Haarlems Qagblad
31 Maart 1923
VIJFDE BLAD
Brieven uit Berlijn
(Van onzen correspondent).
VALUTADaMMERCNG.
Biefstuk en boeken.
Overspanning van den toe
stand.De val van afgod
dollar.
Berlijn, 27 Maart 1923.
Mleniiïe- journalisten vrouw kriiet
langzamerhand ook een klap van den
journalist leken molen en bij onze
betere helft is dit zeker het geval.
Zoo komt het. dat af en toe. als wij
naar he: een of andere materiaal zoe
ken. genoemde dame er plotseling
mee voor den dag komt met de dood
leuke ovmerkmg ..Ik heb dat maar
voor ie bewaard, want ik dacht, dat
ie het misschien bij gelegenheid wel
eens zou kunnen gebruiken."
Zoo zaten wij heden te snuffelen in
kranten-uitknipsels en aanteekenin-
geo. omdat we een vergelijking tus-
suheu de prijzen van een paar maan
den geleden en thans noodig hadden.
En opeens lagen voor onzen neus
twee spijskaarten, eon vain begiu
December en een van gisteren. Het
was ons ontgaan, dat onze eehtgo-
noote kleptomane neigingen had,
maar bii navraag bleek, dat die zioh
beperken tot het „afserveeren" van
niet meer bruikbare menu's Dat kan
er dus nogal mee door.
Nu is het iamifter, dat we niet ook
nog de beschikking over zoo'n spijs
kaart van drie weken geleden hebben,
maar in .(Lit geval is een goed geheu
gen ook wat waard. Zoo heel vaak
eten we niet buitenshuis en d'e enkele
keeren. dat. zoo iets gebeurt, her
innert men zich nog wel een korten
tiid.
Do lezer hoeft niet bang te zijn. dat
wc die heele eetliist zullen gaan af
draaien. maar van een enkel gei-echt
willen w e toch de prijzen van toen en
nu vergelijken. Nomen we de gewone
briefstuk. die men bij Eempinski
het. lokaal. waaruit de menus zijn
.ontvreemd" altijd heel goed, lek
ker rood gebraden en niet als in de
meeste Duitsche restaurants, heele
maal doorbakken, kan krijgen. Dqp
2den December kosttte zoo'n biefstuk
nog ö75 mark en toen we gisteren in
hof/jelfde restaurant waren, prijkte
het met 4500 mark op de kaart, ter
wijl we ons herinneren da', een week
of drie geleden de prijs zelfs 5250
mark was.
Hier zien wc duidelijk gedemem
streerd. hoe alles hier duurder is ge
worden natuurlijk in papieren
marken sedert de dollardans naar
boven in Januari is begonnen. Maar
we zien met een. dat niet slechts be
trekkelijk. gemeten naar het Duitsche
papiergeld het vleescli duurder is ge
worden. doch ook absoluut, gemeten
naar solide en stabiele Bolllandschc
guldens. Want dat biefstukje, dat we
2 December verorberden, kostte bij
een guldenstand van 3000 nog geen
kwartic en gisteren bii den «rolden-
stand van S200 was de priis ruim 50
cents, meer dan het dubbele, drie w
ken geleden "zelfs 70 cents.
Nu is het verklaarbaar, dat b.
pabnolie in "-dis stijgt, naarmate de
buitenlandsche betaalmiddelen naar
boven gaan. Dit is een bui enlandsch
product en inoel worden ingevot
Ook vleesch is tengevolge van den
deelteliiken invoer van veevoeder ai-
Lankeliik van den wisselkoers, maar
toch niet in die mate. Tech hebben we
kunnen waarnemen, dat alle volko-
nieu Duitsohe voortbrengselen even
sterk, zoo niet sterker, in prijs ste
gen. terwijl de stijging kalm voort
ging. ondanks het dalen van den dol
lar sedert begin Februari. De stijcing
is thans ten deele tot staan gekomen,
bii enkele artikelen is een dalfng
merkbaar, maar andere zetten hun
opwaai'tsche beweging ook nu nog
voort.
Wat is er Duitscher denkbaar, dan
eelt Duitsch boek? Duitschland is
steeds een groot uitvoerland \oor
papier geweest, de schrijver, zetter,
o rukker, boekbinder, uitgever en boek
handelaar rekenen voleens Duitsche
toestanden. -Maar ook op dit ge
bied JiebLen we i.<.zei.ciy tenaens ge
zien en zelfs in versneld tempo.
Begin December kregen wii h t ver
zoek van een familielid te Haarlem,
om een boekwerk au-u een vriend in
Duitschland te zei.den. Een ander had
het juist voor 3U00 mark gekooid, dus
rekenden we met ongeveer dit bedrag.
