scki-ug van Gent is in den Belgischen Se
naat begonnen.
De meerderheid, van het Lagerhui;
naar ik geloof -ook de meerderheid
van hot Engeische volk, kan niet vc
ten, dat wy in den oorlog als bondgenoot
met Fra-nkryk hebben gestreden. Hot zou
een grooto ramp zijn als «le entente zou
worden vervangen door vijandschap tus
schen beide landen.
Het lewaan niet meer -tot oen stemming
oyer de resolutie. Zij werd -iloodgepraat
tot over den vastgestelden tijd door clen
.istischen afgevaardigde NWbol«'
Stadsnieuws
Nieuws uit het Roergebied,
Veel feïtannieuws is ef hed'on '.niet..
Wy vinden het volgende in do tele
grammen:
De Franschon eisehen van do stad Bo-
chnm in verband met do voorgevallen in
cidenten, de betaling van'35 mi lil oen
mark.
De spoorwegdirectie in het* district
Essen «staakt haaT werkzaamheden als
protest tegen do Fransche maatregelen op
het gebied -van het treinverkeer.
Een-bloedig incident is to Leipzig Voor
gevallen. Een Engelschman die do jaar
beurs «bezocht, ontmoette op een wande
ling met eenige Duitsche hoeren twee
Fransoh sprekend© hoeren. Toen do En
gelschman aan zyn verwondering uiting
gaf, dat aic!h in weerwil van do Roer
actie Franschen op de jaarbeurs bevon
den, loste een der mannen achter don rug
van den Engelschman -een schiot op dezen
laatste en kwetste hem aan den «voet. Do
dader bleek een Belg te zyn, de andere
persoon een Fransek-Zwitser. liet ge
beurde heeft op de jaarbeurs grooto sen-
satie gewekt.
Git iCoustantiüopel komt een belangrijk
telegram, namelijk dat de regeering van
Angora hot vrede sve:!±rag
verworpen hoeft.
De .Nationale Vergadering te Angora
verklaart, dat het ontworp-vredesverdrag
van Lausanno onaannemelijk i-s als zyn de
iu stryd mot het nationale pact. Zij worpt
elke verantwoordelijkheid van zich voor
het geval)- dat do mogendheden zouden
aandringen op het aanvaarden van het
verdrag naar .de letter en naar den geest.
Verspreid nieiiws.
DR. MATER.
Do Duitsche gezant te Parijs, die tyde-
lyk te Miinchon vertoefdo is overleden.
De Franscho xegeering betuigiie haar
deelneming ,met hot ©verlijden van den
Duitschen ambassadeur «te Parijs.
DE DIENSTTIJD IN FRANKRIJK.
De Fransche Senaat verwierp met 193
•tegen 108 stemmen een amen-dement om
den militairen diensttijd op ©en jaar te
stollen. Poincaró had ten aanzien van
dit amendement de quaestie van vertrou
wen gesteld.
VERWIKKELINGEN IN GRIEKEN-
LAND?
D© correspondent van de „Daily
Mail" tc Brindisi meldt, dat aldaar
een reiziger uit Athene is gekomen,
die ernstige berichten bracht over den
toestand, die zich in Griekenland ont
wikkelt, doch die, als ©cn gevolg van
de strenge censuur der revolutionaire
regeering, aan de buitenwereld niet
Lekend wordt. De arbeidende klasse
is liet regiem in het nieuwe Grieken
land moede.
DE INBRAAK IN HET DUITSCHE
CEZANT3CHAP TE ROME.
Te Rome heeft, na3r de bijzondere
«correspondent van het „Berlinc-r Tage-
bl&tt" bericht, de nachtelijk© in
braak in hot Duitsche gezantschap al
daar, pijnlijk opzien gewekt in liet
bijzonder in officie-ele Italiaanschc
kringen, waar verontrusting zou hoer-
pchen. Dc inbraak blijkt, naar do Ita-
üoamche pers Vaststelt, op geraffi
neerde wijze sedert langen lijd voor
bereid tc zijn. Dc „Vossischo /.ritung"
droit echter mede, dat juist de opval-
j ieritl zorgvuldige voorbereidingen de
idaad verijdeld hebben. Minstens
dozijn personen moet
COMMUNISTISCHE PARTIJ.
Door do ofdeeling Haarlem van do
Cowmuaistischo Party was Dinsdagavond
in verband mot den te houden Interna
tionalen Vrouwendag in het Brongebonw
(zyznal) een openbare- vergadering be
legd, waarbij mevr. Heniietto Roland
Holst het woord voerde. Do zaal was
slechts matig bezet.
