HAARLEM'S DAGBLAD
Maandag 16 April 1923
DERDE BLAD
Stadsnieuws
ZIEKENZORG.
In „Zaan: en Vriendschap" hield
Vriitmeavond Dr. M. Mauritz voor de
vere-onieinj; „Ziekenzors" een lezing
over ..De Tuberculose en de Invali
diteitswet". I)e bijeenkomst werd ge
opend door den lieer D. J. Tork. die
allen een hartelijk welkom toeriep.
Daarna besprak' Dr. Maur.tz <ie his.o-
risolie feiten der gevreesde ziekte en
•behandelde uitvoerig de vraag, hoe
behandelt men tuberculose.
Aan het antwoord op die vraag ver
bond spr. een statistisch overzicht,
waarbij cr od gewezen werd, dat de
uitbreiding dezer ziekte volgens dit
overzicht in de periode van 1916 tot
1918 weder aan het luwen is. Verder
gaf spr. tal van nuttige wenken ter
voorkoming en bestrijding dier ziek e
en to: slot een uiteenzetting van de
bcteekenis c"v?r invaliditeitswet De
heer Tork sloot onder dankzegging
aan dr. Mauritz de vergadering.
REGELING ZWAAR AUTOVER
KEER.
Ged. Staten van Noord-Holland heli-
ben aan de gemeente- en waterschaps
besturen in die provincie toegezonden
een ontwerp-besluit van hun college
tot afsluiting van de wogen in deze
provincie, geen rijkswegen zijnde,
buiten de bebouwde kommen, en pro
vinciale wegen ook daarbinnen, voor
die motorrijtuigen op meer dan twee
wielen, welke een in verband met hun
samenstelling en inrichting bepaald
gewicht to boven gaan.
Gedeputeerde Staten merken daarbij
op, dat sinds goruimen tijd door vele
wegbeheerders geklaagd wordt over
de schade, die door zware vrachtauto-
mobielen en zoogenaamde autobus
sen aan de wegen wordt toegebracht
en van dio zijde is aan ook herhaalde
lijk op het afsluiten der wegen voor
dat verkeer aangedrongen. Ook van
de zijde der provinciale besturenis
aan dit vraagstuk de noodige aan
dacht gewijd.
Dientengevolge is door de hoofdin
genieurs van den provincialen water
staat van al!e provincies een gezamen
lijk rapport uitgebracht omtrent deze
aangelegenheid er. do maatregelen,
die zouden kunnen worden genomen,
om aan de beschadiging der wegen
paal en perk te stellen.
Mede op grond van de beschouwin
gen van dat rapport hebben Ged. Sta
ten besloten tot het afsluiten der we
gén in Noord-Holland over te gaan.
Onder bepaalde voorwaarden zal van
het verbod tot rijden op deze wegen
ontheffing werden verleend, net ont
werp-besluit is aldus gesteld, dat de
bovenbedoelde" ontheffingen en de
vergunningen tot het rijden met een
volg\vagen reeds terstond in het alge-
meeD worden verleend aan een ieder,
dio verklaart de voorwaarden, welke
voor die ontheffingen of vergunningen
worden gesteld,te zullen naleven.
In hot besluit worden een aantal
wegen van de afsluiting uitgezonderd.
Dit vindt zijn oorzaak in de omstan
digheid, dat het aanduiden van het ge
sloten zijn van de wegen in enkele ge
bieden, die door rijkswegen worden
begrensd of doorsneden, het plaatsen
van een groot aantal waarschuwings
borden zou vorderen, zonder dat
daarvan eenig praktisch nut bou zijn
te verwachten. Aangezien immers de
wegen in bedoelde gebieden alle spoe
dig of doodloopen of uitloop©» op an
dere wogen, woltoe wel worden afge
sloten, zuilen zij, ook al worden zij
niet uitdrukkelijk voor het zware mo-
torverkeer afgesloten, feitelijk toch
niet door dat verkeer gebezigd wor
den, Deze uitzondering geschiedt dus
uitsluitend uit practische overwegin
gen, te weten beperking van het aan
tal te plaatsen borden.
Voorts wordt in het besluit eege-
ven ccn classificatie der wezen. Het
list nl. voor de hand, dat bij het ver-
Jeenen van ontheffingen moot worden
onderscheiden .©zen welke wielbe-
Jastinz de verschillende wezen geacht
moeten worden bestand te zijn. De
wezen worden in drie klassen ver
deeld. naar mate zii een wielbelasting
van 1300, 1S00 of 2600 Iv.G. kunnen
verdrazen. Voor zoover enkele kunst
werken in laatstgenoemde wegen nog
niet geschikt mock en ziin voor asfce-
lasting van 5200 K.G., zullen daarbij
aanduidingen moeten worden ge
plaatst. vermeldende het gewicht
waarmede het kunstwerk kan worden
bereden.
Met uitzondering van e-enige nader
iaa.ii gvd ui de wegen zullen, borden
komen e stqan
lo. daar waar wegen, geen rijks
wegen ziinde. de provinciale grens
overschrijden
2o. op de wegen, die op rijkswegen
uitkomen
3o. op de wegen, die de bebouwde
kom eener gemeente, waardoor een
rijksweg loopt, verlaten.