We lxstelden liet boek, maar m esten
na e enige dagen hoeren, dat het'tijde-
luk was uitverkocht- We bestelden het
dus af en beproefden hei. elders te
krijgen, hetgeen mislukte. Waarop we
bii oen anderen boekhandelaar op
nieuw bestelden. Begiu Maart kwam
liet werk in ons bezit en kostte...
38.000 mark.' Twee dagen later werd
het nog eens gebracht door den eer
sten boekhandelaar en toen kostte hel
zi'.fs 42.000 marlt. Wc hebben natuur
lijk maar één exemplaar genomen,
maar die prijzen ziin misschien nog
teekenéiider voor de toestanden hier,,
dan de biefstukhistorie. Overigens
gaat dat bii den boekhandel tegen-
woord. g volgens den index, net als bij
de doktershonoraria. Eon boek heeft
een standaardprijs, voor het onder
havige b.v. 109 mark. De gezamenlij
ke uitgevers s'.c-llen nu van weck tot
week en soms zelfs meermalen den
vermenigvuldiger vast. Zoo is liet
mogeliik geweest, dat de eene boek
handelaar 3S0 maal den grondprijs
en cc- ander twee dagen later 420
maai dien priis berekende. Nu moet
men niet denken, dat d'.t ..Aus"-Un.
derpre:se" ziin. want in de eerste
plaats bestaar. die in den boekhandel
alleen bii uitvoer en dezelfde boeken
ilegen voor denzelfden priis in do uit
stalkasten.
Behalve over biefstukjes en boeken,
matcrieele en gees'-elijke zaken, zon
den wij over elk denkbaar artikel
dergeliike mcr>deelingen kunnen
doen. We Lebben d.-zc twee vcvti
uit de menigte gepikt alleen om
voorbeelden van een algemeenen re
gel te geven, die dc eigenaardigheid
heéTt. dat er nu eens geen uifzönde-
ringen op bestaan.
Maar men zal begrijpen, dat bij een
volk. welks inkomsten geenszins met
den dollar stijgen en bii een daling
van den dollar verder stijgen, zulke
dingen tot een overspanning van de
markt moeten leiden. Dit is dan ook
werkelijk het geval geweest. Do over
weldigende meerderheid van het
Duitsche volk kon dezen dans orn den
dollar niet meer meemaken. Onlangs
heeft een dansmeester door vieren
twintig uren achtereen te dansen een
record opgesteld. De Duitsche handel
heeft hit ziin dans om den dollar dit
record verre overtroffen. Hij danste
zelfs door, toen de muziek ophield,
was plus dollarartistc quo le dollar en
'Lil de dansmeester, naar gemeld
wordt, hartelijk door een talrijk pu
bliek werd '.-oegejuicht bii ziin praes
talie, wordt de Duitscha handel al
lang door een veel talrijker publiek
ui tgef loten.
De toestand was naar verschillende
richtingen overspannen. Het groote
publiek kon niet meer koopen, kon
dit allang nic: meer. maar zelfs het
kleine koopkrachtige publick kon.
zooals wo in den vorigen brief hebben
uiteen gezet, niet meer mee. En bo
vendien waren de op de valuta-bewe
ging berekende en overspannen prij
zen langzamerhand zelfs boven den
maatstaf gekomen. Aan de Holland-
■he e.i Dtensche grenzen trokken de
Diiitscheis bii troepjes nar.r (ie - ed-
koope landen met de dure valuta, om
dat daar de levensmiddelen minder
kos ten dan :n het dure Duitschland
met de goedkoope marken.
'"oen eindelijk bogon het den vil
ders van het Duitsche volk duidelijk
vorden. dat de zon der valuta be
rekeningen aan het da;en is. De riike
buitenlanders waren het niet meer
poedkoope Duitschland oul\ lucht, ge
ëxporteerd kon niet meer worden, ook
ui direct tengevolge vuil cle bezetting
van het lioergöbied, en nu bleek het
omgekeerde u'aats te zullen hebben.
Lu elk geval wilde het Duitsohe pu
bliek niet meer aanbijten en met hun
huoge priizen en volle magazijnen
bleven de hecren zitten. Niet redevoe-
riiigen var. den rijkskanselier en an
dere machtige hceren. die nogmaals
voor de hoeveelste keer? rnet
maatregelen tegen den woeker dreig
den of op het nationale plichts- en
solidariteitsgevoel werkten, niet een
woed.eude campasne van den socialis
tische pers tegen prijsopdrijving
ermochlen iets uit te richten tegen
het gewraakte euvel. Alleen de macht
dc economische verschijnselen
zelf heeft den ondergang van god Va
luta bewerkstelligd. De dollar heeft
ziin aureool verloren, .oen bleek, dat
een stabiele dol ar geen stabiliteit der
prijzen beteekende. Voor de groote
massa werd het duidelijk, dat de
handel enkel en alleen de dollarkoer
sen als voonvends.-l had gebruikt, dat
bii als de medicijnman van een In
dianenstam het domme volk den fe
tisch der valuta had voorgehouden.
