St
DE COST
GA ET VOOR DE
BAET UIT
O
GOEDE RECLAME
GROOTE OMZET
VOOR
RECLAME DRUKWERK
TT7
DRUKKERIJ
LOURENS COSTER
HAARLEM
Kerk en Scbool
WAS DAT NOODIG» De Standaard,
die er geen aanmerking op wil maken
dat aan don koning van Zweden, bij zijn
bezoek aan ons land een ooro-eacorte ia ge
geven, oordeelt oohtor dal wel met het oog
op zekere persberichten, gevraagd mag
worden, of bij hol bezoek van den Zweed
schen Koning ©en gepaste zuinigheid be-
Viae'U is geworden.
Of he! noodig was om de zaak te rege
len, z"oals men deed. Of het niet anders
gekund had. Of ïntyi hetzelfde niet had
kunnen bereiken mtt minder uitgaven.
,.\Vij kunnen dat niet beoordeel en, zegt
het blad, maar wa' wo er van hoorden,
v.ekt deu indruk dat een regeling moge
lijk ware geweest, die minder geld had
behoeven te kosten.
Zoo werd opgemerkt, dat men troepen-
dciachementen uit andere garnizoenen
naar Amsterdam eo Den Haag deed over-
icelagon terwijl bet mogelijk ioü zijn
geweest alles op «én dag te doen afloopen.
Nog eens, wij oordoolcn niet, omdat de
juiste gegevens ons ontbreken. Alleen
waarschuwen wc: zie toch de volkspsy-
ohologie niet over het hoofd
Zoolang het volk aanleiding heelt om te
geloovcn, dat do Eegeering zelf verzin"ml,
op de kleintjes te letten, vallen andere
regeeringSToanlTegclcn niet in goede
aarde. Met dio „kleintjes" alleen komen
we er ancl Bij lange niet. Maar duor er
voor to waken dat geen enkele cent on-
noodig wordt uitgegeven, schraagt men
zedelijk de meer ingrijpende maatregelen.
Reddering van den toestand slaagt al
leen, indien het volk zijn zedelijke instem
ming betuigt met hetgeen gedaan wordt.
En dio krijgt ge niet, zoo ge niet het
besef weeft te wokkon, dat op alles gelet
wordt."
„HANDENARBEID". Iü een ar
tikel. ,,Ue -handenarbeid als opvoe
dingsmiddel bij uitnemendheid"
schrijft de lieer A. H. Gerhard in het
tijdschrift „Handenarbeid", dat het
lijd wordt, dat er meer gebruik ge
maakt wordt van de bevoegdheid, die
de wel geeft, handenarbeid op de la
gere school in te voeren en vervolgt
dan:
„en wanneor blijkt, dat zeer vele
ouders het nut er van inziende of ver
moedende. de invoering wenschep,
dan lijdt het gceu twijfel of er zullen
9teeds meer onder-wijzers komen, die
van ganseher harte er' zich op willen
Toeleggen.
„Tot dwang zou ik niet durven aan
sporen, maar van een sterken drang
is veel goed to wachten. Indien het
dau eentj tul flinke toepassing mocht
komen, dan houd ik mij ook hiervan
overtuigd, dat de handenarbeid In en
buiten de rchool zal blijken een mach
tig middel om vele jongens en meis
jes, die nu tot de achterlijken, de on-
gezeggelijken, de baldadigen worden
gerekend beter te doen beoordeelen
naar hunne werkelijke begaafdhe
den".
De schrijver zegt, dat men nu niet
moet mecnen, dat in een minimum
van tijd wonderbaarlijke successen tp
boekon zijn, /xxulra op een school
handenarbeid wordt ingevoerd.
„Het duurt heel lang vóór men tast
bare resultaten verwerft van school
hervormingen. Doch wie van de in
nerlijke waarde er van overtuigd is.
zal zich met ijver aan hare toepassing
wijden in het voste- vertrouwen, dat
de resultaten, zij 't desnoods in een
volgend geslacht niet zullen uitblij
ven. IIi.-1 cei-sle, hoogst beteekenende.
onmiddellijke resultaat is, dat zoo
goed als alle kinderen, onder verstan
dige leiding, gratig handenarbeid
doen. Dat al Icon ware reeds een af
doende beweeggrond voor zijne invoe
ring".
De schrijver liejinnert aan het ver
zet der oiulerwijzeravureenigingen le
gen verplichten handenarbeid op
school, hij de behandeling dor wet op
het l.o. eo z«gt, dat de minister daar
om afzag van liet opdringen aan de
onderwijzers van dit vak als verplicht
leervak. Hieraan voegt hii toe: „De
oude ervar inga wijsheid mocht eens
toepassing kunnen vinden, dat het
kwaad hazen vangon is met onwilli
ge honden".
