BEURSOVERZICHT
Stadsnieuws
Haarlemmer Halletjes
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 14 APRIL 1923
TWEEDE BLAD
SU IK ER V/AARD EN PRIJSHOUDEND.
RIJZING IN RUBBERV/AARDEN.
SCHEEPVAARTAANDEELEN BETER,
6—13 April 1923.
Over 't algemeen kan over üe alge-
loopen week van een gunstige niarkt-
steuumng meiding gemaakt worden,
welke niet alleen aan <ie reeds beken
de betere economische toestanden te
danken is, doch waartoe in niet ge
ringe mate de berichten omtrent de
ontwikkeling van het schadevergoe-
dingsplan hebben medegewerkt. De
ros van Loucheur naar Londen bleek
achteraf de inleiding te vormen van
een bespreking die tusschen de be
langhebbende geallieerde regoeringeti
onderling heeft plaats gehad en waar
bij het bckendo, door Louchour voor
gestelde plan als basis beeft gediend.
Tegelijk werd vernomen dat ook dooi
de Duitsche regeering een plan is uit
gewerkt dat in groote lijnen veel over
eenkomst met het plan-Loucheur
toont, nl. een contante betaling
26 milliard goudmark, met daar
nevens vergoedingen voor België en
Italië van bedragen, die in staat zijn
de eischen dier landen te bevredigen.
Omgerekend in francs komt dit be
drag uit op ongeveer 95 milliard pa-
pierfrancs. Bij de Londenscbe confe
rentie is de' totale door Duitscliland
te betalen vergoedingsschuld vastge
steld op 132 milliard goudmark, in an
nuïteiten tc betalen, waarvan de con
tante waarde was becijferd op 50 mil
liard goiulinark. Daar aan Frankrijk
hiervan 52 toekomt, dus 26 milliard,
volgt hieruit dat, voor zoover Frank
rijk betreft, dit land met het plan zal
kunnen instemmen, terwijl met Bel
gië en Italië afzonderlijke overeen
komsten zullen worden getroffen, die,
mag men (Ie berichten hieromtrent ge-
looven, door deze landen als aanne
melijk worden beschouwd. Naar den
aard der berichten tc oordeelen en
de mededeelingen dia over deze kwes
tie in de verschillende landen be
kend gemaakt worden, schijnt werke
lijk ernstig aan een plan dat alle par
tijen kan bevredigen, te worden ge
werkt, een omstandigheid waarin de
beurs aanleiding vond, met inachtne
ming der noodige reserve in verband
met een mogelijke mislukking, een
rneer optimistische houding aan den
dag' te leggen, Behalve deze politieke
berichten gaven in (de afgeloopen
weelc de gegevens die omtrent de ont
wikkeling van handel en industrie
heleend werden aanleiding tot een
krachtige koopbeweging van verschil- i
lende fondsen waarvan nagenoeg alle
afdeelingen ter beurze konden profi
teered hetzij door de reeds bekende
gegevens of op. verwachtingen dat de
toestanden zich spoedig ten gunste
zullen keei-cn van die ondernemingen
die van de betere tijden nog geen di
rect voordeel konden trekken. De sui
ker en rubberfondsen hebben van die
rijzing der betrokken artikelen reeds
krachtig'kunnen profiteered doch ve
le andere ondernemingen, die hij de
ze producten geen belang hebben,
zullen bij een regeling der herstel
kwestie, tegenover de thans bestaan
de onzekerheid over den gang van
zaken in.de naaste toekomst, zich we
der kunnen toeleggen op uitbreiding
der zaken en wanneer de beletselen
die een doorvoer naar ons achter
land tegenhouden zullen zijn opgehe
ven, zullen vele zaken die hij den
transito-handel belang hebben, niet
het nvnst onze scheepvaartmaatschap
pijen, zich ongetwijfeld ecu ruhuer
arbeidsveld zien aangewezen. Dit
moet dan ook als de oorzaak worden
beschouwd van de betere houding der
scheepvaarlaandeelen, waarin, niette
genstaande de tot nu toe gepubliceer
de jaarverslagen een ongunstig beeld
geven van de behaalde resultaten in
het afgeloopen jaar en geen dividend
kan worden uitgekeerd, toch een
koers rijzing plaats vond.
In de jaarverslagen van verschil
lende Maatschappijen wordt dan ook
de verwachting uilgesproken dat, r.u
een geleidelijke vooruitgang is inge
treden, een opheffing der belemme
ring van hei erkeer met Duitschland
aan de resu.laten ten goede zal Ko
men. Aand. lloll. Am. lijn konden op
deze hetere verwachtingen van 109i
tot IlOx verbeteren, Kon. Ned. Stoom
boot van 69 rot 77^. Aand. de Maas
van 77 tot 8G; Kon. Paketvaart verbe
terden oji do verwachting van een di
vidend van 0 van 106^ tot 111V, ter
wijl Mij. Nederland van 130£ tot 151
konden opkomen.
Voor Rubberwaarden bestond deze
week groote belangstelling op de ver
wachting dat binnenkort met het oog
op de vermindering der zichtbare
voorraden, een rijzing in het artikel
te \erwachten zal zijn.
