Van onzen reizenden Redacteur Het gefolterde Dinant Buiteniandsch Overzicht HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 25 APRIL 1923 D-ROE BLAD (Niouw® reeks.) No. 149 De muur in de Rue Faubourg St. Nicolas. De Duitschers hebben zich in hun in 1915 uitgegeven .Witboek" over de moorden te Dinant verdedigd door te schrijven, dat het niet onschuldige en vreedzame bureers waren, die te Di nant gevallen zijn als slachtoffers van de Duitsche wapenen, maar moordenaars die zich verraderlijk op de soldaten hebben geworpen en hen tot een gevecht hebben gedwongen, dat noodlottig voor de stad is gewor den" Natuurlijk moeten wij aannemen. <lat het meerendeel der Duitsche sol daten zulks ook werkelijk heeft ge loofd. Als dat niet zoo was, zou de misdaad van Dinant zóó beestachtig, zoo ten hemeü 6cheiend zijn geweest, dat het Duitsohe volk liaar ten eeuwi gen dage als een vloek zou moeten dragen. In het genoemde Witboek is onder andere een verklaring opgeno men van een luitenant, die met een compagnie in den avond van 21 Augustus 1914 een verkenning maakte tot in de straten van Dinant, waarin hii zegt, dat zijn troep ..van uit de hui zen levendig werd beschoten", al verg de hii er dan ook aan toe, ,,dat hij geen schutters had gezien", en de mi litaire enquête-commissie, die was in gesteld ter onderzoeking van het ge beurde te Dinant verklaarde zelfs, dat die verkenningscompsgnie. van tiit ail'c stevig gebarricadeerde huizen bescho ten was en het duidelijk was geble ken. ..dat die aanval van de bevolking volgens een vooruit opgemaakt plan Was geschied Nil geef ik persoonlijk niets oin zulk een officieel rapport. Wij, Nederlan ders. hebben zelf gei eer d, wat officiee- le rapporten in de oorlogsjaren waard waren ïk behoef hier maar aan de T u b a n t i a-geschiedenis te herinne ren. Oorlogvoerenden zien niet tegen de grofste leugens op. als zij zich moeten schoonwasschen. De Duit- sehers wisten, dat zij zich te Dinant met de massa-moorden hopeloos ge compromitteerd hadden en dat de heele wereld' hen zou hebben veroor deeld. ais daar geen schiin van rede voor wraakmaatregelen tegen de bur gerbevolking te vinden ware geweest. Al geef ik persoonlijk dus niets om zu k een officieel rapport, toch moeten wij aannemen, dat de Duitsche solda ten aan het verhaal van de franc-ti- reurs te Dinant hebben geloofd. Zij verkeerden in de meening dat blijkt ook uit Le Martvre de Dinant dat er in Dinant wel degelijk franc-t-ireurs waren. Dit verklaart eenigszins de wraakgevoelens der Duitsche soldaten al worden de gru welijke daden derSaksische goldateska. de moorden oo honderden, die onwe- derlegbaar onschuldig waren, daar door nog niet in het minst gerecht vaardigd. Een andere vraag is het. of er te Dinant in Augustus 1914 werke lijk door burgers on de Duitschers ge schoten is. Dit blijft natuurlijk altijd een vraag, die nooit met absolute ze kerheid ontkennend is te beantwoor den. Wie zal zegden, wat één of meer desperado's zonder weten van de be volking hebben gedaan J Maar wel kan ik hier schrijven, dat de men schen te Dinant, hiernaar door mij gevraagd, met volle overtuiging en dlkwij.s met verontwaardiging, deze beschuldiging der Duitschers van zicli wierpen. „Er zaten nog Fransche soldaten in de bergenverzekerde mij do oude man, die mij het verhaal van de fusil lade bij de rots van Bayard heeft ge daan. „De bevolking had trouwens alle wapens op het stadhuis moeten inleveren. Miin schoonzoon, dien zii met mijn doohter hebben vermoord, heeft zelfs nooit een wapen bezeten!" voegde hii er aan toe. Tegenover de „officieele rapporten" uit het Witboek der Duitschers, mag zeker wel de plechtige eed worden ge steld. dien de eeheele overgebleven bevolking van Dinant op de P!