HAARLEM'S DAGBLAD
Wat de Raad doet in Schoten
Buitenlandsch Overzicht
Binnenland
F e is i IS t 21
ROBBEDOES
MAANDAG 16 JULI 1923
TWEEDE BLAD
Da deftige Rijksstraatweg.
Warwinkel. Zijwegen.
Aanhoudcr's suocos.
Grootestadsallurcs en
nodorpsmanleron.
Toen Donderdag de raadszitting was
geloopen heb ik «en der ledeneens
praaid. Ik zul iu zeggen waarom. Er wordt
wel eens gezegd: als die leden van den
raad van Schoten eens Haarlcmsclio raads
leden worden, hoe moet het dan gaan met
de lengte der vergaderingen? Agenda's
met 15—20 onderwerpen duren wen lang
als wanneer er 6 of 8 opstaan.
Alle onderwerpen worden bijna zonder
uitzondering lang en breed besproken,
ieder agendapunt is haast aanleiding tot
een politiek debatje. Op die wijze wordt
vaak om do zaken zelf heen gepraat, er
ontslaat verwarring, waaruit blijkbaar
niemand don weg voor een degelijk be
sluit weet to vinden. Zoo worden de za-
kon uitgesteld van de eene vergadering
naar de andere, in die vergadering weet
imen het nog niet en weer volgt uitstel of
soms een beslissing die niet te contro-
leeron of te overzien, soms zelfs onbillijk
is. Zoo met de beslissingen over afwijking
van de bouwverordening. I-Iet spreeki van
zelf, dat B. en \Y. de bouwverordening
handhaven. Zij zijn dat verplicht tegen
over den Raad, die de verordening vast
stelde, al was het dan dat afwijkingen
mogelijk zijn. De :vd heeft niet altijd
zoo goed als B. en 'V. de gelegenheid om
de stukken te besiudeeron, dient -.ich dus
een beetje op B. en W. te kunnen verla
ten Nog moeilijker wordt het enwel,
wanneer B. en W. zich van hot reven van
advies onthouden.
Mer. kan advies geven, dat geer advies
in werkelijkheid mag hecton. Bij "oor
beeld afwijking gevraagd van art
voorgesteld wordt niet toe le staan. Maar
inen kaïn er ook nog bij vermelden, waar
om niet. Het bouwen van eeu huis wordt
afgeraden orndnt de gemeenle-archilect of
hoe de functionaris ook mag helen, den
gevel niet mooi vindt. Is da; billijk?
Soms wel, soms niet, maar wanneer wel
ea wanneer niet, ie moeilijk uit rt maken.
Be moeilijkheid vit in Schoter hierin,
dat alleen advies gegeven wordt door de
genen, dio verplicht zijn de bouwveror
dening strak cn stijf te handhaven.
In andere gemeenten is voor die zaken
een commissie aangewezen, die beoordeelt
of de gevraagde afwijkingen door den
beugel kunnen. Een gemeente-ambtenaar
geeft advies in verband met de verorde
ning, B. en W. sturen de zaak naar de
oommissio (b.v. die van bijstand in het
beheer van openbare werken), welke com
missie zoo mogelijk een paar deskundigen
onder haar leden moet tellen. Het het
adviei van de commissie komt dat van
den ambtenaar en van B. en W. in den
raad en deze kan'beslissen over een on
derwerp dat goed toegelicht is. Er is een
behoorlijke voorlichting en het gebeurt
zelden, men zie dat in grootere gemeen
ten, dat de raad uitgebreide boomen op
zet over zulke zaken, óf dat er verwarring
m de discussie ontstaat waaruit niemand
den weg weet te vinden.
Het hoeft dan ook tniet te gebeuren dat
aanvragers langs B. en \V. heen naar de
raadsleden gaan mei vragen en voorstel
len om op die marnier te bereiken wat zij
nieenen dat billijk is.
Zoo het is met 'ar eon is 't met 't ander.
Aan de beschouwingen over de financiën
was geen touw vast te lonoopen. De eene
wethouder zegt: 't gaat goed, de ander
is van tegenovergestelde meening, en de
burgemeester die de afdeeling financiën
voor zich beeft zegt niets.
Nu is mijn bedoeling niet te becriti-
seeren wat «ij zeggen of niet zeggen, maa-
het is m.i. verkeerd da', de raad niet kan
oordeekii omdat er geen behoorlijk gedo
cumenteerde voorlichting bestaat. Men
kan van meening verschillen over fi
cieel boheor, maar als inon de beschik
king heoft over alle cijfers die er te ge
il zijn, kan er geen verschil zijn
'U rijkdom van de gemeente.
En zoo komt het, aldus eindigde het
adslid dat ik sprak, dat de Schoterraad
d,en naam heeft vaai een beetje te geuren,
terwijl do schuld ligt bij B. cn VV. die dai
de hand werken.
