OM ONS HEEN
Stadsnieuws
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 17 APRIL 1923 TWEEDE BLAD
AFSCHAFFING VAN DE EVENREDIGE BELASTINC -
OVER DE SCHOOLCELDEN VERANDERING IN D
DING.
Maandagmiddag hebben wij do blij
de tijding gehoord, dat de zoogenaam
de evenredige belasting voor het
dienstjaar 1923—24 zal worden afge
schaft. Men bcgrijpc goed: alleen voor
öii jaar. Naderhand kan ze dus weer
worden toegepast.
Wij genoten in Haarlem twee
soorten van hoofdclijken omslag: de
eene bestond uit hondc-rd opcenten
op de Rijksinkomstenbelasting en be
vatte derhalve een vrij sterke progres
sie, de andere was een heffing zonder
progressie, die dus op iedereen
schijnbaar even zwaar, maar in
werkelijkheid op de kleine inkomens
zwaarder dan op de groote drukte.
Daarom was de laatste van dc twee
het meest impopulair, vooral in het
begin, toen zij moest geheven worden
naar een percentage va,n niet minder
dan 6J. Later kon dit verlaagd worden
tot 3, maar al was liet hondje min
der kwaadaardig geworden, het moest
en zou .heelcmatü dood.
Wethouder Romans liet geen gele
genheid voorbijgaan om te verzeke
ren, dat hij niet rusten zou voor de
everedigo heffing vnn de baan was.
Nog in de begrootingsvergadering
van 13 December 1.1. drong hij aan
op de uiterste zuinigheid, ook op af
schaffing van don .acantietoeslag,
„die verhindert", zc-ide hij, „dat de
heffing tot het verleden gaat behoo-
ren". Maar de Raad schafte den va-
cantietoeslag niet af tal vermindèrde
hij dien tot een maximum van 70.—
in de Raadsvergadering van 24 Ja
nuari l.L) en toch is nu de evenredige
heffing voor 1923'2» ingetrokken: ja
wethouder Romans is knapper ge
weest, dan h:| zelf wel weet.-En de
opbrengst der belastingen (zie elders
in dit blad) viel mee. liet zal er
nog toe komc-u, dat de belasting te
Haarlem en die te Dloemendaal el
kaar evenaren, daar de eerste daalt en
de tweede stijgt, zoodat de stad
het dorp elkander halverwege ont
moeten. Voorbij zijn de schoons da
gen, waarin de Bloemendalers wer
den aangeslagen naar een half cf één
procent van een inkomen dat niet tot
den laatsten gulden werd nagecijferd:
in 1922 hief men er 5 procent, welis
waar zonder progressie, en dit jaar
wordt opnieuw verhooging verwacht.
Tengevolge van de malaise moei het
belastbaar inkomen van Bloemend aal
met vele millioenen verminderd zijn.
Let op, de dag zal nog aanbreken,
waarop een commissie uit Bloemen-
daals ingezetenen, aangevoerd door
Mr. Lioni en Mr. P. Tideman, aan
de deur van ons Stadhuis koi
kloppen om toegelaten te worden bij
Schout en Schepenen van de goede
stad Haarlem, tot wie zij de beu wil
len richten, ingelijfd te worden.
Dit zou de oplossing Z'jn, want ove
rigens staat het er met de grensrege
ling niet gunstig voor. Er liangteen
nieuwe oplossing in de lucht, maar
er kan pek uit dezelfde lucht de don
derslag vallen van de tijding, dat
niets van komen kan. Gedeputeerde
Staten laten zich nergens over uit
de Regeerilig blijft op de vlakte. Heest
niet Minister Ruys Vrijdag in de Eer
ste Kamer, in antwoord op een beroep
van onzen wethouder Slingenberg op
de Regeering, liet gelaten bij de ver
zekering, dal hij bereid is bijzondere
aandacht te wijden aan de grensre
geling van Haarlem." Bereid is? Is
ei dan tot nu toe géén bijzondere aan
dacht aan gewijd Er werd ook nog
iets bij gezegd: „die quaestie is ecu-
ter niet eenvoudig, verschillenue op
lossingen zijn mogelijk".
Inderdaad. Werd er dan maar één
aan de hand gedaan, die althans
iemand bevredigde. Eén maar. De
andere oplossingen interesseeren ons
niet. Alleen die eene. Maar dan lieist
een beetje gauw. Niet op de gewone
manier. Van haast je niet, er komt
nóg een schuit.
Daarvan noemde wethouder S1 va
ge nb erg in dezelfde vergadering nog
een ander staaltje. Toen de 1-Iaarleiii-
sche gemeenteraad een nieuwe rege
ling van het schoolgeld voor middel
baar en hooger onderwijs ontworpen
had, duurde het een jaar voordat
daarop de vereischle goedkeuring was
verkregen.
Minister Ruys beloofde, dat zooiets
niet weer zou voorkomen, maar cing
niet in op de ironische vraag van den
wethouder, wie hij nu in vrijwaring
moest oproepen, dc Provincie of de
Regeering. Want uit de ouders, die
schromelijke sommen hebben moeten
betalen, omdat op deze verordenin
gen terugwerk.-nde kracht rnoest wor
den toegepast, is verzet ontstaan: zij
Lebben betaald, maar der gemeente
een proces aangedaan om terugbeta
ling. Het kan een zeer uitvoerig pro
ces worden, een paradijs voor dc ad
vocaten, zei de wethouder.