->ce de Meuse. op Zondag 1 Deo mler 1918 den eersten dag \an haar bevrij ding heeft gezworen „Voor God en voor de menschen, or> onze eer en ons geweien, zon :er haat en zonder toorn, overtuigd van liet gewicht van den eed. dien wij gaan af leggen. zweren wij allen, dat wii in Augustus 191-1 niets gekend, gewe ten of gezien hebben van een daad van onwettig cewe'd ten opzichte van de troepen van den overweldiger'" Zou men heel de streng geloovige bevolking van Dinant van meineed d u rven verd enken 1 De oplossing van het raadsel van het ontstaan der legenden der franc- tireurs kan men waarschijnlijk vin den in c-n nola van den Hoilandschen consul te Dinant, den heer Van li'ickovoreel. ilie een u igebreide en quête inzake de gruwelen van Dinant heeft gehouden en waarin een zeer aannemeliike verklaring van twee gc- geiuigen voorkomt, die verzekeren, dat twee Duitsche afdoolingen door de duisternis misleid in de straten van Dinant op elkander hebben gescho ten. Onder deze troepen waren vele beschonken. Bij dergelijke on- eelukken stonden „ter dekküJg van de verantwoordelijkheid" altiju frano- tireurs achter de deuren der burgers eereed. Maar zelfs al whs er in de straat Sonriiue zooals het Duitsche Wit boek wilde doen gelooven in den avond van 21 Augustus uit de huizen geschoten, aan nog zou de wraak der Duitschers het fusiüeeren van het grootste deel der mannelijke bevolking ook in de andere wijken en het vermoorden van vrouwen en zuigelin gen buiten alle verhouding hebben gestaan van het gepleegde feit Geen leger dan het Duitsche uit dien tijd, zou tot zulke mensch-onteerende es- cessen in staat zijn geweest. Ik heb getracht „Le Marty re de Dinant" geheel uit te lezen, maar het is mij niet gelukt. Ik werd er in den werkeliiken zin van het woord „wee" van. Dat boek is een epos van zoo groot menschelijk leed, dat men het niet kan lezen, zonder het nu en dan op zij te leggen. Men vraagt zich tel lens vol ontzeting af, hoe het moge- luk is, dat zulke beestachtige gruwe len in onzen tijd nog hebben kunnen plaats vinden I En hoe menschen dat hebben kunnen doorstaan „Wij hebben de hel'op aarde ge had zei mij de oude man. Ja, zoo moet het geweest zijn, toen in de vlammenzee van het brandend Dinant de weerlooze mannen en zelfs vrou wen met tientallen tegelijk door de soldateska a bout portant werden neergeschoten ©n met een „genade schot" werden afgemaakt, als z:; niet onmiddellijk roerloos bleven liegen. De geest van verwildering'uit de tij den van Philips de Schoone en Karei de Stoute ülotsling teruggekeerd in onzen tiidEon herhaling van den moord op Dinant van Augustus 1465 toen heel de stad werd ver brand en 600 mannen en vrouwen door de troepen van Karei de Stoute werden afgemaakt in Augustus 1914! Is die gedachte voor ons, die vóór 1914 meenden, dat wij leefden in een be?c -•- eeuw. niet a tijd nog verbijsterend? Ik heb bij den muur in de ïtue Foubours Si.-Nicolas gestaan een smalle, kleine straat, misschien zoo breed als de Kleine Houtstraat, waar lb6 man, zegge Hén honderd zes en zest ïg tego.uk zijn dooagescaoten en ik hen getraent één oogemAik mij dat dra ma. zooals het in He blartyre de Di nant oesenreven staat, voor ocgen te stellen. Ais een schrikkemk visioen zag ik het daar op eens duidelijk in gedachten voor miivier riien van mannen, jongens van 16, 17 jaar ©n grijsaards van 80, opeeDgedreven te gen den muur, en aan den anderen kant van de straat op een nfetand van 4 a 5 Meter een peloton Duitsche In fanterie het voorste gelid geknield, het achterste staande, met de loopen der gew eren gericht op al die weerloo- zen. Ik zag de vrouwen en kinderen tegen e.kander gekropen bij het ijze ren hek. naast den muur in krankzin nigen angst starend naar hun zonen, hun vaders. hun grootvaders daar voor de geweren van hun vijanden, ik zag den Duitschen commandant te paard in de nauwe straat heen en weer rijden, een subaltern officier, met den sabel