Feuilleton
HET GEHEIM VAN
ZIJN VAOÉ.R
Naar net Engelsen van
E. PHILLIPS OPPENHE1M.
28)
Hij had eens o\er mijn wensch nu-
geuucm, zei nij, en was tot de con-
c.u»ie geuouicn dut nu wistenten niet
goed genoeg \oor mij gezorgd had.
Misscnicu
i.ij zweeg plotseling en Keez uit nc.
open raam. Wij hadden samen gege
ten aun een klein rona taicitje aai
Jiau op ue veranda stond en ue w.jn
en de vruchten en sigaretten stonden
er nog op. het was ecu stille avond.
He, was e.g mooi om ons hem.
toen ik mijn rader aaiiKeek, verbaasd
omdat ii., zijn in n- t afmaakte, werd
ik plotseling bang. Hij zag doods
bleek. Zijn lippen waren zoo wit als
het servet dat hij in zijn hand vast
klemde. Zijn lichaam was wat achter- j
uitgezakt in zijn lagen stoel, maar
zijn hoofd stak hij vooruit, zijn oogen
waren strak gevestigd op een bepaald
punt in den tuin. Ik kon van
geen woord uitbrengen, maar ik volg-
In het besluit worden ook aange-
ven de voorwaarden, waaraan men
zal moeten voldoen om. een ontheffing
te verkrijgen van het algemeen© ver
bod om op de wegen te rijden en een
vergunning tot het rijden met oen
aanhangwagen.
Ged. Staten vrager vóór 1 Mei a s
bericht van de opmerkingen, waar
toe het ontwerpbesluit aan de ge
meente- c-r. \va'erschapsbesturen aan
leiding geeft.
SM Tooneel
Neg altijd Compagnons door
Het Schouwtooneel.
Jan Musch als Dram Potasch, dat
was het groote succes van den
avonuZooals hij voor het eerst het
tooneel op kwam sioiieu, met zijn
doorgezakte kmeen, zijn breed, glun
der gezicht, zijn hoogen rug, ziju ge
zellige dikte eu zijn glimmendeu ras-
neus klaterde al het applaus door de
zaal! .Dat Jan Musch i Er was aan
Ueze braven zoon van het oude volk
met3 en niets van den acteur Jan
Musch te herkennen; Musch was
Praia Potasch geheel en al! Lcn ge
not was het dat xyne spel, vol nuances
en prachtige vondsten, heel den
avond te volgen. In alles was Musch
net goedige, brave joodje, do com
pagnon van Maurits i'erleinoer, in
zijn kleine hoofdbeweginkje, in zijn
over het tooneel scharrelen, zijn
staan met do handen in zijn zakken,
zijn gezapig lachen en het spreekt
van zeif in het spreken met zijn
nanden- Hoe -ijn was dat alles Geen
oogenblik werd het clichéMusch
was met een tooneeljoodje, neen, al
les leefde en was echt aan dezen
Dram Potasch.
Wat een groot acteur in een ge
woon blijspelletje van een rol kan
maken zagen wij gisteren weer eens
opnieuw gedemonstreerd. Musch
schiep oen mensch, een ge-
neel eigen figuur, een geestig, lijn
joodje. Zijn spel was prachtig ci
om hem is dan ook voortdurend, en
vooral na het eerste bedrijf dat
vrij mat en nog met geheel „inge
speeld" w as hartelijk gelachen.
Het is voor andere si oierr niet erg
dankbaar om naast oo'n ras-s; rlci
op het tooneel te staan Men let nau
welijks op hen, je ziet alleen maar
naar Musch, hoort alLen naar Musch
en geniet alleen van Musch. Zoo nu
en dan word je er aan herinuord...,
dat er ook nog anderen op het too
neel zijn. Sam de Vries bracht het-
als Maurits Perlemoer niet tot een
creatie. Een „partij" voor Musch
was hij xeitelijk niet dat zou pas
iemand als zijn vader Louis zijn ge-
woest maar de Vries bleef voort
durend iu den blijspeltoon en verviel
niet in kluchtige overdrijving, wat
een goed ding was. Hij zocht zijn
effecten meer in het aardig zeggen
van zijn tekst vol ehijn en in het
goede laneeeren van zijn jiddischo
moppen dan in spel en het mag
gezegd, dat hij er succes mee had-
De overige bezetting diende enkel
als stoffeering zelf3 mevrouw Vau
der Horst stelde zich in dit stuk te
vreden met het bijrolletje van een al
tijd grienende juffrouw als gang
makers voor Potasch en Per-
1 e m o e r, want deze twee compag
nons zijn geen andere dan onze oude
bekenden, altijd kibbelende maar toch
zoo aan elkaar gehecht. Bram en
Maurits. Zij zijn nu voor de afwis
seling in de auto-branoho gegaan,
maar zij krijgen al heel gauw oen
„panne". In het tweede bedrijf zit
ten zij midden „in de dalles" en in
III zelfs bijna „in de bajes". Potasch
heeft alles al met zijn- Rosie bekon
keldzelfs het dozijn zakdoekkies
mankeert niet voor dc reisHoe hij
ten slotte gered en zelfs nog million-
nair wordt, moet men zelf maar gaan
zien. Aan het slot zijn de altijd ru
ziënde en toch zoo trouwe compag
nons nog steeds aan elkaar verbonden,
zoodat wij kans hebben hen over ee-
oige jaren „in den rubber" of „in dc
tabak" terug te zien. Of zij op den
dunr niet wat van hun oorspronkelijke
cbijn zullen verliezen? Na de kennis
making in dc „auto branche" vrees
ik er, eerlijk gezegd, wel voor.