En nu he: letisclnsiAe is verdwenen
moeten dc mediciuiininaniieu ook
uuaii' and-ere middeltjes omzien; om
hun recht on bestaan tc bewijzen.
De d'ollar heeft zijnl overspannen
macht verloren, de net vun vraag en
aanbod kan langzamerhand wcor in
haar rechten treden.
H. BL. KOELEN SMID.
Brieven uit de Hofstad
DCLIV.
Tot dc jaarlijks w-eerkeerende en
bijna humoristische besprekingen be
hoort het vraagstuk van de exploita
tie van den gemeentelijken schouw
burg. llopeloozei- fiasco van over-
heiüsbeheer is haast niet denkbaar
dan steeds weer blijkt bij dc jiogin-
gen om een goeden vorm voor de ex
ploitatie van den z.g. Koninklijken
schouwburg te vinden. Men heeft het,
na allerlei proefnemingen en allerlei
meer of minder gecompliceerde stel
sels van beheer, thans zóó ver ge
bracht dat niemand meer te vinden
noch de toorieel gezelschap pen,
noch de raacisleden, noch liet publiek.
Op zichzelf is dit al een bijzondere
prestatie om een stelsel te ontdekken
dnt alle voordeelen mirt, maar mis
schien dat men na dit hoogtepunt
van mislukking eindelijk tot'een an
der systeem terug keert.
Men heeft het onzalige denkbeeld
gehad om het beheer op te dragen
aan een commissie, beslaande int
eenigc letterkundigen, die natuurlij.s.
de kunst-elementen voor-op plaatsen.
Is er voor een exploitatie at geen on
gelukkiger systeem denkbaar dan een
commissie, letterkundigen zijn wel de
aller-ongeschikiste soort inenschen
om oen zaau te drijven. Hoe. men het
ook wendt of keert altijd koe ut het
weer hier op neer, dut de exploitatie
in de eerete jilaats een financieele
zaak is, die niet geheel en al behoeft
te domineeren, maar die toch moet
rendeeren, wil het ook de kunst goed
gaan. Het is een dwaasheid om te
denken, dat het met de kunst vooruit
kan gaan wanneer altijr weer de kas
middelen on.breken.
Het meest merkwaardig illustreert
de mislukking van het gemeentelijk
veliecr wel de omstandigheid» dat de
gemeenteraad met moties werkt om
een oplossing te vinden. Ieder der le
den heeft zijn eigen idee en tracht dat
verwezenlijkt te zien. 't Is alles theorie
cn in de praktijk komt liet geheel an
ders uit: Het is gemakkelijk stelsels in
elkaar te zetten maar men is het ten
aanzien van den schouwburg niet
ceils over het einddoel. Dc oen wil de
kunst dienen en maalt niet om cle
financieels gevolgen, de ander ziet
het commercieelc belang voor alles...
Er is maar één uitweg en dien wil
men algemeen met. Die wee is ver
pachting aan den hoogstbiedende.
Wat er dan van terecht komt. komt
ervan terecht; in elk geval is de ge
meente van de soesa af en hebben we
kans dat net meest rendabele stelsel
is verkregen.
Voor de zoovcelste maat hebben B.
cu W. dc opdracht om weer een an
der st.-lsel te zoeken. Z.j zijn liet ri tji
sto s.'Ia rond en dus kan men van vóór
uf beginnen. .Als we ons wel herinne
ren was het oudste stelsel dat van
verpachting. Men probeere liet nog
'eens met dat oude stelsel, wie weet oi
men niet tot zijn oude liefdé weer
keert.
Nu wc toch hij hot tooneel zijn ne
gen w j wel eens er aan herinneren d it
d«- g'öote Sarah Bernhardt een llaag-
sclie was. Of ze in den Haag pchore-n
i is weten we niet maar als kind heelt
ze er gewoond. Ze heette toeft Saartjè
en haar familienaam werd op zijn
Hollandsch als Bernard uitgesproken.
Ze woonde destijds in één der zij
straatjes van de Spuistraat, een on
aanzienlijke straat die naar de z.g.
buurt, d.i. de Jodenbuurt leidde. Haar
vader was een straatnegociant, die
in groote soberheid leefde. Haar broer
werd in het horlogemakers-vak opge
leid cn hij trok als gezel naar Frank
rijk. Toen het hem daar goed ging
liet hij zijn ouders en Saartje over
komen. Waarschijnlijk als meisje van
een jaar ol e-f verliet Saartje Hol
land, om er sinds dien wel herhaalde
lijk terug te keeren, maar zij heeft
nimmermeer hier te lande gewoond.
Triomfen heeft zij in den Haag zeer
veto gevierd en nog enkele maanden
geleden heeft zij van het Huagsche
publiek afscheid genomen. Het mo
derne theater-bezoekende publiek
slaat wei iets te ver van het genre-
Sarah af, maar het wist haar groote
gaven toch zeer goed te waardeeren.
