sSH tü 'ïï*M
HAARLEM'S DAGBLAD
Zandvoortsche Brieven
Rubriek van den Arbeid.
VRIJDAG 1 JUNI 1923
VIERDE BLAD
CEEN LOCEERCASTENBELASTI NC, EEN VOORSTEL TOT VER
DUBBELING YAN HET BELASTINCPERCENTACE. HET SEIZOEN.
De Logecrgastcnbelasting sterft, nog
voor hare geboorte, een even vreemden
ïls smadclijken dood. En men kan zeg
gen, dat het volksrcferendum der kie
zers aan deze verordening en daarmede
tegelijk aan haar geestelijke vaders, den
doodsteek heeft gegeven. Van de wet
houders, die haar met den Burgemees
ter ter tafel brachten, blijft cr geen
mitcn aan de boog van het hoefijzer. En
|e Burgemeester zal, als hij Maandag
a.s. de zitting moet leiden, stellig niet
heel veel meer op den steun der schei
dende wethouders kunnen rekenen, die,
daar cr midden in het seizoen allicht
wat minder vergaderd wordt, wel zoo wat
gan hun zwanenzang toe zijn.
Hoe-vreemd is het toch gegaan met
«Sic Logeergastcnbelasting cn wat is er
«ocdelocs veel stof door opgejaagd.
Eerst kwam de ontwerp-verordening er
empertjes door in den Raad met 6 tegen
5 stemmen. Het is waar, dat de ontwer
pers hadden mogen rekenen op de stem
van den heer Jacob» van der Werff, die
immers als lid der financicele commis
sie van niet den minsten tegenstand had
laten blijken. Maar het is ook waar, dat
de heer Zwaan cr alleen vóór stemde om
dat hij er zich toe gedwongen achtte
loor den rampzaligen toestand_ der fi
nanciën. Dus, had de heer Van der
Werff gestemd zooals van hem verwacht
had mogen worden en had de heer
Zwaan gestemd zooals hij gewild had,
dan zou het nog 6 tegen s geweest zijn.
Gedeputeerden zonden de verordening
terug, maar dicteerden een wijziging van
art 5, die de Raad klakkeloos naschreef.
En toen renvoyeerde de Kroon het
wangedrochtje, kunnende zij let
kvcl zich niet vcrecnigcn met dc n.b.
door Gedeputeerden gedicteerde redac
tie van art. 5.
Nu moet erkend, dat cr geen twijfel
aan zou hebben bestaan of dc Raad met
zijn- constante meerderheid van 6 te
gen 5 zou ook wel aan de bezwaren der
Kroon zijn tegemoet gekomen. En daar
mede ware dan de verordening van
kracht geworden. Dit is waarom het
niet ruiterlijk tc erkennen het mo-
rccle succes van B. cn \V„ hoewel het
zeer de vraag is of B. thans nog erg
prat zal gaan op die eer.
Maar toen kwamen de verkiezingen.
Dc Vrijheidsbond, die tc veel hotel-
én pensionhouders op haar caadida-
tenlijst had geplaatst Gunters, Klein,
Tiemeycr cn Van Toombergen om
niet tc worden aangezien voor familie
van dc Verccniging van Hotel- en Pen
sionhouders kwam met 3 zetels uit
dc bus, genoeg al om de geheele Raads-
meerderheid te veranderen. Gemeente
belang heeft door den heer Molenaar
als No. j op haar lijst tc brengen, als
het ware alle drie dc door haar op het
kussen gebrachte raadsleden liet man
daat medegegeven om tegen re stem-
tn-n. En dus.
Maar nu wil het geval, dat, als Maan
dag a.s. de Lcg-crgastcnbelasting weer
op het raadsiapijt komt, niet de nieu
we Raad er over zal hebben tc beslis
sen, maar de oude, thans nog vïgec-
rendc.
En in dat college is dc meerderheid
nog 6, de minderheid 5. De meerderheid
kan dus dc LogcergastcnbelastÏDg er
nog doordrijven. Maar cr is geen den
ken aan. dat zij bet doen zal. Dc beide
wethouders zullen dat kan ik u ge-
rustelijk voorspellen dc eersten zijn
om dc v o s p o p u 1 i tc gehoorzamen cn
er zich op dc cene of andere wijze van
afmaken. Er zullen ongetwijfeld harde
woorden vallen cn er zal bitterheid zijn
in de debatten maar de Logeergas
tenbelasting gaat van de baan en ik zie
de volgende week al in alle couranten
van Nederland dc advertentie prijken
ZANDVOORT—BAD.
