Buitenlandsch Overzicht
KASPAR HAUSER
Van tweo tot vijf uur in rlen mid
dag hcbbon ruim vijftig personen een
bezoek gebracht o.rn.: dr. J. Brink
man, dr. Götte, directie, onder-direc
tie en verder personeel van de Haar-
lemsche Bank, oud-patléhten van
mevr. Mes—v. d. Bosch, afgevaardig
den der Nodorlandsche Rcisvcroeni-
gïng, afdeoiing Haarlem, familiele
den, buren en vrienden, (en dat zijn
er velen!) Onder de bloemstukken be
vond zich één van de Schagchel-
straat-bowoners, één van de directie
der Haarlem sell e Bank en van liet
personeel, één van de afdeoling Haar
lem der Ned. Reisverezniging, waar
van mevr. Mesv. d. Bosch behalve
één der oprichtsters ook een verdien
stelijk lid is, enz.
De recept ie had een buitengewoon
geanimeerd verloop.
Het Rijk en de terreinen
aan de Kinderhuissingel
Moet het Rijk schade vergoeden
Aan de Memorie van Antwoord op het
afdeclingsvcrslag der Eerste Kamer in
zake het wetsontwerp tot vaststelling
van de begrooting van inkomsten en uil
gaven van het Bouwfonds voor de de
partementen van binnenlandsclic zaken
en van onderwijskunsten en wetenschap-
pe voor het dienstjaar igzz, wordt ont
leend, dat de minister van Binnenland
sehe Zaken cntLandbouw niet kan toe
geven dat, terwijl tusschea het Rijk er
de gemeente Haarlem niet tot stand is
gekomen een koopcontract met betrek
king tot het icrreir. aan den Kinderhuis
singel aldaar, op het Rijk dc morcelc
verplichting zoude rusten tot betaling
aan die gemeente van de kosten, door
haar besteed voor den aankoop van dat
terrein. Overneming van het rijk van
den betrokken grond zou thans niet ver
antwoord zijn. Ten einde te trachten
verbetering aan te brengen in den bc-
staanden toestand ten aanzien van do.
lokaalruimto ter provïciale griffie, is
intusschen overleg geopend met Gede
puteerde Staten.
Gelijk bekend was er eerst sprake van
dat op de terreinen aan den' Kinder-
buissingol een nieuw Gouvernementsge
bouw zou komen en is daar later ^an af
gezien.
Het Toonee!
Gyrano de Bergerac.
De wereld wil bedrogen zijn!
Er zijn nog altijd mensehen evenals
in. den tijd van Saar.je Burgerhart die
alleen naar <]e komedie gaan, als er Fran-
schen of andere vreemdelingen spelen.
Xe Théatre du PortoSaint Martin Pa
risdat is toch wel heel iets anders,
niet waar? dan wanneer zoo'n gewoon
HoIIandscli gezelschap als het Neerlnndsch
het Sehouwtooncel ot het ETofstadtooneel
OptreedtI Er is e. hml liml. 'n
zeker cachot, 'n bepaalde distinctie, 'n
prettige beschaving, enfin, er is altijd
precies alles wat wij bij de Hollanders
Ja, ja, morgen brengen! Luien wij hot
maar dadelijk zeggenwij hebben ons in
tijden niet zoo „in de provincie" gevoeld
als gisterenavond.' Parijs? Porie Saint
Martin? Het mocht wat! Een boêreutco-
neeltje in oen provinciestadje in het Noor
den van Frankrijk oi in de achterlanden
van -iigiersl Wat zouden de Parijzenaars
hebben zitten schateren of fluiten als
zij dat „hotel de Bourgogne" in I hadden
gezienEn het café van Vogelenzang of i
Bennebroek als achtergrond van de „bal
konscène" Maar wat weten die provin
cialen in Haarlem nu ook van tooneel?
Die vinden alles toch goed, als wij maar
zeggen: Porto Saint-Marlïn, niet waar?
Maar dat alles zou niets zijn geweest, als
wij in dat pooverc decor maar voortdurend
de stem van Rostand hadden gehoord I
Maar in plaats vom Rostand, de pi'éeieuse,
kregen wij con Catharine uit tie „Halles
au poisson", instedc van Christian de
Neuvilelte, le beau garcon, sagen wij een
harkigen dilettant met 4 paar armen en
3 paar beencn, die in het Thénire de la
Porte-Saint Martin zeker van do planken
zou zijn weggehoond, voordat hij één re
gel van Rostand had gezegd. Wanneer
onze dames en heeren verbonden zijn aan
het Theatre dc la Porte Saint Martin, dan
is het waarschijnlijk als suppoost of als
juffertje van de vestiaire, hoogstens, als
derde reserve voor de landreizen in de
provincie I
En daur hadden wij nu allen heel def
tig onze smoking voor aangetrokken I Het
zou een verloren avond zijn geweest, als
daar niet midden tusschen dat Sohraiere
troepje Damorès had gestaan als Cyrano
de Bergerac! Damorès heeft do voorstel
ling gored 1 Wij hebben betere Cyrano's
gezien, maar toch.ook Damorès droeg
de panache vol zwier c-n fantasie. II:j was
soldaat en dichter tegelijk. Vooral in zijn
liefde voor Roxane trof deze Cyrano mij
door zijn wannen, lyrischen toon. De bal-
kosï-seene werd ua::k zij eijii mooie ly
riek het hoogtepunt van den avond. In
hel lezen van een brief in V vond ik hem
voor een Cyrano te larmoyant, maar prach
tig was hij aar. hei slot. De scène met dc
Gascogners en Neuvilette in II vras ook
door samenspel zeer goed. Het was het
eeoigo toonoel, waarin wij van
blo kónden spreken.