Het onverwachte lenteweer heeft ons
natuurlijk naar buiten gelokt en de
eerste bezoeken aan de geliefde plek
jes in do duinen zijn afgelegd.
De zachte regenbuitjes en de daar
op gevolgde zonneschijn heeft reeds
de leotetinten in do natuur getoo-
verd. Wat is het lfollandsche duin
landschap toch altijd weer mooi! Hoe
graag zouden we wenschen, dat het
met meer respect werd behandeld!
Het gerucht gaat, dat in de duinen
tusschen Schevcningen en Wasse
naar het ikampceren verboden zal
worden. Hoe weinig wij houden van
dergelijke verbodsbepalingen, we moe
ten toegeven dat het er ten slotte toe
komen moet. Hoe komt toch dat Hol-
landsche volk aan die vernielzucht?
Die verwenschte padvinders met hun
vuurtje-stoken! \Ve hebben plekken
gezien waar deze boeren hadden ge
kampeerd en die dor waren en platge
trapt, haast zielig om aan te zien.
Waarom dat toch? Zijn er dan geen
leiders die meer begrip hebben? Men
moet niet zeggen dat tiet slechts en
kele onverlaten zijn wij hebben er da
gen en dagen vertoefd en ons honderd
maal geërgerd om het gedoe. Jonge
boompjes werden yovold o.ni als vlag-
gestok dienst te doen of om in hout
jes gehakt te worden voor de stinken
de vuren. I.ort men de jongens onder
leiding stellen, hun de bijlen en
de hoorns afromen. Met deze laatste
zijn zij ook onuitstaanbaar vervelend.
Dat eeuwige getoeter is voor degenen,
die de stilte vim de natuur zoeken af
grijselijk.
De afsluiting der duinen bij Noord-
wijk jaagt heel wat inenschen iri het
harnas. Inderdaad het is een hard be
sluit, maar er moet iets gedaan wor
den tegen het vandalisme, dat er
heerscht. De duinen hebben veel te
lijden en dit is absoluut overbodig
voor hen, dia willen genieten van het
landschap en de vrije natuur. In de
laatste jaren is er een trek uit de stad
naar de vrije natuur, hetgeen op zich
zelf een zec-r gelukkig verschijnsel is
Nu zal het toch wel mogelijk zijn dcz<
zucht te leiden eft vrij te houden van
baldadigheid. Het groote voorrecht
dat den iiaaz bezit m de nabijheid
der duinen kan toch voor de goed-
willenden behouden blijven en bevei
ligd worden tegen dc bandeloosheid
van enkelen, die door luin optreden
toönen dat zu niet naar het vrije veld
gaan om te genieten van heigeen
daar te genieten valt.
Men is in Holland cr te gauw bij
„ai te verbieden. Dat is een fout. want
het schept een verkeerden geest. W at
mot verbodefi is, mag is eon stelregel
geworden als gevolg van de vele
bodsbepalïngeiïr Het zclf-heren
hetgeen raag en niet mag, het juiste
begrip omtrent hetgeen goed is of
kwaad, geoorloofd of niet. dat zijn
eigenschappen dio aangekweekt kun-
nen worden. Met verbodsbepalingen
komt men er ten slotte niet. Mogen
de autoriteiten dit eindelijk eens in
zien. Het gebeurde iu Noordwijk is
weer een typisch staaltje van bureau
cratische tirannie en gemis aan pae-
dagogisch liizicht. Daartegen dient ge
takt te worden, zoo goed als tegen
de tirannie van hen die niet weten
at mag cn wat niet mag.
Ons volk is tuchteloos, heet het..
,ec.r het dan tucht, maar leg liet niet
..an een ketting, vooral niet hen, die
wel de noodigo zelftucht bezitten.
HAGENAAR.
gevoerd, Kon men toch direct voelen 1
dat het pleit beslecht was ten gunste
van het zangspel. Wat lief werd er
gezongen en gespeeld, vooral de 3
hoofdpersonen deden liet goed en Jan
tje was het niet erg aan te zien dat
hij pas Maandag zijn rol had gekre
gen. Wat zal liet \oor den heer Post
en zijn zoon een enorm werk zijn ge-
weest, dit stuk er in te krijgen. Het
applaus dat hun ten deel viel was
dubbel verdiend.
Na de pauze ging dc operette in 2
bedrijven ,,Do Woudkoningin" van M.
Schuil. Kinderen spelen in een bosch
„Woudkoningin". Terwijl zij „de
woudkoningin" wegvoeren naar
de bergen komt een kluizenaar wiens
kind hem is ontroofd op het gezang
af en vind dan tevens Kate die er vroe
gei' van werd verdacht dit te hebben
gedaan. Kate bezweert hem nogmaals
dat dit niet het geval is. Later komen
een troep kunstenmakers, waarbij
een beeldschoon miesje is, Selma ge-
heeten. Dit meisje weigert langer voor
den troep te werken,en wordt nu door
Kale, die vermoedt dat dit het gesto
len kind is, van den directeur, die
een broeder van haar is, voor alles
wat zij bezit, vrijgekocht.