Wij licbhen ons ook verzet tegen dit
vak als verplicht leervak, omdat het
een vak is,, waarbij de onderwijsre
sultaten ongeveer geheel afhangen
van de liefde ci voor bij den onder
wijzer. En dio liefde Iaat zich niet
dwingen. hoogstens zou te nrobeeren
zijn, die a:ui ttf moedigen, waar die
in kiem aanwezig is.
liet vak handenarbeid of beter nog
het beginsel, dat het góheele onder
wij:; behoort to doordringen, dat zui-
ver intcllcctueele opvoeding slechts
een deel van deu geest lot ontwikke
ling brengt, zul eerst tot zijn recht
komen bij een volgend onderwijzers-
geslacht. dut op andere wijze is op
geleid dan het tegenwoordige Wal
men Ihans kan doen Is alleen: de leer
krachten, der openbare scholen, die
graag onderwijs geven in handenar
beid, daartoe in dc gelegenheid tellen
cn voorts dit vak op het leerplan
brengen van bijzonder al of niet
neutrale scÜOler»
Op de algemeene vergadering door
de Vereeniging van Academisch ge
vormde leeraren te Utrecht gehou
den, bracht d voorzitter, dr. W. H.
Stavennan, in herinnering, dat de
vereeniging een jaar bestond. Helt
bestuur had tweeërlei taak: het had
gewerkt om bij de nieuwe salarisre
geling de achterstelling der acade
mie te doen verdwijnen en het had
geijverd voor de meening, dat de
academische opleiding de eenige, al
thans de voornaamste voor de leer
aren bii het voorbereidend hooger on
derwijl moot zijn. Dit is niet zonder
succes gebleven, getuige de ontwerp-
salarisregeling, die het gelijke begin-
ttn eindsalaris verwerpt en voor de
doctoren en doctorandi gunstige be
palingen bevat. Ook is het van belang,
dat de zaak der academie in de pers
werd verdedigd o.a. in de N. R. Ct.:
dat het genootschap van leeraren
aan Ned. Gymnasia ook academische
opleiding vroeg; dat een hoofdbe
stuurslid dor A. V. M. O. op het goe
de recht der academici heeft gewe
zen; dat de sal arts-commissie in In-
diè de leeraren, mits academisch ge
vormd, met juristen en ingenieurs ge--
lijk stelde en dergelijke teekenen van
beter inzicht in de plaats, dêe acade
misch gevormdem onder de leieraren
Innemen. Het bestuur meent, dat dit
zonder de vereeniging en haar werk
zaamheid niet zou zijn geschied.
Spr, besloot met een opwekking tot
„arbeiden en niet ve'rtwijifelen" en
zooveel mogelijk anderen tot toetre
ding tot de academici aan te sporen.
De secretaris bracht het jaarverslag
uit, waaruit bleek welke werkzaam
heid het bestuur zoo wel mondeling
als scliriftelijk had ontwikkeld. Uit
het verslag van den penningmeester
bleek, dat liet aantal leden langzaam,
maar geregeld- stijgt.
Nadat nog uitvoerig plannen in
erband met de bezuinigingsvoorstel
len, alsmede de te verwachten ver
hooging van de collegegelden bespro
ken waren, sloot de voorzitter de- vrij
slecht bezochte vergadering, d;2 ma
tige opkomst beschouwende als een
bewijs, dat de leden volkomen ver
trouwen stellen in het bestuur.
UNIE VAN CHR. ONDERWIJZERS.
Et| referendum heeft de Unie v;.n
Christelijke Onderwijzers het be
sluit der aigemeene vergadering tot
afschaffing van het Chr.-Nationaal
Valt verbond, bekrachtigd.
GEREF. KERKEN. Beroepen té
Wons de heer A. Wijngaarden, cand.
te Dokkum; te Kaarden ds. W. Fa-
bc-r te Serooskerken.
Koloniën
GOUD UN HET SOEKABOEMISQHE
De onderzoekingen, welke reeds onge
veer anderhalf jaar vanwege het Mijn
wezen worden verricht in het district
Djamipang Tengah, voora'l naar het
voorkomen van goud, hebben een
veelbelovend resultaat gehad.
Het is al van ouds bekend, dat dit
district rijk aan mineralen is. Reeds
in hot jaarboek van het Mijnwezen
van 1888 vindt men daaromtrent rec-ds
het een en ander vermeld.
Het Alg. IntL Dagbl. (vroeger Pr.
Bode) verneemt nog, dat onlangs ge
bleken is, dat één der rivierbeddin
gen in het onderzoek Lngsgebied over
groote afstanden rijk is aan alluviaal
goud en wol zoodanig, dat inderdaad
practisch elke greep zand of grind
goudhoudend blijkt te zijn. Hel
spreekt van zelf, dat een nader onder
zoek nog noodzakelijk is, doch de lei
der van het betreffende werk, die ja
renlang in alluviale ertsafzettingen
heeft gewerkt, is van oordeel, dat de
vondst iets buitengewoons belooft.
Het staat nu vast, dat. er niet alleen
rifgoud, maar ook alluviaal voorkomt
in het district Djampang Tongah; ver
moedelijk in aanzienlijke hoeveelheid.