Door Damorès hebben wij
Rostand gehoor*!. Van de anderen vtel al
leen nog Do Guiehe op van den heer
Bardon, die zich onderscheidde door zijn
mooie stem en zijn distinctie. Damorèi
die natuurlijk in Frankrijk gewoon i:
dat de bekende gedeelten als Les C:
dets de Gascogne, de tirades op dón neus,
enz. applaus krijgen, zal de Hollundi
wel koel hebben gevonden. Maar aan het
slot werd hom toch warme hulde gebracht
en deze hulde aan Damorès was verdiend.
J. B. SCHUIL.
ACTE EXAMEN L.O..— Haarlem,
lt) ApriL uecMiruiueerd S niunl. can
didate». Gosiaugd de iieeron D. 1J.
Groot, ii. van nuisi, J. H. Jansen, J.
Jongens, F. J. «.e Joode, J .11. van der
Meer, J. B. Melis, allen van Haarlem.
TENTOONSTELLING MODERNE
KUNST. De tentoonstelling van
moderne kunst uit verzameling.:n van
bewoners van Haarlem en omstreken
in Teylera Museum (Spaarne lü) uit
gaande van de afd. Haarlem van het
Nederlandsclt Kunstverbond za.l Don-
•dag 26 April om 3 uur worden ge
opend.
KUNSTPORTEFEUILLE. Het
ligt in liet voornemen van den kunst
handel F. 11. Smit tn de Groote Hout
straat alhier een portefeuille van bso*
dende kunst santen te stellen.
De portefeuille zal een twintigtal
der voornaamste tijdschriften, die op
kunstgebied in vier talen verschijnen
bevatten terwijl bovendien nog zóó
veel verschillende boeken op dit ge
bied bijgevoegd zullen worden als het
meer of minder talrijk aantal deelne
mers zal toelaten.
I-Iet ligt in do bedoeling daarvoor in
hoofdzaak sverken te kiezen die (.Trior
liun kostbaarheid in den regel buiten
het bereik van vele particulieren vtib
len. En wel werken over oude en mo
derne schilderkunst, beeldhouwkunst,,
miniaturen, aardewerk, meubelkunst,
bouwkunst, Oostersche en grafische
kunst.
Een vijftiental tijdschriften zal ?e-
I jkt jdio- .n omloop zijn.
Aan het eind van het a.bonnements
jaar zullen de tijdschriften en boe
ken, die uit de circulatie worden ge
nomen per jaargang of exemplaar
aan den meestbiedende der deelne
mers verkocht worden.
SOCIETF.IT „VEREENIGING".
Voor dc verkiezing van een commissa
ris-boekhouder .vr.n de sociëteit ,.Ver-
eeniging" (vacature M. li. Biiiger)
wordt door het College van Gecommit
teerden der Sociëteit aanbevolen dc
heer .M. Loosjes.
BlnnenlaM
De Kieswet-overtreders
De heer Coiijn dringt aan op
versterking der rechterlijke
macht.
De heer 1L Coiijn heeft aan den mi
nister van Justitie de volgende vragen
gesteld
1. Heeft de Minister kennis genomen
van het cijfer dergenen, die bij dc jong
ste verkiezing niet voldaan hebben aan
den door dc wet voorgeschreven op-
komstplicht?
2. Ducht de Minister niet, dat daar
onder enkele honderdduizenden zullen
•zijn, tegen wie, krachtens het 2de lid
van art. 149 dor Kieswet, een vervolging
za! moeten worden ingesteld?
3. Is de Minister van oordeel, dal de
rechterlijke macht in haar tegenwoordi
ge samenstelling in staat is eenige hon
derdduizenden derer overtredingen bin
nen een redelijk tijdsverloop te behan
delen?
4. Indien het antwoord op de derde
vraag ontkennend mocht luiden, is de
Minister dan niet van oordeel, dat tij
dig maatregelen lot versterking der
rechterlijke macht behooren te worden
genomen, en is de Minister voornemens
tot bet doen van voorstellen ter zake
over te gaan?
JEUGDBEWEGING VAN HET NED.
ROODE KRUIS.