Na oen korte inleiding van den voor
zitter, don heer W. Langeuber.g, bogon
mevr. Roland Holst, haar reden met een
wecdag. Ook zyn bloei, inzinking door
den oorlog en wedoropleven in den laat-
sten tijd werden door haar behandeld.
Deze dag werd tusschen 6 cn 13 Maart
gehouden, omdat op die data in 1917 het
do vrouwen in Rusland waren geweest,
die do mannen tot de eexsto revolutie,
waaraan én arbeidor èn bourgois en .in
tellectueel medewerkten, aangospoor,j
had'don.
Op dit foit had spr. haar xodo goba
sccrd, :Z\j is van meening dat daaruit du
invloed gebleken is, dio oen vrouw in de
maatschappij kan uitoefenen en dat hier
mede moest worden -doorgegaan.
Zij' trok oon ve-rgelyking tusschen dc
arbeiders en hun vrouwen. Do man werkt
in de fabriek, is georganiseerd' en weet
wanneer zijn taak afgeloopen is. Boven
dien -heeft hy zyn afleiding in zyn- vak-
verecniging enz. De vrouw werkt in het
zelfde kringetje haar huis, haar taak
heeft.geen grens, zy is in zekeren -zin ©en
slavinT De nieuwe lijden hebben aan dc
welgestelde vrouw veel vryheid -gegeven,
de vrouw van den proletariër merkte daaT-
van nog zeer weinig.
Vervolgens schilderde dc spr. do vrec-
selyke toestanden in Duitschlaiyl,-.Oosten
rijk, Polen enz., waar veol rykdom is,
maar waar ook tuberculose en ondervoe
ding een ontzettende slachting aanrich
ten. De huidige regeering in Italië, de
gevangenneming van Cachïn c.s. werden
scherp gccritlseerd, ook de nienwo huur-
wetwyziging en do schoenenprotocti© in
Nederland.
E-? .moot daarom saamlioor.igheid tus
schen de lijdende vrouwen uit allé landen
der wereld -bestaan, dus ook mot de
vrouwen uit Japan, China, Indiö enz., die
door'wot, godsdienst, zeden en .gewoonten
geknecht worden, ja waar oen ccuwsn-
oudo hoogstaande cultuur door hot kapi
talisme in don levensgroei werd belem
merd en «de inwoners tot paupers werden
gemaakt. Spr. noemde als tegenstelling
Rusland. Do Sovjet heeft -op kindoT- en
moederhuizen alles gedaan wat zy kon.
Nederland vormt mot zyn uitgaven voor
leger, vloot en koningin een contrast.
Het kapitalisme is ziek; wordt hot niet
door een revolutie de kop ingedrukt-, dan
zal het wel zyn eigen dood sterven.
De vrouwen kunnen op indirecte en di
recte wyze voor een gelukkigen tyd van
vryheid, broederschap en onbaatzuchtig
heid stryden. Indirect kunnen zy dit doen
door in het dagolyksch leven propaganda
te maken cn hun kinderen het idco
don klassenstryd duidelijk maken.
Direct kunnen «zy dit doen door degelijk
van het kiesrecht gebruik te maken. Ge
brek aan voedsel, verslechtering van het
onderwijs, sloe-lite woningtoestanden zyn
ghvolgeii van ©en slechte politiek.
Vat) dezen tijd vervolgdo spr.
hebben arbeiders, kantoorbedienden en
arme iutellcctuoeleü niets te hopen. Er be
staat geen reden om aan het huidige
stelsel verknocht te zyn. In Rusland kan
de arbeidor zyn geest ontwikkelen. Een
gelukkig gezinsleven, zonder zich om de
maatschappij te bekommeren noemdo zij
door en door individualistisch. Evenals in
Rusland het geval zou zyn, onoet ©en moe
der ook haar liefdo aan vreemde kinderen
schenken. Een goede harmonie, zonder
schuwhoid, slanfschheid en afhankelijk
heid moet tusschen man en vrouw komen.
„Dan eerst is -er een vxye vrouw", -be
sloot mevr. Roland Holst haar voordracht.
.T. II. N. BERNELOT MOENS. Op
70-jarigeit leeftijd is alhier overleden do
heer J. II. N. Bcrnclot Moons, gepoasion-
neord luitenant-kolonel der iufanterio en
Militie-Commissaris b. d.