Er is gisteren bij de eerste voor
stelling zeer veel en zeer hnrteijk ge
lachen. Het werd een doorslaand suc
ces, dat waarde voor ons kreeg door
het sublieme spel van Jan Musch. Om
hem zal men dit vervolg op „Potasch
en Perlemoer" willen gaan zien.
J. B. SCHUIL.
HET P. E. M.
Naar het Ilbld. verneemt, zal Maan
dag 23 April le 11 uur v.m. in het
stadhuis te Amsterdam een vergade
ring gehouden worden van de af .de
ling Noordholland van de Ver. van
Ned. Gemeenten ter vaststelling van
de houding door de gemeenten aan te
nemen tegenover de nadere voorstellen
van Gedeputeerde Staten, volgen6 wel
ke de gemeenten, wier oun.racten
spoedig aifloopen hebben te kiezen tus-
schen extra betaling van de achter-
staLige niet betaalde verhooging of di
recte levering aan huis door 't P.E.N.
de de richting van zijn blik en ik zag
een man op het grasveld staan, die
naar ons ksek. Hij droeg een langen
donkeren maötel en hield ziin hoed in
de hand. Ik zag dadelijk wie het was
en wuifde met de hand."
„Vader"', zei ik, „ziet u
Ik keek weer naar hem en toen ik
hem zag bestierven de woorden mij
op de lippen. Groote zweetdruppels
stonden op zijn voorhoofd en hij stak
de handen uit met een gebaar van
grooten angst waarvoor ik geen woor
den kan vinden.
„Mon père!" riep ik uit „Wat is
er aan de hand? Is u ziek? Ziet u dan
Lord Alceeton niet?"
„Hij zei niets, bewoog zich niet. ver
anderde niet van houding. Lord Alces-
toa die zag dat er iets niet in den
haak was, wuifde tegen mij en kwam
haastig over het grasveld naar ons
toe. Toen h:j bij ons kwam. was mijn
vader voorover gevallen, met een har
den schreeuw eil lag bewusteloos aan
mijn voeten.
Lord Alceston was heel vriendelijk.
Hij stuurde de bedienden weg en nam
mijn vader in zijn armen alsof hij een
klein kind was en droeg hem naar ziin
kamer. Het was alleen maar oen
flauwte, en duurde niet lung, loco
hij weer bij kwam, verzocht hiï ons
om hem een poosje al'con tc laten.
Hij zou probeeren om wat te slapen,
zei b.j. Wij gingen dus naar beneden
MARTABOND IN HET BISDOM
HAARLEM. - Op den Tweeden Pink
sterdag. 21 Mei a.s. zal de Mariabond
in het bisdom Haarlem tc Poeldijk
een drankbostrijdingsdag houden.
Als sprekers zullen optreden pater
fr. Adrian us O.Cap. te Botterdam en
Mej. A. M. A. Kokshoorn te 's-Graycn-
hage, met het onderwerp: „De vijand
van 't Roomeche gezin",
DE BLOEMENTENTOONSTELLING
TE CENT.
Aangaande de Bloemententoonstel
ling tc Gent, die Zaterdagmiddag door
den Koning van België is geopend,
meldt het Haagsehe Corr. Bureau:
Groot is het aantal bekroningen,
door de Nederlandsche inzendingen
behaald.
Wij noemen de volgende ©ereprijzen
die de internationale jury heeft toege
kend:
Kunstvoorwerp aan de afd. Aalsmeer
der Ned. Mij. voor tuinbouw en plsn-
kunde voor haar verzameling ai^: he
den bloemen en potplanten.
Eenzelfde eervolle onderscheiding
verkreeg de collectieve inzending al
geeneden Darwintulpcn van de Alg.
Vereem. voor 'Bloembollencultuur te
Haarlem.
De Kweokersvereeniging Naarden-—
Bussiun behaalde eveneens een kunst
voorwerp als eereprijs voor haar in
zending vruchtboomen en heesters.
De groep Veilingsvereenigingem van
den Ned. Tuinbouwraad kan op ec-n
sooitguiijkb onderscheiding bogen
voor haa>- uitgebreide inzending
Ilollandsche groenten.
Groote gouden medailles a!s eere
prijs werden toegekend aan de vol
gende firma's: C'. Fret© en Zoon, Bos
koop; M. Kostor en Zonen, id.; L. J.
Endtz en Co., id.; Hilverda en Co.,
Aalsmeer; kweckerij Alpine, Wasse
naar.
Zilveren medailles verkregen d©
Kon. kwoekTij Terra Nova, de firma
W. Topsvc^rt en Jac. de Ridder, alle
te Aalsmeer en de firma E. H. Krclage
en Zoon te Haarlem.