Het hoofdbestuur van het Ncdcrland-
sche Roode Kruis heeft besloten tot or
ganisatie van een jeugdbeweging, om
de jeugd op te voeden in de vredesbe-
ginsclen van het Roode Kruis. De hee
ren dr. I. II. J. Vos. wethouder van
Amsterdam, en ds. N. Padt, tc Zand-
voorr, zijn tot commissarissen van het
Roode Kruis voor deze jeugdbeweging
benoemd en zullen in verschillende ver
gaderingen als sprekers optreden, om
het nieuwe denkbeeld te propagceren
De gemelde oprichting van het week
blad Holland's Jeugd, waarvan binnen
kort hét eerste nummer verschijnt, is
van deze jeugdbeweging een onderdeel.
De Ned. Tuinbouwraad
Afzet van tuinbouwproducten
naar valuta-zwakke landen.
Te Utrecllt is de 15e jaarvergade
ring van den Ned. Tuiobouwrauu ge-
Jiouden. Het verslag van de vergade
ring melat onder moer:
De Besturen van „de Langendijkcr
Groenien-Ctntrale" te Broek op Lun-
gendijü, den „Noorder-markiboiul",
te Xoord-Scharwoude, en der Coup.
Tuinbouw- en Handelsvereniging „De
Tuinbouw" te Obdam stelden voor:
lo. bevordering van den uitvoer
naar valuta-zwakke landen;
2o. te trachten bij dc Regeering gel
den te verkrijgen voor de bevorde
ring der tuinders) langen, vooral
door bevordering van den afzet naar
Amerika, in daartoe doelmatig inge
richte koelruimten, en door steun te
verkenen in den vorm van deelname
in het risico.
Over deze twee punten werd een
zeer uitvoerige inleiding gehouden
door den heer F. v. Valstar.
Het resultaat dezer inleiding was
dat de volgende besluiten werden ge
nomen:
lo. Het Centraal Bestuur zal zich
tot de Regeering wenden, om van
haar zekerheid te krijgen, dat de cx-
portcredietsn, speciaal van boom- en
fruitkweekers met dusdanige snel
heid worden verleend, dat zij nog oen
nuttig effect, kuuneoi hebben.
2o. In overleg met de Groep: Yei-
Imgsvereenïgingen, zal liet Centr.
Bestuur zich schriftelijk en monde
ling tot de Regeering wenden,„om ala-
nog baron steun te verkrijgen voor
den afzet van tuinbouwproducten
aar de valuta-zwakke landen.
3o. Bij de Regeering zal etr alsnog
op aangedrongen worden, nate gaan,
wat door haar peda-n? kan worden in
het belang van den tuinbouw.
In plaats van den heer W. G.
Droog, periodiek aftredend als ver
tegenwoordige!: der bloembollenteelt
in het Centraal Bestuur werd be
noem de heer S. Schooneveld, te
Rijnsburg.
TER NAGEDACHTENIS VAN
MR. H. COEMAN BORGESIUS.
Naar het Dev. Dagbl. meldt, heeft
zich een uitvoerend comité gevormd,
waarin personen uit alle deelen van het
land hebben zitting genomen, hetwelk
zich ten doel stelt, alsnog in concretcn
vorm hulde tc brengen aan de nage
dachtenis van oud-minister mr, II. Goe
man Borgcslus, overleden in 1917, door
een monument, een schilderij, een fonds
of iets dergelijks. Tevens heeft zich voor
dit doel een cere-comité gevormd.
Gemengd nieuws.
EEN DORPS-DRAMA IN
ZUiD-SLAVIë.
Uit Agram wordt gemeld, dat bij
een boismg in een naburig dorp tus
schen boeren en politie-agenten, die
deserteurs kwamen arresteeren, drie
boeren gedood en zet en zwaar gewond
werden.
HET 1 MEI-FEEST IN ITAUë
OFFICIcEL AFGESCHAFT.
De regeering hoeft besloten dat de
le Mei in Italië niet langer meer als
een openbare feestdag zal worden be
schouwd.
EEN WEDDENSCIIAPPENBELAS
TING. IJ ij het indienen van de be
grooting heeft de kanselier van de
Engelsehe schatkist medegedeeld, dat
hij voornemens was, het vraagstuk
van het heffen van belasting van wed
denschappen in studie te nemen. De
„Evening Standard" verneemt thans,
dat de regeering zich bezig houdt met
de samenstelling van een speciale com
missie om het vraagstuk te onderzoe
ken. De commissie zal bestaan zoowel
uit Lagerhuisleden, die eigenaars zijn
an renpaarden, als uit deskundigen
an het departement van belastingen.
Het spreekt vanzelf, clat uit de krin
gen van jockey's, bookmakers en van
het weddend pvib'iek. sterk lesen een
dergelijke belasting w-ordt geageerd.
Het bliikt echter, dat ook van andere
z'jde, o.a. van d'-e der kerk, op priri-
cïoieele gronden bezwaren te een een
wedder,schappenb-lasting worden an"
gevoerd. Pe n*vering 19 voornemen*,
alle b'langhrbbend^n ruirn<» gele
heïd te geven om hun bezwaren ken
baar te maken.
COMMUNISTISCHE ONLUSTEN IN HET ROERCEBIED.