CEEN LOCEERBELASTINC.
Bij dc begrafenisplechtigheid der Lo-
geerbelasting u zult half Zandvoort in
vlaggentooi zien cn hcuscli niet halfstok
zal men ook nog ccn andere buite
nissigheid kunnen waarnemen.
Het huidige college van B. en W. was
niet geneigd tot het doen van voorstel
len tot verhooging der plaatselijke in
komstenbelasting. Maar B. is nog niet
eens zijn huidige twee W.'s kwijt, of hij
komt al heelemaal alleen met een voor
stel ter tafel om het belastingpercentage
te brengen van 3.; op 6.5. En nu zal
men het eigenaardige verschijnsel zien;
dat tegen dit voorstel van den Burge
meester zullen stemmen dc wethouders
Groen en Bramson. En nademaal het,
thans uitgeleefde „blok van zes", dat
gedurende een maand of acht de lakens
heeft uitgedeeld, meer meezong in het
koor der wethouders dan in dat van
het eigenlijke college van B. en W.. zal
dat acht ik althans zeer waarschijn-
ïijk~dc meerderheid-van den Raad het
voorstel van den Burgemeester ver w e r-
pcn.
Het is niet waarschijnlijk, dat de
Burgemeester in September van zijn
nieuwen Raad genoeg stemmen krijgt
voor dit voorstel tot verdubbeling van
den hoofdelijkcn omslag, als hij het dan
weer mocht indienen. Wie er ook wet
houder wordt, de man pleegt zelfmoord,
als hij een dergelijk voorstel indient. En
de raadsleden, die hun mandaat al thuis
hebben kggen om liet in September te
vervullen, mogen zich alvast gaan oefe
nen in het zoeken naar andere middelen
om uit het moeras te geraken. De finan
cicele toestand van Zandvoort, toch al
zoo precair, wordt er nog veel slechter
op, nu door dc nieuwe Forensen-belas
ting Zandvoort zoo goed als geen cent
meer van zijn forensen zal krijgen. Zijn
reeds overbelaste burgers nog meer be
zwaren, gaat ook niet aan. Er zal dus
gezocht moeten worden naar andere
bronnen van inkomsten, al is 't dat men
dan desnoods om onderstand zal moeten
aankloppen bij het Rijk.
Het seizoen is nu al een halve
maand open. Maar het zal tl wel niet
verbazen te hooren, dat er tot heden
in het geheel nog maar 5 baden zijn
genomen, cn ik ben b'ij te kunnen ver
klaren, dat ik niet een van die vroe
gertjes ben geweest. Het is wel sei
zoen, maar geen seizoenweer geweest
en u weet niet, hoe we eiken ochtend
reikhalzend naar een zonnestraaltje
uitzien. De hotels en pensions zijn
nog maar heel matigjes bezet, althans
niet gasten. Personeel is er genoeg en
de koks hebben het druk met schotels
klaar te maken voor de obers, por
tiers, chasseurs, kamermeisjes, huis
knechten en andere dienende geesten.
Voor Juni moet er nog al we' wat ge
boekt zijn', maar dat wordt toch" ze
ker niet meer dan halve kracht. Volop
stoom krijgen w_* pas in Juli, dit jaar
nog wel wat later dau dc helft- Het
is te hopen, dat er dan eindeijk toch
wat leven in de brouwerij komt. Want
het zijn niet alleen dc hotel- en pen
sionhouders, die het van de drukte
moeten hebben, maar do bakkers, de
slagers, fruitverkoopers, heel de
Zandvoortsche midden
stand zit te wachten op het sei
zoen.
En o wee, als de zon ons nu dezen
zomer weer in den steek laat. Wat
er dan van terecht moet komen, weet
ik heusch niet- JIuren en pachten nog
uit den duren tijd van vlak nu den oor
log. Loonen cn snlnrissen om van te
schrikken voor wip ze betalen mag.