De inzending Amaryllis van de fir
ma \V. Warmenhoven en Zonen te
Hiliegom werd bekroond met 2 kunst
voorwerpen, 2 gouden medailles en 2
verguld zilveren medailles.
Voorts werden de hieronder te noe
men bekroningen uitgereikt.
Cyclamen van dc fa. D. Baardse te
Aalsmeer, twee verguld-zilveren me
dailles (1© en 2e prijs).
Cyclamen van de fa. D. Spaargaren
te Aalsmeer, verguld-zilveren medail
le tderde prijs).
De firma L. .T. Endtz en Co. te Bos
koop behaalde met haar nieuwe rho
dodendron den eersten prijs met ge-
lukwenschen ran de jury.
Ten slotte had de firma D. Baardse
te Aalsmeer voor haar inzending Be
gonia Gloire de Lorraine eon gouden
medaille in ontvangst te nemen. De
zelfde firma won den eersten prijs
(gouden medaille) met haar gro.ip van
50 nieuwe hortensia's.
BlsnenlanA
DE WIJZIGING DER LAGER ONDER
WIJSWET.
Aan de Memorie van Antwoord op het
Voorloopig .Verslag der Tweede Kamer
aangaande het wetsontwerp tot aanvul
ling der wet tot wijziging der Lager
Onderwijswet 1920 is het volgende ont
leend
De Minister heeft geen bezwaar te
gemoet tc komen aan het verlangen van
de leden, die de mogelijkheid van in
voering van het vrije schoolexamen voor
de krachtens de wet van 187S opgerichte
kweekscholen alsnog uitdrukkelijk in de
wet willen ziea.vastgelegd.
Alleen kan uit den aard der zaak van
verleening van het jus promovendi aan
deze kweekscholen slechts sprake zijn.
zoolang de voorschriften omtrent dc
nieuwe opleiding nog niet in werking
zijn gebracht.
Ook op de belemmering, die de bij
de laatste wijziging gehandhaafde op
somming der vakken voor het hoofd
onderwijzersexamen in art. 8a der wet
van 1878 zou kunnen opleveren voor een
doelmatige herziening van dc iscben
daarvoor, was reed; de aandacht van
den minister gevestigd. Hij is bereid,
die belemmering alsnog weg tc nemen.
En eindelijk schijnt het, nu van in
voering der nieuwe kweekscholen voor
loopig moet worden afgezien, reeds uit
een oogpunt van bezuiniging gewcnscht,
het bij de nieuwe opleiding gevolgde sys
teem van practische vorming der kwee-
kelingcn aan gewone lagere scholen
(niet of niet alleen aan afzonderlijke leer
scholen), ook voor de kweekscholen der
wet van 187S mogelijk te maken.
OE LIJKVERBRANDING.
Blijkens dc door dc Verccsigicg voor
facultatieve lijkverbranding aan het Cen
traal bureau voor de Statistiek ver
strekte cijfers hadden 111 het cremato
rium te Driehuizen sinds de oprichting
in 1914 tot ultimo December 1922 het
navolgende aantal crematies plaats 1914
i, 1915 46, 1916 89, 1917 98, 191S 135.
1919 162, 1920 177, 1921 196 en 19:2
1S6.
©n Lord Alceston en ik zaten op het
balcon nog wat te praten.
Ik vrees dat uw rader in ccn op
zicht net is als ik. Mademoiselle de
Feurget!" zei hij zachtjes. „Hij heeft
ook moeilijkheden in zijn leven, die
niet aan de oppervlakte liggen".
„Ik ben soms bang voor mijn va
der", vertelde ik hem. „Ik weet, dat
er iets vrceselijks in zijn verleden
moet zijn. Soms lijkt het of hii on he:
punt staat krankzinnig te worden cn
ik weet niets. Wat het ook is, ik geloof
dat ik gelukkiger zou zijn, als ik het
wist".
„Het kan niet goed voor u zijn, dat
u zooveel met hem alleen is", rei bij
medelijdend. „U zult u wel vrak een
zaam voelen".
„Ja", zei ik, „maar den Haatten
tijd niet".
De laatste paar woorden v aren
eigenlijk alleen voor mij zelf bestemd
inuar hij hoorde ze. Ik zag plotseling
een andere uitdrukking op ziju go-
zicht komen zijn oogen glinsterden
in het tnaanlicht. Maar hij zcide niets
en ik werd somber gestold. Hij zou
nooit iets zeggen. Dat wist ik zeker.
Zijn Vcheim zou hem beletten cm kts
te zeggen— zelfs als hij .'-'in mij hield.
Er volgde een lang© pauze. Toen be
gon hij weer 1e spreken.
„Er zijn wel dingen die u wat ver
goeding kunnen schenken", zei hij.
„L" heef', een prachtig huis".
De Zomertijd
De heer Braat verdedigt zijn
voorstel.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord aan de Eerste Kamer inzake
het voorstel van wet van den heer
Braat tot intrekking van de wet van
23 Maart 191S tot lijdelijke afwijking
van de wet van 23 Juli 1908 tot invoe
ring van ccix wettel ijken 'jd.