Aan dan Rijksstraatweg mogen geen
winkels gebouwd worden, op do hoeken
ar. de zijstraten wel. Mij goed, maar
liet zoo vaak er over praten. Een regel,
mits een goede, dan weten de bewoners
den weg meteen dat zij even den hoek
moeten om zeep, suiker, bollen of ve
terband te halen.
Nog vermeld moet worden een staaltje
an vasthoudendheid van den lieer Box,
ie iniv menige vergaderingen bereikte, dat
e invordering van de rioolbelasting in de
toekomst door den ontvanger zal geschic-
don inplaals van door openbare werken
Over de verhooging van het belasi.iiigper-
ige hoef ik niets te schrijven.' De raad
had hot praten erover ook wol kunnen la-
len. Het mng treurig zijn dat de inwc^iers
van Schoten do hoogste belasting betalen
in deze omgeving, de raad had zich te
schikken naar Gedeputeerden. Die wel
eens haast mogen maken met de uitbrei
ding san Haarlem: de nood dringt zee
in Schoten. Het moge waar zijn dar Sc'no
moot wordt door do uitbreiding li>
enzantal, Schoten zelf plukt er tot
n weinig profijt van. De belasting
mangel wordt al weer een beetje aange
dmaid. Tot hoelang
Over wat ik straks zeide nog dit: hoe
>r hoe liever een paar- van de Sohoter
raadslieden in den Haavlemschen raad,
zij zullen zich best op hun plaats voelen
heusch' geen- langpraterszijn, het zal
t behoeven omdat in Haarlc-m de pa-
piereu in den regel wel in orde zijn.
m zeven uur werd ons de rondvraag
de mededeelingen cadeau gegeven, de
raadsleden kregen er de belastingzaken
nog bij. Op rekening van de' warmte bel)
ik de heete discussies gesteld.
EÉN NADERE TOELICHTING VAN HET ENCELSCHE STANDPUNT.
EEN REPLIEK VAN POINCARé.
KAPITEIN EHR HARDT ONTVLUCHT.
Hel geschil tusschon Ense-
land en Frankrijk
•houdt nog steeds de gemoederen .«bezig.'
De wereldpolitiek wordt er zelfs geheel
docr bcheerscht. Alles hangt af van de
vraag of beide regeeringen nog vriend
schappelijk bij elkaar zullen komen.
De verschillen zijn vrij ernstig.
In het hoofdartikel zegt de „Times"
ever ,de Engelsche regeermgsverklaring
inzake de Herstelkwestie o.a, het vol-
gendo
„De verklaring geeft juitdrukking
aan onze oprechte vriendschap voor
Frankrijk en aan ons verlangen om
zoo nauw mogelijk met haar samen te
werken, doch tegelijkertijd aan ons
formeel breken met haar Jüocrpolitiek.
Niets is er in onze ^rklaring, dat als
pio-Duitsch kan worden beschouwd. In
de verklaring komt geen enkel gezegde
voor dat duidt op een afwijking der
Britsche politiek van de beginselen van
het verdrag van Versailles. Groot-Brit-
tanuië is vrij zijn eigen middelen voor
te stellen, waarvan het denkt dat zij
tot een algemeene regeling zullen lei
den, een regeling, die de vredesconfe
rentie tiachttc te bereiken door voor
zieningen te treffen voor het voortbe
staan der gemeenschappelijke actie
van dc geallieerden, en voor de na
koming door Duitschland van zijn ver
plichtingen.
De actie van Groot-Brittannic gaat
niet buiten de grenzen van het ver
drag van Versailles. Het bedoelt niet
anders, dan de besprekingen over het
betahngsaanbod dat Duitschland heeft
gedaan, te bevorderen. Het is een po
ging, om door samenwerking van alle
geallieerden nieuwe voorstellen van
Duitschland te verkrijgen voor een fi-
nancieele regeling, welke niet alleen tfcn
doel heeft, de zwaar belaste begrootin-
geu van alle geallieerde landen te ver
lichten, doch tevens het algeheel her
stel van Europa te bevorderen.
Engeland steunt zijn rcgcering bij
het voeren van een omlijnde actie en
hoopt, dat zijn gevoelens van vriend
schap in zooverre worden beantwoord,
da» Frankrijk zich daardoor in slaat zal
zien gesteld, ons standpunt zoo vrij eD
eerlijk mogelijk in overweging te ne
men.
Een ander Engelsch blad, de „Man
chester Guardian", schrijft
„De regeering stelt zich er mede te
vreden stap voor stap verder te gaan.
