Agenda Mog eens: De crisis aan Financiën. 41e Jaargang No. 12298 Verschijnt dagelijks, behalve op Zen- en Feestdagen Zaterdag 21 Juli 1923 ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek is (kom der gemeente) f3.571/.. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nt Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f 0.571',; franco per post f 0.65. Directie, Redactie en AdministratieGr. Houtstraat 93, Post-Giro 38810 Telefoonnummers: Directie 3082, Redactie 600 en Administratie 724 aar een Agent gevestigd umers f 0.15. Geïllustreerd ADVERTENTiËNVan 1 tot 5 regels f 1.75; iedere regel meer 35 cents. Reclames 60 cents per regc'. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod van 1 tot 4 regels 60 Cents per plaatsing, elke regel meer 15 Cents a contant; buiten het Arrondissement dubbelen prijs. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Directeuren: J.C.FEEREBOOM en P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: J. C. PEEREBOOM Bijkantoor voor Santpoort, Velsen, Velseroord, Wijkeroog, IJmuidcr, Beverwijk, enz., enz. Driehuizerkerkweg 2, Velsen, Telefoon 2521 DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD Heden ZATERDAG 21 JULJ. Kunsthandel 1'. H. SmitTentoon stelling van werken van E. R. D. Schaap. Tea-room Luxor Theater, Groots Houtstraat: 's middags 3.305.30 en avonds 8'li uur: Concert. Cinema Pal. PoyerMiddag- en avondconcert 3.30—5.30 en 811 uur. Cafó „de Kleine Vereeniging", mid dag- en avondconcert. Bioscoopvoorstellingen. Heemstede: „Bosch en Hoven". Diner- en Avondconcert. ZaUidvoort: Pavilion Riche Daseiiiks matmée en avonücoucei-t. Bloem endaal: Hotel „Duin en Daal": Tentoonstelling werken van Haarlemsche scmlders. ZONDAG 22 JULI. Schouwburg Jansweg: De Dollar prinses, 8 uur. Concert in Den Hout, 2.30 uur. Café Spoórzicht, Stationsplein: Ma- tïné. Tyroler Hoereuensemble. Lunchroom „Oud-Holland"Con cert. Melkinrichting voorheen Van Brug gen (in den Hout» Strijkconceri. Kleine Vereemgmg, Kleine Hout straat. Muziek. Calé-Restaurant „Lion d'Or", Kruis weg 36, Concert van 811 uur. Tea-rópm Luxor Theater, Groole Houtstraat: 's middags 3.305.30 en 's avonds 8—II uur: Concert. Cinema Pal. Foyer: Middag en Avondconcert 3.30—5.30 en 8—11 uur. Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bioscoopvoorstelling van 2 u. nin. af. Schouwburg De Kroon, Gr. Markt: Bioscoopvoorstelling van 2 u. n.ra. af. Luxor-Thenler, Groote Houtstraat: Bioscoopvoorstelling van 2 u, n.m. af. Scala-Theater, KI. Houtstraat 77: Bioscoopvoorstelling van 2 u. n.in. af. Heemstede: Concert in Café- Restaurant „Bosch en Hoven". 3—5 en 8'lOi uur. Z a n.d V o o r t: Pavilion Riche: Dagelijks matinee en avondconcert. Bloemendaal: Hotel „Duin en Daal" Tentoonstelling werken van Haarlemsche schilders. MAANDAG 23 JULI. Kunsthandel F. II. Smit: Tentoon stelling van werken van E. R. D. Schaap. Tea-room Luxor Theater, Groote Houtstraat: s 'middags 3.305.30 en 's avonds 811 uu r: Concert Cinema Palace Foyer: Middag- er Avondconcert 3.3'J5.30 en 811 uur. Cinema Palace, Groote Houtstraat: Bioscoopvoorstelling 8 uur. Schouwburg De Kroon, Gr. Markt: Bioscoopvoorstelling 8 uur. Luxor-Thcatcr. Grocte Houtstraat Bioscoopvoorstelling S uur. Scala-Theater. KI. Houtstraat Bioscoopvoorstelling S uur. Zandvoort: Pavilion Riche: Dagelijks matinée en avondconcert. Bloemendaal. Ilotel „Duin en Daal": Tentoonstelling werken van Haarlemsche Schilders. i Sjrissisiiws Uitgaan De Dcilarprinses. De op 8 Juli j.l. aangekondigde ope- rettevoorstelliug der „Uollarprinses", die door de groote hitte was uitge steld, zal nu a.s. Zondagavond plaats hebben in den schouwburg Jansweg. JUBILEUM. Den 30sten Juli hoopt de heer A. J. Verbeek den dag te her denken, waarop hij vóór 40 jaren als leerling machine-bankwerker bij de Ned. spoorwegen in dienst trad. EXAMEN L. O. IN LICHAAMS OEFENINGEN, 19 en 20 Juli 1923. Geëxamineerd 4 candidaten (2 héér en en 2 dames). Geslaagd de heeren J. M. Berrevoets, Amstelveen, en A. E. Donia, Enschedé en do dames G. van Gelderen, Haarlem en II. J. M. H. Kennis, Tilburg. Hiermede zijn de examens afgeloopcn. BADEN. ln het Douchebadhuis aan den Koudenhorn zijn in de afgeloo- pt.' weck 2.}z baden genomen, in dal aun den Scholersingcl 9S0 en in dat op hei Lcidsehcplcin 923. FIETSTOCHT. Hel: bestuur van de fietsclub F, 1, V. O. heeft, "besloten 2z Juli den volgenden, toclii te maken 1 Haarlem, Bennebroek, - Vogelenzang, Noordwijk anu Zee. Vertrek des mid dags half drie van de Groote Markt af. Ds Heemsteedschs Dreef De gronden van den heer Roezen Bij de Blauwe Brug begint de Heem sieedsche Dreef en slingert zich.ach neen, de Heemsieedsche Dreef slingert zich niet. Zij loopt een eindje rechtuit en stuit clan tegen een sloot. En een .he'el. eind verder, daar begint cle Heemsieedsche Dreef weer, m c'.en anderen kant. Zij loopt daar van de Camplaan in Noordelijke richting. Maar zij zal binnen afzienbaren tijd vérder loopen. liet gemeentebestuur van Heemstede» niet vooruitzienden blik, heeft reeds ver schillende stukken gtond aangekocht, die Dreef zullen wórden. Dat gemeente bestuur stelt cr natuurlijk prijs op, in zijn gemeente een mooien breeden ver keersweg te kunnen aanwijzen, waardoor hel steeds diukker wordend verkeer op Bronstce- en Binnenweg en Raadhuis straat onllasl zal woidcn. Vooral rui dat verkeer druk, omdat de brug te Eennebrock gesloten is en, zijn wij wel ingelicht, dan zou het Heemstede aan genaam zijn, als Benriebroek met die brug een beetje voortmaakte. Er wordt nu alleen maar over dag door een klem ploegje arbeiders aan gewerkt. Heem stede zou wel gaarne zien, dat er ook een nachtploeg aan gezet werd. Maar om op de Hcemsteedsche Dreef terug te komen, liet gemeentebestuur is dan bezig, haar aan te leggen en gaat daarbij te werk volgens twee beroem de oud-Hollandsche recepten „Zachtjes aan, dan breekt het lijntje niet" en „lederen dag een draadje is een hemds mouw iu hel jaar". Dus telkens een Dreefj'e, dan krijgen we op d-en duui een Dreef. Dit gaat met zoo vreeselijk gauw, maar het gaat secuur en boven dien heeft dit systeem het voordeel, dat het totaalbedrag, voor den aanleg benoo- digd, nicf in ééns op de begrooting „prijkt", mar over eenige jaren wordt verdeeld. Hetgeen den belastingbetalers nn.i burger niet anders dan.aangenaam kan. zijn. Zooals wij reeds zeiden op verschil lende aanstaande Dreefjes heeft het ge meentebestuur reeds de hand gelegd. Met één stuk is dat nog niet gelukt, n.l. met het stuk, dat ligt op de grooten. deels aan den heer Jacs. B. Roozen Nic.zn. tocbehoorende terreinen. Wij hadden hooren verluiden van be paalde bezwaren, die de heer Roozen zou hebben tegen het afstaan, van een gedeelte