Gaf hij daarmee niet tevens het be
wijs, dat hij gevoelde voor dc bezwa
ren van de ouders? Ik knn er niets
anders in lezen. Mr. Sliiigenberg zegt
niet: „wij women gedagvaard tot te
ruggave, maar wij staan vast in ons
reent, moreel en formeel, wij zullen
dus dat proces zeker winnen! Dit zou
toch de houding geweest zijn van den
bewindsman, die zich in ieder op
zicht veilig voelt. Neen, hij klaagt rr
over, „dat de regeerine een vec-1 te
langen termijn neemt voor de góed-
keuring van verordeningen, daaruit
spruiten al'erlei moeilijkheden voort".
Maar is het dan, zou ik willen vra
gen, wel logisch, dat R. en W. nu
aan den Raad voorstellen, zicli te ver
weren tegen den ei.-cli van teruggave
van onverschuldigde schoolgelden,
cursus 19iJ—'2r? urengt dc billijk
heid, wanneer een van de wethouders
do zaak zóó bespreekt en een ambt
genoot hem niets tegenwerpt, niet.
mee dat net gemeentebestuur besluit
tot teruggaven van wat toch inder
daad, indien het al formeel kan wor
den geëischt, moreel niet verschuldigd
was?
Ik ben er bang voor. Niet zoo gauw
kan een groot college ongelijk inzien
en nog veel minder kan het ongelijk
erkennen. R. en W. waren niet eens
bereid om het geschil te lalen uitma
ken door een test-case, dat wil zeg
gen: een proces aan te gaan over één
geval en den uitslag daarvan aan
vaarden als beslissend voor al de an
dere gevallen. Hoe het Woensdag in
den Raad zal gaan is gemakkelijk ie
voorspellen. B en W. vragen mach
tiging om tegen de eischende ouders
te proce.leeren. de Raadsleden zwij
gen allen, het voorstel 13 eenparig
aangenomen want het inbrengen
van bezwaren op dit oogenblik zou
de positie van de eeneente in hel pro
ces verzwakken. En dat mag vooral
niet!
Toen ongeveer 25 jaar geleden de
duinwaterleiding van de gemeen"e
Haarlem gesticht werd. was zij ruim
genoeg opgezet om aan de ingezete
nen zooveel water te leveren als zij
wenschten.
De waterstand in de prise d'eau
wüs destijds hoog. Vergeleken bij de
Amsterdumsche waterleiding die
vroeger in Haar'etn leverde, werd er
op be'. verbruik zeer bezuinigd daar
de Haarlermelie waterleiding onmid
dellijk watermeters invoerde.
In de laatste jaren heerscht even
wel een droge periode, de regenval is
verminderd'. Meri moest er dus op be
dacht zijn. krachtiser middelen te ge
bruiken tot het verkrijgen van wa
ter.
Daartoe behoort het verwekken van
een grooter vacuum luchtledig) in
het immuun- en ©uize.,3te sel in hei
duin, ten gevolge waarvan de moge
lijkheid van iuchtlekken grooter
wordt.
Aangezien het water uit het zuide-
lijk deel van het drainoergetied oor
spronkelijk naar het midden daarvan
werd geleid, om vervolgens zuid
waarts terug te stroomen naar het
pompstation, is de weg van du water
aanzienlijk verkort sedert dat water
rechtstreeks naar het zuiden wordt
afgevoerd. Hiermede is levens eene
buisleiding uitgewonnen, welke dus
geen aai- eidiug meer kan geven tot
luchtlekken.
Deze gewijzigde afvoer brengt de
mogelijkheid bet water uit het duin
dieper te onttrekken. Nieuwe buizen
zijn daarvoor niet noodig geweest.
„Het is", zoo zeide de heer van
Randwiick. directeur der waterlei
ding, van wien wij deze bijzonderhe
den vernamen, „bij ongehoopte be
drijfsstoringen in de prise d'eau, al
tijd beter wat minder water te leveren,
dan de levering te doen stilstaan".
Deze opmerking maakte ons wat hui
verig en bracht ons tot de vraag, of
het niet. noodig zou z'jn, op den duur
de prise d'eau uit te breiden.
De heer van Rviidwijck herinnerde
aan het in 1910 gedaan verzoek tot
on.eigening van duingronden voor dit
doel ("waarop nog altijd niet beschikt
is) en stemde toe, dat hot zeer zéker
wenschelijk is. de prise d'eau van de
Haarlemscbe waterleiding te ver
groe ten.
Ten slotte nog een woord van ad-
Jjraesrte aan het bezwaar van wet
houder Slingenberg, in de Eerste Ka-
mor uitgesproken, tegen de ma
ar waarop art 228 van de gemeen
tewet wordt toegepast: als een leve
rancier zijn rekening te laat inlevert
en de gemeente niettemin bereid is,
die te voldoen wordt haar dit tot in
hoogste instantie verboden.