Weliswaar geeft de priisloop van
ruliber te Londen tot deze verwach
ting geen aanleiding, doch is deze
verwachting gebaseerd <«p het feit.
dat de General Rubber Cv pogingen
aanwendt tot hot afstuiten van con
tracten met de Indische ondernemin
gen voor leveringen in 1924 en zelfs
in 1925 tegen de op het tijdstip der
levering geldende prijzen te Londen,
aflevering op de plantage, dus d'e kos
ten van verzending voor rekening van
den koopor. Daar deze kosten oo S
cent geschat kunnen worden valt dus
ui.t de omstandigheid, dat de General
Rubber bereid is deze kosten voor
hare rekening te nemen, af te leiden
diat zii in de eerstkomende-jaren eer-
dor een schaarschte aan rubber voor
ziet en alle pogingen in het werk
stelt om zióh van de benoodigde rub
ber te verzekeren.
Ook wordt deze methode door de
groote fabrikanten gevolgd om te
voorkomen, dat door aankoopen te
Londen de prijs opgevoerd zal wor
den. Daar de meeste door Amerika
afgesloten contracten zijn afgesloten
ot> conditie van betaling bij levering
tegen den prijs te Londen, ligt het
voor de hand dat Amerika zooveel
mogelijk vermijdt te Londen te koo-
pen en wordt, zelfs beweerd, dat dooi
de groote rubberfabrikanten dè prijs
wordt gemanipuleerd ten einde deze
zooveel mogelijk te drukken. Daar
aan is dan ook het prijsverschil te Ba
tavia en Londen voor een groot deel
toe te schrijven. Niettegenstaande de
outruns! i~e reizen die het. vorig jaar
voor rubber golden, zijn vele onderne
mingen er in "Cs'n.agd tegen zoodanig
lagen prijs te fabriceeren. dat nog een
matig dividend over het afgeloopen
jaar kan worden uitgekeerd, terwijl
de vooruitzichten over het loooende
boekjaar, nu ecu winst van circa 50
cents per pond wordt gemaakt, van
dien aard zijn dat. veel hoogere uitkee-
ringen kunnen worden verwacht.
Daarbij komt nog dat de meeste
Maatschappij nog belang hebben
bij de koffiecultuur, heigeen bij de
tegenwoordig geldende hoove koffie
prijzen eveneens in belangrijke male
tot de winsten kan bijdragen.
Op deze overwegingen waren Rub
berwaarden sterk gevraagd, waardoor
Amsterdam Rubber van 156 1/S tot
171 1/2 opliepen. Ind. Rubber van
211 1/2 tot 215,'Kend-eng Lemboe van
199 tot 225Sarbadjadi van 323 1/2
tot 345, Silou Sumatra van 112 3/4
tot 126 1/2.
Voor suikeranndeolen was de stem
ming eveneens gunstig, hoewel dit
niet zoozeer .in do koersen tot uit
drukking kwam.
De telkens howrer afkomende notee
ringen voor Cuba-suiker. gevoegd bij
de vaste stemming voor Java-suiker,
houden de belangstelling iu voldoende
mate gaande, hoewel de Indische on
dernemingen van de thans geldende
hooge note er in gen niet meer kunnen
orofiteeren daar öogst 1923 nagenoeg
J is uitverkocht. Wanneer echter de
vaste stemming b'iift aanhouden zal
binnenkort tot grootere afdoeningen
uit oogst 1924 kunnen worden over
gegaan. waarbij echter een onzeker
olement is gelegen in de uitbreiding
die de bier. en bouw in Europa zal on
dergaan. zoodat de animo om tot aan
koop van oogst 1924 over to gaan,
onder de handelaars niet groot is. Tot
de betere stemming droeg deze week
nog bij de raming der Cubaansehe
iandfcoüwcoininissic. waarbij de oogst
op slechts 3 1/2 miilioen wordt ge
schat.
Aand. Vorstenlanden noteeren na
geringe tusschentijdschc fluctuaties
194 1/2 tegen 195 3/4, Jb. V. A.
487 1/2 tegen -193 1/2, Java Cultuur
-115 tegen 423, Poerworedjo 113 te
gen 111 1/4.
Pefcroleumwaarden werden deze
week lager verhandeld.
Voor wat Kon. olie betreft blijft
do belangstelling, zoolang inzake de
te heffen belasting in Indie nog geen
besiissing is genomen, zeer gering,
waarbij nog komt dat in Amerika een
prijsverlaging van ruwe olie plaats
kad, hetgc-en er niet toe kon bijdra
gon de animo to verhoogen. Onder
zeer geringe affaire stelde dc koers
zich ten slotte op 39? tegen 4"3 1/4.
Geconsolideerde, die van 120 1/4 tot
118 3/4 waren teruggeloopen, konden
zich ten slotte op 396 tegen 403 1/4.
van de aanboring van belangrijke
nieuwe bronnen door verschillende
Roemeensche Mijen. Orions noteeren
36 tegen 35 1/4.
Tabaksaand- waren algemeen hoo-
ger, eensdeel op de verwachting dat
de piijzen dooreen genomen zullen
meevallen, (de Deli Mij. maakte tot.
nu toe gemiddeld 4.61 cent-, de Se-
nembah 2.75 en de Deli Bat. 5.26
cent), terwijl aan den anderen kant-
de betere stemming voor het artikel
rubber, waarbij ook deze Mij.en be
lang hebben, tot de aankoopen aan
spoorde. Den laatsten benrsclag viel
op grond van dc zeer hooge prijzen
door de Deli Mij. en de Doli Bat.