geheven, staand© naast het peloton I Ik hoorde de kreten Gr&ce Gr&ceGenadeGenade uit dezen menschenhoop stijgeü. een kart doordringend fluitsignaal en het knetteren van schoten, de smart kreten van q© gewonden, het gereutel der stervenden en het wild©,- waan zinnig© gehuil der vrouwenDe zag en hoorde dit alles onder den rossen gloed van de. brandende stad en ik bedacht mii, dat al deze mannen en vrouwen, mensehen waren als wij, ge heel onsch u 1 d i g 1 Tóen schudde ik het visioen van mij af. Ik zag op eens de witte appelbloe sem boven den muur', ik hoorde een lijster zingen in een tuin.... dat was de lente, het ionge. nieuwe leven om dezen aoor kogels overal geschonaen stcenen muur, aic uaar steno als een zwijgende aanklacht tegon het krank zinnige menecnaom \Vat ik hier beschreef, v, as maar een „visioen De wenselijkheid was ik verzeker het u. veel gruwelijker! De fusul uae van 166 mannen, in te- eemvoordigheki van hun moeders, vrouwen en dochters, was slecht© een „episode" uit de foltering van Di nant Gii zoudt niet bij machte zijn, lezers, dit artikel ten einde toe te ie- zen, wanneer ik voor u fragmenten vertaalue uit het boek „L« Martyre ac Dinant". dat het bovenmensche Hik lijden vertelt van hen. die zijn overgebleven. Te Leffe werden 244 mannen vermoord en dwong daarna een Saksisch *«f: icier de vrouwen onder bedreiging met zijn revolver „Leve Duitschlandte roepen. Ik wil niet trachten weer te geven, wat b.i de Hots Bavard is gebeurd Dit is het allergruwelijkste geweest Daar werden vrouwen met kinderen op haar arm neergeschoten, enkel en alleen omdat de Duitschers bii het betreden van de door hen gemaakte pontonbrug van de andore z ij d o der rivier door Fransche sok daten werden bestookt. Ik heb een ©ogenblik geaarzeld, of ik dat alles nog zou beschrijven, nu. bijna negen jaar, nadat het is gebeurd. Maar wanneer ik in dc Duitsche bladen soms lees. in wat voor termen de Duitsche schrijvers tegenwoordig over de Fransche soldaten hun „wreedheid en sadisme" schrijven, dan meen ik, dat het ziin nut kan hebben nog -eens aan de bloeddagen van Dinant te her inneren. Men zoggo niet„toen was hel oorlog!" De massa-moorden te Dinant en het dooden van vrouwen en zuigelingen waren misdaden, die niets met oorlog le maken hadden. Die sobandedaad was. honderd maal erger dan wat de Franschen thans wordt verweten. Dc heb opzettelijk de drastische maar ware beschriivingc-n uit „Le Martvre de Dinant" in mijn ar tikel weggelaten, ik heb ook bijzon derheden verzwegen, die mii door ooggetuigen ziin verteld, ik fceb niet anders gedaan dan nuchtere feiten, welke gestaafd zijn door cijfers, weer gegeven. Wii vergeten zoo spoedig in deze dagenDe muren en monumen ten van Dinant hebben mijn herinne ring weer wakker geroepen. Hier vielen den 23sten Augustus 1914. 83-Burgers, Mannen, vrouwen ©n kinderen. Laten wij het nooit vergeten. Neen. waarlijk, wie eenmaal dien muur heeft gezien, zal het nooit kun nen verseten; J. B. SCHUIL. EEN ALCEMEEN VERLANCEN OM TOT EEN RECELINC OER DUITSCHE SCHADELOOSSTELLING TE KOMEN. KANS OP EEN DUITSCH FAILLIET? Er wordt weer verbazend veel gespro ken en geschreven over de quaestie der Duitsche schadeloosstelling. Er schijnt van alle kaaien neiging bestaan om weer eens over deze aange legenheid te praten in de hoop, dat ein delijk een oplossing gevonden zal wor den. Vooral de Duitschers moeten tot pra ten (thans ook tot daden?) bereid zijn. De Engelschen zijn genegen om me© te helpen om een nieuw contact tot stand te brengen. Ook de Franschen zijn niet ongeneigd tot eenige toenadering. De Parijsche correspondent van de „Times" meent te weten, dat do Fransche rigeorlng bereid Is de Dui'sche schuld tot 40 a 60 mll'trd gouden mar ken te verminderen, doch tevens het cijfer van 132 mil liard gouden marken, in den beta- lingsstaat vermeld, zou