Nog kan het Alg. Ind. Dagbl. ver
melden, dat mr. Bi mie ten Zuiden
van Sagaranten (afd. Soekalboemi) 3
tererinen heeft, tezamen groot pJ.m.
35.000 bouws, waar hij het recht heeft
mijnbouwkundige opsporingen te ver
richten.
De aanwezigheid van goud op die
terreinen is sinds tien talen jaren de
drijfveer geweest van diverse onder
zoekingen en transacties, die den vo-
rigen houder dezer vergunnngen veel
geld hebben gekost
Nu mr. Birnie houder der vergun
ningen is, en er door en vanwege het
Mijnwezen zooveel in die streken ge
ëxploreerd, is het nuttig, dat het bo
venstaande in broederen kring be
kend wordt dan tot nog toe het geval
is geweest.
Er zijn plannen tot de oprichting
eener mijnbouwmaatschappij.
WEDE® EEN ASSISTENT VER
MOORD. Aneta seint uit Weltevre
den aan de Nieuwe Ct.:
'Een koelie op de Delischo Rubber-
onderneming Goerah Batoe van de
Hollandsch-Amerikaanscho Plantage-
Maatschappij heeft den Engelschen
assistent Ilartog vermoord.
ML m
MHUt?
GEMENGD NIEUWS
Is geconserveerd voedsel
schadelijk?
Over het algemeen heerscht een voor-
oordcel tegen het geconserveerde voed-
seL Soms heel zelden werkelijk ko-
uea er vergiftigingsgevallen voor,
die zijn te wijten aan het gebruik
van ondeugdelijk geconserveerd
voedsel en dit schokt dan act
vertrouwen van het publiek begrijpt-
lijkerwijze zeer. Dr. W. G. Savage is
aangezocht door het Britsche gouverne
ment om een diepgaande studie van ge
conserveerd voedsel in Engeland en
Amerika te maken en hij heeft zijn be
vindingen in een serie artikelen neer-
gelegd. Ziehier wat Dr. Savage, op dui
delijke cn toch wetenschappelijke wijze
meedeelt over de waarde en de be-
ouwbaarhoid vap „blikjes".
Het is noodzakelijk aldus Dr. Sa-
vage dat wij onderscheid maken tus-
schen de gevaren die speciaal aan de
„blikjes" eigen zijn en de gevaren die
ieder soort voedsel kan opleveren. Dit
is een zeer belangrijk onderscheid. Het
spreekt van zelf dat ziektekiemen in ons
lichaam kunnen binnendringen, door al
lerlei voedsel, al tracht men dc aller-
grootste voorzorgen, wat betreft reinheid
en herkomst te nemen. De moderne we
tenschap leen dat er drie factoren zijn
ö:e bij het beschouwen van voedsclbc-
derf in het oog gehouden moeten wor
den: Wordt het voedsel rauw of gekookt
gegeten Is het voedsel van een soort,
waarin bac.cricën rich gemakkelijk ver
menigvuldigen? en Is het voedsel dooi
zijn manier van bewaren of klaar ma
ken vatbaar voor besmetting? Zoo is
melk b.v. een groote en belangrijke
ziekrcvcrsprcidcr, niet alleen omdat de
melk vatbaar is voor verschillende be
smettingen, maar ook omdai bacteriën
in melk een uhstekende voedingsbodem
vinden, zóó dat twee schadelijke kiemen
tot duizendtallen kunnen zijn aange
groeid vóórdat de melk gebruikt wordt
cn Verder omdat veel mcnsChen nog de
gewoonte hebben de melk ongekookt te
drinken. In andere woorden melk bezit
de drie kwaliteiten die ik hierboven
noemde en daarom staan alle autoriteiten
er ook op dat er speciale zorg aan de
melk wordt gegeven.
Een ander voorbeeld Vleesch is meet
onderhevig dan brood aan het versprei
den van ziekte. Het vleesch kan afkom,
stig zijn (bij goede keuringsdiensten is
dit uitgesloten) van een ziek dier en bac
teriën vermenigvuldigen zich zeer snel
in het vleeschfactoren die bij brood
uitgesloten zijn. Vleesch verspreidt
daarentegen minder ziekte dan melk,
daar het vleesch gebraden of gekookt
wordt, waardoor de meeste bacteriën
gedood worden. Deze drie factoren moe
ten bestudeerd worden waaneer men de
gevaren van geconserveerd voedsel bestu
deert. Het meeste geconserveerde voed
sel wordt nadat het in het glas of het
blik is gedaan, blootgesteld aan hitte,
en wel nddai het blik gesloten is.
Men kan dus veronderstellen dal deze
hitte dc inhoud steriliseert en dat dc
inhoud goed moet blijven. Toch hebben
onderzoekingen van den laatsten lijd uit
gemaakt dat dit niet altijd waar is. Som
mige bacteriën overleven het proces. Ge
lukkig zijn do schadelijke bacteriën van
een type dut wordt gedood door lage
temperaturen en in bijna alle gevallen
izoker door dc hitte .waaraan het blik
wordt blootgesteld. Men kan bijna met
zekerheid zeggen dat geconserveerd
voedsel dat goed is voor het g-cbru.U een
kleine hoeveelheid bacteriën bevat die
het ook zou bevatten wanneer het versch
•erd gebruikt. In dat geval kan men
dus gerust zeggen dat geconserveerd
voedsel veiliger is dan dezelfde soor
versch voedsel, daar het eerste aan een
hoogen temperatuur is blootgesteld en
het tweede niet.