Kate heeft goed gezien, want ten
slotte bekend haar broer dat Selma
het geroofde kind is. Na nog enkele
wederwaardigheden, komt Selma dan
bij haar vader terug. Ook van deze
operette heeft de heer Post een zeer
aardige opvoering gegeven. Alles
sloot als eeri bus, vooral de koren.
Wat door ons dus is geschreven over
het werk van den heer Post m een
Yacantiegevat, geldt in dubbele mate
voor deze operette. Vooral de bege
leiding die ook hier zulk een groote
rol speelt, werd uitmuntend uitge
voerd en was een genot om aan 'o
hooien. Ook do heer P. Post heeft
veel tol het succes van dezen avond
bijgedragen.
Alles tezamen waarop „De Kleine
Stem" en huur bestuur en directeur
anct voldoening kunnen terugzien, on
dio voor hen zeker eene aansporing
zal zijn, om op den ingeslagen weg
voort te gaan.
Stadsnieuws
irr. ReGMbanR
De rooi In den trein
Amsterdam-Haarlem
Tegen ieder der beklaagden
2 jaar gevangenisstraf geeischt
Het verzoek der verdedigers om
onmiddellijke invrijheidssteiling
afgewezen.
Uit da instreken
SANTPOORT - Bedankt,
mededeelt heelt Movr. Rijk
!s bestuurslid voor dc 1
.burgerplicht" herkiesbaar
iesvereeniging
BEVERWIJK.
Kinderkoor „He KIe 1 n e
S t c ui". Dezer dagen gei het kin
derkoor -Dc Kleine Stem haar 2<ic
uitvoering in dit seizoen voor een
goed bezette zaal- De voorzitter, d©
heer l-.orie. heette de aanwezigen
welkom. Spr. deelde mee. dat „Do
Kleine Stem" nu 2 jaar bestaat en in
dien tijd al een heele geschiedenis
heeft meegemaakt. Bij de oprichting
zegt spr. hadden wij 50 kinderen welk
aantal spoedig groeide tot 110. Later
liep door allerhande gebeurtenissen
dit aantal terug tot 55. Wij hielden
echter den moed er in en met mede
werking van enkele leden is liet aan
tal thans wcor opgevoerd tot onge
veer 90. Wij zullen echter niet rusten
voor ons ledental dat van 110 weer
heeft overschreden. Spr. komt op te
gen een bericht als zou Dc Kleine
Stem een s. 1). A P.-koor zijn. Voor de
zooveelste maal herinnert spr. er aan
dnt het koor absoluut neutraal is.
Hierna werd onder leiding van den
heer J. Post, begonnen met de uitvoe
ring van het programma. Als no. 1
werd gezongen het „Bondslied", het
werd goed uitgevoerd en hiermedej
direct de harten der uamvezigen ge
wonnen.
No. 2. „Ken vaeantiegeva!" werd
door den lievr Post eerst toegelicht
waarbij hij de clementie inriep van
i.et pun lick voor het jongetje dat de
pa. lij van Jantje moest zingen, daar
dit entje door ziekte van oen ander,
pas Maandag deze partij had gekre
gen. Daar het de i rste maal was
dat di: werk werd uitgevoerd liet de
heer Post de 2 eerste doelen eerst
zingen als cantate, en Inter als zang
spel, waarna d in aan het publiek
zon worden gevraagd wat of tie opi
nie was, wat het beter zou hebben ge
daan. cantate of zangspel.
Hoe mooi ook de cantate werd uit
In een groot deel der oplage van
ons vorig nummer maasteu wij uog
melding van dc verklaringen die de
getuige Schilling atiogde in de zaak
van den trenucoi uie Donderdagmid
dag voor ue rcchtoiiiiK diende. Deze
getuige sprak dij not afleggen zijner
Verklaringen zoó zacht dat oi> ver
zoek. van uc vcrüeuigers, uie hem niet
Konden yltm.'iuii, u„ picsident meer
malen hem moest verzoeken toch
harder te spreken en zóó dat een ie
der iiem kun verstaan, in aansluiting
daarop volgt hier een relaas van de
vragen, die üe verdedigers dezen ge
tuige stefden en do antwoorden, uie
getuige daarop gai.
Mr. de riezc: Vond u het niet
vreemd dat een der mannen om een
biljet van J 1000 voor klem papier
vroeg t
:l. Schilling: Neen, ik dacht
dc man kou dat noodig hebben.
Mr. de V nezo: Kwam u de
laag niet vreemd voor van iemand
die kaart speelde I
Get. Schilling: Neen.
Mr. de Vriezc: Het was toch
dom om in een dergelijk geval een bil
jet van 1000 uit den zak te halen. Ik
luid dab zeker niet gedaan, maar
miju geld in den zak gehouden.