willen hand haven, tenzij de meest volledige com pensatie zou worden gegeven in den vorm van kwijtschelding der schuld van Frankrijk. Als de z-g. ,,C"-obligaties, die eon bedrag van 82 milliard beloop en, niet kunnen orden geannuleerd bij de regeling der geallieerde schulden, zal Frankrijk derhalve bij zijn oude eischen blijven. Deze mogelijkheid beoog zoowel Engeland als Amerika te bewegen ot een of andere schikking te komen. De bedoeling zou zijn, dat de van Duitschland geëisohte 40 a 50 milliard zouden worden opgebracht in een tijd perk van 5 tot 10 jaar. Frankrijk (zoo deelt de „Times"-cor- resnondent verder mee) is ongeveer 27 milliard 'gouden marken schuldig, waarvan omstreeks de helft aan En geland en het overige aan Amerika. Daar de huidige waarde der „C"- obligaties wordt getaxeerd op 14 mil liard, waarvan iets meer dan 7 mil liard naar Frankrijk zou gaan, zou het voor Frankrijk zeer aannemelijk zijn als ze werden ingeruild tegen de Fransche schulden. Volgens de inlich tingen van den correspondent ihans mogelijk, dat Groot-Britannië tevreden zou zijn met het ontvangen an het equivalent van zijn betalin gen aan Amerika, n.l. 300 millioon tot 600 millioen gouden marken per jaar volgens een „suduu; scale Frankrijk eischt de prioriteit op voor de 26 milliard, nooaig voor het lier- stei der verwoeste gebieden. België heeft ongeveer 5 milliard nooaig om uit de iinancieeie moeilijkheden te komen. De Italiaansche en andere aanspraken vormen met het vi gaande de minimum-som, welke de Fransche regeering zich thans voor oogen stelt. Intussciien is voor het bovenge schetste plan overeenstemming met Amerika noodzakelijk, terwijl er ver der nog tegen wordt aangevoerd, dat dat hel meer dan twijfelachtig is of, vóór de toestand in Duitschland aan zienlijk verbetert, iemand zou in schrijven op de groot© leening, ver eischt voor de Duitsche schuld. Met name Belgiscüe deskundigen maar ook sommige invloedrijke Franschen wenschen zich te bepalen tot het ook door ons vermelde plan van heer Barnich, n.l. een gedee.telijk mo ratorium van bijv. 5 jaar; gedurende elk dezer vijf jaar zouden er kleine leeningen van anderhalf mi.liord gou den marken worden geplaatst voor de geallieerden, met do Duitsche douane ontvangsten als onderpand, terwijl Duitec-hland bovendien jaarlijks aan de geallieerden eenzelfde bedrag aan bankbiljetten zou betalen. Er zou geen bezwaar tegen zijn de schuld voor het oogenblik op 132 milliard te handha ven. Frankrijk zou een aanzienlijk be drag krijgen gedurende de periode, waarin Duitschland zijn financiën zou herstellen en de mark zou verbeteren. Na die periode zou Duitschland eventueel in staat zijn grooter iee- ningen uit te schrijven en is ©r wel- leht veranderihg gekomen in de Ame- -iKaansche po.itiek. Naar men weet, komen de hoeren Barthou en Delacroix deze week bij een om het I runsch-Bdgische plan voor de schadevergoedingen vast te stellen. De Fransche oud-mini6ter Loucheur. heeft aan een noenmaal van de fede ratie van Fransche industrieelen en zakenlieden een rede gehouden over) den econoraischen toestand van Euro pa en het monetaire probleem. Zijn uitlatingen zijn in zooverre van bctee- kenis, omdat hij, naar men weet, zoo juist In Engeland heeft vertoefd en d..ar met rtgeeringspersoncn over het schadevergoedingsvraagstuk heeft on derhandeld. Engeland (zoo betoogde Loucheur) heeft iets schitterend verricht bij het herstel van zijn fmancieele positie en het weer op part brengen van het pond sterling. Doch het heeft tevens een groole fout begaan door in 1919 te hebben geweigerd Inet Frankrijk samen t© werken aan het economisch herstel der wereld. Duitschland heeft van zijn kant ge meend, door de mark te dc-precieeren, zijn be tal mgs vermogen te kunnen ver minderen. Door deze politiek heeft Duitschland zich geruïneerd, ten ein