Voor- het oogenblik heeft het slechts
het verlangen, alle geallieerden zoo
veel doenlijk met zich mede- te doen
gaan. Zij neemt ook niet aan, dat haar
politiek onverpenigh'aar is met die van
Frankrijk. Tusschea de doeleinden,
waarvoor Frankrijk is opgekomen en
die van Engeland, behoeft geen tegen
strijdigheid te bestaan. Wel bestaat er
een groot verschil in de methode. Doch
w:j zullen Frankrijk zoo duidelijk mo
gelijk doen weten, dat onze politiek
'niet' tegen Frankrijk gericht Is en dat
wij niet vijandig doch vriendschappelijk!
gestemd zijn tegenover dit land en dat
wij, hoezeer w« ons ook gerechtigd ge
voelen onzen eigen weg te gaan, dit
toch niet dan noode do-n en geenszins
uit onwil tegenover Frankrijk. Wij zul
len tenminste in staat zijn te voorko
men, dat onze eigen motieven verkeerd
worden uitgelegd cn den weg vrij te
laten voor een toekomstige overeen
komst."
Polncaré heoft gerepliceerd
op Baldwin's reite.
De Frdnsche minister-president Poin-
card heeft te Senlis een oorlogsgjedenk-
tceken onthuld. Bij dcze_ gelegenheid1
heeft de premier een politieke redevoe
ring gehouden.-
Hij begon met te wijzen op de betrek
kingen tusschen Frankrijk en zijn ge
allieerden en de bestaande meeniags-
verschillen inzake de schadeloosstelling
en verklaarde dan verder
„Frankrijk heeft geen territoriale
voordeelen verworven door zijn zege
praal, uitgezonderd de herwinst van de
beide vroc-ger verloren provincies.
De inkt, waarmede het verdrag van
Versailles werd enderteekend, was nau
welijks droog, toen men aangezet doot
Duitschland, overal hetzelfde liedje be
gon te zingen waarvan het refrein was,
„oorlogszuchtig Frankrijk, militaristisch
Fi ankrijk, imperialistisch Frankrijk".
Maar hoe luidruchtig deze agitatie
ook werd gevoerd, toch werd zij over-
stemd_door de waarheid. „Wij be.gee-
ren geen duim breed vreemden grond",
riep Poincaré uit. „Wij" verlangen alleen
vervolgde spreker dat een ver
drag. - geteekend door 28 naties, n;et
reeds zal worden beschouwd als een
fossiel van vóór dea zondvloed, dat
slcchis voor een oudheidkundig mu
seum eenige waarde zou bezitten."
„Concessies!'- - riep 1'olOCMè uit. So
dert den vrede heeft Frankrijk niet op
gehoudn, concessies te doen. Het 13 een
beleediging, ons voor te stellen als zelf
zuchtig, uitsluitend denkond aan onze ei
gen belangen en onverschillig voor de
welvaart van Enropa. Frankrijk' heeft
niets van zijn ingeboren edelmoedigheid
verloren of van zijn oud geloof in idealen
en zijn belangoloozo liefde voor dc
menscbhcïd. Ea.it men ons veroorloven,
dat wij ons verstand en onze helderheid
van inzicht behouden. Frankrijk wee:
heel gred. dat bij de thgevrikkeldlteïd van
iet moderne leven geen enkele natie ge
heel ge-isoleerd kan zijn van de andere,
dst er tusschen de volken verscheidene
handen van economische afhankelijkheid
zijn en dat niet «en deel van het lichaam
v3:s Europa rot kan zijn zonder he:
overige gedeelte met. bederf te bedrei
gen. Ik voeg hier ter verduidelijking bij,
dnt Frankrijk niet- verlangt, Duitschland
te zien ondergaan, da de eerste plaatB
omdat Frankrijk als crediteur niot
wonËoht, dat zijn schuldenaar hiet_ in staat
zal zijn te betalen, zelfs wanneer het een
schuldenaar is zooals Duitschland, dnt
zich snel kan herstellen, en in de tweede
plaats omdat het niet met den Fran
schim aard strookt een verslagen vijand
nog te. kwellen. Maar waarom zeggen
wij, dat wij aan het einde van concessie-
doen zijn gekomen? Omdat wij tot dusver
voor deze concessies hebben moeten be
talen.
Wat liet herstel van de oorlogsschade
aangaat, werden wij niet beter behandeld.
Wanneer alle geallieerden krachtig te
zomen warén opgetreden, dan zou
Duitsohlands onwilligheid stellig zijn ge-
broken. Maar Duilsehland speculeerde op
mee.tiingsverscliillen. welke het zelf aar.
wakkerde. Het voelde' zich aangemoedigd
in zijn houding «ai het oogenblik kw.
waarop wij genoodzaakt waren, kracht
dadig op te treden 011 panden te
Het is niet onze schuld, dat daar
uit nadeelige gevolgen zijn voortge
vloeid. Wanneer de andere geallieer
den met ons waren opgetreden, dan
zou Duitschland van stonde aan heb
ben toegegeven, maar wij moesten, al
leen handelen met de positieve hulp
an België en de gedeeltelijke samen
werking van Italië en in plaats van
dat Duitschland de exploitatie der
panden gewillig toeliet, organiseerde
liet verzet en dwong ons tot verscher
ping van onzen druk. Zijn wij dan
verantwoordelijk voor de daarop ge
volgde troebelen? Moet niet degene,
dio"liet vredesverdrag schendt eerder
dan zij, die de uitvoering van liet
verdrag eischen, ter verantwoording
worden geroepen? Wat zou er ge
beurd zijn, wanneer wij jnet de ar
men over elkaar waren blijven staan?