HET OORDEEL VAN DE COMMISSIE DOOR DE ENCELSCHE ARBEI
DERSPARTIJ AFGEVAARDIGD OM EEN ONDERZOEK IN TE STELLEN
NAAR DEN TOESTAND IN HET ROERCEBIED OVER DE DUITSCHE
SCHADELOOSSTELLING.
Dezer dagen is het rapport der
Britsche Arbeidersdelegatie,
gepubliceerd.
Het rapport stelt vast, dat, ondanks de
aanmerkelijke vermindering in de pro
ductie der groot-industrie, de voorraden
nog aanzienlijk zijn. ten directeur der
Krupp-fabriek heeft tot een lid der de
legatie gezegd, dat men nog over vol
doende grondstoffen beschikt tot Au
gustus. De par. in het rapport, welke
over den levensmiddentoestand hantlcli,
zeg: Het schijnt niet aan levensmidde
len te ontbreken, de prijzen hadden nei
ging tot dalen, de werldoozcn worden
door staatssteun en door inschrijvingen
der patroons geholpen. De par. met be
trekking tot de houding der Duitsche
arbeiders zegt Dc arbeiders schijnen
over het algemeen verstandig en gema
tigd. Velen erkennen, dat Duitschland
de schadevergoeding diende te betalen,
waarvoor zij reeds tien procent van hun
loon ter zijde hebben gelegd. Zij verzet
ten zich met beslistheid tegen een af
scheiding van het rijk. De groote massa
is bereid te ondeihaiidelen over nieuwe
schadevergoedingsbetalingen en waar
borgen voor Fmnkrijk's veiligheid.
Over de ho.uding van het Fransche le
ger zegt het rapport De .taak der Fran
sche troepen is moeilijk en kiesch, doch
zij wordt uitstekend vervuld. Er zijn
geen conflicten meer met dc bevolking
voorgevallen. De mannen van dc regi
menten, die afkomstig waren zijn uit de
aan de verwoeste gebieden grenzende
streken, moeten gelroffen zijn door het
contrast tusschen den toestand bij hen
en dien in dit land, waar men herhaalde
lijk uiterlijke teekenen waarneemt van
den voorspoed en het aangename be
staan der arbeiders.
Generaal Degoutte, zegt het rapport,
hoopte cn verwachtte een spoedige ca
pitulatie, doch daarvan waren bij het
Duitsdie volk geen teekenen te bespeu-
Ten aanzien van den toestand in de
j door de Britten bezette zone, zegt he:
rapport, dat de soldalen onder zeer
t moeilijke omstandigheden he' Britsche
prestige op een hccg peil hadden
houden. „Zij waren noch kruiperig in
hun onderhandelingen met de Fran-
I schen, noch sentimenteel in hun be'nan-
deling van de Duitschcrs. Van alle kan
ten hoorden wij den lof verkondigen
over het gedrag van de offideren en de
soldaten. De Britsche zone is geken
schetst als een rots van Gibraltar in het
Rijnland. Zij is ongcwijfeld een voor
post, waar een bepaalde harmonie
heerscht te midden van een verbijsterde
bevolking-, doch zii ligt gevaarlijk dicht
bij het kruitmagazijn in het Roergebied.
Het rapport merkt op, dat de kosten
van de bezetting voor Frankrijk buiten
alle verhouding staan van het bedrag,
dat het terugontvangt.
De delegatie beveelt aan
onmiddellijk een beroep te
doen op de regeeringen van
Frankrijk cn Duilschland
om hun voorstellen voor te leggen aan
een internationale rechtbank. Het rap
port geeft aan de Britsche regeering in
overweging het initiatief te nemen in
den vorm van een openlijke en duidelijke
verklaring van, de Britsche politiek.
Het rapport bevestigt het standpunt
der Arbeiderspartij, dat geen regeling
kan worden verwacht wanneer de Fran-
schen, Belgen en Duitschers aan zich-1
zeiven worden overgelaten.
Over
Het goed recht van Frank
rijk komt een Amerikaansch
oordeel.1
William D, Gunthrie, deken der ad
vocaten te New-York, heeft in een in
terview met de Matin"' verklaard,
dat de overgrootc meerderheid der
Amerikanen de bezetting van het
Roergebied gunstig gezind is. Frank
rijk doet tegenover het ongeschonden
Duitschland, dat opzettelijk het ver
drag van Versailles schond, zijn plicht
door het tot betalen te dwingen. De
Ver. Staten wenschen Iet herstel van
den normalen toestand in Europa,
doch niet ten koste van Frankrijk.
België en Frankrijk, aldus Guthrie,
moeten in het Roergebied volle vrij
heid van handclou hebben. Ik stem
dus met het terugtrekken der Amcri-
kaansche troepen in, hetwelk hun de
volle vrijheid in do vroegere Ameri-
lcaansche zone verschaft. Frankrijk,
dat reeds te veel heeft geleden door
het wachten eu onderhandelen, zou
een zware fout begaan door zijn pc
litiek te richten naar de zoo veran
derlijke buitenlandsche stroomingen.
Daarvan moet het zich herstellen- Het
staat aan niemand, zelfs aan den Vol
kenbond niet, om zijn rechten te ver
dedigen, want* het zou op die wijze
weldra verlamd zijn.