de niet te betalen. Het zal dan ook ge noodzaakt zijn weldra het Duitsche failliet uit te spreken, hetwelk vooral de mid denklasse zal treffen. Frankrijk hoeft zich van deze beide klippen afgehouden. Sedert drie ja ren is de omloop van het papiergeld op dezelfde hoogte gebleven. Do schommelingen der prijzen van het levensonderhoud zijn niet veroor zaak door muntfluctuaties, maar door andere economische verschijn selen. De voornaamste factor voor den terugkeer tot het normale leven is de wisselkoers. Het probleem van den wisselkoers wordt beheersclvt door de kwestie der zich in handen van vreemdelingen bevindende vlot tende schuld. Een andere zijde van het proibleem i6 de politiek© kwestie. Zomder dat Frankrijk's economische toestand is gewijzigd, heeft het bin nendringen van het Roergebied een oploopen van den wisselkoers veroor zaak. „Ik ben er zeker van", aldus Loucheur, „dat binnenkort, z^ér bin nenkort, wanneer de toestand door onze overwinning zal zijn geliqui deerd. de wisselkoers hetzelfde peil wederom zal innemen als vóór onze actie aan de Roer". Loucheur weiger de echter te antwoorden op de vraag of de franc op zijn waarde van vóór dien oorlog moet worden terugge bracht. Deze operatie zou ernstige gevolgen kunnen hebben, voorname lijk in sociaal opzicht. Het streven van het land moet zijn gericht op den terugkeer tot de „gezonde munt". De voornaamste hoedanigheid van de munt is haar stabiliteit. Reuter verneemt, dat men in compe tente kringen te Londen hoopt, dat ten gevolge van de rede van lord Curzon in zake de Roeractie, de Duitsche regeering bin. nonkort aan Frankrijk en België een voorstel zal doen ter regeling van de schade loosstellingsverplichtingen. Men hoopt, dat het Duitsche aanbod de hervatting mogelijk zal maken van de onderhandelingen, welke afgebroken werden vóór de Fransche bezetting van het Roergebied. In gezaghebbende Britsche kringen wordt er de nadruk op gelegd, dat de Britsche regcering op het standpunt staat, cat Duitschland directe voorstellen aan Frankrijk moet doen. Men geeft uiting aan zijn verbazing over het leit, dat men in Duitschland ge neigd is, in de rede van Curzon een uiinoodiging te zien om een aanbod te doen aan de Engelsche regecring ter overhandiging aan Frankrijk. In een vergadering van voormannen der Duitsche sociaal-demo cratische partij. neefi Hermann Maner een opnierke- ujkJ poliiieite rede genouaen, waarin mj de iiouuing der sociaat-aeiuocruiie in de quaestie van de Koerbezettmg en de scnadevergoeding noguiuuis ocherp preciseerde en in verband daar mede een politiek program ontwik kelde. bprekend over de schadevergoeding zeide hij, dat een Duitsch aanbod dien aangaande eemgermate in overeen stemming moet zijn met lde eischen. die den wederopbouw van Frankrijk en België stelt, maar aan den ande ren kant moet rekening worden ge houden met de betalingscapaciteit van Duitschland. Müller schat de som, die oor den wederopbouw der verwoeste gebieden noodig is, op 21 milliard sou den marken, waarvan 4 a 5 milliard voor België zouden zijn. Het is de eer ste plicht der Duitsche regeering. de besprekingen over de schadevergoe ding op gang te brengen. Er is geen reden om met 't opstellen van 't beta lingsplan te talmen." Ik meen, zeide Hermann Müller, dat de dag geko men is, waarop de definitieve oplos sing gevonden moet worden. Het bui tenland wil een Duitschland zien. dut oldoende waarborgen biedt voor hot bedrag van zijn leening. De Duitsche regecring heeft den plicht, een plu: op te stellen, dat waarborgen inhoudt en dat een program vormt. Wij moe ten zelf de handen uit de mouwen ste ken, wanneer wii hulp van anderen willen krijgen. In de sociaal-democra tisch© Rijksdagfractie was men het er volkomen over eens. dat het plan van de tegenwoordige regeering moet uitgaan. Het zou gemakkelijk genoeg zijn, de