Mij. behaald goede vraag voor deze
aand. waar te nemen. Deli Mij. notee
ren 309 3/4 tegen 293 1/2, Deli Bate
350 tegen 329, Senembah 346 1/2 te
gen 335.
Voor ïïoll. industrieele aandeelen
blijft de stemming gunstig. Deze week
konden de zoolang verwaarloosde
aand. Philips zich in meerdere be
langstelling verheugen, waardoor de
koers van 248 lot 262 1/2 ex. 11
div. opliep. Aand. Centrale Suiker
verbeterden van 111 tot 117 1/4 van
Berkels Patent van 42 3/4 tot 50 1/8,
Aand. Jurgens noteeren 66 1/8 tegen
70 1/4, Verg. Blikfabr. 112 1/2 tegen
107, Heemaf 52 7/8 tegen 47 1/4.
Niettegenstaande de berichten over
de industrieele bedrijvigheid in de
Unie melding maken van verhoogde
vraag voor machines en gereedschap
pen en de Steel Corp. een vermeer
dering van het aanbal onuitgevoerde
orders over dc afgeloopen maand
boekte van 119-000 ton. blijven de
koersen zicli oj> hetzelfde niveau be
wegen- Ook kan de terughouding ter
beurze niet aan (1e vrees voor over-
speculatie worden geweten, daar de
minister van Financiën nog dezer da
gen verklaarde dat het zakenleven
zich op gezonde wijze uitbreidt cn geen
teekenen van overproductie aanwe
zig zijn. Daar dit verschijnsel vooral
or Amerika, vanwaar men gewend
aan sterke fluctuaties, zeer vreemd
onthoudt men zich ook liier ter -
beurze van aankoop van Ara. indus- i
trieele waarden. Comm. Steels no-
teeron ten slotte 108 7/8 tegen 10S 1/4,
Studebaker 127 togen 127, Am. Smel
ting 65 1/4 tegen 65 1 /6.
Een analoog verschijnsel valt in de
Am. Sporen te constateeren. Ook hier
sjireekt men van groote bedrijvig
heid, zelfs zoodanig dat het enorme
verkeer dreigt de Am. spoorwegen te
zullen overweldigen, hetgeen hieruit
blijkt,, dat gewoonlijk alleen iu het na
jaar 900.000 wagons per week gela
den worden hetgeen thans reeds in
begin Maart het geval was.
Niettemin tooneu de koersen geen
noemenswaardige afwijkingen en blijft
de kooplust voor deze waarden zeer ge-
Staatsfondsen bleven goed op prijs
hetgeen in verband staat met de lage
prolongatierente, welke deze weck ge
regeld 3 1/4 noteerde.
HET BLOEM BOLLENBEDRIJF.
Kweekersblad schrijft;
Verschillende handelaren op Ame
rika zijn weder terug van dc reis-
De reis is dit jaar vlug beëindigd.
Vuil invloed is hierop geweest de
vlotte verkoop in Amerika. Het
vlugge verloop van den handel in
1922 deed de handelaren in Amerika
besluiten, ook wat vroeger tc koo-
pen, omdat men gezien heeft, dat
Holland geen bötcckeuend surplus
had en in goede kwaliteiten 1" het ge
heel geen surplus.
De prijzen zijn iets beter dan een
vorig jaar. Daardoor kunnen de prij
zen. die voor een redelijken handels-
winst een vorig jaar hoog waren, thans
door de handelaren op Amerika beter
betaald worden.
De handelaren, die uit Amerika ko
men, laten zich pessimistisch uit over
do sluiting. Als men sommigen hoort
redeneeren, is het, alsof Amerika dit
jaar nog-sluiten zal. Onderwijl wor
den de orders geboekt-. Een vorig
jaar, toen er niet bekend was wat
boven het hoofd hing, hoorde men
van die zijde niet zooveel als thans.
Van bevriende zijde schreef men ons
vanuit Amerika: ,,Ik bett zeker te
naïef, om in het redoneeren óver de
sluiting te zien een handelaarsobject".
Met ons is dat misschien ook het
geval.
PROVINCIALE STATEN VAN
NOORD-HOLLAND.
De Provinciale Staten zijn in buiten
gewone zitting bijeengeroepen tegen
Dinsdag 24 April a.s., des voormiddags te
n'A uur.
In deze zitting zullen aan de orde wor
den gesteld
ie. Nader voorstel van Gedeputeerde
Stalen tot het treffen van voorzieningen
met betrekking tot het Provinciaal Elec-
triciteisbedrijf, naar aanleiding van het
Rapport der Commissie uit de Staten,
belast met het onderzoek der voorstellen.
2e. Voorstel van Gedeputeerde Staten
tot het beschikbaar stellen van credieten
voor den bouw eener nieuwe brug over
het AmstelDrechtkanaal te Uithoorn
en van twee dubbele woningen bij dat
kanaal
3e. Alsvoren tot het beschikbaar stel
len van een credict. voor den bouw eener
garage ten behoeve van de provinciale
automobiel
4e. Alsvoren tot het verkenen van
financieelen steun voor de uitbreiding
van het sanatorium IToog-BIaricum
5e. Alsvoren tot vaststelling der be
grooting voor 1023 van het Provinciaal.