Het verbaasde den voorsteller in
hoog© mate, dot zoon onnoozel wets
voorstel a's het onderhavig© zoo van
alle zijden bekeken c:i het voor en te
gen tot in de fijnste finesses uitgeplo
zen wordt, temeer daar destijds bij de
invoering dezer wet niet naar de mee
ning van den land- en tuinbouw is
gevraagd.
Dit wet«voorstel nu beoogt niets dan
den lam' en tuinbouw niet -langer
onnoodig i* hinderen ia rl© rustig© uit
oefening hunner bedrijven. Dat dit
zou gaan ten koste var hen, die blijk
baar moer willen do-"*1 aan genot en
plezier, kan en mag bij degenen, die
tileiovi-r te beslissen hebben, bij een
onpartijdige en rustig" beoordeeling
nauwelijks een punt van overweging
uitmaken.
Het komt den heer Pr sat verder
voor, dat do in de door ''o regeering
ingewonnen en kenbaar gemaakte ad-
vlezen opgenomen I ich'besparing
overdreven en onjuist is.
Facultatiefstelling is aldus ver
volgt dc heer Braat m.ï. juist ge
zien ©n toegelicht als zijnde practisch
onuitvoerbaar door dc groote verwar
ring, die dit zou stichten. Wat andere
landen doen ten opzichte van den zo
mertijd lean ons betrekkelijk niet in-
teresseeren, daar alk land in dezen op
zichzelf slaat.
Dat de zomertijd yoordeeW voor de
stade bewoners zou medebrengen is
dea voorsteller niet bekend, wel, dat
hij schade en ongerief voor het over-i
groote meerendeel der plattelandsbe
volking meebrengt en dat ook veie
stadsbewoners niet van don zomertijd
gediend zijn, blijkt wol uit het feit,
dat door hel comité van actie voor
ltet behoud van den zomertijd volgens
d© laatste berichten der bladen nog
geen -400.000 hamdteekeningen verza
meld zijn kunnen worden, terwijl in
alle streken en oorden des lands die
lijsten ter teekening hebb?n gelegen.
Wanneer nu wordt aangenomen,
dat alle handteekeningo". echt zijn en
d© optelling juist is, dan is het ver-
houdiugscijfer op oen bevolking van
ruim 7.CKX).000 zielen nog slechts 2 tot
35, wat te weinig geacht moet worden
om voor hen alleen den zomertijd te
behouden en er op wijst, dat de be
volking in de brc. c'° lagen den zo
mertijd niet we-trscV Di' handteeke-
nin.gen-aanlal is, gezien ce reclame,
die daarvoor gemaakt is, belachelijk
klein, vooral als men rekent, dat in
1921 Amsterdam alleen een bevolking
had van 684.834 inwoners, wat thains
ruim 700.000 zal zijn, zoodat slechts
4/7 gedeelte van het totaal aantal in
woners van die stad voor den zomer
tijd zouden zijn; dan is er verder de
bevolking van het geheel© land nog,
die men als tegenstanders »ou kunnen
bes mouwen. Zoo men van de -7 rall-
lioen 3 millioefi uitschakelt, a'.s zijnde
jeugdige personen, dan staat het ver
houd itigscijjer nog van één tot tien.
De slotsom dat het op den weg der
Rogeering zou liggen om mot, een mo
dus viveudi te komen door den ter
mijn te bekorten of door invoering
vnn den Middon-Europeaschen tijd,
ka a door ondergeteekende, eindigt de
heer Braat, slechts als contrabande
worden beschouwd en wijst niet op
het rrjstig onder de oogen zien van de
economische vraagstukken onzer
volksmassa; ten slotte komt onderge-
toetoend© tot do s'olsom, dat 't streven
der zomertijdv'oorstanders voortvloeit
uit de sociale wetgeving, die velen in
den lande verbiedt dagelijks een be
hoorlijk ea tijd te arbeiden, zoodat juist
dezen 's morgens gaarne een uur vroe
ger (zonnetijd gerekend) kunnen en
willen beginnen, in huh streven de ge-
hoele maatschappij mee willen slee-
pen, in spijt cr van of anderen daar
van schade en hinder hebben of niet,
zcodut zij dan 's namiddags nog een
klein half dngje vrij krijgen om te
genieten, waarvoor de vrije Zaterdag
middag al reeds niet meer voldoende
geacht wordt".
liet voor eu tegen naast elkaar zet
tend, ziet men bij de voorstanders van
don zomertijd slechts genot en ple
zier, bij de tegenstanders schade en
hinder, zoodat de uitspraak van de
onzijdige balans, ongeacht zelfs nog
den luttelen steun, dien het Comité
votr Actie hééft opgedaan, zeer zeker
ten gunste van de tegenstanders over
slaat".
UIT HET BOUWVAK.
Naar Het Volk verneemt, heeft het
hoofdbestuur van den Neutralen Pa
troonsbond gisteren liot voorstel. om
een contract af te sluiten, waarbij
„Ja".
„Ik zal cr altijd aan denken als
ik weg ben".
„Gaat u weg?" vroeg ik vlug. Toen
bloosde ik, want hij moet de angst
in mijn toon gehoord hebben. Maar
hij nam er geen notitie van. Hij hield
zijn gezicht voortdurend van mij af
gewend. Ik voelde mij treurig ge
stemd, en als hii mii had aangekeken
zou hij gezien hebben dal de tranen
in m/jn oogen stonden.