regeoring ten val te brengen, maar daarmede komt men niet ver der. In de positie, waarin Duitsch land zich thans bevindt, zou een ar- b&iaersrcgeoring met nog grootere moeilijkheden te kampen hebben dan een coalitieregecring. De sociaal-de mocratie heeft tot taak er op aan te sturen, dat de passieve tegenstand in het Roergebied passief blijft, maar dat de regeering actief wordt in haar po litiek. Müller besloot zijn rede aldus: „De regcering-Cuno staat voor een groote tank. Wij zijn boreid haar te steunen, indien zij het noodzakelijke doet; wit zijn echter qok bereid de consequen ties te trekken, indien zij weigert het noodzakelijke te doen". Uit Berlijn wordt gemeld De besprekingen van de Rijksregec- ring over het Duitsche antwoord op de redevoering van I.ord Curzon werden ook Dinsdag voortgezet. Er werd be raadslaagd me: de vertegenwoordigers van de Duitsche industrie over de "door haar eventueel te geven waarborgen. De Rijkskanselier, dr. Cuno, heeft eenige leidende industrieelen ontvangen. Over hot resultaat van deze besprekingen wordt niets medegedeeld. Dinsdagavond hoeft de ministerraad vergaderd. De partijleiders van den Rijks dag zullen echter niet vóór heden door den Rijkskanselier worden ingelicht. De leveringen In natura. In een communiqué van dc Commissie van Herstel wordt het totale bedrag de» leveringen in natura, op rekening van Duitschland geboekt over 1922, geschai op 695.606.S00 goudmark. Het aan Frank- rnk toekomende deel daarvan bedraagt 209.064.100 goudmark. en die van an dere rechthebbende landen voor wal be treft Groot-Brittannic 4SA.524.700, ltalié 107.702.500, Belgic 65.636.700, Grieken land 4.519.500, J ©ego-Sla viS 116.8S2.500, Roemenië 14.582.700 en Portugal 9.367.300 goudmark. Er heeft zooals we reeds in een groot deel van ons vorig nummer meldden wederom een moord op een Marokkaansch soldaat. plaats gehad. De „Expresse" meldt, dat er Vrij dagochtend in de Belgiscüe zone hij Kali een Marokkaansch soldaat door een messteek in de borst is vermoord. Er werden drie Duitschers gearres teerd. Het zelfde blad zegt, dat de gendar merie Vrijdagavond in Aken in veer tien restaurants een huiszoeking heeft gedaan. Een communistische organi satie werd verrast, waarbij belang wekkende documenten in beslag wer den genomen. Een groot aantal per sonen werden gearresteerd, doch cr werden slechts zeven vastgehouden. De Engelschen en de handelsbelangen. Binnenkort wordt een regeling vooi den handel met het Rijnland en het Roer- gebied verwacht, waarljij aan de belan gen van den Britschen handel zou wor den tegemoet gekomen. V/crkloozonrelletJes te Essen. Omtrent de onlusten te Katternbcrg wordt nog gemeld, dat de werkloozen in de woning van den commissaris van politie Sc-hrüdcr binnendrongen en daar vergeefs naar wapens zochten. Toen du brandweer kwam, ontstond cr een ge vecht. Daarbij werd de eigenaar van hei waieuhuis, Kempcr, zwaai gewond en zijn zoon doodgeschoten. Vier personen werden op hun vlucht gearresteerd. De relletjes to Katernberg. Uit Essen wordt nan de Telegraaf geseind: ook net oproer van Katernberg Le- noort weer lot het verleden, net ein- digue even onverwaciH ais itei pegon. i Wc© personen werden daarbij geuoou en twee gewond. De polilie-autorileiten van het lan delijke inijiiwerKersdorp waren door het optreden van de oproerige bende vo. komen verrast en vreesden zeer voor Herhaling cr van. Vv es ueuueu o werg.oozen in deze streek den laalsten tijd talrijke vergaderingen genouden en hebben te Stoppenbt-rg en Koithau- son, direct in de buurt, voor enkele weken vechtpartijen plaats gehad, maar voor de uitbarsting van Maan dagavond was geen enkele directe aanleiding. Uok Maandagmiddag 5 uur hebben de werkloozen van Katernberg ver gaderd. Hun leiders maanden hen daar tot bezonncnncid aan. Achter de leiders om belegde een der oproerige elementen echter na deze bijeenkomst een andere. Zestig a taui.ig personen hebben aan dezen oproep gehoor ge- 211 eri waren om qaibiogcn te bto - peilberg, een uorp op een half uur af stand, bijeengekomen. Dier te Stop- penberg ving dc strooptocht nun. De peilde begui zien naar ue po.it»ewaj:u en bczeite deze, nadut één mmner .'