D© teraardobestelliug vau het stoffelijk
overschot zal plaat© hebben a.s. Vrijdag
om half twee op de begraafplaats aan den
Sckotorweg.
ALLIANCE FRANgAISE.
Dinsdagavond leidde de heer Louis
Gillet, conservator van liet Museum
Jacquotnart-André en medewerker van
A. Michel, de leden van de Haarlem-
sche afdeéling der Alliance Francais©
rond over den )>©roemden Mont Saint
Miohel en liet daarop gebouwde kloos
ter van Saint Miclvel.
In mooie beeldrijk© taal schilderde
de conférencier de woeste natuur, te
midden waarvan het klooster ligt
Dikwijls woeden ér woest© stormen en
bij vloed, twee maal per dag. beklimt
het water de rotsen als een steigerend
paard. Er is geen mooier landschap
denkbaar in geheel Europa;; de grond
bekoort er half aan de ze© en half aan
het land.
Deze streek is van een eerbicdwaar-
digen leeftijd; spreker begon zijn le
zing met eon fragment voor te lezen
uit een verhaal uit de tiende eeuw,
waarin de Mont Saint Michel reeds
genoemd werd.
Tal van bijzonder mooie en duidelij
ke lantaarnplaten toonden liet land
schap, dc Grieksche kerk en het kloos
ter, dat door de eeuwen heen steeds
werd uitgebreid en veranderingen on
derging, zoodat de verschillende dce-
len ook verschillend© bouwstijlen ver-
toonen.
Wij kregen prachtige kijkjes te zien
in en om het klooster, .zagen de abdij,
zooals zij reeds was in de 16c eeuw
en genoten van de rust ademende
kloostcrpïekjes met de prachtige licht-
my ailing.
Zoo gingen de veranderingen die
het klooster door de eeuwen heen on
derging aan ons oog voorbij en werd
ons ook een blik gegund op de kunst
werken, die 'iet oude gebouw versie-
de inbraak
Michel ondernomen. J>o pelgrims aan
schouwden dan met eigen oogen den
berg, dien zij al in hun droomen had
den gezien en keerden terug, voldaan
en mot poëzie in het hart.
De lezing van don hoer Gillet word
met groot-.: aandacht aangehoord, en
had koos© k-tterkundge waarde; je
zou ér gaarne nog eens il této roposëo
van willen genieten.
De heer Sauvour dankt© den confé
rencier cn wensclit© hem oen „tot
weerziens!" toe.
HET CONTRACT IN HET BLOEM
BOLLEN BEDRIJF.
Inzake het oontract in het blocm-
bcdlenbedrijf verneemt da Maasbode,
dat van werkkseversziide oen nieuw
voorstel is gedhan aan do arbeiders
organisaties. dat hierop neerkomt,
wat van Maart tot 1 October zal wor
den betaald ccn weekloon van f 25
cn na 1 October een weekloon van
f 23. A'.leen voor Mei zal dc arbeids
tijd inet één uur verlengd worden.
De werknemers zullen zich over dit
voorstel nog beraden.
COÖPERATIEVE HAARLEMSCHE
GROENTE NVEILINCEN.
Dinsdagavond liield bovengenoem
de vereeni.ring haar jaarvergade
ring onder leiding van haar voor
zitter, den heer J. Knijper. Na ope
ning en mededeelineen werd door
den directeur, den heer M. An go-
vaar e, in een goed verzorgd jaar
verslag de toestand van het bedrijf
uiteengezet, waarna balans en winst
en verliesrekening werden goedge
keurd. Tot accountant voor het boek
jaar 1923 werd wederom dc heer H.
J. Lassohuit benoemd. De Ijegroriting
voor 1923 werd daarna vastgesteld.
De aftredende bestuursleden, de hee
ren G. J. Ivoozen. G. Kraak en J.
van Donselaar, werden allen herko
zen. Bii q© besproking van emballage-
werd aangenomen, dat bii aanschaf
fing daarvan overgegaan zal worden
tot den aankoop van dc zoogenaamde
kleine of wel Westlandsche groen-
tenkist.. Daarna sloot dc voorzitter
onder dank aan de aanwezigen voor
de goede opkomst cn de zakelijk ge
houden discussies, dez© vergade-
DE SALARISSEN DER GEMEEN-
TE-ONTVANGERS IN NOORD
HOLLAND.