Ziekenhuis te Medemblik.
Op Woensdag 25 April a.s. des voor-,
mjddags te ioJé uur zal worden overge
gaan tot de openbare behandeling van
het hierboven sub tc genoemde punt.
Mocht de behandeling dien dag niet
afkopen, dan zal dc vergadering den
volgenden dag, eveneens te half elf, wor
den voortgezet.
Na afkop van de behandeling van dit
punt zal de vergadering worden» ver
daagd tot Dinsdag 8 Mei. des voormid
dags te 10I3 uur, op welken datum de
openbare behandeling aan de orde zal
worden gesteld van de stukken, die op
24 April door Commission zullen zijn
onderzocht.
CUNNINC.
B. en W. brengen ter kennis van
belanghebbenden, dat: „het milten
van grondwerken op terreinen ter op-
p'd'«taMë van ongeveer 71.1 II.A.,
gelegen ten noorden van do Pijls
laan en ten zuiden van de Van
Oosten de Brui janstraat (61 van de
Karei van Manderstraat", waarvan
de openbare aanbesteding op 26
Maart j.l. heeft plaats gehad, door
hen op 9 April j.l. is gegund aan de
Naamlooze Vennootschap Duin Ex
ploitatie Maatschappij Haarlem, te
Haarlem.
T
Het Toonee!
„D e A d v 0 c a a t" dooi
Eugène Brieux.
Men schrijft ons:
Brieux, üe hoogstaande, knappe,
zéér zuiver en nobel voelende too-
noelschrijver (do auteur van, o.a.:
be Rootle Toga, V riendi n-
n e t j e, BI a n c h fc 11 e) wordt wél
gewaardeerd in ons land den laat-
stdi tijd. Twee stukken van item wor
den tegelijkertijd voor liet voetlicht
gebracht; 't Schouw toon eel
voert „Les Avariés" op Wat
liet leven verwoest") en de K 0-
ji i n k 1. Reder ijkerskamer
,rlan van Beers", te Utrecht,
zijn nieuwste drama: „I* A v o c a t".
Het uitsluitend opvoeringsrecht voor
Nederland heeft Brieux ,,.lan van
Beers" afgestaan; ten gevolge van
een briefwisseling tusschen item en
den lieer W. de Haait, die het stuk
zoo gaarne wilde spelen ter gelegen
beid der herdenking van zijn 25-jarig
voorzitterschap van de meer dan 60
jaar oude Kamer.
Den SOsten dezer zal „üe Advo
caat" hier in Haarlem gaan; 2-1
Maart heeft Zutphen de première
gehad. 16 er. IS dezer hebben de jubi-
ïeums voortstel li n gen in Utrecht
plaats, den 20st«ri verwacht Amers
foort .„Tan van Beers" met dit blijk
baar uitstekende Ofl zeer boeiende too-
neelspel.
Te Parijs werd 't voor het eerst
vertoond in September van het vorige
jaar: «enige maanden achtereen
ging 't avond aan avond voor een
uitverkochte /.aal. Wij hebben hier
eén groot aantal Fransche criUeken
voor ons liggen; alleen uit die vait dc
twee oudste en nog steeds voornaam
ste Frlmsche kranten willen wij even
een enkel zinnetje citeeran. „Le
Temp s": „Het is een stuk, waarin
de auteur tot 't laatst toede spanning
doet voortduren, ofschoon hij van
zeer sobero effecten gebruik maakt".
„Journal des D 6 b a. t s' ,,\V at
mij in het bijzonder trof was do har
monie tusschen Brieux' voornam©
kunst en de nobele principes, die hij
in dit stuk verkondigt".
In Zutphen heeft do voor een dilete
tanten-tooneelgezelschap inderdaad
uiterst merkwaardige praestatie
tot een groot succes geleid. Do.
„Zutphensche Courant zei —na an
derhalve kolom aan het s t u lt te
hebben gewijd: „Het spél maakte die
waardoering des te gemakkelijker.
•Dat stond gelijk men dat trouwens
van „Jan van Beers" gewend is. od
oen peil dat ver boven het gemid
delde dilettantisme uitsteekt!"
Dc voorstelling in onzen Stads
schouwburg, op Maandag 30 dezer,
zal gegeven worden ten bate van do
Haarlemsche Afdeeling van de e r-
een-iging tot verbetering
van bet lot dertlinde n".
Wijziging van het Burger
lijk Wetboek.
Erfopvolging.
Testamentyeranderingen voor
sommigen gewenscht.
DE VORST. Kweekersblad schrijft:
In den nacht van 9 op 10 April is een
flinke nachtvorst gevallen. De Hyacin-
ihenbloemen hebben op sommige plaat
sen erg geleden. Gewoonlijk wordt een
strenge nachtvorst opgevolgd door het
optreden van het „vuur". De koude da
gen, die aan dezen nachtvorst vporat-
gingen, werkten remmend op" den groei,
doch deden tegelijkertijd de planten af
harden, zoodat, waarschijnlijk mede hier
door, de vorst niet zoo'n groote schade
aanrichtte.