,,lk kan hier niet altij<U blijven",
zei hij.
„Maar u gaat nu toch nog niet?"
vroee ik bezorgd.
Hij stond op en zag wasbleek in het
maanlicht.
„Ja, ik moet spoedig gaan", zei hij.
heel spoedig, mademoiselle de Feur
get. Ik ben mijzelf vanavond niet
meester, geloof ik. Als ik hier bleef
zou ik meer zeggen dan ik mag".
„Blijf dan", fluisterde ik. terwijl ik
mijn hand op zijn arm legde. Het was
heel verkeerd van mij, en mijn straf
kwam gauw. Maar was het ccn straf?
Dat wil ik niet zeggen. Maar wat er
gebeurde was dit. Hij sloeg zijn ar
men om mij heen cn zeide een heêle-
boel dingen tegen mij. die mij <>e
en... en.... maar dc re-a. mag
niet vertellen.
over de klasseverschuiving door etti
arbitragecommissie, bestaande vit
vertegenwoordigers van de arbeiders,
R.-K. en neutrale patroons met een
onpartijdigen voorzitter, zal worden
beslist, aanvaard.
De bondsvergadering van de werk
gevers moest nu nog beslissen, waar
na vandaag de arbeiders in de betrok
ken plaatsen zouden vergaderen.
DRAADLOOZE CENEESKUNDICE
ADVIEZEN.
Zeeschepen van elke nationaliteit
zullen voortaan uit zee draadloos ge
neeskundigen raad kunnen inwinnen bij
de_ twee groote ziekenhuizen tc Stock
holm, meldt het Tijdschrift v. Geneesk.
De Z-.veedsebc regeering heeft goedge
vonden dien raai in het Zweedsch, En-
gelscb, Duitsch cn Fraasch kosteloos
aan schepen, d-e er om vragen, te sei-
Zilveren feest van het
Algem. Ned. Verbond
Het zal den len Mei a.s. 25 jaar
geleden zijn, dat het Alg. Ned. s'er-
bond werd geslicht. D;t feit zal niet
onopgemerkt voorbij gaan. Tc Dord
recht. waar de hoofdzetel van het Ver
bond is gevestigd, zal in Mei feest
worden gevierd. Len voorloopig pro
gramma is reeds in „Neerlaudia"' be-
xend gemaakt en door ons medege
deeld.
Het zilveren feest van het erbond
is gereed© aanleiding er iets van tc
vertellen. Het erbond beoogt de
verhooging van d© zedelijke en stoffe
lijke kracht van den Ncdcrlandschcn
stam, en .1" oandhaving en verbrei
ding van ae NederJandseho taal. liet-
werk van'het Alg. Ned. Verb- is be
trekkelijk weinig bekend in Nederland,
liet Verbond tett onder dc meer dan
12 millioen Ncdorlaadseh spreken
den ruim S0O0 leden, waarvan wel
licht een 6000 in ons land, daar ver
deeld over 28 afdeelingen en 2 jon-
gelieden-afdcelingeD.
De bedoeling van het A. N. V. is.
Bij alle Nederlandeis en stamverwan
ten, waar ter wereld zij zich ophou-
óe;\ het bewustzijn vau stamcen-
heiit wekkennationaliseering van
ried. Koloniën (nederzettingen van
Nederlanders in het buitenland), en,
:.n het besèf van saamhoorigheid, be
hartiging van de belangen der bevol
king van dc ovcrzocscho dee len van
het Rijk met gelijke toewijding als
die van de bevolking van Nederlaud
zelf; verhooging \an do zedelijke
en stoffelijke kracht van den Neder-
landschen stam.
Vervolgens handhaving en verbrei
ding van de Nederlandsche taal,
strijd tegen het noodeloos gebruik van
vreemde woorden; stichting van Ned.
boekerijenverbreiding van het
Nederlandsche liet; bevc-r lering van
het Nederl. onderwijs- Natuurlijk
geldt dit laatste alleen voor het bui
tenland. Hieronder valt ook het be-
'vorderen van het studceren van Z.-
Afrikaners, Vlamingen, Oost- en
West-Indische jongelux aan Ncd.
Hoogescholen.
Voorts streeft het Verbond naar do
uitbreiding onzer handelsbetrekkin
gen en daarnaast van onze nijverheid.
Nog sluit hierbij aan verbetering van
ons 'consulaatwezen. En ten slotte
heeft het Verbond tot leuze bestrij
ding van aantijgingen tegen ons
volk en onzen stand.
Het Verbond bestaat uit groepen,
zelfstandige afdeelingen en vertegen
woordigers. Dc; groepen werken elk
op eigen terrein naar eigen inzicht.
Zij benoemen afgevaardigden in het
hoofdbestuur, dat in Nederland zetelt
cn dat veer uit zijn midden een dagc-
lïjkseh bestuur afstaat, Dit laatst©
wordt nu gevormd door II. J- Kie
viet de 'Jonge, cere-voorzitter, P. J.
de Kanter, Den Haag, voorzitter, jhr.
rar. J. L. W. C'. von Weiier. Den
Haag, ondervoorzitter, mr. B. de
Gaaij Fortman,, Dordrecht, secreta
V-penningmeester.