Er komen intusschen nadere me
dedelingen
omtrent de Bergmann-
vCorstellen
Wat betreft de berichten en bewe
ringen door de Duitsche propaganda
verspreid omtrc-nt de missie van Berg-
mann in verband met de conferentie
van Parijs .is zoo wordt uit Parijs
geseind het voldoc-nde er aan te
herinneren
1. dat het rijk vaak gelegenheid
heeft gehad schrifte'ijke voorstellen te
doen. maar dat hel dit steeds heeft
nagelaten. Toen Duitschland op 7 De
cember besprekingen voorstelde tus
schen Fransche en Duitsche indus-
tïieete'n. werd geantwoord, dat alleen
nauwkeurige schriftelijke voorstellen
langs diplomatieken weg overge
bracht. onderzocht konden worden.
Deze voorstel'en zijn nimmer gedaan
of aangeboden.
2. een =ehriftel:ik plan werd od dc
conferentie van Parijs niet aangebo
den. Berginaiin bezat zelfs niet een.
dergelijk plan. Eeist op 4 Januari
aan den voo-evond van de beëindiging
der conferentie, werd de tekst van een
aanbod aan den Duitsohen gezant te
Pariis getelegrafeerd.
De conferentie ving trouwens uiteen
zonder dat Bergmann had gevraagd,
haar met dit aanbod in kermis te stel
len, hetgeen aantoont, dat Duitsc-h
land niet voornemens is geweest, ern
stige voorstellen te doen.
V/innon de Fransciien
veld.
in het Roergebied? Zii geven den in
druk van wel.
De Fransche minister van Finan
ciën. De Lastevrie heeft na zijn te
rugkeer uit het P.oergebieJ bet. vol
gende verklaard De bedragen, welke
wij in geapiv-poieerde deviezen innen
aan uitvoerrechten, en die aanvanke
lijk nagenoev nul waren, zijn als
volgt toegenomen (de waarde van den
franc genomen tegen den koers van 9
April): Van 7 Februari tot 20 Febr.
2640 francs, van 20 tot 28 Fefb-r. 94.016
franc van 1 Maart tot 10 Maart
213.63S franc; van 10 tot 20 Maart
204.358 franc en van 20 tot 31 Maart
432.338 franc.
De minister gaf vervolgens een uit
eenzetting van den fïnancïeelen toe
stand van Duitsch'and. dien hii zeer
deobt noemde. Hii wees er on. dat
Duitscldand van 10 tot 20 Maart
1559.537 millioen mark fieeft uitge
geven en van 20 tot 31 Maart 882.023
millioen. De uitgaven waren slechts
voor resp. 101 mil'iard gedekt.
De vlottende schuld van Duitschland
steeg van 1.611.048 millioen papier-
mark op 1 Januari 1923 tot 6.601.142
millioen op 31 Maart.
Na herinnert te hebben aan de mis
lukking der Duitsche goudleening,
vestigde de minister de aandacht op
de krankzinnige uitgaven van Duitsch
land in het Roergebied, waar hon
derden millliarden door d'e werkgevers,
arbeiders en spoorwegarbeiders vvor-
den gestort vcor ondersteuning. 1
De minister besloot met te zeggen,
dat Duitschland niet tot in het onein-
dige tegenstand zal kunnen bieden.
Een dergelijke politiek leidt tot een
zekere catastrophe. Ten slotte wees i
hii op de vastberadenheid der j
Fransciien. Belgen en Italianen on? te
overwinnen, evenals in 191S.
Da Lezetting wordt nos
uitgebreid.
De Belgen hebben nu ook Jülich be
zet.
INGEZONGEN MEDEDEELINCEN
a 60 Cts. per regel.
ANATOMISCH MUSEUM
DE MENSCH MOEDER EN KIND
GROOTE HOUTSTRAAT 1. HAARLEM
ONHERROEPELIJK 30 APRIL
LAATSTE DAC VERZUIMT DIT NIET
ernstige onlusten te
Mulheïm
voor. Daarover wordt geseind Donder
dagmiddag is het hier tot geregelde
straatgevechten gekomen tusschen de
wcrkloozcn en de burgerij. Onder lei
ding van de nog te Miilheiin aanwezige
Schupo-beambten had zich onder mede
werking der burgerij eu brandweer een
Sclbstschutz gevormd. De werkloozen
hielden in' de straten automobielen en
andere voertuigen aan en vormden daar
van barricaden, waarachter zij zich ver
schansten. Aan beide zijden werd met
hagel geschoten, omdat moderne gewe
ren niet meer ondei de burgerij te vin
den zijn in verband niet de inlevering
van wapenen.
De toestand is op het oogenblik vrij
ernstig. De opstandelingen houden het
tadhuis geheel omsingeld, zoodat de
genen, die zich in het stadhuis bevin
den, geheel van de buitenwereld zijn
afgesloten. Zij hopen, aan de aanvallen
der opstandelingen weerstand' te kun-
bieden. Ook worden door dc werk
loozen verschillende straten afgezet.