Er zijn in het Burgerlijk Wetboek
«enige wijzigingen gekomen inzake erfop
volging, die belangrijk genoeg zijn, om
er bijzonder de aandacht op tc vestigen.
Wij hebben daarom inlichtingen ge
vraagd aan den heer O. Wolzak, notaris
hier ter stede, die zoo welwillend was, ons
bet volgende rüede te deelen
„In de e«'iste r.laats is de bepaling ge
wijzigd, volgens welke men erfde tot den
I2ert graad, thans erft men n.l. tot den
6en grand. Dit is dus een belangrijke be
perking.
Dan is er ook «en wijziging gekomen in
het erfrecht van do (11) langstlevende (n)
echtgenoot (0). Vroeger erfde de ecno echt-
genoot van rechtswege niet van de(ti) an-
dere(n), maar alleen krachtens t es ta
rn o 11 t, nu krijgt do langstlevende
echtgenoot krachtens de w e t een kinds
gedeelte. Dit is ook in overeenstemming
mer de volksopvatting. Wil thans iemand
dat zijn vrouw met van hcan zal erven,
d3n moet hij een testament maken, waar
bij hij haar uitsluit. Een kind kan niet bij
testament worden uitgesloten, dat krijgt
altijd zijn „legitieme portie".
'Maakt men geen testament, dan erft
dus dc langstlevende echtgenoot (e) alsof
'bij (lij)" een kind ware; Bovendien zal
het mogelijk zijn de(n) langstlevende(n)
bij testament nog «11 gedeelte van do na
latenschap te geven, zoodat de langstle
vende kan erven èn krachtens do wet èa
krachtens testament.
Ten aanzien van hot erfrecht van de(n)|
tweede (n) echtgenoot (e) hebben do nieu
we wetsbepalingen ook cenigo quaostics
opgelost. Er moest altijd rekening worden
gehóuden met de artikelen 236 eu 919 van
het Burgerlijk Wetboek. Art. 236 stelde
als maximum dat oen tweodo echtge
noot fi>) Icon krijgen bet deel, dat een der
kinderen uit he# eersto huwelijk ge
noot (tot «cn maximum van 2/4), terwijl
art. 959 sprak van X'4 of het deel dat een
der wettige kindoren genoot ca dus
ook eeil der kinderen uit bot tweede
huwelijk. Do nieuwe artikelen S99 en 919
sluiten zich nu geheel nan bij art. 256
B. W.beslissend voor bo'.geon do tweede
echtgenoot zal verkrijgen, ls het deel dat
de voorkinderen ontvangen.
Nog enkele andere wijzigingen b.v. ten
aanzien van hetgeen in vruchtgebruik
kan worden gegeven, zijn aangebracht,
doch die zijn (e ingewikkeld om In een
kort overzicht duidelijk tc maken.
Een Belangrijke wijziging is nog hot bij
zondere recht van d-Mn) langstlovoode(n)
echtgenoot (e) bij tl© Injodclverdeeling;
hij (zij) ls n.l. bevoegd don inboedel go-
heel of gedeeltelijk lot zich to nemen, in
dien hij (zij) erft tezamen met andoren
dan kinderen of verdere ..«fkomeHmgen"
uit een vroeger huwelijk (art. 899 b).
Daaruit vloeit dat do tweede echtgenoot (o)
deze bevoegdheid niet heeft.
De overneming kan echter plaats heb
ben tegen vergoeding van de waarde: dcro
komt dan in mindering van het erfdeel
van de(n) langstlevenden) echtgenoot(c).
Weliswaar werd ir. -Ie practijk stMds'bij
scheiding deze regeling toegepast, en
werd ce wensch van dc-(n) langstleven
de (n) echtgenoot (e) door de erfgenamen
meestal geëerbiedigd, maar thans kan hij
(zij) deze overneming als ecu recht
eischen en is hij (zij) dus niet meer van
de medewerking van dn andere doetgenoo-
ten afhankelijk. Zelfs was een recht, daar
toe bij testament gegeven, tot dusverre
niet onaantastbaar.
Nu zijn er natuurlijk vcol testamenten
gemaakt die de oude wetgeving lot grond-
ilsg hebben en die nu uitgevoerd moe-
en worden onder do nieuwe wet. Daar
zijn b.v. testamenten waarin de oene echt
genoot aan de(n) andere(n) een vrucht
gebruik beeft gemaakt, terwijl daarnaast
tot erfgenamen zijn.benoemd degenen dte
op het oogenblik van hot overlijden van
tesiamentinaker diens erfgenamen
volgens do wet zouden zijai.
:em mui dat een erflater geen kinde
ren heeft nagelaten. Hot is blijkbaar zijn
bedoeling geweest, dat zijn echtgenooto
zoolang zij leefde (of tot zekeren, door
hem bepaalden tijd, b.v. tot aan haar hor-
trouwen) het vruchtgebruik van zijn ver-
mogen zou hebben, doch dat de eigen
dom van dit vermogen in zijn familie
blijven. Sterft bij nu na invoering van
de nieuwe wot, dan is rijn echtgenooto
ecnïgo erfgename. Zoo zou d3n nu
de langstiovende echtgenoot niet alleen
recht op hel vruchtgebruik, doch ook op
den eigendom van do geilede nalatenschap
hebben.