Er zijn 6 groepen, ie- weten Neder
land (met 28 afdeelingen en 2 jonge
lieden afdeelingen), Ned- Antillen,
Ncd. Oost-Ir.diö (inct 6 afdeelingen),
N.-Amerika (met 5 afdeelingen), Su
riname. Vlaanderen (met- 3 afdeelin
gen). Dan zijn er zelfstandige af
deelingen in Berlijn. Bloemfontein,
Bremen. Kaapstad, Keulen, Leipzig,
Potchefstroom, Roemenië, Vcntcrs-
dorp En verder kent het Verbond 45
vertegenwoordigers, verspreid over
dc gehecle wereld.
Omtrent do oprichting van den
Bond doet zich eene eigenaardigheid
voor en moet de vraag gesteld wor
den Wanneer is hot Verbond ei
genlijk opgericht? Officieel werden
de statuten 3 April 189S op het -Stad
huis te Antwerpen vastgesteld. Maar
toen bestond er al een Alg. Ncd. Ver
hond, dat 27 April 1S95 door den
Vlaamschen leeraar H. Meert werd
opgericht. Dat laatste had een
meer landelijk karakter, hoewel toch
reeds in 1896 tijdens het 23e Ned.
Taal- en Letterkundig Congres tc
Antwerpen een hoofdbestuur van
Noord- en Zuid-Nederlanders werd
HOOFDSTUK X.
Het verhaal V8n Philip
X e i 11 s o n: Hei visioen.
Voor iemand van eenvoudige fami
lie heb ik, Philïn Xeilkon, ©en vreemd
en veelbewogen leven gehad en nu ik
ouder word kan ik terug zien op een
heel© serie merkwaardige ondervin
dingen die maar weinig mepschen te
beurt valt. Maar er is een ding waar
over ik nog vaker nadenk, ten deo'.e
omdat er nergens ter wereld iemand
is. hetzij een wijsgeer of een natuur
kundige of een boekgeleerde, di© het
mij kan verklaren, en ten doele om
dat het een van die merkwaardige
voorval'en is waaraan wij merken
dat een groot geheim soms door klei
nigheden kan worden opgolosu
Ik ben van plan, om hier die eene
gebeurtenis neer te schrijven en wat
er uit volgde. Over de andere g-.U:>
tenisisen in mijn leven wil ik nu niet
schrijven. Ik heb ze dén6 aan mijn
jongen meester verteld toen de dood
ons voor oogen stond, en wii u.u.
poort van de eeuwigheid schenen te
staan, en sedert dien heb ik cr met
niemand over gesproken en ik zal <!it
ook nooit doen.
Het gebeurde ongeveer vier maan
den nadat mijn meester, de jonge
Lord Alceston, en ik, meer dood dan
levend op het strand bij kasteel Cla-
navon werden geworpen. Mijn herstel -
samengesteld. Eigenlijk stamt het
denkbeeld van een Nederl- Halver
bond uit meerdere breinen. Onwetend
v#n c-lkander6 denkbeelden hielden
Cr -zich in ver uiteenliggend© doelen
van het Ncd. stamgebied rucnschcn
mee bezig.
In zijn'nummer van 3 Fcbr. 1S03
drukte de „Nederlander" van Chica
go ©en artikel over: „Heeft do Ncder-
Jandsehe Taal eeno Toekomst!"
Schrijver, de heer J. Uoddcubach
van Schcitcm», vcstigdo er d© aan
dacht op, dat onze taal niet zoo wei.
nig gesproken werd als men wel
dacht. Jlij somde do landen op, waar
zij als moedertaal gold cn drukte den
wonsch uit, door lamingen en Afri-
kaanders den goeden strijd tc zien
voortzetten. In hun volharden zag hij
den levensduur verzekerd vnn het
Nederlandsche ras.
De heer ilippoliet Meert, leeraar
aan bet Stedelijk Collogo te Yperen
lichtte de zaak nader toe. Hij wildo
een verbond dat alle Nederlanders,
die hun ras beminnen en hunne na
tionaliteit villen gehandhaafd zien,
zou vereenigen in een Algemeen Nc-
derlandsch Verbond.
Dit voorstel werd in Amerika
gretig aangenomen en rond dadelijk
aanhangers. Het was bet jaar van de
tentoonstelling to Chicago. De heer
Meert maakte tut België's hoofdstad
in alle richtingen propaganda voor
zijne idee- Een aantal persunen,
waaronder vele leden van het kerkge
nootschap „De Distel", lieten zich
als lid der nieuwe vereeniging op
schrijven en maakten een groepje uit,
dat a!s de eerste tak van het Ver
bond kan worden beschouwd.
Zonder in het minst met dit alles
bekend te zijn. liet de heer Beau-
chaz, te Soeraoaja gevestigd, op het
zelfde tijdstip ccn opstel verschijnen
in dc „Vragen van den Dag" (Am
sterdam): „Onze Taal".
26 ug- 1996 werd op het 23© Ned.
Taal- en Lettork. Congres te. Ant
werpen het hoofdbestuur van het A.