Mag dat zoo blijven? Moet terwijl
do vorderingen op een particulier
minstens vijf jaar geldig blijven, die
op de gemeente tot een jaar worden
teruggebracht? En gaat het aan, dat
terwijl een fatsoenlijk man ook na
tien jaar zijn schuld nog zou betalen,
de gemeente gebruik moet maktïi
van een wettelijk voorschrift om daar
aan te ontkomen 2
Het ging over een leverancier van
uniformpetten te Haarlem. Hij krijgt
zijn rekening van f 2100 niet betaald.
„Als ik hem tegenkom", zei de heer
Slingenberg, „schaam ik mij quallta-
,te qua." Dat is verklaarbaar. Wat
bedoelt de wetgever met dit voor
schrift? Aan de menleken accura
tesse in de administratie te leeren?
Dat zou zachtaardiger kunnen ge
schieden. Of dacht dc Minister ook
hieraan, torn hij zei, dat er gemeen
ten zijn, die zooal geen curator, dan
toch een toeziend curator noodig
hebben
Overigens zal de 'Minister de quaes-
tie van die gemeentelijke pretenties
van alle zijden bezien. Waarom niet
alleen van die één-e zijde der billijk
heid De andere kanten komen er
minder op aan.
J. C. P.
NIEUW LEVEN.
Tot sluiting van liet seizoen geeft de
Geheel Onthouders Toon. Verg. Niouv,- Le
ven in den Schouwburg .Tnnsweg op 25 en
25 April, twee opvoeringen van ..Tropen-
adel", l>l:;spel uit het Indische leven in
drie bedrijven door Henri vnn Worm es
Voor dit blijspel vol van afwisseling en
hoogst komische momenten, bestaat groote
belangstelling. Als steeds zal voor decors
de meeste toewijding worden besteed, wat
de opvoering, vooral met een stuk ais dit,
zal verhoogen.
Muzikale medewerking wordt verleend
door Haarlems Muz. Vriendenkring, direc
teur de heer B. Engelenberg.
TOONEELVER. „VOORUITGANG".
Bij dc opvoering van „Batldokto-
re-n", een blijspel in 5 bedrijven naai'
de novelle van Justus van Maurik
door C. T. F. Bigot, heeft de Haar
lemscbe Arbeiders Tooneclv&reeni-
ging „Vooruitgang" veel succes ge
had. Dit succes is echter meer te dan
ken aan hot stuk zelf. dan aan het
buitengewoon goede spel der spelers,
want herhaalde malen op dien
avond bleek, dat sommigen spelers
de meest elementaire begrippen van
deze edele kunst nog moeten worden
bijgebracht en dat deskundige voor
lichting noodzakelijk is. Ook de tv-
peoring van de verschillende perso
nen was niet. gelukkig. .Noemen- wij
bijvoorbeeld van Bomrnol; n.fgn,aiide
op zijn spreken en vroolijko gemoeds
stemming zou men hem eerder Voor
een „O.W.'ér" dan voor' een veran
derlijken ingebeeld-zieken Indlseh-
gast versleten hebben. IJe lange al
leenspraken, welke tot liet et mie in
liel blijspel voorkomen, maakte nij
tot een genoeglijke conversatie met
het schouwburgpubliek. Toch is aan
dezen speler bijna alle succes van d-'n
avond te denken, omdat hij met een
benijdenswaardige vrijmoedigheid en
vlotheid "speelde en zijn rol de be
langrijkste e'ntaardigste is.
,In het stuk komen wel een vijftal
doktoren en professoren voor, wier
hulp voor de ziekte van van Bommel
wordt ingeroepen. Op hen is. op de
zachtste wijze uitgedrukt, de titel
van het vijfde bedrijf „Baddoktoi en
kun je voor mijn part cadeau krij
gen" van toepassing. Daar livt niet
aan de typcering ontbrak, haperde
het toch aan de noodige autoriteit.
Dr. van lloom sprak z jn oordeel
over de ziekte uit op e<-n toon, also!
hij het zelf niet recht wist, terwij!
{hat, scheen of de levensomstandig
heden een stempel van berusting on
spreken c-n handelen van Dr. Prel-
ler Jr. gedrukt hadden.
Verder was de manier, waarop lui
tenant van Schlager zijn gramschap
uitte over de beleed ïgende woorden
van van Bommel en van tafel liep
zoo komisch, uat van Bommel, zón
der dat zijn rol dit meebracht al
hartelijk gelachen zou hebben. Het
Duitseli spreken was dikwijls ten
groot struikelblok en men moet zich
wel driemaal bezinnen, voordat men
daaraan begint, alleen Frau Baronin
von Kahler zei ham' lesje hing niet
onverdienstelijk op; al waren er ook
aanmerkingen op haar spel te maken,
toch heeft zij haar rol naar bshoo-
ren vervuld. Ook de typeering van
de baroms en haar twee „rein un-
sclvuldige Kinder" was goed.
„Wikman" gaf niet den indruk
van een door rheumaticU geplaagd
mensch, zoo „kwiek" was hij in zijn
bewegingen.