Een ander probleem is om uit te ma
ken of er speciale gevaren aan het ge
bruik van geconserveerd voedsel zijn
verbonden. Er zijn een aantal mogelijk
heden, die ik zal bespreken. Dc aige
meene opvatting is dat het vcedsel be
derft in het blik en dat de personen die
an eten, daardoor ziek worden. Een
werkelijk gevaar is hierin echter niet
f. degen. Het is weliswaar niet te ont
kennen dat de inhoud van een blik kan
bederven, doordat öf bederf vcróorza-
kende organismen de hitte overleefd
hebben óf doordat het blik niet vol
maakt luchtdicht gesloten is. Maar wan
neer dit gebeurt ziet het voedsel er zóö
„bedorven" uit en ruikt ook niet goed.
zoodat niemand den inhoud van een
dergelijk blik argeloos zal opeten.
De oude opvatting dat ptomaïne (lij
kengif) vergiftiging door bedorven
voedsel wordt veroorzaakt, is niet waar.
Twee verschillende groepen van bac-
teriecn veroorzaken voedselvergiftiging
en zijn een werkelijk gevaar, maar een
gevaar dat niet speciaal samengaat mc*.
geconserveerd voedsel. De ecne groep
veroorzaak: botulisme, de andere een ver
giftiging die veel meer algemeen is.
Botulisme is een zeer zeldzaam voor
komende ziekte. In de laatste co jaar zijn
er slechts een paar honderd gevallen
voorgekomen. Het is een zeer gevaarlijke
ziekte cn heeft meestal den dood tenge
volge. De bacil die deze ziekte veroor
zaakt, Bacillus botulinus, leeft in vuil en
komt slechts zeer zelden in geconser
veerd voedsel, alleen in groenten en
vruchten. Hij vormt sporen die zooveel
weerstand hebben dat de hitte waar
aan de blikken zijn blootgesteld, niet in
staat is ze te dooden, terwijl dc voor
waarden in het blik juist voordeelig zijn
voor hun ontwikkeling. Gelukkig vei-
oorzaakt hun aanwezigheid veranderin
gen in het voedsel, zooals een uitge
sproken muffe smaak. Alleen sterk ge
kruide spijzen kunnen ongemerkt toch
besmet gegeten worden. Het veelvuldig
voorkomen van deze infectie zou het ge
bruik van blik-groenten enz. zeer ge
vaarlijk maken, doch gelukkig is deza.
vergiftiging een groote zeldzaamheid.
Het gevaar wordt tot een zeer geringen
omvang teruggebracht, -e. door de zeld
zaamheid van de klom, ze. door dc hitte
die dc veiligheid grooter maakt en door
de veranderingen die blik en' inhoud on
dergaan. De andere soort van voedsel
vergiftiging is veel algemeener. Het
voedsel wordt besmet door een bepaal
de bacil, die typ heuse koortsen tenge
volge heeft. Deze bacil heeft de eigen
aardigheid dat dc vergiftige stof de hit
te weerstaat. De hitte die het blik on
dergaat nadat het is gesloten is wel
voldoende om de bacil zelf te dooden.
maar dc vergiftige stof die hij alreeds
geproduceerd heeft blijft. De soorten ge
conserveerd voedsel die op deze manier
vergiftig kunnen zijn, zijn vleesch en
zalm. De inhoud der blikken schijnt
volmaakt goed en er is geen spoor van
bederf te ontdekken. De personen die
van zoo'n vergiftigd blik eten zijn bijna
dadelijk onwel (diarrhee, braken, maag
pijn enz.), doch gelukkig is dc ziekte, die
wel eenige dagen kan duren, zelden ern
stig. Het is van groot belang op te nier-
ken dat deze soort van vergiftigingen
even goed voorkomen n.i het gc-
aruik van verseh voedsel, cn dan dikwijls
nog ernstiger zijn. daar niet aEeen de
vergiftige stof maar ook het levende or
ganisme dan nog aanwezig was. Nie
mand kan zich vrijwaren vooi het ge
bruik van op deze wijrc vergiftigd blik-
voedsel en niemand kan beschuldigd
worden. Het voedsel is vergiftigd aan
zijn bron van herkomst.
Een soort van vergiftiging die alléén
bij blik-voedsel voorkomt, is de tin-
vergiftiging. Maar, alhoewel dit de pu
blieke zeer zwaar weegt, is htl toch een
soon van vergiftiging die bijna nooit
voorkomt.
Vitaminen, die onmisbare bestanddee-
len, worden vernietigd door iang koken,
zoodat geconserveerd voedsc] zeer wei
nig vitaminen bevat. Dit is n" niet van
zeer groot belang, zoolang als ons diëet
maar voor een klein gedeelte uit blik-
voedsel is samengesteld.