De beperking van don erfelijken graad
i hier ook van beteokciiis. Daar deze
thans tot den zesden beperkt is (vroeger
12e), kómt do Staat eerder aan do beurt
dan vroeger en men mag aannemen, dat
vrouw vóór den Staat gaat.
s iemand ziels niet kan verecnïgen
Uit do nieuwe wet voortvloeiende erf
opvolging. dan moet hij zijn testament tij
dig herzien.
Er rijn echter tal van to stam cm ten', dio
kunnen blijven bestaan. Do zoogenaamdo
„jongelui'e testamenten" (waarbij do bei
de eohtgcnooteoi elkander over en wodor
tot erfgenamen benoemen, behoudens hot
wettelijk erfdeel van degenen, die daar
op recht hebben) behoeven m.i. niet ver
anderd te worden.
Als do erfgenamen echter in het tes
tament niet bij name aangeduid zijn, cn
vooral als het huwelijk kinderloos is,
zoodat do langstlevende echtgenoot do
«enige etfgcnaam is, dan zal men moeten
nagaan of een reeds gemaakt testament
nog dc bedoeling weergeeft, die men met
het maken van dit testament gehad hoeft.
In 't algemeen geloof ik niet, dat or
veel testamenten gewijzigd zullen mooten'
worden. Toch beoordeeld men ieder goval
op zichzelf cn bij twijfel doet men verstan
dig niet zich tot zijn notaris te wonden
oss advies," zoo eindigde do hoor ïYolzak.
LEGER DES IIEILS. In de afgeloo
pen woelt werden in do tehuizen voor
Dakloozcn aan liet Spaarne 9*2 cn 102
Telef. 2435 zijn verstrekt 1204 por-
tics voedsel en 301 nachtverblijven.
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Toen liet Woensdag zulk prachtig
weer was, ben ik, van het stembureau
komende, in den Hout op een bankje
gaan zitten. Iu bet algemeen doe ik
dat niet- graag, omdat banken geen
gemakkelijke zitplaats zijn. Sommige
hebben geen leuning. Als jc daar vijf
minuten op gezeten hebt zijn je on
derste .ledematen, voeten, knieën, bee-
nea wel wat uitgerust, maar je rug
is vermoeider, dan toen jo kwam, Een
bank zonder leuning is precies een
tabouret in 'b groot: dc ecnigen .die
op ecu tabouret kunnen zitten zijn
kinderen, om de eenvoudige reden,
dat die nooit langer dan tieu minuten
stilzitten, daarna zijn ze weer weg.
Wij volwassenen hebben een rugge-
sr muit je noodig. De menscbe'.ijke mg-
gograat ss immers geen ijzeren stang-
Daarom ben je gelukkig, wanneer
je in een plantsoen kuierend, een
bank met een rugleuning in 't oog
krijgt. Je gaat zitten, zoekt een
ongenbük naar een gemakkelijke hou-
diiig c-n denkt die gevonden te' heb-
iteii. Al jc vermoeide ledematen zul
len dus le gelijk uitrusten. Vergis je
niet: de bank beeft een gebogen leu
ning cn bestaat boveudiea uit latten.
Nu is de mensebelijke rug recht- of na
genoeg recht, loopt in elk geval niet
volgens een golvende lijn. Na drie
minuten kriig jo dus weer een ver
moeiden rug, te meer omdat de lat
ten er niet "goed tegen pussen: de
rug is immers éeri geheel eu wordt
niet telkens a/gebroken om dan weer
verder te gaan.
Het is nu Zaterdagavond. Ik ver
onderstel, dab gij morgen op een
bankje in den Hout gaabrzit-ten. Let nu
goed opeerst zit gij drie minuten
recht,»-daarna twee minuten scheef
links," vervolgens een minuut scheef
rechts en ten slotte staat gij op eu
wandelt weg, utngs cm plantsoen-
wachter. tl. r ghmhteücnd nakijkt.
Gij denkt, dat het uit vriendelijke op
gewektheid is. Gij vereist u, onder
zijn groene jas draagt hij eeu hart,
dat op dit oogenblik met u spot. Ja,
spot en wel onidat hij door jarenlan
ge ondervinding het geheim van de
bank geraden heeft. Hij weet, dat
de ware bank ongemakkelijk is- De
eerste burgemeester, die door de eer
ste vereeniging tot verfraaiing en
tot bevordering van het vreemdelin
genverkeer gedwongen werd, de
eerste hank- tc laten plaatsen in het
eerste stedelijke plantsoen, heeft tot
den eersten bankenmaker gezegd:
„maak nu die bank niet gemakkelijk,
want een pljlntsoeu is niet om er in
te zitten, maar om er in te wandelen.
Ledigheid is des duivels zitbank.
Maak de bank dus flink hard, met
een leuning die heelemaal niet l j 't
menschelijk lichaam past."