Prijzen voor volledig pension waar
voor je elders nog geen bed met ont
bijt krijgt
Als daar nog slapte bij moet komen,
is bet met Zandvoort gedaan
Maar... met 'n beetje optimisme ho
pen wé cr toch nog wel tc komen Dc
stadsmcnschcn hebben ook zoo'n pret-
tigen tijd niet achter den rug of ze
willen zich wel eens verpoozen.
En ons strand blijft 110c ntijd het
mooiste van heel de Neaeriandsche
kust- En Haarlem en Amsterdam zijn
nog altijd onze grootc buren. En zelfs
worden er dezen zomer na langen
tijd weer Duitscho families ver
wacht. In een der hatols is zelfs plaats
besproken door een Duitschcn prins.
Zijn gevog zal wel niet meer zoo grool
zijn als waarmede zich vroeger de Duit
sche prinsen plachten to omringen.
Maar van het een komt liet ander en
we zien den tijd weer gloren van au
to's met kroontjes op de portieren en
prinselijke vlaggen op de daken cjer
hotels.
En zoo democratisch is niet een
Zandvoorter of hij ziet maar wat
graag een prins, als hij hem dan al
niet kan spreken.
JUTTER.
Van hier en daar.
DE 40-U RICE WEEK VOOR HET
CEMEENTE-PERSONEEL TE
AMSTERDAM.
Het kan nu, nadat onderscheidene
organisaties zich hebben uitgesproken
worden angenomen, dat in de Dins
dag a.s. te houden vergadering van de
Centrale commissie voor hot georgani
seerd overleg te Amsterdam zal blijken
dat de meerderheid der organisaties,
die ook in ledental de meerderheid
hebben, niet zijn voor de invoering
van de -4-S-urige werkweek voor het ge-
meentepersoneel. Wat dan
Wanneer Dinsdag a.s. officieel is
vastgesteld, dat geen overeenstemming,
is verkregen, zal, zegt het Ilbld., moe
ten worden gehandeld naar het voor
schrift van Art. 19 van het P.eglement
voor het Georganiseerd overleg.
Dit luidt aldus:
„Indien in de Ceutralo Commissie
bij stemming is uitgemaakt, dat lus-
schen de twee in die commissie verte
genwoordigde groepen over eenige re
geling geen overeenstemming verkre
gen werd, en een van deze twee groe
pen van oordeel is, dat de bestaande
rechtstoestand ten deze niet voors
hands ongewijzigd kan worden gela
ten, brengen B. en W. dit, onder me-
dedeeling van de wederzijds gedane
voorstellen, ter kennis van den Ge
meenteraad, voor zooveel het nemen
van de beslissing over die regeling
bij gebreke van overeenstemming tus-
schen beide groepen in de Centrale
Commissie niet krachtens de wet of,
krachtens raadsbesluit, tol de be
voegdheid van hun college behoort.
De gemeenteraad kan dan, indien bij
dadelijk een regeling noodig acht, de
ze naar zijn goedvinden vaststellen,
of die alsnog aan B. en W. overlaten.
Regelingen, ingevolge het bepaalde
in dit artikel door den gemeenteraad
of door B. en W. vastgesteld, worden
aan de Centrale Commissie meegedeeld
en zullen verder geacht worden, door
die commissie zelve te zijn vastgesteld.
In afwachting van een beslissing
door den gemeenteraad, als bedoeld
in het tweede lid van dit artikel, kun
nen B. en W. een regeling voorloo-
pig vaststellen; zij geven hiervan tege
lijkertijd keunis aan den gemeenteraad
cn aan de Centrale Commissie.
Eveneens kunnen B. cn W. regelin
gen welke naar hun oordeel van spoetl-
eischeuden aard zijn, voordat hierover
door de Centrale Commissie een beslis
sing is genomen, in afwachting van
die beslissing voorloopig vaststellen,
zij geven hiervan tegelijkertijd kennis
aan de Centrale Commissie".
„Wij hebben dus voegt het blad
daaraan toe wederom in den Raad
een uitvoerig debat te wachten over de
al of niet noodzakelijkheid der invoe
ring var, de -i-S-unge werkweek. Daar
van zal het resultaat zijn, de aanne
ming van die arbeidsweek, zij wordt
dan aan het gemeentepersoneel opge
legd.