Dc Preside n tDe get- heeft
nu eenmaal dom gehandeld.
Op een andere vraag van Mr. D e
Vrieze antwoordt get., dat hij
dadelijk aan den chef te Haarlem zei
de dat hij beroofd was.
Get. demonstreert dan, dat hij de
enveloppe' met de 5 briefjes van
1000 zoo in zijn portefeuille had,
dat toen hij ze cr uit haalde om cr
een uit tc nemen duidelijk te zien was
dat er nog meer in was.
Het bankpapier was get. onver
wachts uit de handen gerukt. Dot
naar aanleiding van de vraag van
Mr. dc Vrieze hoe het kwam dat dc
biljetten niet gescheurd waren.
Mr. de Vrieze: Waarom ver
zocht get. voor den rechtercommis
saris met inet dc bckl- te worden ge
confronteerd i
Get.: Ik was dien dag wat zenuw
achtig en mijn vrouw was jarig.
Mr. De r c z e Waarom sloeg
get. cr niet op los nadat men hem het
bankpapier ontnam.
Get.: Ik kon dat niet want mijn
handen werden vastgehouden.
Mr. Cohen: Wanneer begon het
spelen om het horloge.
Get.. Dient bij Halfweg.
Op een andere vraag van mr, Co
hen antwoordt get- dar toen hem het
f;eld ontnomen werd, de trein al aan
iet verminderen van de vaart
Mr. C o h e n Welke beweegrede
nen had get. urn tc verzoeken hem
niet met do bekl. te 'confrontcereii
G c Dat gold alleen voor dien dag
dat mijn vrouw jarig was.
Dan worden de beklaagden onder
vraagd.
Bek 1. De V. zegt. dat get. S. het
geld met het kaarten heeft verspeeld
en dal hem geen halve rent is ontvreemd
Bekl. F. beweerde hetzelfde. Hij
voegt da arana loe Gei. S. staat tc lie
gen cn daarom wensebte hij niet m
te worden geconfronteerd. #ani da..
hij zijn leugens met kunnen volhouden
Bekl. Kr. verklaartEr :s kaart ge
speeld. ik deed ook mede, maar, nadat
ik f z.50 had verloren, hield ik er mede
op. Van eer. berooving is geen sprake.
Verschillende getuigen worden nu ge
hooid.
Get. C. C. Forigcns. controlcui
n.iii hei .cru.on alhier, had bekl. K. am
de contrólc zien passecren en toen ge
zegd ,.L)aar gaat weer een bekend kaart-
speler, dan is er zeker weer een uiige
kleed."
Mr. D'e Vrieze": Zeer juis:!
Op een vraag '.an mr. Cohen an--
woordt get. bedoeld te hebben uiige
k'.eed bij het kaartspelen.
M r. Cohen: Heb: u wel eens ge
hoord dat bekl. Kr. iemand ben -:'
Get.: Neen.
M r. Cohen: Ik verzoek daarvan
Get. zegt nog gezien te hebben dat
bckl. Kr. bij zijn haast om dc contröle
vc passeereu twee dames op zijde duwde.
Een der volgende c.ge'.uigen, C.
II. Pieterse, die mede in de coupé was
geweest, zegt dat er met kaarten werd
gespeeld en dat hij en get. Schilling
daaraan mede deden.
Schilling, aldus get., zette f 500 op,
die hij verloor; daarna won hij en vervol
gens verloor hij f 1500. Toen riep Schil
ling „Geef mij mijn geld teug. dat ik
verloren heb" en greep hij De V. bij de
jas.
De President maakt get. er
merkzaara op, dat hij onder eedc slaat,
maar get. houdt vol aan hetgeen door
hem is gezegd.
Get. deelt nog mede dat hij in Haar
lem uit den trein i? gestapt, omdat
iemand hem daar zou wachten, maar da:
hij. daar die persoon er niet was. naar
Amsterdam :s teruggegaan.
Schilling zou zijn beroofd noen
een grove leugen.
Mr. CoKen: Get. is onder ce ie ge
hoord. Indien dus niet waar is ua: ge:,
zeg:, dan heeft b'i ccn meineed afge
legd.
E.-n familielid van bekl. De ge
tuigt dat deze bekl. in vrij goeden doen
is cn over geld kan beschikken.
Een stationbeambte, die in oen lokaal
op het station tc Haarlem over den bckl.
De V. dc waclu hield, zegt dat hij heeft
gezien, dat bekl. bankpapier uit zijn
jaszak nam cn dat in een portefeuille,
stak.
Het requisitoir.
liet O. M.. waargenomen door Mr.