Do bankenmaker, bevreesd dat hij
m geval van ongehoorzaamheid uit
de stad en haar plantsoenen zou
worden verbannen (dat kwam in vroe
ger eeuwen herhaaldelijk voor) maak
te dus een bank, waar niemand lan
ger dan drie minuten op zitten kon
zonder doodvermoeid te worden. Zijn
nazaten-bankenmakers hebben uit
eerbied voor hun voorvader-banken
maker altijd hetzelfde model vervaar
digd en daar na dien tijd niemand
op dc gedachte is gekomen om een
prijsvraag voor een gemakkelijke bank
uit to schrijven, zijn ze tot den hui-
digea dag zoo gebleven. En daar alle
burgemeesters, na dien eersten bur
gemeester, van meening zijn gebleven,
aat mensehen niet te lang op banken
in de plantsoenen moeten zitten, be
stond ook van die zijde geen aan
drang tot verbetering.
Ziehier dc redenen, wtuirom ban
ken in wandelperken en plantsoenen
zoo ongemakkelijk zijn.
Nauwelijks was ik op den bovenbe
doelden Woensdag na de stemming
op zoo'n bank gaan zitten (het was er
een zonde.' leuning) of er kw am iemand
op mij af, die zich zette op het andere
einde. Ilij tikte aan zijn hoed. ik
tikte, aan mijn hoed. Dit is mal. Wan
neer je naast iemand in een tram gaat
zitten, laat je toch ook je hoed met
irust 'waarom dan niet op een
bankje?
Hij vroeg: „liccfb u al gestemd?"
Ik keek hem koel verwonderd aan.
Wat had hij daarmee te maken Aan
stonds zou hij nog gaan vragen, ot' ik
op de Rapaille - - ot op de Represaille
partij gestemd had.
Maar hij wachtte mijn antwoord niet
af- Blijkbaar had hij daar geen be
hoefte aan. Sommige mensehen wis
selen alleen met zichzelf van gedaeh-
„Meneer", zei hij, „wanneer u een
normaal denkend wezen is (cn daar
zie ik u voor aan) dan moet u zichzélf
hebben afgevraagdwaarom stem ik
eigenlijk? wat betoekenen wel die
Provinciale Staten? Hèeit u dat ge
daan of lieefb u dat niet gedaan?"
„Meneer", zei ik. „deze bank is,
met uw welnemen, ongemakkelijk. Ik
ga dus verder. Goeden morgen."
II: stond op en likte aan mijn hoed.
,.l' heeft gelijk", antwoordde hij,
„ginds staat- cr een met een leuning.
Daar gaan we heen".
En hij wandelde mee. De tweede
bank had een leuning, dio uit een
rechte plank bestond. Je onderrug
had dus geen steun, je bovenrug even
min. Alleen je middonrug- Ilij her
haalde „heeft tl dat gedaan of heeft
u dat niet gedaan
„Meneer", zei ik. „de wet Pohriif".
voor. dat wii stemmen moeten. Ik
wensch een coed staatsburger te zijn.
Txwcnd'ien lacht een berisping van
den kantonrechter wegeo wegblijven
mij niet iöe. Om van een veroordee
ling to: hechtenis niet te spreken."
„Dit is" antwoordde hi\ ..onjuist
geredeneerd- I.-aot ons aannemen,
dat vfi'iTa--" vijftigduizend kiezers
hun stemplicht niet vervullen, wat
dunkt u-dan var-de kracht van vïif-
tiig-duvizend berispingen? En wat de
hechtenis betreft, nl de paleizen van
de Nederla-ndeclie Raden van Arbeid
zouden onvoldoende ziin om deze vijf
tigduizend ontrouwen te huisvesten.
Mank u daarover dus geen zorg.
Maar weet u we!, hoeveel leden de
Provinciale Sinten van Nom-'-IIo'tand
hebbenr
Ik F:kende door een weVwekend
i stilzwiigen. miin onwetendheid.
1 ..Zeven er zevr ig zei hii. „Waar
om geen 70 of 80. maar precies 77
kan ik u niet zeggen. Waarschijnlijk
liee-ft men vroeger liet gelukkige cijfer
z-e v o li vermenigvuldigd met__ het
dwaze cijfer e I f on is zoo tot 77 ge
komen. Het kan wel niet anders. De
onderzoekende geest, die het waarom
van alle dingen wil weten, kan daar
van seen an.tere oplossing vinden."
„Het zou ook kunnen wezen." wierp
ik :egen, want ziin besliste toon
prikkelde mii. ..dal men vijfmaal vijf
tien had vermenigvuldigd en er toen
nog twee bij gedn.-m had. zooals de
melkboer een klein seHepio toegeeft
twee te veel dus. voor 't geval, dat
één Statenlid kinkhoest kreeg en he;
Statenlid voor Urk door de hooge zee
verhinderd was, het vasteland to be
reiken."
„U maakt ornpies." zei hii. „met
ernstige zakoti. Dit is verkeerd-
I-uat mii u vragen zou u lid van do
Provinciate S aten willen zijn?"
„Neen", zei ik.
„l>an is u een van de twee Noord-
Hollandors. die dat niet zouden wen-
schen. Dc tweede ben ik. Mnar waar
gaat u heen
„Deze rustbank maakt mij moe, ik
wandel verder."