Vrij zeker zal echter na September,
in den nieuwen Raad, worden gepoogd
op dit besluit terug te komen".
VERBOND VAN KED. FABRIKAN-
TENVEREENICINCEN.
Op de algemeenc vergadering van
het Verbond van Ncderlaudscho Fabri-
kantenvereenigingen hield prof. mr.
dr. G. W .J. Bruins een rede over het
onderwerp: „wat vertraagt hier Ie
lande het economisch herstel? Aan het
verslag van de rede ontlcenen wij het
volgende:
De gering© loondaling, gelijk met een
stijgende werkloosheid, is een uiterst
moeilijk punt, vooral ook voor het be
leid der overheid. De werkloosheid
mag door een economisch niet houd
baar loon-niveau niet worden opge
voerd tot een liooger peil dan waarop
zij anders zou staan. Immers vermin
dering der reëele productie is het on-
verblijdelijk gevolg cn do evenredig
verminderde mogelijkheid tot reëele
consumptie is voor de volksgemeen
schap in haar geheel genomen ten vol
le verlies.
Ofschoon de gezegende werking der
werkloosheidsuitkceringcn gaarne cr-'
kennende, wees spr. op het ernstige
gevaar, dat zij, ook tegen het belang
der betrokken arbeidersgroep ais ge
heel genomen, kunnen leiden tot hand
having van een economisch niet meer
houdbaar "geworden loonuiveau ou het
is de vraag of bij de toenemende werk
loosheid de staat bij zijn politiek van
bijslag op of volledige overneming
van de we rklocsheidsu it keeringen, niet
meer dan tot dusver op dezen kant
van de zaak sijri aandacht moet gaan
vestigen.
De Staat stolt reeds thans, wnnnCii-
zijn bijslag den vorm heeft \::n m
steun aan de onderneming, allerlei
eischen nopens loon en arbeidsduur.
Spr. wenschte allerminst loondruk
zonder ineer, maar slechts aanpas
sing aan het economisch mogelijke,
daar waar dit voor het algemeen en
wezenlijk belang der betrokken arbei
dersgroep wordt vcreischt.
Ten aanzien van de loonpolitiek merk
te spr .op, dat de verhouding tasscheu
werknemer en werkgever (die niet al
tijd is zooals zo wezen moet), daar»
oor, dikwijls geen schuld heeft. Die
verhouding is gevolg van dc jougd van
het moderne grootbedrijf, en niet min
der van den jeugdigen uitgroei van;
het vakvereeniglngswezen. Medezeg
genschap, bedrijfsorganisatie c.d. zul
len eerst kunnen komen, wanneer do
kringen van den arbeid wezenlijk voor
deze taak rijp zijn.
Dan saj zij echter ook zeker komen,
zij het in een vorm, die thans niet te
voorzeggen is. De bedrijfsleiders zijn
in de meeste landen voor een niet ge-,
ring deel uit do arbeiderskringen
voortgekomen en wat hier voor liet in
dividu geldt, geldt ook voor de groep.
Ook hier zal de ontwikkeling zich
echter niet voor den dag der rijpheid
voltrekken en dan zal veel kleinmoe
digheid in het leven ten spijt, blijken,
da: deze ontwikkeling zoowel voor het
bedrijfsleven zelfs als voor do volks
gemeenschap in haar geheel, winst bc-
teekent.
STAKING VAN BOUWVAK
ARBEIDERS TE ROTTERDAM.
Aan een in aanbouw zijnd woning
blok van ruim 300 semi-pormanente
gemeentewoningen to Rotterdam is
ten staking uitgebroken, omdat de
aannemer Van I.oon uit Dordrecht
weigerde de bepalingen van het lande-,
lijk contract voor de bouwbedrijven
door te voeren.
„Aan dit conflict zi tineer vast, dan
oppervlakkig schijnt, schrijft de Rot-;
terdamsciie correspondent van Het
Volk.
In de bestekken van werken, voor
rekening van de gemeente uitgevoerd,
komt de bepaling voor, dat indien de
bedrijven waartoe de arbeiders aan
deze werken bchooren, worden be-
heerscht door collectieve contracten,
de bepalingen van deze contracten
ook gelden bij de uitvoering dezer ge
meentewerken
Op aandrang van den minister is
de zo clausule echter geschrapt vit do
bestekken voor den gemeentelijken
bouw. De aannemers worden dus door
de gemeente niet gedwongen dc bepa
lingen van het collectief contract in
de bouwbedrijven na te komen.