van zijn grond voor de Hcem steedsche Dreef en zijn daarom eens n.et licm gaan praten. Eerliik gezegd wij hadden ons voorbereid in den heer Roezen iemand te vinden, die vijandig stond tegenover al wat nieuw is en be- hepi met blinde liefde voor „zijn grond". Het viel-mee. Het viel zelfs bijzonder mee. De heer Roozen dcr.kt er niet aan, «c plannen voor de Heemsieedsche Dreef moedwillig tegen te werken. Wel kwam in het gemoedelijk gesprek 11 wij met hem hadden, duidelijk uit. aai hij van zijn bezitting houdt. „Ik ben hier geboren," zei hij, „en heb hier altijd gewoond en gewerkt. :e oude Hofstede Bronstcê (van Baron- tede. omdat hier heel vroeger een baron oondc) werd in 1855 gesloopt en toen eeft mijn vader, Nicolaas Roozen, den grond ontgonnen en voor de bollen- Kwcekerij in exploitatie gebracht. Ik, en later mijn jongens, hebben het werk voortgezet. Dat ik dus aan dezen grond gehecht ben, is niet meer dan natuur lijk. Maar als de menschen nu denken, chvt ik er niets van wil afstaan omda£, i'k bon tegen al wat nieuw is, dan heb ben ze het toch mis. Bovendien tegen liet nieuw'c ktln je je toch niet op den duur met succes blijven verzetten. Ik ben dus volkomen bereid g-rond voor de Üieef, of liever voor het groote plein dat men -op mijn terrein wil aanleggen en waarop zeven wegen zullen uitkom,en- af le slaan. Maarde gemeente meet mij daar goed voor betalen en hei bod, dat ik er voor gehad heb, was mij j.let hoog genoeg. U moet niet verge ten dc weg komt dwars door mijn bezitting en de grootste helft er van zal gesloopt worden. Wij vinden ons be staan in wat deze grond ons opbrengt cu als men ons ccn groot deel van onze inkomsten oiftneemt. dan moet men - ns 3aai flink voor betalen. Er is nog iets: le nieuwe weg en liet plein worden na tuurlijk opgehoogd, zoodat ik hier mm M meer in cle diepte kom te zitten, wat, behalve allerlei andere lasten, zal mee brengen dat ik wat mij van mijd bezit ting overblijft, langs een trapje zal moe- verlaten en bereiken. ...aar nóg eens, zoo eindigde de heer Roezen ik wil het aanleggen van de msteedschc Dreef niet tegenhouden ivcr alle bezwaren heenstappen. Ech. onder déze voorwaarde, dat d-i ge meente mij de schade, lasten en onaan genaamheden, die voor mij uit den aan eg van den nieuwen, weg zullen voort- iuCiea ruimschoots vergoedt!" 't JONGENS GILDE. Door heli curatorium van 't jongens- gilde werd tot voorzitter dezer ver eeniging benoemd, Ds. F- Postma, Predikant-Directeur van het Diaco nessen huis en Tut penningmeester de heer W. Hart. Beide heeren aan vaarden cle' benoeming. SNELVERVOER NAAR FRANKRIJK. De bemoeiingen van Ce Kamer van - Koophandel. Er bestaat, zooals de Kamer van Koophandel mededeelt, voor een zeer snelle verbinding van aan bederf on derhevige goederfen en van couranten en tijdschrilteu, zoowel van Neder land naar Frankrijk en verder, als omgekeerd. De Zendingen moeion worden aange boden met ilechtstreeksche Interna tionale IJlgoedv racllthrieven. Als voorbeeld, dat inderdaad een zeer snelle verzending wordt verkre gen, moge dienen, dat behoudens onvoorzien o omstandigheden h.v. zen dingen, welke des avonds ten 7.17 van Amsterdam Centraalstation wor den verzonden, reeds den volgenden morgen om 5.50 te Parijs aankomen, voorts dat zendingen, welke des avonds ten '10.57 van Parijs vertrek ken, eveneens reeds den volgenden