Samenvattend komen wij tot de slot
som dat geconserveerd voedsel, als ander
voedsel, soms. ziekte tengevolge heeft,
daar het geïnfecteerd kan zijn met scha
delijke bacillen. Maar van dir standpunt
bezien, is het veiliger dan rauw voed
sel. daar het gekookt is. Het publiek
moet ieder blik dat er van buiten niei
goed uitziet weigeren en geen blikin-
houd eten, die er niet goed uitziet. Men
moet ook bedenken dat zoodra het blik
geopend is, het voedsel niet meer gecon
serveerd is en dat het dan even snél be
derft als versch voedseL
DE SPAANSCHE ACTIE IN
MAROKKO.
RAISOEL
De voornaamste persoonlijkheid in
het N.W. deel der SpaanBche zóne
in Marokko is nog steeds Raisoeii,
zoo schrijft de ,,Times"-oorrespon-
dent te Tanger. Hij heeft vele „ups
and downs" gehad, maar thans schijnt
zijn positie gestabiliseerd te zijn. Bij
alle vroegere gelegenheden werd zijn
tijdelijke overheersehing bereikt on
danks den sultan en de Spanjaarden.
Thans heerscht hij met goedkeuring
der Spaansche regeering eu den ver
tegenwoordiger van den sultan, den
kalief.
Raisoeii staat thans in hoog aan
zien. Twee zoons van zijn broeder
zijn benoemd tot gouverneur over
uitgestrekte gebieden en een van
hen bevindt zich thans te Madrid,
waar hij een officieel bezoek brengt
aan de Spaansche regeering.
Er zijn altijd twee wogen geweest
om een einde te maken aan de Rai-
soelï-kwestie. De eene is, dat men
hem een functio van vertrouwen en
gezag opdraagt, de andere dat men
hem „tot het bittere einde" achter
volgt. Nadat de Spaansche regeering
deze beide wegen zonder succes had
ingeslagen, is zij overgegaan tot een
politiek welke men als definitief
kan beschouwen tegenover den
man, die een vereerde religieuze per
soonlijkheid, en een directe afstamme
ling van den Profeet is, en daarbij
een rebellenleider en een ro.over, die
met succes optreedt.
Op het oogenblik consolideert hij
zijn gezag onder de bergstammen, in
wier oogen zijn. prestige heeft gele
den, deels door zijn rooftochten en
deels door zijn arglistige politiek,
want niemand weet of Rasoeli aan de
zijde van Spanje staat dan wel tegen
dat lapd is.
Hierover behoeft men zich niet te
verbazen, want waarschijnlijk weet
Raisoeii het zelf niefc-
Ongetwijfeld was hij, toen de Span
jaarden' te Larache en Alcazar kwa
men, bereid met hen samen te wer
ken bij de bezetting van dat deel hun
ner zónemaar zijn opvatting en de
hnnnen omtrent de beteekenis van
het woord „samenwerken" verschil
den hemelsbreed. Aan beide zijden
bestond misverstand en werden fou
ten begaan, welke alleen konden
worden verwacht toen iemand als Rai
soeii met zijn ontzaglijken trots in
aanraking werd gebracht met een
onstuimig karakter als dat van gene
raal Silverstre, wiens overmoed en
zorgeloosheid zoo zeer hebben bijge
dragen tot de ernstige nederlaag, wel
ke het Spaansche leger tien jaa;- la
ter in het Rif gebied leed.
llaisoeli verliet zijn jialeis te Ar-
zila en vluchtte naar de bergen.
Na de catastrofe in het Rif-gebied
in Juli 1921 moest do campagne te
gen Raisoeii, welke toen allen schijn
had te zullen slagen, worden opgege
ven. Er werden onderhandelingen ge
opend tussohen den Spaanschen Hoo
gen Commissaris en Raisoeli-Deze zag
vrijwel al zijn eischen ingewilligd.
Voor zijn geconfisceerde bezittingen
voorzoover deze niet werden terug
gegeven, ontving hij een aanzienlijke
schadeloosstelling. Voorts verkreeg
hij eea zóne, waarin zich de stad
Tageroet bevindt, waartoe de Spaan-
scho troepen geen toegang hadden.
Ook zïin paleis te Arz;.a werd hem
teruggegeven, terwijl twee zijner ne
ven tot gouverneur van belangrijke
districten werden benoemd. Voor
zich zeli verlangde hij geen functie.
Dit was ook overbodig, want de
macht viel vanzelf in zijn handen en
zijn opperheerschappij was verzekerd.
Weliswaar hebben enkele stammen,
zooals de Anjera's, zich nog niet aan
zijn gezag onderworpen, doch dit
komt hoofdzakelijk, omdat zij zijn
wraak vreezen- Immers zij hadden
zich bij de actie der Spanjaarden
tegen Rasoeli aan Spaansche zijde ge
schaard. Het lijdt echter geen twii
fel, of de Spaansche autoriteiten zul
len de noodige stappen doen om hun
vroegere bondgenootcn in bescher
ming te nemen, aldus de „Times"-
correspondent te Tanger.