De heer Van Loon probeerde nu
slechtere arbeidsvoorwaarden in te
voeren, dau het landelijk contract
aangeeft, met liet gevolg dat de arbei
ders. vasthoudend aan hun eenmaal
landelijk veroverde rechten, weigeren
tegen slechtere voorwaarden te \vor-1
ken.
Het is duidelijk, dat de oorzaak van
deze kwestie gelegen is in hel feit, dat
do gemeente zich door den minister
een weg heeft "laten opdringen, waar
van niet de minister, maar de gemeen
te dc onaangename gevolgen onder-
vindt. W ant straks zullen er natuurlijk
ook andere aannemers komen, die wil
len profiteeren van de vrijheid, door
de gemeente toegestaan. Daarmede
slaat dan tevens vast, dat telkens ern
stige stagnatie in den gemeentelijken
woningbouw te wachten is, daar het
vanzelfsprekend is, dat de bouwarb
ders aan gemeentebouwwerken ge.
'genoegen hemen met slechtere arbe'd*»
voorwaarden dan op particuliere wer-
kou geldende zijn".
DE TEXTIELSTAKINC TE ALMELO.
L'c secretaris der Fabriksr'.envcr-
.cenigins zond het volgend schrijven
aan den burgemeester van Almelo:
„Ik heb de oor L'Edelachtbare ia
antwoord op een schrijven d.d. 23 de-
zoi, namens de Ffibriknntenverceui-
g'ng te Almelo te berichten, dat deze
bij hare mooning blijft, dat het ont
stane conflict met voor bemiddeling
of arbitrage vatbaar is. 7.ij wcnscht
thaps voor eens cn altijd vast te leg
gen, dat dergelijke directe acties, die
ook vroeger reeds plaats vonden, on
der geen voorwaarde geduld kunnen
worden en dat bij oen dergelijke strijd
wijze van transigeeren geen sprake
kan zijn. Het besluit om de ontslagen
werknemers niet weer in dienst :e u»
men, is dan ook onherroepelijk".
Tot zoover dit schrijven.
Naar aanleiding van het bericht,
dat de Fahrikantcuveroeniging te Al
melo de door don Minister van Arbeid
Handel en Nijverheid aangeboden be
middeling niet wenschte Ie aanvaar
den, deelt Minister Aalbcrso aan do
Mansbode mede, dat die lezing oen on
juiste is.
Ik heb zegt dc Minister - noch
bemiddeling noch arbitrage aangebo
den.
Mijn aanbod kon dus ook niet door
de werkgevers worden afgewezen.
Wol is mij van arboldomljdc ver
zocht te bemiddelen. Ik heb geant
woord, dat ik een dergelijk verzoek
slechts kan overwegen wanneer het
van beide partijen komt.
Blijkbaar nu zijn de fabrikanten
niet bereid mij dat te vragen.
Sport es Wedstrijden
Heken v*ir de» Ncd.
gespeeld lusiehca
van Hillegom en
1 s:ede.
kwam slecht» met
goede kans «p het
wist over bijna al!»
<lcn.
trict Haarlem cn
U.K. Damhon.i
„Gczeilig S&raei;
„81. Bavo" van 1
..Gezellig Same.
.i:. Bavo" die
borden te winnen.
De uitslag werd
SI, Bavo: Gezellig Samenzijn:
J. A. Stevens—Th. Schouten 2—0
P. VeenA. II. r. d. G. est 2-0
T. Broekman—J. J. v. d. Loo 2—0
E 3. F'.oris—P. r. d. MeiJ 2-0
v. WeesJ. HuifS'oot 2-0
S. v. d. Zwan-A. v. d. Hulst 2-0
J. DiependaalA. Pietcrs 0—2
C. v. J. Velden—L, Bcuekeart 2-0
J. DraijcrP. Bouckcart 2—0
E. G. S:o!voort—P. v. d. Leo 2-0
totaal 13—2
ZEILE-N.
DE WEDSTRIJDEN DER HAAR-
LEMSCHE JACHTCLUB.