Qua spel hebben de dames het er
het best afgebracht, al was liet ook
in kleinere rollen. Wij noemen juf
frouw Meijer, de dienstbode en Ursu
la Preller. Der twee eersten kunnen
wat actie betreft aan Ursula ©en
voorbeeld nemen
Aan levendige en aardige tooneel-
t-jes was geen gebrek. Er is veel ge
lachen. Dit verslag is misschien een
bittere pil,'maar wevkolij!; er kleven
een groot aantal gebreken 1 het
spel De tooneelclub is editor nog
jong. Materiaal is c-r genoeg, onder
goedo leiding is er heusch wel iets
van te maken. Vooral op kleinighe
den ook letten!
TOEGEPAST MACNET ISME.
In een der zalen van Café Brink-
mann had Maandagavond cl-ii bijeen
komst plaats van dc „Vecoeniging
voorPsvchisch onderzoek ou toegepast
magnetisme". De voort.tier, de heer
P. W. Lass-chuit. opende dc bijeen
komst en deelde o.a. mede, dat de
vereeniging ieeds ruim 90 leden, 11
begunstigers en -1 donateurs b'zt Dit
gaf hem moed, om op den ingeslagen
weg voort te gaan, teneinde datgené
te bereiken. wat voor de lijdende
menschlieid tot huïlp en troost kan
strekken. De voorzitter vestigde de
aandacht op de tegenwerking, die de
vereeniging van zekere zijde onder
vind:. Hij deelde mede, wat het vooi
loopig bestuur meent, dat tot de taak
der vereeniging behoort, namelijk al
lereerst oin krachtig mede te werken,
teneinde zoo spoedig mogelijk een
herziening van het verouderde wets
artikel betreffende de geneeskunde te
verkrijgen. Ook wil de vereeniging
de kwakzalverij heii.en bestrijden en
zij. die niet de vereischte kennis van
magnetisme hebben, beletten nut liuii
praktijk voort te gaan. Men \v< nsc'.it
een cursus op te richten óm heil, die
daarvoor in aanmerking komen, op te
leiden. De voorzit er eindigde zijn
toespraak met een woord van dank
tot de dames Teling van Berkhout—
Haïtsma Mu'.ier, Van der Morsch en
den heer Braakman, voor alles wat
zii voor de oprichting der vereeniging
hebben gelaan.
De heer L. Groencwog. uit Amster
dam. de algemeen voorzit.cr der ver
eeniging, hield hierop oen rede over
het magnetisme c-n de Vereeniging
voor Psychisch onderzoek en toege
past magnetisme.
Allereerst gaf hij een stukje geschie
denis. die tot de stichting van de
vereeniging op 20 Juni 1915 door spre
ker aanleiding gat. ninar toen nog
slech's weinig belangstelling genoot
Van lieverlede groeide die belang
stelling evenwel, zoodat de vi-rcenl
gmg nu reden van beslaan heef;. Als
hoofddoel noemde spreker het weten
schappelijk onderzoek van cc psychi
sche vermogens in den mensch.
Uitvoerig besprak iiii het doel der
vereeniging. namelijk: 1. Weten
schappelijk onderzoek dor psychische
verschijnselen; 2. PractiscliC toepas
sing van het. magnetisme door we
iensohappeliik onderlegde magneti
seurs. A's middelen daarvoor noemde
liiibureau voor wetenschappelijk on
derzoek der psychische versohiinse-
'len bureaux voor magnetische be
handeling van zieken door weten
schappelijk onderlegde magnetiseurs;
uitgave van een tijschrift, enz.
Hij meende dut in Haarlem ook
veel belarigste bug voor deze zaak be
staat en sprak den wensch uit, clat hc'.
centrum Haariem op deze bijeen
komst 'definitief zou geconstitueerd
worden
Na deze rede stelde de voorzitter
to de aanwezigen de rey. of /ii als
den. Allen (ongeveer 60) traden als
lid toe.
Aan de orde kwam daarna de ver
kiezing van een defini'.i f bestuur,,
dat de functies onderling zal \erdee-
'c-n. Gekozen werden Mevrouw
Hail-ma Muiier. Mejuffrouw J. var.
der Mersoh. Mev-ouw A. Braakman
en de heeren J. Braakman en B. V
Lasscbuit.
In de eers volgende vergadering zal
dit beAuur mei twee leden worden
u .{gebreid.
De heer Groere-weg verkreeg nu nog
even het woord liii toonde nog eens
nader de werkwijze van de thans ge
constitueerde vereeniging aan O.a.
zullen verschillende sprekers cn des
kundigen van naam worden u'.tgenoo-
digj. hier lezingen te houden, op hel
magne isme betrekking hebbende. Hij
noemde o.a. de namen van Br K TL
E. de Jong, B. van der Meer, W.
Tenhaeff. C. van der Dorpe, enz. Hij
wekte tenslotte de aanwezigen op.
zooveel mogelijk propaganda voor
deze zaak te maken.
De heer Groeneweg ontving een
woord van dank, dat de vergadering
met applaus onderstreepte.
«maakt, Tijdens de voorstelling tru
lij voortdurend de vele goede eis'-nsel
'au Randwijk. Keu stuk. dal stevig in
aar zit, dat x-'owcl om rijn dramatische
ontwikkeling ris om de karaktcxtcekeninR
te prijzen valt en toch je geen oogenblik
m roert en aan het slot onbevredigd laat.