Donderdagavond om acht uur werd het
volgend communiqué over den toestand
verspreid De stad bevindt zich in han
den der opstandelingen. Het raadhuis
wordt geregeld onder vuur gehouden.
De Franschen nemen een passieve hou
ding aan. Zij hebben het verzoek der
Duitsche autoriteiten, om Schupo-be
ambten uit Kamborn te mogen requi-
reeren, afgewezen. Op het oogenblik
worden nog met generaal Desvignes :e
Dusseldorf onderhandelingen over een
versterking der politiemacht gevoerd. De
opstandelingen hebben dc toegangen L-ot
de stad afgezet en oefenen er een pas-
contrölc uit.
Est? ernstige toestand to
Dortmund.
Uit Dortmünd wordt geseind
De toestand, ontstaan door de werk-
loozendemonstraties, is zeer erns'ig. De
betoogers trokken ook weer naar het
stadhuis en omsingelden het. In de bin
nenstad, wordt voortdurend gescho'en.
Ook he; raadhuis weid onder vuur geno
men. Blijkbaar heeft men hier te doen
met een putschpoging, die door misda
dige elementen wordt gesteund.
Essen en de werkloozen.
Ook te Essen is het tot werkloozen-
demonstraties voor het stadhuis geko
men. Door het gemeentebestuur en de
burgerij waren echter reeds omvangrijke
maatregelen genomen om eventueele
aanvallen te kunnen afslaan. Bovendien
het gebouw door de brandweer be
zet. De menigte verspreidde zich daar
op, zonder dat het tot incidenten kwam.
De werkloozen, aan wie door het gc-
eentcbestuur werk is verschaft, hebben
erkenning van den werkloozenraad gc-
eischt. Ook verlangden zij een verhoo
ging van de Iooncn voor het werk, dat
hun door de gemecn'e werd aangebo
den. Onder den druk dor omstandighe
den heeft hei gemeentebestuur voor de-
eisch móeten zwichten, op voorwaar
de evenwel, dat van cc aangeboden ge
legenheid tot werken dan ook zal wor
den gebruik gemaakt.
Een comité der werkloozen is naar
Berlijn gegaan voor besprekingen met
den minister van Arbeid.
Naar de bladen uit Essen vernemen,
hebben 'de Franschen in het Roergebied
twee spoorlijnen in bedrijf genomen,
waarop in normale lijden dagelijks 57
sneltreinen, 237 personentreinen, 722
goederentreinen en 146 ■materiaal-trei-
nen reden. Op 6 April reden zes perso
nentreinen in elke richting, die nage
noeg leeg tvaren, twee geladen en twee
leege proviand-treinen en acht leege cn
zeven met kolen en cokes geladen goe
derentreinen, die uit ongeveer 40 wag
gons bestonden.
Er kwamen weer
Verspreid nieuws.
DE FRANSCHEN IN MAROKKO.
Onlangs hebben wij gemeld dat er
plannen waren gemaakt voor nieuwe
operaties in Marokko, welke tot de al-
gekecle pacificatie van het protectoraat
zouden moeten leiden. In het begin van
den winter wil men eenige bataljons met
verlof sturen, ten einde ook dc kosten
der expeditie te verminderen.
De- ..Temps" meld: nu dat ce opera
tics, die reeds begonnen zijn, door het
•lechte weer worden opgehouden. De
mobiele colonne van Tadla is echter, na
de posten in ce streek van AnocgaT, wel
ke de vorige week op de opstandelingen
veroverd waren, tc hebben verstrekt, op
nieuw opgerukt in liet gebied van Tit-
N'izzia, waar dc tegenstanders slechts
geringen weerstand boden. Dc Fransche
troepen ondervinden evenwel groote
moeilijkheden bij het oprukken, door .het
sterk geaccidenteerde terrein en den
door de regens doorweekten bddem.
Ook in het gebied van Beni-Oearaïn
is de mobiele cólonnc tot op vijf K.M.
van Bcrkine doorgedrongen, daarbij de
troepen van den Sjcrif, die krachtigen
tegenstand boden, voor zioh uitdrijvend.
Doch ook hier stiet zij op moeilijkhcdeti
door het bergland en het slechte weer
veroorzaakt.
(Een geheimzinnige geschiedenis)
I-Iet zijn overwegingen als deze ge
weest, die een aantal schrijvers over hei
Hauser-problcem we hebben ze reeds
een paar maal voor het gemak de anti.