V> herinneren nog eer.: ar- :l-
wedstrijden der Haarlemsen.-
ó.e Zaterdag 2 ea Zondag 3 ,7
het Noordcr Buiienspaarne ..-a
Schoten en Spnarndnm worden gehou-
oral
deelnemen
Ic We
L-ord: de aandacht gevestigd
amcr Internationale wedstrijd
rder op het nummer Na
C-Mctc
Haarlem nog nooit op een wed-
ïjd zijn uitgekomen en tenslotte het
tamer Nationale Wed rijden voor do
M.-klasse. Dit rijn mooie grootc boo-
i, zoodat de liefhebbers van de zeil-
ort Zaterdag en Zondag kunnen ge-
DRAADLÓOZE MERKWAARDIG
HEDEN.
Er komt geen einde aan de wonderen
der draadloozc. Het allerlaatste is nu
dat zij onder zekere condities in staat
eou ziin dooven tijdelijk het gehoor te
rug te geven.Wij staan hier, niette
genstaande dc reeds vertoohde merk
waardigheden, toch nog wat sceptisch te
genover, dus geven het volgende verhaal
ïonder verantwoordelijkheid te aanvaar
den.
Een inwoner van Edinburgh," de hoofd
stad van Schotland, die vrijwel volkomc-n
doof was, zette zich den beugel op in
een draadloos telefoon-ontvangstation.
Hij hoorde niets, maar zoodra hij dit
tegen de andere aanwezigen zei, hoor
de hij plotseling het concert waarop het
toestel was ingesteld, zeer duidelijk. On
willekeurig hield hij op met pralen om
tc kunnen luisteren. Onmiddellijk ver
dween weer alle geluid, maar het kwam
even snel terug toen hij zelf weer be
gon tc praten. Waaruit men afleidde dat
dc trillingen van zijn eigen stem voor
dit wonder aansprakelijk waren.
GEEN CIRCULAIRES!
Het kaartje waarop gedrukt staat,
'dat geen ongevraagd drukwerk wordt
teruggegeven cn dat aan dc deur niet
gekocht wordt, is achter vele ramen en
deuren te zien, maar dc tekst is vrij
monotoon. Dat vond ook een ingenieus
huisvader, die hit idee daarom op de
.volgende wijze uitwerkte
Wij he.bbcn geen klccrcn, die zoo
oud zijn, dat wij ons kunnen ver
oorloven ze af te danken, dus
geen vodden.
.Wij houden wel van een bescheiden
glas wijn. doch kunnen dat met
betalen, dus
geen loege flesschen.
Dank zij een paar dikke wollen
dekens, kunnen wij ons dc kos
ten van ecu kachel besparen, dus
geen vuurmakers.
ZONDERLINGE ARRESTANTEN.
Invallen van dc politic zijn in we
reldsteden aan dc orde van den dag.
Dubieuze clubs, particuliere huizen,
kantoren, worden telkens met zulk een
politioneel bezoek vereerd. Maar de
bezoekers van een plattelandskermis bui
ten Parijs waren toch lichtelijk verwon
derd toen zij plotseling ccn dergelijken
inval op het kermisterrein bijwoonden,
met talrijke arrestaties als gevolg.
Onder de, wegens diverse overtredin
gen geknipte kermisbeden bevonden
zich ccn reus. een dwerg, een vrouw
met-een-baard cn een mnn-mei-den-elas-
tieken nek. "Vooral deze laatste werd op
den tocht naar het politiebureau duch
tig in dc gaten gehouden,
VI.IF.GEN OP GROOTE HOOGTE.
Sinds dc mcnsch vliegt, heeft de na-
tuurvorscher zijn keonis over het vlie
gen der vogels aanzienlijk kunnen uït-
(Dailv Sketch. Londen
- Kijk dan eens op den zonnewij-
Astub'.ief meneer, kijk u maar
Vs. ik kan die ellendige dirron niet
lezen.
breiden. Jaren geleden was men van
meening. dat een leeuwerik nooit hoo-
ger steeg dan 230 Meter, maar onlangs
ontmoette een aviatcur ccn dezer vogels
op een hoogte van bijna 700 Meter. Men
heeft ook ontdekt, dat de kleinere vo
gels op den trek veel hooger kunnen
komen dan in normale vluchten. Zwa
luwen bijv. die anders zelden hooger ko
men dan 1:0 Meter, gaan tot ver over
1000 Meter op hun grootcn ..trek". In
April iqiS ontmoetten twee vliegtuigen
een geweldige vlucht zwaluwen op 1400
Meter hoogte.