De hoofdoorzaak i« mijns inziens te roe-
en in het gemis aan werkelijk dramati
sche kracht. Wat er me; den hoofdpersoon
Hordijk gebeurt, laat ons au fond totaal
koud, omdat vrij hem n:« in zijn liardon
;lrijd om er 10 komen hebben gezien en
alleen op gezag van anderen nan zijn „mr,
toxische kracht" rnooten e-doovcn, doch
bovenal, omdat wij vooiMtoeitd het ge
voel haaden, dat, wat daar op hel tooncel
gebeurde, nu ja, voor den betrokkene wol
onaangenaam maar volstrekt ine! zoo on-
■erkomelijk was, als de hutlcrigaange
legde juffrouw Martha ons wilde aan
praten.
Hordijk is een in3n, die in Iridic als cm
ployfi, eerst van een maatschappij 111 Hu
later bij een ander handelsli
chaam te Soeranaja <le „motor" is. Hij is
het, die door zijn energie, zijn toewijding
zijn werkkracht de zaken tot bloei
,gt'. Hij werkt dag cn nacht voor an-
deren, mot het ecuig doel zijn schuit!
ischers uit zijn faillissement in Holland
- wa.irv.-ui niet hij doch zijn compagnon
ooizaak was af :e kunnen betalen. Zijn
grootste feestdag in iict jaar is het eteeds,
v.-anneer hij zijn blauw potlood te voor
schijn kan halen en op de lijst der debi
teuren. die hij altijd hij zich draagt, vroor
Uitgaan
FAKKcLLOOP,
I-n de Vrijdag 20 April door de Kon.
Ver. „Het Neder'.andsch Tooncel" in den
Stadsschouwburg te geven voorstelling
van „De Fakkelloop" treden op, de da
mes: Theo ManoBouwmeester (als gast)
Julia Outjpers, Emma Morel, Ada van
Duijl, Enny de Leeuwo, A-ntoiiKttc Sohns
Marie Hamel, Mimi Gossclialk en de
heeren: Louis van Gasteren, Honri Kerens,
Jacques Reule. Hans Droning, George Vc-
renet, Johan Heesters cn Kien van Nop
pen. Regie van Louis van Gasteren.
Het Tooneel
„De Motor", toontoUROl var
J. van Randwijk door „Hol
Ronerdamcoh Tooneel".
Hoe komt liet, vroeg ik mij 'Ü&S1 dag nu
afloop der voorstelling van „Do Motor"
door do Rotterdammers nf, «hit ö:t Indi
sche tooneelspel van J. van Randwijk on
danks zijn knappen bouw, zijn goeden
zijn r
reel-
1 kan i
ippei
De schrijver wil ons blijkbaar laten zi(
hoe weinig een „Werkkracht" in de Ma
schappij wontt gewaardeerd. In het e
ste bedrijf wordt Hordijk bij den Jood v
zijn dire-xeur op zij gedrongen door
jong mann-tje, «lat enkel de verdien
heeft erin -1 nat geld tc bezitten
bij den concurrent :t! Sacrabaj»6 eok i
zaak door z.jn motorische kracht lol gr
ien bloei heeft gebracht, inocl hij
daar. op iiet oogenblik. dat hij liet ho
ste voor de firma heeft bereikt, gevoed
werkkracht. Willemsen, do d-rectour,
heeft opgevoerd, verkóopon en Hordijk
moet ondervinden, dat dc geidiiuui ii
zaait alles en hij, de „niutor", niets 10 zeg
gen lieeft.
Ik kan mij voorstellen, dat hevige ver
ontwaardiging over ceu dergelijk onder
gane ondervinding den auteur tot hel
schrijven van zijn stuk iieef» gebracht,' Ik
heb zelfs zoo'li idee. dut het looiico'
„Dc Motor" een copic van een „waai
vicurde geschiedenis" is, maiir liet den
schrijver niet gelukt zijn verontwaardiging
op ons over te brengen. Nu ju, denken wij
telkens, her. is wel vervelend voor Hordijk,
maar over die teleurstelling komt hij wet
gemakkelijk heen. Voor een man van zulk
een „motorische kracht" staat imme
heele wereld open. En dan. wat botookent
teil slotte de behandeling van con plc
nis Wilk-mrcn tc/eiwver hc: andere, v
grootere ge.uk. dat hem blijf:de bliu
van den sciiuldetscher is doórgeaoiir-i
cn vooral dc liefde van Martha. Ik i
van je houdt en de reputatie van een der
knapste kooplui van heel Indic te zijn.
kan hij het leven nog al opgewekt tcgf
moet gaan. IV kon mij zelfs niet goed b<
grijpen, dat Hordijk nog lust gevoelde or
me: c-n schurk als Wü'etnieu. die zcl!
bad. langer
vonden i
zijn a
j h«M
I Mar
den iraticrigrin kant was -- zacht u
drukt sterk overdreven". Als de sehr
dan eindelijk dc uk en van Hordijk
regelt en hein aan hel slot directeur
de Bataviaschc Handelsoildernei
maakt, dan krijgen wij zoo het gevoel,
wij heel den avond enkel maar bezig
houden zijn met een „gevalletje",
op zich zelf noch dramatisch noch
bijzonder belangwekkend i?.