middag om 1.26 to Amsterdam C.S. aankomen Zendingen van/naar andere stations dan Amsterdam naar/van Frankrijk, en verder, worden eveneens op even snelle wijze vervoerd GEBOUW „OLYMPIA". Vrijdagmiddag bezichtigden wij liet. schouw „Orympia" aan den Kinc-er- huissinsel. Zii die het voormalig houfdmagazijii der Nederlandsche Spoorwegen inwendig; gekend heb ben. zullen moeten reke-imen, dat hier reeds veel bereikt is. Vooral het in den verf zitten van de groote, kale muren, door de firma Witkamp, deed hier liet zijne. Alles wat verder onaangenaam aandeed werd verwijderd of verbe terd men spaarde dan ook seen kos ten om het gelieelo gebouw te ver fraaien. Het bevat 10 zalen. Eén daar van is als koffiekamer ingericht, met een vrii entree voor liet publiek. Ook hieraan is weer de noodise zorg be steed. Men treft er onder anderen een leestafel en twee billards aan. Ook de overige lokalen vestigen een uitstekenden indruk, vooral cie too- neelzaal welke aan een 300 personen plaats biedt. Het mime podium levert een aardi ge speelruimte terwijl góed uitge voerde requieiolen dit gedeelte vol tooien, De andere zalen beantwoorden aan verschillende doeleinden. 2e zijn geschikt voor het houden van vergade ringen, zoowel aiis vo-or expositie- lokalen. Een vak-tentoonstelling b.v. zeil hier uitstekend tot haar recht komen. Een radio-verbinding zal voor at tracties zorgen. In de koffiekamer of tóoneelzaal zal men due radio-con certen kunnen hooren. Een ruime portierswoning is in het gebouw opgenomen, Aan den achterkant is een ingang voor fielsen enz. Een groots stal lingsruimte 0.tooit het imvendi/3 gedeelte van „Olympia". Doch ook het uitwendige onderging eenige veranderingen. Behalve de in frissche kleuren uit gevoerde beschildering verdient de estibulo vermelding, die onder het zware metselwerk van de pui, waarop het woord „Olympia" prijkt, goed uit komt. „Olympia" voorziet in een reeds lang gevoelde behoefte. ORGELBESPELING in de Groote- of St. Bavokork te Haarlem op Dinsdag 24 Juli 1923, des namiddags van 2—5 uur. door den heer A. J. C. Mooy met medewer king van Mevr. J. B. Mooy—Molenaar (sopraan) Programma: 1. Praeludium b 1:1. t., (orgel), J. S. Bach 2. Eelio-Arïa uil liet Wuihnaehts-Oraio- rium (sopraan), J. S. Bach. 3. Choi'.alvorspiel„O, Mensch, beweïn' deihe Siinde Jross" (orgel), J. S, Bach. 4. Recitativ en Arioso, uit de „Messias-" (sopraan), 'G. F. Hitadel. 5. Allegretto (orgel), J. Bhekiberger. 6 a. Gebet, b. Suhlafendes JesuskmV], "VVoll'-Reger, c. Jesuslied (sopraan), E. Hii- daóh. 7. Nun dankóL alle Guit (orgel), Siglrid ICh,ug. Blèrt. Burgerlijke itisaa VELSEN. Bevallen: C. M. llommes-Snijdöis Blok, d. J. J. Quirt-Bomgaars, z-. A. eiining-v. Leeuwen, d. C. de Ruyler-Res, z. J. v. Voorst- Groen, d. Gehuwd: IV. v. Herbs en K. C. Groen. J. Ctto en M. Elenbaas. W. Knay en S. A. Haartsen. E. Malesteijn en S. Boomsrna. P. J. Haver en E. C. M. v. Velthoven. II. J. van ter Mev en A. Schol. D. Tromp en J. G. Schrander. H. Sik- ltenk en A. Rozemoijer. J. üijie- naant en G. C. Maarschalk, L. P. v. d. Meij en B. Stam. BEVERWIJK. Ondertrouwd: 1 .1. M de Sévaux en C. J. A. A. de Vet. S. Zwaan en J. A. Kok. Gehuwd: .T. A. C. Spï'.sbaard en M. A. Kops. Bevallen: II. Meijer-van Wcely, d. M. de Groot-van Graven, z. ,T. van IJsclmuiden-Plempftr, z. M. M. A. Staring-van den Bos, d. A. L. de Roos-Buisman, 1.1. z. Overleden: .1. van Doorn. 