N. V. samengesteld als volgt: Dr.
Schaepman, Prof. Jan tc Winkel,
Dr. Muller, Mare. Eraants, Dr- Bui
tenrust Hcttcma voor Noord; Aug.
Baron de Macre, Prof. J. Obrie,
Jul. Sabbe, Pol. de Mont, Johau
Kesler voor Zuid-Nederland, met do
waarn. secretarissen H. Meert, Gent,
en J. de Vries, Amsterdam.
In 1697 genoot Dordrecht do eer
het XXIVc Ncd. Congres binnen zij
ne muren te zien vergaderen- In zij
ne openingsrede uitte de voorzitter,
dr. Kiewiet de Jonge, den wonsch,
een Ncd. Taalbond to zion tot stand
komen. Hij droeg toen nog geen ken
nis van het bestaande verbond.
Hij deed het voorste! om een Alg.
Ncd. Taalverbond op to richten. Een
commissie werd benoemd om zijn
plan te verwezenlijkenProf. Kern
voor Noord-Nodcrland, prof. Fredc-
ricq voor Zuid-Nederland en Dr. En
gelenburg te Pretoria voor Z.-Afrika.
3 April 1S98 werden op het Stad
huis te Antwerpen, onder voorzitter
schap van Prof. Kern, do statuten be
sproken en vastgesteld. Tot leden van
het hoofdbestuur werdon gekozen do
heeren Prof. dr. J. II, C. Kern
(Leiden), dr. H. J. Kiewiet do Jonge
(Dordrecht), mr. W. dc Ridder
(Dordrecht), Prof. dr- J. Obrie
(Gent), Prof. dr. P. Frederiea (Gent),
Max Rooscs (Antwerpen), II. Meert
(Gent), De Noord- en Zuia-Nodorl. be
weging waren hiermede in één Ver
bond vereenigd. Do zetel v„n het [Ver
bond werd to Dordt gevestigd.
DE MALAISE IN DE STEEN-
INDUSTRIE.
Het antwoord van dan minister
van arbeid, handel en nijverheid op
de vragen van don heer Arntz, Hd
van de Eerste Kamer, betreffende de
malaise in de steen Industrie, luidt
uls volgt:
Het is den ondergeteekende bekend,
dat in do stcenindustrie malaise
hcerscht. Evenzeer is het hem be
kend, dat in een groot deel der fa
brieken ©en arbeidsconflict deels
atoklng, deels uitsluiting heerscht.
Den tockomstigon omvang der werk
zaamheden in dit bedrijf waagt hij
niet te voorspellen.
Dat malaise en stilliggen van fa-
bricken in ©enige beteokenende mat©
hc-t gevolg zouden zijn van den steun
voor betonbouw, kan niet worden toe--
gcgeven.
De exikelo plannen voor don bouw
van beton woningen, waarvoor steun
is verleend, mede om t© ontkomen
aan de hoog© looncn van de bouw
vakarbeiders, en om werkverschaf
fing mogelijk maken, kuiuusi niet ©cn
invloed van betcckenis hebben gehad
op den afzet van den zeer grooten
voorraad steer.en, dien de fabrioken
hébben.
Voor een bcaluit, alleen baksloon-
bouw tesubsidioeren, kan geen aanlcl
ding worden gevonden. Ondergetee
kende heeft zoker geen voorkeur voor
betonbouw op zich zelf. Hot antwoord
op de vraag, of ook betonbouw tor
plaats© voor steun in aanmerking
komt, hangt als regel af van het ant
woord op deze andere vraag: is in
het bepaalde geval, allés in aanmer
king genomen, betonbouw go(vlkoo-
pcr dan bakstoenbouw
ging heel langzaam, want ik had met
zijn sterke gestel en ik kon nog alleen
maar met behulp van een stok en len
arm van mijn zuster vooruitkomen.
Ik was nog erg zwak en zenuwachtig
en erg vatbaar voor indrukken, maar
wat er gebeurde kon toch niet in ver
band staan met mijn gezondheid.
Steeds gedurende mijn lange ziek
te had ik 's nachts vreesdijke droo-
men en nachtmerries, die voor het
meerendeel betrekking hadden op ue
tragische voorvallen, waarin ik ©cn
der b.jfigiircn was gcwcosL Maar toon
ik sterker werd, cn mii wat meer be
wegen kon, kwam dit minder veel
voor. tot ik er bijna overheen was.
twee weken lang had ik kalm en on
gestoord geslapen. Toen had ik
oj) een nacht een vreemde droom, oi
liever, een vbloen.
Het was geen nachtmerrie, vol hef
tige sensatie. Een droom kon het nau
welijks genoemd worden wont net wa»
ge-en opeenvolging van gebeurtenissen
Het was een visioen. Voor mijn oogvti'
afgescheiden van iedere connectie met
personen of met de omgeving, zag ik
éën enkel voorwerp: con gladde gou
den armband. Toen ik wnkker werd
vond ik het vreemd. en moer nieu
verdag bekommerde ik cr mij verder
niet om. Maar 's nachts gebeurde er
ieLs vreeds. Ik kreeg op dezelfde ma
nter precies hetzelfde visioen.
(Wordt vervolgd.)