Hauseriancn genoemd lot de
conclusie gebracht hebben, dat
we in Hauscr niets anders te
zien bebben dan.... een slim-
znen bedrieger! Wel is waar niet in dien
zin natuurlijk, dat Kaspar van tc voren
het plan zou hebben gevormd, om als
16-jarige knaap de heelepublieke opinit.
van Europa om den tuin te leiden cn he
te brengen tot ontvoerde prins, maat
ongeveer iu dezen geest, dat hij een wrg-
geloopcn jongen zou geweest zijn. die
een comecïicspclletje zou hebben opge
voerd bet spellc t j e overigens wel!
een verhaaltje zou hebben opgedischt
de vondclingcnbrief zou dan door hem
zelf geschreven moeten zijn cn al
verder sïrauleercnde zich de belangstel
ling en het al tc spitsvondige detectivc-
dilcltantisme van heel Europa innerlijk
glimlachend zou hebben laten welgeval
len. Mei? somt daarbij gevallen op van
andere weggcloopcn kinderen, die de
een langer, dc ander korter, sommig-.i u
zelfs in dc buurt van hun ouderlijk* I
woonplaats, rondgezv. orven hebben, het-j
zij alleen, hetzij in gezelschap van an- st
dere zwervelingen, verscheidene perso-1 -
tuin leidden, b.v, door doofstomheid tejlc
simuleercn, maar.,,, dan toch al!c ont-lE
maskerd werden. Wat voor een geweldig
simulatie-genie zou de 16- tot 20-jarige
Hauscr hebben moeten wezen om vijf
jaar lang en onder de meest verschillen
de en moeilijkste omstandigheden niet
alleen menschcn als Hiltel, Daunier en
Binder, maar ook iemand als Feuerbach
voortdurend van zijn geloofwaardigheid
te hebben kunnen overtuigen. Want dat
waren zij! Dc eerste twee rapporteeren,
dat zij in opdracht van Burgemeester
Binder, Kaspar ook door een geheime
opening in deur of wand van zijn ka
mertje voortdurend waarnamen, doch
nooit iels verdachts of tegenstrijdigs in
zijn gedrag opmerkten; de laatste stond,
naar ook u:l het bovenstaande blijkt, vol
strekt niet oncritisch tegenover het ge
val, beschouwde ook evenmin, als som
mige Hauscr-vereerders, den jongen als
zoo'n phcnomcnaal wonderkind, maar
was toch uit Kaspars hecle verschijning
en door zijn gedrag als geheel genomen,
volstrekt overtuigd van zijn lovautcit cn
van het in hoof d'z aak juist zijn van
zijn verhaal. Dat is het motief, dat mij
heeft doen hesluiten tot het althans
c h ij n 1 ij k e van Hauser's 1
yan bedrog! Welnu, dc anti-Hauserianen
bcredeneeren die als zeif-verwondingen,
pogingen van iemand, die aan een zieke
lijke ijdelheid leed om de algemcene op
merkzaamheid cn sympathie wederom
tot zich te trekken, waarnaar hij smacht
te. Een zekere Antonius van der Linden
uit Wiesbaden heeft in 1SS6 de moeite
genomen in twee deelen van samen
meer dan Soo bladzijden het gehcclc le
ven van Kaspar Hauser als een groote
oplichterij to beschrijven. Alle kindcr-
uitvluchtjes en jokkentjes zijn dezen
schrijver welkom cn worden als „argu
menten" geëtaleerd. In den Meyer-tijd
tc. Anspach zwelgt hij. Het kind zou her
haaldelijk blijk gegeven hebben van
vensmoeheid, zelfs bij driftaanvallen ge
dreigd me', zelfmoord. Dit is niet in
strijd me; uitingen als hierboven ver
meld, dat hij weer naar zijn kooi terug
wilde en niet ondenkbaar bij zijn psy
chische gesteldheid. Alleen is dc inter
pretatie een beetje eigenaardig. Daags
voorafgaande aan dc eerste moordaan
slag op 17 October 1S29 zou de heer
Daumer den j'ongen een hevig standje
gemaakt hebben, zelfs hem gedreigd, dat
hij hem niet langer in huis wilde heb
ben. De snede op het voorhoofd zou toe
gebracht zijn met een scheermes; Kaspar
had er een in gebruik. En dc ijlende
koortsen, waarin het kind verviel? Simu-
latïel Nu is het waar, dat het verhaal
van den „zwarten man" een weinig won
derbaarlijk aandoet. De vage manier,
waarop de jongen van zijn avontuur ver
slag deed „het is alsof hij een zijner
droomen vert-it" verklaart een medicus
hoeft zelfs aanleiding gegeven tot <K
hypothese, dat Kaspar zichzelf dc wonde
in somnambulistisclieii toestand heer:
toegebracht; Hauscr zou dan een zee:
eigenaardig medium geweest zijn cn zijn
verschijning zou dan vooral uit dat oog
punt moeten worden bekeken,op
welk gevaarlijk ijs ik mij maar verdei
beelemaal niet begeven zal. Maar me
dunkt, alles bijeen genomen kunnen
zulke en andere argumenten van Von der
Linde toch niet zoo heel veel indruk ma
ken. Zelfs een ongeluk, dat Hauser een
paar jaar later met een pistool had, moet
dienst doen alweer een moordaan
slag? door hem echter geen oogenblik
daarvoor uitgegeven! m. i. kan daar
uit echter evenzeer een bewijs van Hau.
sers oprechtheid worden geput.
Maar nog veel krasser maakt Hau-
scr's aanklager het, wanneer hij het over
den moord zelf in December 1S33 -heeft.