1 dan. C. Nan, 51 j.. gehuwd met M, E. Koov J. Oud. 80 werln. van C. E. M Diolwnrt (overl. te Kampen). BENNEBROEK. Ondertrouwd: W. J. de Graaf en P. E. OUe. Een nadere verklaring van den minister van Financiën De minister legde zich niet vast aan onmiddellijke invoering der Vlootwet Nog eenige persstemmen. Waarom nu een beslissing inzake de Vlootwet Indië en de Vlootwet. Nadere verklaringen van Jnr. rnr. de Ueer. Naar aanleiding van de beschouwing van de Standaaru waarvan wij in ons vorig nummer melding maakten heen de i\- KCt. zich tot uen minister van fiirantiën gewend en hem de vraag ge steld of hei juist, is, dat met de instal latie van de vlootwetcommissie op 29 November l'JL'2 was uitgemaakt, dat de regeering voor haar rekening nam, zoo spoedig mogelijk tot ae invoering van ae V loot wei, over te gaan jje minister antwoordde, dat deze opvatting berust op ecu rmsveisiauu ten aanzien van ue opdracht der lootwetcoinmissie. i)e.e opdracht luidde, zooals men weet, in hoofdzaak, dat de commissie te onderzoeken heet m welk tempo de aanbouw zal race ten plaats hebben, met handhaving van den termijn van aanbouw van i jaren. 'Twijfel rees, in hoeverre üez< opdracht ook inplieeerde, dat de com m.ssic zou mogen komen met een voorstel tot uitstel van het be_ aanbouw. Vóór de r nstallatie- heeft de voorzitter der commissie daarom trent bij den minister van marine in lichtingen ingewonnen en er zich van overtuigd, uat een voorstel tot ver schuiving van den begin-uatum niet in strijd zou zijn met de aan de commis sie verstrekte opdracht. Vast staat, uat zoo liet andere ware geweest, ver schillende leden van de commissie voor het lidmaatschap zouden hebben bedankt, omdat het terrein van onder zoek hun dan niet ruim genoeg ge weest zou ziju.. De hierboven weergegeven opvat ting is ook tot uiting gekomen in ue rede, waarmee de voorzitter der com missie de installatiercde van den mi nister van marine heeft beantwoord, (biz. 2 en 3 van het rapport). ln de eerste vergadering van de commissie rees opnieuw ecnig twijfel omtrent de juiste bedoeling van de opdracht, met name over de bevoegd heid van de commissie, een voorstel tot verschuiving van den begin da tum te doen. De minister van bmnea- landsche zaken ,kort daarna hierover gehoord, verklaarde (biz- 3 van het rapport), dat dc voorzitter van de commissie in zijn antwoórdrede bij de installatie de strekking van de op dracht juist had weergegeven. Dat de commissie aan deze opvat ting ook bij haar verdere werkzaam heden heeft vastgehouden, blijkt trou wens zeer duidelijk niet alleen uit de minderheidsnota's, die anders niet door leden van de com- .ie hadden mogen zijn geschreven, maar ook uit het rapport van de meerderheid, waarin op bi. 42. para graaf 5, het volgende te lezen staat: „Blijft te beantwoorden dc vraag, of bet niet geraden is de verdere uit voering van de vlootplannen op te schorten totdat liet evenwicht in de .taats- en de Indische financiën zal zijn hersteld. Hoezeer deze oplossing schijnbaar Voor de hand ligt, meent de commissie na ernstig beraad, dat ;ij niet kan worden aanvaard." En ip bladz. 