Raisoeii is een krachtig man met
een enorm zelfvertrouwon. Als de
Spanjaarden er in slagen op goeden
voet met hem te blijven, zal hun dit
tot groot voordeel zijn. Raisoeii toch
is zonder twijfel in staat, den vrede
te bandhaVen. Dit zou den Span
j aarden veroorloven hun bezettings
troepen terug te trokken. Dat de
thans door Spanje gevolgde politiek
de juiste is, daarover kan geer- twij
fel bestaan. Het is alleen maar jam
mer schrijft de „Times"-corres-
pondent dat- aan deze politieke
richtlijnen geen overwinning, doch
een nederlaag is voorafgegaan in het
eerste geval zou de politiek der
Spanjaarden veel meer leans van
gen hebben. De stammen in
Spaansche zóne zijn zich wel bewust
van den geest van ontmoediging, wel
ke in Spanje heerscht. Raisoeii heeft,
in zijn eigen belang, alle redenen om
den vrede to bewaren. Verder naar
het Oosten zijn ovonwel do stammen
in hetRif-gebied, onder Abdoel Krirn
voornemens don strijd voort te zet
ten, aangemoedigd als rij zijn door
dc Spaansche nederlaag van 1921,
alsmede door de concessies, welke
hun onlangs werden verleend als com
pensatie voor hot vrijlaten der Spaan
sche krijgsgevangenen. Een zomer-
veldtocht in dat gedeelte van de
Spaansche zóne kan dan ook niet uit
blijven, tenzij de Spaansche troepen
niet rea^eeren op de aanvallen, waar
aan zij bij voortduring blootstaan.
Een wedstrijd in het
rijden met Kinderwagens
De Londenscho correspondent van
de Telegraaf, de beer Robert Pee re-
boom, schrijft:
Vijf getrouwde BngeLsahe dames,
die haar babies in kinderwagens voor
zich uit duwden, hebben een wed
strijd gehouden. En dan nog wel een
(ange-afstand-racel Het traject voor
den kamp, de weg Londen—Brighton,
was 52 mijlen lang, dat is dus bijna
84 K.M., en aangezien de winnende
mama er 12 uur en 20 minuten over
deed, bereikte zij een gemiddelde snel
heid van zeven K-M. per uur.
3 Ma die dezen waanzin organi
seerde was Mrs. Ada May Edwards,
woonachtig in Manchester. Waarom
zij het deed weet ik niet, behalve dan
om de reden die Mrs. Alice Sunder
land opgeeft. Deze liefhebbende moe
der verklaart, dat zij de oorzaak van
de heele historie is, want dat Mrs.
Edwards oorspronkelijk alleen haar
uitdaagde en dat zij 't niet op zich
wou laten zitten. Mevrouw Edwards
blufte, dat ze die heele wereld kon
kloppen im het duwen van kindeirwa^
gens. Dat was te veel voor mevrouw
Sunderland, die zichzelf ook aJs een
pootig duwstertje beschouwde. Due
kwam zij met baar baby heelemaal
uit Wales (ze woont te Fleur-de-Lys
nabij Cardiff) om haar opsnijdende
vriendin te verslaan. En slaagde,
wamt terwijl zij eindigde als derde.
Weef de „challenger" ongeplaatst.
„I have beaten her, so 1 don't care"
zei mevrouw Sunderland na afloop te
gen de interviewers.
Waarom mevrouw Edwards er zulk
•n eer in stelde om een kinderwagen
sneller voort te duwen dan andere
mama's dat doen, weet niemand. Een
vrouw zijnde, veet ze 't waarschijn
lijk zelf evenmin. In elk geval toen
Alice Sunderland de uitdaging aan
vaard had, en daarbij op haar tan
den geknarst en naar haarspelden en
hoedenpennen gevoeld moet hebben,
organiseerden de heer en mevrouw
Edwards de „Praan Marathon",
„Pram", zooals u weet, is de afkor
ting van het mal-geleerd klinkende
woord „perambulator", waarmee de
Engelsche taal officieel het goedaardi
ge artikel kinderwagen aanduidt.
Een groot aantal moed ere gaf aan
de roepstem vain het echtpaar Ed
wards gehoor.- Het lijkt wel
vreemd dat de heer Edwards er zoo
veel voor voelde, maar de veronder
stelling lijkt gerechtvaardigd, dat bij
vel móést Prijzen uitloven mocht-ie
óók vier pond voor de eerst-aanko-
mende en twee pond voor nr. 2 in elke
categorie. Er waren namelijk drie
kiassen, net als bij een wedstrijd op
motorfietsen. Alleen werden ze hier
niet bepaald naar den cylinderinhoud,
ix in verband met de leeftijden
■der babies.