Toch troffen mij in dit Iiinlhche stuk
vele eigenschappen, waarom ik dozen
schrijver méér op 't tooncel hoop te
Men heeft Fabroius' Rechte Lijn genoemd
in verband met Van Randwijk'? M
Verwantschap is er zeker, maar Fabr
heeft toch meer Ie vertellen. Het verschil
tusschen Fabricius enVaai Randwijk
dat de eerste „volbloedig" cn de andere
Jules Verstracte heeft dit etui: van zijn
vriend Van Randwijk uitgekozen voor zijn
jubileum te Rotterdam; om dezen fijne
artist hadden wij daarom Zaterdag voor/
den schouwburg gaarne voller gezien. .11»
leek mij toe, dat Verstracte Zaterdag mil
zoo gedisponeerd was als anders. Hij leed
blijkbaar aan een hinderlijke verkoudheid
en dat was aan zijn spel, «lat nu cn da
vrij ma; aandeed, wel to bemerken. W
roeiden in dezen man niet de motorisch
kracht, die bergen verzetten kan. Aan Ve
stracte's zakdoek zagen, vrij, dat er cvnïg
„lekkeer" in de machine waren, waardoor
zijn blijkbaar niet op „full speed" gezel
kon worden.
Jaap van do Pol! cn Jan Mulder verte-
Konwoordigden dc geldmacht, welke klaar-
im ik «x-n'coinplimcut voorde tpeicrs'be-
docl. El Ij' van riekclcnburg was heel goed
nis dc huilerige Martha in do 'cckeaing
-an Martha toonde Van Randwijk oen
merkwaardige overeenkomst met F.-.bri-
'ciua en wel dat hij met de vrouwen op
het tooneel niet goed raad weet. Hordijk
vocht voor een rank de motorische kracht
ijn. aan zijn liefdes-motor gcloofdo ik
niet. Drie j'aar in Indiê den hartsmotor af
te kunnen zetten, als je eiken dag mot je
i ot> één kantoor samenwerkt, geloove
el wil, maar ik, als oud-Illdi.-cchmr.v.,
Ver
t Cocvc
de dramatische verf en lier
Morriën zorgde er voor, dat wij twrair.rio
fatsoenlijken geldman op hc: tooneel
In hc: eerste bedrijf zag het tooneel cr
irdig Indisch uit. Waarom men II on III
in eon Europoesch decor speelde is mlj
raadsel. „Ken beetje Europecscli Inge-
riohtl" noemde Hordijk zijn kantoor om
iict publiek blijkbaar op oen dwaalspoor to
brengen. De witte pakken deden in «Ito
Hollandsehe kamer al heel erg dwaas aan.
En lie; was niet noodig gewocst, want door
a andere plaatsing der witte coulissen
<1 men immers gemakkelijk een ander
ilieu kunnen suggereeien.
J. B. SCHUIL.
TECEN HET MISHANDELEN VAN
IEREN,
Verschenen is het verslag over liet
jaar 1922 van de vereeniging; tegen het
mishandelen van dieren voor Haarlem
Omstreken.
>e vereeniging- mocht zich verheugen
in een blijvenden groei. He: aantal le
den was ultimo December gestegen
tot 419, d. i. 86 meer dan op het einde
act vorig verslagjaar. Voor ce:i
goed deel is deze toeneming tc danken
aan overgang tot de vereeniging van
leden der Haarlcmsche afdceling van
dc ontbonden vereeniging tegen trek-
aenmisbruii:. Het aantal bcgunsti-
van dc inrichting tot het pijnloos
Icn van dieren, nam toe met 6; het
bedroeg op het einde van het jaar jjfL
'art een ongenoemd lid der vcrceni-
g werd weder con gift van 100 ont
gon. die ditmaal bestemd was voor
Üir.g van de paarden der bewoners
1 het woonwagenkamp nabij het tcr-
1 der gemcentcrciniging te Haar
lem. M« dc verspreiding van het Week
blad voor Dierenvrienden op scholen
bij de politie werd geregeld voortge
gaan.
Aan alle openbare cn bijzondere la
gere scholen te Haarlem cn in dc om
liggende gemeenten, tot het ressort der
vereeniging bchoorende, werden gezon
den cx. van ce.n werkje, getiteld
„Dierenbescherming", dat liet bestuur
wel geschikt leek om liefde voor dc
dieren bij dc jeugd te kwcckcn. Hoewel
liet bestuur zich bij een begeleidend
schrijven bereid verklaarde op aanvrage
meer ex. te zenden, werd geen verzoek
daartoe ontvangen.
Groot was weder het aantal zwervend
langs den weg aangetroffen honden cn
katten dat in de asphj-xiatie-inrichtin-
gen gedood moest worden, n.l. 360, d. i.
56 meer dan in het vorige verslagjaar.
Vooraf waren de dieren cenigc dagen
in den kennel Fauna opgenomen cn
daar op kosten der vereeniging ver
pleegd om eigenaars of belangstellenden
in staat tc stellen ze «ot zich te nemen.
Er werd echter maar zeiden om die
zwervers gevraagd. De vcrplegingskos-
ren beliepen ruim f 700.