Men schrijft aan d© Maasbode:
Door Ged. Staten van Noord-Hol
land is indertijd oen circulaire gericht
aan de gemeentebesturen in dio pro
vincie met verzoek om advies voor de
bepaling der salarissen voor gemeen
te-ontvangers, in verband met do ver
minderde werkzaamheden. Thans zijn
door Ged. Staten reeds enkele re
gelingen goedgekeurd, waarbij het
salaris met ongeveer een derde is
verlaagd.
HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK.
In «1© op Dinsdagmiddag gehouden
jaaslykscbo algemeene vergadering van
aandeelhouders van d© Haarlomscho Hy
potheekbank, worden balans fen winst- en
verliesrekening over het jaar 1922 goed
gekeurd ©n het bestuur gcdóclgtrgeord
voor het -gevoerd beheer.
Hot dividend word csoonls voorga
stcld was vastgesteld op 27 pet
Als commissarissen worden herkozen
Jhr. Mr. A. J. Rothaan Macaró on Jhx.
Mr. E. X. A. Vorhcyen; de oerstgenoom-:
de tevens voorzitter van het Collego yan
Commissarissen cn vau den Raad van.
Toezicht.
Nog werd medegedeeld, dat dc Kon inks
lyko bewilliging verkregen was op do on*
laags plaats gehad hebbend© etatutoa-i
wyziguig.
Sport en Wedstrijden
VOETBAL.
DE MUNNICK NAAR INDIë,
Wederom een do el verdediger naar den,
gr-ootea slokop!
Thans gaat dc H. B. S.-doelman De
Munnick volgens De Sportkr. in begin
April naar lndië. Op 2$ Maart speelt
hij vcor dc laatste maal met H. B. S.
me© tegen H. V'; V„-
BESTUURSVERCADERINC N. V. B.
liet bestuur van den N. V. B. heeft
te Arnhem vergaderde
Naar aanleiding van de mcdedecling
van den Duitschen Voetbal Bond, dat
de wedstrijd DuitschlandNederland op
io Mei a.s. te Duisburg zal worden ge
speeld, wordt -besloten te antwoorden
dat het bestuur het ia verband met dc
tegenwoordige omstandigheden niet
wenschelijk vindt dezen wedstrijd vast
te stellen in een plaats in het bezette
gebied en derhalve verzocht wordt een
andere plaats aan te wijzen.
Het bestuur besluit ccn commissie te
benoemen, welke in opdracht hoeft een
rapport uu te brengen over dc „verru
wing van het voetbalspel" cn de midde
len v/elkc zullen kunne» worden aange
wend om deze te bestrijden. Tot leden
van de commissie zullen worden uit-
genoodigd dc heeren A. J. Bronkhorst
(Dordrecht), F. C. Kuypers, li. v. <L
Kluft. J. Mutters cn ir. J. W. Kips. Als
de .commissie het noodig oordeelt zich
nog rnet enkele leden ui: tc breiden,
bestaat er daarvoor bij het bestuur geen
bezwaar.
Naar aanleiding van het verzoek van
dc Ned. Corinthians om erkenning door
den N. V. B., wordt besloten een com
missie te benoemen, die het vraagstuk
van dc voetbalsport voor dc maatschap
pelijk beter gesitueerden in siud:c zal
nemen en daarover rapport zal uitbren
gen aan het bestuur.
Het verzoek vau de vereeniging „dc
Ned. Corinthians" om erkenning door
den N. V. B. werd dus aangehouden tot
dat het rapport zal zijn ingekomen.
Rechtszaken
DE DIEFSTALLEN TE AMSTER
DAM. Do Uoogc Raa«i heeft verwor
pen het cassatieberoep van II. F. L. G.
cn F, F. G. G., die door hot Hot' to Am
sterdam vrogen» diefstal ouder verzwa
rend© omstandigheden waren veroordeeld
tot icdor vijf jaren gevangenisstraf.
HET CEBEURDE OP DEN
SLOTERDIJK.
Voor het Gerechtshof tc Amsterdam
heeft in liooger beroep terecht gestaan
do 42-jarige rijwielhersteller G. N\,
dio door dc Vierde Kamer der Recht
bank aldaar veroordeeld werd tot
vijf jaar gevangenisstraf wegens do
misdrijven van art. 251 bis en 297 W.
v. Sr.
Bekl. bekende thans volledig, waar
op het 0. M„ advocaat-generaal rar.
Van Gcuns, vicAjaar eischtc.
Mr. TJl Muller Mof-sis pleitte cle
mentie, ook met het oog op bekl. ge
zondheidstoestand.