Is er iemand die denkt, dat onze zw ak
ke positie het wonder zou hebben be
werkt, de Duitsche regeering verstan
dig te manen, te bewegen haai- finan
ciën in orde te brengen, haar betaal
middel te stabiliseeren en een einde te
maken aan de oorzaken van de econo
mische ontwrichting van Cenkaal-
Eui'opa? In' dezen droom hebben do
geallieerden drie jaar lang geleefd,
maar het, ging van kwaad, tot erger.
Indien wij thans niet in het Itoedge-
bied waren geweest, dan zou Duitsch
land even goed zijn uitgegleden naar
den afgrond, dien het zichzelf heeft
gegraven. Maar wij zouden met lee-
ge handen hebben gestaan, terwijl
ij thans panden bezitten en in een
positie vèrkeereü, 'daf wij 'deze pah-
den niet behoeven los te laten.
Ons besluit is ingegeven door de vi
tale belangen van Frankrijk. Het
kan derhalve geen ergernis zijn voc»r
onze geallieerden, die toch ook willen,
I'dat Frankrijk blijft leven, en wier
eigen belangen van een liooger stand
punt beschouwd niet van onze belan
gen te scheiden zijn. Ik geloof te kun
nen zeggen, steeds een trouwe aan
hanger van de Fransch-Britsche al-
liuntïe te zijn geweest en meer dan
dat. Vóór den oorlog, toen er in
Frankrijk personen waren, die min of
meer openlijk streefden naar toenade
ring tot Duitschland op gevaar of,
dat zulks zou leiden tot een officieele
,bevest.iging vaü hel verdrag vau
Frankfort en het definitieve opgever,
vau Elzas-Lotharingen, toen behoorde
ik tot degenen, die daartegen opkwa
men en aandrongen op een nauwere
aaneensluiting tusschen de twee groo-
tc vrije naties van West-Europal Het
was in 1912 op mijn verzoek, dat in
een kabinetraad, door mij voorgeze
ten, werd besloten tot de briefwisse
ling tusschen Paul Cambon (den vroe
leren Franschen gezant te Londen)
11 Grey (den voormaligen Britschen
minister van BuitenlandsChe Zaken),
aardoor de Entente nauwer werd
aangehaald en de weg werd gebaand
voor de Fransch-Britsche alliantiie.
Niemand zou het meer betreuren dun
ik, wanneer ook maar tijdelijk een
lichte schaduw op die vriendschap
werd geworpen. Maar ik was steeds
van oordeel, dat die vriendschap aan
beide volken een onafhankelijke opi
nie liet en doelde op verzoening van
hun belangen, niet om hei eene volk
aan het andere ongeschikt te maken,
maar veeleer beoogende den besten
steun te zoeken iu een aanhoudende
poging elkaar te verstaan.
Toenadering.
Volgens Engelsche berichten, zou
Frankrijk onder zukere voorwaarden
bereid zijn, zich bij het Engelsche
antwoord aan Duitschland aan te «lui
ten. Een der eerste condities is de
herroeping door Berlijn van de iu-
ructies aan de Duitsche beambten
inzake den passieven tegenstand in
het Roergebied. Gehoopt wordt op dc
medewerking der Ver, Staten tot op
lossing van de kwestie tusschen do ge
allieerden en Duitschland.
Verspreid nieuws
UiT HET ROERGEBIED.
Een spoorwegongeluk.
De „Ullsteinjienst meldt uit Es-
hsen Een spoorwegongeluk, dat bui
tengewoon ernstigs gevolgen had kun
nen hebben, had op de lijn Langend,
reerBoehum-No rd plaats Tachtig
spoorwagens, die op een door de
Fransehen bezette lijn stonden, ge
raakten in beweging cn liepen op een
goederenwagen in Let m Duitsche han
den zijnd st.-.lioa Dortmund-Nord
Onder donderend geraas stortten dc
eerste tien wagens omver. Dank zij de
tegenwoordigheid van geest der spoor-
v.egmannen werd een groet ongeluk
voorkomen. Deze zagen n.l. de losge
raakte wagons aankomen en wisten
deze nog juist bijtijds óp een dood
spoor te leiden, dat door een zwaren
goederenwagen vespe'd was. Deze wa
gen werd oyer de rails heenges.ljngerd,
doch de aanrollende wagons werden
Bi'ootendeels tegengehouden: Men-
schenlevens zijn gelukkig niet 'to be
treuren, doch de materieel schade is
zeer aanzienlijk.