Van de inrichting tot het pijnloos doo-
den van dieren wordt stcecs veelvuldig
gebruik gemaakt. Het aantal gcasphy-
xieerde dieren beliep dit jaar niet min
der dan 1654, waarvan 6S0 honden en 97-1
katten. In 5OS gevallen geschiedde de
behandeling gratisvoor de overige
werden kleine vergoedingen gevorderd.
Evenals vorige jaren mocht dc veree
niging voerde instandhouding van hare
asphyxiatie-inrichtinjt van dc gemeente
Haarlem een subsidie van 7S ontvan
gen.
Dat aldus eindig: het verslag
obk nu weder geen termen werden ge
vonden om deze bijdrage hooger tc stel
len, was een groote teleurstelling. Niet
alleen toch wordt met het verstrekte geld
door dc vereeniging in bet belang
der gemeente nuttig werk verricht, da'.
deze anders zelf ter hand zou moeten
neincn. doch de vereeniging getroost zich
ook belangrijke uitgaven voor het le
vensonderhoud gedurende ecnige dagen
van zwerv'end langs den weg aangetrof
fen hondc-n en katten, welke kosten an
ders door de gemeente voor hare reke
ning zouden moeten worden genomen,
aangezien het niet aangaat de zwerven
de dieren aanstonds ter dood te brengen
cn aldus aan mogelijk rechthebbenden te
ontnemen.
VROUWENGROEP VRIJH EIOSDOND.
Er zullen bijeenkomsten echouden wor
den op Maandagmiddag 2S April en Don
derdagavond 25 April, in het. Gebouw „Do
Nijverheid Als spreeksters treden op
Mevr. WUlëkes M.-.cdonaldReynvaan,
over: „De took vnn <ïe vrouw in den Ge
meenteraad" en Me;. M- Bordenis van
Bcrlekom, over: ..Onderwijs voor Meisjes",
Feuilleton
HET GEHEIM VAN
ZIJN VADER
Naar het Engelsch van
E. PHILLIPS OPPENHEIM.
29)
Dezen keer dacht ik er langer over
na, maar ik kon de armband nergens
mee in verband brengen. Het is
vreemd, dat dit me niet gelukte, maar
zoo was bet nu eenmaal.
In den derden nacht kreeg ik het vi
sioen weer, maar nu óp een andere
manier. Deze keer zat do armband
boven aan den witten, kouden arm
van een slapende of doode vrouw. Tij
dens het visioen scheen het mij toe
dat de armband mij iets in mijn ge
dachten bracht.
Ik dacht aan een morgen in het ver
re verleden, toen ik de kleedkamer
van mijn meester binnen kwam cn
hem, met een blos op zijn knappe ge
laat, gebogen zag staan over twee loe
ren étui's die juist vnn een hiwoli-u'
in Parijs gekomc-n waren. De étuis
stonden open en .terwijl ik zijn bed
in orde maakte, kon ik ze goed zien.
Zij bevatten heide gouden armban
den, die volkomen eender waren. Kort
daarna merkte ik dat mijn meester er
een om zijn rechterarm droeg. De ri
der had hij aan Mademoiselle d'Auge-
vilie cadeau gedaan.
Dit alles flitste even door mijn brein.
Toen staarde ik weer naar die onbe-
wegelijken arm met de gouden band.
Het scheen mij toe dat deze armband
precies eender was als de twee, die ik
toen gezien had, behalve in een enkel
opzicht. Fr was een klein rond knopje
bij de sluiting. Op den anderen was
dit niet zichtbaar, waardoor de groo
te eenvoud nog meer opviel.
Toen ik bleef kijken gebeurde er
iets vreemds. Een andere hand, bijna
onnatuurlijk wit, met lange, dunne
kleurlooze vingers, werd lungzaam
zichtbaar en draaide dc armband aan
den arm om. liet resultaat was clat
het kleine knopje niet meer ie zien
vvs en dat deze band dus sein inbaar
pree.os gelijk was aan dc beiue ande
ren. Toen dit gebeurd was, verdween
de hand heel langzaam, alsof ze in de
lucht oploste.
Eerst gebeurde er een tijd lang niets
toen draaide de armband weer lang
zaam terug. Ze was nauwelijks tot
stilstand gekomen of do hand werd
weer zichtbaar, en draaide weer tot
het knopje verdwenen was. Dit ge
beurde drie maal. Toen werd i'.i wak
ker.
Dien heelen dag bleef ik over dezen
vreemden droom peinzen. Den volgen
den morgen besloot ik dat er iets ge
daan moest worden. Na een langen,
droomloozen nacht stond ik vroeg
op, pakte een kleine tasch in en kon
digde aan dat ik op reis wilde gaan.
Natuurlijk protesteerde mijn moe
der heftig legen dit onvoorzichtige
plan. Ik zou dadelijk herkend'en ge
arresteerd worden, zei ze. maar ik
herinnerde er haar aan hoe ik er had
uitgezien in den lijd toen mijn signa
lement aan de politie opgegeven was.