Dc bedoeling was natuurlijk weer zelf-
verwonding, de stilet was echter wat tc
diep gegaan! liet onzin-briefje, dat in
de gevonden beurs aangetroffen was,
zou op dezelfde wijze dichtgevouwen zijn
als Kaspar het zijn brieven placht te
doen. Het schrift ervan was wel is waar
spiegelschrift, waarin iemand zich moet
geoefend hebben om het te kunnen bezi
gen. Er zijn onder Hauser's nagelaten
papiern wel is waar absoluut geen aan
wijzingen gevonden, dat hij zich bezig
gehouden had met spiegelschrift.
Maar„eenige letters" in Kaspar's
sell rij fschrift bewijzen toch dat hij er
zich wèl in geoefend zou hebben. Al
zijn nnder oefenmateriaal heeft hij na
tuurlijk vernietigd. En als men het be
treffende briefje voor den spiegel
houdt overigens met potlood geschre
ven zou liet „sprekend" Kaspar's
hand toonen. evennis trouwens de von-
delingenbrief. En die ijlende koortsen,
waaruit hoegenaamd mets gehaald is
kunnen worden, dat ook maar in de ver-
verte zou pleiten voor deze al :c
svondige, al tc monsterlijke hypothe
ses? Simulatie natuurlijk, wat anders?
1 Trouwens er zijn wel degelijk aanwijzin-
gen, zegt Von der Linde, dat Hauser in
het aangezióht van den dood iets losge
laten heeft, dat zijn comediespel onthult:
„Niemandheeft mijimmers
wat misdaan!" waren zijn laatste woor
den en dat zou hij immeys niet gezegd
hebben als hij zich niet zelf verwond had
Nog écn stapje verder cn wij hadden dc
beschuldigingen gekregen, dat de ellen,
deling door den laatsten adem uit te
blazen de wereld pas goed een poets ge.
bakken had! Von der Linde eindigt met
de volgende plompe grofheid, die' wij
tot voor kort wel eens typeerend voor ze
kere nationaliteit plachten te noemen
„Es hat also niemand den vollen sitt-
lichen Mut gehabt, ihn in den letzicn
Stunden herzlich zu ormahnen, die Welt
nicht mit einer Unwahrheit zu verlassen.
Niemand ist der Pflicht naohgekommen,
ihm ehrlich den Vorhalt zu machen. dasz
seine Angabcn nur das Werk seiner
eigenen Erfindung gewesen sind. Und
da sollte Kaspar Hauser allcin zu der
sitlichen Grüsze umgewandclt werden,
im Angesicht des Todes mit der Un
wahrheit zu brechen? Das war unmüg-
lich."
Het is eigenlijk wel jammer, dat Von
der Linde zich zoo heeft laten meeslepen
door zijn haat en zijn hypercritiek. Zijn
b.oek heeft een aardigen opzet. Het heeft
den ondertitel „Einc ncu-geschichtlïclie
Legende". Hij bedoelt, dat de Hauser-
gcschiedenis, oorspronkelijk misschien
een niet zeer bijzondere kantongerechts-
aff.iire van ziin standpunt uit gezien
atuurlijk door de ondeskundige,
aievc wijze van haar aanvankelijke be
oordeelaars en bij eer? daarvoor gunsti
ge, romantische tijd atmospheer opge-
blazen is kunnen worden tot iets dat dc
belangstelling van een heel werelddeel
in spanning hield. En toen zou mca
langzamerhand niet meer terug hebben
kunnen gaan allerlei niet rneer te con
troleeren fantasieën werden als geloofs
waarheden aanvaard, op grond daarvan
werd al verder van de oorspronkelijk
zoo nuchtere waarheid af geredeneerd
en gefantaseerd, totdat eindelijk, als in
het Sprookje van Andersen, elk l?et den
ander naschreeuwde„Wal een prach
tige kleeren heeft de keizer aan!" De
schrijver tracht in zijn twee-dcclig werk
overtuigend aan te toonen, hoe zoo door
massa-psychologische factoren dus, de
legende ontstaan en.... gegroeid is:
eerst was Kaspar nog maar een wonder
kind, later een Hongaaischc magnaat,
cindcli. ic de apotheose een Badcn-
schc prinsZeker, zoo opgevat is dc
Hauser-epidemie ongetwijfeld een histo-
risch-critisch onderzoek ten volle waard.
Deze „legende uit dcö nieuwen tijd" zou
op die manier tot de categorie gaan be-
bcoten van „Het Oera-L:nda-bok" en
van „De Hemelsche hrirscharcn, die zou
den meegestreden hebben aan de zijde
der Ei-ftclschen tegen de Duitschcrs in
den slag bij Charleroi". Maardat
historisch-crilisch onderzoek zou een
■vel zeer objectief en rustig bewerker
tergen eu dat is Antonius von der Linde
allerminst. Zooals hij zijn taak heeft op
geval cn tengevolge, daarvan zijn doel
voorbijgeschoten, wekt hij zelfs onwille
keurig bij ons de opmerking: hoe was
blijkbaar zelfs nog in 1SS6 het huis
Baden er bij geïnteresseerd, dat de
„Hauscr-legende" eens grondig aan de
tk gesteld werd!.
EINDE,