45 bet volgende ,,Oip grond ra-n heb bovenstaande kan de comiuis- _ie- geen vrijheid vinden te adviseeren, de behandeling en do naleving van de Vlootwet uit te stellen". Tusschen die beide uitlatingen in wijst de commissie, op grond an ma terieele redenen, uitstel af. Maar zij jeeft in die uitlatingen duidelijk te kennen, dat uitstel niet zou strijden met haar opdracht. Dezelfde vrijiieid, die de commis sie, en elk van haar leden, afzonder lijk, had bij de vaststelling van het advies der commissie, had uit den aard ook de regeerïng, en elk lid van ds re- geerïng afzonderlijk, bij het al cf niet opvo'gen van dat advies- Hieruit" blijkt ten duidelijkste al dus de minister dat ik mij niet dnor het gebeurde op 29 November 1022 be'o vastgelegd aan onmiddellijke in voering van do Vlootwet. Ten overvloede voegde Z.E. hier aan nog de stellige verklaring toe, dat bij zich tijdens de kabinetscrisis in den zomer van 1922 cn herhaaldelijk daarna alle vijheid ten deze heeft ■oorbehouden. In dit verband g;ng hij verder is het afgezien van deze re'-soonlijice kwestie, wel van belang op tu merken, dat de meerderheid der commissie ad- 'Isserde de Vlootwet niet tc behande len, alvorens ec-n plan was overge legd om te komen tot een sluitend budget, met v. elk plan de regeering moest staan of vallen. Wanneer men thans de persstem men leest, die op onmiddellijke behan deling van de Vlootwet aandringen, dan blijkt (zooals door de heeren Pa rijn en Trip» trouwens reeds werd voor zien), dat bovenbedoelde eisch daar iliet naar voren komt. Awam hij wel naar voren, dan zou de kans op aan neming van de Vlootwet verdwijnen. Aanneming van de Vlootwet toch is in politieken 2in alleen mogelijk, wan neer men nalaat te doen wat Ue com missie ten aanzien van de financiën juist als onmisbare voorwaarde steide. De gedachtengang van de commis sie om over de gelieeie linie van de staatsuitgaven, benalve de marine in grijpende bezuinigingen aan te bren gen en de iriarine-uit^aven daarbij «miUgCm te stellen, kan ix aiilns ue minister met deeien, maar zij spreekt althans van finuncieelen ernst, welke in dp betoogen van verschillen ds voorstanders van onmiddellijke be handeling wordt gemist. In een beschouwing over de rnede- deelmgen van den heer De Geer aan een medewerker van het Hbld. merkt de N. R. Ct. op „Uit de mee.edceling-en van minis ter De. Geer blijkt niet alleen, dat de fmancieeie positie van liet ministerie seheel ondermijnd i<s, zeer sterk treedt daaruit- ook naar v-oren zijn vitium onginis, oe 'onmacht van zijn politiek aiitit'hese-Le'Hnsel, zijn twee- s-achtiwheid zijn hinken op twee bee- nsn. Voor en tegen de bezuiniging, voor en tegen de Vlootwet, voor en te gen den vrijhandel ,voor en bogen.... ia. zoowat van alles, alius roepen de door elkaar heen en togen elkaar in klinkende stomtnen van het politiek- ke-rkelijk koor. 'i'evenstrijdise vsi'lan- £-6119 woeien zelfs in den boezem. De een weet niet of hij het moet betreu- i en, dat de Vlootwet in werking treedt dan wel of hii er zich over nloet ver heugen dat de laslige besnooiar de Geer opstapt; ae «udere twijfelt er aan of hij de Vlootwet met gejuich moet inhalen» dan' wel of hii oen ver trouwenwekkende n minister met wee klachten moet uitluiden. Met die verdeeldheid zijn niet alleen geen goede financiën te maken daar- mede 13. als er geen bijzonder bind middel meer is, in het geheet niets uit te lichten. Over „het politieke ge- kruk der laatste i^ren" spreekt dan ook met een weemoedige herinnering aan het verleden de