Stcrrckundigen die in dezen tiid van
het jaar ccn sterrenhemel bestudceren,
zien vaak kleine zwarte stipjes door hun
gezichtsveld pnsseeren. Dit rijn trekvo
gels en hoewel natuurlijk op deze wijze
de soort niet tc onderscheiden is, kan
wel vastgesteld worden, op welke hoogte
de dieren zich voortbewegen. Zoo is men
tot de conclusie gekomen, dat sommige
vogels op dc.onbegrijpelijke hoogte van
5oco Meter vliegen.
Het kleine winterkoninkje, dat. met al
zijn vccrea, nauwelijks een half ons
weegt en in gewone omstandigheden
buitengewoon onbeholpen schijnt tc
fladderen, trekt kalm op ccn hoogte
van 350 Meter in een nacht de Noordzee
Dc reden, waarom trekvogels soms
zoo hoog stijgen ligt natuurlijk in hun
zoeken naar ccn luchtstroom die hen in
de ge wenschte richting voert. Want geen
enkele vogel, hoe sterk ook, is in staat
over grootc afstanden tegen ccn ster
ken wind in tc vliegen.
Maar het onbegrijpelijke is. hoe de
lucht, die op sooo Meter veel ijler is,
dan op aarde, een vogel k3a bevredi
gen, die gewend is aan dc atmosfeer
van het aardoppervlak.
Vogels, die meestentijds op grootc
hoogten vliegen, zooals dc Zuid-Amfcri-
kaansche gier, zijn hiervoor speciaal ge
bouwd cn hun vlcugclwijdic is buiten
gewoon groot.
PAPIEREN GELD.
Het drukken van papieren geld i? een
van de belangrijkste Duitsche indus
trieën geworden. Voor cn gedurende
den oorlog werd al het papier voor
bankbiljetten door ccn betrekkelijk
kleine fabriek geproduceerd, maar thans
maken twintig van dc grootste fabrie
ken uitsluitend papier voor dit doel.
Vroeger drukte dc iijksdrukkcrij al het
bankpapier, tegenwoordig wordt zij bij
gestaan door 50 grootc drukkerijen. In
1912 werd niaandcliiks 135 millioen
mark papieren geld gedrukt, nu nader
het bedrag 450 milliard per dag.
BLOEMENGEUR EN KLEUR.
Er bestaat: niet minder dan 500 ver
schillende bl •zncr.geurcn. Kleine bloe
men cn die, welke des avonds bloeien,
hebben over het algemeen een sterken
geur, als vergoeding voor hun gemis
aan schitterende kleuren. F.r zijn plan
ten waarvan het groen denzelfden
geur verspreidt als de bloemen, maar
in den regel i; hierin een verschil. Dc
bladeren van knoflook bijjr. hebben
een uienlucht, rr.r.ar dc bloemen hebben
een zocteu geur.
Men veronderstelt, dat sommige in
secten den g-ui v.-m enkele bloemen
kunnen tuiken, maar niet van andere.
Dc bij heeft ccn zeer sterk ontwikkeld
reukvermogen ca kan ccn wilde wia-
I gerd op bijna 300 Meier afstand ru:-
ken. Sommige soorten kamperfoeli heb-
bon gedurende den dag geen, daaren
tegen des avonds een sterken geur; bij
andere bloemen is de raak juist omge
keerd.
Du kleur der bloemen is eveneens een
lokmiddel voor insecten. Dc meeste zijn
wit, geel. blauw, violet of bruin, kleu
ren cie het sterkste contrast vormen
j me: de groene bladeren. Vlinders zijn
I bijzonder gesteld op roode, paarse en
blauwe bloemen, terwijl veel vliegen
slechts worden aangetrokken door geel,
bruin of vuurrood.
Het is echter waarschijnlijk, dat de
kleur minder belangrijk is dan de geur,
oaar de meeste insecten een slecht ge
zichtsvermogen hebben.