De vele mama's gingen eerst ge
ducht in trailing en ten slotte wer
den er zes uitgekozen, de 't best in
staat schenen om den krachttoer te
volbrengen. Wat de babies betreft
die waren te jong om hun gevoelens
kenbaar te mak cm. Wel trad de Natio
nal Society for the Prevention of
Cruelty to Children (N. S. P. C. O.) na
mens hen protestoerend op, maar het
bleek onmogelijk om de uitvoering
van 't plan te voorkomen. De wet
„heeft er niet in voorzian".
Toen de zes dames mett haar wagens
waarin de onschuldige schapen zaten,
die aan dit experiment gewaagd wer
den, Zaterdagmorgen om 5 uur 20
„aan den start verschenen"
Westminster Bridge, deed de N. S. P.
C. C. een laatste poging. Dr. Gorsley,
de Medical Officer van het disrict
Westminster, zette aan de dames uit
een, dat de Society de race als ,,a dis
graceful thing" beschouwde. Hij wees
er op dat een dergelijke langdurige
tocht door weer en wind don kleinen
hummels geen goed kon doen en ze
aan allerlei gevaren blootstelde. Hij
beloofde den moeders een gerechtelij
ke vervolging, indien mocht blijken,
dat haar kinderen onder het experi
ment geleden hadden. Hij kondigde
aan, dat onmiddellijk na de aan
komst te Brighton door de Society en
door de politic een onderzoek naar den
gezondheidstoestand dor babies sou
worden ingesteld. Waren de bevin
dingen ongunstig, dan zouden de moe
ders zich voor den rechter hebben te
verantwoorden
Dit alles schrikte slechts één Ma af.
Zij maakte rechtsomkeert en ging
haar spruit in Ilyde Park rondrijden.
De overige vijf Mrs. Edwards uit
Manchester, Mrs. Sunderland
Fleur-de-Lys, Mrs. Groom uit East
bourne, Mrs, Firmager uit Erith en
Mrs. Oliver uit. Walham Green lie-
ten zich niot door praatjesmakende
mannen van haar stuk brengen. En
startten.
Mannen op fietsen reden mee. Do
lafaards I Hadden z ij 'es vierentach
tig kilometer achter een kinderwagen
met een brullende baby moeten du
wen! I\an je denkenl D'r zou wat van
terecht gekomen zijn I Het sterke
slacht tbah
Aan den overkant van de Theems
leidde mevrouw Edwards al met tv
pram-lengten, en mevrouw Bunder
land knarstte opnieuw op haar tan
den en zon op ceil sport. Iets van 140
passen in de minuut, en dan natuur
lijk stappen van een meter
De berichten omtrent het verloop
van den strijd zijn niot zeer talrijk en
over 't geheel erg vaag geweest Ge
voelige reporters hebben gemeld, dat
in Croydon het kind van mevrouw
Edwards, dat net in den tijd van het
tandjeslrrijgen i6, vroesolijk huilde.
De spruit van mevrouw Groom daar
entegen had uitgelaten plezier en
wuifde met haar armpjes naar de
voorbijgangers. Ilc móet er bij zeg
gen, dat toen reeds mevrouw Groom
I leidde en mevrouw Edwards, die op-
snijdster, in de achterhoede begon te
raken. De reporters gaven het im Croy
don op en keerden terug naar hun re-
dactiebureauv
Het verdere verloop stel ik me al
dus ongeveeT voor:
Reigate:
Mrs. Groom leidt in orthodoxen
stijl, met 1U0 yards voorsprong, op
Mrs. Sunderland, die 'n poging van
de snel-opzettende Mrs. Oliver voor
komt door haar in een bocht te cou
peeren. Mrs Firmager maakt een
spurt, die haar aan Mrs. Edwards
achterwiel brengt, maar het brullen
van kleine Kitty Edwards maakt het
onwaarschijnlijk dat zij deze positie
lang zal kunnen bewaren.
Horsham:
Mrs. Groom loopt steeds uit, met
prachtige lange stappen. Haar rech-
ter-voorwiel piept, maar zij oliet het
onder het rijden een bewijs van de
goede détail-voorbereiding door haar
coach. Bij het afdalen van den heuvel
laat zij haar stuur los en rent achter
den rollenden wagen aan. Deze truc
wordt zeer geapprecieerd door de be
volking en ook door den tweejarigen
Tommy Groom, die kraait van vreug
de. Mrs. Firmager slaat "Dp hol en
verovert de tweede plaats, waarbij
haar baby omvalt. Die zal te Brighton
weer overeind gezai worden. Mis.
Sunderland hoeft nu een halve mijl
voorsprong op Mrs. Edwards, en
glimt van plezier. Kitty Edwards' ver
standskies i3 reeds veel verder gevor
derd dan die van haar mama.
Cuckfeld:
Mrs. Groom leidt met 3/4 mijl voor
sprong op Mrs. Firmager. Zij pas
seert hier in vollen spurt, omgeven
door een stofwolk. Mrs. Sunderland
en Mrs. Oliver houden een boord-
aan-boord-rac.e. Mrs. Edwards, op do
vijfde plaats, toont teekenen van uit
putting. Alile vijf babies brullen. Ver
scheidene mannen op fietsen en een
groot aantal honden vergezellen de
strijdsters.