Nieuwe Haagsche Ct. Van het e. v.e compromis vervalt men in het andere, en zodfs tot com promissen brengt men het lang niet altijd. Tot de lantate categorie zullen nu ook de financiën gaan bohooren. '„Krakende wagons duren hel langst". Ook van -het zoo dikwijls ge kraakt hebbende kabinet-Ruys de Bee renbrouc!» kon meu' liet zeggen-waar van ten. minste vijf van de tien minis ters op 9 September aanstaande hun aiubteluetrum zouden vieren. Maax dat de vergelijking voor een regeeving vleiend is zouden wii willen be twijfelen.Ifu dit laatste kraken zou w-el eens kunnen b-et/eekenen, dat het voer tuig op een cardinaal punt uit zijn voegen geraakten men er n'tefc veel vérder mee /al rijden.' Uit een artikel in Do Maasbode van Vrijdagavond- het volgende Men kan lang en breed er over redenee. ren, of liet inzicht der Regeering het juiste is. vast staat voor ons, dat haar geen der minderwaardige motie-" ven mag worden aangewreven, waar mee thans (ie oppositie te koop loopt. Wij hebben hier te doen met een el-gefundeerde en zoo we gelooven nwrikbare overtuiging, dat het wel en wee van ons land en van zijn grondgebied buiten Europa afhangt van de al of niet voorziening der defensie ter zeer in den Archipel. De Regeeiing ziet den toestand aldus, dat langer dralen niet het op peil bren gen van onze inaritiemeverde.Iigings- midüelen in Nederland, maar vooral in Insulinde voor haar gelijk staat met een prijsgeven van den „gordel van smaragden" aan den anderen kant acht zii in de voorgestelde maat regelen een redelijken waarborg gele gen. dat hii evcntueele ncoü/. rak de onafhankelijkheid van het Neder- landsch gebied in den Indischen Oceaan afdoende zal kunnen worden rehandliaafd. Welnu, dan rest liaar zelfs af gezien van alle bezuinigingsoverwe gingen slechts deze gevolgtrekking dab tot eiken prijs in de bestaande leemte moet worden voorzien. Afge- - zeggen wij van alle be- iig=-over\vegin«er,, omdat het hier gaat om de. 11100T- vitale belangen van o"= onafMhkol-'ik vifksbesta-nn. Het Utr. Dbk vraagt, waarom het kabinet zijn defensiepolitiek tegenover den bezuinigingseisch van minister De Geer wil doorvoeren ,en gaat dan voort: „De openbare mc-ening in den lande is zeer bepaaldelijk unti-militairis- tisch. Maar de openbare mcening is niet op de hoogte met internationale gevaren en moeilijkheden, welke de regeering plaatsen voor dringende noodzakelijkheden. Ons volk zal ten c-pzichte van de Vlootwet moeten wc,- ten, of de reusachtige offers, dio zij vergt, een urgenten eisch vormen voor de verdediging van onze zelfstandig heid, waarmee de koloniale belangen dicht zijn samengeweven. Er is in de quaestie der Vlootwet een gemis aan duidelijkheid, dat on verdedigbaar is. Waarom moeten wij plotseling geplaatst worden voor dit incident, zonder dat zelfs een comité- generaal de Kamer in de gelegenheid stelde kennis te nemen van zoo ernsti ge nationale belangen, dat men er een conflict met den uitnemenden mi nister van Financiën, een der krach tigste figuren van het kabiiiet, voor over had? Met spanning zien wij naar een re- gèeringsverklarïng 'lit, te meer wijl, bij de anti-militaristische gezindheid van het parlement en volk, politieke consequenties van het gebeurde .niet onmogelijk zijn. Het essentieel en ac tueel belang der Vlootwet behoort zoo spoedig mogelijk te worden uiteenge zet. Zonder