Vünder cn uiltje kunnen slechts aa-
"•■t halve meter voor zich uit zien, tcr-
iil bij ca wesp voorwerpen op ccn af
stand van een meter al bijna niet meer
kunnen onderscheiden.
EENMANSWAGEN*.
In New-York lcopcn evenals bij ons
eennians-tram wagens. Het systeem is
daar echter ccnigsiins anders. De pas
sagiers kunnen aan beide baleons in
stappen, maar slechts door cc» deur in
het midden den wagen verlaten cn zoo
doende moeten zij door een tourniquet
heen, dat niet draait tenzij er een munt
stukje in geworpen wordt.
EEN VESTZAK-ORKEST.
Een Hongaarsch ingenieur heeft een
grammofoon uitgevonden, die niet groo
ter is can een horloge. Dit nieuwe in
strument, dat geadverteerd wordt onder
de lens; „draag uw orkest ia uw vest-j
zak" heet dc Mikiphon en word: op de
zelfde wijze als een horloge opgewon
den. In de kast is plaats voor tien
dubbele platen, dus een repertoire van
20 walsen of foxtrots of one steps. Wan
neer men in een andere vestzak nog ccn
\0orra3d rcservc-platcn stopt, kan men
zich gedurende een ge.hcelea dr.g muzi
kaal verpoozen.
Dc klank wordt versterk: door het in
strumentje o;i em champagneglas te zei
len en <-p (!-•- w:'ic kan men zelfs in
een niet - bait.ial cp dc muziek
van dit za::-;.:f-.ort.i- dansen.
HET GROt RESTAURANT.
Amerika z.:i e- wat am moeten doen.
Te Londen wordt .'.--•cr :".-;7en het groot
ste rcsiaurant ter wereld geopend, toe-
behoorende aan de bekende firma J.
Lyons Co. liet gebouw heef: negen
verdiepingen, waarvan vier voor restau
rant worden ingericht. In elk dezer vier
restaurants kunnen 1000 menseben zit
ten cn elk heeft twee orkesten, die er
voor zullen hebben te zorgen, da: er
o:n het aantal keeren, dat de deelnemers
kraaien, te regi:trccrc:i. De normale
duur van een wedstrijd is een uur en de
liaan die het groots: aantal malen
gckukclckuud heeft, wint. Vooral :n de
buurt van Luik i» dit ccn geliefkoosde
WAT IS EEN NAAM?
Smis heel veel. Aliban» :r. een dei
Lor.denscae voorsteden moest onlangs
*-n getuige, die luister naar den naam
133 Vray.itgbanacbariar, vcor den rech-
Het
HET KAARTSPEL.
:kwaardig verschijnsel
i dezelfde
:k wordt ge-
•staurant in Amerika
Het groom.
maak: twee millioen din>
klaar. Het Londen sche monstrum zal er
tien miliioen maken.
KAMPIOENE RA A1E
België er:-, klein land, d?i groot is
in dc belangstelling voor pluimvee.
Er ziin veel Belgen, die hun hanen
•pedaal als ..kraaierF' africhten en
uc uteren can wedstrijden laten houden.
Verscheidene hokken worden in een
rij gezet ea iemand wordt aangewezen
1 da: nooit
mand behoefte heeft gevoeld xc tc
veranderen of te modern!:ccrcn.
Toen honderden jaren geleders dc kaart*
figuren voor het eerst gemaakt werden,
ren (of koningen) respectievelijk gelij-
kcr.i jer. van David. Alexander. Caeiar
en Charlemagne (Karei de Groote). D«
j vrouwen (koninginnen) waren bedoeld
j ortrviten van Arginc. Judith. Esther
c:: Athene, uit dc symbolische beteeke-
1 nis van geboorte, geduld, vroomheid cn
ijshete. De boeren waren ongenoemde
I ridders of ridderknapen.
Dc vier kaartkletircn hadden ook ca
I b:.rondere b-^ker. s en waren bedoeld
jat» tand lidiogcn van verschillendemtoc
.1 c. 1 -v Harten waren
Inaar be; tegeldcvies), klaveren duiden
landbouwers aan ca tehoppen xija de
adelstand cn soldaten het origineel»
sehoppenieekcn was cea lanspunt.