Van Ló-ben Seis, zijn requisitoir nemen-
noemt het een zeer ernstig misdrijf
nan bckl. is ten laste gc'egd; het
meent echter dat get. S. het gebeurde
in hoofdzaak aan zich zei ven heeft 1
danken. Hij wist dat liij zich ïn gezel-
schap van kwartjesvinders bevor-d, maar
toch laat hij zien dat hij geld :n zak
had cn is hij bereid om geld te wis
selen. A
Komende oj> de feiten zegt h'-' O. -M.
11 m de houding van de bekl. zee: veel
„.'.verklaarbaars is. Zij beweren nu c.a:
het geld dat zij hadden door hen was
uc wonnen met kaartspelen, maar vreemo
is dan hun onmiddellijke vluch" n;t den
trein te Haarlem en hun bang zijn om
zich lang op te houden.
Bekl. die van een slimme geaardheid
zijn. konden weten, dat bijna r.ooii
.emand preventief in hechtenis wordt
genomen ter zake van kaartspelen, maar
,-el ter zake van berooving. Zij beweren
u dat zij zich nooit aan roof .-(huldig
maakten, maar toch verwijderden z:j
zich spoedig uil den trein.
Wat aangaat de verklaring van get.
Pie erse. merkt het O.M. op. dat dew
zeitle, dat hem te Haarlem iemand
achtte, maar, aldus het 0. M
.oen aan den e-ef. werd gevraagd wie,
Weef gut. het antwoord schuldig. Dat
treeft tc denken.
Deels door de verklaringen van S.
11 deels door andere feiten is, meent
het O. M. ten lenlaste gelegde be
wezen. Alle drie de bekl. heb: vn een
ongunstig ver.eden en_ staan als
kwartjesvinders bekend. Nog e-.-u i-'.ap
erder en het zou een treiumoorii ziin
«worden. Om die reden meent het
M. een strenge straf te moeten
eischen.
Tenslotte requireert hc'. O. M. ter
jake van het Sn vereenisin? niesen
van diefstal tesen ieder der bekl. 2
ia'ir oevangenisstra'.
Pleidooi Mr. Oc Vrieze.
Mr. de Vrieze, de verdediger vuil
den eerste beklaasde noemt het <u>-
merkeliik .dat S. een jou ze nan, die
i voor ziin patroon is gaan fc..lm.
in eea trein is gaan kaart spelen. BI.
?eloof- niet dat het onmoeolijk is. d -t
te eeniser tiid zal zoggen: ik heb
ntles verspeeld. Maar de verklaring
die hii nu deed js in ziin belang cu
ten zijnen voordeelt'. Verklaarde hij
andere dan had hij zichzelf aan een
s.rafbaar feit schuldig gemaakt. In
dien iemand wordt beroofd dan ligt
het voor de hand, dal men den bcroo-
ver aanvliegt en er op los slaat. Maar
S. deed du- niet.
Heel de houding van S. js bedenke
lijk. Maar mag men dan zijn lezing
van hel gebeurde aannemen en die
van anderen niet? PI. memoreert dun.
dat het niet vreemd is. dat De V.
gold bii zich luid san bankpapier,
want hii is eigenaar van een huls en
heeft on de Twcmsche Bank te Am
sterdam een rekening van duizenden
loopeii. H:i oordeelt >i;u in <1
verklaringen van een eenen h00
tuLge S.. vele twijfelachtige punten
ziin en dat dus op die verklaringen de
bek!, niet kunnen worden v
dec'd. Verder, d.-.t geen gewold
Dieeed.
De conclusie van pi. is. dat er in
deze zaak vermoedens ziin. maar dat
de V. alleen op de verklaringen vnii
S. niet kan worden veronrdco'd on
dus zal moeten worden vriigesprokon.
PI. verzoekt ziin cliënt onmiddellijk
uit de preventieve hechtenis te
slaan, waarin hii nu reeds 5 maanden
zit.
't Woord zou nu aan den verdiuligei'
van de andere bekl. mr. Cohen zijn,
Maar wegens het vergevorderd uur
het is reeds 6 1/2 uur wordt do
zitting verdaagd tot des avonds 8
niets vreemds, tvant de-*© bekL waren
zich er van bewust dat zij met hun
Mwd, maar dat zji da: ;t:ut de ik>-
niet - hadden gezegd in het vóór-
onderzock omdat zij dan bang waren
voor hazardspel tc zullen worden ver
volgd. Maar luidden zij hem gezegd,
aan roof hebban wij oii3 nimmer
schuldig gemaakt.
Dat do vrouw van K. naar don Haag
ging en daar ztide dat zij geld goven
zou indien get. S. do waarheid zeidc
en verklaarde dat haar man alleen
kaart Juut gespeeld, overtuigd nis zij
wuis dat haar man zich niet aan roof
kon hebben schuldig gemaakt, ging
geheel buiten den bekl. om. Voor den
luchter-commissaris vernam bckl. dat
eerst. Dit argument kan dua buiten
bespreking bl jvcn.