dat is de demissit van mi nister De Geer alleen maar koren op den' molen van die vele Nederlanders, die leger en vloot willen afschaffen, zonder oog te hebben voor internatio nale bedreigingen". Het Huisgezin schrijft: „Als het ministerie voor de Vlootwet een kracht als den heer De Geer op offert, qan kan men er te zekerder op aan, dat alleen het landsbelang het daartoe noopt. Maar dan komt men vanzelf tot de dringende en alles beheerschende vraag: wat is er gebeurd sinds, nu ze ven maanden geleden, de regeering verklaarde: „Afdoening van het ont werp-Vlootwet moet uit financieele ovenvegiugeii nog wachten"? Onlangs heeft de gewezen Engel- sche gezant bij ons hof gezegd, dat wij geen nieuwe Vlootwet voor Indië behoefden, daar een oorlog ginds to taal uitgesloten was: noch Engeland, noch Amerika, noch Japan dachten er aan. Het woord van den Engelscben di plomaat was ongepast en onverstan dig en het 'spreekt vanzelf, dat het voor onze regeering geen aanleiding is geweest om te zeggen en te beslui ten: nu zekei doen. Maar wat is er voorgevallen, dat onze regeering, ondanks onzen benar den financieelen toestand, tot .den stap en tot zooveel haast hij den stap aanzet? Dit behooren we te weten, voordat we, niet een gemakkelijk vonnis strij ken, maar naar billijkheid kunnen oordeelen. Voor do Vlootwet voelen we geen grein geestdrift; wij zijn geneigd te zeggen: weg met dat ding; maar we wachten af tot we do 1even der re geering kennen. Late zij ons niet lang in de onzeker heid". II et Centrum concludeert: Een bekwaam man als de Geer zal men, nadat hij nog niet ten volle twee jaar zijn ministerieel ambt vervulde, 1100de zien heengaan. En de aanne ming en uitvoering der Vlootwet opent een verschiet, dat gelet op onzen fi nancieelen toestand verre van roos kleurig is afgezien nog van de groote moeilijkheden, waartoe do be handeling der Wet in de Volksverte genwoordiging aanleiding kau geven.: Waarom nu een be slissing? De Ni e,u we C t. sell rij 1 fc: De vraag is gesteld, waarom reeds thans door den Ministerraad een be slissing moest worden genomen inza ke de Vlootwet. Wij hebben ons daartoe tot het de partement van Marine gewend en daar vernomen, dat niet langer ge wacht kan worden mei liet treffen \an verschillende voorbereidende maatregelen voornamelijk inzake de personeels.oorzicning en personeelsop- leïding, wilde het inarinehesl.iur er voor kunnen zorgen, dat liqt perso neel, dat de riool moei Bemannen, tijdig in voldoend aantal en in vol doende mate*geoefelld aanwezig zou de zijn. Uiteraard betreft liet hier alleen voorbereidingen in de bureaux, doch ook deze kosten tijd en daarmede is dan ook thans een aanvang gemaakt. indië en de vlootwet. Een Aneta-telegram, 19 Juli uit Ba tavia gezanden, meldt, zoo lezen wij in ds Nieuwe Ct.. dat htt „Soer. Han delsblad" schrijft: „De bouw van de vlootbasis le Sin gapore is ecu d:ii lelijke vingerwij zing en een Uitvloeisel van zich in heb onbekende duister afspelende politie ke verwikkelingen. Nëerland's weer- va-: t mug niet langer een politieke leuzé zijn, geen speelgoed van Minis ters, die later duikelen, en geen dum my maken van de politieke partijen. Een eerste vereischto is ern bruikbare zeeweermacht; voor afzienbaren tiid in den te verwachten Pacific oorlog".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1923 | | pagina 1