Ter dood veroordeeld-
Do Belgische krijgsraad te Aken
heeft de Duitsche saboteurs graaf von
Keilen, Ludwig en Kingeder ter dood
veroordeeld. Lorbeer werd tot levens
langen dwangarbeid veroordeeld.
Uitgeleverd.
De Duitsche politie te Essen heeft
vijf Duitschers. die in Mei j.l. de tele
foondraden tusschen Essen en Kray
vernielden, ter beschikking van de be
zettingsautoriteiten gesteld.
Een incident.
Een bericht r.ifc Leipzig meldt, dat
in den -nacht vijf mannen hebben ge
tracht den vlnggestolc 'van het Fran-
sche consulaat omlaag te halen, doch
terwijl zij hiermede bezig waren, wer
den zij door twee Schupa's die ijlings
toesnelden, gearresteerd. Dc gevange
nen zijn een kapitein der Landespoli-
zei, een student, twee handelsbedien
den en een bankbeombte, allen te
Leipzig wonende. Zij verklaarden deze
handelwijze door te zeggen dat zij
wilden voorkomen, dat- op den natio-
nalen Franschen feestdag van Zondag
de Fransche vlag zou worden gehe-
schen.^-
QNGEREGEl DHEDEN IN
BEIEREN.
De Ullsteindicnst" meldt uit Mün-
clien
Na afloop van de heden hier gehou
den vergadering de. nationaal-socia-
iisten, waar o.a- Hitier en de Duitsch-
Bohemer Kuirsch spraken, kwam hc-t
tot sohermmutselingcn met de politie.
De deelnemers aan de vergadering
marcheerden namelijk tegen het jioh-
tieverbod in, in gesloten gelederen en
met ontplooide vaandels naar de bin
nenstad. De politie eischte van hen,
dat de vaandels zouden worden opge
rold en dat zij zich zouden verspreiden
Toen de nationaal socialisten weiger
den daaraan te voldoen en zich er te
vens tegen verzetten, dat de vaandels
in beslag werden genomen, reed de po
litïe met blanken sabel op de manifes
tanten in en wist in korten tijd de orde
te herstellen. Hieibij werden eenige
personen gewond, terwijl een groot
aantal arrestaties plaats had.
VLOOTBEPERKING.
In verband met de ratificatie door
Frankrijk van hot vlootverdrag van
Washington worden door de regeering
der V. S. maatregelen voor het schrap
pen van slagschepen getroffen.
KAPT. EHRHAPDT ONTSNAPT.
De gevaarlijke „Putsch-kapitein
Ehrbardt, de tegenstander van de
Duitsche republiek, is Vrijdag uit liet
huis van bewaring te Leipzig, waarin
hij nog steeds in voorarrest zat, ont
snapt.
Over de ontvluchting van Ehrliardt
is door l.c: departement var. Justitie
het volgende medegedeeldToen hij
een bad ging nemen, is Ehihardt, on
der het voorwendsel dat hij zijn zeep
had vergeten, na"* de tweede verdie
ping gegaan," van waar uit men iu de
gerechtsgebouwen kan komen. De
weg daarheen voert echter door een
drietal deuren waai van de eerste te
gen het voorschrift open was. Dé twee
de is een zware ijzeren deur, d,io mot
een nauwelijks na te maken sleutel
kan worden geopend. Er moet dus
aangenomen worden, dat Ehrbardt in
het bezit was van de sleutels van'de
tweede- en derde deur. Deze derde
deur is van hout en is door Ehrhnrdt,
mee een nagemaakten sleutel grjopend
Hij heeft de deur toen weer achter zich
gesloten en deu sleutel in het slot la
ten steken.
Heeds gedurende geruimer. tijd wa
ren anomieme briev en ingekomen bij
de gevangenisdirectie, waarin wenl ge
waarschuwd voor- eventueele -pogin
gen tot ontvluchten De directeur had
dan ook de niaat'-egelen getroffen,
docli deze schijnen door het" personeel
niet te zijn uitgevoerd.
De procureur--genei-aal meent, dat
Ehrhardb niet slechts buiten den ge
vangenis, doch ook daarbinnen onder
het gevangenispersoneel heijiers had.
Van veel bet-eekenis is ook, dat Ehr
hardt Vrijdag met een zijner vrienden
telefoneerde cn hem verzocht hem dien
dag niet te komen bezoeken. De minis
ter van justitie verklaarde niet ver
antwoordelijk te zijn voor hetgeen is
voorgevallen in een gevangenis die on
der stedelijke autoriteiten staat.
De behandeling van het proces zal
worden,uitgestela tot 23 Juii. Dit uit
stel is daaraan toe te schrijven, dat de
verdediger hierom had verzocht, wijl
hij nog niet gereed was met het on-
dezoek van hot bewijsmateriaal.