.et bureau was binnengegaan onder voor wendsel, dat hij was... aangerand. Dc benue zocht de politiewacnt naar awpens af en stal ven 0.geus alles, wat los en vast was. Vandaar beg ut zij zich naar hel in de onmiddellijke nabijheid gelegen dodp Schonnebej-t, J- zij ojj precies dezelfde wijze Let pobiieuuieau os errouijiOiue. 'locii tiv.. zij ongemerkt langs stille binnenwe gen naar uiuernbe.g, aal net liep tegen middernacht bijna geuoel in net duister lag. De eerste personen, die zij ontmoet te, waren een drietal leaon van v.. Söibslscnut/,, die geen ander wapen bi] zion huduen dan hun wandelstok ken. 2.0 werden aeerlijK toegetakeld en op de vlucht gedreven. Op hun hulpgeroep kwamen meer burgers toesnellen. uUueschen over- ie.de ue buide de ponixewacm, .rin zica slecnts enxete bciunuten bevonuen, die met een revolver in be dwang werden gchouuen. De overval lers bi aken dc Kasten open. roofden wat zich daarin bevond, sneden de tu- lefoongeleiding af en namen voor da verheul zeds dc mlcroloons met zich mede. Tot een twinugjarigen jongen man. die zich op straat bevond, rie pen zij: „Selbesctiutz?" en op het unt- .voord „ja", schreeuwden zij hein toe; .Kom dan gauw binnen het begint er I hier leelijk uit te tien". Toen de on gelukkige tot voor de deur geiiuderu was, werd hij door een revolverschot gedood. Bij hel gevecht, dat zich daarop ont spon, werd de vader van den eetrof fene, die eigenainr was van een wa renhuis te Katernberg. zwaar govvono door een schot in den buik. Een der aanranders werd doodelijk getroffen door een schot in het bek ken, c-c-n ander gewond. De Selbetschutz, die inmiddels vol doende versterking had ontvangen. dj-eef ten slotte de bende op dc vlucht, achtervo.gde haar Qjer slooten en heg gen tot ver buiten het dorp. waarb j du si-Losiécnutz zien teven» meeste 1 maakte van de.beide gewonden der rooversbeudc. Twee der raddraaiers werden gehangen genomen. Under nui bevond zich degene, die ervan ver dacht wordt, den twintigjarigeo jon- gui man te hebben (ioougescnoten. Een leider van dc plaatseuike werk loozen is de politie hcuen Komen ver- kluien, dat dezen hut optreden van do bende sterk afkeuren. Hoe dreigend het optreden van de werkloozen lang zamerhand wordt voor de openbare orde, blijkt uit de plannen, welk© men indien de putsch te Mülheiui was ge lukt, te Essen ten uitvoer hod w:lun brengen en iin verband waarmede Int raadhuis van Essen en do winkels in den omtrek vérstrekkende maatrege len hebben getroffen. Thans blijkt, dat Donderdag'jl. in de arbeiderswijk Scgeroth to Essen een vergadering van synduuiisn n 1.- gehouden, waar men het eens gewor den is over het volgende program: lo. volle ontplooiing van de uctivi- teit der uit dc werkloozen samenge stelde „Hundertschaften"; 2o. bezetting van het raadhuis, het arbeidsbureau n liet bureau voor so ciale voorzorg; 3o. gevangenneming van de zich daarin bevindende directeuren en be ambten en in beslagneming van 1©- scheiden, welke voor de bezettings autoriteiten van belang zijn; 4o. bezetting van en demonstraties in de Munsterkirchc. daar de „Ruhr- hi'.fe door de geestelijken oneerlijk verdeeld wordt. Verder werd besioten. zich mot stok- ken en ploertendooders te wapenen en tot plundering der winkels over te gaan. Vrijdag kwamen de syndicalisten bijeen om het program ten uitvoer te leggen. Daar zij echter bemerkten, dat men in het raadhuis voorbereid was. bleei de bestorming achterwege. Ook luidden de berichten uit Mülheim ftiet b.jzonder