De verklaringen van den hoofdget
kunnen wcr
dut niet ka;
tot den OffS
len e
dicfrtu
Wann
chrift zou geven dan zou het zijn:
,het spel ':'T vergif.-irigen". Van al
lie vergissingen is do hoofdoorzaak
dat de hoofdget Schilling een voor
stelling ven de zaken gaf, die niet
met de waarheid is over te brengen.
Bl. concludeert daarna tot do onmid
dellijke invrijheidstelling van zijn
cliënten.
Het O. M. laat dan aan bckl. oen
tori af zien en vraagt hem of duzo door
hem van de gevangenis uit aan zijn
.touw is geschreven; waarop bekl.
bevestigend antwoordt.
Maarwaarozn, aldus het O.M. is dan
in dien brief met. inkt iels zwart ge-
Bekl. zegt: Ik had eerst in dien
brief geschreven: „laten omzoomen",
"aarna haalde ik dat door,
want mijn vrouw is een lastig rnensch,
zou zich daardoor beleodtgd go-
lolen vn zeggen: denk jc dan dat»
het niet ItÜ doen zou. Om dio r©-
111 baalde ik de woorden door.
Repliek.
Hot O. M. repliceert in liet kort:
'ofons hem isdo voorstelling van za-
►nderden guldens
bobben verloren,
n duiden do vou-
lier er op dot het
aangepakt,
ken, dat get. S.
niet bet spel zoi
niet aannemelijk
in bet ixtnkp
geld maar niet ka
Pleidooi Mr. Cohen.
Mr. B. Cohen, die in dc uvond-
zitting aan bet woord komt zt-xt, dat
niet em eroordéelïng kun volgen
ci-u uuuin testimonium en juist
heel ue/e procedure groej>eort het
wijsmateriaal zich om liet getuige
van één persoon, die beweert dut
is beroofd, nadut hij beeft gosjiec
Die eene getuige is iemand uie i»1
bij zijn getuigenis heeft. omdu'.
Uien niet blijkt dut hij beroofd i>.
zichzelf aan e-n ernstig im.-.li-ijf
hebben schuldig gemaakt.
Opmerkelijk is dut deze één.' gel
ge, die zich bevond midden 1:1 een
groep van kwartjesvinders, niet de
noodijre voorzichtigheid toepaste,
maar nu aankomt met het onn .-. i -
praatje dut is gevraagd: wie li-:eft
groot bankpapier voor wat klein na
pier! Dat dit zop zijn gevraagd is iet*
zoo onmogelijk in dc verklaringen
van dozen jong mm n, dnt dit re.-.i>
noopfc tot yóorzicatiglieid met Iu.-: v< -
(uigenie vun dezen jongenman.
I Dat de bekl. zich spoedig uit de
I voeten trachtten te maken, acht pl.
e V.
maar inei g
veld is gegrepen. Orn dio
ut spr. dut m dezen van
diefstal en niet van kwartjp3vinderij
moet worden gesproken.
Held. nogmaals ondervraagd, hon
den hun onschuld vol.
llekl. A. V, zegt: Vclo jaren geleden
heb ik mr. Jolles, raadsheer m het
Gerechtshof to Amsterdam liooren
zeggen: wat zou get. er aan hebben
een bezwarende verklaring af to leg-
ant hij heeft er geen voordeel
van. Maar get. S. heeft van zijn ver
klaring wel voordeel.
man is in de 5 maanden dat ik
niet zag veranderd. Kr werkt
11 hem van binnen. Om con eer-
lijk man te kunnen blijven wil hij cric
innen in liet ongeluk storten. Hij
ruikt een schurkenstreek om zich
M te redden.
Na aan in raadkamer te zijn ge
vest besloot de rechtbank dat voor-
.opig geen termen aanwezig zijn om
bek!, in vrijheid te stellen.
tspraak wordt bepaald op
:lag 10 April der voormiddags
10 uur.
HAAP.LEMSC1IK JKUGDKERK. Men
deelt ons a.«. Zondig (Ee«to
d-dircctcur der Ams-erd.vmscho
>pij voor Jonge mannen. Dezo sa-
jon gone en
1 14—IS
DE NIEUWE GEDACHTE. Zon
dagmiddag 1 April to 3 uur, zal van-,
c ,,De Nieuwe Gedachte" in den
tesiantehbond spreken movr. Rol-
dlngh-Goemans. over A. van Collcm.
Muzikale medewerking van Maric
.'aalwijk van Doom !zang).
Zi EK E'-VERPLEGI NC.
'onderdagavond hield Trof. IJr. O. van
- ver Al i Haar! :m en
woord. HIJ lïcgon mrt r
len Stoiitcn. T>c vr,- - - f
iclangrljke
.lei 1 krankzinnige, Mar-
d >o,1 van haar broer,
iri 1KS gcencuvcld tc-
udwig IV dor*lUicr,' uit
- 3. Hu» zoen Willem
«wogen leven. Spr. gaf