Op het ministerie van Binnenland-
sche Zaken wordt aangenomen, dat de
ontvluchte pogingen in het werk zal
stellen, om zoo snel mogelijk naar het
buitenland to ontkomen, het liefst
naar Hongarije. De piocureur-generaal
heeft een bevel tot inhechtenisneming
tegen hem uitgevaardigd, en het minis
terie van Justitie heeft op voorstel van
dezen een bedrag van 25 000.000 Mark
uitgeloofd voor dengene, die aanwij
zing kan geven, welke kunnen leiden
tot de,, arrestatie van Ehrhardt.
RUSLAND EN HET BUITENLAND.
De „Isvestia" beschouwt do resul
taten van do conferentie te Lausanne
als een overwinning, niet alleen voor
Turkije, doch voor ihet geheale Oos
ten. Het zedelijk prestige van Rus
land is toegenomen en zal nog verbe
teren door de concessies aan de En
tente, om hierdoor hun sympatnie to
verkrijgen en hun afkeer tegen Sovjet
Rusland te doen verminde ren. lloe
ook de wederzijdsche verhoudingen
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
k 60 Cts, per regel.
zijn, zoo schrijft 't blad verder, groo-
tc massa's van de Oosterschö bevol
king sjympathiseeren thans met Rus
land.
Geautoriseerde vertaling naar het
Engelsch van
JEFFERY FARNOL.
14)
lederen dag kon men hem langs de
rivier zien wandelen, soms werkte hij
in zijn tuintje, maar meestal zat hij
op do bank in het zonnetje, naast de
deur van do Drie Vroolijke Henge
laars.
Het was oen mooi span. de oude sol
daat en de oude herberg, allebei uit
den tijd, droomend van heb verleden
in plaats van do toekomst; dat leek me
een soort van onzichtbare band tus»
schen hpu-beiden.
En toen Jasper ziek werd en in bed
moest blijven, eu zijn bed bij hc-t
raam liet zetten, zoodat hij de oiule
herberg kon zien. kon ik voor mij dat
heel goed begrijpen.
„fi» Prb Y ronlijko Howelanrs" is
al heel oud. het is zelfs niet- meer uit
te maken hoe oud: maar met de jaren
13 er een soort van zachte vredigheid
over het huis gekomen. Menschen zim
geboren en gestorven, volkeren ziin
opgekomen en ten onder gegann, en
het staat daar nog altijd, ome.an-
derd bij de rivier, en slaat de groote
tragedie, die wij „het Leven'' noe
men, gade, met dezelfde uitdrukking
van groote wijsheid en zachte vrien
delijkheid, waarover ik hot al eens
meer gehad heb.
De boeren, die geregeld in de her
berg bij elkaar komen, hebben vereel
te handen, en v-oor het, meerendeel
grijs haar en ze zijn gebogen door het
vele loopen achter de ploeg. Ze heb
ben rustige stemmen, eu kalme, beza
digde gebaren en op hun gerimpelde
gezichten ligt een uitdrukking van te
vredenheid. zooals maar weinigen van
ons die kennen.
De voornaamste van hen, en door
allen hoog in eere gehouden, was Jas-
j)er Trent. In hun midden zat hij in
zijn leunstoel bij den haard; dat was
nu eenmaal al sinds langen tijd zoo
de gewoonte, waaraan niet getornd
werd; en als de rook langzaam opsteeg
uit hun pijpen, vertelde hij een of an
der verhaal van strijd en plotselingen
1 dood, nu ec-ns in de bevroren loop
graven bij Sebastapol, dan weer op 16
hoogten van Inkr.rmarm. Maar het
viel me op dab de oude zoo tegen het
einde van zijn tweede glas bier meest-
i al de. draad van zijn verhaal kwijt-
lêakle cd Kgoii ie praten. nv°r: „D-
jonge Gerrit".
In liet eerst begreep ik cigenliik
niet wien hii bedoelde, tot Amos Bae-
gc«. de herbergier, mij apart nam en
me er elde dnt de „jonge Getril" nic-1
mand anders was dan dc eenige zoon
van den ouden Jasper een man die
nu misschien een veertig jaar was en
die, hoewel hij in zijn jeugd veel
scheen te beloven, op het „verkeerde
pad-' was geraakt en nu een lange
gevangenisstraf onderging wegens in
braak; verder, dat de oude Jasper op
den dag, dat zijin zoon veroordeeld
werd, een beroerte had gehad, en daar
na nooit meer dezelfde was geweest,,
zoodat alle herinnering aan die ge
beurtenis verdwenen was en hij nog
steeds over zijn zoon praatte als over
ec-n jongen.
„Die jongen was een wonderkind!"
zei hij dan, terwijl hij met schitteren
de oogje3 om zich heen kesk. Hij is we-z
gegaan om fortuin te maken. Ja, een
genie was hij, die jonge Gerrit". Zeg
eens, Amos Baggett, was hij een ge
nie'.'"
„Dat was hij!" antwoordde Baggett
dan, langzaam knikkend.