gunstig voor de outs- chisten. Zoo liet men het to Essen bij een demonstratie. Was t© Mülheim de bestorming van het raadhuis gelukt, dan had de ontwikkeling van het syn dicalistische en wellicht ook van hel conmunistisciio gevaar in het Roer gebied ernstigo gevolgen kunnen heb ben. Omtrent de gebeurtenissen te Mul- herm komen de voligendo bijzonder heden: De arbeider, die Donderdag den burgemeester van Mülheim bijna hrul doodgeschoten en daarna door ©en k" gel uit het raadhuis getroffen werd, is aan de verwondingen overleden. Het aantal dooden is gestescn tot acht, van wie slechts twee tot de op roerlingen behoorden. De communistischs „Ruhr-Echo" kant zich met verontwaardiging tegen de berichten, dat deze onlusten door communisten zouden zijn uitgelokt. Ten bewijze welk een gerlne aande> I de communisten in deze relletjes heb ben gehad, deelt het blad mede. iai van de zestig personen, die tc Mülheim gearresteerd werden, slechts twee be hoorden tot de communistische rmrtii, en deze twee waren nog nïelsjes, die Roode Kruis-diensten verrichtten. I oproermakers bestaan volgens hot blad uit syndicalisten en verder uit rapaille, dat zich bij hen heeft aange sloten en tot "©en enkele polilleko richting behoort. De beraadslagingen der Duitsche regcering. De „Yorwarts" schrijft, dat dc te raadslaeingen van 't kabinet s'echts langzaam vorderen. Er bestaat nog eeni? verschil van meening. over dc vraac, of door d© Duitsche resccrins een aanbod met een bepaald© som of zonder e;n bepaald© som moot wor den gedaan. Het blad is van meening. dat het dom van ©en dergelijk voor ste' hierdoor niet mag worden ver traagd. Zooals men zich herinnert, werd in het Duitsche voorstel van December een bedrag genoemd van 30 milliard. Thans zou de Duitecho regeering po sitief verklaren, dat zii bereid is. een schadeloosstelling van 30 milliard te betalen. Uit Parijs wordt aan dc Tel. ge seind Het sehiir.t. dat aan de Duitsche ners van hoosrer'"and een wenk ge geven om gunstig© commentaren te geren cd de redevoering. verleden week door Lord Curzon afhouden. Of schoon men stappen van de rijksregec. ring tegen het einde der week laat doorschemeren, is het de vraag of wel nauwkeurige ciifcrs gepubliceerd zul len worden. Op een vergadering van socialis tische partijleiders heeft de cxkan- selier Hermann Muller verklaard, dat een aanbod van Duitachtand nan Je eischen van Frankrijk en Belgiü moet voldoen. Müller schat dc som men. benoodigd voor het herstel van de verwoeste gebieden, op 26 milliard goudmark voor Frankrijk en 4 a 5 milliard voor België, tc zomen 30 a 31 milliard. Midler erkent voorts, dat hot pro gram behoorlijk moet worden gewaar borgd. in het bijzonder door de doua ne-ontvangsten en hef surplus van de ontvangsten <icr spoorwegen, van dc industrie, den handel, het bankwe zen en den landbouw. Voor de veiligheid van Frankrijk stelt Müller voor. dat een pact zal worden gefloten tusschon alle staten, welke dc©! uitmnkon van de scheep- vaas tcommissie voor den llijn. Dit pact zou ten doel hebben de grenzen van het Rijn.and te carandee.-en. De Verecnigtlc Staten zouden kunnen worden uiteenooiivd aan dit verdrag deel te nemen. Dc Duüschc regee ring zou zich moeten verbinden voor meer dau een mcnschenlceftiid c^on oorlog aan geen enkele mogendheid, welke ook. tc verklaren. Naar het „Berliner Tageblatt" meldt, zal de gezant van de Vereenie- de Staten te Berlijn. ILughton. zich op 2 Mei a s. naar Washington bege ven. teneinde aan president Harding en staatssecretaris Hughes verslag uit tc- brengen over den toestand in Duitschland. EEN DUITSCH VOORSTEL. omtrent dc 'tcchr.iiche uitvoering der ga ranties is reeds opgesteld. Overigens waarschuwt men van bevoegde rijde te gen een overdreven optimisme, daar aan

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1923 | | pagina 9