Hii stoud met mii op en wii kwa
men na honderd' stappen, op een Ivuik
van gebogen vorm. „Mijn tegenzin in
deze waardigheid", zei hii. „Ligt in
miin onbekwaamheid daarvoor. Want
wat is de taak van een Noord-Hol-
landsch Statenlid i Tweemaal op een
iaar moet hii een oordeel vellen over
aangelegenheden L-etreffende het
kraiikriiiniKeiiwu7.cn. Laat mii erken
nen. «lot ik ar niets van weet. Töch
zou ik. me. een dozijn andere
ten-leden, die er ook uooi; ovor n;
ducht hebben. moeten oordeelen
over de rekening en de begvooting van
dozo, nuttige instellingen. Heeft u
versland van stoombootdiensten naar
eilanden
Ik erkende, niets van stoomboot-
óienstcn te weten, ook niet wanneer
ü;e nar:' ?.-!:«:■«:!.• Tij.m varen.
„Tech". z;u hii. „moeten vijftien
deze diensten sul>s:die zuilen hebben
of niet. Ik mag wel aannemen, dat u
evenmin kans zie', om in puin vallen
de torens te beoordelen. Juist zoo.
Maar een dozijn Statenleden worden
uitgenoodigd. daarover een rapport
in te dienen. U vraagthoe is dat
mogelijk (ik vroeg dat in het ge
heel nte;.) Laat ik u dit even mogen
uitleggen. Als men iets weten wil en
niet weet. waar dat gevraagd moet
warden, benoemt men een commissie,
die het ook niet weet.
En let nu op do buitengewone
kiacht van de wiskunde, in dit geval
van dc rekenkunde: te zameu bren
gen z.j een rapport uit".
„Hoogjst merkwaardig", mompelde
ik.
„Zeer juist gezien", zei liij. „Maar
dit is nog niet alles. Zooda-a er com
missies zijn benoemd over teekeu-
scholen, opleidingscursussen voor Lo
waarsclioolaesistenten, ambachtsscho
len. groenteveilingen cn nog twintig
andere zaken, weten zij op eens pre
cies, of dezen subsidie moeten hebben
en zoo ja, hoeveel. Misschien heeft u
er nooit over nagedacht, hoe dit wel
mogelijk is. Niet? Dan zal ik het u
zeggen. Dat komt door intuïtie. Weet
u wat intuïtie is?"
„Noen", zei ik.
„Zeer juist", zei hij weer, „want
als u dat wist zou liet zekerheid zijn
en geen iutuiiiu. Deze intuïtie wordt
weliswaar gesteund door de aanwe
zigheid in de Commissies van eeil lid
van dc Gedeputeerde Staten, dat van
voorlichting dient en dit doel op zoo
bekwame wijze, dat bijna altijd de
rapporten der Commissies zich uail-
1 sluiten bij ue voorstellen der Gedepu
teerde Staten
„liulerdauu", z.i ik.
„Behalve' ging iuj voort, „bij aan
gelegenheden van provinciale bedrij
ven, hetgeen evenwel geen bezwaar
oplevert, omdat deze zaken door de
Gedeputeerde Staten worden behan
deld, zoodat de Provinciale Staten
zich daarover niet behoeven tc ver
moeien cn dan ook. zij het langs eoiii-
gi omwegen, goedkeuren wat :och al
k icd ei afgedaan is. Maar
„Hit bankje" zei ik.
„U heeft gelijk, ze zijn niet gemak
kelijk. Verstandige plantsoenbesturen
zouden er liever gemakkelijke fau
teuils in plaatsen". Wij wandelden
dus woer nu ar een andere bank, dit
maal bij wijze van afwisseling, zon
der leuning.
„Evenwel", ging hij voort, toen wij
gezeten waren, „dit alles is veel min
der belangrijk, dan de taak der Sta
ten om leden van de Eerste Kamer te
benoemen. Dit College heeft, zoouls u
zal hebben opgemerkt, een eenzijdi-
gen werkkring".
„Permitteer", zei Ik, „boe kan een
kring eenzijdig wezen, daar hij alzij
dig is".
„Ik bewonder uw vernuft. Wij zeg
gen dus: een eenzijdige bezigheid. Zij
kan over een wetsontwerp ja of neen
zeggen. Ja zeggen is feitelijk overbo
dig. Dat heeft immers dc Tweede Ka
mer nl gedaan. Blijft over neen. Tel
kens wanneer de Tweede Kamer neen
zegt, beeft zij dus dc bcteckcnis van
haar be;taan bewezen. Maar u staat
alweer op, blijf wat sk u verzoeken
mag nog wat zitten
„Ik zeg neen en bewijs daarmee dc
beteekems van mijn bestaan. Laat ik
u mogen verzekeren, dat ik nog lie
ver in de Provinciale Staten wensch
te zitten, dan op deze bankjes, die mij
stijf maken en vermoeien. Het was mij
aangenaam, u tc ontmoeten".
„De eer was geheel aan mij", gaf
hij ten antwoord.
En terwijl ik heenging zonder om
te kijken, uit vrees dat hij mij zou te
rugroepen raakten mijn verstijfde spie
ren en pezen langzamerhand weer los
en kwam opnieuw de gedachte aan
een bonkenprijsvrang bij mij boven.
Als er meer personen zijn, die hiertoe
willen meewerken, verwacht ilt hun
visitekaart]od op liet bureau van do
redactie.
FIDELIO.