Mijn ziekte had mij een goeden dienst
bewezen. Niemand had in William
Smith, zooals ik mij nu noemde, Phi
lip Neilleon. den bediende van wijlen
den Graaf van Alceston, kunnen her
kennen, die beschuldigd werd van
moord op zijn meester. Nelllson was
lang, donker en had een gladgescho
ren gezicht; e» de tegenwoordige Wil
liam Smith was een oud man, mei
gebogen rug, die onzeker liep en spier
wit haar had. Zelfs mijn moeder kon
er niets tegen in brengen toen ik haar
op de verandering in mijn uiterlijk
wees.
Ik had twee dogen noodig om naar
Leicestershire te komen. Aan het ein
de van den tweeden dag bereikte ik
Int huis en vroeg Lady Alceston te
sy-raken.
Eerst zei men mij dat dit onmoge
lijk was. Zii wilde niemand ontvan
gen. Maar ik liet haar m jn naam
brengen in een gesloten brief, en de
man kwam dadelijk terug. Lady Al
ceston zou nnj ontvangen.
Men bracht mij door veel kamers
en langs vele gangen naar een klein.
donker vertrek. Een vrouw met grijs
1 haar en een treurig gezicht keek vol
verwachting naar mij vanuit een
I luien stoel en mijn hart. dat eerst bij-
na had stilgestaan, klopte snel en ik
kreeg tronen in m in oogon. .-Vis ik
veranderd was. wat was zij dan?
1 Waar was haar mooie bruine haar en
haar prachtige teint en betoovercude
glimlach, die haar eens tot een schoon
heïd van de uitgaande wereld hadden
gemaakt? Weg, alles weg! Een beven-
de oude vrouw boog zich in het sche-
merdonker naar mij loc. Zij had niets
meer van de Lady Alceston van het
verleden, behalve de koninklijke hou-
ding van lia.ir hoofd.
„Neillson? Neen, onmogelijk! Mijn
hemel! Wal ben jc veranderd! Of ben
je vermomd?" zei 2e zacht fluiste
rend.
Ik schudde het hoofd. „Dc natuur
heeft me vermomd, mylady". zei ik.
„Ik ben ziek geweest".
„Kom hier, Neillson, en geef mij je
hand. Het doet me goed om iemand
Ie zien dl: alles weet Mijn n
is hier geweest en de wanhoop In zijn
oogen is vreeseüjk. Ik moest hem vru
sturen. Waarom lxn je acl.oiucn
Denk je dat het veilig is?"
Ik streek door mijn langen baard eti
wees op de rimpels in m.jn gezicht
en mijn diepliggende oogen.
„Ik deDk wel dat het veilig is", zet
ik. „Gelooft u ook niet, mylady?"
Zc keek vol medelijden naar me tn
kreeg tranen in haar oogen.
„Ja, ik denk het wel", zei ze. Maar
waarom ben je gekomen'? Je moet er
toch een reden voor gehad hebben".
„Ja. ik had cr e«n reden voor, mv-
ladv. Ik heb een vreemd visioen ge
had".
„Drie inaal heb ik, midden in «len
nacht, met gesloten oogen een ding
gezien. Ik heli eeu armband gezien
aan den arm van een doode vrouw".
„Mijn hemel!"
„Mylady, jaren geleden toen ik met
Lord Clanavon heette hij toen nog
in Frankrijk was. Kocht Pij tw«-
goutien arn'i..an:'.en. Een er \11t1 guf
hij aan <le mouw met wie hij ge
trouwd is de andere droeg hij zelf.
„I)at wist ik", kreunde zij.
„Wist u dat?" vroeg ik opgewon
den. „Heeft u dien armband ooit ge
zien?"
„Neillson", zei ze met he«sche stem,
„het is vreemd dat jo mij dit juist
vraagt. Lui ter. dan zol ik je i-1* ver-
lellen. Twee dagen voor de begrafe
nis las ik oen bericht in de krant
o'-er den moord in Bcthna! Green.
Hoven aan den arm van de vrouw
was een gladde go
vonden".
„Verder!" momjv
„Toen herinner
man de zijne 1102 a
misschien gezien k
overeenkomst zou 1
Wie kon zeggen wat cr dan gebeurd
zou zijn? Er komen tegenwoordig
vreemde dingen onn liet licht en do
waarheid is als r-en kurk die onder
water gehouden worót en steeds naar
armband go-
u i dat mijn
iroeg; dat dit
rden; dat uc
Ik
rerd
bevangen door een rusteloi
en midden in den nacht ben ik naar
zijn kamer gegaan
„Ja! ja!"
„En heb ik den armband van zijn
urm weggenomen".
„Dus u hoeft den armband nu!"
riep ik uit. „Hier?"
„Ja"
Ze :!ond langzaam uit haar stoel op
!>«-;> met b:luilp vuil een stok dc ka
mer door en maakte een kast open.
Even later kwatn zo terug, met een
gouden armband in de hand.
Ik greep hem en kook er vol span
ning nnnr bij het licht van het vuur.
Vlug draaide ik den armband om.
Het was vu-1 cn zeker een vnn dc twee
urm-irn n -lie tk lang g«>le.ien op de
toilet: M van mijn meester had zien
liggen, lk zag het aan den absoluut
g'ndden vorm zonder zichtbare slui
ting. Het was eon van «lie twee ann-