„Kijk eens, zie je die klok daar?" en
hij wees er op met zijn' magere, be
vende vinger „die stond stil er
was iels niet in orde van binnen
wou heclemaal niet meer loopen! Maar
Gerrit ziet 'm, koelt e,* eens naar, en
mot niks meer dan z'n twee handen
bracht ie hem weer aan den gans!
7.1':. Sim Madrfhn. won je nog wel
dat ie het met 7'n harden gedaan
heeft?
..Z'n twee handen" herhaalde Sim
ernstig.
En hii loont nog aliiid", zei Jns-
vol verrukking. „Een knappo
ACADEMIE VOOR INTERNATIO
NAAL RECHT.
Te Den Haag ia Zaterdagmiddag in
le groote rechtszaal van liet Vredes
paleis de Academie voor Internatio
naal Recht geopend.
Nadat de minister van-Binnenland-
sche Zaken als eere-yoorzitter der
plechtigheid, de bijeenkomst voor ge
opend lmd verklaard, hield de minis
ter van Staat, rar. P. A. W. Corfc v. d.
Linden de welkomstrede.
Spr. zeide. dat noch de pogingen
der lieden van goeden wille, noch de
wijsheid der rechtsgeleerden of de
Staatslieden voor ons altijd den vre
de kunnen waarborgen, want. ging hij
voort, do menschen en de volken wor
den maar al te vaak door hun primi
tieve instincten, hun hartstochten en
hun zelfzucht meegesleept.
Anderzijds zien wii de menschen,
door een vo'maakte zelfverloochening
bezield. hr,u leven geven voor een
ideaal dool. Dat is vvèl onze tragische
zwakheid- dat wij de idee van de liaimo
nie der wereld niet kunnen bevatten.
Een zwakke weerschijn slechts van
hot goddellijk licht verlicht het men-
schelijk bewustzijn, terwijl die afstra
ling rlooi' de natuu'- en de tradllie in
hooge mate wordt gedifferentieerd.
Indien vrij dus, ju perioden van crisis,
de Heden, die met toewijding hun
plicht vervullen, zonden vragen:
„Waarom wilt gij vechten?", dan
zouden v. ij van beide kanten de oude
antwoorden vernemen: „Voor het
welzijn van het vaderland, om ae lief
de voor de gerechtigheid, omdat de
stem Goeie 0115 roept."
En toch. 'dames en.heeren, kunnen
wij vertrouwen stellen in de beetem-
ming der menschelijke dingen. Ds
wereldgeschiedenis is de "geschiedenis
van de opvoeding der menseliheid. De
vooruitgang ig vertraagd dooj cie om
wentelingen en oorlogen, door reacties
en'perioden van verval, maar de op
volgende bes havingen openbaren de
eenheid van het uienschelijk geslacht.
Deze eenheid rechtvaardigt de belofte
van den profeet Jesaja. de belofte van
den vrede,
Zoo in dit vertrouwen, zijn wij er
Zeker van. dat het een vredeswerk is,
dai bij voortduring in dit paleis wordt
volbracht, een werk. dat Carnegie
heeft aangevangen door de slichting
van dit gebouw en dat zij. wier streven
geleid heeft tot de stichting der Aca
demie,. al« Asser. Van Karaebeek en
Brown Scott,, hebben voortgezet. Hier
trage Hier ook veto.] hef T-Tnf van Tn-
zelelt he Permanente Hof van Arbi-.
ternationale Justitie dat arresten wijst
overeenkomstig de rechtsnormen, door
de familie, der r.atien erkend. In de
Academie, onder bescherming van den
Volkenbond en met medewerking van
de Garnegiesrichting, zullen eminente
professoren deze normen leereu. zij
zeilen loonen wat reeds is verwezen
lijkt en hun. werk zal bevorderlijk zijn
aan de versterking van de eouheid der
meeningen. Zij zullen de openbare
meening leiden om pessimisme en
utopieën af te wijzen, om haar tocht
voort te zetten naar de overwinning
van het recht. Zeker, in deze wereld
waarin wij leven, verandert alles on
ophoudelijk, Het recht van heden zal
niet het recht van morgen zijn. Den
fakkel dien wij in de hand houden,
zullen wij. als die haruloopera
van Lucretius, overgeven aan nieuwe
geslachten, misschien van een nieuwe
beschaving. Maar wij zullen hem
brandendo overhandigen.
Dames en heeren. geïnspireerd door
cïi geloof en deze pogingen, betwijfe
len wij niet meer dat hier het huis van
den irede is.
Daarna voerden het woord prof.
Charles Lyon Caen, voorzitter van het
curatorium der academie. minister
van Karnebeok en de burgemeester
van Den Haag. mg, J. A. N". Patïjn.
PETROLEUM UIT RUSLAND.
Het Britsche umkstoomschip „Trlcen-
trol" is gisternacht van Batoum te
Amsterdam aangekomen en bracht de
eerste lading petroleum uit Rusland
na den unrlog aan.