Hurstpier Point:
Alle vijf babies lachen. Mrs. Oliver
geeft haar spruit onder 't rijden de
borst (dit is historischZij is ietwat
ingeloopen op Mrs. Sunderland, die
evenwel op handige wijze antwoordt
door een koolstronk in de baan van
haar tegenstandster te leggen. Pro
test-Edwards door de juxy (op fietsen)
afgewezen.
Hove:
Mrs. Oliver's Imker-voorwiel la er
af geloopen. Zij zet den tocht voort
met drie wielen. Prachtige energie.
Het British Empire kan zich gorust
gevoelen zoolang het zulke vrouwen
bezit. Mevrouw Edwards loopt verder
in en mevrouw Sunderland ziedt en
briescht, maar houdt kranig vol. Zij
maakt 142 passen in de eerste minuut
en 137 in de tweede bij het beklim
men van den heuvel. Mrs. Groom voor
ziet onder 't rijden haar baby van
'n schoonen luier, waarbij Mrs. Firma
ger ietwat Inloopt en Ethel Firmager
haar rammelaar met volle kracht
doet hooren
Enzoo voorts.
Ik zal niet verder gaan, maar u het
offtcleele resultaat mededeelen. Te
gen zes uur in den namiddag arriveer
de mevrouw Groom als eerste bij het
Aquarium) te Brighton, toegejuicht
door een klein deel van het publiek
en door de meerderheid met ijzig stil
zwijgen ontvangen- De totale uitsla»
luidt:
1. Mrs. Groom, oud 40 jaar, met 2-
jarige baby. Tijd 12 uur 20 minuten.
2. Mrs. Firmager, oud 29 jaar, met
2-jarige baby. Tijd 12 uur 34 minuten.
3. Mr. Sunderland, oud 30 jaar,
met baby van 8 maanden. Tijd 12 uur
■43 minuten.
De challenger, Mrs. Edwards, kwam
om half acht binnen in ujtgeputten
staat, na een lange rust aan den kant
van den weg. Mts. Oliver word naar
een hospitaal vervoerd en bleek lij
dend aan longontsteking.
Ik verzeker u, lezer, dat dit geen
grapjes zijn.
De race heeft Zaterdag plaats
gehad, hot ,officieele result&at i 3
zooals hierboven vermeld, een der
dames gaf haar kind de borst tij
dens hot rijden, Mrs. Oliver ligt met
long-ontsteking in een ziekenhuis.
Of er eem justitieele vervolging uit
deze waanzinnige historie zal voortko
men, weten we nog niet. Maar het
schijnt dat de inspecteur van de Socie
ty met den eindeloozen naam process-
sen-verbaal heeft opgemaakt en het
muisje zal dus wel een staartje heb
ben.
Verdere quaiificaties van het geval
laat ik gaarne en met vertrouwen
aan u over. Het lijkt onnoodig om het
speciaal als „een venschijnsel van on
zen verdorven tijd" te bestempelen,
of om de schuld aan den oorlog te
geven, zooals we dat sinds jar an ge
wend zijn te doen als er weer iets erg
raars gebeurt.
De heole historie spreekt voor zich
zelf en iedereen zal het eons zijn met
het oordeel van Dr. Gorsley. Ik moet
er nog bij zeggen, dat deze al weken
tevoren den moeders had verzocht
om „dummies" in plaate van echte
babies in de kinderwagens te zetten.
Maar ze wilden niet. Durfden het
blijkbaar niet aan, om met poppen uil
rijden te gaan. Iemand had ze eens
kunnen uitlachen
WLADIWOSTOCK DOOR WITTE
TROEPEN HEROVERD?
Volgens berichten uit Tsjiba zijn
de stad en de haven van Wladlwo-
stok door anti-bolsjewistische troepen
heroverd
DE GRAANVOORZIENINC VAN
UITSCHLAND.
Het gevolg vau de oputiffing der
„Zwungswirtschaft" voor granen ;s,
dat de landbouwers niet inter ver
plicht zijn een bepaalde hoevéel lieid
graan tegen prijzen, welke beneden
de marktprijzen liggen, te leveren.
Tem einde echter ie voorkomen, dat
de broodprijs te groote fluctuaties
ondergaat, is de tijdige voorziening
van een voldoende hoeveelheid brood
koren met medewerking der land
bouworganisaties. der organisaties
der bakkers en molenaars, alsmede
der vertegenwoordigers van de ver
bruikers noodzakelijk. De prijs hier
voor zal waarschijnlijk overeenkomen
met den gemiddelden marktprijs. Bij
zonder goedkoop brood zal voortaan
slechts worden verstrekt aan een be
perkten kring van minderbedeelden,
voornamelijk werkloozen en personen,
die recht hebben op oorlogsonder-
steuning. De kosten hiervan zullen
1 worden opgebracht door oen algemec-
1 ne vermogensbelasting.