De helft van de lading gaat door
naar .Antwerpen, waarheen het stoom
schip uit Amsterdam heengaat.
vent, die jonge Gerrit van me. Den
een of anderen dag komt ie weer te
rug bij z'n ouden v ader. met z'n zak
ken vol goud en bankpapier ik weet-
het, ik weet het zeker ouwe Jas
per is niet gek".
En "dan zcUe hij met zijn kraakstem
een oud soldatenliedje in, dat door de
anderen lustig word meegezongen,
tel'wïjl ze met hun pijpen zwaaiden,
Zöo zat de oude man daar en zong
den'lof van zijn zoon, terwijl de an
deren plechtig met het hoofd knikten
en Jasper in z:jn waan lieten, ter wil
le van zijn grijze haren en de vele me
dailles op zijn borst.
Maar nu lag hij in bed, „met rira-
metiek" en te oordeelen naar wat
Liesbeth mo vertelde, toen ik haar op
weg van zijn huisje tegen kwam, was
het niet waarschijnlijk dat hij 'ooit
weer in zijn leunstoel in de herberg
zou zitten.
Toen de oude man ziek geworden
was had Liesbeth zich dadelijk tot
taak gesteld om or voor te zorgen dat
do oude man goed verzorgd werd,
want Jasper was een eenzame oiule
man. Ze had een goede Verpleegster
latén kómen, en het was haar ge
woonte 0111 's morgens en 's avonds te
gaan kijken hoe bet er mee ging.
Dit was de reden waarom ik op /.o-
iiei'.-u avond tegen negen uur op het
tuinhekje zat. met mijn beenen zwaai
de. en luisterde naar het geluid van
haar voetstappen op het paadje. Ein
delij': kwam ze aan. Ik sprong van het
hekje af en nam zooals gewoonlijk de
zware mand vau haar over.
„Diek", zei ze, terwijl we naast el
kaar voortvvaudelden, „ik maak me
heusch erg ongerust over den Robbe
does".
„Wat heeft hij nu weer uitge
haald?" vroeg ik.
„Ik ben zoo bang dat hij ziek-is".
„Hij zag er gisteren anders allesbe
halve ziek uit", antwoordde ik gerust
stellend.
„Ja, hij ziet er wel gezond uit", zei
Liesbeth, „maar hij liceft den laatsten
t jd zoo n geweldige eetlust- Het is
heusch vreeselijk, Dick!"
„Lieve kind," antwoordde ik hoofd
schuddend,^ „iedere jongen is vuil en
heeft veef honger. Dat behoorde je
nu toch wel langzamerhand te weten.
Ik herinner me nog groote stapels bo-
terhamnffen, enorme stukken koek, en
kleverige snoeperijen, die jo zoolang
in je mond hield, dat je de eerste tien
minuten zeker niet spreken kon. En
dan onze tochten naar de provisieka
mer, steeds luisterend of er niemand
aankwam! Soms zucht ik als ik aan
al die dingen denk, nu nog. Maak je
geen zorgen over den eetlust van den
Robbedoes, dar volmsekt overbo
dig".
...Ta maar ik kan er niets aan doen",
zei Liesbeth, „het is zoo zoo grie
zelig. Bijvoorbeeld vanochtend aan
het ontbijt heeft hij eerst gewoon ha
vermout gegeten, toen vijf boterham
men, toen nog ecu enorme plak ham.
Dick! En hij at het allemaal zoo vlug
op. Ik keerde ine om, om aan het
meisje te vragen of ze wat geroosterd
brood wilde brengen, en toen ik weer
naar zijn bord keek was het leeg, hij
had alles opgegeten en vroeg zelfs nog
0111 meer! Ik weigerde het natuurlijk
en toen probeerde hij Dorothey over
te halen om hem haar eten te geven,
in ruil voer een gebroken zakmes. F.n
bij het- middageten was het precies
hetzelfde. Hij at een heele kippenpoot
en toen een yjeugeltje en toen nog wat
en hii zou beslist doorgegaan zijn tot
hij alles op had.' als ik er geen eind
nan gemaakt had. Ik heb hem laten
dooreten zoolang ik durfde. En bij de
thee at hij res boterhammen, de ec-n
na de ander, behalve nog geroosterd
brood en koek. De laatste paar dagen
is hij al zoo, en o ja, de keuken
meid vertelde me gisteren dat ze hem
droog brood zag eten voor hij naar
bed ging. Denk eens aan droog
brood! 0 Dick, wat kan er in vredes
naam met hqm gebeurd zijn?"
„Het klinkt wel erg geheimzinnig.'*
antwoordde ik, „vooral wat betreft
dat droge brcuJ, maar dat brengt me
u|. cx.11 vo'mocden dat ik, als een echts
detective, nog niet vertellen mag.
Maal: ic echter niet ongerust, Liesbeth
met Robbrdoeé ioopt het wel goed al"*
(Wordt vervolgd.)
e
